A. Olszewski
Przegląd piśmiennictwa polskiego z
zakresu historii sztuki za okres od
1951 do 1954 r. : ciąg dalszy
Ochrona Zabytków 9/4 (35), 267-276
2. Z a b e z p ie c z e n ie o d p o w ie d n ic h k r e d y tó w , ś r o d k ó w m a te r ia ło w y c h i w y k o n a w s tw a , k tó r e u m o ż liw ią z a tr z y m a n ie p ro c e su d e w a s ta c ji. 3. R e o rg a n iz a c ja s łu ż b y k o n s e r w a to r s k ie j, k tó r a s tw o rz y o d p o w ie d n ie w a r u n k i
io w y k o n a n ia ty c h z w ię k s z o n y c h zad ań . 4. O p ra c o w a n ie p rz e z M in is te rs tw o K u ltu r y i S z tu k i w p o ro z u m ie n iu z K o m ite te m do S p r a w U r b a n is ty k i i A rc h i te k t u r y z a s a d d la o d b u d o w y i r e k o n s tr u k c ji m ia s t z a b y tk o w y c h w P o lsce. 5. P rz e p r o w a d z e n ie s z e ro k o z a k ro jo n e j a k c ji in w e n ta r y z a c ji z a b y tk ó w w P o lsce ze szczeg ó ln y m u w z g lę d n ie n ie m p iln o śc i p o tr z e b Z ie m Z a c h o d n ic h . 6. W c e lu j a k n a jle p s z e g o p rz y g o to w a n ia k a d r słu ż b y k o n s e r w a to r s k ie j i d la z a b e z p ie c z e n ia w y k o n a n ia w ię k sz e g o z a k r e s u je j z a d a ń n a le ż y u tr z y m a ć is tn ie j ą c e w T o r u n iu i s tw o rz y ć n o w e s tu d ia k o n s e r w a to r s k ie p rz y W y d z ia ła c h A r c h i t e k t u r y P o lite c h n ik o ra z Z a k ła d a c h H i s to r ii S z tu k i n a U n iw e rs y te ta c h . P o n a d to w s k a z a n y m b y ło b y p o w o ła n ie I n s ty tu t u O c h ro n y Z a b y tk ó w , k tó r y b y s k o n c e n tro w a ł p r a c e n a u k o w o -b a d a w c z e w z a k re s ie p ro b le m a ty k i k o n s e r w a to r s k ie j” . K . S a s k i K O N F E R E N C JA U R B A N IS T Y C Z N A W E R F U R C IE (N RD) K o n f e r e n c ja n a u k o w a p o ś w ię c o n a u r b a n is ty c e h is to ry c z n e j i o c h ro n ie z a b y t k ó w u r b a n is ty c z n y c h , z o rg a n iz o w a n a p rz e z I n s ty t u t T e o rii i H is to rii A r c h it e k tu r y N ie m ie c k ie j A k a d e m ii A r c h ite k tu r y , Z a k ła d T e o rii i H is to rii A r c h it e k tu r y P A N i o d p o w ie d n ie z a k ła d y C z e c h o sło w a c k ie j A k a d e m ii N a u k o ra z S ło w a c k ie j A k a d e m ii N a u k o d b y ła się w d n ia c h 16— 19.X. 1956 r. w E r f u r c ie (NRD). W k o n fe r e n c ji te j u c z e stn ic z y ł te ż z n a n y u r b a n i s ta s z w a jc a r s k i p ro f. d r E. E g lii, z n a n y r a d z ie c k i h is to r y k u r b a n i s ty k i p ro f. I. N. B u n in o ra z u r b a n iś c i w ę g ie rs c y . N ie p r z y b y ł ze w z g lę d u n a zły s ta n z d ro w ia n e s t o r u r b a n is ty k i h is to ry c z n e j, z n a k o m ity h is to r y k s z tu k i p ro f. A . E. B rin c k m a n n (K o lo n ia , N R F). U r b a n is ty k a h is to ry c z n a b y ła r e p r e z e n to w a n a p rz e z r e f e r a t p ro f. E g lii „ Z a k ła d a n ie m ia s t n a p rz e d p o lu s te p ó w ” , o b e j m u ją c y sz e ro k i z a k re s c h ro n o lo g ic z n y (od sta ro ż y tn o ś c i) i te r y to r ia ln y (w p o p rz e k A zji). O n a jn o w s z e b a d a n ia i o d k ry c ia a rc h e o lo g ic z n e b y ły o p a r te s y n te ty c z n e , n o w e u ję c ia ro z w o ju p r z e s trz e n n e g o m ia s t w c z e sn o fe u d a ln y c h : p ro f . d r K . D z ie w o ń sk ie g o (W arszaw a) „ Z a g a d n ie n ie ś r e d n io w ie c z n e g o ro z w o ju m ia s t w P o ls c e ” i inż. K . J u n g h a n n s a (B e rlin , N RD ) „W czesn o ś re d n io w ie c z n a u r b a n i s ty k a N ie m ie c ” . J e d e n z o rg a n iz a to r ó w k o n f e r e n c ji p ro f, d r W. O s tro w s k i w ra z ze sw y m i w s p ó łp r a c o w n ik a m i z. p ro f, m g r W. T rz e b iń s k im o ra z z. p ro f, m g r in ż. T. S z a fe re m m ó w ili o m e to d z ie b a d a ń u rb a n :s ty c z n o -h i- sto ry c z n e j. (I — M eto d o lo g ia, I I — M e to d y k a). D o te j g ru p y z a g a d n ie ń n a le ż a ł też w y k ła d inż. P . G ra n a s z to i (B u d ap eszt) „ Z a g a d n ie n ie m o rfo lo g ii m ia s t w ę g ie r- k :c h ” . Z a g a d n ie n ia k o n s e r w a to rs k ie ro z p o c z y n a ła p r e le k c ja n e s to r a cz e sk ic h h is to r y k ó w s z tu k i p ro f, d r Z d. W ir th a „R ozw ój z a sa d k o n s e r w a c ji z a b y tk ó w w m o n a r c h ii a u s tro -w ę g ie r s k ie j i w C z e c h o sło w a c ji” . Z a g a d n ie n ie o d b u d o w y s ta ro m ie js k ic h d z ie ln ic w ś w ie tle d o św ia d c z e ń p o ls k ic h k ry ty c z n ie p rz e d s ta w ił p ro f. d r J . Z a c h w a tow icz, p o g lą d y i d o św ia d c z e n ie n ie m ie c k ie z re f e ro w a li d r G. S tr a u s s 1 i inż. G. M iin - t e r (o b aj z B e rlin a N RD ). U rb a n iś c i czes cy i sło w a c c y p ro f. d r E. H ru s z k a (B ra ty s ła w a ), d r inż. V. L o re n c i O. N ow y (obaj z P ra g i) m ó w ili o p rz e b u d o w ie m ia s t h is to ry c z n y c h , z aś p ro f, d r inż. B . F u c h s (B rno) o z a g a d n ie n ia c h k o m u n ik a c y jn y c h d z ieln ic z a b y tk o w y c h . R o z m ia ry te j n o ta t k i u n ie m o ż liw ia ją coś w ię c e j p o za w y lic z e n ie m te m a tó w i p re le g e n tó w . M o żn a p o d k re ś lić , że d y s k u s ja b y ła ży w a, w y m ia n a d o św ia d c z e ń p o ż y te c z n a , ż e p o sta n o w io n o s p o tk a n ie p o św ię c o n e sz e ro k im p o d s ta w o m te o r e ty c z n y m i p r a k ty c z n y m s p ra w o m o c h ro n y i k o n s e r w a c ji h is to ry c z n y c h o śro d k ó w m ie js k ic h p o w ta rz a ć (n a s tę p n e o d b ę d z ie się w P o lsce). N asz k r a j b ę d z ie m ó g ł p o k a z a ć w ięcej p ra k ty c z n y c h r e a liz a c ji i z a g a d n ie ń n iż to b y ło m o żliw e w o b u m ia s ta c h w sp ó ln ie z w ie d z o n y c h : w E rfu r c ie i W e im a rz e . O rg a n iz a c ja k o n fe r e n c ji d o b ra . P o w ie lo n e te k s ty r e f e r a tó w b y ły p r z e w a ż n ie n a czas ro z e s ła n e , ja k ró w n ie ż s p r a w n a b y ła p r o je k c ja p rz e z ro c z y i f i l m ó w ilu s tr u ją c y c h słow o m ó w io n e. S t . H e r b s t
PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA POL SKIEGO Z ZAKRESU HISTORII SZTUKI ZA OKRES OD 1951 DO 1954 R. (ciąg dalszy) R e a l i z m w m a la r s tw ie p o ls k im D zie sięć re p r o d u k c ji w ie lo b a rw n y c h . W yd. 2, W a rs z a w a 1952, B iu ro W y d a w n ic tw A r t y sty c z n y c h i L u d o w y c h C .P.L . i A. A n d rz e j R Y S Z K IE W IC Z , R e tro s p e k ty w n a w y s ta w a p o r t r e t u p o l s k i e g o w K ra k o w ie . „ P rz e g l. A r t.”, 1954, n r 3, s tr . 18— 26, il. n lb — O m ó w ie n ie w y s ta w y z o rg a n iz o w a n e j w P a ła c u S z tu k i w K ra k o w ie z o k a z ji s tu le c ia T o w a r z y s tw a P r z y ja c ió ł S z tu k P ię k n y c h . E k s p o
