KWARTALNIK STATYSTYCZNY
G Ł Ó W N Y U R Z Ą D S T A T Y S T Y C Z N Y R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J
KWARTALNIK STATYSTYCZNY
R E D A K T O R O W I E:
DR . J Ó Z E F B U Z E K
D Y R E K T O R GL. U RZĘ D U STATYSTYCZ.
/ 5 Ł E F A N S Z U L C
'’jJ ^ C Z S LnIK W Y D Z IA Ł U W G Ł. U R Z. ST.
'■¿Sm * . ’
R O K 1924 T OM I
W A R S Z A W A 1 9 2 4
N A K Ł A D E M G Ł Ó W N E G O U R Z Ę D U S T A T Y S T Y C Z N E G O
SK ŁA D G Ł Ó W N Y I EK SP ED Y C JA W G Ł Ó W N Y M U R Z Ę D Z IE STATYSTYCZNYM . A L . JE R O Z O L IM S K IE 32
i ■ ,
.
S P I S R Z E C Z Y
R O K 19 24. TOM I.
Spis ludności miasta Kowla z roku 1922 i jego w y n i k i ... 83
Powierzchnia powiatów woje>vó(lztwr w s c h o d n ic h ..., ...87
Ruch naturalny ludności w województwie poznańskiem i poniorskiem oraz na Śląsku Cieszyńskim 90 R o k 1920 i 921 W stęp ... ... ... 9° 4 Tabl i. Małżeństwa, urodzenia, zgony i przyrost na tu ra ln y l u d n o ś c i ... 95 114 Tabl. 2. Urodzenia i zgony według w y z n a ń ... 96 115 Tabl. 3. Małżeństwa w poszczególnych m ie s ią c a c h ... 97 116 Tabl. 4. Małżeństwa według stanu cywilnego now ożeńców ...97 116 Tabl. 5. Małżeństwa według wyznania n o w o ż e ń c ó w ... 98 117 Tabl. 6. Małżeństwa według wieku n o w o ż e ń c ó w ...99 118 Tabl. 7. Małżeństwa według wieku i stanu cywilnego nowożeńców ... 101 121 Tabl. 8. M ałżeństw a według wieku i wyznania nowożeńców ... 103 124 Tabl. 9. Urodzenia według miesięcy... 105 127 T abl. 10. Urodzenia żywe według wieku rodziców ... 129
Tabl. 11. Urodzenia według w y z n a ń ... 106 136 Tabl. 12. W yznanie dzieci w małżeństwach m ie s z a n y c h ... 106 141 Tabl. 13. Zgony w poszczególnych m i e s ią c a c h ...107 142 Tabl. 14. Zgony n ie m o w lą t ... 108 143 Tabl. 15. Zgony według wieku, płci i stanu c y w i l n e g o ...109 144 Tabl. 16. Zgony’ według wieku, płci i wyznania ... ...i i i 146 D o d a t e k . Zgony według przyczyn i wieku zm arłych na Śląsku Cieszyńskim. R o k 1921 1922 M ężczyzni i kobiety razem ... ? ...150 153 M ę ż c z y z n i... I 51 *54 K o b i e t y ...i 52 155 B o l e s ł a w Z e j e : Z m ian y w stosunkach w yznaniow ych w województwach poznańskiem i pomorskiem na podstawie statystyki ruchu naturalnego ludności ... 372
Prywatny ruch budowlany, Tabl. r. Rozpoczęte b u d o w y ... 29
Tabl. 2. Ukończone b u d o w y ... 31
E d w a r d S z t u r m d e S i t r e m. Zasiewy i zbiory w 1922 — 23 r. W s t ę p ... 1
Tabl. 1. Powierzchnia zasiana i zbiór według w o je w ó d z t w ... 11
Tabl. 2. Zbiór p a s z y ... ... 17
Tabl. 3- Zasiewy i zbiory buraków cukrowych ...17
Tabl. 4• Powierzchnia zasiana i ogólny zbiór według p o w ia t ó w ...18
Tabl. 5- Przeciętny zbiór z hektara według p o w i a t ó w ... 23
Tabl. 6. Zachwaszczenie upraw ...26
Tabl. 7. Zarażenie z b ó ż ... 27
Tabl. 8. Zarażenie o k o p o w y c h ...28
D o d a t e k.
] a.bl. i a. Właściciele kóz i uli według województw, miast i gm in w ie js k ic h ... 170
fa b l. 2 a. Właściciele kóz i uli według pow ia tó w ... 171
L u d w i k K r z y w i c k i . Uibljoęrafjn urzędowych muterjalów statystycznych, dotyczących staty- 1» . yi • !'?1,u'i " M y c h trzech zaborach . . . ' ... ...‘ ... 75
rzedsiębiorstwa przemysłowe i handlowe według rejestrów handlow ych...172
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. rabl. 1. Stan w dniu 1 stycznia 1924 r ... 173
fa b l. 2. Spółki założone w latach 1922, 1 9 2 3 ... 174
Tabl. 3. O ddziały spółek ...174
Tabl. 4. Wykreślenie s p ó ł e k ...v ... 175
Statystyka spółdzielni Rok 1922 i 102:5, W s t ę p ... ' ...176
fa b l. 1. Spółdzielnie istniejące według województw. Stan w dn. 1 stycznia 1924... 179
la b l. 2. Spółdzielnie nowopowstałe, według województw ... 179
Tabl. 3. Spółdzielnie nowopowstałe według narodowości. W ciągnięte do rejestru w r. 1922 . . 180
fa b l. 4. Spółdzielnie nowopowstałe według narodowości. W ciągnięte do rejestru w r. 1923. . . 180
Tabl. 5. Spółdzielnie nowopowstałe według wysokości udziału. W ciągnięte do rejestru w r. 1922 180 la k i. 6. Spółdzielnie nowopowstałe według wysokości udziału. W ciągnięte do rejestru w r. 1923 181 Tabl. 7. Spółdz. nowopowstałe według rodzaju odpowiedzialności. W ciągnięte do rejestru w r. 1922 181 l abl. 8. Spółdzielnie nowopowstałe według rodzaju odpowiedzialności. W ciągnięte do rejestru 1923 182 tal---. 9. Spółdz. dawniej istniejące, według województw. W ciągnięte do rejestru w r. 1922, 1923 182 fa b l. 10. Spółdzielnie dawniej istniejące według wysokości udziału i rodzaju odpowiedzialności. Wciągnięte do rejestru w roku 1922 i 1 9 2 3 ... 183
la b l. u . Wykreślenia spółdzielni. R ok 1922 i 1 9 2 3 ... ... 183
fa b l. 12. Spółdzielnie związkowe. R o k 1 9 2 2 ... ...184
Fabl. 13. Zw iązki rewizyjne spółdzielni. Stan w dniu 1 stycznia 1923 r ... 186
K d w a r d S z t u r m <1 e S z t r e tri. Ceny ziemi ...265
Ceny, Ceny z ie m io p ło d ó w ...33, 38, 192 C eny p a s z y ... 38, 194 Ceny inwentarza ż y w e g o ... 38, 195 (.cny miejscowe ziemiopłodów i in w e n ta r z a ... .... 39, 195 Ciełdy zbożowe w Polsce ... 39, 196 W skaźniki cen hurtowych w P o ls c e ... 40, 196, 275 Ceny hurtowe w P o l s c e ... 41, 197, 275 W skaźniki kosztów utrzym ania w Warszawie ... 43, 199, 277 Koszty utrzym ania w Warszawie według g r u p ... 13, 199, 277 W skaźniki kosztów żywności w Polsce. R o k 1 9 2 4 ... 44, 199, 277 W skaźniki kosztów żywności w miastach. R o k 1 9 2 4 ... 43, 200, Porównanie kosztów żywności w miastach. R o k 1924 ... 200, 278 Ceny detaliczne i koszty usług w Warszawie. R o k rc)24... 201, 278, 279 Ceny artykułów pierwszej potrzeby w handlu detalicznym Styczeń—marzec i czerwiec 1924 r. 45, 202, 280 Zm iany kosztów utrzym ania w Warszawie . . . / ...42
Zm iany kosztów żywności w niektórych m ia s t a c h ... 44
Ceny odzieży i obuwia w W a rs z a w ie ... 279
Statystyka pocztowa, telegraficzna i telefoniczna R o k 1923. W s t ę p ...207
Zestawienie ogólne ...207
D ział p o c z to w y ... 211
D ział telegraficzny ...221
D ział telefoniczny . . . ...225
P e r s o n e l ... ... ...226
Finanse ... 227
U z u p e łn ie n ie ... 228
Przegląd statystyki pocztowej krajów europejskich za rok 1 9 2 2 ... 236
S t a n i s ł a w P s z c ss ó 1 k o w s k i. Miary zmienności w czasie w zastosowaniu do badań wahań kursów w a l u t ... 47
Polska K rajow a Kasa Pożyczkowa. Tabl. 1. Główne pozycje bilansów. R o k 1 9 2 3 ... . 237
Tabl. 2. Obieg banknotów według odcinków. R o k 1 9 2 3 ...238
Tabl. 3. Procentowe zwiększenie obiegu banknotów . R o k 1918— 1923 ...23S Tabl. 4. Ilość i wartość kruszcu, znajdującego się w skarbcu P. K . K . P ... ...239
