&
o
Ur.rrorl nł^+a . SRQPONMLKJIHGFEDCBAw y n o s i m ie s i ę c z u i e w e k s p e d y c j i -
rrzeupidld . i a g e n t u r a c h 1 ,5 0 z l ., z o d n o s z e n i e m p r z e z p o c z t ę 2 0 g r . w i ę c e j. W w y p a d k a c h n i e p r z e w i d z i a n y c h , p r z e z w s t r z y m a n i u p r z e d s ię b i o r s t w a z ł o ż e n i u p i a c y , p r z e r w a n i u k o m u n i k a c j i , o t r z y m u j ą c y n i e m a p r a w a ż ą d a ć p o z a t e r m i n o w y c h d o s t a r c z e ń g a z e t y , l u b z w r o t u c e n y — a b o n a m e n t u . Z a d z i a ł o g ł o s z e ń r e -- - - - d a k c j a n i e o d p o w i a d a . - - - -
Konto czekowe P, EC. O> Poznań
tcNr. 95 Wąbrzeźno, sobota 15 sierpnia 1925 r.
Z a o g ł o s z e n i a p o b i e r a s i ę o d w i e r s z a
Ogłoszenia. mm. (7 łam.) _ i o g r „ z a r e k l a m y n a s t r o n i e 3 - ła m o w e j w w i a d o m o ś c i a c h p o t o c z n y c h 3 0 g r . n a p i e r w s z e j s t r o n i e 5 0 g r - R a b a t u u d z i e l a s i ę p r z y c z ę s te m o g ł a s z a n i u . „ G ł o s W ą b r z e s k i " w y c h o d z i t r z y r a z y t y g o d n i o w o i t o w p o n i e d z i a ł e k , w ś r o d ę i p i ą t e k . S k r z y n k a p o c z t o w a 2 3 . — R e d a k c j a i a d m i n i s t r a c j a z n a j d u j e s i ę p r z y u l . M i c k i e w i c z a 1 1 . — — T e l . 6 0 .
Rok V
Wypadki w śmiecie ostatnich dni w kilku wierszach.
W S y r j i w y b u c h ł o p o w s t a n i e p o w a ż n e p r z e c iw F r a n c u z o m , k t ó r z y i t a k w a l c z y ć j e s z c z e m u s z ą z R i f f e n a m i w M a r o k k u .
O s ł a w i o n y g e n . L u d e n d o r f f u d a ł s i ę d o P i ł y , z a p e w n e , b y p o d n i e c a ć n i e n a w i ś ć p r z e o i w P o l s c e .
Z B e r l i n a d o n o s z ą , ż e b y ł a c e s a r z o w a a u - s t r y j a c k a Z y t a g r a ć b ę d z i e d l a f i l m u , p r z e d s t a w i a j ą c e g o t r a g i c z n e d z i e j e H a b s b u r g ó w .
W d y e c e z ji w i l e ń s k i e j a d m i n i s t r a t o r e m z o s t a ł k s . b i s k u p s u f r a g a n d r . M i c h a łk i e w ic z . J a k w i a d o m o W a t y k a n u s u n ą ł , b y ł e g o b i s k u p a k s . M a tu l ew i e ż a , k t ó r y j a k o L i t w i n z a c i ę ty m b y ł w r o g i e m P o l a k ó w .
H u r a g a n z n i s z c z y ł w H o l a n d j i 2 w s i e , 4 o s o b y z o s t a ł y z a b i t e , k i l k a s e t r a n n y c h , 2 0 0 0 b e z d a c h u .
S z e w c w a r s z a w s k i K i l i ń s k i p o j e c h a ł d o R z y m u c e l e m o f i a r o w a n i a O j u ś w . p a n t o f e l k ó w , d o k t ó r y c h h a f t d o r o b ił a s i o s t r a . M a g d a l e n a . N u n c ju s z a p o s t o l s k i d a ł m u p o l e c e n i a .
P o d W i t e b s k i e m w m i e j s c o w o ś c i Z a m o s t j e k o m e n d a n t c z e r e z w y c z a jk i Z a p z a m ie r z a ł s h a ń - b ić ^ 1 5 - l e t n ią c ó r k ę p p . H u u i e w i c z O w . B r o n i ą c e g o c ó r k ę o j c a z a s tr z e li ł , m i e s z k a n i e k a z a ł ż o ł
n i e r z o m z d e m o lo w a ć , c ó r k ę i m a tk ę o d p r o w a d z ić d o s w e j k w a t e r y , g d z i e w o c z a c h m a tk i d o k o n a ł n n c ó r c e n i e c n e g o z a m i a r u . M a tk a d o s t a ł a o b ł ę d u .
M o n a r c h j ę , p o l s k ą c h c ą z n o w u u t w o r z y ć l o j a l iś c i p o l s c y i z a b i e g a ją o o d d a n i e k o r o n y k s .* J o r k u a n g i e l s k i e m u . T a k d o n o s z ą p i s m a p r a s k i e .
Nasza matka-ziemia nie zawiodła Polaków.
