MLODY ROLNIK
Rok I. D O D A T E K D O „ R O L N I K Aw Nr. 20
Hej, m todziezy, dalej w szeregl konkursow e!
Zbllia bIq zima, poprzedzana przez sllne wlchu-- ry i deszcze nlewne. Praca w pola w takle dni przerwana. Gdy wlstr azuini, a deizez o szyby dzwonl.... czlowlekowl, chec mlody, röine mysll przychodzq do glowy. Lecz, ie to konkurslstkq jestern, wi§c nie daj§ si§ smataym myf-l jm. Deszcz nie pozwala pracowac na pclu, nie mog§ tei wldzlec, co sl§ tarn dzleje, a^tek labig byc razera z tem wazyatkiem, co mnle zajmuje, s... przyrodq. Lecz 1 to, patrzqc z okaa, wldz§ jak ailny wiatr miota malern drzewklem, ktöre choc przymocowane da paüka, nie moio si§ ostac w miejscu, chwlejqc sl§
w t§ I owq stron§. Opodal stol duia drzewlna, h o ! ho I jak to cl ona dumnle stol, anl si§ nie ruszy.
Wlatr, wldzqc, ie z pnlem nie nie „wgköra“, wzlql s!§
do konaröw, drze, szarpie si§ z nleml, a wldzqc kh silnq wol§ (jak nas konkursiatöw, ktörzy nlczem
■Iq nie damy ederwae od konkursos) zostanla przy macieiy, slada na jednym z konaröw 1 zaczyna wy- grywaö arautne melodje, jakby s!§ ialil Paau Boga na awq amutnq dol§. Podpatrzywszy to mlmowoli przychodzl poiöwnanle ml do glow y:
I my konkursowa dziatwa z malego drzewka rozwln$116my sl§ w wlelkl'e drzewo (zespöl), ktöre obejmnje duio mlodzleiy rolnicze], pragnqcej pogl§bic swq wledz§ przez zapkante s!§ do konkursöw I czy tanie plam rolnlczych. Teraz konkuray mnjq Jo«
uprnwlonq rol§, ale z poczqtku, Ila to trzeba bylo znieöc wlchur, a czasein I deszcz ulewny apadal na plecy w postacl „kalaköw ojcowakich“, ie to, jak mawiano, „zachciala mn tarn jaklegoö konkurau . Ja to w zaplsanin al§ do konkurau nie mlalam ia- dnej przykroöcl ze «trony „wyiazej* o, n ie! Brat möj jeazeze ml dopomagal, gdy czego nie umlalam, za co mu jestern wdzl^cznq, bo z konkursöw daio wie- dzy zaczerpn§Iam. Drzewo koükursa s!§ rozroilo, ale nie wszystka mlodziei chronl sl§ pod konary jego. Mamy dnio „lazaköw“, ktörzy lekeewaiq
■oble prac§ w konknriach 1 Innyeh jeszcze odeiqga- jq od nlej, zamlait zakasac r§kawy 1 zabrac sl§
do pracy. No, tym al§ nie dziwlc, ie „bawlq *1§
w odciaganle od pracy wlary konkursowej, bo aaml jej nie zakosztowall (als to bylby dziw nad dzlwy, ieby al§ onl nie ziapall na „w§dk§ konknrsowq ), ale tym, ktörzy jui pracowall w konkuraacb, a te
raz zniechgcajq lnnych do tej pracy. Oj, ta aprawa mle bardzo boll. Bo jak wszqdzle, chcqc co§ miec, trzeba pracowac, tak »amo 1 w konkursacb, bo nie darmo przyslowle glosl: „kto sl§ nie lenl, ternn «!§
zielenl“. Ja w to nie w!erz§ I nie nwierz§, isby w konkurale byc oatatnlq, ale trzeba pracowac, nie czekac, ieby sl§ samo zrobilo. Bo ktoby otworzyl buzi$ 1 czekal ai mn pleczone golqbkl.... same wpadly do gqbkl, ten umarlby z glodu, ale mu«l zapracowaö 1 jeszcze je do buzl wloiyc. Ale rozga- dalam b!§ na dobre ai sly*z§ ku-ku ry-ku! r^dakeja nie zechce Cl umleöciö w „Mlodyna Rolnlku ? Mlodzle- iy droga, zapUuj »1« gromadnie do konkursow przysp,
rolnlczego, gdzie moiesz si§ nauczyc wszystkiego dobrego.