Tabl. 5. Skup w alut i rachunki korespondentów zagranicznych „N ostro“ . Rok 1923 . . . . 239
Tabl. 6. Obrót żyrowy. R ok 1923 ... ...240
Tabl. 7. Oddziały i zastępstwa P. K . K . P. D n. 31 grudnia 1923 . ... 240
Tabl. 8. Operacje bankowe. R o k 1923 ... ...240
Tabl. 9. Weksle- zdyskontowane. R ok 1923...'... .241
Tabl. xo. S topy procentowe. R ok 1923 ...241
Tabl. 11. K upno i sprzedaż 5 % biletów skarbowych .IV serji: R ok 1 9 2 3 ... ... 241
Izby rozrachunkowe. R ok 1922 i 1 9 2 3 ...242
Pocztowa Kasa Oszczędności. Tabl. 1. W k ład y i inne pozycje bilansów. R o k 1923 ... ... 243
Tabl. 2. O broty w kontach czekowych. Rok 1 9 2 3 ... 243
Tabl. 3. Obroty w kontach czekowych w trzech Oddziałach P. Iv. O, Rok 1 9 2 3 ... 244
Tabl. 4. O brót oszczędnościowy. R o k 1 9 2 3 ...244
Tabl. 5. Zawód właścicieli kont. R o k 1922 i 1 9 2 3 ...244
Tabl. 6. L okaty gwarancyjne. Rok 1 9 2 3 ... 245
(¡¡i‘ldy. Tabl. 1. Kursy w alut obcych w W arszawie. R o k 1923 ... ...246
Tabl. 2. Kursy akcyj w Polsce. R o k 1 9 2 3 ...247
Tabl. 3. Kursy papierów procentowych w Polsce. R ok 1 9 2 3 ...251
Tabl. 4. Obroty na giełdach pieniężnych. W m iljonach marek. R ok 1 9 2 3 ... .... . . 252
Tabl. 5. Obroty na giełdach pieniężnych. W tysiącach złotych. Rok 1923 ... .... 253
Tabl. 6. Obroty w alutam i na giełdzie pieniężnej w Warszawie. Rok 1922 i 1923 . . . 254
Tabl. 7. Obroty papieram i wartościowemi na giełdach pieniężnych. R ok 1 9 2 3 ...254
Tabl. 8. Papiery wartościowe dopuszczone do obrotów giełdowych. Stan na 1 stycznia 1923 r. 255 Statystyka strajków i lokautów. W s t ę p ... ... ...256
Tabl. 1. Zatrudnieni i strajkujący według pici i wieku oraz zakłady całkowicie unieruchomione. . 260
Tabl. 2. Czas trwania strajków. R ok 1921 i 1922 ... .... 261
T a b l. 3. Zatrudnianie z zew nątrz w czasie strajku. R o k 1921 i 1 9 2 2 ... 262
Tabl. 4. W ydalenia za strajk. R ok 1921 i 1 9 2 2 ... 262
Tabl. 5- Zapłata za strajk. R ok 1921 i 1922 . ... 262
Tabl. 6. Psucie materjałów, manifestacje, interwencja p olicji i prokuratorji. R ok 1921 i 1922 . 262 lab], 7. Sposób likw idacji strajków. R o k 1921 i i g 2 2 ...263
Tabl. 8. Żądania strajkujących. Rok 1921 i 1 9 2 2 ... 264
• hgzam iny dla urzędników statystycznych w C z e c h o s ło w a c ji... 84
Szkolnictwo średnie ogólnokształcące. Tabl. r. Szkoły, klasy, oddziały ... Tabl. 2. Szkoły według najwyższej i najniższej klasy czynnej ... 60
Tabl. 3- Właściciele sfckół ...60
Tabl. 4- Uczniowie według wieku w poszczególnych k la s a c h ... fil Tabl. 5. Uczniowie według zajęć rodziców i języka w ykładow ego... ...63
Tabl. 6. Uczniowie według zajęć rodziców i w o j e w ó d z t w ... ....64
Tabl. 7. R uch u c z n ió w ... 65
Tabl. 8. Nauczyciele według wyznań ... ...66
Tabl. 9. Nauczyciele według n a r o d o w o ś c i... ... 67
l a b l . 10. Nauczyciele według wieku. Liczby bezwzględne... 68
fa b l. i i. Nauczyciele według w yznań i narodowości. Liczby względne . ... 69
la b l. 12. Nauczyciele według wieku. Liczby w z g lę d n e ...69
la b l. 13. Nauczyciele według kw alifikacji i roku rozpoczęcia pracy nauczycielskiej . . . 70
Tabl. 14. Nauczyciele według kw alifikacji i głównego przedm iotu n a u c z a n i a ... 71
Tabl. 15. Nauczyciele według kw alifikacji i głównego przedm iotu nauczania. Liczby względne . 72 Statystka pm tępców skazanych w r. 1921 i 1922. W s t ę p ...' ... 284
Nom enklatura p rz e s tę p s tw ... 293
Kok 1921 1922 Tab. 1. Podział skazanych według rodzaju przestępstw i miejsca skazania . . . 296 334 ł'abl. 2. Podział skazanych w poszczególnych okręgach sądów okręgowych według rodzaju k a r ... ‘ ... ...308 346 la b l. 3. Rodzaj zastosowanych k a r ' ... 312 35° Tabl. 4. Skazani według z a j ę ć ...3 I 4 352 Tabl. 5. W iek s k a z a n y c h ... 1.' 318 356 Tabl 6. W yznanie s k a z a n y c h ...3*8 35^ Tabl. 7. Miejsce urodzenia s k a z a n y c h ... 320 35^ Tabl. 8. U r o d z e n ie ... 320 35® Tabl. 9. Stan c y w iln y ... ; 320 35^ Tabl. 10. W y k s z t a łc e n ie ... 322 360 Tabl. 11. Narodowość ... 322 360 Tabl. 12. Czas spełnienia p r z e s tę p s tw ... 322 36° la b l. 13. Miejsce p r z e s t ę p s t w a ... 324 362 Tabl. 14. Środek zapobieżenia uchyleniu się od sądu i ś l e d z t w a ... 324 , 3^2 Tabl. 15. Stosunki m a j ą t k o w e ... 326 3^4 Tabl. 16. Sposób spełnienia czynu w y s tę p n e g o ...326 364 Tabl. 17. Upośledzenie fizyczne s k a z a n y c h ... 326 3*H Tabl. 18. R e c y d y w iś c i... ...32^ 3^6 Działalność sądów doraźnych w r. Tabl. 1. Stopień represji według lat i okręgów a p e la c y jn y c h ...73
Tabl. 2. Stopień represji według płci osób s ą d z o n y c h ... ...73
Tabl. 3. W yroki skazujące ... 74
Tabl. 4. Osoby skazane za poszczególne rodzaje p r z e s tę p s tw ...74
/
E D W A R D SZT U R M D E SZT REM .
Zasiewy i zbiory w 1922/23 r.
Warunki atmosferyczne i wpływ ich na rolnictwo.
Siew jesienny 1922 r. odbywał się w warunkach niesprzyjających. W miesiącach wrześniu i paź
dzierniku większa c z q ś ć Polski otrzym ywała nad
mierne ilości wilgoci, co spowodowało znaczne opóźnienie i utrudnienie siewu. W praw dzie w paź
dzierniku nadm iar opadów by ł głównie w woje
wództwach południowych i środkowych, jednakże przy mokrych poprzednicłi dwócłi miesiącach w całej Polsce gleba była przesycona wilgocią.
Poniższa tabelka przedstawia ten nadm iar opadów.
B y ło opadów w stosunku do przeciętnej wieloletnej ( przyjętej za 100):
N azwa stacji We
wrześniu W paździer
niki!
l8 l,2 47.0
T2I,0 50,0
112,4 80,9
W ądołki Borowe . . . 131,2 U 1,6 T a r n ó w ... 233,9 290,0 L w ó w ... 283,5 152,6
150,2 80,7
Listopad m iał już opady całkiem zbliżone do normy.
Temperatura w ciągu września i października stopniowo zniżała się i w końcu tego miesiąca spadła poniżej o°. N a początku listopada była pewna zw yżka temperatury, lecz potem znów na
stąpiła zniżka, i w końcu listopada panow ały ju ż wszędzie mrozy.
W zachodnich i środkowych województwach, przy względnie ustalonej pogodzie w pierwszej połowie listopada, wszystkie jesienne roboty w polu były ukończone na czas, lecz we wschodniej Mało- polsce bezpośrednio po deszczach nastąpiły mrozy i naskutek tego część powierzchni przeznaczonej
K w a r t a l n i k S ltt ty n ty c z u y . 1924.
pod ozim iny nie została obsiana. W p ły w w arun
ków atmosferycznych na siew obrazuje tablica poniższa. „ . . .
Zasiano w 'jesieni 1922 roku:
Pszenica Ż y t o
W ojew ództw a
H ek
07/o w sto
sunku H ek
0//O w sto
sunku
tarów do tarów do
- I92ir. 19211'.