M i e l i ś m y j e d n ą p o ż y c z k ę d o l a r o w ą z A m e r y k i , l e c z t ę p o c h ł o n ą ł n i e d o b ó r b i l a n s u h a n d l o w e g o , k t ó r y s t a l e s i ę o b j a w i a c d c z a s u u z d r o w ie n i a n a s z y c h f i n a n s ó w p a ń s tw a - Z n o w u o - b e c n i e ł ą c z n i e z p o d r ó ż ą m in . S k r z y ń s k i e g o , t a k b a r d z o u d a!ą , m ó w i s ię o n o w e j p o ż y c z c e a m e r y k a ń s k ie j , a n a w e t w y m ie n i a s ię b a n k i, k t ó r e ju ż j ą m i a ł y p o d p is a ć .
R ó ż n i g o ś c ie z Z a c h o d u , s t a le o b e c n ie d o n a s p r z y b y w a j ą c y , p o z a p o z n a n iu s ię z n a s z ą o r g a n i z a c ją p a ń s tw o w ą , z a p e w n i a ją , ż e P o l s k a z e w s z e c h m i a r z a s łu g u je n a p o p a r c i e f i n a n s o w e . M ie j m y z a te m n a d z ie ję , ż e p o ż y c z k ę o t r z y m a m y n a k o r z y s t n y c h d l a n a s w a r u n k a c h , ż e w i z y t a n i e d a w n a p a r l a m e u ta r j u s z y a n g ie l s k ic h , p o b y t m in . S k r z y ń s k ie g o w A m e r y c e , n a w e t o b e c n y u d z i a ł p r z e d s ta w ic i e li p r a w ie w s z y s t k i c h z n a m i z a p r z y j a ź n i o n y c h m n ie j lu b w ię c e j p a ń s t w w te g o r o c z n y c h m a n e w r a c h , p r z y n ie s i e n a m r z e c z y w i s t y p o ż y te k . A z a c ią g n ą ć p o ż y c z k ę z a g r a n i c z n ą k o n ie c z n ie n a m n a le ż y , c h o c ia ż to r z e c z k o s z to w n e , j a k k a ż d a p o ż y c z k a .
M ie liś m y p r z e c ie ż k lę s k i ż y w io ło w e , k t ó r e n a ś d o te g o z n ie w a la ją , k t ó r e p r z e k r e ś li ły n a s z r a c h u n e k g o s p o d a r c z y o p a r t y n a te g o r o c z n y c h u r o d z a j a c h . P o w o d z ie , e k s p lo z ja „ K a s z u b * n i e m a ło m in . G r a b s k ie m u p r z y c z y n i ły k ło p o tó w . P r z y j m o w a n i e p r z e d s ta w ic ie li o b c y c h m o c a r s t w w c z a s ie m a n e w r ó w o b s c n y c h k o s z t u je r ó w n ie ż g r u b e s u m y , c h o c ia ż t e n s p o s ó b u r a b ia n ia d la P o l s k i d o b r e j o p i n ji j e s t n ie o d z o w n y .
M a m y i k r y z y s w e w n ę t r z n y p r z e s i le n i e n e r w ó w . L u d z ie ż y j ą z d n i a n a d z ie ń , o g a r n i ę c i z w ą t p i e n ie m , n ie w i e r z ą w le p s z ą p r z y s z ło ś ć - B r a k i o d c z u w a j ą p r z e d e w s z y s tk ie m w ie lk ie r z e
s z e i n t e li g e n c j i t a k m i e js k i e j, j a k w i e j s k ie j , n ie d o la t r a p i s f e r y u r z ę d n ic z e . K u p ie c , r z e m ie ś l n i k , p r z e m y s ło w ie c i u r z ę d n i k p r y w a tn y p r z e s t a li s ię j u ż n a w e t d z iw ić r o z r z u tn o ś c i b a n d y , tó w p o w o je n n y c h , k t ó r z y z d o b y li m a j ą te k p o s t ę p o w a n ie m b e z n a j m n i e js z y c h s k r u p u ł ó w .
A j e d n a k ś w it a n a m n a d z i e ja le p s z e j p r z y s z ło ś c i. W s c h o d z i ś w it le p s z e j d o li- B u d z ić s ię w n a s w s z y s tk ic h p o w in n a ; w ia r a w le p s z e c z a s y .
W y r o s ła n a m o n a z z ie m i p r z y p o m o c y n ie b a .
U r o d z a j ! U r o d z a j, ja k ie g o l u d z i e n i e p a m ię t a j ą .
R o l n i k p l o n ó w c a ło r o c z n e j p r ą c y w ' g u m n a c h p o m ie ś c ić n ie m o ż e , a p o la p r z y b r a ły s ię w lic z n e s t o g i t a k g ę s to p o r o z s t a w i a n e p o p o la c h n a s z y c h , j a k ic h o c z y s t a r y c h i n a j s ta r s z y c h lu d z i n ie p a m ię ta ją .
W ie ś ć o u r o d z a j a c h n a s z y c h r o z e s z ła s ię z a g r a n ic ą . Ż y to i p s z e n ic a p o ls k a p o p ły n ie m o r z e m n a ś w ia t d a l e k i . P o p ły n i e z a n i e z ło to d o K r a j , t a k b a r d z o n a m p o tr z e b n e . B i a d a w p r a
w d z ie r o l n ik n a z n iż k ę c e n z b o ż a . O t w i e r a s z c z e ln ie d o n i e d a w n a z a m k n ię te g u m n a i s t a r e
NIepÓtdjąęa wiadomość.
