1
SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI — .77*t3 .0 0 ..,/.($.$.< £....
^ Q .d /J//4l£ . .ći).a iia Ć G L < ... ...
. j$q6zs.i&Cs&*....
I. Materiały dokumentacyjne
I/+ --relacja właściwa [ /
112 - dokumenty (sensu s tric to ) dot. osoby relatora — 1/3 - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora \ y
II. Materiały uzupełnieniające relację —
|tl. Inne materiały (zebrane przez „relatora”):
1.1/1- dot. rodziny relatora __
MI/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r. — ill/3 — dot. ogólnie okresu okupacji (19 39 -1 94 5 )
!il/4 - dot. ogólnie okresu po 1945 r. ^ .II/5 — inne... __
IV. Korespondencja —
V , Wypisy ze źródeł [tzw.: „nazwiskowe karty informacyjne”] \y
VI Fotografie —
2
3
Schemat relacji o wojennej służbie kobiet-żółnierzy W I i H Armii Wojska Polskiego
w latach 1939-1945
Relację można sporządzić również w sposób opisowy uwzględniając punkty schematu ale nie rozdzielając opisu na poszczególne punkty.
I. DANE OSOBOWE
1. Nazwisko (także panieńskie z datą zmiany), imiona • ^ ClM c\ £L f 6^
110-fe y / • 1 o , Ś4m4
2. Data i miejsce urodzenia (w przypadku wsi podać powiat)
ty f 3 k o K-m f V\(Xy 4a Vl ( C/^hlAAĄ)
3. Imiona rodziców, nazwisko panieńskie matki, dane o ich pracy zawodowej i
społecznej t
^ r ,^ JUa(M*a ftz W K . w A/g,
W i 9 Cum . ^ <j *Z_
l
4. Obecny adres składającej relację, nr telefonu hfOYtuOuJ
/
II. DANE ŚRODOWISKOWE
1. Wykształcenie (nazwy szkół i lata ich ukończenia) J y e A ^ \ iS1/!
lU i d f t s ĄCrml m i - U l jryjuLMwcKUJi 2. p ^ jó p lu d o ly Jo 2. Miejsce zamieszkania przed 1939 rokiem .
cjo i9$£y -t/3
3.Czym zajmowała się przed 1939 rokiem (nauka, praca-jaka?)
r
4. Przynależność do ZHP, PCK, PWK, ZMW, Sodalicja Mariańska
IIL UDZIAŁ W KAMPANII W RZEŚNIOW EJ 1939 R O K U
Przydział, funkcja, służba wojskowa lub udział w obronie cywilnej, służba sanitarna
■ H K _
4
IV. DANE Z OKRESU ŁAT 1939-1945 , , . h Nauka, praca, udział w konspiracji (jakiej ?) lD ' L' ] ' ‘
1. Kiedy i w jakich okolicznościach znalazła się w ZSRR ? (wywiezienie, aresztowanie, ewakuacja, miejsce pobytu - charakter pracy)
a, (bLjYi <raruui z, roc{<-^ejxx\A,i c/fo °ZA^S/Z c pfYUL v ^/ /^Vo^ ’ ij fa o - h fc & d ocj-ćj
Tre 4 ^ p #4
cM A/roinzA^rtJi s^~ u v £W ^> - • i f i V
2. Moja droga do wojska polskiego (mobilizacja- podać przez kogo zmobilizowana i kiedy, zaciajj ochotniczy)
ćkW4<mcam i znjL*w(X2-.
3. Data rozpoczęcia shiżby w wojsku i data zdemobilizowani?,
4. Nazwy kolejnych jednostek, w których odbywała służbę wojskową y ^ gva^ *3>fW - 3ć) VfJ1 ~43 ^
^ ^ćWuaj 3&, l$!/S
5. Jakie wykonywała zadania i jakie zajmowała stanowiska lub funkcje w wojsku
S,-wivCL ( W u ( , a c ^ - , -I, P ^ U m
i 0 / ' '