1 O rganizator k on feren cji — dyrektor n ie m ieckiego In s ty tu tu T eorii 1 H istorii A rchitek tury.
n o w a n o d z ie ła w y łą c z n ie a r ty s tó w n ie ż y ją c y c h od 4 0 -ty c h l a t X IX w . J u liu s z S T A R Z Y Ń S K I, Z z a g a d n ie ń r e a l i z m u w tr a d y c ja c h m a la r s tw a p o lsk ieg o . „ P rz e g l. A r t.”, 1951, n r 1, s tr. 4— 15, il. n lb . — A u to r p o ru s z a z a g a d n ie n ia re a liz m u w h is to rii m a la r s tw a p o ls k ie go, ze szcz e g ó ln y m u w z g lę d n ie n ie m X IX w ie k u . J u l iu s z S T A R Z Y Ń S K I, P ię ć w ie k ó w m a la r s tw a p o l s k i e g o . T rz e c ie ro z s z e rz o n e i n a n o w o p r z e p r a c o w a n e w y d a n ie „500 la t m a la r s tw a p o ls k ie g o ”, P IW 1952, s tr. 44, il. 192. — W y d a w n ic tw o a lb u m o w e. W stęp p r z e d s ta w ia p r ó b ę k r ó tk ie g o n a s z k ic o w a n ia d z ie jó w p o ls k ie g o m a l a r s tw a sz ta lu g o w e g o n a p r z e s tr z e n i p ię c iu stu le c i. J u liu s z S T A R Z Y Ń S K I, O d C o u rb e ta do P ic a s s a czy li o p e r s p e k ty w a c h s z t u k i n o w o c z e s n e j . „M at. do s tu d .”, V, n r 3— 4, 1954, s tr. 5— 29, il. 30. — O z a g a d n ie n ia c h m a la r s tw a i p o s ta w y w s to s u n k u do s z tu k i w ra z z p r ó b ą w a rto ś c io w a n ia . J o a n n a S Z C Z E P IŃ S K A , H is to ria i p r o g r a m g ru p y „ F o r m i ś c i p o l s c y ” w la ta c h 1917— 1920. „M at. do s tu d .” V, n r 3—4, 1954, s tr. 201— 250, il. 31— 37. — J a k s tw ie rd z a a u to r k a , p r a c a „ z a m ie rz a p rz e d e w s z y s tk im d o s ta rc z y ć b a d a c z o w i teg o o k re s u m o ż liw ie n a jo b s z e rn ie js z e g o m a te r ia łu fa k ty c z n e g o b ez k tó re g o s tw o r z e n ie w p e łn i n a u k o w e j sy n te z y s z tu k i d w u d z ie sto le c ia w y d a je się n ie m o ż liw e ” . W ła d y s ła w T O M K IE W IC Z , M a la rs tw o n a d w o rz e W ł a d y s ł a w a IV . „ S p ra w o z d a n ia z p o sie d z e ń W y d z ia łu I I N a u k H is to ry c z n y c h , S p o łe c z n y c h i F ilo z o fic z n y c h ”, r. X L .III, 1950, W a rs z a w a 1952, s tr. 40— 46, T o w a rz y s tw o N a u k o w e W a rs z a w sk ie . W ła d y s ła w T O M K IE W IC Z , A k t u a - l i z m i a k t u a l i z a c j a w m a la r s tw ie p o ls k im X V II w ie k u . „ B H S ” , X I I I , 1951, n r 1, str. 55— 94, il. 24; n r 2—3, s tr. 5— 46, il. 29. — A u to r z a jm u je się z a g a d n ie n ie m a k tu a liz m u w tzw . m a la r s tw ie h is to ry c z n y m o ra z a k tu a liz a c ją w y s tę p u ją c ą w m a la r s tw ie re lig ijn y m X V II stu le c ia .
M ic h a ł W A L IC K I, Z z a g a d n ie ń p ozy p o r tr e to w e j. „ P rz e g l. A r t.”, 1954, n r 1, s tr. 29— 43, il. 18. — A r ty k u ł d z ie li się n a n a s tę p u ją c e części: S te r e o ty p czy poza? R e m b r a n d t a w ło sk ie p o r t r e ty re n e s a n s u . W o k ó ł d w ó c h d o m n ie m a n y c h a u to p o r tr e tó w (tzw . P o r t r e t m ło d z ie ń c a R a fa e la , p rz e d w o jn ą w z b io ra c h C z a rto r y s k ic h w K r a k o w ie o ra z p o r t r e t m ło d eg o m ę ż c z y z n y m a lo w a n y p rz e z J a n a L ie v e n sa , n a W a w elu ). T y c ja n o w s k i p o r t r e t R o d a k o w s k ie g o ( P o r tr e t L eo n ii B lü h d o m ). M ie c z y sła w W A L L IS , A u t o p o r t r e t , „ S p ra w o z d a n ia z p o sie d z e ń W y d z ia łu I I N a u k H isto ry c z n y c h , S p o łe c z n y c h i F ilo z o fic z n y c h ” , r. X L I II, 1950, T o w a
rz y s tw o N a u k o w e W a rs z a w s k ie , W a r s z a w a 1952, s t r . 10—23. — P o b u d k i z a in t e r e s o w a n ia a u to p o r tr e te m , sp o so b y ro z p o z n a w a n ia a u to p o r tr e tó w , r z u t o k a n a d z ie je a u to p o r tr e tu itd . Cz. I — P o d ło ż e a u to p o r t r e t u — p o b u d k i m a lo w a n ia a u to p o r tr e tu , je g o s to s u n e k do o b ra z u w ła s n e j p o w ie rz c h o w n o śc i, ty p y u s to s u n k o w a n ia się c z ło w ie k a do sw e j p o w ie rz c h o w n o śc i, p o d ło ż e sp o łe c z n e a u to p o r tr e tu . Cz. I I — T y p y i fo r m y a u to p o r tr e tu — a u t o p o r tr e ty m a la rs k ie , g ra fic z n e , rz e ź b ia rs k ie , m ło d zie ń c z e i sta rc z e itd . Cz. I I I — P o d o b ie ń s tw o i p rz e tw o r z e n ie w a u to p o r tr e c ie — z a g a d n ie n ie p o d o b ie ń s tw a i p r z e k s z ta ł c eń a u to p o r tr e tu w s to s u n k u do m o d e la . Z d z ie d z ic tw a s z tu k i p o ls k ie j. R e n e s a n s o w e p o l i c h r o m i e k o śc io łó w d re w n ia n y c h . W y b ó r i te k s ty : B a r b a r a W O L F F . F o to g r a fie : E w a K o z ło w sk a „ P rz e g l. A r t .”, 1954, n r 5—6, s tr . 79— 82, il. n lb . — F o to g r a fie i k r ó tk ie in f o r m a c je o p o lic h ro m ia c h : w P n io w ie i C h e c h le (pow . g liw ick i), K rz y d lin ie (pow . w o ło w ski), C e n ta w ie (pow . s trz e le c k i), B o g u sz y - c a c h (pow . ra w s k o -m a z o w ie c k i). S zczęsn y D E T T L O F F , C zy o łta r z b o - d z e n t y ń s k i j e s t is to tn ie d z ie łe m M a r c in a C z a rn e g o ? „ B H S ”, n r 2—3, 1953, str. 166— 173, il. 5. — A u to r s p rz e c iw ia s ię łą c z e n iu o łta rz a w B o d z e n ty n ie z M a r c i n e m C z a rn y m . M ik o ła j M A W R O D IN O W , C e rk ie w b o j a ń s k a i je j m a la r s tw o śc ie n n e . „ P rz e g l. A r t.”, 1953, n r 4, s tr. 6 6 — il- n lb . — K r ó tk ie o m ó w ie n ie d e k o ra c ji m a la r s k ie j w n ę tr z a c e rk w i. Z y g m u n t S W IE C H O W S K I, Ś c ie n n e m a lo w id ła ro m a ń s k ie w C z e r w i ń s k u . „ B H S ”, X V , n r 2, 1953, s tr. 64— 74. il. 14. — O p ra c o w a n ie r o m a ń s k ie j p o li c h ro m ii k o śc io ła k la s z to rn e g o w C z e rw iń sk u p o d w z g lę d e m ik o n o g r a fic z n y m i f o r m a ln y m . K a r o l E S T R E IC H E R , M a d o n n a C z ę s t o c h o w s k a . „ S P A U ”, L III , 1952, str. 249—252. — W p ie rw s z e j części p r a c y a u to r z a jm u je się n ie d a w n o z n a le zio n y m w b ib lio te c e k la s z to r n e j w C zę s to c h o w ie ź ró d łe m h is to ry c z n y m : T r a n s l a - tio ta b u la e B e a ta e M a r ia e V irg in is..., w d ru g ie j p o d k re ś la p o d o b ie ń s tw o o b ra z u ja s n o g ó rs k ie g o do d z ie ł m a la r s tw a c ze skiego. R u d o lf K O Z Ł O W S K I, T a je m n ic a o b r a zu j a s n o g ó r s k i e g o i je g o k o n s e r w a c ja . „ S P A U ”, L I I I , 1952, s tr . 333— 335. — A u to r p r z e d s ta w ia w y n ik i b a d a ń o b r a z u ja s n o g ó rs k ie g o . Z a jm u je s ię z a g a d n ie n ie m o b ra z u p ie r w o tn e g o (k tó ry b y ł d a w n ie j n a te j s a m e j desce).
A lic ja K Ą C Z K O W S K A , E p ita f iu m M i k o ła ja K o p e r n ik a w e F r o m b o r k u .
