Biblioteka Główna UM K Toruń
O U i Z b Z ,
U N I W E R S Y T E T M I K O Ł A J A K O P E R N I K A
WYDAWNICTWA INFORMACYJNE
SK ŁA D OSOBOW Y
NA R O K 1968/69
TORUŃ 1969
\
U N I W E R S Y T E T M I K O Ł A J A K O P E R N I K A
WYDAWNICTWA INFORMACYJNE
SK ŁA D O SO BO W Y
NA R O K 1968/69
TORUŃ 1959
PRZYGOTOWAŁA DO DRUKU
Maria Jankowska
Q i A U i
UNIWERSYTECKA
J*iORUN»U
UMK ïam . 121 nakł. 500 ark. wyd. 7 cena 7,- zł M-14 13 1 09
O . U O i V
% ° \ j
¡ AI N A U G U R A C J A
ROKU AKADEMICKIEGO 1968/69
^1"'Il■ ■
1
R y c . 1
I n a u g u r a c j a ro k u a k a d e m i c k i e g o 1 9 6 8 / 6 9 . Ś lu b o w a n ie studentó w.
_
S P R A W O Z D A N I E
J M R E K T O R A P R O F . D R W I T O L D A Ł U K A S Z E W I C Z A W Y G Ł O S Z O N E P O D C Z A S I N A U G U R A C JI RO K U A K A D E M I C K I E G O 1 9 6 8 / 6 9 NA U N I W E R S Y T E C I E M I K O Ł A J A K O P E R N I K A W T O R U N IU
dnia 8 p a ź d z i e r n i k a 1968 r . o godz. 10, 00
I. P o w i t a n i e
Sz a n o w n i Z e b r a n i !
O t w i e r a j ą c d z i s i e j s z ą u r o c z y s t o ś ć i n a u g u r a c j i ro k u ak ad . 1 9 6 8 / 6 9 , 2 4 - t ą w d z i e j a c h A l m a e M a t r i s C o p e r n i c a n a e , w i t a m s e r d e c z n i e o b e c n y c h w t e j s a l i n a s z y c h D r o g i c h G o ś c i i O ddanych P r z y j a c i ó ł :
1. T o w . J ó z e f a M a j c h r z a k a , z a s t ę p c ę c z ł o n k a K C P Z P R , I - g o s e k r e t a r z a K W P Z P R w B y d g o s z c z y , p o s ł a na S e j m P R L
2. Ob. B r o n i s ł a w a O w s i a n ik a . p r e z e s a Z a r z ą d u W o je w ó d z k ie g o Z S L w B y d g o s z c z y , p o s ł a na S e j m P R L
3. Ob. W ito ld a L a s s o t ę , p r z e w o d n i c z ą c e g o W K SD w B y d g o s z c z y , p o s ł a na S e j m P R L
4 . Ob. A l e k s a n d r a S c h m i d t a , p r z e w o d n i c z ą c e g o P r e z y d i u m W RN w B y d - g o s z c z y , p o s ł a na S e j m P R L
5. T o w . W i k t o r a S o p o r o w s k ie g o . s e k r e t a r z a KW P Z P R w B y d g o s z c z y 6. Ob. m g r W o j c i e c h a P o k o r ę . D y r e k t o r a G e n e r a l n e g o M in. O św . i S z k . W yż.
7. T o w . gen. dyw. J ó z e f a K a m i ń s k i e g o . d o w ó d cę P o m o r s k i e g o O k r ę g u W o j sk o w eg o
8. T o w . m g r Z y g m u n ta N a jd o w s k ie g o . w i c e p r z e w o d n i c z ą c e g o ZG Z M S 9. P r z e d s t a w i c i e l a g ru p y p ó ł n o c n e j A r m i i R a d z i e c k i e j &
10. T o w . B o l e s ł a w a R ó ż y c k i e g o . I s e k r e t a r z a K M P Z P R w T o r u n i u ^ 11. T o w . T a d e u s z a K o n a r s k i e g o . j,j. z e w o d n i c z ą c e g o P r e z y d i u m M RN w T o
ru niu
12. T o w . d o c . d r J ó z e f a S ł o m i ń s k i e g o . r e k t o r a W y ż s z e j S z k o ł y I n ż y n i e r s k i e j w B y d g o s z c z y
2
13. T o w . płk Ludwika S t e f a n i s z y n a. k o m e n d a n ta W y ż s z e j S z k o ł y O f i c e r s k i e j W o j s k R a k ie to w y c h i A r t y l e r i i i m . G e n . J . B e m a w T o r u n i u
14. Ob. P r o f . d r K o n r a d a G ó r s k i e g o , p r e z e s a T o w a r z y s t w a N aukow ego w T o ru n iu
15. T o w . in ż . H e n r y k a J a s k ó l s k i e g o , d y r e k t o r a Z a r z ą d u I n w e s t y c j i S z k ó ł W y ż s z y c h w T o r u n i u
W i t a m g o r ą c o p r z y b y ł y c h na d z i s i e j s z ą i n a u g u r a c ję : p o słó w w o j. b y d g o s k i e g o , d y r e k t o r ó w zakładów p r z e m y s ł o w y c h , i n s t y t u c j i k r e d y to w y c h , p r z e d - s i ę b i o r s t w h andlow ych, s t o w a r z y s z e ń k u l t u r a l n o - o ś w i a t o w y c h i s p o r to w y c h T o r u n i a i n a s z e j g o s p o d a r n e j Z i e m i B y d g o s k i e j.
