Jahresbericht über das Königliche Katholische Gymnasium in Conitz in dem Schuljahre 1857-58

w Toruniu

3af)te$bmd)t

über

baê ^önigli^c Wljolifiijc ®і)шифіп

in

(£ Ił n i էյ

ín bem 1857—58,

mit toclífjent

ju ícr offentligen Prüfung am 11. Չ1սցսքէ

mtb

¿ц htn Sdjín|jfcícrlt(í)f citen пш 12» ЭД и g u ft 1858 ergeBenft eitiíabeí

bcr ¡Director be5 ©çmnaftume Dr. prüggomann.

Beitrag jur SBebeutung b ('S ÎÔorteS „Supatrit>eո." ®on bcm überlebter Dr. ți IScffc.

N r o. XXXVI և

——--- -ր frPHEX+ee —"՚--- 6 օ ո i ÍJ.

®ebrii(ft in ber öiiAbriiäerei bon g. g. .rxuidi.

ISSN.

"Հ"՜

Ab4&4A

EÜPATRÏDEA.

SCRIPSIT

PETRUS BESSE.

MDCCCIL.

TYPIS CAROLI BRANDTI I.

4

к

Vox eupatrîdarum num omnes nobiles Athenienses sit complexa, et Nelidarum familiae: Melanthidae, Pisistratidae, Alcmaeonidae proinde ad illos ascribendi sint annon qui de rebus Atticis disseruerunt usque adhuc inter sese discrepant. Quae quidem quaestio quum frequentissimus pliilologorum conventos anno millesimo octingentesimo quadragésimo sexto Jenae haberetur viros in antiquitatibus Graecis valde versutos in acres quasdam controversias vocavit.

Ubi quum Vischerus, Alcmaeonidas esse eupatridas contendens, Sauppium adversarium non videretur devicisse atque res in medio relicta esset, singulärem „de Alcmaeonidarum Aťhenis conditioned libellum anno posteriore in lucern protulit, ut quod .Jenae viva voce efficere non potuerat ad finem litteris perduceret. Ñeque tarnen, licet omnia magna in prooemio sit loculus, quidquam profecit. Nam quae temeraria quadam iracundia contra Sauppium iterum défendit ab Hermanna pa.u lio post, illius sente nt iam secuto, eximia „de Alcmaeonidis et eupatridis Athe~

niensibus“ dissertatione fortissime sünt refútala. Sed, tantum, abest ut in partem Hermanni

discesserint ut Sclioemannum nostrum, drum de rebus Graecis perscrutandis tarn praeclare

meritum, obsoletum illud atque prorsus reiiciendum „eupatridarum numero comprehendi omnes

nobiles Athenienses“ adhuc retiñere non poeniteat. Quae quum ita sese habeant quaestionem

contortam et difficilem, quae ad res Attiras bene diiudicandas tanti sit momenti, denuo

excutere in animum induxi.

4

*/ocabulum svTunçíôov e particula «y et nomine nmçiâov constat. Quod quidem nomen лагоиіоѵ compositum est e stirpe tw.io sive Ttarr'o et additamento ւՑպտ.

artissime cohaerere 'mihi videtur cum verbo іЛиѵ sive sïàeiv: videre, et nomme inde orto idoç sive tîdoç, id est: o trierat, еtrierat : quod videtur, sive visus. Quum igitur etdoe, trios sit visus, e trh, s sive iár¡í eum significai cui est visus. Quoniam.

autem omnes res quae in hominum oculos cadunt habent visum, ñeque nisi diverso quo conspiciuntur visu dis crep ans earum natura cognosci non potest, discrimen quoddam in diversarum rerum visibus sive formis intercedit. Unde in omnibus quae videntur illud agitur quemnam proprium res singulae visum sive formam babeant qua ab al iis dis- cernantur. Qua re perpensa cur trftjc nisi alii nomini ' adiectum non inveniatur intelligi potest. Quum autem significet omnino eum cui est visus, illud ipsum nomen quod тш là'ijS praecedit quaerentibus nobis satisfacit atque declarat quem singulärem visum res liabeat de qua senno est. Quaecunque autem res conspiciuntur eius rei visum praebent qua sunt orti, quum quae videmus non sponte nata sed certa quadam re proiecta sünt- Quae quum ita sese babeant additameutum trh,ç in earum rerum nomi­

nibus plcrumque nobis occurrit quae prac ceteris originem, causam qua exortae sunt declarant. Sed quae res quaero visu quaque in oculos ratione cadunt unde profectae sint magis demonstrant quam animantium progeniti, quippe qui et forma et tota corporis atque animi natura quo orti sunt genitorem prodere soleánt? Quod igitur in eins generis nominibus composais saepissime invénitur quibus origo paterna exprimitur sive in nominibus quae grammatici vocant patronymicis facile ad perspiciendum est. Itaque idrfi est inprimis terinjnatio patronymica, ñeque immerito Niebubrius to tStjÇ apud Graecos eandem habuisse vim confondit quam apud Romanos exitum inus. ') Nam

i) Vorträge über alt. Gesch. I, 333.

item vocabula in inus cadentia alicuius originem paternam indicant, ita ut libertinas is sit qui ortus est a liberto. Sed ampli or eins rei disquisitio non est propositi. Ut igitur ad quaestionem nostram propias accedamos, quam iòrtç sit qui visum, formam, corpus habet, et quam quam propriam quis formam habeat nomine praecedenti signi- ficetur, TtarQi'ârjV earn appellari licet cui est forma patris, qui qaa conspicitur ratione patris nos admonet, qui originem paternam forma ostendit. Itaque quam ita in oculos cadamus ut paterna nostra origo perspici possit omnes quodammodo homines patridae appellari possunt. Sed ea ipsa origo paterna praecipue forma corporis, colore oris et dicendi ratione cognoscitur, ut qui originem trahit a pâtre Aethiopico prorsus aliter conspiciatur, prorsus aliter loquatur ac qui a Germanico, et facile ab illő hic discernător.

Unde fit ut vocabulum patridae ad pátriám praecipue pertinent. Quamquam enim vocem TtatQÎdov cum ei non coniunctam nusquam apud auctores nisi uno liesy cliii loco re peri/) ex iis tarnen quae supra expósita sunt fieri non posse arbitrer quin eum significet qui forma corporis et qua conspicitur ratione paternam originem vei pátriám suam originem declarat. Ule autem solus pátriám originem Aethiopicam prae se ferre potest qui a pâtre Aethiopico ducit originem, sive qui in terra Aethiopica est natus. Itaque vocábulo patridarum nisi certae cuiusdam terrae aut patriae ratione habita uti non licet, ita ut eadem fere quae vocábulo ińdigenarum3) potestas ei insit. At nomine indigena- rum ubi utimur praeter indígenas alios eiusdcm terrae íncolas ante oculos habemus, qui quidem non sunt in ea terra geniti, non indigenae sed advenae, aliunde geniti sive alie- nigenae. Quae quum ita sínt singulárom ci vitatum incolae in duas partes de origine abeunt, quarum ab altera stant incolae indigenae sive patridae, qui auctores haben! in terra de qua agito r civitate i am usos, ab altera autem ii quorum patres non sub eodem quo ipsi fuerunt imperio, qui aliunde in novam terrain sunt profecti. qui sunt advenae.

Ut igitur qui in noștri regis ditione sunt omnes sane Borúséi possunt appellari, ñeque tarnen omnes Borussi indigenae sive patridae, sed ii soli qui in patria Borussica sunt nati, quorum patres iam civitate Borussica sunt fructi, ita etiam Graecarum elvitatom incolae, si spectamus originem, bifariam dividi possunt. Nam qui Athenienses, quum illi Nelidae Messenia a Cresphonte eiusque sociis occupata in Atticam profugerant,4) turn iam stabilem in Attica sedem habebant, qui a patribus Atticis profecti paternam Atticam prae se ferebant originem, quum Athenienses indigenae sive patridae appellari possent,

’) Hesych. edit. Albert, s. v. ¿(Ціе&Ы? cf. not.

’) Pollux III, 8: 7r«TSg6Ç; хат ТШѴ ãvw 7Г () o y 0 V OJ v.

4) Dnncker Gesch. d. Altert h. III, 509. cf. Besse Alcmaeonid. 7.

6

propter hune ipsum veterem in Attica ortum ab il lis advenís Nelidis valde diserepabant, quippe quibus non essent patres Attici indigenae, non in Attica nati, sed Messend alienigenae : Alcmaeon, Paeon, Andropompus. ’) Unde quum non essent патoó$ev

‘Aíh¡vaíoi, non naide? A-ÍHpaíoyv, sed патдо&еѵ АХхц'аішѵе?, üaíores, ’AvSçónOfinoi, sive filii Alcmaeonis, Paeonis, Andropompi incolae patridae Athenienses vocari non poterant, sed potius Alcmaeonidae, Paeonidae, Andropompidae.5 6) Ilectissime igitur Hermannus noster ipsum Alcmaeonidarum nomen fuisse monumentum aere perennius alienigenae eorum originis coufirmavit.7 * * ) Quamquam autem qui Nelidae domo in terrain Atticam migra- verant ibi fuerunt advenae et alienigenae, tarnen eorum posteros alienigenarum numero ascribi non iám licuit, sed quum nati essent in ipsa terra Attica, non Messenia, quum eorum patres civitate Attica iam essent gavisi ipsi item patridae Athenienses fuerunt.

Unde ' e venit ut qui postea Athenienses, quorum qui dem maiores iam patridae erant incolae Attici quum Nelidae in Atticam recipiebantur, antiquissimum ipsorum indigenam in Attica originem prae istis Nelidarum posteris extollere volebant sese esse non solum Atticos patridas praedicarent, immo etiam eupatridas.’) Nam de adverbio ev, quod multis nominibus praecedit, cui voci additum est ejus notionem äuget illudque quod nomine declarator abundare significai. ’) Evyevýs igitur est qui multum et abunde habet generis, evdoȘo? qui multum et abunde glóriáé, sive multam gloriam. Ñeque vero ill! particulae ev inesse quandam comparationis vim negări potest, ut si quem appellamus evdoșov multo gloriosiorem eum esse ostendamus quam alios quos in animo habernos, qui qui dem minus illő sunt glorioși, tantum őóxiitoi, glorioși.10) Unde saepenumero particula ev cui nonom amiexum est tribuit potestatem quam grammatici dicunt intensivam, atque evdo^o? idem valet quod /лá/.írtra ôóxiitoç, maxime gloriosos. Quae quum ita sint fieri non potest qum eum evnatqítjíjÇ significet qui multum et abunde habeat indigenae in patria originis, sive multam originem indigenam.11 * ) Uli autem multa in patria est o rigó cuius non solum pater aut a vus ibi civitate fructus est, sed etiam proavus, abavus, immo ata vus, ut antiquissimi

5) Herodot. V, 65. designat eos rectissime : STtTj^vdctÇ.