P o l s k a ... 954 791 98,0 4642 262 102,7 Warszawskie . . 101 809 101,3 582 223 103,0 Ł ó d z k ie ... 59 024 100,5 427 207 101,4 Kieleckie . . 85647 100,3 385 983 101,9 Lubelskie . . . . 129 798 100,8 417 239 102,3 Białostockie . . . 23 240 103,5 356 955 106,7 Okr. adm . wileński ro 107 103,7 330 496 109,3 Nowogródzkie . . 5155 105,7 201 986 112,6 P olesk ie... 4138 106,0 148 696 112,9 W ołyńskie . . . . 87 861 107,8 316 434 107,9 Poznańskie . . . 59 48i 100,9 595 866 10 1,8 Pomorskie . . . . 24 767 100,8 271 862 101,2 Krakowskie . . . 90 929 95,8 , 162 900 97,8 Lwowskie . . . . 134 635 94,0 ’ 242 744 9 4 4 Stanisławowskie . 38 781 77,7 59 037 77,9 Tarnopolskie . . ' 96 776 93,o 134 383 93,6 Śląsk Cieszyński . 2 643 101,3 8 251 100,4 Naskutek niskich tem peratur w jesieni wege
tacja b y ła powolna,: w wielu miejscach ozim iny nie krzew iły się, a później siane bardzo rzadko i pow oli wschodziły. W obec tego stan zasiewów b y ł naogół niewiele powyżej przeciętnego, a dla niektórych części Polski naw c i poniżej. Stan ten w stopniach kw alifikacyjnych w yrażał się w paź
dzierniku jak następuje:
1
E D W A R D SZTURM DE SZTREM
W ojew ództw a Pszenica Żyto
Polska . 3,1 3,3
W a r s z a w s k ie ... 3.5 3,5 Ł ó d z k i e ... 3,4 3,5 K ie le c k ie ... 3,5 3,8 Lubelskie ... 3,i 3.4 Białostockie ... 3,o 3,4 Okr. adm. wileński . . 3,o 3,2
Nowogródzkie . . . . 2, 8 2,9
P o le s k ie ... 2,1 2,6 W o ł y ń s k i e ... 2,9 3,2 P o z n a ń s k ie ... 3,3 3,3 P o m o r s k ie ... 3,1 3,T Krakowskie ... 3,2 3,3 Lwowskie ... 3,0 3,3
Stanisławowskie . . . . 2,9 3,3
T a r n o p o ls k ie ... 3,o 3,2 Śląskie . . . . . . . . 3,i 3,r
U w a g a . Znaczenie stopni: 5 oznacza stan wy
borowy, 4 — dobry, 3 — średni, 2 — mierny.
Początek zim y był dosyć ciepły: w grudniu mrozy były tylko w pierwszej połowie, koniec grudnia zaś i początek stycznia m iały temperaturę znacznie powyżej normy. Naskutek tego oziminy, znacznie się poprawiły; rozkrzewiły się, a później siane powschodziły, w wielu zaś miejscowościach, zachodniej i środkowej Polski były ukończone zalegle zimowe orki. L u ty m iał temperaturę tylko nieco niższą od normalnej i obfite opady śnieżne.
N a początku marca ju ż się rozpoczęła wiosna.
Śniegi na polach stopniały w b. Królestwie Kon- gresowem i w b. Dzielnicy pruskiej pomiędzy 1— 10 marca, na ziemiach wschodnich zaś i w Małó- polsce pom iędzy 5— 15 marca.
Stwierdzone zniszczenie zasiewów podczas zim y 1922/23 r. okazało się nieznaczne i według woje
wództw przedstawiało się następująco:
Z powodu zniszczenia w zim ie na każde 100 ha obszaru zasianego jesien ią zostało przeorane prze- ciętnie:
W ojew ództw a
Psze Żyto Jęcz- Rze Koni
nica mień pak
ozima ozime ozimy ozimy czyna
Polska 1,5 1,8 0,5 0,2 0,8
Warszawskie . . 0,6 0,7 — 0,2 . 0,2 Ł ó d z k ie ... o,5 o,6 — 0,2 0,6
Kieleckie . . . . 0,3 0,8 — 0,1 0,6
Lubelskie . . . . 0,5 1,0 0,9 0,6 o,7
W ojew ództw a . Psze
nica Ozima
Żyto ozime
Jęcz
mień ozimy
Rze
pak ozimy
Koni
czyna
Białostockie . . . 1,0 1,2
_
0,1 1,0Okr. adm . wileński 0,8 1,2 — 0,9
Nowogrodzkie . . 0,1 0,8 0,5
P oleskie... 2,4 2,8 0,5
W ołyńskie . . . . 3,2 2,9 2,5
Poznańskie . . . 0,8 0,8 0,2 0,1 o ,4 Pomorskie . . . . 0,6 1,0 0,3 0,2 0,7 Krakowskie . . . 2,7 2,7 1,3
—
i ,4Lwowskie . . . . 3,1 2,9 1,0 0,4 i ,9
Stanisławowskie . 3,2 3,4 — 0,9
Tarnopolskie . . 0,6 o ,3 — : —
.
0,2Śląskie ... i ,4 3,6 i ,5 i ,3 Stan zasiewów by ł w m arcu średni i ogromnie jednostajny.na całym obszarze Polski, nieznacznie tylko pogarszając się na południu — w Małopolsce;
w zestawieniu zaś ze stanem w m arcu 1922 r. był nieco lepszy. W przecięciu dla całej Polski wynosił:
W roku Pszenica ozima Żyto ozime
1922 3,o 3,3
1923 3,3 3,5
Marzec by ł ciepły, kwiecień m iał naogół nor
m a lną temperaturę, jednakże m aj ju ż m iał prze
ciętną temperaturę poniżej norm y, przytem mie
siąc ten odznaczał się ogrom ną niestałością z wciąż zmieni aj ącemi się okresami ciepła i chłodu. Czer
wiec pod względem zniżonej w stosunku do norm y tem peratury b y ł dalszym ciągiem m aja. Dopiero na początku lipca n astąpił przełom i około 2 tygodni w całej Polsce panow ała pogoda sucha i gorąca, poczem przeciętna tem peratura spadła i sierpień m iał ju ż znów temperaturę niżej normy.
O ile chodzi o opady, to, pom inąwszy miesiąc marzec, który pod względem układu, atmosfe
rycznego w ybitnie się różnił od reszty wiosny i laj;a, należy zaznaczyć, że' wiosna początkowo m iała opady bliskie norm y, lub nawet nieco po
wyżej. Następnie przez miesiące m aj, czerwiec, lipiec zaznacza się stały spadek wilgoci, otrzym y
wanej przez Polskę. Jednakże sierpień ju ż daje wyższą ilość opadu. Naskutek tego większa część Polski z w yjątkiem rejonów zachodnich i częściowo północno-zachodnich oirzym ała w ciągu lata 1923 roku wilgoci m n ie j, n iż w ypadłoby normalnie.
Poniżej podajem y zestawienie opadu z jednej strony dla miesięcy, odgrywających rolę przy wzroście i dojrzewaniu kłosowy ch(marzec— lipiec), z drugiej strony dla miesięcy m ających takież znaczenie dla okopowych (maj- wrzesień).
/A S I i:\vY i
S t a c j e
Ma
rzec—
lipiec Maj —
wrze
sień Ma- rzec —
lipiec Maj
wrze
sień
w mm W % % nor
malnej ilości
C h o j n i c e ... 2x9,4 315,3 88,1 112,2 B y d g o s z c z ... 254,0 26 6,9 100,7 99.9 W a r s z a w a ... 194.5 191,0 7 2,3 63,4 W ą d o łk i B orow e . . . 289,6 338,2 106,4 105,3 256,4 303,9 97,4 112,1 Częstochow a . . . 368,4 403,9 119,6 119,4 P rzeg alin y . . . 337.3 337,6 120,8 105,8 C h e ł m ... 251,5 250,4 83,8 74,3 T arn ó w ... .. • 249,1 283,0 60,9 62,7 L w ó w ... 222,3 2 1 8,& 61,2 53,4 W i l n o ... 167,5 294,6 61,5 84,4
J a k w idzim y, specjalne różnice w w arunkach atmosferycznych dla kłosowych i dla okopowych nie zaznaczyły się. Jednakże powyższe liczby, w ykazujące zmniejszone w stosunku do normalnej ilości opady, niedostatecznie charakteryzują stan wilgoci w roli, gdyż na ten stan m iało jeszcze wpływ dość znaczne w ciągu lata 1923 r. zachm u
rzenie (z w yjątkiem lipca) i niskie temperatury.
W rezultacie tego ilość wilgoci w roli była prawie wszędzie całkiem dostateczna. F a k t ten ilustruje poniższa tabelka, zestawiona na mocy sprawozdań korespondentów rolnych.
N a 100 spraw ozdań stwierdzało ivilgoć w roli:
w maju w czerwcu
Województwa. niedo
tecznąsta
normal
ną miernad
ną niedo
tecznąsta
nor1 ma l-
ną miernad
ną
Warszawskie . _ 80,5 19.5 — 66 34
Łódzkie . . • / — 82,1 17.9 — 48 52 Kieleckie . . • 2,8 89,6 7-6 :— 32 68 Lubelskie . . . 0,8 63,1 36,1 I 21 78 Białostockie . . — 77-2 22,8 .— 37 63 O krąg adm. w i
leński . . . 55,6 44,4 34 5i 15
Nowogródzkie . 2,3 62,8 34.9 7 31 62 Poleskie . . . 7.4 75.6 17,0
—
29 7iW ołyńskie . . 93.5 6,5 __ 36 64
Poznańskie _ 96>4 3.6 — 52 48
Pomorskie . 1,2 92,9 5.9 1 32 67
Krakowskie . . 37.5 62,5 — 15 70 15 Lwowskie . . . TO,5 87,5 2,0 6 81 13 Stanisławowskie 39-5 53.5 7-0 26 71 3 Tarnopolskie . 4.6 88,4 7-0 18 57 25 Śląskie . . . . 7.1 92,9 —
. —
28 72Dopiero w pierwszej połowic lipca ilość wilgoci w roli zaczęła się zmniejszać, jednakże sierpień znów to poprawił.
Co było bezwzględnie zjawiskiem w roku 1923 niesprzyjającem, to niedostateczna ilość ciepła i słońca w najw ażniejszych dla wegetacji kłosowych miesiącach. Dobrze obrazuje ten b rak słońca rzeczywiste usłonecznienie w procentach m o żli
wego w zestawieniu z takim że w r. 1923.
y .m o k Y
Miejscowość
Maj Czerwiec Lipiec Sierpień 1923 192 i 1923 1922 1923| 1922 1923 1922
w p 1 0 c e n t a c li W arszawa 45 S6 27 61 49 ' 46 54 45 P oznań . . 44 62 31 63 55 i 4 i 59 52 Lwów . . 50 50 29 45 49 1 48 4i 42
Uderzający jest szczególniej brak słońca (na skutek dużego i stałego zachm urzenia) w m ie
siącu czerwcu. Lipiec i sierpień w yk azują poprawę, lecz nie należy zapom inać, że lipiec i sierpień w roku 1922 były w yjątkow o pochmurne i dżdżyste.