W i t a m s e r d e c z n i e p r z y b y ł y c h na n a s z ą w s p ó ln ą u r o c z y s t o ś ć i n a u g u r a c y j - n ą K o l e ż a n k i i K o le g ó w p ra c o w n ik ó w n a u k o w o -d y d a k t y c z n y c h UM K - p r o f e s o rów e m e r y t o w a n y c h , p r o f e s o r ó w , d o ce n tó w , adiunktów, a s y s t e n t ó w , p r a c o wników B i b l i o t e k i G łó w n e j, m a ją tk ó w , a d m i n i s t r a c j i i o b s łu g i.
W i t a m i p o z d r a w ia m j a k n a j s e r d e c z n i e j W a s - M ło d z i P r z y j a c i e l e S tu d e n c i , K o l e ż a n k i i K o le d z y , z e b r a n y c h w t e j s a l i o r a z p r z e k a z u j ę . za w a s z y m p o ś r e d n i c t w e m g o r ą c e sło w a r e k t o r s k i e g o p o z d r o w ie n ia : " W i t a j c i e w nowym ro ku a k a d e m i c k i m 1 9 6 8 / 6 9 " l i c z ą c e j ponad 5 t y s i ę c y czło n k ó w s p o ł e c z n o ś c i s t u d e n c k i e j U M K , s t u d i u j ą c e j na s tu d ia c h s t a c j o n a r n y c h , z a o c z n y c h , w i e c z o r o w y c h i e k s t e r n i s t y c z n y c h .
P o z d r a w i a m z g łęb i s e r c a w s z y s t k i c h W ychow anków i P r z y j a c i ó ł U n i w e r s y te tu M i k o ł a ja K o p e r n ik a w k r a j u i z a g r a n i c ą , d z i ę k u j ą c i m za żyw ą p a m i ę ć 0 n a s z e j U c z e l n i , za o k a z y w a n ą j e j p o m o c i ż y c z l i w o ś ć , za p r z e s ł a n e p i s m a 1 t e l e g r a m y g r a t u l a c y j n e .
II. S p r a w o z d a n i e
N a s z a u r o c z y s t o ś ć i n a u g u r a c y jn a zb ie g a s i ę w c z a s i e z w y t ę ż o n y m i p r z y g o t o w a n ia m i c a ł e g o k r a j u do V - g o Z ja z d u P Z P R , k t ó r y b ę d z ie o b r a d o w a ł w W a r s z a w i e w 2 0 - l e c i e z je d n o c z e n i a p o l s k i e g o ru ch u r o b o t n i c z e g o . Z je d n o c z e n i e to dokon an e na r e w o lu c y jn y c h z a s a d a c h m a r k s i z m u - l e n i n i z m u " u m o c n i ł o k i e r o w n i c z ą r o l ę n a s z e j p a r t i i , w ż y c i u n a ro d u , w b loku s i ł d e m o k r a t y c z n y c h w s o j u s z u r o b o t n i c z o - c h ł o p s k i m , we w s z y s t k i c h p r o c e s a c h s o c j a l i s t y c z n e j p rz e b u d o w y sto su n k ó w s p o ł e c z n o - g o s p o d a r c z y c h " . W s z y s t k o , co w cią g u u b i e g ł y c h 2 4 - c h l a t " z d o b y ł a P o l s k a Ludowa na n o w e j d ro d z e h i s t o r y c z n e g o r o z w o ju , w i ą ż e s i ę j a k n a j ś c i ś l e j z i m i e n i e m n a s z e j p a r t i i , z j e j p o lity k ą , z j e j r o l ą k i e r o w n i c z ą w ż y c i u n a r o d u " . D z i a ł a j ą c w ś c i s ł y m s o ju s z u z Z S L i SD - P Z P R u m o c n i ł a w ła d z ę ludow ą i udowodniła n i e z b i c i e , ż e P o l s k a m o ż e ż y ć i r o z w i j a ć s i ę n ad al je d y n ie ja k o p a ń s tw o s o c j a l i s t y c z n e pod p r z e w o d e m k l a s y r o b o t n i c z e j i j e j p a r t i i. J e j t r w a ł ą , w i e k o p o m n ą z a s ł u g ą j e s t i p o z o s t a n i e t o ,ż e P o l s k a " o d r o b i ł a dawne z a c o f a n i e e k o n o m ic z n e i k u l t u r a ln e , s t w o r z y ł a siln ą s o c j a l i s t y c z n ą g o s p o d a r k ę , zbudow ała w i e lk i p r z e m y s ł , k t ó r e g o p r o d u k c ja 1 3- k r o t n i e p r z e w y ż s z a p r o d u k c ję p r z e d w o je n n ą , u n o w o c z e ś n i ła i r o z w i n ę ł a r o l n i ctw o, p r z e o b r a z i ł a c a ł ą s t r u k t u r ę s p o ł e c z n ą k r a j u , p o m n o ż y ła s z e r e g i w yso ko k w a l i f ik o w a n e j k l a s y r o b o t n i c z e j , w y ch o w ała l i c z n e z a s t ę p y i n t e l i g e n c j i i Dod -
R y c . 2
I n a u g u r a c j a roku a k a d e m i c k i e g o .