„O Z ”, V I, n r 1, 1953, s tr. 55— 56, il. 49— 51. — O e p ita f iu m M . K o p e rn ik a w k a te d rz e f r o m b o rs k ie j, f u n d o w a n y m w r. 1735 p rz e z ta m te js z ą k a p itu łą . B a r b a r a W O L F F , P o lic h ro m ia s tro p u w G r ę b i e n i u . Z z a g a d n ie ń p rz e ło m u g o ty k u i r e n e s a n s u w P o lsce. „B H S ”, X V , n r 2, 1953, s tr. 6—32, il. 28. — O m ó w ie n ie d e k o ra c ji s t r o p u k o śc io ła w G rę b ie n iu z cz a su m ię d z y r. 1510 a 1531 n a tle in n y c h p o lic h ro m ii s tro p o w y c h . Z o fia A M E IS E N O W A , C zy im h e r b e m je s t h e r b S zelig a w K o d e k s i e B e h e m a? „ B H S ” , X V I, n r 3, 1954, s tr. 315—318, il. 1. — A u to r k a w y s u w a tezę, że B e h e m u ż y w a ł m o ż e h e r b S zelig a po m a tc e . A d a m M IŁ O B Ę D Z K I, D o R e d a k c ji B iu le ty n u H is to r ii S z tu k i. „ B H S ”, X V I, n r 4, str. 490. — N a te m a t h e r b u S z e lig a w k o d e k s i e B e h e m a. M iro s ła w a C H A M C Ó W N A , M a la rz e k r a k o w s c y w w a lc e o w y z w o le n ie sp o d p r a w c e c h o w y c h . „ S P A U ”, L II, 1951, s tr. 163—165. ■— O m ó w ie n ie p ró b s tw o rz e n ia szk o ły a r ty s ty c z n e j w K ra k o w ie , z w ią z k u m a la r z y z U n iw e rs y te te m i d z ia ła ln o śc i D o m in ik a E s tr e :c h e ra . M iro s ła w a C H A M C Ó W N A , W a lk a m a la rz y k r a k o w s k i c h o w y z w o le n ie spod p r a w cec h o w y c h . „ B H S ”, X V I, n r 2, 1954, s tr . 215— 234, il. 17. — O m ó w ie n ie z a g a d n ie ń n a u c z a n ia a rty s ty c z n e g o i s to s u n k ó w p a n u ją c y c h w ś ró d m a la rz y k ra k o w s k ic h I I n oł. X V II I stu le c ia . P o d k r e ś le n ie d z ia ła ln o ś c i sp ro w a d z o n e g o p rz e z K o łłą ta ja D o m in ik a E s tr e ic h e r a . T a d e u sz M A Ń K O W S K I, P o r t r e t F r a n c i s z k a d e ’ M e d i c i . „ B H S ” X V , n r 3/4, 1953, s tr. 118— 119, il. 4. — O p ra c o w a n ie p o r t r e t u w Z b io ra c h W a w e l s k ic h z a p e w n e p ę d z la A g n o la lu b A le s- s a n d r a A llo r i’ego. H a n n a P IE Ń K O W S K A , Ś re d n io w ie c z n a p ra c o w n ia m in ia to r s k a w K r a k o w i e . „ R K ” , X X X II, z. 2, 1951, str. 43— 58, il. 23. — A u to r k a z a jm u je się g ru p ą s z e ś c iu a n ty f o n a r z y z k la s z to r u p rz y k o śc ie le B ożego C ia ła w K ra k o w ie z m in ia tu r a m i z I ć w ie rc i X V w . B o le sła w P R Z Y B Y S Z E W S K I. W s p r a w ie a u to r s tw a o b ra z ó w a u g u s tia ń s k ic h w K r a k o w i e . „S P A U ”, L III, 1952, s tr. 70— 71. — P r ó b a o k re ś le n ia d a ty i a u to r s tw a o b ra z ó w z k o śc io ła św . K a ta rz y n y (r. 1468 — M ik o ła j H a b e rs c h ra c k ). M ic h a ł W A L IC K I, E p ita f iu m J a n a S а к r a n a. „ B H S ”, X V I, n r 1, 1954, s tr . 40—52, il. 11. — A u to r o p ra c o w u je e p ita f iu m J a n a z O św ię c im ia z r. 1527 w k ra k o w s k im k la s z to rz e m is jo n a rz y n a S tr a d o m iu o ra z p o d a je d a n e b io g ra fic z n e ty c z ą c e się g ło śn eg o h u m a n is ty . Z y g m u n t Ś W IE C H O W S K I, F r a g m e n t m a lo w id ła p ó ź n o g o ty c k ie g o z K r o b i
(pow . g o sty ń sk i). „O Z ” IV , n r 1— 2, 1951, s tr. 99, il. 1. — M a lo w id ła te m p e ro w e n a d esce z p o c z ą tk u X V I w. p r z e d s ta w ia ją c e św . J a n a E w a n g e lis tę . P io t r B O H D Z IE W IC Z , Z d z ie jó w m a la r s tw a b a ro k o w e g o w L u b l i n i e w p o ło w ie X V II w ie k u n a p o d s ta w ie p r a c m a g is te rs k ic h a b s o lw e n tó w K .U .L . z l a t 1950— 1954. „O Z ” , V II, n r 4, 1954, str. 288— 291. — P rz e d s ta w ie n ie w y n ik ó w n a s tę p u ją c y c h p ra c m a g is te rs k ic h : T o m asz D o la b e lla a o b ra z y w k a p lic y T y s z k ie w i czów w k o śc ie le oo. d o m in ik a n ó w w L u b lin ie (M a ria M. W y so ck a); S ześć o b r a zów z w a r s z ta tu D o la b e lli w n a w a c h b o c zn y ch k o śc io ła oo. d o m in ik a n ó w w L u b lin ie (E lż b ie ta S z y m a ń s k a ); F r e s k w k a p lic y św . K rz y ż a p rz y k o ś c ie le oo. d o m i n ik a n ó w w L u b lin ie ( J a n in a E u s ta c h ie - w icz); M a lo w id ła w s ta lla c h i ła w k a c h k o ścio ła M a rii Z w y c ię sk ie j w L u b lin ie (E lżb ieta Ł o sió w n a).
M ic h a ł W A L IC K I, P o lic h ro m ia k o śc io ła św . T ró jc y n a z a m k u w L u b l i n i e . „O Z ”, V II, n r 3, 1954, s tr. 183— 188, il. 176— 184. — A u to r p rz e p r o w a d z a ro z ró ż n ie n ie m ię d z y je d n o lity m s ty le m d e k o r a cji p r e z b ite r iu m , a p o lic h ro m ią n a w y , k tó r a w g n ieg o je s t „d z ie łe m co n a jm n ie j dw ó ch , m o że n a w e t tr z e c h m a la rz y . R e p r e z e n tu ją o n i zesp ó ł b a rd z ie j k o n s e r w a ty w n y , z a p e w n e p rz y n a le ż n y do s ta r s z e j g e n e ra c ji...” M a r ia P U C IA T A , C h o rą g ie w n a g r o b n a J a n a P a w ł a D z i a ł y ń s k i e g o . „O Z ”, V II, n r 4, 1954, str. 251— 262, il. 247— 255. — A u to r k a p o ru s z a o g ó ln ie z a g a d n ie n ia c h o rą g w i n a g ro b n e j, n a s tę p n ie o m a w ia c h o rą g ie w D z ia ły ń s k ie g o (zm. w 1643 r.) z k o śc io ła p a ra f ia ln e g o w N o w y m M i e ś c i e L u b a w s k i m . H a n n a P IE Ń K O W S K A , D e k o ra c ja m a la r s k a k o śc io ła w O r a w с e. „ P S L ”, 1953, n r 6, s tr. 335— 347, il. 17, ta b l. n lb . — D e k o ra c ja z r. 1711. J a n B IA Ł O S T O C K I, Iz a b e lla P o r t u g a l s k a . Z a g a d n ie n ia ik o n o g ra fii p o r tr e to w e j X V I w ie k u . „ S tu d ia M u z e a l n e ”, I, 1953, s tr. 74— 94, il. 13. A u to r z a j m u je się p o r t r e te m Iz a b e lli P o rtu g a ls k ie j w M u z e u m N a ro d o w y m w P o z n a n iu , d z ie łe m arty sty ^ n id e r la n d z k ie g o z ok. p o ło w y X V I w ie k u 'tw ie r d z ą c , że p rz y p is a n ie d z ie ła G u illa u m e S c ro tso w i m oże b y ć u tr z y m a n e je d y n ie ja k o h ip o te z a . A r ty k u ł i n fo r m u je o s z e re g u p o r tr e tó w Iz a b e lli i z a g a d n ie n ia c h z n im i z w ią z a n y c h . A n ie la S Ł A W S K A , P o r t r e t p a tr y c ju - sza B r a n d t a . „ S tu d ia M u z e a ln e ”, I, 1953, s tr. 166— 170, il. 3. — A u to r k a p r ó b u je p rz y p is a ć A d o lfo w i B o y o w i o b ra z z poł. X V II w. M ic h a ł W A L IC K I, N id e rla n d z k i p ie r w o w z ó r p o ls k ie g o cech o w eg o o b ra z u . „ B H S ”, X V I, n r 3, 1954, s tr . 322—325, il. 4. — O o b ra z ie M a tk i B o sk iej z D zie
c ią tk ie m w S k r z y n n ie (pow . o p o c z y ń sk i) z 1. ć w ie rc i X V I w ., z a le ż n y m b y ć m oże za p o ś r e d n ic tw e m w z o ru g ra f ic z n e g o od o b ra z u ze z b io ró w S tr a u s s a w K o lo n ii. B o h d a n M A R C O N I, T o r u ń s k i p o r t r e t M ik o ła ja K o p e rn ik a . „ B H S ”, X V , n r 2, 1953, s t r . 3— 5, il. 3. O m ó w ie n ie p o r t r e t u i je g o r e s ta u r a c ji. L e o n a r d T O R W IR T , Z a g a d n ie n ie a u te n ty c z n o ś c i p o r t r e t u M ik o ła ja K o p e rn ik a , z n a jd u ją c e g o się w M u z e u m P o m o r s k im w T o r u n i u . „ O Z ”, V I, n r 1, 1953, str. 40— 46, il. 33— 38. — A u to r s tw ie r d z a , że o m a w ia n y p o r t r e t a s tr o n o m a w y k a z u je w y r a ź n e p o d o b ie ń s tw o te c h n ic z n e z k r ę g ie m D ü re ro w s k im , że p o c h o d z i z 1. poł. X V I w . i że m ó g ł b y ć m a lo w a n y z a ż y c ia K o p e r n ik a — z n a tu r y . B o h d a n M A R C O N I, W s p r a w i e w s p ó ł cz esn o ści t o r u ń s k i e g o p o r t r e t u K o p e r n i k a . „ B H S ” , X V I, n r 2, 1954, s tr. 277— 279, il. 2. — N o ta tk a o p o r tr e c ie K o p e r n i k a w z w ią z k u z a r t y k u łe m p ro f. L e o n a r d a T o r w ir ta („ O c h ro n a Z a b y tk ó w ”, V I, n r 1). A u to r w s p o m in a o sz c z e g ó ła c h p o r t r e t u — p o d w ó jn y c h b lik a c h n a g a ł k a c h o c z n y c h i b liź n ie u n a s a d y le w e j b r w i K o p e r n ik a . B y łb y s k ło n n y p r z e s u n ą ć m o ż e d a tę p o w s ta n ia d z ie ła do r. 1570. K a r o l D Ą B R O W S K I, O d k ry c ie r o m a ń s k ie j p o lic h ro m ii w T u m i e po d Ł ę c z y c ą . „O Z ”, V, n r 4, 1952, s tr . 240— 252, il. 262— 270. S te f a n K O Z A K IE W IC Z , M a la rs tw o w a r s z a w s k i e n a tle p r z e m ia n g o sp o d a rc z y c h , s p o łe c z n y c h i p o lity c z n y c h w K r ó le s tw ie P o ls k im (1815— 1830). „ B H S ”, X IV , n r 2, 1952, s tr. 33— 61, il. 25. — A r ty k u ł d o ty c z y z w ią z k ó w m ię d z y „ p r z e o b ra ż e n ia m i sp o łe c z n y m i a ż y c ie m m a la r s tw a w a rs z a w s k ie g o : z a jm u je się on w ię c g łó w n ie s p r a w a m i m e c e n a tu w p r z e k r o j u p o sz c z e g ó ln y c h w a r s t w ” . S te f a n K O Z A K IE W IC Z , W a r s z a w s k i e w y s ta w y s z tu k p ię k n y c h w la ta c h 1819— 1845. (Ź ró d ła do d z ie jó w s z tu k i p o ls k ie j, t. I), W ro c ła w 1952, s tr. 420, il. 6 i ta b l. L X IV . — W e w s tę p ie o m ó w io n o tło s p o łe c z n o -g o s p o d a rc z e n a ja k i m ro z w ija ły się w y s ta w y , d a n o ich o g ó ln ą c h a r a k t e r y s ty k ę i z n a c z e n ie o ra z u w a g i o w s p ó łc z e s n e j w a r s z a w s k ie j k r y ty c e a r ty s ty c z n e j. W d a ls z y m c ią g u p r a c y z a ję to się u s ta n o w ie n ie m w y s ta w w r. 1818 ( te k s t d o k u m e n tu ) o ra z p o w tó r n y m u s ta n o w ie n ie m w r. 1840, a ta k ż e o p ra c o w a n ie m d z ie w ię c iu w y s ta w (u w a g i o w y s ta w ie , b ib lio g r a fia r e e d y c ja k a ta l o g u , r e c e n z je i w z m ia n k i). D o k o n a n o te ż z e s ta w ie n ia n a g r ó d p r z y z n a w a n y c h w z w ią z k u z w y s ta w a m i. T a d e u s z M A Ń K O W S K I, S z k o ła m a l a r s k a w W i l a n o w i e za J a n a II I. „ S p r a w o z d a n ia z p o sie d z e ń W y d z ia łu I I N a u k H is to ry c z n y c h , S p o łe c z n y c h i F ilo z o fic z n y c h ”, X L I II, 1950, T o w a r z y s tw o N a u k o w e W a rs z a w sk ie , W a rs z a w a 1952, str. 5— 9. — O m ó w ie n ie u s to s u n k o w a n ia się J a n a I I I do s z tu k i o ra z d z ia ła ln o ś ć z w ią z a n y c h z n im m a la rz y . M ik o la ś A l e ś 1852— 1913. 