Zresztą ta m ała poprawa m iała ju ż wartość tylko d la zbiorów okopowych — najważniejsze d la wege
tacji zbóż miesiące b y ły stracone.
To samo m ów i zestawienie sprawozdań korespon
dentów:
N a 100 spraw ozdań stwierdzało ilość ciepła i słońca:
W ojew ództw a
w maju w czerwcu
niedo
sta
teczną dosta
teczną niedo-
sta- :eczną
dosta
teczną
W a r s z a w s k ie ... 58,8 41,2 93 7 Łódzkie . . . 47.7 52,3 98 2 K ie le c k ie ... 46,2 53,8 93 7 Lubelskie ... 59.5 40,5 94 (i B i a ł o s t o c k i e ... 86,4 13,6 88 12 O krąg adm. wileński . 95.7 4,3 80 20 Nowogródzkie . . . . 68,2 31.8 100
_
P o l e s k i e ... 72.9 27,1 83 17 W o ł y ń s k i e ... 27,6 72,4 85 15 P o z n a ń s k ie ... 63,6 36,4 100 ;— P o m o r s k ie ... 62,9 37.r 94 ()
Krakowskie ... 25,9 74.r 74 26 L w o w s k i e ... 21,2 78,8 53 47 Stanisławowskie . . . . 29.5 70,5 42 58 T a r n o p o ls k ie ... 26,2 73.8 27 73 Śląskie ... T7>9 82,1 9i 9
1*
-Brak słońca w miesiącu czerwcu n a całym obsza
rze Polski jest w tern zestawieniu nie mniej w y
raźny.
Że okres kw itnięcia zbóż był też nie bardzo sprzyjający, w ykazuje następujące zestawienie.
N a io o korespondentów stwierdziło, że w czasie kwitnięcia były niepożądanie chłody lub deszcze:
W o j e w ó d z t w a Chłody Deszcze
W a r s z a w s k ie ... 98 97 Ł ó d z k i e ... IOO IOO K ie le c k ie ... 96 94 Lubelskie ... 96 93 B i a ło s t o c k i e ... IOO IOO
Okr. adm. wileński .. . 67 33
Nowogrodzkie . . . . I OO I OO
P o le s k ie ... 88 89 W o ł y ń s k i e ... 89 79 P o z n a ń s k ie ... 96 95 P o m o r s k ie ... 95 93 Krakowskie ... 84 83 L w o w s k i e ... 67 55
Stanisławowskie . . . . 85 67
T a r n o p o ls k ie ... 85 79 Śląskie ... 88 83
Stan zasiewów jednakże był kw alifikow any cały czas dosyć wysoko. D la ilustracji przytoczymy tu tylko przeciętne oceny w stopniach dla całej Polski (w końcu każdego miesiąca):
Z i c m i 0 p 10 d y Kw ie
cień Maj Czer
wiec
3,3 3.6 3,6
Pszenica j a r a ... 3,4 3,4 Zyto o z i m e ... 3.4 3,5 3,6 Jęczm ień j a r y ... 3,6 3,2 3,6 3,4 K o n ic z y n a ... 3,7 3,9
X a tak dod atnią kwalifikację wpływał przede- wszystkiem ład ny w ygląd słomy, to też w lipcu i sierpniu przewidywano zbiory daleko lepsze, niż się okazało później po stwierdzeniu wydajności ziarna przy jesiennycli om lotach. Poniższe dwa zestawienia (na mocy sprawozdań koresponden
tów) stwierdzają ten fakt.
N a io o sprawozdań kw alifikowało ziarno:
W o je 0 z i 111 i n J a r z y n w ództw a
pełne śred
nie szczu
płe pełne śred
nie SZC7.ll -
ple
Warszawski^ . 80 I I 9 8 l 14 5
Łódzkie . . . 87 13 85 15
Kieleckię . . '. 57 18 25 72 17 X I Lubelskie . . . 6 6 13 2 1 71 16 13 Białostockie . .
Okr.- adm. wi
78 20 2 82 16 2'
leński . . . . 66 32 2 51 44 5
Nowogrodzkie . 54 34 12 64 30 6
Poleskie. . . . 82 r 7 1 80 1 9 1
W o ły ń sk ie . . . 56 13 3i 77 4 x9
Poznańskie . . 60 19 2 1 79 12 9
Pom orskie. . . 64 36 — 75 25 —
Krakowskie . . 44 52 4 58 38 4
Lwowskie . . . 54 22 24 76 17 7
Stanisławowskie 50 22 28 33 2 3 44
Tarnopolskie . 50 2 4 2 6 63 1 6 2T
.Śląskie . . . . 48 31 2 1 70 2 6 4
N a io o sprawozdań stwierdzało zbiór słomy:
W o je O z i m e j J a r e j
w ództw a obfity średni mały obfityśred
ni mały
Warszawskie . 91 9 56 44 l '_
Łódzkie . . . 80 20 6 l 39
Kieleckie . . . 47 53 — 38 60 2
Lubelskie . . . 64 35 I 46 52 2
Białostockie . . Okr. adm. wi
65 35 —- 51 47 2
leński . . . . 10 7i r 9 16 68 l 6
Nowogrodzkie . 4i 56 3 30 60 10
Poleskie . . . 35 63 2 26 70 4
W ołyńskie . . *9 81 — 50 46 4
Poznańskie . . 86 12 2 64 34 2
Pomorskie . . 75 25 — 55 42 3
Krakowskie . . 6 69 25 24 62 14
Lwowskie . . . 16 62 22 20 75 5
Stanisławowskie 8 46 46 22 53 25
Tarnopolskie 34 63 3 55 42 3
Śląskie . . . . 22 70 8 39 61 —
Postęp w uprawie gruntów.
M am y tu na m yśli tylko postęp, w yrażający się w użyciu nawozów, przytem pom iniem y sprawę nawozów zielonych? odnośnie których zresztą po
trzebne dane m ogą być zaczerpnięte bezpośrednio z ogólnych tablic zasiewów i zbiorów.
Z A S IE W Y I Z B IO R Y
Co się tyczy obornika, to badanie, przepro
wadzone za pośrednictwem korespondentów rol
nych, dało poniższe liczby, które jednakże należy traktować z ostrożnością ze względu na niedosta
teczną ich ścisłość.
Rocznie nawożono obornikiem gruntów w % % obszaru ziem i orne]:
W ojew ództw a
W w ielkiej w łasn ości
W m alej w łasn o ści
f i l Wr.
1922 W r. 192» Przed j wojną Wr.
1922 W r.1923
Warszawskie . . . . 24 l6 21,5 29 22 27.5 Ł ó d z k i e ... 22 l8 2 3 ,8 26 25 2 8 ,2 K ie le ck ie... 19 14 2 0 ,9 1 6 20 23.9 L u b e l s k i e ... 30 17 1 8 ,3 29 25 2 1 ,5 Białostockie . . . . 34 25 20,2 28 30 2 8 ,4
Okr. adm . wileński . 2 2,2 37,3
Nowogródzkie . . . 1 1 ,8 2 1 ,2
P o le s k ie ... 2 7 ,6 32,5 W o ły ń s k ie ... 22 1 2 14,6 24 2 1 21,5 P o z n a ń s k ie ... 29 23 25,8 3 1 2 6 30,1 P o m o r s k ie ... 26 20 24,0 29 24 2 6 ,7 Krakowskie . . . . 28 29 2 0 ,7 3 7 36 2 4 ,2 L w o w s k ie ... 2 6 2 1 19,3 2 9 28 2 8 ,1 Stanisławowskie . . 1 9 15 15,4 1 9 2 1 21,7 Tarnopolskie . . . . 22 15 l6,3 25 25 2 2,0 Śląskie ... 23,5 28 ,8 Co się tyczy zużycia nawozów sztucznych, to przeprowadzona ankieta nie dała rezultatów , na
dających się do opracowania, wobec czego m usim y zadowolnić się tylko m a łą ilustracją przy pomocy ze
stawienia produkcji, im portu i eksportu tychże.
Jasną jest rzeczą, że nie daje to dostatecznego obrazu użycia nawozu, jednak niewątpliwie m u si wykazać wzrost lub zmniejszenie spotrzebowania.
Ogółem produkcja nawozów sztucznych wyniosła:
w roku 1922 - 3 327,7 tysięcy q, w roku 1923
— 3239,7 tysięcy q, t. j. nieco mniej jednakże im port był większy w r. 1923, a mianowicie:
w roku 1922 — . T 850,9 tysięcy q, w roku 1923 2 476,7 tysięcy q, i eksport mniejszy: w roku 1922
— 436,4 tysięcy q, w roku 1923 — 231,9 tysięcy q.
W następstwie tćgo zużycie nawozów sztucznych musiało się znacznie zwiększyć. Zmniejszenie produkcji w ypada głównie na nawozy azotowe (azotniak w apnia w r. 1923 - 393.7 ty?- ? zamiast 691,7 tys. q i siarczan am onu 192, 9 tys. q zamiast 4544 tys. q) oraz tomasówkę (395,4 tys. q za- m iast 801, 4 tys. q). Zato wydatnie zwiększyła się produkcja potasowych, a mianowicie soli potaso
wych (600,4 tys. q zam iast 430,4 tys. q) k ain itu (570,0 tys. q zam iast 129,0 tys. q) oraz super- fosfatów (989,4 tys. q zamiast 663,6 tys. q).