P r z e m a w i a c z ł o n e k K C P Z P R i I S e k r e t a r z KW P Z P R w B y d g o s z c z y T o w . J ó z e f M a j c h r z a k
3
V
n i o s ł a pod k a ż d y m w z g l ę d e m p o z io m ż y c i a n a r o d u " / w s z y s t k i e c y t a t y z " T e z K C P Z P R na V Z ja z d P a r t i i , u c h w a lo n y c h 10 V II 1968 r . p r z e z X I I P l e n u m K C " / .
V Z ja z d z a j m i e s i ę k l u c z o w y m i p r o b l e m a m i z w i ą z a n y m i z s y t u a c j ą m i ę - d z y n a ro d o w ą i s p o ł e c z n o - p o l i t y c z n ą w k r a j u , w y t y c z y z a d an ia p a r t i i w d z ie - d ż in i e g o s p o d a r k i / k o n c e n t r u j ą c s i ę p r z e d e w s z y s t k i m na z a s a d n i c z y c h k i e - r u n k a c h r o z w o ju g o s p o d a r c z e g o P o l s k i L u d o w e j w l a t a c h 1 9 7 1 - 1 9 7 5 / o r a z w d z ie d z in i e r o z w o ju b adań n au k ow y ch , o ś w ia t y i k u l tu r y . Z a d a n ia d o t y c z ą c ć , s z k o l n ic t w a w y ż s z e g o , k t ó r e b ę d ą k an w ą d y s k u s ji z ja z d o w e j, z o s t a ł y ju ż na k r e ś l o n e w " T e z a c h K o m i t e t u C e n t r a l n e g o P Z P R na V Z ja z d P a r t i i " / u c h w a - l o n y c h 10 VII 1968 r . - w r o z d z . V - t y m / . M a j ą one o g r o m n e z n a c z e n i e p r z e d e w s z y s t k i m dla s z k o ln ic t w a w y ż s z e g o , w y t y c z a j ą b o w i e m k i e r u n k i j e g o r o z w o ju , p r z e m i a n w s t r u k t u r z e o r g a n i z a c y j n e j s z k ó ł w y ż s z y c h , w o r g a n i z a c j i i w t e m a t y c e p r o c e s u n a u k o w o - b a d a w c z e g o o r a z d y d a k t y c z n o -w y c h o w a w c z e g o w ty c h s z k o ł a c h , a k c e n t u j ą c s z c z e g ó l n i e k o n i e c z n o ś ć p r z e z w y c i ę ż e n i a po w sta ł y c h z a n ie d b a ń i n ie d o m o g ó w w p r a c y id e o w o - w y c h o w a w c z e j i p o l i t y c z n e j . P od - n o s z a r a n g ę zadań w y c h o w a w c z y c h w c a ł o k s z t a ł c i e d z i a ł a l n o ś c i U c z e l n t / p o d - k r e ś l a j ą c m o c n o p o t r z e b ę o p r a c o w a n ia je d n o l i t e g o , s o c j a l i s t y c z n e g o s y s t e m u w y ch o w an ia o r a z p e łn e g o z a a n g a ż o w a n ia s i ę c a ł e j k a d r y n a u k o w o -d y d a k t y c z - n e j i w s z y s t k i c h o r g a n i z a c j i i d e o w o - p o l i t y c z n y c h d z i a ł a j ą c y c h w s z k o l e w y ż s z e j w j e g o r e a l i z a c j i . U a k t u a l n i a j ą p i ln ą p o t r z e b ę " t w o r z e n i a w aru n k ó w dla s z e r s z e g o u c z e s t n i c t w a i w s p ó ło d p o w ie d z ia ln o ś c i m ł o d z i e ż y s t u d i u j ą c e j w r o z s t r z y g a n i u s p r a w d o t y c z ą c y c h toku i w aru n k ó w j e j studiów w s z k o ł a c h wyż s z y c h " p r z e z z a p e w n ie n ie u d z ia łu j e j p r z e d s t a w i c i e l i w s e n a c i e , r a d a c h wy - d z ia łó w i i n n y c h o r g a n a c h s a m o r z ą d u u c z e l n i a n e g o .