Rząd wstrzymał wydalenia optantów.
• Z P o z n a n i a d o n o s z ą , ż e r z ą d s ię z a ł a m a ł ! n ie , a p o s ło w ie z ie m z a c h o d n ie j, w y j e c h a l i d o i w s t r z y m a ł d a ls z e w y d a l e n ia o p ta n tó w . P a - W a r s z a w y , b y p r z e c iw k o te j s ła b o ś c i i g r z e n a j e t u t a j z te g o p o w o d u s i l n e n ie z a d o w o lę - s z e j u s t ę p liw o ś c i r z ą d u z a p r o t e s t o w a ć .
Pierwsze manewry w Polsce.
Znakomity wynik.
B r u d y 1 2 . 8 . g o d z . 4 p o p o ł.
N a p o la c h , k t ó r e S ie n k ie w ic z t a k m a lo w n i
c z o o p i s u je w s w e j t r y lo g j i o d b y ły s ię p ie r w s z e m a n e w r y c z ę ś c i p o l s k i e j a r m ji , w p r a w d z i e m e w w ię k s z e j, p o tę ż n e j s ile , le c z z a w s z e w e w ię k s z y m z a w i ą z k u , Z a z a d a n i e m ia ły p r z e p r o w a d z e n ie p l a n u t a k t y c z n e g o , a p o d z ie lo n e z o s ta ły n a d w ie p a r t je c z e r w o n y c h i n ie b ie s k ic h .
C z e r w o n i w s i l e 3 b r y g a r d p o 3 p u łk i k a ż d a i b a r d z o d r o b n y c h o d d z ia łó w , p o m o c n i c z y c h z a z a d a n ie m i e li: w e d r z e ć s ię w lu k ę w o l
n ą , p o z o s ta w io n ą p r z e z d w ie u s t ę p u j ą c e a r m j e , p r z e d o s t a ć s ię n a t y ł y n i e p r z y j a c i e l a ( n ie b ie s k ic h ) i z a b r a ć B r o d y .
N i e b i e s c y b r o n ić m ie li w s ile j e d n e j b r y g a d y k a w a l a r j i p r z e d o s t a n ia s ię n a ic h t y ł y , a w z m o c n ie n i b y l i b a t a lj o n e m p ie c h o ty i s i ln y c h s t o s u n k o w o s ił w o js k p o m o c n ic z y c h .
C z e r w o n i z n a k o m ic ie p o d d o w ó d z tw e m g e n . R o m la u m ie li w y k o r z y s t a ć f a l i s t o ś ć t e r e n u . Z d o ł a li b e z s t r a t p r a w i e s w e s iły p r z e s u n ą ć w k ie r u n k u n a g ó r n y b r z e g r z e k i P lis z ó w k i, b y s f o r s o w a ć j e j p r z e jś c ie .
N ie b ie s c y b a r d z o r o z s ą d n ie p o d w o d z ą p u ł k o w n ik a r l is z o w s k i e g o , d o w ó d z y b r y g a d y s t a r a l i s ię j a k m o g li p o w s tr z y m a ć r u c h o k r ą ż a ją c y ic h s k r z y d ła i z m u s ić ic h d o s t r a t y c z a s u .
P i e r w s z y k o n t a k t o b ie a r m j e z n a la z ły o g o d z . 8 , 2 5 m in . i w n e t o d d z ia ły w s z e lk ie z n a la z ły s ię w w a lc e . B a r d z o u d a n y m m a n e w r e m , z d o i n i e p r z e p r o w a d z o n y m s p o s o b e m n o w o c z e s n y m k o m b in a c ji o g n ia i r u c h u o b e s z li C z e r w o n i le w e s k r z y d ł o n ie b ie s k ic h o k o ło w s i P ła s z o w e j, z m u
Urodzaje w Polsce a podatki.
Baczność! Rolnicy!
W a r s z a w a . Z e w z g lę d u n a w s p a n i a ł y s t a n z b io r ó w t e g o r o c z n y c h , M i n i s t e r s t w o S k a r b u w o b e c o g r o m n y c h p o t r z e b p a ń s tw o w y c h k o m u n i
k u je , ż e n ie b ę d z ie u d z ie la ć n a d a l o d r o c z e ń o -
z a p a s y r z u c a n a t a r g . P o d a ż w ie lk a , p o p y tu b r a k . R y n e k k r a j o w y p o d a ż ą z a r z u c o n y , n a d m ia r w s z y s tk ie g o , b i l a n s h a n d lo w y , k t ó r y n & m z a w s z e n ie d o b ó r p r z y n o s ił, p o w in ie n s ię w y r ó w n a ć r o z u m n i e p r z e p r o w a d z o n y m e k s p o r te m . E k s p o r t p o w in i e n p r z e w y ż s z y ć i m p o r t . K a s y p o w in n y s ię z ą p e łn ić .
D r o ż y z n a p o w in n a s ię z a ła m a ć .