Co do im portu, to ogromnie się zwiększył im port saletry chilijskiej nieoczyszczonej (363,5 tys. q w r. 1923 wobec 156,0 tys. q w r. 1922) i soli stas- furckich (1128,4 tys. q zam iast 621,6 tys. q).
Niewątpliwie fak ty te są następstwem wzrostu zapotrzebowania nawozów sztucznych, oprócz azo
towych, które widocznie powodzenia nie m ają.
Zarażenie i zachwaszczenie ziemiopłodów.
O ba te zjaw iska są przedstawione w załączonych szczegółowych tablicach, zestawionych na mocy przeprowadzonych ankiet.
Ogólnie zaś rzecz biorąc, m ożna powiedzieć, że zarażenie upraw przez pasorzyty było w r. 1923 nieznaczne. W pszenicy najczęściej spotykano śnieć, w życie sporysz. R d z a występowała na obu zbożach, ale rzadziej, n iż poprzednie pasorzyty.
Jarzy ny były zarażone tylko sporadycznie.
Zgorzel na burakach i zaraza na ziem niakach występowały również nieznacznie. N a ziem niakach w województwach poznańskiem, pomorskiem, łódz- kiem, kieleckiem i białostockiem zdarzała się w nieznacznej ilości kędzierzawka. W Małopołsce i południowej Kongresówce niewielkie szkody w y
rządziła niezmiarka.
Zachwaszczenie pól także naogół było nieznaczne.
O zim iny b y ły zachwaszczone m niej, n iż jarzyny (jak to zresztą zazwyczaj bywa), i okopowe w tym sam ym stopniu co ozim iny. Najczęstszcmi chwa
stam i w ozim inach b yły perz i oset, ognicha wy
stępowała rzadziej. W jarzynach zato spotykano najczęściej ognichę, przyczem zachwaszczenie n ią było najznaczniejsze. Oset występował w jarzynach również częściej i w większym stopniu, niż w ozi
m inach. Zachwaszczanie koniczyny k an ia n k ą było przeważnie nieznaczne.
Powierzchnia uprawiona w r. 1922/23.
Ogółem w r. 1922/23 pod wszelkiego rodzaju upraw ą było w Polsce zajęte 85,9 % gruntów ornych, gdy w r. 1921/22 — 84,2 % tychże, t. j. n a stąpiło dalsze zmniejszenie jeszcze istniejących odłogów. W poszczególnych województwach przed
stawiało się to następująco. U praw y zajm ow ały następujący odsetek gruntów ornych.
5
W ojew ództw a
1922/23
°//o
1921/22 . 0//O
W a r s z a w s k ie ... 94,4 93,4 Ł ó d z k i e ... 95,3 95,7 K ie le c k ie ... 92,5 92,2 L u b e ls k ie ... 92,1 90,6 B iało sto c k ie ... 94,3 89,6
6 E D W A R D SZTURM 'D E SZTREM
W ojew ództw a 1922/23
°//o
1921/22
°//o
Okr. adm . wileński . . 78.5 73.3 N o w o g ró d z k ie ... 61,6 56.8 P o l e s k i e ... 43.4 40,2 W o ł y ń s k i e ... 78,9 74.5 P o z n a ń s k ie ... 97.5 96,2 P o m o r s k i e ... 94.4 93.7 K r a k o w s k ie ... 91,8 92,2 I .wowskie ... 9°>7 90,1
Stanisławowskie . . . . 83,4 86,1
T a r n o p o ls k ie ... 82,3 82,1 Śląskie ... 92.4
W liczbach bezwzględnych wszelkie uprawy zajm ow ały w Polsce w r. 1922/23 15296 tysięcy hektarów (na, 17 803 tysięcy hektarów ziemi ornej). N aturalnie i w województwach .zachodnich niecała ziem ia orna b y ła obsiana, lecz były to tylko normalne ugory, w województwach wscho- dnichzaś m ieliśm y do czynienia jeszcze niewątpliwie z odłogami.
Poszczególne ziem iopłody w Polsce zajm o w ały następujący obszar:
Powierzchnia uprawiona Ziem iopłody
ha
tU “kói- upraiiej wionej powierz
chni Pszenica ozim a a ... 945 ¿94 6,2 Zyto ozime l > ... 4 622 186 30,2 Przenica jara a ... 72 071 0,5 Zyto jare b ... 22 582 0,1 ję c z m ie ń ... 1 199 457 7.8 Owies ... 2 515 076 16,4 Z i e m i a k i ... 2 279 219 14.9 B u ra k i c u k r o w e ... 136 245 0,9 Mieszanki ze z b ó ż ... 173 925 1.1
G r o c h ... 15 7 134 1473
-i,6 B ó b ... 5 279 B o b i k ... 19 305 P e l u s z k a ... 40 650 W y k a ... 192 827 i .3 Ł u b i n ... 478 988 3.1 Mieszanka ze strączkowych ze
zbożem lub b e z ... 239 398 1,6 K o n i c z y n a ... 726 417 4.7 L u c e r n a ... 16 243 0,1 a Pszenica ogóiein 6,7%. b Żyto ogółem 30,4%.
Powierzchnia uprawiona Ziem iopłody
ha
"/»Ogól- uprancj wionej powierz
chni K sparceta... 6 7 8 3 0 ,0 4 S e r a d e la ... .... . 2 5 9 9 1 4 i.7 Inne past. oraz miesz. z past. l 6 l 5 8 4 1 , 1 Trawy (tym otka, rajgras) . . 59735 0.4 K u k u r y d z a ... 7 6 3 x 6 o,5 Proso ... 1 1 7 1 4 5 0,8 Gryka ((hreczka, tatarka) . . 290 1 4 5 i,9 Rzepak o z i m y ... 2 6 983 l , Rzepak i rzepik jary . . . . 1 8 3 2 3 , o,3 L e n ... 10 3 453 0,7 K o n o p i e ... 42 7 4 6 0,3 M a k ... 3396 0,02 Inn e oleiste (gorczyca, słoneczn.) 2 6 7 3 0 ,0 1 Chmiel ... x 9 8 1 0 ,0 1 Cykor j a ... 1 9 18 0 ,0 1 B u rak i p a s t e w n e ... 1 3 1 028 0 ,9 M a r c h e w ... 5 3 009 0 ,3 K apusta ... 62 1 4 2 0 ,4 C e b u l a ... 1 1 7 6 1 0 ,1
Powierzchni,a zasiana m ającem i największe zna
czenie w Polsce ziem iopłodam i, aczkolwiek zw ięk
szyła się w porów naniu do r. 1921/22, jednakże jeszcze nie osiągnęła powierzchni zajętej przecięt
nie w latach 1909—13. Obszar upraw iony w roku 1922/23 wyniósł w stosunku do obszaru uprawio
nego przeciętnie przed w ojną dla ziemiopłodów:
P s z e n i c y ...75.2 % Ż y t a ... 91,3 % Chlebowych r a z e m ... 87,9 % J ę c z m i e n i a ...94,8 % O w s a ... 91,5 % W ażniejszych kłosowych razem 89,7 % Z ie m n ia k ó w ...93.2 % B uraków c u k r o w y c h ...81,2 % G r o c h u ... 56,3 % Jednakże niektóre uprawy zwiększyły swoje obszary w stosunku do przeciętnej przedwojennej i wynosiły
G r y k a ... 104,3 % P r o s o ...150,9 % L e n ... 128,6 % K o n o p ie ... 136,4 %
D la poszczególnych województw powierzchnia zajęta 6 ważniejszemi ziem iopłodam i razem (psze
nica, żyto, jęczmień, owies, ziem niaki, i buraki cukrowe) wynosiła w hektarach:
Z A S IE W Y I Z B IO R Y
1923 r. ¿923 r.
w odsetkach w odsetkach
W ojew ództw a 1909/13 1922 1923 rok u: roku:
1909/13 1922
Polska . . . . Warszawskie' . . Łódzkie . . . . Kieleckie . . . . Lubelskie . . . . Białostockie . . . Okr. adm . wileński Nowogródzkie . . Poleskie . . . . W ołyńskie . . . Poznańskie . . . Pomorskie . . . Krakowskie . . Lwowskie.. . . . Stanisławowskie . Tarnopolskie . . Śląskie ...