" T e z y " u k i e r u n k o w u ją w r e s z c i e z a p o c z ą tk o w a n ą od ro ku p r z e b u d o w ę s tru k t u r y w e w n ę t r z n e j s z k ó ł w y ż s z y c h w ta k i s p o s ó b , a b y o d po w iadała ona w s p ó ł - c z e s n y m w y m o g o m o r g a n i z a c j i p r a c y b a d a w c z e j i d y d a k t y c z n e j o r a z s t w a r z a - ła s p r z y j a j ą c e w a r u n k i do s z y b s z e g o ro z w o ju nau k o w e g o i a w a n su m ł o d e j ka - d r z e p r a c o w n ik ó w n a u k o w o -d y d a k t y c z n y c h , u m o ż l i w i a j ą c j e d n o c z e ś n i e M i n i s - t e r s t w u i w ła d z o m u c z e l n i a n y m p r o w a d z e n ie p o li ty k i k a d r o w e j z g o d n e j z in te - r e s a m i s o c j a l i s t y c z n e g o p a ń stw a .
J a k z te g o w i d a ć , s t a j ą p r z e d n a s z ą U c z e l n i ą , j e j k i e r o w n i c t w e m , k a d r ą n a u c z a j ą c ą i m ł o d z i e ż ą s t u d e n c k ą w r o z p o c z y n a j ą c y m 6 i ę ro k u a k a d . 1 9 6 8 / 6 9 z a d an ia p o w ażn e do w y k o n a n ia , tru d n e i o d p o w ie d z ia ln e . C z ę ś ć z n i c h ju ż za - c z ę l i ś m y p o m y ś l n i e r e a l i z o w a ć . M a m tu na m y ś l i n a s z pow ażny, k o le k ty w n y w y s i ł e k , w ło ż o n y w o p r a c o w a n i e n o w e j s t r u k t u r y w e w n ę t r z n e j U M K .
Sza n o w n i Z e b r a n i !
I n a u g u r a c j a now ego ro k u a k a d e m i c k i e g o j e s t d o b r ą o k a z j ą do p o dsu m ow a - nia w yników p r a c y n a u k o w o - b a d a w c z e j , d y d a k t y c z n o - w y c h o w a w c z e j i o r g a n i - z a c y j n e j U c z e l n i i do n a k r e ś l e n i a z a m i e r z e ń na p r z y s z ł o ś ć . U M K j e s t d z i e ł e m P o l s k i L u d o w e j. F a k t t e n w y w ie r a o g r o m n y wpływ na s to s u n e k c a ł e j n a s z e j
s p o ł e c z n o ś c i u n i w e r s y t e c k i e j do j e j p r a c y zaw o d o w e j i s p o ł e c z n e j . U p ły n ę ły 23 l a t a od p o w s ta n ia n a s z e j U c z e l n i . J e j o g ó ln y d o r o b e k za te n o k r e s i l u s t r u j ą j a k ż e w y m o w n ie n a s t ę p u j ą c e dane s t a t y s t y c z n e :
4
1. 5 9 6 5 o g ł o s z o n y c h d r u k i e m p r a c nau kow ych i p o p u l a r n o - n a u k o w y c h /w tym 4 8 2 p r a c e w ydru kow ane w ro ku akad . 1 9 6 7 / 6 8 / . D z i a ł W ydaw nictw
UM K o g ł o s i ł d r u k i e m w u b i e g ł y m r o k u akad. 36 p o z y c ji o o b j ę t o ś c i ł ą c z n e j 398 a r k . / sk ry p tó w , p r a c h a b i l i t a c y jn y c h , z e s z y t ó w nauko - w y c h itp . / ;
2. k o n t a k ty z 251 p l a c ó w k a m i n au kow ym i w 31 k r a j a c h o r a z z 71 i n s t y t u c j a - m i n au k o w y m i w P o l s c e w z a k r e s i e w y m ia n y w ydaw nictw . S ta n k s i ę g o z b i o rów n a s z e j B i b l i o t e k i G łó w n e j i p o d le g ły c h j e j b i b l i o t e k z a k ład o w y ch o s i ą g n ą ł 1. 2 4 5 . 0 0 0 w o lu m in ów / w t y m z b i o r y o p r a c o w a n e 8 2 8 . 511 v o l . / ;
3. w u b i e g ł y m ro ku a k a d .w y j e c h a ł o za g r a n i c ę w c e l a c h nau kow ych 30 p r a - cow nikó w U M K , g o ś c i l i ś m y z a ś na n a s z e j U c z e l n i w t y m o k r e s i e 61 nau - k o w có w z r ó ż n y c h k r a j ó w , w t y m w i e lu p r z y b y ł y c h do n a s na s t a ż badaw