•) Alcmaeonid. 6.

7) „Alcmäoniden und Eupatriden in Athen61 in: Zeitschrift für Alterthumswissenschaft 6. Jahrgang 1848.

") Vocem eupatridarum admonere nos patridarum iam perspexit^ interpres illius loci Hesychiani.

cf. Weicker Aeschylisch. Trilogie 300. Harpocr. ed. Val. s. v. І7ІЛМ Aihjvä. Suid s. ead. voc. cf. p- not. 2.

’) Hesych. edit. Albert, s. v. SV : i(J%VQuiç, SatíémÇ.

") Steph, thés. s. v. sv.

") Casaubon. ad Athen. IV, 159. d. SvmtTQÍdai : qui patrem suum eiere queant.

Հ

eins maiores domicilium iam in eadein ci vitale baberent. Սէ igitur patridae alicuius terrae incolae cum advenís et alienigenis in comparationem vocantur, et in vocabulis лагдідшѵ et nvqi.vöojv originis magis ratio habetur, in usu vocum patridarum et eupatri- darum quum originem tum tempus praeter originem spectamus. Unde patridam cuius- dam terrae incolam cum eupatrida comparări licet, et eupatrides is est qui multo plu res maiores ls) in eadem patria iam natos possit ostendere quam patrides, sive, quod idem est, cuius maiores antiquissimis iam temporibus erant indigenae in patria incolae, non advenae, non alienigenae, sed ipsa ter;՝a progeniti, aborigines. Iam vero utrum quae supra expósita sunt ad vete rum de voce eupatridarum nuncios quadrent annon quaerendum est. En illustrissimi quidam eorum loci : Thomas Magister *3) dicit s. v.

еѵлатд№^: èxákovv еѵлатдіда? tous evyeveís (tuç) avró yAovaç, г о ѵ т о у ձօ ло/.?.огі tiros aȘ iov ex q tv av. Ilesycbius s. v. еѵлатдідаі : avróyAoveç, ovy'i ènr^kv Seç.

Moeris: еѵлатдідао Arrixròç, avcóyAoveS 'E/.ZgTtzmç. Inprimis autem in singulärem illam scholiastae notam* 14 * ) animum advertamus: еѵлатдідаі лад i íttixoíç oí а v r ó % Հէ o v e ç x al хата тоѵго ледіуаѵеі?, oí eu ey ovteç ëvexa rr¡? латд íâo ç, ատ eivai rov? evyeveîs ел I л/еоѵ tojt еѵлатдикізѵ. áíçre ei tiç еѵлаідіЩс xai evye vr¡s, o v u r¡ v e i г lç evyevrj?

xal evлатд íor¡Ç. Quod igitur Wachsmuthius") eandein voci еѵлатділіюѵ inesse vim atque аѵтоуАоѵшѵ, ut altera alteriüs locum habere possit, quis est qui non rectissime iudicatum esse censeat.I6)

. 1!) Weicker Theognis XXIII.

") edit. Bernard, cf. not. 5.

14) ad Sophocl. Electr. 25.

*’) Hell. Alterth. I, 810.

i։) cf. Weicker Aeschylische Trilogie 300. Tittmann Darstellung der griech. Staatsverf. 575.

>’) Anecd. Grace, edit. Becker vol. I. p. 466: àinóyAoveç : oí A A T¡ 1՛ « t o l,լ i¡ ел el TT¡v yAóva, тост edTi rr¡v yr¡v ágyr¡v oiaav л ցար o t elgyáóavro, Հ՛ âià то j.i г/ ŕ l v a t av то v ç e л -g Z v Ժ it Ç. Harpoer. edit. Vales: avTÓyAoveç: o í AAt¡v alo i. cf. not. Harp. s. v. Ilavafhqvàia cf. not. Hesych. edit. Albert. & v. /fgliov EgiyíJr¡0?. s. v. yqyevelç. cf. not. s. v. аѵтоуАшѵ. cf. not. 2. E tymol.

Magn. edit. Sylburg. s. v. Egey&evS p. 371. Etym. Magn. s. v. Елахдіа p. 352. Stephan thes. s. v.

avTÓyAoJV. Suid. s. v. avTÓy&oveç: oí A A r¡ у а. lol- Pollux, ed. Hemst. IX, 19. Eusthat. ad. Hom. Odysa, p. 214. xtL 1213. 1281. 1498. Herod. VIII, 55. Thucyd. I, 2. Athen. XIII, 556. c. not. Lycnrg. c. Lenen ed. Pinzg. 24. 20. 11. c. not. Schoemann Griechishe Alterthümer I, 314. Hermann Staats - Alterthümer edit.

III. 91. cf. not. Curtins Griechische Geschichte I, 243. Grote Geschichte Griechenlands übers. Meissner I, 153. Duncker Geschichte des Alterthums III, 86. xtÄ. Mueller Geschichte hellenisch. Stämme I, 107. II, 248. Clinton fast. Hell. I, 57. Zeitschrift für Alterthumswissenschaft 1843 7. Einige Bemerkungen etc.

At veterem apud Alficos valuisse opinionem ipsorum maiores priscos fuisse

indígenas inter eos qui de rebus Altiéi s scripserunt nulla est dissensio. ”) Quis enim

Cecropem et Erechtheum, a quibus omnes Attici profecti esse dicebantur, ex vetu- stissimis eorum fabulis indígenas fuisse nesciat? Nam quod nonnulli de alienígena illorum origine narrarunt, quum a popul! Attici memoria plane abhorreat, non curandum esse meritissimo Dunckerus *’) confirmavit. Ex quo Atheniensium studio priscam indigenam in Attica originem prae se ferendi") illud etiam factum esse Muellerus censet ut Jon ille, a quo Athenienses nobiles sese ortos esse praedicabant, ՜”) Attici indigenae in fabula Euripidis partes agat") qua re Jonum in Attica sedes iure hereditario antiquitus occupatae indeque lustáé esse videantur. ") , Quod autem Athenienses indigenae m Attica terra origini tantum tribuebant, tum ratione ceterorum Graecorum et imprimis Dorum habita evenisse arbitror ”), tum maxime Aeolum Atticorum. Quam quidem rem illud Moerideum etiam quodammodo significare: i-vnaiMat. 'Ainxmi, avtó%&oveç

‘EXX^iÂtoç quid obstat quin ponamus? Declarare enim Moeris altero illő loco mihi videtur quotiescunque voce ayToytiówv ") usi essent Athenienses omnino Graecos spec- tasse, qui quidem extra fines Atticos consediásent, Aeoles, Achaeos, Dores, quos oames nomen Hellenum complectebatur. Quum igitur Boeotis Aeolibus, aut illis Achaeis զա e meridiana Peloponnes! parte a Doribus puls! septentrianalem occupaverant, aut Doi ibus Peloponnesiis iniustas sedes exprobrare volebant, priscam ipsorum originem in Attica indigenam iactabant, quippe qui agros Atticos a maioribus relictos iustissime obtinerent.

Itaque considérant! mihi Graecorum res usum vocabuli aòw/Aóvow tum praecipue valuisse credo quum post Persas devictos inter Graecos ipsos funestissimae turbae dome- sticae exortae essent, atque Athenienses cum Spartanis de principatu Graeciae conten­

derent. Sed prioré iam tempore vox svmnoMv viguit, quod priscos Atticae indígenas multo prius atque multo magis Atticis Aeolibus ") aliunde profectis instas ipsorum sedes ostentasse liquet quam externis reliquae Graeciae Hellenibus. Quam ad rem illud etiam accedit quod ante bella Pérsica nisi quorundam deorum cultus et ludorum usus nihil

■•) III, 88. not. 2.

”) Jsocrat. de pace p. 169. C.

”) Sehoemann 1. c. Grote I, 164.

") Lycurg. c. Leocr. 24. Bossier de gentib 21.

«j Zeitschrift etc. 1843 7. Heft. Mueller 1. c. II, 248. Sehoemann Griech. Alt. I, 317. of. Pausan.

VII, 1. 17.

»q Herodot I, 56. VII, 161. VIII, 44. Wachsmuth Hell. Alterth. I, 188. 386.

“) Jsocrat. de pace 1. c.

") Alcmaeonid. init. Apollod. I, 9. Diod. IV, 68. Schol, ad. Arist, vesp. 1076: Агтіхоі ilóvot, âucaimç evyeveîç аѵтбуйоте?.

fere Graecis civitatibus commune fuit, et priores Graecorum res non ad totam Graeciam tarn pertinuerunt quam ad singulas eins partes. Quod igitur Moeris addit: evnatQÍScu,

‘Ânixûiç ita probe explicări posse censeo, quum non totam Graeciam sed solam ipsorum terram spectassent voce eupatridarum Athenienses esse usos, ita ut exinde vox eupatri- darum de Graecis Atticis tarifam valeret, autoclithonum autem de omnibus. Quae quum ita sese liabeant quid quaero de perversissima eoruin sententia dicamus qui, ut nuperrime iam Schoemannus,zc) eupatridas fuisse omnes nobiles Athenienses contenderint, et Jones indígenas et Acoles alienígenas? In quorum loéis recensendis ut còmmorari longum est, ita quin testes duo gravíssimos afferam intermitiere non possum qui sententiae meae quam maxime faveant. Dicit Curtius:37) Die Eupatriden (These о rege) sind keine gleichartige Masse; es sind die in verschiedenen Zeiten ein­

gewanderten Geschlechter, ältere und jüngere, deren Gegensatz sich niemals ganz verwischt hat. At altero loco, ubi Neli darum in Atticam migrationis mentionéin facit, idem iile tradit:28) Hier liegt der Keim des für Attika so wichtigen Gegen­

satzes des autochthonen Landadels und des eingewanderten Adels. Quibus cum verbis illa Hermannana praeclare congruunt: „Als Epelydes,29) als Ankömm­

linge aus der Fremde, konnten die Alkmäoniden bei aller altadeligen Abstammung doch keine Eupatriden im attischen Sinne des Wortes kein.“ „Die Alkmäo­

niden sind auch von Adel, aber das Vollblut autochthonischer Eupatriden achtet ihn sich nicht völlig gleich.“ „Die Alkmäoniden haben nie die historische Gleich­

stellung und Verschmelzung mit der eingeborenen Aristokratie erlangt.“ „Die mangelnde Aut echt ho nie88) der neu aufgenommenen, flüchtigen Adels­

geschlechter liess zwischen diesen und den Eupatriden stets eine Kluft offen.“3I) Prefecto in duas factiones iam antiquitus nobiles Athenienses scissos esse reperi-

’* *.) Gri ech. Alterthüm. I, 322. „Der allgemeine Name der Adeligen aber ist Eupatriden.“ not. 4.