1953, str. 17, il. n lb . K o m ite t W s p ó łp ra c y K u l t u r a l n e j z Z a g ra n ic ą , C e n tr a ln e B iu ro W y sta w A rty s ty c z n y c h — In f o r m a c je o z n a n y m c z e sk im m a la r z u h is to ry c z n y m n a tle ep o k i o ra z sp is je g o p r a c w y s ta w io n y c h n a u rz ą d z o n e j w W a rs z a w ie w y s ta w ie . Z y g m u n t B A T O W S K I, M a rc e llo B a c - c i a r e 11 i. O k re s p ie rw s z y : l a t a 1731— 1765/66. „ B H S ”, X I I I , n r 4, 1951, s tr. 75— 96, il. 9. — W iad o m o ści o a r ty ś c ie z c z a su p rz e d je g o o s ie d le n ie m się n a s ta łe w P o lsce. T a d e u s z M A Ń K O W S K I, M a rc e llo B a c c i a r e l l i . „ P K H S ”, X , 1952, str. 1—31, il. 18. — A u to r p o d e jm u je p ró b ę c h a r a k t e r y s t y k i a r ty s ty . D a je in f o rm a c je o d n o sz ą c e się do je g o ż y c io ry su , d z ia ła l n o ści z w ią z a n e j ze s p r a w a m i s z tu k i p rz y b o k u k r ó la - m e c e n a s a S ta n is ła w a A u g u sta , o ra z o m a w ia m a la r s tw o B a c c ia re lle g o . B o g d a n H O R O D Y S K I, M in ia tu r z y s ta S fo rzó w . „ B H S ”, X V I, n r 2, 1954, s tr. 195— 214, il. 17. — A u to r o m a w ia ilu m in a c je k a r t ty tu ło w y c h „ S fo r z ia d y ” w lo n d y ń s k im B r itis h M u s e u m , w B ib lio th è q u e N a tio n a le w P a r y ż u i w B ib lio te c e N a ro d o w e j w W a rs z a w ie , k tó r y c h tw ó rc ą b y ł p r e z b ite r J a n P io t r В i r a g o. J e m u też p r z y p is u je m i n ia tu r y z a g in io n e j Z ło te j L e g e n d y , rę k o p is u ze z b io ru B ib lio te k i O rd . Z a m o js k ie j w W a rs z a w ie .
W ła d y s ła w T O M K IE W IC Z , „ A le g o ria h a n d lu g d a ń s k ie g o ” I z a a k a v a n d em B l o c k e . „BHiS”, X V I, n r 4, 1954. s tr . 404— 419, il. 18. — A u to r p r z e p r o w a d z a in t e r p r e ta c ję ik o n o g r a fic z n ą i f o r m a ln ą d z ie ła n a tle ó w c z e sn y c h sto s u n k ó w w G d a ń s k u . H e n r y k A N D E R S , W s p o m n ie n ie o W a c ła w ie B o r o w s k i m (1885— 1954). „ P rz e g l. A r t.”, 1954, n r 3, s t r . 62, il. n lb . — K ilk a słó w o tw ó rc z o ś c i m a la rz a . M ic h a ł W A L IC K I, H ie ro n im a В o s с h a d ia lo g ze ś w ia te m . „ P rz e g l. A r t.” , 1954, n r 5—6, s tr. 101— 116, il. 18. — A u to r z a jm u je się ró ż n y m u s to s u n k o w a n ie m się do B o sc h a o ra z d z ie ła m i i z n a c z e n ie m a r ty s ty . S te f a n K O Z A K IE W IC Z , C a n a l e t t o . „ P rz e g l. A r t .”, 1951, n r 2, s t r . 11— 19, il. n lb . — C h a r a k te r y s t y k a tw ó rc z o śc i a r t y s ty i je g o z n a c z e n ia . M ie c z y sła w W A L L IS , C a n a l e t t o m a la r z W a rs z a w y . P I W 1954, s t r . 36, il. 118 i ta b l. IV . — O m ó w ie n ie ży cia i d z ia ła ln o ś c i a r ty s ty c z n e j C a n a le tta m ł. (1720— 1780), zw ła sz c z a je g o w id o k ó w W a rs z a w y .
M ie c z y sła w W A L L IS , O b ra z y С a n a - 1 e 11 a z d z ie jó w P o ls k i. „ B H S ”, X V I, n r 1, 1954, s t r . 98— 134, il. 25. — O m ó w ie n ie o b ra z ó w C a n a le tta : E le k c ja S ta n i s ła w a P o n ia to w s k ie g o o ra z W ja z d J e r z e g o O sso liń sk ieg o , a m b a s a d o ra W ła d y s ła w a IV do R z y m u d n ia 27. X I. 1633. J a n B IA Ł O S T O C K I, C a r a v a g g i o czy li n a m ię tn o ś ć p ra w d y . „ P rz e g l. A r t .” 1954, n r 2, s tr . 35—46, il. n lb . S zczęsn y D E T T L O F F , С a t e n a w P o z n a ń s k im M u z e u m N a ro d o w y m . „ S tu d ia M u z e a ln e ” I, 1953, s tr . 50— 73, il. 26.— A u to r o m a w ia o b ra z „ S a n ta C o n v e rs a z io n e ” V. C a te n y (ok. 1470— 1532) w M u z e u m N a ro d o w y m w P o z n a n iu d a tu ją c go n a czas p o r. 1505. Z a m ie sz c z a te ż u w a g i n a te m a t te n d e n c ji w ó w c z e sn y m m a l a r s tw ie w e n e c k im . J a n B IA Ł O S T O C K I, N ie z n a n e a u to p o r t r e ty J o o s a v a n C LEV E. P rz y c z y n k i do tw ó rc z o ś c i m is trz a ze z b io ró w p o ls k ich . „ B H S ”, X V I, n r 4, 1954, s tr. 464— 468, il. 6. — O a u to p o r tr e c ie J o o s a v a n C le v e n a o b ra z ie „ P o k ło n T rz e c h K r ó li” w M u z e u m N a ro d o w y m w P o z n a n iu . A n d rz e j C H U D Z IK O W S K I, N ie z n a n y o b ra z W o u te ra C r a b e t h a . Z e s tu d ió w n a d c a ra v a g g io n iz m e m . „ B H S ”, X V I, n r 4, 1954, s tr. 469— 474, il. 12. — O m a w ia o b r a z „O sizustw o w k a r t a c h ” n a tle ó w czesn eg o m a la r s tw a . W a n d a D R E C K A , P o ls k ie С r a n a c h i a n a, „ B H S ”, X V I, n r 1, 1954, s tr. 15—39, il. 33. — A u to r k a rz u c a n ie c o u w a g o tw ó rc z o ś c i Ł u k a s z a C ra n a c h a S ta rsz e g o o ra z o m a w ia łą c z ą c e się z n im d z ie ła z t e r e n u P o ls k i. J o a c h im U H L IT S C H , Ł u k a s z C r a n a c h — czasy , c zło w ie k i dzieło (W c z te re c h s e tle c ie ś m ie rc i a rty s ty ) . P rz e ło ż y ł L u d w ik W ie w ió rk o w s k i. „ P rz e g l. A r t .”, 1953, n r 6, s tr . 56— 61, il. n lb . — P r ó b a szk ico w eg o u ję c ia tw ó rc z o ś c i m a la rz a n a tle e p o k i. E u g e n iu s z IW A N O Y K O , J e r e m ia s z F a l e k P o lo n u s . Z e s tu d ió w n a d g r a f ik ą p o ls k ą X V II w . (P o z n a ń s k ie T o w a rz y s tw o P rz y ja c ió ł N a u k , W y d zia ł H is to rii i N a u k S p o łe c z n y c h , P r a c e K o m is ji H is to rii S z tu ki, T . II, n r 3), P o z n a ń 1952, s tr. 57, il. 46. — Ż y c io ry s F a lc k a i p r z e p r o w a d z e n ie k r y t y k i k s ią ż k i J . C. B ło c k a ^ o F a lc k u . P r ó b a p r z e d s ta w ie n ia c z y n n ik ó w w a r u n k u ją c y c h s z tu k ę F a lc k a , u m ie sz c z e n ia te j s z tu k i n a tle ro z w o jo w y m g r a f ik i n id e r la n d z k ie j i fr a n c u s k ie j o ra z o k re ś le n ia s t o s u n k u F a lc k a do W . H o n d iu s a . C h a r a k te r y s ty k a s z tu k i F a lc k a z p u n k tu w id z e n ia te m a ty k i i s ty lu . P o ru s z e n ie z a g a d n ie n ia p o ls k o śc i g ra f ik a . . A r m a n d V E T U L A N I, W o jciech G e r s o n . W 50 ro c z n ic ę ś m ie rc i. „ P rz e g l. A r t.”, 1951, n r 4, s t r . 55— 63, il. n lb . — K r ó tk ie p r z e d s ta w ie n ie d z ia ła ln o ś c i p o l sk ieg o m a l a r z a - r e a li s ty . A r m a n d V E T U L A N I i A n d rz e j R Y S Z - K IE W IC Z , M a te r ia ły d o ty c z ą c e ż y c ia i tw ó rc z o ś c i W o jc ie c h a G e r s o n a . (Ź ró d ła do d z ie jó w s z tu k i p o ls k ie j t. II), W ro c ła w 1951, s tr . 142, il. n lb . — W stę p d a je k r ó t k i ż y c io ry s a r ty s ty . D a lsz e części o p ra c o w a n ia z a w ie r a ją : lis ty od i do G e r so n a, w s p o m n ie n ia je g o z p o d ró ż y po k r a j u w r o k u 1851, w ła s n o r ę c z n y k a ta lo g p ra c , s p is sz k ic ó w w s z k ic o w n ik a c h z l a t 1849— 1860, d a n e d o n o ta tn ik ó w k ie s z o n k o w y c h m a la r z a z l a t 1850— 1900, w y p is y z n o ta t n ik a m a t k i G e rso n a , in w e n ta r z stu d ió w , sz k ic ó w i p r a c z n a jd u ją c y c h się w r. 1938 w p o s ia d a n iu d w ó c h c ó re k a r ty s ty o ra z m a t e r i a ły d o b ib lio g r a f ii p r a c d r u k o w a n y c h G e rs o n a . A n d rz e j JA K IM O W IC Z , M ie c z y sła w P O R Ę B S K I, U w a g i w z w ią z k u z w y s ta w ą A le k s a n d r a G i e r y m s k i e g o . „ P rz e g l. A r t .”, 1951, n r 6, s tr . 56— 61, ii. n lb . — R e f le k s je n a te m a t tw ó rc z o ś c i m a la r z a w z w ią z k u z w y s ta w ą jeg o p ra c . J u l iu s z S T A R Z Y Ń S K I, V a n G o g h — cz ło w ie k i m a la rz . „ M at. do s tu d .”, V, n r 1, 1954, s tr . 64— 111, il. 15— 50. — P rz e d s ta w ie n ie ż y c ia , d z ia ła ln o ś c i a r t y s ty c z n e j i p o g lą d ó w n a z a g a d n ie n ia s z tu k i V a n G o g h a z a o p a trz o n e lic z n y m i c y ta ta m i w y p o w ie d z i m a la rz a , o ra z p r ó b a in t e r p r e t a c ji je g o p ra c y . M a r ia R O G O Y S K A , M a u r y c y G o t t l i e b . „ P rz e g l. A r t.” , 1954, n r 3, s t r . 5— 15, il. n lb . — A u to r k a d a je sz k ic ż y c ia i d z ia ła ln o ś c i m a la rz a . J ó z e f S A N D E L , L o sy n ie z n a n e g o o b r a z u M a u ry c e g o G O T T L IE B A . „ P rz e g l. A r t.” , 1954, n r 3, s t r . 16— 17, il. n lb . — A u to r o m a w ia p o r t r e t m ło d sz e j s io s tr y M. G o ttlie b a A n n y . L io n F E U C H T W A N G E R , G o y a . P o sło w ie : J a n B ia ło s to c k i. (W yd. 2), W a r s z a w a 1954, s tr . 566. il., P a ń s tw o w y I n s t y t u t W y d a w n ic z y . — P o w ie ś ć o ż y c iu G oyi.