c z y , c o ś w i a d c z y o s t a ł y m w z r o ś c i e a u t o r y t e t u n a s z e j A l m a e M a t r i s Co - p e r n i c a n a e . S z c z e g ó l n i e p o m y ś ln i e r o z w i j a s i ę i u m a c n ia n a s z a w s p ó łp r a ca naukow a z U n i w e r s y t e t e m w R o s t o c k u i l i c z n y m i p l a c ó w k a m i n a u k o w y m i w Z S R R . U l e g ł y r o z s z e r z e n i u n a s z e k o n t a k ty z u n i w e r s y t e t a m i w ł o s - k i m i : w F e r r a r z e i B o l o n i i , n a w i ą z a l i ś m y r ó w n i e ż n i c i w s p ó ł p r a c y z u n i w e r s y t e t a m i d u ń s k im i i n o r w e s k i m i , s i ę g a j ą c c o r a z g ł ę b i e j na p ó łn o c a ż do o d l e g ł e j I s l a n d i i / g ł o ś n a w y p raw a n a s z y c h g e o g r a fó w pod k i e r u n k i e m p r o f . d r R a jm u n d a G a l o n a / ;
4 . n a s z a U c z e l n i a w ydała d o t y c h c z a s 8. 5 4 9 dyp lo m ów u k o ń c z e n ia studiów / w ty m 6. 8 2 7 m a g i s t e r s k i c h , 1001 - I - g o s to p n ia , 7 1 0 Z S A i 11 na s tu d ia ch p o d y p l o m o w y c h / . W ro k u a k a d . 1 9 6 7 / 6 8 / s t a n na 30 V III 6 8 / wydano 396 dyplo m ów m a g i s t e r s k i c h i 118 Z SA ;
5. w l a t a c h 1 9 4 6 - 1 9 6 8 w y h a b ilito w a n o na U M K 96 d oce n tów / w ty m 11 w roku a k a d . 1 9 6 7 / 6 8 / o r a z p r z e p r o w a d z o n o 4 7 5 p rze w o d ó w d o k t o r s k i c h / w ty m 4 4 w u b i e g ł y m ro ku a k a d . / , z a ś 5 d o k to ró w z o s t a ł o p o w o ła n y ch na d o c e n tów e ta to w y c h w d r o d z e n o m i n a c j i M i n i s t r a O ś w i a ty i S z k o l n i c tw a W yż s z e g o ;
6. o s i ą g n i ę t o w ro k u akad . 1 9 6 7 / 6 8 s p r a w n o ś ć n a u c z a n ia w s k a l i U c z e l n i : na s tu d ia ch s t a c j o n a r n y c h w g r a n i c a c h 87 % i na s tu d ia c h dla p r a c u j ą c y c h o k o ło 81 % , co u z n a ć n a l e ż y za p o w ażn e o s i ą g n i ę c i e d y d a k ty c z n e m i m o u t r z y m u j ą c y c h s i ę n a d a l t r u d n o ś c i w p r a c y z p i e r w s z y m r o k i e m studiów na t a k i c h k i e r u n k a c h studiów , j a k m a t e m a t y k a , f i z y k a , a s t r o n o m i a i c h e m i a . N a l e ż y w ty m m i e j s c u p o d k r e ś l i ć , ż e w y d z ia ł B iN o Z o s i ą g n ą ł a ż 99, 2 % s p r a w n o ś c i n a u c z a n i a na s tu d i a c h d z ie n n y c h , a w y d z ia ł M at. F i z . C h e m . 9 8 , 5 % s p r a w n o ś c i na W i e c z o r o w y m S tu dium C h e m i i . S e r d e c z n i e g r a t u l u ję te g o s u k c e s u !
7. b u d żet UMK na r o k 1967 p r z e k r o c z y ł 8 4 m i l . zł. / o p r a w ie 7 m i l . w i ę c e j n i ż w 1966 r . / i z o s t a ł w yko nany w 99, 75 % . P r z e w id y w a n e w ydatki b ud
ż e to w e U c z e l n i w ro k u a k a d . 1 9 6 7 / 6 8 / o d 1 X 1967 do 30 IX 1 9 6 8 / w y n io - s ą 89 m i l . zł. / w ty m p o m o c m a t e r i a l n a dla studentów 2 0 , 8 m i l . / .
U M K r o z s z e r z a i u m a c n i a z k a ż d y m r o k i e m o w o c n ą w s p ó ł p r a c ę z l i c z n y m i z a k ł a d a m i p r o d u k c y jn y m i i i n s t y t u c j a m i na o b s z a r z e c a ł e j P o l s k i / z 4 4 za
k ł a d a m i w ro k u ak ad . 1 9 6 7 / 6 8 / , a p r z e d e w s z y s t k i m ' w P o l s c e P ó ł n o c n e j
5
o r a z u t r z y m u j e b l i s k i e k o n ta k ty z w i e lo m a s z k o ł a m i w y ż s z y m i / j a k W SI w B y d g o s z c z y , W S z A r t . i W o j s k R a k ie to w y c h w T o r u n i u , W S P w G d a ń s k u ,U A M w P o z n a n i u / , i n s t y t u c j a m i g o s p o d a r c z y m i , o ś w ia to w y m i i k u l t u r a l n y m i , s ł u ż ą c im p o m o c ą w r o z w ią z y w a n iu p r o b l e m ó w b a d a w c z y c h , zadań d y d a k ty cz n y c h i s z k o l e n i o w y c h . S z c z e g ó l n i e p o m y ś l n i e układa s i ę od s z e r e g u l a t w sp ó ł p r a c a n a s z e j U c z e l n i z PAN i T N T w T o r u n i u .