„dass nicht blos die alten, vermeintlich autochthonischen, sondern auch die eingewanderten Adelsgeschlechter Eupatriden waren, ist wohl schon allein daraus klar, dass gerade das angesehenste Geschlecht, das der Kodri- den, zu den eingewanderten gehörte.“ (?!) Magis rem sensit Schoemannus 131. 132. Grotii sententiam.

(ambiguam) cognoscas I, 405. II, 40. 58. Mueller Geschichte hell. Stämme I, 203. II, 246. cf. Schoemann de iudiciis Heliast. 9. antiquit. 167. Zeitschrift für Alterthumswiss. 1843. 7. Heft 601. Tittmann 576. Quid Nie- buhrius : Römische Gesch. I, 328 sibi velit non intelligo.

17) I, 250, quam quam ipse Curtius sibi non constat 255.

") է 248.

*9) Alcmäoniden und Eupatriden.

M) Staats - Alterth. edit. IV. 298. Sibi repugnat Hermannus : Staats - Alterth. edit. III. § 106, quo loco Solonem Codridam appellat eupatridam.

3l) cf. Plass Die Tyrannis I, 50. 53. Meier de gentil. Attic. 28. 40.

2

x

I

ІО

mus, quarum faciebant alteram qui ante rem publicam a Theseo constituíam veterem iam sedem in Attica h ab eb ant,39) alteram autem omnes qui post Tliesei demum regnum et inprimis post Dorum in Peloponnesum migrationem ad Atticos profugerant.") Quorum in numero prae ceteris fuerunt familiae Nelidarum: Alcmaeonidae, Melanthi- dae, Paeonidae et, qui posteriore praeterea tempore Athenis consederant, Pisistrati- dae.34 * 36 * ) At quod inter omnes alienígenas Atticae familias ad Alcibiadis usque témpora”) Alcmaeonidas potentia valuisse constat, eupatridarum vocem inprimis Alem aeon i- darum ratione habita Athenis in usu fuisse credo, ñeque immerito Hermannus noster, posterioribus praecipue Atheniensium rebus considerație, dissertationera illám acutam, qua demura perlecta de quaestione difficillima primara rai hi lucera esse allatara animo erga mortúum gratíssimo confirmo, non „de Nelidis et eupatridis Atheniensibus“ inscripsit sed „de Alcmaeonidis et eupatridis.“ Quid igitur pretil libelle tribuendum sit apparat quo Vischerus Alcmaeonidas fuisse eupatridas demonstrare laboravit. ”) Irarao stat semperque stabit iara a Sauppio in conventu Jenensi”) in Vischerum aliata sententia Alcmaeonidas e numero eupatridarum nunquam fuisse. Sed quid in illo commoror quum locus ille Isocraticus, quo orator, Alcibiadem paternum genus ab eupatridis, maternum autem ab Alcmaeonidis duxisse confirmaos, verbis clarissimis Alcmaeonidas ab eupatridis seiunxit,38) oranem controversiam prorsus delere possit? Ñeque vero unde fieri potuerit intelligo ut ille locus tarn simplex, tarn sanus a Schoemanno, qui maxima licentia usus pro evTtaTQiămv scribi voluit EvQVtiaxidmv, ") tarn crudeliter vexaretur. Sed tarnen Schoemannus violenta illa voeis permutatione oratorem Graecum non tanta iniuria affecit

”) Wachsm. Hell. Alt. I, 362: Eupatriden sind uns demnach der Gesammtadel Attikas, der seit der Einigung der vier Bezirke einen Stand bildete. Meier de gént. ind. schol. Hal. VII.

“) cf. schol. Soph. Elekt. 25. Paus. II, 14.

3<) AIcmaeonid. 6. Boeckh expl. ad Find. 301. Herod. V, 65.

36) Encyclopaedic von Erseh und Gruber: Alcmaeoniden. Boeckh e.xpl. ad Find. 300. 303. 307.

Vischer lieber die Stellung etc. 3. 15. Buettner Gesch. d. politisch. Hetaerien 58. Meier de gentilii. 38. Sauppe Verhandlungen etc. 45. Hertzberg Alkibiades 18. Herod. VI, 121. Isocrat. de big. c. 9. Plut, de malig.

Her. 27.

3t) lieber die Stellung etc.

3,j Verhandlungen der neunten Versammlung deutscher Philologen 1846. 43: „Die Alcmäoniden waren nie auf der Seite der Aristokraten, hatten nie zu den Eupatriden gehört.“

”) de big. § 25. О /й(> navqç (Alcibiadis) ítçÒÇ iJtV «l’dgojl' r¡v еѵлощндшѵ, шѵ tr]v evyéveiav &¡ avTÍjç riję ёпшѵѵціа? ýádiov уѵшѵаі, nęós уѵтаіхшѵ ¿“Акхиаішѵідшѵ. cf. de hoc loco Grote I, 58.

”) de ind. Hel. in progr. Gryph. 1847 10.

quanta Vischerus, ut tarnen denuo ad Vischerum redeani, quem duríssima,4°) sano indicio prorsus destituía interpretatione, licet ipsis Isocratis verbis conservatis, vas purissimum quain potuerit maxime incrustare conatum esse iure Sauppius4 ') confirmat. Itaque Hermanno nostro quod auctoris tam misere dilacerati patrocinium fortissime, suscepit, atque praeclaram reportavit gloriam gratiam quam maximam habeamus.

*’) Hermann : Alcmaoniden u. Eupatriden initio.

“) Verhandlungen etc. 45.

41) Schoemann Griech. Alterth. I, 127. 128. Welcker Theogn. 43. 51. 59. 61. Aeschylische Trilogie 300. Postquam iure grammaticos voci eupatridarum eandem vim quam antochthonum tribuere confir­

ma vit, addit vir clarissimus : Der Adel begründete sehr oft sein Recht auf Autoch thonie. cf. Plat. Theatet.p. 179-

”) Suid. s. v. ЦІОТ.

") Alcmaeonid. 9. 13. 20.

“) Oursin, fast. Att. III. proleg. XII. Niebuhr Vorträge I, 202. 358. Wachsm. II, 773. Grote II, 41.

Die Verfassungsgeschichte Athens nach Grote, von Schoemann 3. 29. 30.

“) Thucyd. II, 15. plut. Thes. 24. Etym. Magn. s. v. ’Enaxqia. Grote II, 57. Duncker III, lOOXtX. 506. 511.

*’) Thucyd. 1. c. Plut. I. c. Duncker III, 94. 98.

") Paus. I, 2. 31. VII, 1 Herod I, 173 Plainer 27. 37.

üt igitur bello Peloponnesio Athenienses vocábulo аѵто%&оѵшѵ tum potissi-

mum sunt usi quum odio in Spartanos de Graeciae princip atu sibi obtrectantes ducii

iniustissimum il lis P eloponnesi imperium obiiciebant, ita Codro interfecto libentissime

eupatridas sese nobiles Athenienses appeliasse mi hi videntur,4’) quo magis Nelidarum

immeritam in re publica potestatem ostenderent,. civiumque et contemptum et odium in

istos alienígenas excitarent.* 41 * 43) Sed qui Nelidis illud accidere potuerit quis est qui

non miretur ? Nonne ab ipsis eupatridis Nelidas in pátriám receptos, quiri gummis etiain

honoribus auctos esse audimus?44) Quam quidem gravissimam sentiendi et agendi apud

Athenienses inconstantiam quo magis perspiciamus ad témpora obscurissima paullulum

mihi recedendum esse arbitrer, quum quae tum de Nelidis evenerunt nisi illis temporibus,

licet maxima tectis calígine,45) diligenter considerație intelligi non possint. Ante com-

munem rem publicam Atheniensem a Theseo constituíam e compluribus parvis civitatibus

terrain Atticam constitisse, quarum suo quaeque usa esset imperio, gravissimus auctor

est Thucydides.46) Quum autem inter eins modi civitates magna plerumque exsistat invidia,

atque a natura homines ad fines amplificandos trahantur cupiditate, fieri non potuit quin

disiunctae illae rei publicae Atticae saepenumero bella inter sese gererent.47 * * ) Sed non

solum mul tis et vehementibus turbis externis eas percussas esse mihi persuasum babeo,

sed, quum qui in singulis civitatibus imprimis potentia valebant valde sibi aemulatos

esse pateat, gravissimis etiam contentionibns domesticis.4S) Itaque quum indigenae nobiles

1«

Attici livida invidia laboraren!, iam ante Theseum in parvis illis civitatibus summos magistrate nonnunquam creatos esse e principibus alienigenarum nobilium, qui illuc sese recepissent,4’) rectissime Platnerus50 1 * * * ) indica vit. Qua cum sententia etiam illud Aeliani quam maxime congruere videtur,։I) ab Atticis ad summos honores gerendos non solum cives sed alienígenas etiam bonos adque rem publicam ordinandam idóneos esse electos.

Quae quidem res ne mira cui sit, illos nobiles indígenas, alios aliis in re publica potentiam invidentes, in alienigenam potius, qui ab inveteratis ipsorum inimicitiis et contentionibus esset alienus, summám rerum detulisse considere!, quam ut aliquem e suo numero imperare paterentur. Illud autem tum plerumque evenisse censeo quum discrimen aliquod externum omnium saluți impenderet, atque tali duce esset opus qui ad repellendam communem permeiem animos dissociates concillare posset. Sed ex ipsis his internis inter nobiles indígenas de regno dissidiis illud evenit ut parvae civitates magis magisque fièrent invalidae, ñeque iam ab hostibus in terram invasuris5S) sese fortiter defendere possent.