B e z n a d z ie jn o ś ć u s t ą p i ć p o w in n a w ie r z e w le p s z ą p r z y s z ło ś ć . O tu c h a p o w in n a w s tą p i ć w s e r c a w s z y s tk ic h b y le t y lk o p r z y z n a n e j n a s z e j k r a ń c o w o s e i n ie p o w t ó r z y ła s ię d a w n ie j s z a p o l i t y k a r a b u n k o w e j g o s p o d a r k i d a w n ie j s z y c h o - k u p a n t ó w , k t ó r a o g o ła c a ła K r a j a w z b o g e c a ła e k s p o r t e r ó w , p o ś r e d n ik ó w i z ie m ia n , a lu o n o ś c p r z y p r o w a d z a ł a d o r o z p a c z y . . t
M a tk a — z ie m ia s w o je m u r o d z a j e m , b u d z i w n a s n a d z i e ję n a j l e p s z ą n a p r z y s z ło ś ć , c z y p o l it y k a g o s p o d a r c z a P o l s k i d o r o ś n ie z a d a n i u , c z y c z a s e m p o ls k ie g o z b o ż a p ó ź n ie j t a n ie j n i e b ę d z ie m y k u p o w a l i z z a g r a n i c y , j a k . d z iś o p o ło w ę t a n i e j p o l s k ą b e n z y n ę k u p u je m y z G d a ń s k a .
O b y! O b y !
W a r s z a w y , b y p r z e c iw k o t e j s ła b o ś c i i g r z e -
s z a ją c n ie b ie s k ic h d o o p u s z c z e n ia r z e k i P ła s z ó w k i i c o f n ię c ia s ię n a p o ł u d n io w y z a c h ó d .
Z n a k o m i te b y ło p o r u s z a n i e s ię k a d r c z e r w o n y c h , ś w ie tn ie w y k o n a n y b y ł m a n e w r n ie b ie s k ic h p r z y z a s t o s o w a n iu ^ s a m o c h o d ó w p a n c e r n y c h w w y s u n ię t y m p o d je ź d z ie k a w a l e r y j
s k im ” o r a z u ż y c i u l o t n ic t w a ja k o s z tu r m o w y c h o d d z i a ł ó w n a k a w a le r j ę . T o te ż m im o , ż e ( .„ n ie
b ie s k ic h " b y ło t r z y r a z y m n ie j p r z e z d w ie g o d z i n y d łu ż e j n iż p r z e w id y w a li s ę d z io w ie o - p ó ź n i l i p o s u w a n ie s ię n a p r z ó d c z e r w o n y c h .
Z w ła s z c z a w p o w ija k a c h z n a j d u ją c e s ię l o t n i c t w o n a s z e , s p o s o b e m z a s t o s o w a n y m p o r a ź p i e r w s z y w w a l k a c h z b o ls z e w ik a m i p r z e z e - s k a d r ę K o ś c ió s z k i, p o le g a ją c y m n a b a r d z o n i s k im I ś c ie i p r a ż e n i u n i e p r z y ja c ie l a z k a r a b i n ó w m a s z y n o w y c h , je ż d ż e n iu j a k s ię l o t n i c y w y r a ż a j ą p o g ło w a c h n i e p r z y j a c ie l a , r o z p r a s z a ły c a łe k o l u m n y .
I w ł a ś n i e t e s a m o lo ty s z t u r m o w e „ n i e b i e s k ic h *4 n i e t y lk o o p ó ź n iły o d w ie ‘g o d z in y d ł u ż e j n iż p r z y p u s z c z a n o i o b lic z o n o z w y c ię s tw o c z e r w o n y c h , le c z u m o ż liw iło n ie b ie s k im w y c o f a n i e s ię k r o k z a k r o k ie m p o d o k o n a n i u ś w ie t n i e z a d a n i a w l ic z n ik u n a z n a c z o n y m p o p r z e
d n io . e . . . , .
O b y d w ie a r m je c z e r w o n i i n ie b ie s c y ś w ie t n i e w y w ią z a ł y s ię z z a d a n i a i s p o t k a ł y s ię z p e łn e m u z n a n i e m n a w e t t a k i e j p o w a g i j a k g e n . G o u r a u d , p o d k t ó r e g o r o z k a z a m i w a lc z y li H a - l e r c z y c y p o d V e r d u n , R h e im s i L u n e r i l l e , d z ię k i s p r y tn i e p r z e p r o w a d z o n e j n o w o c z e s n e j k o m b i n a c j i o g n ia i r u c h u . H a ll e r c z y k .
r a z u l g p o d a tk o w y c h i w d n ie m 1 w r z e ś n ia z a r z ą d z i p r z y m u s o w e ś c ią g n ię c ie p o d a tk ó w r o l n y c h . P r z y p o m n i e ć n a le ż y , ż e I r a ta p o d a t k u g r u n t o w e g o p o w i n n a b y ć p ł a c o n a o d 1 5 m a r c a
d o 1 5 -g o k w ie tn ia . 1 r a ta p o d a tk u d o c h o d o w e g o d o 3 0 c z e rw c a . W z w ią z k u z u r o d z a je m i p o le p s z e n ie m o g ó ln e m p o ło ż e n ia g o s p o d a r c z e g o r ó w n ie ż i w in n y c h d z ia ła c h p o d a tk o w y c h z a rz ą d '
Nawet chcąc być sprawiedliwymi - zachłanni
Niemcy nie mogą przeboleć utraty Pomorza i G. Śląska,
B e r lin . W tu te js z y m B e r lin e r T a g e b la c ie o m a w ia p o s e ł d e m o k ra ty c z n y d r . H a a s w a r t y k u le w a r ty k u le „ P o le n u n d D e u ts c h la n d " s to s u
nek P o ls k i d o N ie m ie c . A r ty k u ł n a p o z ó r u g o d o w y , s k ie r o w a n y p r z e c iw n a c jo n a lis to m n ie m ie c k im , o k tó r y c h p is z e , ż e sami zdradzając ciągle dążenia zaborcze, podsuwają podobne zamiary PoLce, nazywając je „Raubstaat'itp.