6. Jakie przeszła przeszkolenie w wojsku (szkoły, kursy, itp.)
7. W' jakich bitwach brała udział ( miejscowość, data, odniesione rany i kontuzje, gdzie i kiedy ?)
r o u v ^ . u/di } h y u f s h ^ t h r c u t , ^
5
r r
8. Stopień wojskowy w chwili demobilizacji (data ostatniego awansu)
J / i ' CU/O^i YfryćL 1 S
9. Odznaczenia bojowe, państwowe i społeczne
/' ' f a n i j n ( € 4 ^ A X t / V » ^ & 7 ^ Ł .y m O d r o p i ' u /t u \ ,
V. ŻYCIORYS POWOJENNY
1. Dalsze kształcenie się. Warunki rodzinne. Praca zawodowa i działalność społeczna. Wpływ służby wojskowej na życie powojenne.(Jest bardzo pożadane nadsyłanie oddzielnych wspomnień przedstawiających losy wojenne i powojenne)
19£j - I ĄAsG- l T *
1 3 $ 7 ) " cl^fM W A i r ^ oi''~Uj Iu &s yc d o w i j u s
13 " ^ ic/Y^ €irL rc^ a/K^ 1 ^ rv ^m/
h PAP
1 i
2. Z jakimi trudnościami życiowymi borykała się bezpośrednio po wyjściu z wojska , czy korzystała z pomocy władz państwowych czy społecznych ?
.2 ? a d ‘aa.jk/i 1 < Z a ^ f Ul,c^ ł / >
■fifYli^yrT^Łj^ź) Ą) ■
3. Obecne źródło utrzymania ( emerytura, renta z ogólnego stanu zdrowia, renta inwalidy wojennego, renta rolna, renta wdowia, proszę uwzględnić grupy inwalidztwa)
4. Obecny stan zdrowia
Z %^-u^ruĄyf
6
5. Z jakiego rodzaju pomocy, służby zdrowia korzystała ?
W t & 4 ^ ły a t < jtynJfoau i /
‘2- i t o X l n Ia s m' & e £ f iĄ p js u Ą -
6.Czy była represjonowana po wojnie ( sama autorka lub jej rodzina, aresztowania, śledztwo, okoliczności, data i miejsce)
7. Krótka charakterystyka najbliższej rodzir.y, jej losy wojenne, a także szczególniejsze sytuacje życiowe rodziców, rodzeństwa, męża, dzieci - ich wykształcenie, zawody, zajmowane stanowiska.
fyy&A~ i ^ “Of^j
/*Ut<lo Ust j2)~f4^'S)ry^ns - *Yu y '^ «
ti u 0 i i ^2<Ą^ -ĆUA&TTUj^
jvyw P *4rl> Y **f * W * y
u . — i - . ^
Pożądane załączenie :
- dokumentów, wspomnień i fotografii dotyczących okresów przedwojennego, kampanii wrześniowej oraz okresu wojennego
- wykazu książek i artykułów, w których wzmiankuje się o służbie wojskowej autorki relacji i o jej formacji
- bardzo prosimy o podawanie , na nadsyłanych fotografiach, daty, nazwy jednostki, miejsca oraz w miarę możliwości imion i nazwisk osób tam
uwiecznionych.
Data
7
8
9
U i- I d
KOKO KOMBATANTEK I i II ARMII UP przy Zarządzie Warszawskim Ligi Kobiet
o>5)
K W E S T I O N A R I U S Z
Inię i nazwisko Wanda BOBROWSKA.
ewent. pseudonim
Katarzyna , Michał
Imiona rodziców
Jóźwiak
nazwisko panieńskie
Cha r b m - u m n y
Miejsce urodzenia (miejscowosc, wojew.)
--- T7ITT data urodzenia
Adres: emerytura Warszawa
Plac teł. Nr
Miejsce pracy (ewent. rodzaj renty, emerytury)
emerytura /z PAPU /
(miejscowość) (nazwa zakładu pracy) (stanowisko) cel. służb.
bezpartyjna
Przynależność partyjna:
niepełne wyższe
Wykształcenie (ogólne, specjalne)
Przynależność do organizacji społecznych:
ZBOWiD Koło .tir• 11 t>ródmiescie
Inne organizacje . Liga. Kobie.t. . . .
Pełniona funkcja
. .ozłonek...
Obecny stopień wojskowy st.siorż-
Sfużba wojskowa od .5 .¥ 1 ^ 1 9 4 .5 . . do *.1945 .
Nazwa jednostki wojskowej: ... ^ . • .
L LTsza LP,Sam.Bat.^nit._ _ _ . d0 VI,4A . funkcjaVI11"1?^3. s .l o s t r a me*
2. 2Tgą PP*Sąm..Bat.SąQitIK.43do KII .1945funkcja...