Quae quum ita essent nisi exiguis et infirmis imperils in unum magnum atque potens contesis fieri non posse ut libertas Atticorum conservaretur, omnes iam ante Theseum videntur perspexisse quibus civium salus curae erat. At in talibus animorum volunta- tibus, quum dispersos perituros, universos et coniunctos fortasse fore pares cives sibi persuaserint, princeps prudens atque strenuus est opus, qui quod tempos quodammodo in occulto maturavit in lucern proferat, ut e complurium elvitatom ruinis nova res publica communis prodeat. Quem quidem principem fuisse Theseum memoriae proditum est, ") et licet in Theseo fabulam cum historia tam arte reperiamus copulatam, ut quid sit verum, quid falsum vix discerni possit, tarnen vel Theseo vel alio quodam élus simili Athenis régnante separatas antea Atticae civitates 64) in unam coisse Atheniensem pono. Quo in Theseo diutius commorari libet, quum quod These! et Thesidarum res quam maxime cum Nelidarum comparar! possunt, tum quod in These! historia enarranda prímom apud auctores in vocabulum eupatridarum incidimos.

Hielt enim Plutarchus in These! vita, ") quae perpensa posterioribus Atheniensium

*’) Daneker III, 104. 223. ef. Pausan. I, 35.

M) Beiträge zur Kenntnis« etc. 25.

։1) var. his. XIV, 5.

S1) Harpocr. edit. Vales, p. 105. Etym. M. s. v. յՏ0Հմք0յէ16էր. ed. Syib. p. 202. ef. s. v.

g. v. ев%ашшп? p. 384. s. v. KwÁiááog p. 550.

”) Plut. Thes. 20. 24.

M) E ty mol. Magn. edit. Sylburg. s. v. ttOtv p. 160. Paus. VIII, 2. Duneker Ш> 101. 209. 506.

“) 25.

rebus lucern afierre potest, populum Atheniensem in tres partes Theseum distribuísse:

eupatridas, geomoros, demiurgos.5՞) Quae quidem partitio qua ratione sese habeat diu atque vehementer inter viros doutíssimos ad haec usque tempóra disputatum est. At quod Niebuhrius ”) üli mintió Plntarchico nihil omnino tribuendum esse indicat, vir ingeniosos valde errasse mihi videtur, ñeque cur eum reiiciamus quid sit causae me plane ignorare nego. Nam eupatridae illi ipsi nobiles indigenae fuerunt, multis iam maiori bus in terra Attica usi, qui ante rem publicam communem constituíam parvis in civitatibus summám rerum obtinuerant. ") Unde eupatridas fuisse eos scriptum reperdons qui generis regii fuissent participes. ") Quem nuntium eo magis ego quidem amplector quod quum alias turn maxime apud Homerom ßaödefc primores nobiles non- nunquam appellari notom est.60) Quod autem vox eupatridarum aliis quibusdam locis cos significai qui sínt honoribus aucti, qui inprimis potentia floťeant,cl) quam ad ea quae a Plutarcho de eupatridis traduntur quadrent quemque perspecturum esse arbitrer.

At quod ad inra attinet quae a Theseo illis eupatridis prae ceteris Atheniensibus concessa esse audimus,61 * ) verissime Thirlwallus63 * * ) mihi videtur indicasse illám eupatridarum in re publica potentiam, iura dicenda et sacra procuranda ") praecipue spectantem, ante com­

munem rem publicam a Theseo conforinatam iam apud nobiles fuisse.6՞) De ceteris autem qui memorantur novae civitatis incolis, geomoris et demiurgis, dicere liberius non est propositum. Sed tarnen praetermittere non possum quin ne paullulum quidem rei publican administrandae illos fuisse compotes contendam. Itaque cives Athenienses turn in duas partes abierunt,66) et numero et potentia dissimillimas,67) quarum ab altera minore stabant illi

SE) Hermann Staats - Alterthümer § 98. Meier de gentilii. Attic, in ind. schol. Hal. IV. cf.

Diod. I, 28. Pollux VIII, 111. Hesych.s. v. «yçOttoTttt. Etym. M. s. v. £V7taTQlåai. Beck. Anecd. Gr. I, 257.

Vorträge I, 266.

”) Weicker Aeschylische Trilogie 300. Dun eker III, 511.

M) Anecd. Grace, edit. Becker I, p. 257: SvnavQÍãcu ¿xáJ.oyvm oí «ото то «ОТО оіхоѵѵтеі xaï քձՏէՏՀՕ vreç ßa otZtxov y évovi xa'i, г-qv июѵ îeqwv érttijJMiav поюѵцеѵоі. Etym.

Magn. edit. Sylburg. s. v. evTtançidai p. 395. Plut. Thés. 32. Plainer 43, Meier und Schoern. Attisch.

Prozess 6.

,0) Passow lex. ling. Gr. s. v. ßctdiXsvi 2. 7.

") Steph, lhes. s. v. tV7tm(>íá'r¡i. Schoemann Griech. Alt. I, 129. de comit. 11. Tittmann Dar­

stellung der griech. Staatsverf. 575.

“) Plut. Thes. 25-

*’) Thirlwall Gesch. v. Griechenland übers. Haymann. II, 10.

“) Duncker IV, 211. Curtius I, 251. Mueller Geschichte hellenisch. Stämme II, 245.

*5) Bossier de gent. 18.

“) Niebuhr Vorträge I, 348,

*’) Duncker III, 103.

14

nobiles indigenae, qui in parvis civitatibus summáé rerum praefuerant, ab altera autem maiore о nines rustici et opifices, aut agris colendis aut tributo solvendo nobilibus obnoxii.68) Unde verissime Dionysius rem publicam Atheniensium illo tempore ex eupatridis constitisse tradidit, qui eins moderandae fuissent participes, et e rusticis, qui ab omnibus honoribus remoti essent.՞6) Quid ergo ? Non erroris Plutarchus noster, licet de rebus ipsis quales turn fuerunt nuncios Íntegros attulerit, in eo tarnen accusandus est quod falsum eis nomen imposuit qui Theseo summum imperium obtúrente inter cives maxime pollebant ? Num quae vox posterio- ribus demum ternporibus At bénis viguit Theseo iám rege in usu fuisse falso contendit, ita ut in rebus These! enarrandis «çtcrroi'Ç, ¡k/.riomvç sive Svvatovç illos nobiles multo aptius appellasset?70) Minime. Prefecto Theseo régnante nomine eupatrídarum Athenienses iam esse usos indico, et id primaria quidem et genuina de qua supra egimus significa- tione. Nam ill! eupatridae Plutarchici, qui deletis civitatibus exiguis Athenas novae rei publicae caput demigraverant, fuerunt prise! nobiles Attic! indigenae, a quibus anos quosdam terrae íncolas, iniustissime sib! quum alienígena® essent magnam in civitate Attica vindicantes potentiam, discernamus necesse est. At quinam sunt isti alienigenae, non in terra Attica geniti, aliunde profecti, advenae, Seç, Çéroi? Sunt ips! Uli Aegidae, qui tum summám imperii Athenis obtinebant. Est enim a veteribus memoriae proditum Aegeum, These! patrem, non esse ortum a Pandione,71) rege Attico indigena, sed aliunde Athenas commigrasse. Quae quidem res, quamquam quae de Aegeo narrantur maxima ex parte speciem tabulae prae se ferunt, quam in ilia cadat quae a Platnero1’) iudicata esse supra attuli quisque intelliget. Quis autem quam vehementer nobiles Attic! indigenae Pallantidis duci bus,a) in Aegeum regem sínt coorti nesciat, quaque livida obtrectatione usi, quod Pandionem et Erechtidas propinquitate non contingeret, alienigenam ill! griginem crimini tribuerint ?:1) Quin illud etiam nobiles indígenas non solum ipsos coniurasse ut contendam adducor, sed quo illius imperium facilius delerent plebeiorum etiam in regem advenam odium concitasse.7i) At de ipso Theseo, quern

“) Duncker III, 103. 515. , w) Antiquit. II, 8.

Te) Hermann Staats - Alterthümer edit. III. § 58. not. 7. Theognis edit. Weicker XX.

”) Plut. Thes. 13. Meursius de reg. Athen. III. Bossier de gent. 1. Grote I, 164. Duncker III, 95.

”) Beiträge 25.

”) Pollux VIII, 119. cf. Grote 1. c. ,

’*) Plut. Thes. 13: ti-etòi yevó/isvoi Потдіоті ХОЛ [1T¡ ÔÈV ՝E О £%!} £ í S а ІІ TtQOÍrj- xa)V. cf. Harpocr. s. v. Hesych s. v. &ttóv.

”) Plut. 17: avífrii àvscpvovTO -rtô AlyEÎ Ժ iaß o Âctt ttqòí to vi ivoXitai. cf. 12- 13-

quidem ab Aethra, maire Troczenia, esse genitum et Troezene eundem educatum scriptum reperimus,”) quis est qui non verissime ab Hermanno confirmatum esse arbitretur nobi- lium in communem regem Atticum impetus fuisse felicíssimos? ”) Inde autem praecipue nobiles Atticos ut imperium Tliesei tam aegre ferrent per motos esse Plutarchus tradit, quod iste Theseus in ipsa terra Attica non esset natus, sed aliunde illuc pervenisset.

1 taque adven am et peregri nu in designare atque notare eum solebant, qui ipsos eupátridas, priscos Atticae incolas, imperils spoliasset quae ante rem publicam com­

munem constituí am singulis in pagis Atticis obtinuissent. Quare factum esse plebeii * ostendebant7S * * * ) ut multo rum regum bonorum et indigenam m loco in unius principis ali eiligen a e potestatem Attici essent redact!. Nam eupatridae nobiles, Mcnestheo in- primis duce,79) i lind eti am enitebantur ut plebein blandissime aggressi quam possent maxime in regem Theseum sollicitarent. Qui bus coniunctis et nobilium et plebeiorum seditionibus quum Theseus resistero non potuisset,80 * * * ) corruit ad postremum novum eins imperium, atque ipse Scyrum profugere coactus est. ** ) Sed quum iile Menestheus regnum Theseo delecto consecutus esset mortuus, et Thesidae Demophonte duce Athenas redissent,“) eadem eupatridarum cum Thesidis certamina facta esse pro certo haber! potest. “) Quae quidem quum denuo exortae essent omnes nobiles iam antiquitus in Attica indígenas, quippe quibus imperium alienigenarum Thesidarum onus esset gravissimum, nomen eupatridarum comprehendit. At inveteratum illud eupatridarum odium eo crudelius in Thesidas turn conversum esse credo, quod Thesidas Athenas reversos nobilium in re publica potentiam coercuisse, ipsorum autem amplificasse probissțme coniicere mihi videor.84) Quibus omnibus rebus iuste considerați * quanto cum desiderio infestissimi illius regni labem eupatridae spera- verint facile intelligitur. Quid est igitur quod obstet ne nobiles Athenienses ideo Nelidas

’•) Duneker III, 95. 509. Plut. 3. 13: Л (dl V елт^ѵ? mV ztti ÇÉVO? (Theseus), cf.Paus. Il,30.