Zasylam mllatkie uklony dla „Mlodego Rolnika“, a dia „fcoleiköw“ z konkursöw pozdrowlenla 1 do milutkiego na wyitawle konkursöw s!§ sobaezenla.
Jadzka Olszewska z Tuszewa.
Przysposobienie rolnicze w Czechostowacji.
Od dluiszego jui czasu ZwI^zek Mlodzleiy Wiejskiej w Csechoslowacjl Interasowal ft!§ konkur- sarni roluiczeml w Polsce.
Na II Konkursls Siowlaösklego Zwlqzka Mlo
dzleiy Wiejskiej w jssienl 1926 r. w Pradze Czesfelej p. Ini. Zygmunt Kobyüfiski refarowal spraw§ Wy- chowanla Rolnlczego Z ti^zku Mlodzleiy.
W r. 1927 na jubiieuszowym zjezdzle Czecho- slowackiego Zwiqzku mlodzleiy Wiejskiej mlalem moincic spraw^ t? ponownie oöwietlfö.
Po wydaulu pierwszej ksi^iki: „Wychowanle Rolnicze Mlodzleiy Wiejskiej w r. 1928“, Zwl^zek Mlodzleiy Wiejskiej w Czechoslowacji zakupil jej 3000 egzamplarzy dla nauczyciell 1 dzlalaczy wiej- ikich.
Zalnteresowanle konkursaml bylo tak wielkle, ie Zwlqzek Ml. w Czechoslowacji jui w r. 1928 na malt) tkalQ rozpoczql prace konkursowe.
W r. 1929 Czachoslowaekle Minlsterstwo Rolal- etwa delegowalo 3-ch wyiszych urz§dnlköw w celu poznaula konkursöw w Polsce, mlalem wf§c mo- inoAc pekazania grzsdstawiclelom CzechoBlowacjl naszej pracy konkursowe], clekaw tei bylem, jak to w Czechoslowacji konkarsy prowadzq.
Powlem szczerze, ie „uczntowle“ zaczynaj«) przeöclgac „mlstrzöw“. Choelai konkuray swoje nazywajq: polsko • amerykanskl sposöb nauczanla rolnlctwa, to jednak organlzacja konkursöw jest u nlcb, mojem zdanlem, duio lepsza.
Podstawq orgauizacyjn^ konkursöw sq wylq- cznle Organlzaeje Zwlqzköw Mlodzleiy i one w opar- clu o personel Szköi Rolnlczych oraz kursöw wle- ezorowych organtzujq konkuray.
Org. Zwiqzköw Ml. Wiejskiej same w awoim z&kresle przyzuajq nagrody w zeapolach konkurso- WVCh
Samcrzqd prsyzaaje nagrody powiatowe I te sq glöwnle nagrodaini honorowemE.
Rozstrzyga konkuray powiatowe sama mlodziei przy pomocy tych nauczyciell czy lnnych fachow- cöw, ktörzy brali cdiial w Inspekcjl. ^
Mlodziei, majqca brac udzlal.w konkursacb, musl uprzednlo przejäc tygodaiowy knrs rolnlczo- przyrodniczy, specjalale poöwi^eony konfeursom rol-
üICiBVBOIe
Do konkursöw rolnlczych moie przystqplc tylko to kolo, ktöre poslada wymaganq blbljotac?kQ rol- nlczq, kuptonq za wlasnö pientqdze 1 joill jui dziafa dobrze przynajmnlej 2 lata.
W ten sposöb org&nlzowane konkuray »topnlo- wo al§ rozwljajq, a udzial w nich blerze tylko t«
mtodzlei, ktöra zrozcmlala swö] wlasny lateres w potrzebie aczeaia sl§ rolnlctwa.
W Sind za Mlodzieiq Czechoslowaekq aast ro- daey w Czechoalowacjl poitanowlll nraehomlc wöröd Polskte] Mlodzleiy Wiejaklej kookariy rolaicze.
Sprawq tq zaj^lo si§ Polskte Towarzystwo Rolaicze w Czeskim Cieszynie.
Z ramieala tego Towarzyitwa jezdzilem z wy- kladamt o kookorsach do poszczegölaych wsl.