3...o d ... d o ...fu n k c ja ...
szlak bojowy 2 DP im.J.Dąbrowskiego
Udział w walkach: ( wymienić miejscowości lub operacje wojenne)
nie
Czy była ranna lub kontuzjowana (gdzie i kiedy):
Dokumenty potwierdzające
przebiec służby wojskowej: „ „ . _ . . ,
zaświadczenie wydane przez 2 Batalion banitarny
(rodzaj dokumentu) (przez kogo wydany)
10
-L6 / i
Posiadane odznaczenia wojskowe i cywilne:
1. Rodzaj odznaczenia 2. Data nadania 3. Za jakie zasługi
Medal " Odra,I\iysa, Bał tyk " paźuziernik 1971 r Medal Zwycięstwa i Wolności "
Medal l1 ZaBerlin 11________________ “___________________________
Odznaka Grunwaldzka
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia 14.IK.1973 r.
Dodatkowe dane o udziale w walkach, pracy społecznej i inne:
St.sierżant Wanda Bobrowska od czerwca 1943 roku , jako ochtniczka służy w Ludowym Wojsku Polskim na trudnych odcinkach służby medycznej.Gały czas niesie pomoc rannym . Po wyzwoleniu stuaiuje a następnie pracuje cały czas w warszawie w PA^ie % jako redaktor.Kol.Bobrowska jest aktywnym członkie Koła Kombatajitek I i II Armii ¥P.
Adnotacje Zarządu Koła:
Data wypełnienia kwestionariusza: Warszawa, dnia . Sty.CZęd . . . 19. 8 1 . . roku.
KI KKTHfM zam. 21/79 n. 200 egz.
11
K w e s t i o n a r i u s z
« TOWARZYSZEK I*ROKTOY/YCH DRĆG «
, T 4 1 17)
1« Imię i nazwisko . ./.'.>•>.* K .. rr... ... . 2* Nazwisko panieńskie &-*• ew.pseudonim v ...
3. Data i; miejsce urodzenia
4 o Mejgce zamieszkania • • ... .*. r... ~ /miejscowość,ulica,numer, powiat/
5. Miejsce i rodzaj wykonywanej pracy . /. ...
6» Data i miejsce wstąpienia do jednostki wojskowej,, oddziału party- Banokiegoj m o t a oporu JhVAT.'.K^ X7^ .df.^ A^ Ct^
7* Czas, miejsce i rodzaj działalności w wojsku, partyzantce, ruchu o p o r u ..SłMstn\uJ.fxir...d&rr.• . .im...
.... . # j # / iy j^ /A . • .tt*7ifcz
rJ^CjLC.< / ^ ^ ^ ^ ^ ^ * • # , # * # • • # *
8« Czy "brała udział w bezpośrednich rajkach s okupantem> oodać gdzie
... hmhh. . .4t/.w. ftKrhrfy.
.9. Czy była ranna7 gdzie *. h^-A,... *... ... . 10, Czy posiada dokumenty lub świadków, którzy mogą potwierdzić po
wyższe dane ŁJ<-~... ...
11, Czy posiada dokumenty wojskowe i zdjęcia z lat walki, jakie «...
. ... ...*..••• ... ..
12 0 Gzy należy do ZBoWiD „*i ... .
13. Inne organizacje społeczne do który*oh należy oraz funkcje
• V
" ; ; ...; ...
14o Posiadane odznaczenia państwowe, wojskowe i społeczne •..
m ...
12
- 2 ~
Dodatkowe dane :
A d n o t a c 3 e u r z ę d o w e
13
Irena Królikowska Warszawa,dnia ^••i/«Ii#1967r.
Warszawa lo,ul.Sempołowskiej 3 m.25.
A N K I E T A
Zamierzam napisać pracę o losach kombatantek po wojnie. Jako jed
na spośród Was,pragnę poznać historię Waszego życia,która pomoże mi zbadać wpływ służby wojskowej kobiet na ich późniejszą pozycję w społeczeństwie i ro
dzinie .Proszę więc uprzejmie o szczerą odpowiedź na postawione niżej pytania, ewtruualnip dołączenie na osobnej kartce swego życiorysu.Jeżeli pragniecie po
zostać nie znane,ankiety można nie podpisywać lub poaać tylko wybrany pseudonim.
Mile widziane wszelkie zdjęcia,które po wykorzystaniu, na życzenie adresatki, mogą być zwrócone.
Z góry dziękuję za współpracę.
1. To demobilizacji osiedliłaś się: / odpowiednie podkreśl/
w mieście stołecznym, w mieście wojewódzkim, w mieście powiatowym, w małym miasteczku, na wsi,
w osiedlu.