O P o ls c e pisze, że nie jest państwem sezonowem i że odpowiedzialne czynniki czy to w INiem- czech czy to w Rosji nie odmawiają Polsce prawa do własnego bytu państwowego. Z
is tn ie n ie m p a ń s tw a p o ls k ie g o N ie m c y p o w in n i s ię z g o d z ić i z n a le ź ć s p o s ó b w s p ó łż y c ia z s ą s ia -
Złajdaczenie niemieckie na punkcie polskości.
Wciąż kłamią i oczerniają.
B e r lin . 1 1 , 8 . K w e s t ja o p ta n tó w n ie m ie c k ic h z P o ls k i n a d a l w y z y s k iw a n a je s t p r z e z s z o w i
n is ty c z n e c z y n n ik i n ie m ie c k ie , w s z c z e g ó ln o ś c i p r z e z w s tr ę tn ie k ła m liw ą p r a s ę n ie m ie c k ą , d o n ie z w y k le ijJ e n z y w n e j a g ita c ji p r z e c iw P o ls c e . Z r z e s z e n ia w s z e lk ie g o r o d z a ju p r a w ie b e z r ó ż n ic y p r z e k o n a ń p o lity c z n y c h z w o łu ją z g r o m a d z e n ia , n a k tó r y c h z p r u s k ą is tn ie p e r f id ją w y s tę p u ją p r z e c iw P o la k o m i P o ls c e . M ię d z y in . p o ja w iła s ię o s ta tn io o d e z w a „ O s tm a rk e n v e r e i- n u “ , u tr z y m a n a w b e z p r z y k ła d n ie b r u ta ln y m to n ie . A g ita c ja a n ty p o ls k a o b ję ła r ó w n ie ż k o lo a k a d e m ic k ie , k tó r e p o d w p ły w e m n a c jo n a lis tó w u c h w a la ją r e z o lu c je , d o m a g a ją c e s ię , a b y r o z p o c z ę to n ie z w ło c z n ie n ie u b ła g a ln ą w a lk ę z e w s z y -
N ie c h b ę d z ie p o c h w a lo n y J e z u s C h r y s tu s !
W id z ita , M o iś c ie w y , ż e te n G r a b s k i to m u s i b y ć s z w a r n y c h ło p . W s z y s tk o n a n ie g o w y z y w a , w s e jm ie p a r tje w r z e s z c z ą — w p r a w d z ie p o c ic h u — ż e p o w in ie n p ó jś ć , a o n ja k s ie d z ia ł ta k s ie d z i, a le n a s w o im ’ s to lc u p r e z y d e n ta m in is tró w .
A le ja k ż e te ż n ie m a s ie d z ie ć , c h o c ia ż w s z y s tk ic h ja k c y tr y n a w y d u s z a , k ie j m a n a w e t p o łą c z e n ie z e ś w . P io tr e m i to b e z p o ś r e d n ie . S ą d z o n o ju ż , ż e d e s z c z e p r z e d ż n iw n e z n is z c z ą d o b y te k c a ły w d z ie d z in ie u z d r o w ie n ia f in a n s o w e g o , b o p r z e c ie ż i te n G r a b s k i ^ u z a le ż n ia ł w s z y s tk o o d te g o r o c z n y c h u r o d z a jó w , a tu la ło i la ło i z d a w a ło s ię , ż e c a le ż n iw a p ó jd ą „ f u ts c h ."
A G r a b i — G r a b s k i u s ia d ł ty lk o d o s w e g o r a - d jo , n a s ta w ił a p a r a t n a : ś w , P io tr — N ie b o , o d r a z u d o s ta ł p o łą c z e n ie , n ie ta k ja k n a n a s z y c h p o c z ta c h , g d z ie to c z ło w ie k g o d z in a m i c z e k a ć m u s i, b y s ię c h o c ia ż z G r u d z ią d z e m p o łą c z y ć i ta k m u r z e k i:
Ś w . P io tr z e , K lu c z n ik u N ie b ie s k i i c h m u r o - c ią g u n a d n a s z y m p a d o łe m p ła c z u ! D o p ie ro c o o g r a b iłe m c a ły m ó j n a r ó d i m n ie js z o ś c i n a s z e z e w s z y s tk ie g o , u z d r o w iłe m f in a n s e p a ń s tw a o p a r łe m f in a n s e B a n k u P o ls k ie g o n a u r o d z a ja c h te g o ro c z n y c h , a T y ś w . P io tr z e , z a s u n ę ło ś n ie b o P o ls k i c h m u r a m i i le je s z ja k z c e b r a i c h c e s z m i c a le r a c h u n k i i ż n iw a z e p s u ć i m n ie p o s ła ć w „ s e n a to ry ," a b y m d łu ż e j n ie b y ł „ s a m o z d z ie r c ą "
o b y w a te li p o ls k ic h , le c z p o s z e d ł w z a p o m n ie n ie ja k 1 0 0 z ło tó w k a , k tó r e j d z iś |z m o ic h u k o c h a n y c h o b y w a te li p o ls k ic h n ik t ju ż p r a w ie n ie p a m ię ta , b o je w s z y s tk im , w s z y s tk ie p o g r a b iłe m . J u ż ju ż w o ła li m o i P o la c y : ż e : d e s z c z e m n ie p o ło ż ą n a o b ie ło p a tk i.
