92
STRONY HISTORIIKRYMINATORIUM MARCINA MYSZKI
Nassau: awanturnik XVIII wieku 1911: chińska wojna domowa
Nr 5 (143)
wrzesień–październik 2021 cena 10,99 zł /w tym 8% VAT/
www.focus.pl/historia
ZIEMOWIT SZCZEREK:
POLACY Z NIEMCAMI NA STALINA ZAMACH NA HANSA FRANKA TYSIĄCLETNIA RZESZA XXI WIEKU LEM, CZYLI
PODCZŁOWIEK Z WYSOKIEGO ZAMKU
ŚWIAT
W RĘKACH
HITLERA
ALTERNATYWNA HISTORIA
II WOJNY ŚWIATOWEJ
OPOWIADANIA I ARTYKUŁY
FH_2105_OKLADKA_AlterHist_02.indd 1
FH_2105_OKLADKA_AlterHist_02.indd 1 26.07.2021 17:19:2626.07.2021 17:19:26
Untitled-10 1 26.07.2021 10:47
FOT. KEKATOR/WIKIPEDIA COMMONS, ALBERT ZAWADA/MATERIAŁY PROMOCYJNE, ARCHIWUM (2)
Kilkanaście lat temu w książce „Gdy- by... Całkiem inna historia Polski”
prof. Włodzimierz Borodziej przedsta- wił fascynującą alternatywną wizję historii Polski. Punktem wyjścia by- ło założenie, że Hitler jednak ginie w zamachu w Wilczym Szańcu przeprowadzonym 20 lipca 1944 r. przez Stauffenberga. Jakie są kon- sekwencje? W Niemczech władzę przejmują spis- kowcy i zwracają się do aliantów o rozejm. W War- szawie tymczasem wybucha powstanie. Niemcy są podwójnie zdezorientowani. Największy opór stawiają jed- nostki SS, oddziały Wehrmachtu jakby czekały na rozwój wypadków. Na ulicach dochodzi do spontanicznych akcji rozbrajania Niemców, niczym w 1918 r. Na Okęciu ląduje polski dywizjon myśliwski i transportowce Royal Air Force.
Do stolicy przybywa premier rządu na uchodźstwie Stani- sław Mikołajczyk. Ale na ziemiach polskich jest już także rząd sterowany z Kremla. A Stalin ani myśli oddawać tej części kraju, w której stoją jego wojska! W efekcie ziemie dawnej II RP zostają podzielone na dwa państwa, wzdłuż linii Wisły i Sanu. Na zachodzie kwitnie Polska demokratyczna,
„kapitalistyczna”. Na wschodzie powstaje prosowiecka Polska Rzeczpospolita Ludowa ze stolicą w Lublinie. Czy czekałby nas wtedy taki los jak w realnym świecie Niemcy, podzielone po wojnie i czekające na zjednoczenie aż do upadku żelaznej kurtyny? Chcielibyśmy tego?... Jak pokazuje wizja prof. Bo- rodzieja, poparte wiedzą rozważania o historii alternatywnej mogą prowadzić do zaskakujących wniosków.
I N T R O
ZIEMOWIT SZCZEREK pisarz, dziennikarz i tłumacz. Koncentruje się na Europie Wschod- niej i jej historii. Laureat Paszportu „Polityki”.
Dwukrotnie nomino- wany do Nagrody Literackiej „Nike”. s. 20
20 sierpnia 1944 r., powstanie warszawskie. Po zdobyciu budynku PAST-y, na podwórzu kamienicy przy ul. Zielnej Polacy gromadzą niemieckich jeńców. Zdję- cie wykonał powstaniec i fotograf amator Eugeniusz Lokajski (1908–1944).
FOTA Z NOTĄ
NA ŁAMACH „FOCUSA HISTORIA”
MICHAEL
MORYS-TWAROWSKI historyk, dziennikarz, autor książek, takich jak: „Polskie imperium”,
„Przedmurze cywilizacji”
oraz „Narodziny potęgi.
Wszystkie podboje Bole- sława Chrobrego”. s. 6
3 redaktor naczelny
ALEKSANDRA ZAPRUTK0-JANICKA historyczka i publicyst- ka, współzałożycielka portali Ciekawostki Historyczne oraz Wielka Historia. Autorka ksią- żek, m.in. „Okupacja od kuchni”. s. 28 PRENUMERUJ I ZYSKAJ RABAT -40% OD CENY W KIOSKU!