") Pausan. I, 22. 28. sehol, ad Aristoph. Plut. 627. Hermann Staats - Alterthümer § 102. Wachsmuth է 431 : Erkennbar ist in dem jüngst geeinten Staate fortdauernde Parteiung und das geringe Ansehen des Gesammtkönigthums, dessen Urheber als illegitim angesehen wurde.

” ) Plut. 32: О то? (eupatridarum imperiis eversis) (lwi ՈՕՀ /МѴ Xtil « у (է Ճ" <7) V XlÙ yVT¡ 6im v ßaadémv лоо? êva де<?лотф> £ л r¡ ž v v xai ? £ v o v ало^Хелтоі.

”) Duncker III, 99. Paus. I. 18. Ill, 18. Plut. 32. cf. 33.

Plut. 35.

՞') Etym. Magn. s. v. áqvyn^iov p. 141 edit. Sylb.

“) Grote I, 406. cf. Plut. 1. c. Meurs, de reg. Ath. III, 4.

") Suidas^ s. v. Ѳцббіда?. cf. not. Bernh. TÍ? cpOóvo? aièv, €)T¡Ü8Í6a? ¿yati-mv

’

éyxoto? aîèv e%ei;

M) Ubbo Emm. descript, in Gronov. thés. IV, 436.

illos Messenios in pátriám libenter récépissé censeamus, quo eorum auxilio Thesidas gradu regio facilius depellere possent? ") Quod autem Thesidis potestate privatis ad alium alienigenam eupatridae summum imperium detulerunt, սէ gravíssimo Clintonio auctore86) de Neli darum studiis taceam, maxima ex parte inde factum esse indico, quod erat periculum ne communi hoste alienígena amoto eupatridae eadem qua antea domestica laborarent discordia. Nam ex ipsis illis nobilium de principatu contentionibus non solum parvarum civitatum infirmitatem emanasse supra iam commemora vi, sed etiam evenisse ut ad arrimos civium consociandos saepenumero peregrini nobiłes summo imperio praeficerentur. Ne igitur Thesidis a re publica administranda remotis novae patriciorum de summis magistratibus obtrectationes fierent, neve, quum Dores hostes nimia imperandi cupiditate adducti civitatis Atticae perniciem Peloponneso occupata moliri viderentur,87) res publica internis turbis magis etiam infringeretur ad omnium salutem conservandam Melantho alienigenae nobiles summáin rerum concesserunt.88) Qui quidem Melanthus quum a contentionibus diversarum et eupatridarum et Thesidarum factionum longe aberat, turn victoria de Boeotorum rege89) reportată, quum a summo periculo rem publicam liberasset, Atticorum animos valde si bi devinxerat. ") Eo libentius autem Melantho eupatridae Attici illám dignitatem mandaverunt quod Melanthus Nelides alioquin nobilíssimo loco”) esset ortus, eundemque regis honorem Pyli iam obtinuisset. Quo Melantho Athenis rege nobilium Atheniensium in principem motus penitus cessasse arbitrer. Nam Doribus quum Cori uthus capta esset91) civitati interitum paraturis93) a rebus inferáis ad externas considerandas omnium tum oculi convertebantur, et ad communem hostem depellendum maxima Atticorum concordia tum erat opus. “) Sed quum Codro mortuo Atheniensium civitas ab hostium periculo vacua securitate atque pace fruí coepisset, quin eaedem illae turbae domestiçae ab eupatridis profectae rem publicam magis magisque perturbaverint nemo érit qui dubitei. Quae quidem eupatridarum in eum qui summum

*s) Alcmaeonid. 11.

“) fast. Hell. I, 112.

,T) Alcmaeonid. 19.

”) Grote I, 406.

”) Alcmaeonid. 8. 10. cf. lexieogr. s. v. arcaiovÿi.a. Etym. M. ed. Sylb. s. v. KovQuiínç 533.

") Duneker III, 235.

”) Alcmaeonid. 6.

’*) Clavier histoire etc. П, 60.

”) Strabo 550. 602. Herod. I, 76.

**) Alcmaeonid. 19.

locum obtinebat s c di t i ones էսա malőré cum saevitia quam antea confíalas esse coniecerim, quod quum archontes ralionem rerum gestarum senatul nobilium reddere deberent”) multo liberius atque insolentius quam Theseo régnante lilis sese gerere licebat.96) Nam id ipsum quod unius potestas post Codrum mortuum graviter erat debilitata,’7) nobilium antem confirmata atque aucta * ** ) effecit ut naturali quodam impetu permoti ad ipsorum auctoritatem magis etiam amplificandam latius progrederentur. ”) Nam quamquam archontis imperium dissimillimum eins fuit quod ante Melanthum principem valuerat, ñeque ¡inmérito post Codrum nobilium potent!am Athenis constituíam esse gravissimi quidam auctores indi cărunt, "“) tarnen archontem, quum summae rerum prae- esset inprimis in re publica administranda etiam turn frenum quoddam nobilium licentiae imponere poluísse arbitror, quod quidem frenum nobilibus erat molestissimum. At quod attinet ad archontis de plebeiis Imperium eins modi profecto fuisse videtur ut nobilium invidiam confiar et. ՛է") Nam quum, quod iam antea contendi, geomori .et demiurgi rei publicae administrandae essent expertes, tum nobilium tum maxime autem archontis auctoritati prorsus illos esse obsecutos mihi persuasum babeo. Qui dni igitur eupatridas indígenas summa cum invidia’“’) magno huic de plebe Nelidarum imperio obtrectasse censeamus ? Nonne eupatridas omnes intendisse nervos consentaneum est et ut iugum ipsorum etiam cervicibus a Nelidis imposition depellerent, et ut illám in rústicos pote- statem Nelidis extortam in sese copier rent? Itaque quod antea rei publicae salutem eupatridae duxerant idem postea, quum alienigenae Nelidae tantam potestatem essent consecuti, iis visum esse malum credo, et quod istos advenas in civium numerum omnino ascivissent valde eos piguisse. Unde etiam factum est ut pro maiorum in alienígenas humauitate ”’) apud posteros Athenienses in peregrinos quoddam odium invalesceret, ’°4) ñeque

bíaèifcUHiotticf -¿йеМ

”) Suidas edit. Beruh, s. v. (іоушѵ c. not. Grote II, 58. Dun eker III, 508. Zeitschrift für Alterth.

1834. p. 334.

'*) Wachsmuth I, 378. 433.

”) Pausan. IV, 5. Meier und Schoemann Der Attische Prozess 12. Boeckh Staatshaushaltung edit П. I, 658.

”) Wachsmuth I, 431. 433. 435. cf. Young Der Geist Athens. Aus dem Englisch. Leipzig 1777 p.

32. Herrn. Staats-Alterth. IV. 177.

**) Clinton I. Vlll : the gradual limitations of the power of. the chief magistrate at Athens, which

C

,

L

”’) Niebuhr Vorträge I, 315. Wachsmuth Is. cs. Plass. I, 53.

"’) Wachsmuth I, 433.

'") Ael. v. h. II, 13. HI, 17.

Duncker III, Ю4. 223 xik. 507. Plainer 22. Alcmaeonid. 7.

““) Suid. s. v. Çetixoîç. s. v. у/.аіЛОУѴ. Hesych. edit. Albert, s. v. ÇÉVOl cf. not. -Hermann Staats-

Alterth. 123. Plass I, 53. cf. not. 1,15. p. 20.

tam facile alienigenae nobiles in elvitatom Atticam reciperentur. Nam quod Gephyraeos ex Boeotia profectos105) certis quibusdam terminis constitutis civitatis factos esse Athenis participes Herodotus tradit,106) documento esse potest illos tum Athenas pervenisse quum eupatridae maximo cum livore Nelidarum opibus iám invidebant. Qua re diligenter considerata unde eupatridae commoti sint optime praeterea intelligi potest, quod tempore posteriore lex lata est ut singuli archontes annul essent indigenae et patridae, ut ita dicam, Athenienseś, ne aliunde asciti neve peregrini.107 * ) Illud etiam a nostra quaestione non est alienum quod qui postea alienigenae praecipue ad mercaturam faciendam Athenas commigraverant, quibus nomen erat metoecis, *os) et agros in Attica sibi comparare erant vetíti,109) et multis ab indigents inolestiis atque vexationibus obiecti.110) Quod igitur Niebuhrius Themistoclis demum temporibus veterem Atheniensium indigéharum in pere­

grinos inhumanitatem ex inimica quadam suspicione ortam esse sublatam confondit, ut ab antiquissimis Atticorum rebus plane abhorret ita ad témpora posteriora quam' maxime quadrat.111) Լ է autem ad Nelidas revertamur qui quaero fieri potuit in illis turbis domesticis, in tantis multorum adversariorum molestiis, qui quamquam inter sese ipsos vehementer dissidebant voluntatibus tarnen consociatis communem omnium hostem persequebantur, ut Nelidarum principatus diu coństaret ? Causas igitur quibus post Alcmaeonern archontem novae rei publiçae formae constitutae sunt non tam inde repe- tamus quod Nelidae afchbrites summo magistratu obtinendo erant indigni quam quod funestissimum novandi studium eupatridas Athenienses ira in alienígenas exacerbates occùpaverat.112) Quae quum ita sint quid de levíssima eorurn opinione dicamus qui ideo principatum Nelidarum esse eversum somniarunt quod principes luxuria morumque libi­

dine perdit! nimi s libere atque insolenter in cives agere coepissent, et imperii Nelidarum fastidium Atheniensibus movissent?113) Nam quum radoné rerum gestarum reddendae

'0*) Duneker III, 509.

”*) V, 57. Zeitschrift etc. 1843. 7. Heft. Meier de gentil. 39.

Meier de gént. ind. sehol. Hal. VII. Hermann Staats-Alterth. edit. III. 221.

10s) Beck, anecd. Grace, s. v. (LIETOIXOI 281.

Schoemann antiquit. 190.

n0) Harpocr. edit. Val. s. v. EÍÉvi^E. e. v P-ETOIXOl cf. not. p. 69. Thom. Mag. s. v. ÇÉVOV. Schoern.

Gr. Alt. I, 356. Niebuhr Vorträge I, 421.

’“) Niebuhr 1. c. Schoemann Gr. Alt. I, 355. 356.

111J Hermann Alcmaeoniden etc. Wachsmuth I, 470.

Sigon. de re publ. Athen. I, 5. Bernard, de archont. 29. in annal, acad. Lovan. 1823- 1824.