W s tr z y m a j w ię c T w o ją u le w ę „ b ło g o s ła w ie ń s tw a " n a d p o ls k a z ie m ią , n ie c h s ło n k o s ię p o k a ż e , b y z b o ż e d o jr z a ło , a o k o p o w iz n a o d ż y ła .
A ś w . P io tr n a to ! — J u ż c i u s tą p ię , m ó j G r a b i — G r a b s k i, n ie d la tw o ic h o c z u , le c z z l i
to ś c i n a d tw o im i o b y w a te la m i, c o ś ic h o g r a b ił i o r ź n ą ł tw o je m i p o d a tk a m i; a le k a r a m u s i b y ć i z e ś lę ją . K o n ie c m ó j d r o g i, a p r z e s ta ń m o ic h P o la c z k ó w tr a p ić .
I w s tr z y m a ł ś w . P io tr c h m u r y , le c z z a to p r z y s z ło in n e n ie s z c z ę ś c ie . N a s z a W is e łk a to
S k a r b u w d r o ż y e n e r g ic z n ie js z e n iż d o ty c h c z a s zarządzenia, celem uzyskania koniecznych dla p a ń s tw a f u n d u s z ó w z z a le g ły c h p o d a tk ó w .
d e m . T e g o o c z e k u je s ię te ż o d P o ls k i.
L e c z n ie o d r o d n y te n N ie m ie c c h c ia lb y u g o d ę z a w rz e ć k o s z te m P o ls k i. P is z e b o w ie m : P o l
s k a je s t p a ń s tw e m n a r o d o w o ś c io w e m i s w e g o c h a r a k te r u n ie z d o ła z m ie n ić w y p ę d z a ją c c z e ś ć lu d n o ś c i n ie m ie c k ie j. D a le j — c o n a jw a ż n ie js z e — a u to r je s t z d a n ia , ż e u g o d z ie p o ls k o - n ie m ie c k ie j s to i n a p r z e s z k o d z ie ty lk o f a k t, ż e P o ls k a p o s ia d a P o m o r z e ( „ K o r y ta r z " ) i G . Ś lą s k . S ta n te n n a z y w a d la n ie m ie c „ n ie z n o ś n y m " .
G d z ie K r y m , g d z ie R z y m , a g d z ie k a r c z m a B a b iń s k a . N a w e t c h c ą c p is a ć ’b e z s tro n n ie , N ie m ie ć te n z d r a d z a a p e ty ty h a k a ty s ty c z n e .
s tk ie m , c o p o ls k ie . A c z k o lw ie k z p o ls k ie j s tr o n y n a s tą p iły n a jz u p e łn ie j d o s ta te c z n e w y ja ś n ie n ia p o w o d ó w w y d a le n ia o p ta n tó w n ie m ie c k ic h z P o ls k i, to ^ je d n a k z e s tr o n y o d p o w ie d n ic h c z y n n ik ó w n ie m ie c k ic h n ie u c z y n io n o d o ty c h c z a s n i
c z e g o , a b y w s tr z y m a ć te n s z a l i tę w ś c ie k liz n ę a n ty p o ls k ą c h o ć w p e w n y c h g r a n ic a c h . W o b e c te g o n a le ż y o c z e k iw a ć , ż e p o s e ł p o ls k i w B e r lin ie , p . m in is te r O ls z o w s k i, z k tó r e g o s tr o n y ju ż n a s tą p iła , o d p o w ie d n ia d e m a r c h e , z a ż ą d a k a te g o r y c z n ie n a ty c h m ia s to w e j in te rw e c ji c z y n n ik ó w r z ą d o w y c h i n ie d w u z n a c z n e g o o d w o ła n ia o b e lż y w y c h k ła m s tw i p o d ły c h in s y n u a c y j m io ta n y c h w N ie m c z e c h n a P o ls k ę .
s tra s z n a p ija c z k a , o ż ło p a ła s ię d a r u b o s k ie g o , w p a d ła w d e lir ju m i n u ż e p a r s k a ć w o d ą n a le w o i p r a w o ja k w ie lo r y b n a w e s e lu i z a le w a ć p o la i p u s to s z y ć i p r z e r y w a ć ta m y p o d C z a r n o w e m . A p o te m z e s ła ł h u r a g a n , c o z n o w u p o z a le w a ł w s z e r z P o ls k ę i b il g r o m a m i i d a c h y z r y w a ł i lu d z i z a b ija ł. A le G r a b s k i n ie p o ło ż y ł s ię n a o b y d w ie ło p a tk i, P r z e c iw n ie p o je c h a ł s o b ie d o K r y n ic y , d la p o r a to w a n ia z d r o w ia i z a c ie r a ł r ę c e i n u c ił!