A n d r z e j JA K IM O W IC Z , O p r a w i d ło w ą i n t e r p r e t a c j ę tw ó rc z o ś c i G o y i (w z w ią z k u z k s ią ż k ą F . D. K lin g e n d e r a „G о y a in t h e d e m o c r a tic tr a d i t i o n ” ). „M a t. do s t u d .”, IV , 1953, n r 3— 4, s tr. 318— 325. — O m ó w ie n ie k s ią ż k i m a r k s is to w s k ie g o a n g ie ls k ie g o h is to r y k a s z tu k i. J a n i n a R U S Z C Z Y C Ó W N A , P o r t r e t y p o ls k ie J ó z e f a G r a s s i e g o . „ B H S ”, X V I, n r 2, 1954, s tr . 262— 269, il. 14. — A u to r k a d a je in f o r m a c je o d n o sz ą c e s ię do ż y c io ry s u a r t y s ty ; z a jm u ją c się je g o d z ie ła m i w y s u w a tw ie r d z e n ie , że „ n a jw ię k sze z a s łu g i d la s z tu k i p o ls k ie j p o ło ż y ł G ra s s i ja k o p o r tr e c i s ta K o śc iu s z k i i i n n y c h u c z e s tn ik ó w P o w s ta n i a ” .
A n n a D O B R Z Y C K A , A u to p o r t r e t A d r ia e n a H a n n e m a n a. „ S tu d ia M u
-z e a ln e ” , I, 1953, s tr. 95— 102, il. 5. — A u to r k a o m a w ia a u to p o r tr e t H a n n e m a n a w M u z e u m N a ro d o w y m w P o z n a n iu w y s u w a ją c p rz y p u s z c z e n ie , że dzieło to je s t n a jw c z e ś n ie js z y m z se rii p o r tr e tó w w ła sn y c h a r t y s ty . P o d a je te ż k r ó tk ie in f o r m a c je d o ty c z ą c e m a la rz a . M a r ie - A n n e L A N S IA U X , R e fle k s je n a d o b ra z e m P i e t e r D e H о о с h, P r z e k ła d H . K r a je w s k ie j. „ P rz e g l. A r t.”, 1951, n r 6, s tr . 35— 37, il. n lb . — R e fle k s je a r t .- m a la r k i w z w ią z k u z o b ra z e m „D o m ek w ie js k i” . A n n a D O B R Z Y C K A , G e r r i t W il- lem sz. H o r s t w p o z n a ń s k ic h Z b io ra c h . „ B H S ”, X V I, n r 4, 1954, s tr. 475— 479, il. 7. — A u to r k a w y s u w a p rz y p u s z c z e n ie , iż H o r s t je s t a u to r e m o b ra z u n a te m a t h is to r ii b r a n k i S c y p io n a A fry k a ń s k ie g o w M u z e u m N a ro d o w y m w P o z n a n iu . A n d rz e j R Y S Z K IE W IC Z , W in c e n ty K a s p r z y c k i , W id o k w y s ta w y s z tu k p ię k n y c h w W a rs z a w ie w 1828 r. „ B H S ”, X IV , n r 3, 1952, s tr. 84— 91, il. 4. — W i d o k w n ę tr z a s a li w y s ta w o w e j. I r e n a J A K IM O W IC Z , F ra n c is z e k K o s t r z e w s k i . W a rs z a w a 1952, s tr. 100, il. n lb . — P r a c a o m a w ia życie i tw ó r czość m a la r z a i il u s t r a t o r a p o ls k ie g o X IX w . ■ J e r z y Z A N O Z lN S K I, A le k s a n d e r K o t s i s . (W ied za P o w s z e c h n a , Z c y k lu : M a la r z e p o lsc y , z e s z y t X III), 1951, str. 53, il. n lb . S p ó łd z ie ln ia W y d a w n ic z o -o ś w ia - to w a „ C z y te ln ik ”, — P rz e d s ta w ie n ie ż y cia i tw ó rc z o ś c i a r ty s ty n a tle ep o k i. J e r z y Z A N O Z lN S K I, W okół m a l a r - sk o ści K o t s i s a . „ P rz e g l. A r t.”, 1951, n r 5, s tr . 30— 41, il. n lb . — O m ó w ie n ie d z ia ła ln o ś c i a r ty s ty c z n e j K o ts is a o ra z p ró b a n o w eg o u ję c ia je j c h a r a k te r u . J e r z y Z A N O Z lN S K I, A le k s a n d e r K o t s i s 1836— 1877. P IW 1953, s .r . 40, il. 94 i ta b l. IV . — B o g ato ilu s tr o w a n e w y d a w n ic tw o p r z e d s ta w ia ją c e tw ó rc z o ść a r t y s t y n a tl e e p o k i. S te f a n K O Z A K IE W IC Z , N a m a r g i n e s ie d w ó c h p r a c o A le k s a n d r z e К u - c h a r s k i m . M . J a l lu t , K u c h a rs k i, d e r n ie r p e in tr e d e M a r ie -A n to in e tte , R e v u e d ’h is to ir e d e la p h ilo s o p h ie e t d ’h is to ire g é n é r a le d e la c iv ilis a tio n , N o u v . sèr., fasc. 27— 28, L ille 1939, p. 251— 273, 1 ta b l. — Z. B a to w s k i, A le k s a n d e r K u c h a r ski. P r a c e z h is to r ii s z tu k i w y d a n e p rz e z T o w a r z y s tw o N a u k o w e W a rs z a w sk ie , t. II I, z. 1, W a rs z a w a 1948, s. 41 i 9 ta b l. „ B H S ” X I I I , n r 4, 1951, s tr. 217— 228. M ic h a ł W A L IC K I, L a s t m a n i a n a . „ B H S ” X V I, n r 4, 1954, s tr . 433—443, il. 8. — A u to r in f o r m u j e o P . L a s tm a n ie i ł ą cz o n y c h z nim # o b ra z a c h : „ O fia ra w L y s - tr z e ” i „ G n ie w A s w e r u s a n a H a m a n a ” o ra z o o b ra z ie „ R o d z in a L o ta ” w w a r sz a w s k im M u z e u m N a ro d o w y m , k tó r y s ta r a się p rz y p is a ć J a n o w i S im o n s z ’ow i P y n a s ’ow i. R. G., J a n M a r y 1 s к i. (1894— 1954). „ P rz e g l. A r t .” , 1954, n r 3, str. 63, il. n lb . —K ilk a słó w o tw ó rc z o śc i m a la rz a . A d a m B O C H N A K , W ied za M a t e j k i o h is to r ii i z a b y tk a c h . „O Z ”, V II, n r 1, 1954, s tr . 40— 42. — A u to r w y s u w a p r z y p u sz c z e n ie , że „ M a te jk o o g ó ln ie z n a n e z a b y tk i a r c h i te k t u r y , j a k W aw el, k o śció ł M a ria c k i, S u k ie n n ic e , p r z e d s ta w ia ł ta k , j a k je w id z ia ł, b ez w z g lę d u n a epokę, k tó r e j d o ty c z y ła a k c ja o b ra z u , h is to r y zm n a to m ia s t w p ro w a d z a ł w z a b y tk a c h m n ie js z e j w a g i o ra z — z n a t u r y rzeczy — w p o s ta c ia c h lu d z k ic h , ic h k o s tiu m a c h , a k c e s o r ia c h ” . Ä lich al B Y L IN A , W ielk o ść M a t e j k i „ P rz e g l. A r t .” 1953, n r 5, s tr. 80— 81, il. n lb . — R e fle k s je n a te m a t tw ó rc z o śc i m is trz a . A n d r z e j JA K IM O W IC Z , P r o g r a m id e o w y i sp o łe c z n a f u n k c ja tw ó rc z o ś c i M a t e j k i n a tle ro z w o ju m a la r s tw a h i s to ry c z n e g o w P o lsce. „ M at. do s tu d .” V, n r 1, 1954, s tr. 7— 25. — N a tle in n y c h m a la rz y h is to ry c z n y c h a u to r ó w s ta w ia p r o b le m y id e o lo g ii d z ie ł M a te jk i, p o d k r e ś la ją c sp o łe c z n y c h a r a k t e r p a tr io ty c z n e j s z tu k i a r ty s ty . J a d w ig a JA R N U S Z K IE W IC Z , R e j ta n . „ P rz e g l. A r t.”, 1953. n r 5, str. 68—74, il. n lb . — P r ó b a tre ś c io w e j i fo r m a ln e j in t e r p r e ta c ji o b ra z u M a t e j k i . W ła d y s ła w a JA W O R S K A , R ie p in o M a t e j c e . „ M at. do s tu d .”, 1951, n r 6, s tr. 203— 227. — Z ilu s tr o w a n e w y p o w ie d z ia m i ro s y js k ie g o a r t y s ty o m ó w ie n ie p o g lą d ó w R ie p in a n a M a te jk ę .