18 06« 565 i 3 7 0 903 954 700 1 1 x 2 3 8 6 1 3 3 6 304
848 303 70 8 9 3 6 537 i 6 4 5 8 1 7 6 8 7 6 9 1 6 9 x 292 2 2 5 60 6 0 7 6 651 851 9 6 7 840 4 2 8 3 1 7 7 5 6 260 144 363
U 507 739 11 792130 90,2 102,5
1 323 954 1 354 689 98,8 102,3
924 714 927 765 97.2 100,3
1 034 948 1 040 889 93,6 100,6
1 123 484 1 147 255 85,9 10 2 ,1
701105 742 024 87,5 105,8
580 999 628195 88,6 10 8 ,1
345 725 385 075 7i ,7 1 1 1 ,3
265 856 294 337 50,5 110 ,5
664 2x5 703 708 9i ,5 106,0
1 227 295 1 248 211 96,6 1 0 1,7
54143.1 547 444 9°,3 1 0 1 ,1
683*53t 680 002 104,5 99,4
940346 948 217 97,9 100,6
378 145 360 632 84,3 95,5
640 329 639 195 84,5 99,8
131 662 144 492 10 0 ,1 109,7
io- 1909— 13 i r. X921/22 w odsetkach tychże przed płodam i w roku 1922/23 w stosunku do przeciętnej stawiała się w następujący sposób:
Pszenica Żyto Jęczm ień Owies Z iem niaki Buraki
cukrowe
W o j e w ó d z t w a W 0 d s e t k a c h r 0 k u
1909/13 1921/22J1909/13 1922/22! 1909/13 I921/22 1909/i 3j1921/22 1909/13 1921/22 1909/13 I92I/22
P o l s k a ... 75,2 97,3 91,3 101,5 94,8 104,6 91,5 104,6 93,2 102,5 81,2 137,8 Warszawskie ... 72,1 100,7 99,8 102,3 110,1 101,3 104,4 100,7 101,1 101,6 102,9 131,4 95.6 100,0 97,5 100,8 102,0 100,5 93,4 100,3 97,7 98,5 139,2 131,4 K ie le c k ie ... '84,9 100,0 105,2 101,1 87,6 100,4 87,9 98,8 90,1 xoi,6 57,7 119,4 Lubelskie ... 86,7 100,4 89,7 101,3 88,6 101,3 87,8 102,7 78,0 102,8 •57,o 141,2 B ia ło s to c k ie ... 61,4 102,6 88,2 105,4 92,2 101,8 83,2 105,7 97,3 109,3 — — Okr. adm . wileński . . . 47.« 103,7 93,4 108,0 82,4 103,7 84,8 1x0,4. 93,8 109,6 — — Nowogródzkie . . . 53,4 107,8 74,6 1x1,8 64,3 1x0,6 71,6 112,7 69,4 108,5 — — P olesk ie... 20,0 105,1 5o,5 109,7 51,7 110,5 53,2 113,2 55,2 1x1,0 — — W o ły ń s k ie ... 70,r 104,5 105,1 104,8 82,1 104,1 93,o 108,3 85,4 106,4 50,9 189,9 P o z n a ń s k i e ... 80,1 IOO;3 96,8 X0I ,0 100,7 112,6 95,1 100,7 102,7 98,7 85,2 109,4
Pomorskie 59,o 100,2 99,5 100,1 92,0 106,5 82,1 xoo,8 90,4 100,2 62,6 125,4
Krakowskie io i,8 93,3 94,9 95,0 109,4 104,1 96,5 102,7 x.3i ,4 101,9 — —
Lwowskie . 81,9 92,5 84,3 91,6 H 5,i 109,7 111,7 110,4 109,8 102,7 68,1 140,4
Stanisławowskie 69,7 83,1 66,8 75,3 1x1,5 106,5 97,3 105,5 83,8 103,9 — ■
Tarnopolskie . 59,7 94,5 81,0 93,2 105,3 103,9 104,6 105,3 85,6 103,0 ' — — Śląskie . . . H 5,3 110,9 98,8 108,6 ro2,6 106,9 97,9 118,8 99,i 102,9 207,4
J a k widać z powyższego, powierzchnia wszyst
kich ziemiopłodów z bardzo m ałem i w y jątkam i, chociaż wszędzie zwiększyła się w stosunku do
r. 1921/22, jednakże pozostawała d o tąd (także z bardzo nieznacznemi w yjątkam i) poniżej prze
ciętnego obsiewu przed w ojną (r. 1909-13).
8 E D W A R D SZTl RM D E SZTREM
I* r o (1 u k c j h. i przeciętnie przed w ojną (w latach 1909-13) na- Ogólne zbiory ważniejszych ziem iopłodów wy- stępujące ilości:
nosiły w całej Polsce w latach 1922/23, 1921/22
W tysiącach q.
Z i e m i o p ł o d y O g ó l n y z 1) i ó r Zbiór 1922/23 w odsetkach Z bio ru roku
1922/23 1921/22 1909/13 1921/22 1909/13
P s z e n i c a ... r 3 535,7 11 533,4 17 044.2 U 7,4 79,4 Z y t o ... 59 623.9 50 135.3 57 485,1 118 ,9 103,7 Chlebowe r a z e m ... 73 159,0 01 008,7 7-1 529,3 118,6 98,2 J ę c z m i e ń ... 16 555,1 12 967,5 15 i 85.4 12 7,7 109,0 O w ie s... 35 224,0 25 056,2 28 314.3 140,6 124,4 Ważniejsze kłosowe razem • 124 ¡>38,7 «0 002,4 118 029,0 125,3 105,9 Gryka ... 2 430,0 2 343,6 103,7
P r o s o ... I 122,1 f i 277,0 87,9 Kłosowe r a z e m ... 128 4!) 0,8 103 313,0 124,4 K u k u r y d z a ...
Groch, soczewica, bób, fa
973,2 705,0 138,0
sola, p e l u s z k a ... 2 549.7 1 861,0 137,0
Z ie m n ia k i... 264 942,5 332 189,9 252 999-5 79,8 104,7 Buraki c u k r o w e ... 25 746,2 26 714,3 9 6,4
Rzepak ... 477,2 369,7 12 9 ,1
Len n a s i e n i e ... 593-9 506,7 117 ,2
Len w łókno ... 408,3 5i 6,l 79.1
Konopie nasienie . . . . 292,6 258,6 113 ,2
Konopie w ł ó k n o ... 199.7 211,9 94,2
Przeciętny zbiór z ha 6 ważniejszych ziemiopło
dów wynosił w q:
w r. 1922/23 w r. 1921/22
Przeciętnie w latach 1909-13
Psze- nica 13.3 11,1
Żyto r2,8 11,0
Jęcz- mien 13.8 i r , 3
Owies 14,0
10,5
Ziem
niaki I l 6
152 Buraki
cukro
we 189 244
12,6 ir ,2 r r / j 10,3 103,1 245 W edług województw przeciętny zbiór w ażniej
szych kłosowych (pszenicy, żyta, jęczm ienia i owsa) razem wynosi i w r. 1922/23 z ha przeciętnie:
P o lsk a ... t3,3 q Warszawskie . 15,5 q
Łódzkie . . . . 15,4 q Kieleckie
Lubelskie . . Białostockie O kr. adm.
wileński Nowogródzkie
14,3 ? 14,6 q 13,3 «/
7,8 ?
9,9 <?
Poleskie . W ołyńskie Poznańskie Pomorskie Krakowskie Lwowskie .
Stanisławowskie 11,2 q Tarnopolskie . 12,6 q Śląskie . . . . 14,9 q 10.0 q
10,5 q
17 f i q 16.0 q ro.g q
i i ,3 q
Z liczb tych bezpośrednio w ynika ustosunkowanie poszczególnych województw pod względem stopnia
przeciętnej wydajności w r.' 1922/23. Przytem obraz otrzym any jest jaśniejszy, niż gdybyśm y rozpatrywali poszczególne ziemiopłody, naskutek tego, że różnice wpływ u układów atmosferycz
nych na ozime i jare zboża w różny cli rejonach w ten sposób w d u ży m stopniu się korygują.
D la ważniejszych roślin przemysłowych prze
ciętny urodzaj w całej Polsce z ha wynosił q:
Rzepak LeU Ktm.opic K(f °pie 1 nasienie włokno nasienie włokno w r. 1922/23 10,5 5,7 3,9 6,8 4,7 w r. 1921/22 8,2 5,0 5,1 6,2 5,1
Uderzające jest ogromne zmniejszenie wydajności w łókna lnu i konopi, co chyba należy położyć na karb niesprzyjających warunków atmosferycznych, brak słońca lub ciepła (dla konopi) . Rzepak naskutek sprzyjającej zim y obrodził dobrze.
Straty w zbiorze ziem niaków naskutek zm arznię
cia lub gnicia po wykopaniu w r. 1922/23 były względnie nieznaczne i dużo mniejsze niż w roku 1921/22. W ynosiły one w % % ogólnego zbioru:
Z A S IE W Y I Z B IO R Y
W ojew ództw a Ogó
łem 1
\V wiel
kiej własności
W malej własności
Ogółem w roku 1921/2-2 w roku i922/ 23
L'olska . . . . 1,4 1,2 1,4 3,4
Warszawskie . 0,4 o ,5 0,3 0,9
Łódzkie . . • o ,7 0,6 0,8 0,6
Kieleckie . . • i,i 0,4 i ,3 4,6i Lubelskie . . • 0,8 o ,7 0,8 o ,5 Białostockie . .
Okr. adm. w i
0,6 x
0,4 0,6 2,5
leński . . ■ 9,8 10,2 9-5 i , 9
Nowogródzki:’ . 2,3 3,3 1,8 2,1
Poleskie . . ■ 1,1 1,2 1,0 i ,7
W o ły ń s k ie , . . 0,1 0,2 o,x 3,i
Poznańskie . . 0,3 o,4 0,3 0,0
Pomorskie . . 2,4 o ,4 3,3 o ,3
Krakowskie . . 0,7 1,0 o ,7 10,8
Lwowskie . . 4,2 5,4 4,o 10,3
Stanisławowskie o ,3 0,1 0,3 10,9
Tarnopolskie o ,7 o ,4 0,8 14,4
Śląskie . . . . 1,0 ' 2,3 0,3 7,1 Po odliczeniu przepadłych ziemniaków pozostały zbiór w ynićsł według województw q:
Ogółem
Z większej Z mniejszej W o je zebrano
wództwa ziemniaków zdatnych do użytku
własności własności
Polska . . . Warszawskie Łódzkie . . Kieleckie . . Lubelskie Białostockie O kr. adm.
wileński . Nowogródzkie Poleskie Wołyńskie . Poznańskie . Pomorskie . Krakowskie . Lwowskie Stanisławów.
Tarnopolskie Śląskie . . .