R o ln ik d z iś z r a d o ś c ią W p o le p u s z c z a g r a b ie , J e s ie n ią ja ż n iw a Z n o w u m u z a g r a b ię .
P o c i s ię b ie d a c z e k , S e tk i w m y ś li lic z y , J e s ie n ią k o m o r n ik , W s z y s tk ie m n ie o d lic z y
C ie s z c ie s ię P o la c y W ła d z io G r a b s k i ż y je , A z n im n ig d y P o la k , Z p r a c y n ie u ty je .
B o c o o n z a r o b i
J a m u G r a b s k i z w ę d z ę , G d y m u „ d z ię g ó w " z b r a k n ie , Z c h a łu p y w y p ę d z ę .
I m ia ł ju c h a r a c ję , ż e w y ś p ie w u je s o b ie w K r y n ic y k r a k o w ia k i. Ń im b o w ie m w y je c h a ł w s z y s tk o s ię , p s u ło . Z ło ty s p a d ł w Z u r y c h u i G d a ń s k u o 1 $ . W K r a ju i z a g r a n ic ą w r o g ie n a m e le m e n ty w y p o w ie d z ia ły z ło te m u w a lk ę , N ie m c y n a m w a lk ę g o s p o d a c z ą n a r z u c iły , n ie z e z w a la ją c n a im p o r t w ę g la ; c o r a z w ię c e j s ię k o tło w a ło w n a s z y m g a r n k u g o s p e d a r c z y m . A tu G r a b u ś w y je c h a ł i ja k b y z a r ó ż e z k ą c z a r o d z ie js k ą n a jp r z e c u d n ie js z a n a s ta ła p o g o d a , w y m a r z o n e d n i ż n iw .
E j, b o ś w . P io tr d o b r z e w ie d z ia ł c z e g o o - g r a b io n y m P o la k o m b y ło tr z a . D e s z c z e z a m ia s t z a s z k o d z ić , p o p r a w iły ż n iw a , w s z c z e g ó ln o ś c i n a p ia s k a c h w z g ó r z a c h i g le b a c h le k ic h . Z e w s z ą d lu d z is k a d o n c s z ą o ś w ie tn y c h w p r o s t u r o d z a ja c h .
J u ż d z is ia j ta k ie m ą d r e g ło w y o b lic z y ły , ż e m a m y 1 6 8 p r o c , ż y ta z e s z ło r o c z n e g o (6 ,1 5 0 0 0 0 to n ) p s z e n ic y 1 5 7 p r o c (1 ,3 8 8 0 0 0 ) c z y li w ię c e j n iż o p o ło w ę . Z b o ż e ja r e i o k o p o w iz n a s to ją b a r d z o d o b r z e i p r z e w y ż s z a ją z e s z ło r o c z n e .
B ę d z ie n a p o tr z e b y K r a ju , b ę d z ie i n a w y w ó z . K o s z ta u tr z y m a n ia s ię z m n ie js z ą ( b y le ty lk o G r a b s k i d o c h o d ó w n ie u s z c z u p lił) i b ę d z ie r ó w n o w a g a b ila n s u h a n d lo w e g o .
Wiadomości kościelne.
Porządek nabożeństw
Piątek. 14. 8. 25:
w ig ilja z p o w ś c ią g liw o ś c ią i z p o s te m , p o p o i. o g o d z . 5 : s p o w ie d ź ś w . m ia n o w ic ie w s p ó ln a s p o w ie d ź ś w . p a n ie n r ó ż a ń c o w y c h .
Sobota 1 5 . 8 . 2 5 :
U r o c z y s to ś ć W n ie b o w z ię c ia N a jś w . M . P a n n y : N a b o ż e ń s tw a z k a z a n ia m i o g o d z . 6 i p ó ł, 8 , 9 , 1 0 :
W s p ó ln a K o m u n ja ś w . p a n ie n r ó ż a ń c o w y c h n a n a b o ż e ń s tw ie o g o d z in ie 6 i p ó l. ( P o
s k o ń c z o n e j M s z y ś w .) P r z e d s u m ą ś w ię c e n ie z ió ł.
N ie s z p o r y o g o d z in ie 3
Niedziela X I . p o Z . Ś w . 1 6 . 8 . 2 5 :
N a b o ż e ń s tw a z k a z a n ia m i o g o d z . 6 i p ó ł, 8 , 9 , 1 0 .
N ie s z p o r y o g o d z in ie 3 .
P o n ie s z p o r a c h p o ś w ię c e n ie f ig u r y N a jś w . S e r c a J e z u s o w e g o n a p o s ia d ło ś c i p . N o w a k o w s k ie j w C y m b a r k u .
K a to lic k i U r z ą d P a r a f ja ln y . K s . p r o b o s z c z J a n Z a k r y ś .
Wiadomości potoczne.