Poniewai Polska Ml. Wlejtka nie postada je- szcze wtasoej orgaoizacjl, przeto przy kölkacb rolal- czjch powitsjq Kola Mlodzleiy Wiejaklej, ktöre jui w bieiqsym roka arachomlty kookariy z burakaml, zlemnlakaml, kwlataml I prosl§tam).
Oitataio T-wo Rolaicze wydalo doskonale opra- cowanq broszurQ dla konkurilstöw, blorqeych adzial w koakarsie z uprawq zlemaiaköw.
Broszorka, aapliaaa przez p. lnl. Jana Heczko, mole byc wzorem dla aas, jak naleiy opracowywaö wydawnletwa, po6wi§cone kookursom.
Kookariy, organizowaae przez Polskie T-wo Rolaicze, sq löwniez glöwnle oparte na tem, ie ffllo- dziei sama ma sl§ troszczyd o nagrody.
Starsze spoleczenstwo polskie w Czecboslowacjt wykazaje bardzo duZo zycillwoäcl pracom kcn- karsowym. Byly kölka rolaicze, ktöre po rtfaracie molm o konknrsach przyzoawaly po 1000 koroo cz. na P. R.
Praca przyspoiobieoia rolaiczego, zapoczatko- wana u na*, znalazla dobrycb naöladowcöw, musimy sl$ jadntk cterac, fcySmy obecnle nie pozostali w tyle w tak powaZaej pracy, jaka w swej istocie je&t przyspcsobieaie rolaicze. K, W.
iych rczmlaracb. Daöwladczenle wykazalo bowlem, äe przy tych wymiarach nawöz na nowo al§ roz*
grzewa I oalqga temperatara 15—20°. Teraz moina przyatqpic do „alanla“. Pokga ono na wkladanln do warstw nawozn czqatek nawozn, w ktörych >t§
znajduje grzybnla, tj. nitkl podzlemne grzyba. Pod wplywem eiepta 1 wilgoci grzybnla rozraata »1§
■zybko i zapelnla calq grz§d§.
Teraz glöwnq rzeczq jeat doatarczenle grzybom odpowlednlej lloici tlenn pvzez energlczne wentylo- wanle 1 ntrzymywanle powietrza, nasyconego parq wodnq oraz nnlkanle wahan temperatnry.
Co jeazcze jeat clekawe przy kalinrze pieczarek, to fakt, ie trzeba je co kllka lat odmladzac, gdyä degenernjq s!§ czybko.
l)rogq roöllnq jadalnq, ktörq moina kulty wowac w podziemlacb, to jeat ogrodowa cykorja albo en- dywja. Ogrodnlcy wyalewajq t§ cykorj§ napoln od kwietnia do czerwca. Pcd konlec jeaieni wydobywa al§ z zlemi miede cykorje, öclna lläcie powyiej kc.
rzeni o dwa cm. i przecfaownje ai$ jaklö czaswazo- ple. Teraz przygotowoje al§ w piwnicy poklad na
wozn 1 waadza al§ dofi korzonkl. Wypuazczajq one wtedy doayc azybko po 2 do 3 tygodnl blade llatki, doakonale nadajqce alq do konsampjl. Sq one amaczniejize, aaiieli liatkl tej roiliny ncrmalnle hodo- wanej. Niedawno ogrodnlcy anglelicy wymyölill podo- bnq metod§ bodowania wczeanych zlemnlaköw w zlmle. W plwnlcy, w ktörej pannje znpelna c!e- mnofiö, na poktadzle iyznej zlemi nktada >f§ bnlwy zlemnlaczane. Poklady te maazq il§ znajdowaö na wyaokoöcl pol metra od zlemi.
Po 3 tygodniach kazda bnlwa jeat otoezona bialeml p§daml, ktöre naleiy przedqö na kllka centymetröw od zlemniaka. Wreazcle we 2 lab 3 mlesiqce potem kaidq balw§ otaczajq lad ne, blale zlemnlaczkl. Ziemnlaczkl te majq by6 nleporöwna- ne w amakn, jednakowöi zblör jeat bradzo akromny, gdyi obj§to6c wazystklcb nowych ziemnlaczköw nie przekracza nigdy cl^iaru zlemniaka macle- rzyatego.
H o d o e U p iecza rek
to bardzo wielkle zrödlo dobrobytn kraja rolnlczego.