261 279 865 2 6 9 1 2 18 0 21 662 435 22 9 2 1 248 25 9 8 4 7 3 6 1 4 4 1 9 828
7 987 586 5 6 6 9 900 4 459 182 8 1 6 7 2 7 0 3 8 2 7 1 6 5 3 14 353 995 15 397 990 23 029 753 r i 390 40 6 16 301 512
4 35« I 91
80 180 140 11 029 543
7 756 041 5 455 539 7 178 175 3 212 191 2 908 238 2 004 121 1 288 708 2 728 580 18 755 683 4 739 696 2 055 295 3 9°5 721 1 592 655 3 979 016 x '59° 947
Psze Ogółem
W o je w ództw a
nica i żyto 'zboża chle
jęcz
mień Owies Zie
m nia
ki
(przyjmując 4 Ag ziemniaków =
1kg zboża) w r. | w r.
bowe) 19 - 3 1CJ2 2
Polska . . 220,9 50,5 107,7 724,8 560,8 553,8' W arszawskie 270,7 48,4 121,2 647>7 602,2 530,3
Łódzkie . . 266,3 38,5 H 3,7 722,9 599-2 598,4 Kieleckie . 202,0 68,8 120,6 675,9 560,3 497,o Lubelskie . 297,6 72,2 173,2 959,3 782,8 755,3 Białostockie 289,1 39-9 147,6 765,5 667,9 645,0 Okr. adm.
wileński . 189,0 45,o 78,3 565,4 453,6 435,4 Nowogródzk. 182,9 3i ,5 77,5 478,6 4n ,5 386,1 Poleskie 125,0 16,6 53,6 314,2 273,7 314,7 W ołyńskie 235,5 37,7 85,3 422,8 463,2 509,7 Poznańskie 487,0 98,0 125,7 1550,6 1098,3 1257,2 Pomorskie 404,1 73,5 128,0 H 77,4 899,9 1083,1 Krakowskie 103,0 37,'1 96,7 578,0 381,3 402,0 Lwowskie . 128,8 42 ,'9 89,5 670,3 4.28,7 402,0 Stanisław. . 69,8 28,8 85,7 671,6 352,2 348,7 T arnopolskie 171,3 91,1 116,7 907,1 605,8 525,7
Śląskie . . 57,5 8,7 47,8 287,5 185,8
181 099 71«
15 882 637 13 906 394 17 465 709 18 806 561 11 207 637 5 079 348 3 665 779 3 170 474 5 438 690 19 515 970
9 614 299 13 342 695 19 124 032
9 797 75i 12 322 496
2 759 244 ziemio-
a bez Górnego Śląska.
J a k w idzim y z powyższego, naogół pod w zglę
dem zaopatrzenia ludności' urodzaj 1923 roku b y ł lepszy n iż w r. 1922, z w y jątkie m nieznacznej zniżki dla województw poleskiego i wołyńskiego oraz zachodnich: poznańskiego, pomorskiego i k ra
kowskiego, co tłum aczy się obfitym urodzajem ziem niaków w r. 1922.
O ile chodzi o zużycie ziem niaków na paszę dla inwentarza w r. 1923/24 (ze zbiorów 1923 r.) to zestawienie sprawozdań korespondentów rolnych daje następujące liczby w % % ogólnego zbioru:
z ogólnego zbioru ważniej:
płodów w r. 1923 potrącim y ilość potrzebną na siew oraz przepadło ziem niaki i pozostałość ob
liczym y n a głowę ludności, to otrzym am y według województw następujące ilości (w Ag).
W ojew ództw a
W ięk
sza włas
ność Mniej
sza włas
ność
Ogółem w r.
1923/24 w r.
1922/23
Polska 29,1 35,5 33.5 33,6
W a r s z a w s k ie ... 27,2 37-1 33,o 39,2 Łódzkie . . . 25,1 37,9 33,3 34,8 K ie le c k ie ... . 37,1 40,9 40,0 37-4 Lubelskie ... 41,2 44,9 43,9 44,i B i a ł o s t o c k i e ... 27-7 29,3 28,9 34,5 Okr. adm . wileński , . 34-9 27,8 30,4 30,1 N ow ogródzkie... 4i ,7 46,3 44,7 40,8 Poleskie ... 27,4 29,9 29,2 26,2 W o ł y ń s k i e ... 44-3 36,9 39,4 36,0 P o z n a ń s k ie ... 20,5 35,2 28,0 29,5 P o m o r s k ie ... 31,5 37,9 35,8 34,2 K rakow skie...! 25,3 26,5 26,3 28,1 L w o w s k i e ... 25,6 30,0 29,3 23,9 Stanisławowskie . . . . 32,3 29,8 30,1 16,4 T a r n o p o ls k ie ... 34,3 36,2 35,7 30,1 Śląskie ... 20,6 39-6 32,6 .
10 E D W A R D S ZT U R M D E SZTREM
W liczbach bezwzględnych wynosi to w kw in
talach:
W ojew ódz
twa
Ogółem zużytkowano
ziemniaków na paszę
Większa własność
Mniejsza własność
Polska 87 654 783 •23 ‘296 580 64 358 203 Warszawskie 8 892 494 3 000 036 5 892 458 Łódzkie . . 7 217 289 1 946 766 5 270 523 Kieleckie . . 9 167 480 2 024 005 7 143 475 Lubelskie n 401554 2 957 408 8 444 146 Białostockie 4 173 615 889 777 3 283 838 Okr. adm.
wileński 2 427 034 1 0x4 975 1412 059 Nowogródzk. 2 532 974 835 718 1 697 256 Poleskie . . 1 302 367 354 395 947 972 W ołyńskie . 3 215 638 x 208 761 2 006 877 Poznańskie . 10 714536 3 844 915 6 869 621 Pomorskie . 5 136 823 1 493 004 3 643 819 Krakowskie 4 «55 804 519 990 3 535 8x4 Lwowskie . 6 737 °75 999 865 5 737 210 Stanisław. . 3 434 158 514428 2 919 730 Tarnopolskie 5 825 546 1 364 802 4 460 744 Śląskie . . 1 420 396 327 735 x 092 661
D la scharakteryzowania stopnia potrzeb i za
pasów zboża w poszczególnych rejonach Polski bardzo ciekawe jest zestawienie danych, otrzy
manych od korespondentów rolnych na pytania, dotyczące plonów, omłacanych natychm iast po zbiorach. Liczby są dość jednostajne — jednak wyraźnie większe dla województw potrzebujących szybszego uruchom ienia zbioru, czy to dla potrzeb konsumcyjnych, czy dla pieniężnej realizacji uro
dzaju, i mniejsze dla województw lepiej uposa
żonych.
. .. . % zbioru
YyOje- omlacany W o je omlacany% zbioru w ództw a natychmiast wództw a natychmiast Warszawskie . . 22 W ołyńskie . . . 21 Łódzkie . . . . 21 Poznańskie . . 21 Kieleckie . . . 22 Pomorskie . ■ • 23 Lubelskie . . . 20 Krakowskie • • ■ 27 Białostockie . . 20 Lwowskie . . . 29 Okr. adm .w ileński 27 Stanisławowskie 33 Nowogródzkie . 23 Tarnopolskie . . 28 Poleskie . . . . ¿0 Śląskie . . ■ • 27
Z A S IE W Y I Z B IO R Y 11
Taki. 1. Powierzchnia zasiana i zbiór według województw.
R o k ICJ22/23.
P s z e n i c a
W ojew ództw a
ozima i jara łącznie 0 z i m a j a r a
Ogółem Większa własność
Mniejsza
własność Ogółem Większa własność
Mniejsza
własność Ogółem Większa
własność Mniejsza własność
Polska W arszawskie Ł ódzk ie . . Kieleckie . Lubelskie . Białostockie Okr. adm . wileńsk Now ogródzkie . Poleskie . . W ołyńskie . Poznańskie Pomorskie . K rakow skie Lwowskie . Stanisławowskie Tarnopolskie Śląskie . . . .
Polska . . Warszawskie Ł ódzkie . . . . Kieleckie . . . Lubelskie . . . Białostockie . . Okr. adm . wileński Now ogródzkie ■ Poleskie . . . W ołyńskie . . Poznańskie . . Pomorskie . . . K rakow skie . ■ Lwowskie . . • Stanisławowskie Tarnopolskie Śląskie . . . .
Polska . . Warszawskie Łódzkie . . . . Kieleckie . . . Lubelskie . . Białostockie Okr. adm. wiloński Nowogrodzkie . Poleskie . W ołyńskie . ’ ' Poznańskie . \ Pom orskie . .
Krakowskie . . Lwowskie . . . S tanisławowskie Tarnopolskie Śląskie . . . .