Prenumerując FOCUS oszczędzasz i zyskujesz dodatkowe korzyści:
rabat nawet do -40% od ceny w kiosku zniżki na książki, kolekcje i inne tytuły darmową dostawę przez cały rok magazyn przed premierą w kioskach
DARMOWA DOSTAWA
RABATY NA KSIĄŻKI
SPECJALNE PUBLIKACJE Wejdź na www.kultowy.pl i wybierz najlepszą opcję prenumeraty dla siebie.
FH_2105_INTRO OK.indd 3
FH_2105_INTRO OK.indd 3 26.07.2021 10:00:1626.07.2021 10:00:16
FOCUS HISTORIA WRZESIEŃ – PAŹDZIERNIK 2021
FOT. NAC, WIKIPEDIA COMMONS (2);
OKŁADKA – PROJEKT: MICHAŁ JANICKI; FOT. CATERS NEWS/FORUM;
FOTOEDYCJA: ROMAN TUROS; PROJEKT MAKIETY: MICHAŁ JANICKI
W N U M E R Z E 05/2021 (143)
44
POLSKA I ŚWIATKRÓLOWA NIETUZINKOWA Czym zabłysła Bona? Kto ją znienawidził?
50 UPADEK TRONU SMOKA Chińska rewolucja zmiotła dynastię mandżurską, ale republika okazała się krucha...
56 KRONIKA
NIEZAPOWIEDZIANEJ ŚMIERCI Byli sławni, przekonani o swoim zdrowiu, sile i umiejętnościach. Nagle zmarli.
61 FELIETON JOANNY LAMPARSKIEJ – PORYW FANTAZJI
62 KRÓL UTOPIONY W ZBOŻU Dramat w chrześcijańskiej Armenii Małej, za którym stali... Krzyżacy.
65 FELIETON KAMILA JANICKIEGO – CHŁOPI TO NIE LUDZIE
66 GRAJMY
– MELDUJĘ ZDOBYCIE PUNKTÓW
68 WYDZIAŁ DO SPRAW KULTURY
77
WYDZIAŁ ŚLEDCZY ZAGRAJ TO JESZCZE RAZ, AHMED Jakim cudem bar w hitlerowskim Berlinie prowadził Egipcjanin?Dla kogo pracował?
82 Z ARCHIWUM KRYMINATORIUM – WYWIAD Z MARCINEM MYSZKĄ
84 SCENA ZBRODNI
86 KRYMINALNE ZAGADKI HISTORII – ZAKUTY SZKIELET
88 SPOWIEDNIK MAFII – WYWIAD Z ARTUREM GÓRSKIM
90 RZECZ POD LUPĄ – ODCISKI PALCÓW
6
CZŁOWIEK KONTRA ŚWIAT KSIĄŻĘ DENASÓWKim był zagadkowy podróżnik i awanturnik, o którym wspomniał Adam Mickiewicz w „Panu Tadeuszu”?
12 ODKRYCIE POD LUPĄ
– LIST KALIFA DO PAPIEŻA
14 NIE MA GŁUPICH PYTAŃ – SKĄD SIĘ WZIĄŁ LEW W WENECJI?
16
NA CELOWNIKU ALTERNATYWNE HISTORIE II WOJNY ŚWIATOWEJ„Człowiek z Wysokiego Zamku”
i fenomen historii alternatywnych.
20 BYŁ SOBIE POLAK, RUSEK I NIEMIEC
U boku Niemców i ronowców zajęliśmy Moskwę. I co dalej?
Opowiadanie Ziemowita Szczerka.
28 ZAMACH NA KRÓLA POLSKI Na trasie Hansa Franka, jadącego do górali, czekają zamachowcy. Opowia- danie Aleksandry Zaprutko-Janickiej.
34 UCIECZKA ZE STAREGO BORU
Esesman renegat, tajemnica Starego Boru i śmiertelny wirus…
Opowiadanie Adama Węgłowskiego.
40 PODCZŁOWIEK Z WYSOKIEGO ZAMKU
Stanisław Lem nigdy wprost nie opo- wiadał o swojej wojennej traumie.
42 LEM: PISARZ BEZ ALTERNATYWY
Wywiad z pisarzem science fiction Marcinem Podlewskim.
E-wydanie Focusa Historia jest dostępne na:
egazety.pl, e-kiosk.pl, nexto.pl oraz publio
4
A gdyby Józef Beck dogadał się z władzami III Rzeszy i wspólnie ruszylibyśmy na ZSRR?
20
Gra o Tron Smoka, czyli rewolucja 1911 r. w Chinach
50
Szpieg czy pechowiec?
Wojenna tajemnica egipskiego kochanka polskiej gwiazdy
77
FH_2105_SPIS OK.indd 4
FH_2105_SPIS OK.indd 4 27.07.2021 15:57:5827.07.2021 15:57:58