Pclaka, kraj rolnlczy poalada 4*/» mllj. koni, mo4e z leb nawozn wypvodnkowac tyle pieczarek, ie dochöd z nich za jeden rok nietylko pokrylby caly budlet paäitwowy za 10 lat z göry, ale i po- zwolllby na azybkq odbndowQ kraja pod wzgl§dem kaltnrainym, goapodarczym 1 przemyslowym. Kon, dajqcy okolo 100 zl. „occhoda bocznego“ rocznle w poatacl 100 q nawozn, bylby doatarczyclelem bllako 5 tys. zl. rocznle z tego nawozn, niytego pod pleczarkl. Dowodem taklch zyaköw Francja, pro- dukujqca 200000 kg. grzyböw dzlennle, z czego 3/*
knpuje Ameryka w cenle 4 dol. za kg. brutto.
Rocznle placi Ameryka Francjl 300 milj. dol. za ple
czarkl. — W Pclsca bodowla pieczarek to nowoiö — poczqtek dato Pozuanikle. Dany przyklad niech za- ch§cl maay, a zyik oalqgniQty wkrötce pekaie, jak z konaklego nawozn roblc moina ztoto.
Z b lsraale ped&clötkl w t e ile
jeat zawaze dla drzew azkodliwe, nie trzeba tego wi§c zbyt cz$sto powtarzaö. Naleiy tei zachowaö przy- tein wazelkie äredki oatroinoicl, tj. zbierac pod- Selölkq przed opadanlem Igllc, wl§c n cboln, ktöre we wrzeöoln tracq 45 procent Igllc, trzeba al$ do tego zabraö jui na poczqtkn wrzeinla. Glöwnle zwaiac na to, aby nie nazkodzlö korzenl. W zaga
jenlach nie braö nigdy podiclölkl, jeat to bowlem wproat zabljajqcem dla mlodych drzewek.
Zimowe kultury roslin w piwnicy.
Ptecxarkl, — O grodow a cjk orJ*. — Zlem nlaki.
Pewna lloöö jadalnych [roSIIn, apoiywanych w zlmle, ndaje *i§ w pcdzlemnycb clemnoöclacb. Naj- bardziej zoanq takq roillnq jeat pleczarka. Kaltara ! pieczarek jeat najbardzlej rozpowazeehnionq w oko- ] licacb Paryia. Kwltnle ona tarn ja! od kllka wie- j köw, a cgrodnlcy francuacy dnprowadzill t§ dellka- j tnq aztakQ knltywowanla pieczarek do wyaoklej
doakonaloöcl. •
Pociqtkowo aprawlano je w piwnicacb. Bezwqt- ' plenla piwnice nadajq alQ zapclnle dobrze do kal- tary pleczarko*ej. Jedaakowoi wczeiate apoatrze- )
iono al§, ie jeazcze lepaze warunkl grzyb öw oai^ga, ‘ gdy aiQ go hoduje w katakumbacb, ktöre powstaly |
po epuszvzonych 1 wyeksploatowanych kamlenlo- lomacb.
Urzqdzenle pleczarni zeczyna b1§ od zabezple- czenia nele4ytej wentylacjt podzlemla, a nastQpnle nagromadzenia nawozu koniktego. Im bogatazy on jeat w mocz, tem cennlejszy. Nawöz ten akiada aiq w azerokle grz^Jy metrowej wysokoöd, zwane
»podlogaml“, ttörycb obj§tcöc oai§ga nkraz 1000 ma. Nawöz m an fermentowaö przez trzy tygjdnle, przytem trzeba go od czaaa do czaaa obracac, azeby zmniejazyö Intenaywnoöö fermentac]!. Gdyby poala- no grzybni^ pleczarkl na nlefermentowanym na wo
lle, wöwczaa nie cs!qgn§loby to «adnego akutku, aloowtem na fermentajqcym nawozle mnoiq sl§
mikreby, ktöre zdajq ale bjc nlezb^dne przy kulta- rze pieczarek. Ich rola polega n r doitarczania pie- czarkom tlenn i podaoizenla temperatnry, potrzebnej do wzroatn grzyböw.
Po 20-ta dnlacb akiada alq nawöz w plwnlcy w regulaine grzqdy, allnle rqkaml ogniedone 1 o ata-