Dlaczego:
V T u / i^ |/V
2. Opisz pokrótce warunki, w jakich odbywał się Twój start życiowy po zdemobi
lizowaniu:
j\ (V j (j/p D y ^ c fy u u u o & i 'IOjd. 7np_ Cj I '%M \ p T lw H
' [quju. l/UK u 4 -n jb j< w ^ c u ^ \ | ^ U U L U^ / W. o u t ' /
o ^ ~ 0 y . d o j n O L s O j , c D o f c f ^ c J C l h x ^
/V o fo
l'ruk . L -tn . ''i f* <■/ . £ f ; O r . 6?- k>“, 0 #.. 6 .
14
- 2 -
3* Start ten wydatnie ułatwiła Ci : rodzina, przyjaciele,
państwo,
społeczeństwo,
instytucje społeczne, radziła:'; sobie całkowicie samodzielnie* /odpowiednie podkreśl/
4.Czy rozpoczęłaś naukę po zdemobilizowaniu:
tak, ni e .
Jeieli tak , to dlaczego uważałaś to za konieczne:
5• Rozpoczęłaś naukę - dokształcanie się:
- już w rołu 1945,
- kilka lat później,/kiedy/
- kilkanaście lat później, - wcale nie uczyłaś się, 6. Jeśli rozpoczęłaś naukę, to czy:
-ukończyłaś szkołę podstawową,
■ W 11
w «1
_ ff
^ yjr
- wyzszą.
7* Co zadecydowało o takim wyborze:
---- T W ---»/
podstawową, ( ' 0 0 J
zawodową, / Ł l aA U l j
: • 1 1 UC- a t u u f . w r * J ■
Jeżeli przerwałaś naukę, to podaj przyczyny tej decyzji / ile klas ukończy-
Vcti uxi t ó r f e t u o w i u xj$w <Kć. i l t f f l i f y
8* Podaj zawód , w jakim pracujesz:
a/ Ile zarabiasz / jakie masz gospodarstwo/ : v)» 1
b/Jakie posiadasz mieszkanie: d u / ^ 1 I t - U i h < A A ^
c/ Czy posiadasz: Telefon^
radio, telewizor, adapter, pralkę, lodówkę, odkurzacz, inne;
15
- 3-
9. Czy lubisz swoją pracę: tak, nie.
Dlaczego tak jest?
'iP > v V to(D n-U \^j jY/Ohiip
10. Czy fakt ,źe byłaś żołnierzem:
- ułatwiał Ci - załatwianie spraw osobistych w urzędach, - otrzymanie pracy,
- dostanie się do szkoły, -otrzymania mieszkania, - awans w pracy,
- nie miał żadnego wpływu, - utrudniał,
- nie przyznawałaś się do tego.
Podaj ciekawsze przykłady ilustrujące powyższą odpowiedź:
11. Czy służba wojskowa wyrobiła w Tobie:
- poczucie własnej godności:
- odwagę:
- wytrwałość w dążeniu do celu:
Tak, tak, tak,
nie.
nie.
nie.
Czy możesz poprzeć to jakimiś przykładami:
16
. • ■< D
- 4 -
<J'll
I
- osobistych tak , nie . - zawodowych tak , nie*
- społecznych tak , nie.
- naukowych tak t nie - małżeńskich tak , nie • - towarzyskich tak , nie*
13. Czy utrzymujesz więź z kombatantkami :
Tak, nie*
Dlaczego: fo&d J f Y l & k & P p jflĄ ' to Olj 0 Ą £ L & M
C-V
14. Opisz swoje osiągnięcia w pracy:
15* Napisz , kiedy wyszłaś zamąż, czy małżeństwo jest udane, ile nasz dzieci,
w jakim wieku: ytyi [ f y i l j j p U v C ( ~ U t t Ą f /f y 4 6 l f % ty
16, Podaj,gdzie uczą się /uczyły się / Twoje dzieci: (C t/ yi.CU.lij k
• \ / i ( M i r ó ^
G A ^ U i . c\Ji d Ć W J
- Jak kierowałaś ich losami:
f o i s ^ i T ^ o
- C2y nie zawiodły pokładanych w nich nadziei:
l u o f
17
- 5 -
17* Czy Twoja rodzina szczyci się tym, że "byłaś żołnierzem:
- tak, bardzo, - tak,
- jest obojętna, - nie*
Zilustruj to przykładami:
18, Czy swoją przeszłość żołnierską wspominasz z przyjemnością, czy z niechę- cit** i
Dlaczego tak jest:
.(,* v.u<:*<><:*..v ;
a/ czy uważasz, że służba wojskowa wp3ynęła ujemnie na Twoją kobiecość?