W ła d y s ła w a JA W O R S K A , Z listó w R ie p in a o M a t e j с e.„ P rz e g l. A r t.”, 1951, n r 4, s tr . 47—54, il. n lb . — O k re ś le n ie u s to s u n k o w a n ia się R ie p in a do M a te jk i, z ilu s tr o w a n e f r a g m e n ta m i w y p o w ied zi.
W ła d y s ła w a JA W O R S K A , S ta s o w i R ie p in o M a t e j c e . W a rs z a w a , 1953, s tr . 8 6, il. 34. P a ń s tw o w y I n s ty tu t S z tu k i, W y d a w n ic tw o „ S z tu k a ”. — Z c y k lu o d cz y tó w p o p u la r n o - n a u k o w y c h : p o sta c ie i p ro b le m y r e a liz m u . P r z e d s ta w ie n ia p o g lą d ó w S ta s o w a i R ie p in a n a M a te jk ę z ilu s tr o w a n e ic h w y p o w ie d z ia m i. R ec.: К . C z a rn o c k a , K w a r t. I n s t. P o ls k o -R a - dzieck., 1954, n r 2, str. 166— 170.
W ła d y s ła w a JA W O R S K A , R o sy jscy r e a liści o M a t e j c e . „ P rz e g l. A r t.” 1953, n r 5, s tr . 75— 79, il. n lb . — Z a o p a trz o n e w p ro w a d z e n ia m i f r a g m e n ty w y p o w ie d z i S ta s o w a K ra m s k ie g o i R ie p in a o d n o sz ą ce się do M a te jk i. J u l iu s z K R A J E W S K I, M o ra ln a p o s ta w a M a t e j k i ja k o w z ó r d la w sp ó ł p r a c y p la s ty k a . „ P rz e g l. A r t .”, 1953, n r 6, s tr. 68— 69. — P o ru s z e n ie z a g a d n ie n ia m o ra ln o ś c i tw ó rc z e j M a te jk i.
R y s u n k i i w y p o w ie d z i J a n a M a t e j - k i. „ P rz e g l. A r t.”, 1953, n r 5, s tr. 9—60, il. n lb . — S z e re g w y p o w ie d z i a r ty s ty , d a ją c y c h p o z n a ć jeg o p o g lą d y i s to s u n e k do z a g a d n ie ń sztu k i. M ie c z y sła w P O R Ę B S K I, K a z a n ie S k a r gi. „ P rz e g l. A r t.” , 1953, n r 5, s t r . 61— 67. il. n lb . — P r ó b a p r z e d s ta w ie n ia p o w s ta n ia o b ra z u M a t e j k i n a tl e e p o k i. M ie c z y sła w P O R Ę B S K I, R e a lis ty c z n y w a r s z t a t M a t e j k i , je g o ź r ó d ła id e o w e i jeg o a k tu a ln e z n a c z e n ie . „ M a t. do s tu d .”, V, n r 1, 1954, s tr. 2 6 ^ 6 3 , il. 14.— A r ty k u ł n a k r e ś la r a m y i o k o liczn o ści, w k tó r y c h h is to ry z m M a te jk i m ó g ł d o jrz e ć , z a jm u je się w a r s z ta te m tw ó rc z y m m a l a rz a . S tw ie r d z a , że „ p ro s ty m i ś r o d k a m i w sp o só b p o w sz e c h n ie z ro z u m ia ły a r t y s ta z a m y k a ł i sz e rz y ł w o b ra z o w y m u o g ó l n ie n iu n ie sa m ą ty lk o w ie d z ę fa k tó w , a le w ie d z ę p ra w , k tó r e f a k t a m i p o w o d u j ą ” . J e r z y R E M E R , J a n M a t e j k o — z n a w c a i o p ie k u n z a b y tk ó w h is to r i i i s z tu k i. „O Z ”, V II, n r 1, 1954, s tr . 4— 16, il. 2— 13. — A r ty k u ł p o ru s z a z a g a d n ie n ia d o ty c z ą c e : śro d o w is k a k ra k o w s k ie g o w X I X w ie k u , n a u c z y c ie la M a te jk i W ł. Ł u sz c z k ie w ic z a , z n a jo m o ść re a lió w ze s tr o n y M a te jk i, p ro b le m ó w „ k o n s e r w a t o r s k ic h ” z w ią z a n y c h z a r t y s tą . J u l iu s z S T A R Z Y Ń S K I. J a n M a t e j k o — w ie lk i r e a lis ta i b u d o w n ic z y ś w ia d o m o ści n a ro d o w e j. „ M at. do s t u a . ” , IV , n r 3— 4, 1953, s t r . 5— 43, il. 20. — Z a g a d n ie n ia : h is to ry c z n e p o z y c je m a la r s tw a M a te jk i; ro m a n ty z m i re a liz m u M a te jk i; lu d o w o ść r e a liz m u M a te jk i. J u l iu s z S T A R Z Y Ń S K I, J a n M a t e j k o . W a rs z a w a 1953, s tr. 33, il. 46, 1 n lb . P a ń s tw o w y I n s t y t u t S z tu k i, W y d a w n ic tw o „ S z tu k a ”. (Z c y k lu o d c z y tó w p o p u la r n o n a u k o w y c h : P o s ta c ie i p r o b le m y r e a l iz m u). — P o p u la r n ie u ję ty r y s ż y c ia i tw ó r czości a r ty s ty . J u liu s z S T A R Z Y Ń S K I, J a n M a t e j k o (1838— 1893). M a sz y n o p is p o w ie la n y , s tr. 31. T o w a rz y s tw o W ied z y P o w s z e c h n e j, R e d a k c ja O d czy tó w , T e m a ty k a : H is to ry c z n o - lite r a c k a . — T e k s t z b liż o n y do o p r a c o w a n ia p o p rz e d n ie g o . J u liu s z S T A R Z Y Ń S K I, O n a s z y m s to s u n k u do d z ie ł M a t e j k i . W s z e ś ć d z ie s ią tą ro c z n ic ę śm ie rc i m is trz a , (P rz e g l. A rt. 1953, n r 5, s tr. 3—8, il. n lb ). — K ilk a u w a g o a r ty ś c ie z u w z g lę d n ie n ie m jeg o ideologii. Z. K A M IŃ S K I, A r c h it e k tu r a i r y s u n e k a rc h ite k to n ic z n y w d z ie ła c h J a n a M a t e j - k i (P ra c e I n s ty tu t u U r b a n is ty k i i A r c h i te k tu r y , 1 zesz. I, W a rs z a w a 1951, s tr. 19— 30, il. 19). — „W a r t y k u le a u to r w s k a z u je n a w y ją tk o w ą ro z p ię to ść te m a ty k i w o b r a z ach M a te jk i, sta n o w ią c e j p r z e g lą d w s z y s tk ic h sty ló w n a p r z e s trz e n i d z ie jó w P o l ski. D ą ż e n ie m a r t y s ty b y ło w ie r n e o d tw a
rz a n ie ep o k i. O sią g n ą ł to d z ię k i w n ik li w y m s a m o d z ie ln y m stu d io m b a d a w c z y m do sw y c h d z ie ł m a la r s k ic h w z a k re s ie w ie d z y h is to ry c z n e j i fo r m a r c h ite k tu r y ... A u to r w s k a z u je , ż e a r c h i te k t u r a w o b r a za c h M a te jk i je s t w a ż n y m e le m e n te m p la s ty c z n y m ” . E d w a r d L E P K O W S K I, S tu d i u m J a n a M a t e j k i „ Z b ro ja S te f a n a B a to re g o ” (Rozp. i S p ra w . 1951, s tr. 336— 342, il. 113— 116). — O s tu d iu m o le jn y m w y k o n a n y m w e W ie d n iu , w y k o ń c z o n y m w K r a k o w ie w r. 1871. E u g e n iu s z S Z E R M E N T O W S K I, M a t e j k o w ś w ie tle listó w do ż o n y „ P r o b le m y ” , X , 1954, str. 105— 110, il. n lb . — U w a g i o ro d z in n y m ż y c iu M a t e j k i . R e p ro d u k o w a n e p o r a z p ie r w s z y n ie k tó r e r y s u n k i a r ty s ty ze z b io ró w ro d z in n y c h . K a z im ie rz W Y K A , M a t e j k o i S ło w a c k i. 1953, S p ó łd z ie ln ia W y d a w n ic z a „ C z y te ln ik ” , s tr. 160, il. n lb , ta b l. X L V III. — S ło w a c k i i M a te jk o n a tle s w e j ep o k i i d ro g i w io d ą c e od p o e ty do m a l a r z a — p r ó b a p rz e d s ta w ie n ia i i n t e r p r e ta c ji . M ie c z y sła w P O R Ę B S K I, J a n a M a t e j - k i B itw a p o d G ru n w a ld e m . 1953, s tr. 20, 6 n lb ., il. 65, 1 n lb (K le jn o ty S z tu k i P o l-M ie c z y sła w P O R Ę B S K I, J a n a l-M a t e j k i K a z a n ie S k a rg i. 1953, s t r . 23, 5 n lb , il. 44, 1 n lb . P IW , (K le jn o ty S z tu k i P o l sk iej). — A u to r u w a ż a , iż K a z a n ie S k a r g i je s t p ie rw s z y m o b ra z e m , w k tó r y m u d a ło się M a te jc e p rz e ła m a ć k o n c e p c ję a n e g d o ty c z n ą w im ię id e o w e j. W a c ła w Z A W A D Z K I, W a lk a z „ R e jta n e m ”, „ P ro b le m y ” , X , 1954, s tr . 111— 112, il. 1 n lb . — O b ra z J a n a M a t e j k i .R e jta n ” z o sta ł u k o ń c z o n y w lis to p a d z ie 1866 r. W y w o ła ł on n ie z a d o w o le n ie g a li c y js k ie j a r y s to k r a c ji o ra z c h ęć u k r y c ia lu b z n isz c z e n ia d zieła, co p ro p o n o w a n o K s a w e re m u B ra n ic k ie m u . O b ra z z o s ta ł z a k u p io n y n a w y s ta w ie p a r y s k ie j p rz e z F r a n c is z k a Jó z e fa . D o P o ls k i w ró c ił p o I w o j n ie św ia to w e j. L a jo s V E G V A R I, M ih â ly M u n c k â c s y 1845— 1900. (P rzeg l. A rt. 1951, n r 4, str. 37— 46, il. nlb.). — A u to r p r z e d s ta w ia ż y cie i tw ó rc z o ść je d n e g o z w y b itn y c h m a la r z y w ę g ie rs k ic h X IX w ie k u . S ta n is ła w N o a k o w s k i , 20 r e p r o d u k cji. 1953, str. 12, p la n s z X X , V I il. w t e k ście. W y d a w n ic tw o „ S z tu k a ” , W a rs z a w a . — W y d a w n ic tw o a lb u m o w e . W stę p z a w ie ra in f o rm a c je o d z ia ła ln o ś c i N o a k o w sk ie g o . M ie c z y sła w W A L L IS , N o a k o w s k i a M a te jk o . „ P rz e g l. A r t.” 1953, n r 5, str. 82— 83, il. n lb . 1. — S to s u n e k N o a k o w s k ie go do M a te jk i. M ie c z y sła w Z A C H A R S K I, S ta n is ła w N o a k o w s k i — a r c h ite k t, m a la r z i p i sa rz , „ P ro b le m y ”, X , 1954, s tr . 139— 140, il. n lb . — N o a k o w sk i (1867— 1928), z n a k o m ity p e d a g o g i ry s o w n ik , p r a c o w a ł w R o