W ą b r z e ź n o d n ia 1 2 s ie r p . 1 9 2 5 r . Kalendarzyk, p ią te k 1 4 s ie rp . E u z e le u s z a
s o b o ta 1 5 s ie r p . W n ie b o w z ię c ie N M P , J a c ła w a n ie d z ie la 1 6 s ie r p . J o a c h im a R o c h a p o n ie d z ia łe k 1 7 s ie r p J a c k a
Oddziały wojska naszego w s z e lk ie j b r o n i p r z e - m a s z e r o w u ją o d w c z o r a j p r z e z m ia s to n a s z e , d ą ż ą c d o p u n k tó w z b o r n y c h w L ip n ic y , C h e lm o - n iu i K a r k o s in ie . M ia s to n a s z e o c z e k iw a ło z a k w a te ro w a n ia w ię k s z y c h o d d z ia łó w , ty m c z a s e m ja k d o tą d n a d z ie je te n ie z iś c iły s ię i n ie w ia d o m o c z y s ię z is z c z ą .
— Przyjęcie u hr. Potockiej. P r z e d s ta w i
c ie li p a ń s tw o b c y c h , b io r ą c y c h u d z ia ł w m a n e w r a c h p o ls k ic h , g o ś c ić b ę d z ie u s ie b ie h r . P o to c k a w P ią tk o w ie .
— Sekcja , ja k ie j d o k o n a n o n a z w ło k a c h I d z ie w c z y n y z n a le z io n y c h w la s k u w a ły c k im n ie
A i w c io r n o ś c ie P r u s a k i p o z n a ją , c o to z a‘ d z ie r a ć z P o la k a m i g o s p o d a r c z o . Z a k a z im p o r tu o c h r o n i p r z e m y s ł n a s z p r z e d k o n k u re n c ją , w p ły n ie d o d a tn io n a b ila n s h a n d lo w y i o tw o rz y , p r z e d p r z e m y s ło w c a m i s z e ro k ie u s a m o d z ie ln ie n ia J u ż d z is ia j z a m ia s t S z w a b o m b e b e c h y p o ls k ą m ą k ą z a p e łn ia ć , s p r z e d a je m y z b o ż e A n g lik o m , w ę g ie l W ło c h o m , n a w ią z u je m y s to s u n k i h a n d lo w e z G r e c ją , u z a le ż n ia m y s ię n a k a ż d e m p o lu o d ty c h w r o g ic h n a m N ie m ie c .
B a , a le c ó ż z te g o w s z y s tk ie g o , k ie d y G r a b s k i ju ż n a te b o g a c tw a c z y h a i p o w r ó c iw s z y z K r y n ic y d o W a r s z a w y n a s w ó j p o w a ź n y * s to - le c z w ie lk ie g o u k o n te n to w a n ia z ś w . P io tr a i r ó w n ie ż z S k r z y ń s k ie g o , n a k tó r e g o a m e r y k a ń s k ie j p o d r ó ż ą i r o z s ą d n y c h g a d a n ia c h d o r o z s ą d n ie js z y c h A m e r y k a n z r o b ił k o k o s o w y „ g e s z e f t"
w y ś p ie w u je s o b ie in a c z e j. A p o n ie w a ż s ta r y M a te u s z p o s ia d a p o ł ą c z e n i e r a d jo w e z k a n c e la rją w s z e c h w ła d n e g o n a c a łą P o ls k ę W ła - d e c z k a G r a b s k ie g o , w ię c m o ż e s ię z c z y te ln ik a m i „ G ło s u W ą b r z e s k ie g o " n ią p o d z ie lić . W ła ś n ie w c z o r a j w ie c z o r e m p o z n a k o m ity m k a p u ś n ia k u , ja k i m i m o ja M a łg o rz a ta n a w ie c z e rz e u w a r z y ła , z a c z ą ł m i G r a b s k i p r z e z a p a ia tś p ie w a ć :
W p o n ie d z ia łe k r a n o , k o s ił P o la k s ia n o K o s ił i ś p ie w a ł z u c h w a le :
K o n ie c tr o s k ju ż tw y c h M ic h a le ! A w e w to r e k r a n o s u s z y ł P o la k s ia n o S u s z y ł w e s ó ł i s z c z ę ś liw y
B o s ia n o k o s n a d p o d z iw y .
A w e ś r o d ę r a n o z w o z ił P o la k s ia n o Z w o z ił i tr z a s k a ł z b ic z y s k a ,
Ż e z ło ta ż o n ie n a w c is k a .
A w e c z w a r te k r a n o s p r z e d a ł P o la k s ia n o S p r z e d a ł w z ią ł w e w ó r „ g r e b e r y " .
U p ił s ię ja k d z ie w k i c z te r y .
A z n ó w w p ią te k r a n o , łz a m i o b la ł s ia n o B o z ie lo n i z a „ p o d a tk i" ;
O b le p ili s p r z ę ty c h a tk i
A w s o b o tę r a n o , w ió z ł z ło to z a s ia n o D o U r z ę d u S k a r b o w e g o
M ia ł f ig ę z e s ia n a s w e g o
A w n ie d z ie lę r a n o , w a ż y ł G r a b s k i s ia n o A b y S k a r b u n ie o s ła b ił
C a łe ż n iw o w P o ls c e z g r a b ił.
J a k ie m tę p io s n k ę u s ły s z a ł to m n ie k o lk i
s p a r ły , '
ja k e m
S ta r y M a te u s z .