Ubbo descript, rei publ. Ath. in Gronov. thés. IV.

esset obnoxius quo pacto imperandi libidine in Athenienses uti principi licebat? Nonne illud potius maximo cum studio ei erat contend endhm et ne a nobilibus ol) res iniuste gestas poenas sumerét,"1) et ut comitate atque humanitate civium animos iam nitro sibi infestos reconciliarei ? Itaque lilis multo magis Thirlwallus hosier"') ad verum accessit perpetuos Athéniens! um in summum magistratom impetus esse fere solas res confirmans quae Athenis complures per notâtes gestae sini. Quibus continuis et vehementibus eupatridarum turbis quuin Nelidae alienigenae, licet fortissime sese défendisse videantur, resistero non possent eorum principàtus ad postremum labefactum est. Quod igitur Aristoteles"՞) alia inra populo a principibus esse remissa, alia principibus a pópulo extorta confirmavit, borúm alt օրս m potius ad Alcmaeônem et Charopem archontes quam Sigonio auqtore"’) ad Medontem et Charopem referam, praesertim quum quae Codro mortuo nova rei publicae forma Athenis erat non tam aegre constituíam esse censeam, illám autem quae post Alcmaeônem valebat maxima cum vi. Licet enim qua ratione Alcmaeonis Nelidae imperium corruerit ab auctoribus memoriae non sit traditum, certis tarnen quibus- dam vestigiis nixos coniecturam probabilissimam capere, nos posse arbitrer. Quae quidem vestigia annis imperii mihi videntur esse impressa quos singulos archontes post Codrum regem creates summáé rerum praefuisse certiores timus. Medonti enim tribuuntm՛ anni viginti, Acasto triginta sex, Archippo undeviginti, Thersippo quadraginta unos, Phor- banti triginta unes, Megacli triginta, Diogneto viginti octo, Pherecli undeviginti, Ari- phroni viginti, Thespieo viginti septem, Agamestori viginti, Aeschylo vinginti tres, sed Alcmaeoui tantum duo.'") Quis autem est in tanta numeri postremi a ceteris discrepantia qui illud meritissimo non suspicetur Alcmaeônem ąrchontem eadem qua priores ratione imperio minime esse perfunctum? Itaque quum iam antea tum maxime Alcmaeone Athenis imperante rem publicam crudelissimis bellis domesticis ab eupatridis'") Athe- niensibus in alienígenas Nelidas conflatis esse perturbatam contendo, et Alcmaeônem Nelidam quum inferior esset vi nobilium eupatridarum aut esse magistratu remotum aut etiam trucidatum.110)

) Beck, anecd. Graec. s. v. SV&vva p. 187.

) П, 18. cf. Corsin. fast. Att. I, 3.

) polit. Ili, g fine.

) de re pufii. Athen.

“•) Clint, fast. Hell. I, 131.

“•) Dunek er III, 5] о.

1M) cf. Dun eker 1. c.

3

*

30

Iam vero սէ summám nostrae quaestiunculae complectamur nomen eupatri- darum quum Theseo et Thesidis regnantibus turn maxime autem Xclidis summám rerum Athenis obtinentibus viguisse mihi persuasum babeo. In duas factiones inde post archontes constituios usque ad Periclis Alcmaeonidae témpora nobiles Athenienses sepa­

rates esse iudico, qilarum ab altera erant dmnes qui post communem demum civitatfin Atheniensem conditam Athenis consederant, inque eorum numero inprimis Melanthidarum, Pisistratidarum, Alcmaeonidarum familiae, ab altera autem ill! nobiles Attic! indigenae, qui quum iam antiquitus terram Atticam incolerent, alienigenarum Nelidarum in re publica potentiam aegerrime ferentes a d ip so rum in ist os ¿rtt'/.v àaç sive í í v o v ? conte m p- tum atque odium probe significan dum'") illáin evTra-rçtdd) v ènœ vv/iíav՝ ** ) sibi imposuerunt.

1։1) Suid. s. v. £Tu¡Xm>. s. v. çévoiç. s. v. ymzós. 8. v. av&i/yevýí. s, v. t■/%(>')(ноv c. not. s. v.

Hesyeh. s. v. ETTTjZvôttÇ. s. v. ^ÉVOb c. not. Pollux III, 4. cf. I, 150. c. not. 30. Hemst. Harpocr- s, v. ê^ÉVtÇe c. not. Vales.

’“) Jsocr. de big. 25.

S>d)ulnad)rid)tcn.

—Î Cí *-՞ — Թրքէ er îlbfdjuitt

Allgemeine Scljrncrfnfiling.

P r í m a.

¡Orfctnariué: ^err SPryfcffvr 3Sid)ctt.

T- Stetígiondlcdre. 1.) gur bíc ïatl)olifd;cn Sdjülcr. Die allgemeine ©itteniedre.

— Ucbcrfedung unb Grflärung einiger Gapitel bed Gyangeliumd bed d- ՁօԷ»ոորճ.

— Äird)cngefd)id)te non Sonifaciud bid չոր fîird)cntrennung. 2 St. -^anbbudj : ՉԽրէէո. ¿r. interímíftífd)er Sîeligiondletyrer Zarnomdfi. 2.) gür bie cuan#

g e I i f ф c n Schüler. Einleitung in bie biblifd)cn Sßüdjcr unb Symbolif nad) Sdjntiebcr. — Ertlärung bed Sricfcd an bie Hebräer, bed Öriefed an bie 31 Inner unb bed erften Sricfed an bie Gorintdcr nad; bem ®runbtcyte. 2 St. ýr. Su՛

períntenbent Sinn e cf e.

П. D eu t f cd e S p r a d> e. Gorrectur ber monatlídjen 2íuffä£e; Dídpofttíond » Hebungen ; freie Verträge aud bem Gebiete bed Unterridțtd. — G)cfd)id)tc ber beutfeden litteratur yon ber Seit bed Wïcifiergcfaitged bid jur gelt Oëtfje ’d unb Sdjilíer’d. Grflärung bed erften Zdciled yon Sdjitter’ d ÍÔallenftein. — Abiturienten՛^rüfungdauffaß: Յս Cftern c.-, sie Erneuerung ber mcftrőmifd)cn jfaifermürbe unter .ilari bem ©roßen unb idre pragmatice Sejiedung ju ben geityerdaltniffen.— 2. gum Sommer՛Zer՛

min c.: 3ii wiefern dftben bie Sranbenbitrgifcden Sîegenten feit griebrid) Sßildelm bem großen fíurfürfíen bie Grdebung ^reußend jur európaidén ©roßmaeßt unter fyriebrid) И angebadnt? 3 St. jpr. Cberledrer Dr. Söffe.

t

c

— 2 —

III. gateínifdje Sprache. Cic. Tuse. Dispp. L IV. unb V. nad, Xtfdjer’á Služgabe; Cic.

oral, pro Sestio nad) bcr Ausgabe »on £alnt. Die Grflarung rourbe tn latetntfcȘer Sprache gegeben unb sorter ging eine lateinifdie Einleitung über Gicero’ž geben unb Sd)riften. — Gurforifd)e unb fprioatlecture : Liv. 1. XXVII, unb XXVIII. ; Cic. oratt, pro Mur., Mil., Marcell., Ligar., rege Dciot.; Sallust. В. lug. — gßicberholung ber in ber Secunba nicmorirtcn oral, pro Arch.— Sd)riftlid)e Gptemporalien; Gorrectnr bcr freien Üluffäite unb ber Epercitien; synt. ornata nad) gumpt. Șlbihiricntcimfprii»

fungžauffal): 1. git Oftern c.: Pyrrhi dictum, Romanos hydrae non esse dissi- miles, altero Púnico bello est comprobatum. — 2. gin Sontnter»£ermin c.; Quae fuerint causae quique eventus certaminum inter plebem et nubiles Romanorum inde ab exa dis regibus usque ad leges Licinias. 6 (St. Հ)ր. Oberlehrer Dr.

9JÎ o í á j í ö ê í ց.

geben unb Sdjríften bes ý era,;; bíe főóra picijén $erc՝maație; lat. Grflarung ber О»

ben bež britten unb »ierten 53ud)c8. 3)ic Oben bež erften $ud)c8 unb mehrere Gp»

oten mürben prisatím gelcfen unb aus allen ®üd)crn mehrere Oben memorirt. 2 (St. Srüggemann.

IV. @ricd)ifche Sprache. Einführung in bie Schriften bež ÿlato; Erklärung bež Crito unb Phaedo. fßriöatlectüre: Xenoph. Hellen. 1. III. Gorrcctur ber fchriftlichen Sir»

betten ; mi)d)cntlid)e Extemporalien irr SSerbinbung mit grammatifchen Erläuterungen.

4 SB r ű g g e m a ո ո.

Hom. Iliad. L IV. V. VI. Vil. VIII. ÿrisatlcctûre: Iliad. 1. XVI. XVII. XVIII.

XIX. XX. 2 (St. $r. Oberlehrer gomiňžft.

V. granji5fifd)e (Sprac!) e. Histoire de la première croisade par Michaud : chap. 1 — 6. ©rammatif nach Füller: ÿronomen, Tempora, $iobi unb ÿarticipicn mit fort»

mäbrenber llebcrfeßung ber betreffenben SBetfpíele au8 bem Oeutfdjen in baž gran»

jijftfchc. Gorrcctur ber häuslichen Arbeiten unb ber in ber «Schule angefertigten G?»

tcmporalien. 2 St. $r. @pmnafial»gehrcr Barlin ž ft.

VI. ýcbräifche (Sprache, ffîieberholung ber Elementar» unb gormenlehrc; baraitf bie Spn»

tap nad) (gefeniuž. (Selefen unb erflärt murben auö lesaias cap. 1. շ. 3. 4. 6.;

auö Iosua cap. 1—5. 2 St. £r. interimift. Dleligionžl. Zarnomžfi.

VIL fp o l n i f d) e Sprache. 1.) gür bie Schüler p o l n í f d) c r Slbfunft ber ÿrima, Ober»

unb Unter»Secunba. Slcltere gittcratur»@cfcfnd)te. gcfttng bež Epož Soplica. Gor«

ri'ctur ber ăluffâțje. 2 St. f?r. Oberi, goroiúžfí. 2.) gür bie Sdiüler b eut f ф e r 51 b fünf t ber breí genannten Glaffen. ©rammatíf nad) Popliúski : 2ßiebcrl)olung ber gormenlelire unb bie Spntap; gcctiíre ber Wypisy Polskie »on Popliúski. 2 St.

im. (g. »g. Äarliúžti.