s ji, n a s t ę p n ie w P o lsce. T w o rz y m . in. ,S zk ice a r c h ite k to n ic z n e p o ls k ie w s ty la c h X I I I —X V II I w . P o m y s ły n a w z o ra c h i s t n ie ją c y c h o p a r t e ” o ra z c y k l szk icó w z k i l k u s e t p o z y c ji „ A r c h ite k tu r a p o ls k a ”. M ie c z y sła w P O R Ę B S K I, P r o b le m a ty k a h is to ry c z n a w tw ó rc z o śc i J .P . N o r b 1 i n a (Ze s tu d ió w n a d m a la r s tw e m h is to ry c z n y m p o ls k ie g o O św iecen ia). „ B H S ”, X IV n r 1, 1952, s tr. 39— 74, il. 22. — A u to r w s k a z u je ró ż n e o d c ie n ie p r o b le m a ty k i h is to ry c z n e j w tw ó rc z o ś c i N o rb lin a n a tle w s p ó łc z e s n e j e p o k i. M a r ia S U C H O D O L S K A , R e a lis ty c z n y o b ra z w si p o ls k ie j w tw ó rc z o ś c i J a n a P io t r a N o r b l i n a . „ B H S ”, X I I I , n r 4, 1951, s tr . 97— 123, il. 41. — A u to r k a z a jm u je się n u r t e m o b y c z a jo w y m o te m a ty c e l u d o w e j w tw ó rc z o ś c i a r ty s ty . H e le n a B L U M Ó W N A , O tw ó rc z o ś c i A le k s a n d r a O r ł o w s k i e g o (N a m a r g i n e s ie w y s ta w y k ra k o w s k ie j). „R ozp. i S p r a w .” 1951, w y d . 1952, s tr. 309, 335, il. 1 0 2— 112. — O m ó w ie n ie tw ó rc z o śc i O rło w sk ie g o w z w ią z k u z w y s ta w ą k r a k o w s k ą (ry s u n k i, a k w a re le , p ra c e g ra f ic z n e, s z k ic o w n ik , w y d a w n ic tw o z li to g r a fia m i a rty s ty ) . A u to r k a p o d k re ś la re a liz m w d z ie ła c h O rło w sk ie g o , z a jm u je się jeg o p o s ta w ą id e o w ą , w s p o m in a o k a r y k a t u rze. P o ru s z a m . in . z a g a d n ie n ie N o rb lin a O rło w sk i, o ra z w p ły w R e m b r a n d ta i s z tu k i a n g ie ls k ie j n a a r t y s tę p o lsk ieg o . A le k s a n d e r O r ł o w s k i 1772—1832. D w a n a ś c ie re p r o d u k c ji w ie lo b a rw n y c h , S ło w o w s tę p n e n a p is a ła H e le n a B L U M Ó W N A . W a rs z a w a (1953), s tr. n lb ., il. n lb . 12. B iu ro W y d a w n ic tw A rty s ty c z n y c h i L u d o w y c h C P L iA . W stę p o m a w ia p o k ró tc e d z ia ła ln o ś ć a r ty s ty . T a d e u s z M A Ń K O W S K I, G iu s e p p e C a rlo P e d r e 11 i i jeg o p o ls k i u czeń . „ B H S ” X V I, n r 2, 1954, str. 251— 257. — A u to r łą c z y z P e d r e t ti m d e k o r a c ję p o lic h ro m ic z - n ą s k le p ie n ia k o ścio ła k a r m e litó w w e L w o
w ie . U P e d r e ttie g o w B o lo n ii u c z y ł się m a la r s t w a tw ó rc a fr e s k ó w n a s k le p ie n ia c h lw o w sk ie g o k o śc io ła b e r n a r d y n ó w o. B e n e d y k t M a z u rk ie w ic z . J o a n n a K Ą K O L E W S K A , Z z a g a d n ie ń tw ó rc z o ś c i J ó z e f a P e s z k i 1767— 1831. „ B H S ” X V I, n r 1, 1954, s tr. 135— 145, il. 11. — A u to r k a s t a r a się d o k ła d n ie j u s z e re g o w a ć d a ty d o ty c z ą c e ż y c io ry su m a la r z a o ra z in f o r m u je p o k ró tc e o je g o d z ia ła ln o ści a r ty s ty c z n e j, p o d k re ś la ją c p r a w ie c a ł k o w ic ie w d o t. li te r a tu r z e p o m ija n ą tw ó rc z o ś ć p e jz a ż o w ą . M aciej M A S Ł O W S K I, W o jc ie c h P i e - c h o w s k i 1849—1911. „ P rz e g l. A r t ” . 1951, n r 3, s tr . 17—22, il. n lb . — K ró tk ie o m ó w ie n ie d z ia ła ln o ś c i m a la rz a i c h a r a k t e r u jeg o tw ó rczo ści.
K a ro l P u r k y n ë . P r z e k ła d D. P A S Z K IE W IC Z A . „ P rz e g l. A r t.” 1951, n r 5, 21— 29, il. n lb . — K r ó tk ie w z m ia n k i o t w ó r czości c z e c h o sło w a c k ie g o m a la rz a . J e r z y Z A N O Z iN S K I, Z b ig n ie w P r o n a s z k o . „ P rz e g l. A r t . ” 1953, n r 4, s tr. 50—59, il. n lb . — O m ó w ie n ie i c h a r a k t e ry s ty k a z m ia n k ie r u n k ó w i tw ó rc z o ś c i mälärzB К . J Ó Ż K IE W IC Z Ó W N A , A n d rz e j R a d w a ń s k i , m a la r z k r a k o w s k i (1711— 1762). ,S P A U ”, L III , 1952, s tr . 8— 10. — Ż y c ie i d z ia ła ln o ś ć z n a n e g o m a la r z a p o ls k ie g o e p o k i p ó źn eg o b a ro k u . M ic h a ł W A L IC K I, N ie z n a n y o b r a z C. D. R e n e s s e ’a. „ B H S ” X V I, n r 2, s tr. 244— 250, il. 9. — A r ty k u ł d o ty c z y o b ra z u „ O d w ie d z in y S a ty r a w c h a c ie w ie ś n ia c z e j” z M u z e u m N a ro d o w e g o w W a rs z a w ie , ł ą czo n eg o m y ln ie z R e m b r a n d te m . S te f a n K O Z A K IE W IC Z , N ie z n a n y szkic R i e p i n a d o o b ra z u „ A re s z to w a n ie a g i t a t o r a ” . „ B H S ” X I I I , n r 1, 1951, s tr . 112— 116, il. 2. — A u to r p u b li k u je p r a c ę R ie p in a , z n a jd u ją c ą się w c z a sie o s ta tn ie j w o j n y n a r y n k u a n ty k w a r s k im w W a rs z a w ie . S te f a n K O Z A K IE W IC Z , Z a g in io n y szk ic R i e p i n a . „ P rz e g l. A r t.” 1952, n r 5, s tr . 59, il. n lb . 1. — W z m ia n k a o z a g in io n y m w r. 1944 w W a rs z a w ie s z k ic u do „ Z a m o r d o w a n ia m e tr o p o lity ” . J a n i n a R U S Z C Z Y C Ó W N A , re c e n z ja z p ra c y : R i e p i n , w y d . A k a d e m ii N a u k Z S R R , I n s t y t u t H is to r ii S ztu k i... s e ria C h u d o ż e s tw ie n n o je n a s le d s tw o , M o s k w a — L e n in g ra d 1948— 9, p o d r e d a k c ją I. E. G r a b a r a i I. S. Z ilb e r s z te jn a , t. I, s. 590, ry c. 156, ta b l. 2 0, t. II, s. 440, ry c . 1 1 0, ta b l. 3. R ec. w „ B H S ” X V , n r 2, 1953, str. 82— 89, il. 4. — A r ty k u ł o m a w ia z b io ro w e o p ra c o w a n ie p o ś w ię c o n e R ie p in o w i o ra z w z m ia n k u je d z ie ła z n a jd u ją c e się w P o lsc e , k tó r e w g R u sz c z y c ó w n y łą c z ą się z ro s y js k im a r t y s tą . I. S. Z IL B E R S Z T E JN , lis t d o r e d a k c ji. „ B H S ” X V I, n r 3, 1954, s tr. 382. — O o b r a z a c h w P o ls c e łą c z ą c y c h się z R i e p i n e m . A n d rz e j R Y S Z K IE W IC Z , H e n r y k R o d a k o w s k i i je g o o to cze n ie. K o re s p o n d e n c ja a r ty s ty . (Ź ró d ła do d z ie jó w s z tu k i p o ls k ie j t. V), W ro c ła w 1953, s tr. 221, ta b l. 12 i X X X V . — W stę p o m a w ia ży c ie i tw ó r czość R o d a k o w s k ie g o n a tl e w sp ó ł cz e sn y c h s to s u n k ó w i o to c z e n ia . K o re s p o n d e n c ję (z o b ja ś n ie n ia m i) u ło żo n o w g ru p y , o d p o w ia d a ją c e ty p o g r a f ii ż y c io ry su a r ty s ty . O p ra c o w a n ie z a w ie ra ró w n ie ż a u to b i o g r a fię o ra z k a ta lo g i p r a c m a la rz a : 1) w ła s ne, 2) sp o rz ą d z o n e r ę k ą có rk i. R ec. A le k s a n d e r W allis, „ M a t. do s tu d .” IV , n r 3— 4, 1953, s. 306— 317. A n d rz e j R Y S Z K IE W IC Z , H e n r y k R o - d a k o w s k i w o b ro n ie m is trz o s tw a . „M at. do s tu d .” IV , n r 3—4, 1953, str. 272— 291, il. 42— 49. — O m ó w ie n ie , p o g lą d ó w R o d a k o w s k ie g o n a s z tu k ę .