W s u m ie j e s t to b e z s p o r n y wkład n a s z e i U c z e l n i do k u l t u r y i g o s p o d a r k i f ' - ' P o l s k i L u d o w e j, w i ą ż ą c y w sp o s ó b t r w a ł y n a s z ą w i e l k ą r o d z i n ę u n i w e r s y t e c k ą I z b u d o w n ictw em s o c j a l i s t y c z n y m , z P o l s k ą L udow ą, a w s z c z e g ó l n o ś c i z p i ę k I n ą i g o s p o d a r n ą Z i e m i ą B y d g o s k ą , na k t ó r e j ż y j e i o f i a r n i e p r a c u j e ponad 50 % w s z y s t k i c h a b so lw e n t ó w U M K .
W s z y s t k i c h n a s tu z g r o m a d z o n y c h w in ien z w ł a s z c z a n a p a w a ć s z c z e g ó l n ą u f n o ś c i ą w d a l s z y , p o m y ś l n y r o z w ó j n a s z e j K o p e r n i k a ń s k i e j U c z e l n i - fak t b e z s p o r n y w z m a c n i a n i a s i ę z k a ż d y m r o k i e m a k a d e m i c k i m p r o c e s u s t a b i l i z a c j i n a u k o w e j n a s z e g o ś r o d o w i s k a u n i w e r s y t e c k i e g o .
Z e w n ę t r z n y m w y k ł a d n ik i e m te g o p r o c e s u j e s t r o s n ą c a sz y b k o w o s t a t n i m t r z y l e c i u l i c z b a p r o f e s o r ó w , d o ce n tó w i d o k to ró w , w ych ow anków U M K . M im o p o w a ż n e g o u s z c z e r b k u , j a k i s p r a w i a j ą w k a d r z e p r a c o w n ik ó w nau ki p r z e j ś c i a na r e n t ę o r a z s z c z e g ó l n i e b o l e s n e p r z e d w c z e s n e zgony, s t w i e r d z i ć n a l e ż y , że po r a z p i e r w s z y w h i s t o r i i UM K l i c z b a c z y n n y c h p r o f e s o r ó w i d o ce n tó w w b i e ż ą c y m ro k u a k a d e m i c k i m p r z e k r o c z y ł a z n a d w y ż k ą s e t k ę / 1 1 0 o s ó b / . W 67 k a t e d r a c h i 49 z a k ł a d a c h c z y n n y c h j e s t o b e c n i e 17 p r o f e s o r ó w z w y c z a jn y c h , 25 p r o f e s o r ó w n a d z w y c z a jn y c h , 6 7 d o ce n tó w , 19 s t a r s z y c h i m ł o d s z y c h w ykła dow ców, 135 adiunktów , 126 st. a s y s t e n t ó w , 54 a s y s t e n t ó w i 1 3 4 p r a c o w n ik ó w n a u k o w o - t e c h n i c z n y c h . D o t e g o s tan u k a d r o w e g o d o l i c z y ć n a l e ż y : 17 l e k t o r ó w , 7 n a u c z y c i e l i W F , 14 d y p lo m o w a n y ch b i b l i o t e k a r z y i 10 o f i c e r ó w Stu diu m W o j
sk ow eg o . S łu ż b a b i b l i o t e c z n a / 6 0 / , a d m i n i s t r a c j a / £ 8 / i o b s łu g a / 2 6 8 / z atru d n i a j ą 4 1 6 p r a c o w n ik ó w . C e ó ł e m n a s z a w i e lk a r o d z in a u n i w e r s y t e c k a l i c z y po - nad t y s i ą c p r a c o w n ik ó w / d o k ł a d n i e 1041 o s ó b , o p ła c a n y c h z r o z d z i a łó w 2 3 0 , 2 3 3 , 2 0 6 b udżetu UM K w 19&8 r o k u / .
D o ś ć l i c z n a k a d r a m ł o d s z y c h p ra c o w n ik ó w n a u k o w o -d y d a k t y c z n y c h , adiunk
tów i a s y s t e n t ó w , l i c z ą c a o g ó ł e m 3 1 5 o s ó b , w inna s t a ć s ię p r z e d m i o t e m s z c z e g ó l n e j t r o s k i p r o f e s o r ó w i d o ce n tó w w z a k r e s i e p ra w id ło w e g o r o z w o ju nauko - w e g o . P r z e c h o d z e n i e UMK. w b i e ż ą c y m ro ku a k a d e m i c k i m na now ą s t r u k t u r ę , o p a r t ą o i n s t y t u t y i duże z a k ł a d y n a u k o w o -d y d a k t y c z n e , s t w a r z a b o w i e m ko r z y s t n e w a r u n k i do te g o r o z w o ju p r z e z z e r w a n i e z k o r p o r a c y j n o - h i e r a r c h i c z - n ą z a l e ż n o ś c i ą w d o ty c h c z a s o w y c h k o l e k t y w a c h u c z e l n i a n y c h .