P o w ie r z c h n ia z a s ia n a id h a I 017 365
101 418 60 145 85 876 132 486
23 554 12 503 5 970 5 261 86 304 64 203 26 082 90 145 147 229
53 449 115 300 7 440
1 581 708 1 033 389 1141 890 1 965 670 340 136 106 268 67 231 48 499 996 025 1 203 075 473 163 884 340 1 606 896 550 342 1 432 116 104 954
426 253 60450 36 379 46 538 77 402 14532
5 349 2 945 2 375 39 513 35586 11 161 14414 29 354 14018 33 77°
2467
I 007 67O 667 I 219
221 48 3121 484 7*3 212 178 366 156 448 35
288 795 558 853 540 212 673 968 7°7 801 719 180 807 063 225 355
501 112 40968 23 766 39 338 55084 9022 7 154 3.025 2886 46791 28617. 14921 75 731 117875 39 431 81 530 4 973
574 420 362 594 474 332 745 817 118 596 58056 35 558 26531 511 318 489274 260444 706160 240089 394 279 983 891 69 599
101 218 58 727 85 412 129 204 23 012 10 029
5 148 4 038 85 032 59 004 24 614 88 445 130 430
37 555 96 173
7 253
679119 014 771 137 188 920 027 333 577 87 393 58 668 39 084 983 099 106 528 447 267 867 803 444 114 385 774 209 218 102 730
300 401 545 893 72 071 26 852
60 329 40 889 200 121
35 336 23 391 1418 1043
46 252 39160 464 286
75014 54 190 3 282 2388
14 388 8 624 542 144
4 594 5 435 2 474 755
2O52 2496 822 293
1 924 2 114 1223 451
38 938 46 094 1272 575
31530 27 474 5 199 4 °56
10 215 r 4 399 1468 946
13764 74681 1 700 650
25 348 105 082 16 799 4006 9229 28 326 15 894 4789 27 541 68 632 19 127 6229
2 347 4906 187 120
r w ? == IOO kg '
137 0606 578 400 810 342 34G 784 oo5 546 573 573 2589 1742 656 740 358 031 18 618 14 °55 664 510 472 678 4 702 3048 185 418 734609 45 643 34 435 219 565 114 012 6559 1 975 42 134 45259 18 875 6078 28 533 30 135 8563 3 140 18 691 20393 9 415 3277 479036 504 063 12926 5671 637926 468 602 96 547 75 875 195876 251 391 25 896 16 843 171 252 696 551 16 537 6928 3252i3 1118 891 162 782 41 584 102 733 283 041 164 568 53 330 370862 838 356 222 898 77 363
33915 68815 2224 1440
P rz e cię tn y zbiór z h a w q — 10 0 kg
13,3 15,2 11,0 13,5 15,4 12,1 11,4 12,0
15,6 16,7 14,0 15,6 16,7 14,0 12,9 14,4
17,2 18,4 15,3 17,3 18,6 15,3 13,1 13,5
13,3 14,3 12,1 13,3 14,4 12,1 10,1 10,7
14,8 15,8 13,5
13,1 14,9 15,8 13,6 13,9 14,4
14,4 15,2 14,5 15,3 13,2 12,1 13,7
8,5 9,0 8,1 8,7 9,2 8,3 7,6 8,1
11,3 10,8 11,8 11,4 10,8 12,1 10,4 10,7
9,2 9,2 9,2 <),7 9,7 9,6 7,7 7,3
11,5 12,3 10,9 11,6 12,3 10,9 10,2 9,9
18,7 20,1 17,1 18,8 20,2 17,1 18,6 18,7
18,1 19,1 17,5 18,2 19,2 17,5 17,6 17,8
9,8 12,4 9,3 9,8 12,4 9,3 9,7 10,7
10,9 12,5 10,5 11 ; i 12,8 10,6 9,7 10,4
10,3 U J 10,0 10,3 11,1 10,0 10,4 11,1
12,4 13,3 12,1 12,6 13,5 12,2 11,7 • 12,4
14,1 14,3 14,0 14,2 14,5 14,0 11,9 12,0
45 210 79 375
*78 894 398 1719
529 772 697 1 143 522 1050 12 793 11 105 12 898 67
472 558 847 4 5f>3 1 654 11208 4 584 12 797 5 423 6 13S 7 255 20 672
9 053 9609 121 198 I I I 238 145 535 - 784
10.5 10,7 12,2 9.3 12.5 11.5 7.4 10.3
8,0 10.4 18,1 17.3
9,2 9.5 10,0 11.3 U .7
*
12 Z A S IE W Y I Z B IO R Y
Tabl. 1. Powierzchnia zasiana i zbiór według województw (c, d.).
R o k 192 2/23 .
W o jew ództw a
Ż y t o
ozime i jaro łącznie o z i m e j a r e
Ogółem Większa w'asność
Mniejsza
własność Ogółem Większa własność
Mniej sza
własność Ogółem Większa własność
Mniejsza własność
P o w ierzch n ia za sia n a w ha
P o l s k a ... 4 «44 768 1 325 420 3 31!) 348 4 622 186 1 318 068 3 304 118 22 582 7 352 15 230 W arszawskie • • • 579 460 230 833 348 627 577 916 230525 347 391 1544 308 1236 Ł ó d z k i e ... 424 862 137508 287 354 424 567 137 423 287 144 295 85 2x0 K i e le c k i e ... 384 429 95 109 289 320 382 920 94969 287 951 1509 140 1369 L u b e l s k i e ... 413 495 112936 300 559 412 881 112838 300043 614 98 516 Białostockie . . . . 354 678 Si 889 272 789 352 778 81 523 271255 1 900 366 1 534 Okr. adrn. w ileński . 329 101 124 133 204 968 326 428 122879 203 549 2 673 1254 1419 Nowogródzkie . . . 201 737 54 537 147200 200 446 . 54312 146 134 1 291 225 1066 P o le s k ie ... 146 322 32084 114238 144 483 31725 112 758 1 839 359 1480 W o ły ń s k ie ... 307 864 75 505 232 359 307 340 75 4 °° 231 940 524 i° 5 419 Poznańskie . . . 594 777 209 776 385 001 591 232 207 466 383766 3 545 2310 1 235 P o m o r s k ie ... 63619 209608 269 103 61 838 207265 4 124 1781 2 343 K rakow skie . . . . 159 852 20761 139091 158 452 20521 137 931 1 400 240 i 160 L w o w s k ie ... 236 456 39202 197254 235 648 39 171 196477 808 3i 777
Stanisławowskie . . 57 351 7 »37 49 514 57 034 7 837 49 197 317 — 317
Tarnopolskie . . .
Śląskie ... 133 971 24 754 109217 133 915 24 754 109161 56 — 56
47 186 M 937 32 249 47 043 14 887 32 156 143 50 93
O gólny zbiór w q = IOO k
P o l s k a ... 55) ($2387(5 18395334 40228542 59398263 19314794 40083469 225 613 80 540 145 073 Warszawskie . . . 8183 5013681 659 4501842 8 169 741 3678 6174 4 9 1124 13 760 3 042 10 718 Ł ó d z k i e ... 6 023673 2260412 37C3261 6 020 4692259383 3761 086 3 204 1029 2175 K i e l e c k i e ... 4 997 509 1413 739 3 583 77° 4 984 754 I 412 299 3 572 455 12 755 1440 u 315 L u b e l s k i e ... 5 529 157 1782 1233747 °34 5 523 282 I 78O 9O73 742 375 5 875 1216 4 659 Białostockie . . . . 4 533 134 1142008 3391 1264 512 334 I T382633 374 071 20 800 3 745 17 °55 O kr. ad m . w ileński . 2 474 205 1059683 14145222 455 456 i 050666 1404 790 18 749 9017 9 732 Nowogródzkie . . . 2 006 454 559 738 14467161 996 093 557 601 143S 492 10 361 2 137 8224 P o le s k ie ... 1 494 734 314 331 t 1S04031 480 954 311 455 1169499 13 780 2 876 10904 W o ły ń s k ie ... 3 319 064 882 087 2436 977 3 314 838 881 335 2 433 50^ 4 226 752 3 474 Poznańskie . . . . 9 888 876 3871919 60169579 839 773 38406495 999 124 49 103 31270 17 833 P o m o r s k ie ... 3 977 401 997 238 29801633 929 287 976729 -2 952 558 48114 20509 27605 K rakow skie . . . . 1 681 202 277 782 1403 4201 669 069 27526(3 1 393 803 12 133 2 5l ó 9617 L w o w s k ie ... 2 703 298 524 49Í 2 1788072 695 935 524 280 2171 655 7 363 211 7 * 52 Stanisławowskie . . 606 812 95 241 511 571 604 117 95 241 508 876 2 695 2695 Tarnopolskie . . . 1 544 328 312 410 1231 9181 543 6.19 312410 1231209 70.9 — 709 Śląskie ... 660 528 220473 440 055 658 542 219 693 4-38849 1 986 780 1206
P rze cię tn y zbiór z ha w q = 10 0 kg ■r
P o l s k u ... 12,8 14,(i 112,1 12,9 14,7 12,1 10,0 11,0 9,5
W arszawskie • . . 14,1 15,9 12,9 U , 1 16,0 12,9 8,9 9,9 8,7
Ł ó d z k i e ... 14,2 16,4 13,1 14,2 16,4 13,1 10,9 12,1 10,4 K i e l e c k i e ... 13,0 14,9 12,4 13,0 14,9 12,4 8,5 10,3 8,3 L u b e l s k i e ... 13,4 15,8 12,5 13,4 15,8 V 12,5 9,6 12,4 9,0
Białostockie 12,8 14,0 12,4 12,8 14,0 12,4 10,9 10,2 11,1
Okr. ad m . w ileński • 7,5 8,5 6,9 7,5 8,6 6,9 7,0 7,2 6,9
Now ogródzkie ■ ■ ■ 9,9 10,3 9,8 10,0 10,3 9,8 8,0 9,5 7,7
P o le s k ie ... 10,2 9,8 10,3 10,3 9,8 10,4 7,5 8,0 ’ 7,4
W o ły ń s k ie ... 10,8 11,7 10,5 10,8 11,7 10,5 8,1 7,2 8,3
Poznańskie . . . . 16,6 18,5 15,6 16,6 18,5 15,6 13,9 13,5 14,4
P o m o r s k ie ... 14,6 15,7 14,2 14,6 15,8 14,2 11,7 11,5 11,8
K rakow skie . . . . 10,5 13,4 10,1 10,5 13,4 10,1 8,7 10,5 8,3
L w o w s k ie ...
Stanisławowskie . .
11,4 13,4 11,0 11,4 13,4 11,1 9,1 6,8 9,2
10,6 12,2 10,3 10,6 12,2 10,3 8,5 — 8,5
Tarnopolskie . . . 11,5 12,6 11,3 11,5 12,6 11,3 12,7 _ 12,7
Śląskie . ... 14,0 14,8 13,6 14,0 14,8 13,6 13,9 15,6 13,0
*