Vili. Gj c f ch i d) t e unb (geographic. @cfd)id)tc bež fDíittclalterž. gßieberbolung ber ®e»

fd)id)te bež 3lltertl)umž mit ®erüdfid)tigung bcr alten unb neueren (geographic. -Danb»

bud): ÿüt). 3 St. ýr. Oberi. Dr. Séffé.

IX. Չ)1 a t h e m a t i f. ®iebcrí)oíung ber arithmetifd)cn unb gcomctrifd)cn ÿrogrefftonen; Grmei»

terung bcrfclbcn; ariti)tnctifd)c ÿrogrefftonen ber höheren Orbnungen; bie ginfcž»ginž»

unb Sicntenrcdmungen; bie Seine »on ben Kettenbrücken unb unbejlimmten ©lei?

d)ungen. — SBteberijoIung unb Durchführung ber Trigonometrie; geomctrifd)e Gon?

ftructíon unb trígonomctrifche Söfung non jufammcngefeßten planimctrifcben Aufgaben.

4 St. ýr. ÿrof. 2Ö í ф e r է.

Dent mathematifchen Unterrichte liegen son Stuarta bid ÿrtma bie betreffenben Sehr?

Ьііфсг son Ãoppe ju ©rímbe. — Den (Schülern ber breí oberftcn Glaffen würben außer manchen bei (Gelegenheit ber sorgetragenen Säße fid) cntwidelnben Aufgaben auch fchwierigere jur häuslichen Söfung regelmäßig geftcllt unb son bem Server corrigirt.

X. ^hbft^ ®ie тефапіГфеп Grfdjcinungen f eft er unb luftförmiger Körper; bic Sehre son ber žffiärme unb cínjclne ábfdmitte aus ber mathematifchen (Geographic * ФапЬЬнф :

■fîoppe. Experimente, foweit ber phpficalífd)c Apparat bíefclbcn geftattete. 2 St.

$r. ÿrof. ՋՏ í ф e r է.

(D b c r - (Տ՜ e c u n k a.

ДЭгЬіиагіиё: JȘetr ©^mnaftaïîSbetïebrer Br. 59? Didjtddfrițț.

I. Sîeligiondlehre. 1.) g tir bic ïatljolifdjcn S d; ül er. Die Sehre son ber Schöpfung unb Grlöfung, son ber ®nabc unb ben sícr crftcn h- Sacramenten. — Äírdjcngefchidjtc son Sonífacíud bid auf bie neuefte gelt. Hausbuch = SRartin. 2 St. фг. inte?

rimift. Sieligiondl. Tarnowdfi. 2.) gür bie esangelifchen Schüler. Síeli?

giondlehrc nach Knieöcl unb jwar ©laitbendlchrc unb bic Sehre son ben h- Sacra?

menten. — Grflärung bed Gsangeliumd Sucac im ®runbtcyt. 2 St. <>r. Supérint.

31 n n c cf e.

II. Deutfd)e Spradje. Gorrcctur ber monatlichen Sluffäße; freie Verträge aud bem ®e?

biete bed llntcrriditd. Grflärung bibactifdjcr ©ebiclitc and SBone’d Sefebudje. Decía?

mationd?Uebungcn. 2 St. $r. Obcrl. Dr. 93effe.

üb Sateinifche Spraye. Liv. I. XL. XLI. XLII, unb XLIII, nad) »orhergegangener lat.

Einleitung über Seben unb SBerfe bed Sd)riftfteIIcrd. 2ßieberl)olung ber im »origen Schuljahre memorirten Siebe pro Archia, in æcrbinbrtng mit lateinifchen Sprech?

Übungen. — Syntaxis verbi, Gottjunctionen unb 3lbserbten nach gumpt. Gytcmpo?

ralién; Gorrectur ber Gyéreit ten, an bereu Stelle gegen bad Gnbc bed Schuljahred freie Sluffäße traten, ^risatlectüre. Cic. oratt. sel. 8 St. фг. Oberlehrer Dr.

Tloidjígg^ig.

Virg. Aen. ix. X. Mehrere Stellen würben memorirt 2 St. ©rüggemann.

IV. ®ricd)tfd)e Sprache. Herod 1. VI. ®rammatif liad) Luttmann: syntaxis verbi bid

§. 140. ©eigentliche äßiebcrl)olung bed sorjährigen ^enfumd. Gytemporalien;

Gorrcctur ber Gycrcitien. 4 St. £r. Oberlehrer Dr. Sioidjiddßig.

Hom. Iliad I. X. ֊ XV. Giniged würbe memorirt 2 St. $r. Oberlehrer Dr.

SRoidjiddßig.

V. grangBftfcýe Spracpe. Histoire de Théodose le Grand par Fléchier: I. I, II, chap.

1. 2. (Sramntatif паф ïDiüller. Sir tilei, ©cbraitd) ber (Eafuß, Slbjectioum, 3abí<

Wörter unb perfön^eß pronomen mit fteter llcbcrfeßung ber entfpred) énben žBeífpíele in baß prmiffifdje. (Eorrcctur ber (Written unb (Extemporalien. 2 St. Dr.

(Խ8. jiarlUßlt.

VI. Dcbräifdje Sprache. Die (Elementar# unb pormentesre mit (¡Eínfcplufj ber unregcD mäßigen Zeitwörter паф Oefeniuß. (Selefen unb erííärt würben I. Mos. cap. 6.

7. 8. 9. unb 37. 2 St. Dr. ínterímift. Dicligionßl. Tarnowßfi.

VII. роіпііфе Spracpe. S. prima.

VIII. ѲеГфіфіе unb (geographic. 915т({фс @е[фіф1е. (geographic beß imperium Ro- manum mit %erücfftAtigung ber neueren Skrpältmffe» Piiebcrbolung ber діісфіГфеп

®е[фіфіе. Danbbucp: püß. 3 St. -Dr. Cheri. Dr. 33effe.

IX. WîatȘematif. SBieberbohtng ber quabratifepen ©Іеіфішдеп; bic Lepre »on ben aritb#

тсІіГфсп unb geometriáén progreffionen; bie Яефпипдёагіеп mit Logaritpmen. — Lßicberpolitng ber planimetrie mit D'iüdfidf auf bie geometrífáje (Eonftructíon geftcll * ter Slufg ab en; bor Einfang ber Trigonometrie. 4 St. -Dr. prof. ЗВі ф ert.

X. pppfif. 2)te Lehre »on ber (Eícctrícität unb bem (galsanißmuß; bie Dauptbeftnítioneix auß ber Spemie. Danbbucp: jt'oppe. 1՛ St. -Dr. Prof. Lói eh er է.

lHnter-<5rcuttfra.

.OrbiîîattuS: i<5err (9í$immfí<ib;OI>crIeI)rct Lowińtki.

I. 31 c l í-g i о nß I e h t e. 1.) pür bie fatholffd;en Sdjülcr. S. Cber^Sccunba. 2.) pur bic esangelifdjen Sdjülcr. S. Obcr^Sccunba.

П. Teutfdjc Sprache. Sorrectur ber топаШфеп fcȘrifttic^en Elrbeiten nad; »orpergegam gener Einleitung ¡u Stilübungen unb Sluffäßcn. (Selcfcn unb crllärt würben auß ÜBone’ß Lefcburfjc bic profaifdjen Stüde über Sprache unb fpradjlid'e Sarftellung mit Scrüdftdtigung beß Lßidfigftcn auß ber Dlpctorif unb auß ber Lepre son ben Tropen unb piguren. $on росОДсп Stüdcn würben namentlid) bie son Schiller, (götpe unb Uplanb Ьигфдепоттеп unb ¿u 3)eclamationß «= Hebungen benußt. 2 St.

Dr. ®pmnafïal<Dülfßlcprer Се^геіф.

III. ga t c i ni f ф e Sprache. Cic. Calo M. паф ber Slußgabc son Sommerbrobt; Cic. oral, pro Archia unb in Catil. I. паф ber Élußgabe sou Daim. 2)ie elftere Diebe würbe ganj memorirt unb ju lat. Sprechübungen bemißt. filuß ber (Srcmmatif bie gan;e Spntap. (Extemporalien unb ¿orrectur ber (ifercitien паф Scpffcrt. 7 St. Dr.

Oberi. Lo ro i (iß f í.

Virg. Aen. 1. ІИ. unb V. паф »orpergegangener (Einleitung über Leben unb Serie

beß Tidferß. (Einige Stellen würben memorirt. 2 St. Srüggemann.

aelntäßigen Seítroőrter aug ber gorntcnleltrc bie ЭДгс »on ben Partifeln unb ber gßortbilbung, aug ber Sputa; bíc Se^re non bcm «Romen unb ben Gafug. G;tcm»

poralien unb Gțerciticn. 4 St. #r. Dberl. Somiúgfi.

Hom. Odyss. 1. III. unb IV, unter forhväí)tenber 55erüdft$tigung beg pomeníфеп Calceta. ' & St. &ր. ©՚8- ^arlíúöfi.

V. r a ո 3 b f i f Փc S p r a d) e. Voltaire: histoire de Charles XII, 1. IV, V. ©ranún citii nad) étriller : ЗІЬьегЫеп, präpofttionen unb Gonjunctionen ; bie geïjre bon ber ՅՉօրէքևԱսոց, ber Goncrction unb bem Slrtifel mit be|tdnbigcr Uebcrfcț)ung ber betreffenben SBeifpiclc in bag gran^jtf^c. Gorrectur ber ^¡іибііфеп Arbeiten unb ber Gÿtcmporalien. 2 St. ýr. ©.»g. Carlingii.

VI. ^cbrâifcßc Spraye. S. Dbcr»Sccunba.

VII. polnifdje Sp r аф e. S. Prima.

ѴШ. ©efd)i4tc unb ©eograpbie. %tc OefWte mit M^htß ber rimiífdjen. @co»

graphe beg Äcidfeg gHeyanbcr'g beg ©roßen mit Wd)td)tígitng ber neueren $cr»

ßältniffe. фапЬЬиф : püÿ. 3 St. fpr. Db cri. Dr. ՋՅ c f f e.

IX. 2Л attentat if. ©letdmngen beg crftcn ©rabeg mit mehreren unb kannten ©roßen; bre quabratíf^cn ©Іеіфипдеп. - Die ^re non ben proportionen unb ber Зіе^пііфки ber Dreíede unb figuren; ble Berechnung gerabltníger figuren unb beg Äreilcg.