N a t l e w y r a ź n y c h o s i ą g n i ę ć n a s z e j U c z e l n i w r o z w o ju n au kow ym m ł o d s z y c h p r a c o w n ik ó w n au ki, n a d a l k s z t a ł t u j e s i ę n i e z b y t k o r z y s t n i e s y t u a c j a k a d ro w a na p a r u k i e r u n k a c h studiów , z w ł a s z c z a na m a t e m a t y c e i p r a w i e . P e w n ą p o p ra
wę sta n u k a d r o w e g o o s i ą g n i ę t o ju ż na a s t r o n o m i i i f i l o l o g i i p o l s k i e j . C z u jn e j , t r o s k l i w e j o p ie k i i w z m o ż o n e g o w y s i łk u ze s t r o n y w ład z U c z e l n i w y m a g a ł bę - d z ie w b i e ż ą c y m ro ku a k a d e m i c k i m n o w o u tw o rz o n y In s ty tu t E k o n o m i c z n y , j e ś l i i d z i e o d o b ó r k a d r y n a u k o w o - d y d a k t y c z n e j i z a p e w n ie n ie j e j o r a z m ł o d z i e ż y s t u d e n c k i e j k o r z y s t n y c h w aru n k ó w p r a c y . P r o b l e m u z y s k a n i a k i lk u n a s t u m i e s z k a ń od w ła d z m i e j s k i c h dla p r a c o w n ik ó w te g o in sty tu tu j e s t ju ż t e r a z pa
l ą c y . L i c z ę w ty m z a k r e s i e na s z y b k ą p o m o c p a r t y jn y c h i p a ń stw o w y c h w ład z n a s z e g o m i a s t a i w o je w ó d z tw a .
6
S p r a w a m i e s z k a ń dla m ł o d s z y c h p fa c o w n ik ó w n a u k o w o -d y d a k ty c z n y c h UM K w a r u n k u je w s p o s ó b z a s a d n i c z y i c h d a l s z y r o z w ó j naukow y i p r z y s z ł y r o z w ó j n a s z e j U c z e l n i . B r a k n a m w t e j p i ę c i o l a t c e 2 6 4 m i e s z k a ń , z a ś w n a s tę p n y m p i ę c i o l e c i u 1 9 7 1 - 1 9 7 5 d a l s z y c h 330 m i e s z k a ń . W ła d z e UM K p o d ję ł y w i e l e s t a r a ń , a b y te n n a b r z m i a ł y p r o b l e m c h o ć b y c z ę ś c i o w o r o z w i ą z a ć . Wy - n ik i ty c h s t a r a ń s ą je d n a k ż e n i e w i e l k i e . < O t r z y m a l i ś m y od M i n i s t e r s t w a O ś w i a t y i S z k o ln ic tw a W y ż s z e g o z a le d w ie 2 m i l . z ło ty c h na budowę 16 m i e s z k a ń w t r y b i e budow nictw a r e s o r t o w o - s p ó ł d z i e l c z e g o , k t ó r e w ybuduje Mło d z ie ż o w a S p ó łd z ie l n ia M i e s z k a n i o w a w T o r u n i u do 1970 ro ku. T o stanow i p r z y s ł o w i o w ą k r o p l ę w m o r z u w sto su n k u do n a s z y c h a k tu a ln y c h p o t r z e b . A p e l u j ę g o r ą c o z te g o m i e j s c a do n a s z y c h w ła d z w o je w ó d z k ic h , p a r t y jn y c h i p a ń s t w o w y c h ,k t ó r y c h p r z e d s t a w i c i e l i g o ś c i m y na d z i s i e j s z e j u r o c z y s t o ś c i ,
a b y p o m o g ł y n a m m o ż li w i e sz y b k o z ła g o d z ić głód m i e s z k a n i o w y na U M K ! B e z w a s z e j p o m o c y , D r o d z y T o w a r z y s z e , n i e z a p e w n im y s t a b i l i z a c j i nauko
w e j n a s z e j U c z e l n i i n ie w y k o n a m y z w i ę k s z o n y c h zadań d y d a k t y c z n o - w y c h o w a w c z y c h w ro z b u d o w a n y m UM K, gdy i l o ś ć k a d r y n a u c z a j ą c e j w z r o ś n i e
zgodnie z p l a n e m o ponad 100 % w 1 9 7 5 ro ku.