' i r — Podaj przykłady:
b/ czy uważasz, że służba wojskowa da3a Ci jakieś szanse życiowe Podaj przykłady:
? Il-Uj
c/ czy ktoś Ci wytykał w sposób przykry okres służy wojskowej?
Podaj przykłady:
18
Hsfa.
- 6 -
19. Czy Twoja córka /dzisiejsza młodzież/ byłaby ,Twoim zdaniam, zdolna pójść w Twoje ślady, gdyby zaszła tego potrzeba?
l/U i.
2o. Podaj: \0
a/ Ile miałaś lat w chwili mobilizacji: )
b/ Jakie miałaś wykształcenie?
, , , . . . , . /Uin ff 2 f
c/ Gdzie mieszkałas przed wojną: j/f? IV 1 v- - miasto stołeczne,
- miasto wojewódzkie,
— miasto powiatowe, - miasteczko,
- wieś, - osiedle.
•" osiedle # > f ^a0^\ yX Aj^ d/Gdzie mieszkałaś przd mobilizacją? h t ( \ l.
f/ W jakim stopniu wojskowym opuściłaś wojsko?
//
g/ Jakie otrzymałaś odznaczenia i kiedy? i l ^ '-L ^ ^ V
U BfU-) ) i^cl Uv o\^-cA y t u u ^ ^
t e C u 7 C t^ 'ś \ii< U a j1 0 V t m . Im l P j " > Z/y
\ 7 u A •1 a
A 4 A ^ H R V. (/7 i ^ x O & i U j t u vt<i 21. C^y chciałabyś coś jeszcze od siebie dodać:
l 9 4 Y i /^ - W ( M s ^ U < b
p j h & tp 3
Jeszcze raz dziękuję Ci sa udzielenie pomocy w tej pracy.
19
20
i T OlMC zshr/lwp
BOBROWSKA Wanda z d. Jóźwiak
Źródło informacji:
Kwestionariusz
Kwestionariusz "Towarzyszek Frpnto- wych Dróg"
Ankieta anonimowa z 1967 r.
Ankieta Złożono:
Archiwum Pomorskie A.K.
37-100 Toruń ul. W. Garbary 2 I.Wierzb/99
^ (X v
21
V 2 S O O [ i ś l C r
z d. JÓŹWIAK Wanda zam. BOBROWSKA
ZSRR/LWP
I.Wierzb/99
22
r. L & H o itfkr
BOBROWSKA Wanda
z d. Jóźwiak
Adres:
Warszawa Plac tel.
I . W i e r z b . / 9 9
Ha I%■2L
Z3RR/LWP
*
23
Ł f t U ?
§f- SiLn z , I oJ u iKk u/w d a 20AM • ^Bo t) ow s k o_
<^ m . Bocm Sct/ml> 1 TUcti. r /?. W P, p lutom Se^ago-Ly/my
pielęgpiarka, st.sierż. Wanda Jóźwiak, od VII.45 Bobrowska, u r .4.II.1924 r.
w Charblnie, 2 lata studiów medycznych w Moskwie, skąd ochotniczo do Armii
Polskiej w VI. 1943 r. - zdemobilizowana ca.X.45 r. Zam. z m ę ż e m w Warsza
wie, Praga Płn.pl.Hallera 5 m.125, tel.619-29-24. U t r zymuje się z emeiytur swojej i męża. 2-je dorosłych synów z rodzinami oddawna poza Krajem. Jest chora: nadciśnienie, przeszła zawał, leczy się w przychodni rejonowej.
Bitwy, w których brała udział oraa odznaczenia te same, jak w relacji D a n u t y Łobockiej. Po wojnie pracowała w Polskiej Agencji Prasowej jako r e
daktor i tłumacz. Ona i mąż jako kombatanci kęjaystają z przysługujących świadczeń. Ojciec jej w 1937 r. w Moskwie został aresztowany i rozstraaeleny,
a Matka po wojnie zam.w Warszawie, już nie żyje. Zam. w W-wie jej ojczyw i przyrodnia siostra. Wanda Bobrowska jest n a zdjęciu w książce J.Margule- sa "Druga Warszawska Ifywizja Piechoty 1943— 1 947** n a str.57
"Kobiety w S a m o d z i e l n y m Baonie S a n i t a r n y m II Dywizji Piechoty I Armii WP", t. W O J T Y G A DANUTA zam.Lobocka,
i 13 3 / W S K , i/e/i W * (■M • M rtwu/hol\\J(\■
fH6r-‘3£ 1 "
24
25
26