4 St. ýr. prof. % í d) ert.

X. p b p f í f. Ginleítung in bíc p^pfif ; Ьіе alt gemem en Gigenfdjațten ber Körper; bie Sebre oon bem ÜRagnctígmug. фапЬЬиф: Яорре. 1 St. ýr. Prof. ïSidjert.

©ber - ® érti ß.

Ätbinartug ծճՏ CoETUS A: -^ert ®S)mn<tfíaI:8ebrer Karliński.

43rbhtarhig beg Coetus В: Jgterr ®í)i»naftttl.'<@ftífgíebret ¡©efíretcf).

L ^cligionglcbre. 1.) @ür bie fat^olíf^en Scßitler. Dicge^rc bon ber Grlbfung, ber ©nabe unb ben bier crjten b՛ Sacramenten; bag ^ігфеп^г; Grflürung ber Gaeremonien hei ber b- We- #Ńe 3efłtagg»Gbangelicn mürben cr»

läutert unb mcmorirt. фапЬЪиф: Dntrup. — Die Spüler ber Dber»Zcrtta, Unter»Dertia unb Duarta mürben nad) Nationalitäten getrennt in ihrer refp.

plutterfpradje in je jmei mbdjentlidjen Stunbcn unterrid)tet. 4 St. Փր. interimift.

Äcligiongl. DarnomgfL 2.) gür bie ebangelifcßen Sd)ülcr ber Dbcr»

unb llnter»Zertia. Daß ¡«cite big fünfte Wptjlüd beg Gatcd)igmug gntbcťg паф 2Beiß mürben augfüßrlid; erflärt unb Bemcigftellen auëmenbig gelernt. — Bib»

Ще ©е^іфк beg ül. D. паф prcuß. 2 St. $r. Supcrint. Slnncde.

ճ

3) e u է [ ф e ©ргафе. ÿrofatf^e unb росІі[фе Stüde aud bem betreffenbcn Зфеііе bed 93опс’[фсп Sc[ebud;cd mürben unter Sßieberlrolung ber Seßre non bem jufammenge#

festen <5aße unb unter Жегдіеіфипд ber abro еіф enben Gonftructíonen ber beiben alten Sprachen gelcfen unb erflärt. Hebung im Sortrage audroenbig gelernter ©ebidite ; Gorrectur ber ßäudlid)en fd)riftlid;en SIrb eiten. 2 St. 3n bem Coet. A: fr.

Oberi, faub; in bem Coet. В: fr. ©.»f.# 8. Ое[ігеіф.

Satcínifdje ©pradie, ©rantmatif nad; Síoiďjiddfjig: ©ieberȘolung bed ÿenfuma ber oorl)crgel)enbcn Glaffe; barauf syntaxis verbi, Gorrectur ber гоііфепіііфеп Gpcrciticn unb Sptemporálícn. Յո bem Coet. A: Caes, de B. G. I. V. VI. VIL; in bem Coet. В: Caes, de B. G. I. IV. V. VI. 8 St. 3» bem Coet. A : f r. ®. »S.

Äarliúd f t; in bem Coet. B: fr. ®.#f.#8. Ос[1геіф.

Ovid. Metamorph, nad; ber 9Iabermann’fd)en Sludgabe 1. VI. VII. VIII. XII. XIII, in bem Coet. A; Ovid. Metamorph, nad) berfclben Sludgabe 1. IV. V. VI. in bem Coet. В. ЗЖфгегс Stellen rourben in jeb ent ber beiben (£oe է ոճ memorírt, foroic aud) bad 5ßid)tigfte aud ber ÿrofobie unb über ben f eyameter Ьигфдепоштеп. 2 St.

Յո bent Coet. A: f r. Oberi. Soroińdfi; in bem Coet. В: fr. ®.#f.#S.

Oeftreíd).

® r i e ф i[ф e ©ргафе. ®rammatíf nadj Suttmann : 2ßiebcrl)olung ber Sebre iron bent regelmäßigen ßeitroort; Ginübung ber unregelmäßigen geitroörter; bad ®id)tig[te iron ben yartífcln. Gptemporalíen unb Gorrectur ber [фиЗІіфсп Gjercitíen. Xenoph.

Anab. I. VI. VII. unb juin Зфсіі 1. I. in bem Coet. A; Xenoph. Anab. I. III. unb IV. in bem Coet. B. Son 5Seiț)nad)ten ab rourben bie Sd)iller beibcr Goetud in ben fronter eingefüßrt unb in bent Coet. A. ein Oßeil non 1. IX. unb in bent Coet.

B. einige ßunbert Serfc pon 1. I. ber Obnffee überfeßt, erflärt unb ftcllcnrocifc me#

niorirt. fi St. Յո bem Coet. A: fr. Ganb. ®anb; in bem Coet. B: fr. @.#

f.#S, Oeftreíd;.

3ranjöfifd)c Sprache, ©rammatif nadj SDîftller: Sßieberfwlung bed ÿronomend unb bed regelmäßigen ßejtroortd; Ginübung ber unregelmäßigen geítroőrter in Serbinbung mit Heineren тйпЬНфеп Gjtemporalíen. Gorrectur ber l)äudlid)eit Gperciticn. Numa Pompiłius par Florian: I. III, unb IV. 2 St. fr. ®.#f.#S. Oeftreid).

ÿ o í n i [ ф e Sprache. 1.) ßür bie Sdjülcr p o Iní f ф er Slbfunft ber Obertertia, Un#

ter#Xcrtía unb Oitarta, ©rammatif nad) Szostakowski. ©elefen, erflärt unb [teilen#

roei[e memorirt rourben bíc Śpiewy historyczne non Niemcewicz. 2 St. fr. ©.#

S. Ջ ar I i ú d f í, 2.) giír bíe Sd) iilor b eu t [ф er Slbfunft ber Ober#Zertía, Unter#

Zertía unb O.uarta. ©rammatif nad) Popliński ncbft Ueberfeßung ber cttt[pred)enben Stüde, Slud) rourben Heinere ©ebíd)tc bíctírt unb überfeßt. Gjtemporaííen aud bem ОеиНфсп in bad фоІпі[фе. 2 St. Oberi. Soroińdfi.

® e [ d) i ф t e unb ® eograpfție, ®e[d)id)tc Ocut[d)lanb՝d bid jur Sluflöfung bed beut#

[феи ЯаіісггсіфР, mit befonberer 93eríiď[td)tígung ber @гапЬеиЬигді[ф#фгеи[і[феи

®e[d)id)tc. f anbbud) t ^üß, — ideographic 3)eut[d)lûnbd mit befonberer Serücfpd)՛

tigițng bed Sranbenburgifd) # ^rcußifcßeir Staated, Stußlanbd, ®ricd)ciilanbd unb ber

Surfet. itanbbucß: 9lieberbíng. 4 St. Յո bem Coet. A: фг. Cberl. Dr. Séffé;

in bem Coet. B: £>r. Ganb. Dr. Scßneiber.

VIII. SDlatßematil. Sßieberßolung ber fßotenjenleßre; baž Sludjießen ber Duabrah unb Gu»

bifmurjeln; bie Beßre »on ben GMeicßungen bež erften Šrabež mit einer unbefannten

©rbße. — Sßieberßolung ber Beßre »on ber Gongrucq; bte Beßre »ott bent Greife unb ber <SIeid;ßeit ber gigurcn auž ©runblíníe unb #öße. 3 ©t. $r. ÿrofefjor 23i(ßert.

IX. Sla tur lu n b e. Gintßeilung ber Slaturlörper unb Sau bež menfd)Iicßen Äbrperž. 1 ©t.

ýr. Cberl. ý a u b.

linter -čertia.

¿Orčtnartuž bež Coetus A: .Çerr (ȘJfymitaffab ¡Oberleiber ^5aub.

.Orbiliartltõ bež Coetus В: ^>ert C9í)iiniítfi'aí;8еІ)гег &te£.

I Sic 11 g í o n ž I e ß r e. 1.) gür bte latßolifcßcn Sd)ííler. S. Cber?Sertia. 2.) ßür Ote c»angelifd)en ©eßtiler. S. Cbcr? Sortia.

IL S e u t f d; e Sp r a eß c. Befen unb Gritaren profaifcßer unb poettfcßer Stüde auž Sone’ž Befebucße unter Serüdficßtigung ber Beßre »on bent Säße; Hebungen int Sortrage auomcnbig gelernter Stüde; Gorrcctur ber ßäußlicßen Weiten. 2 St. 3« bent Coet. A: £>r. Cbcrl. ýaub; ín bent Coet. В: фг. ®.?B. Si eß.

UL Bateiniftße S p г a cß e. ©rammatil nad) 3Roiž;idžgig: 3Bortbílbung ber hornina unb Serba ; 9lb»crbia; fpräpofítionen ; Gonjunctioncn; Snterjectíonen; Uebereinftimmung ber Orter int Säße; Sputa; ber Gafuž. Slünblicßcd lleberfeßen auž bem ¿cutfcßen in baž Bateinifcße nad) bem llebungžbud)e »on Spieß. Gorrcctur ber ßäudlicßen Weiten. Յո bent Coet. A: Caes, de B. G. 1. III. IV. unb »on lib. V. cap. 1 — 12. ; in bcm Coet. В : Caes, de B. G. 1. I. unb II.

Ovid. Metamorph, nad) Slaberntann’d Síužgabe L IV. V. VI. VII. in bent Coet. A;

Ovid. Metamorph, nad) bcrfcibcn Služgabe 1. I. in bem Coet. B. Ginigc Stellen mürben in jeb cm ber beiben Goetuž memorirt unb bie Siegeln über bie Quantität (orníc baž S3íd)tigftc über ben Serž »orangcfd)idt. 10 St. Յո bem Coet. A:

£r. Dberl. ФаііЬ; ín bent Coet. B: ýr. ®.?B. Sieß.

IV. ®ried)ífd)e S p r a cß e. gßieberßolung bež fpcttfumž ber »orßergeßenbcn Glaffe; bie gcit?

mörter auf P unb bie gemößnlicßften unregelmäßigen ßcitmörter nad) Suttntann.

Gorrcctur ber ßäuèlidten Gpercitien unb Keinen Gptcmporalícn. Slúž bem Giemen?

tarbucße »on ЗасоЬё mürben bie mptßologifcßcn ©cfpräcßc unb auž ber Bűitber? unb Sölferlunbe bor Slbfcßnitt über Guropa überfeßt unb grammatifcß erläutert. 6 St.

Քր. Ganb. Dr. Scßnciber.

V. gran;öfifd)c Sprad)c. ©rammatil nad) SHüIIcr: bie gormcnleßre bíž չււ bcm regel?