A n d rz e j R Y S Z K IE W IC Z , R o d a k o w s k i i M a te jk o ( w s z e ś ć d z ie sią tą ro c z n i cą ś m ie rc i H e n r y k a R o d a k o w sk ie g o ). P r z e g lą d A r ty s ty c z n y , 1954, n r 1, str. 22—28, il. n lb . w te k ś c ie . — A r ty k u ł je s t f r a g m e n te m r e f e r a t u w y g ło sz o n e g o n a S e sji M a - te jk o w s k ie j o d b y te j w d n . 23— 27.XI.1953. A u to r p o d e jm u je p r ó b ę k o n f r o n ta c ji d w ó ch a r ty s tó w . J a n i n a R U SZ C Z Y C O W M A , P o r t r e t F. R o k o t o w a w M u z e u m N a ro d o w y m w W a rs z a w ie . „ B H S ” X I I I , n r 1, 1951. str. 109— 111, il. n lb . 1. — A u to r k a p u b lik u je p o r t r e t D a r ii F ie d o r o w n e j D m itrie w -M a - m o n o w e j. J a n H O P L lN S K I , O d k ry c ie n ie z n a n e g o o b r a z u P . R u b e n s a w K ra k o w ie . „ P ro b le m y ” X , 1954, s tr . 496— 7, il. n lb . — O b r a z „św . R o d z in a z ró ż a m i” w p o s ia d a n iu a u to r a n o ta t k i je s t p rz e z n ie g o łącz o n y z R u b e n s e m . M a lo w id ło to (te m p e r a z ży w ic z n y m i la s e r u n k a m i n a p łó tn ie ) p rz y p o m in a „św . R o d z in ę p o d ja b ł o n ią ” w K u n s t h is to ris c h e s M u s e u m w e W ie d n iu . M . F R E D R O -B O N IE C K A , R u s t e n a C h o d k ie w ic z . „ S P A U ” L II, 1951, str. 284— 285. A u to r k a p o d a je n ie c o w ia d o m o ś ci o ż y c iu R u s te m a i o jeg o d w ó c h lis ta c h do C h o d k ie w ic z a . K s. B o le s ła w P R Z Y B Y S Z E W S K I, S ta n is ła w S a m o s t r z e l n i k . „ B H S ”, X III, n r 2—3, 1951, s tr . 4— 7. ił. 47. — W n a w ią z a n iu d o p r a c d a w n ie js z y c h i w o p a rc iu 0 w ła s n e b a d a n ia a r c h iw a ln e a u to r d a je z a ry s ż y c ia a r t y s ty i c h a r a k t e r y s t y k ę je go tw ó rc z o ś c i m a la r s k ie j K s. B. P R Z Y B Y S Z E W S K I, S ta n is ła w S a m o s t r z e l n i k . „ S P A U ”, 1951, s tr. 77— 80. M ic h a ił N IE S T IE R O W , O J a n i e S t a n i s ł a w s k i m . „ P rz e g l. A r t.” 1951, n r 5, s tr . 13— 17, il. n lb . — W y ją tk i z p ra c y S. N. D u r y lin a : „ N ie s tie ro w ja k o p o r tr e c i s t a ” (w y d . „ I s k u s s tw o ”, 1949), p rz e k ła d H . K r a je w s k ie j. Z a w ie ra w y p o w ie d z i m a la r z a ro s y js k ie g o N ie s tie ro w a o S ta n is ła w sk im . W ła d y s ła w a JA W O R S K A , P o g lą d y S t a s o w a n a m a la r s tw o p o ls k ie X IX w., „M a t. do s tu d .” I I I , n r 2— 3, 1952, s tr. 118— 189, il. 7— 16. — O m a w ia z a g a d n ie n ia : m e to d y 'k ry ty k i S ta s o w a , p ro b le m s z tu k i n a ro d o w e j w ś w ie tle o cen tw ó rc z o ś c i M a t e j k i i B r a n d ta , p ro b le m a k a d e m iz m u 1 k o s m o p o lity z m u w ś w ie tle ocen tw ó rc z o ś ci S ie m ira d z k ie g o i B a k a ło w a , w y p o w ie dzi S ta s o w a o m a la r s tw ie p o ls k im n a w y s ta w a c h ś w ia to w y c h 1873 i 1891, o ra z e c h a d z ia ła ln o ś c i S ta s o w a w P o ls c e i z n a c z e n ie je g o k r y t y k i d la b a d a ń n a d s z tu k ą p o ls k ą X IX w ie k u . E u g e n iu s z IW A N O Y K O , D w a n ie z n a n e o b ra z y B a r tło m ie ja S t r o b 1 a. „ B H S ” X V I, n r 4, 1954, str. 453—458. il. 4. — A u t o r p u b li k u je o b ra z y S tr o b la : „ W n ie b o w z ię c ie ” w k o ś c ie le p o c y s te rs k im w K o p r z y w n ic y i „ M a d o n n ę R ó ż a ń c o w ą ” w k o ś c ie le f a r n y m w G ro d z is k u W ie lk o p o ls k im . I. JA K IM O W IC Z , J ó z e f S z e r m e n - t o w s к i (1833— 1876). „ W ie d z a i Ż y c ie ” 1951, n r 16, s tr. 838—851, il. I r e n a JA K IM O W IC Z , T w ó rc z o ść J ó z e f a S z e r m e n t o w s k i e g o . Z e s tu d ió w n a d p o c z ą tk a m i re a liz m u w p o ls k im m a l a r s tw ie p e jz a ż o w y m . „ B H S ”, X I I I , n r 1, 1951, sitr. 5— 54, il. 37. — P r z e d s ta w ie n ie tw ó rc z o ś c i S z e rm e n to w s k ie g o n a tl e w s p ó ł c z e s n y c h s to s u n k ó w o ra z m a la r s tw a . I r e n a JA K IM O W IC Z , „ S tr a c o n e g n ia z d a ” J ó z e fa S z e r m e n t o w s k i e g o . „ S tu d ia m u z e a ln e ” I, P o z n a ń , 1953, s tr. 44— 49, il. 3. — O m ó w ie n ie o b ra z u a r t y s ty z r. 1865, z n a jd u ją c e g o się w M u z e u m N a r o d o w y m w P o z n a n iu . J u r i e w P A N T A L E JM O N , T a r a s S z e w c z e n к o ja k o a r t v s ta - p la s ty k . „ P rz e g l. A r t .” 1954, n r 1, s t r . 06— 69, il. n lb . — K r ó t k i sz k ic ży c ia i tw ó rc z o ś c i u k ra iń s k ie g o a r ty s ty . J a n B IA Ł O S T O C K I, J a n Z a m o y sk i k lie n te m D o m e n ic a T i n t o r e t t a . „ B H S ’ X V I, n r 1, 1954, s tr. 53—6 6, il. 8. — A u t o r d o c h o d z i do w n io sk u , iż o b ra z y z ż y cia św . T o m a sz a w k o le g ia c ie z a m o js k ie j z w ią z a n e są z W e n e c ją , z k rę g ie m T in to r e t t a , o r a z że ja k o „ h ip o te z ę je d y n ie u t r z y m a ć m o ż n a p r z y p is a n ie ty c h d z ie ł w a r s z t a to w i D o m e n ic a o ra z z w ią z a n ie z z a m ó w ie n ie m k a n c le r z a ” (Z am o y sk ieg o ). J . SA N D E L , M a u ry c y T r ę b a c z , „ B iu le t y n Ż y d o w s k ie g o I n s t y t u t u H is to ry c z n e go, W a rs z a w a 1951, n r 2, s tr . 208— 220. — T rę b a c z u ro d z ił się w r. 1861 w W a rs z a w ie, s tu d io w a ł u G e rso n a i Ł u s z c z k ie w i- cz a , p o te m u S e itz a w A k a d e m ii m o n a c h ij s k ie j. O b ra z y jeg o z n a la z ły s ię n a sz e re g u w y s ta w a c h , w k r a j u i za g ra n ic ą . M a lo w a ł p o r tr e ty , sc e n y ro d z a jo w e , p e jz a ż e . Z m a r ł w g e tc ie łó d z k im w 1941 ro k u . T . K R U S Z Y Ń S K I. K o n n e n o r t r e t y V e - l a z q u e z a . „ S P A U ” L II, 1951, s t r . 285— 286. — A u to r w s p o m in a o k o n n y c h p o r t r e t a c h k ró ló w p o ls k ic h z d y n a s tii W azó w z S u c h e j o ra z o k o n n y c h p o r t r e ta c h V e la z - q u e z a , p o d k re ś la ją c ró ż n e ty p y u p o z o w a - n ia k o n i. M ic h a ł W A L IC K I, W p o s z u k iw a n iu V e r m e e r a. „ P rz e g l. A r t.” 1954, n r 3, s tr . 33— 45, il. 14 i 1. — S z k ic o J a m e V e r - m e e r z e z D e lft, o b e jm u ją c y n a s tę p u ją c e części: w ia d o m o ś c i o ży c iu m a la rz a , d z ie je z a p o m n ie n ia i o d k ry c ia , w o czach m a l a rz y , o o b ra z a c h „ U lic z k a ” i „ P ra c o w n ia a r t y s t y ”, u w a g i o g ó ln e o m a la r s t w i e V e r - m e e r a . . J a n B IA Ł O S T O C K I, W a rs z a w s k ie „ L e o n a r d i a n a ” . „ B H S ” X IV , n r 3, 1952. s t r . 3—24, il. 17. — O m ó w ie n ie z e sp o łu o b ra z ó w z k r ę g u L e o n a rd a , z n a jd u ją c y c h się w M u z e u m N a ro d o w y m w W a r szaw ie.