W ś r ó d p o w a ż n i e j s z y c h o s i ą g n i ę ć n a s z e j U c z e l n i w ro k u akad. 1 9 6 7 / 6 8 , r o z s z e r z a j ą c y c h j e j b a z ę n a u k o w o -d y d a k t y c z n ą o r a z s o c j a l n o - b y t o w ą w y m ie n i ć n a l e ż y ;
1 / o p r a c o w a n ie n o w e j s t r u k t u r y w e w n ę t r z n e j U M K , co w y m a g a ło dużego wy
s ił k u ze s t r o n y w ła d z U c z e l n i , S e n a tu , d z ie k a n ó w , Rad W y d z ia ł o w y c h ,K o m i s j i i ogó łu p r a c o w n ik ó w n a u k o w o -d y d a k t y c z n y c h . P o w a ż n y wkład wnio -
s ł a do te g o d z ie ł a n a s z a u c z e l n i a n a o r g a n i z a c j a p a r t y jn a ;
2 / p o w o ła n ie i u r u c h o m i e n i e od I X 1 9 6 8 r . In sty tu tu E k o n o m i c z n e g o ja k o V I - g o w y d z ia łu U M K ;
3 / o p r a c o w a n i e k o n c e p c j i i p r z y g o to w a n ie n i e z b ę d n y c h w aru n kó w do p o d j ę c i a r e a l i z a c j i n o w e j, p o w a ż n e j i n w e s t y c j i U M K - In sty tu tu R a d i o a s t r o n o m i i w P i w n i c a c h , k t ó r e j k o s z t w y n i e s i e ponad 6 5 m i l . zł. B ę d z i e to je d n a z k l u c z o w y c h i n w e s t y c j i k o p e r n i k a ń s k i c h , o p a r t a o n a j n o w s z e z d o b y c z e n a u k o wo Tt e c h n i c z n e ;
4 / p r z y g o to w a n ie d an y ch w y j ś c i o w y c h do ro zb u do w y S t a c j i N a u k o w e j w S i e - m i o n k a c h nad G o p łe m ;
5 / z a k o ń c z e n i e budowy p r a c o w n i i z o to p o w e j w C o li . C h e m i c u m p r z y ul. G r u - d z i ą d z k i e j ;
6 / z a g o s p o d a r o w a n ie O s i e d l a A k a d e m i c k i e g o / A / p r z y ul. S ł o w a c k i e g o ; 7 / s f i n a li z o w a n ie / p r a w i e w c a ł o ś c i / r o b ó t p r z y ro zb u do w ie i r e n o w a c j i gma
chu K a t e d r b io l o g i i p r z y u l. S i e n k i e w i c z a ;
8 / p o w a ż n e ro zb u d o w an ie O ś r o d k a C a m p in g o w e g o A Z S w B a c h o t k u k / B r o d n i - c y / 2 1 dom ków , u r z ą d z e n i a s a n i t a r n e , na u k o ń c z e n iu p aw ilon g a s t r o n o - m i c z n y itp . / ;
9 / p r z e j ę c i e od P R N w B r o d n i c y na w ł a s n o ś ć U M K z a b y tk o w e g o p a ł a c u w r a z z o f i c y n ą , o g r o d e m i m i e j s c e m na p r z y s t a ń / ł ą c z n i e o k o ło 6 h a / w N o w e j W s i k / J a b ł o n o w a w c e l u u r z ą d z e n i a D o m u P r a c y T w ó r c z e j i O ś r o d k a W y p o c z y n k o w e g o U M K / p l a n o w a n e u r u c h o m i e n i e w 1 9 7 0 r o k u / ;
R y c . 3
I n a u g u r a c j a ro k u a k a d e m i c k i e g o 1 9 6 8 / 6 9 .
J M R e k t o r w r ę c z a k o p ię p o r t r e t u M i k o ł a ja K o p e r n ik a n a j l e p s z e j s tu d e n tc e UM K M a r i i B e r n d t / V r . C h e m i i /
WÊÈÊÊiàiiÉSiÊàÊÊIÎÊâÊiàlÊttâiÆsmÊÈÊI^IàKâiiitââiiiàtà^iââiMiâiiâiÊàÊà
7 10 / z a k o ń c z e n i e budowy dwóch D om ó w S t u d e n c k i c h na O s ie d lu A k a d e m i c k i m -
B i e l a n y / n a 7 1 0 m i e j s c / , pod k t ó r e p o ł o ż y l i ś m y u r o c z y ś c i e k a m i e ń w ę - g i e l n y 9 V I 1967 r . S ą to p i e r w s z e o b ie k t y n ow e go m i a s t e c z k a u n i w e r s y t e c k i e g o , m a j ą c e g o s ta n o w ić tr w a ły p o m n ik O bchodów ! K o p e r n i k a ń s k i c h
w 197 3 ro k u . '
J a k z te g o w y n ik a, s t a r a l i ś m y s i ę na s z c z e b l u w ład z r e k t o r s k i c h i d z ie - k a ń s k i c h o r a z k i e r o w n i c t w a a d m i n i s t r a c j i d z i a ł a ć o p e r a t y w n i e i " n i e dac cz a sow i m a r n i e u p ł y n ą ć " , j a k m a w i a ł n i e g d y ś M i k o ł a j R e y z N a g ł o w i c . N i e p r z e s t r z e g a l i ś m y r y g o r y s t y c z n i e godzin n a s z e g o u r z ę d o w a n i a na U c z e l n i i n ie l i c z y l i ś m y n ad g od zin , gdy s z ł o o s p r a w y n a s z e j A l m a e M a t r i s C o p e r n i c a n a e . N i e w s z y s t k i e z t y c h s p r a w u dało s i ę n a m p o m y ś l n i e z a ł a t w i ć / n p . m i e s z k a n i o w e / , m i m o r o z l i c z n y c h z a b ie g ó w i i n t e r w e n c j i .
Szan ow n i S ł u c h a c z e !
R o k akad . 1 9 6 7 / 6 8 na UM K z a m k n ę l i ś m y c y f r ą 5 0 0 7 studentów / w tym 3 1 2 0 na s tu d i a c h s t a c j o n a r n y c h i 1887 na s tu d ia c h dla p r a c u j ą c y c h / . S tu d e n ci s t a c j o n a r n i k o r z y s t a l i ł ą c z n i e z 4 8 6 3 styp end ió w / w tym : 1. 4 3 2 z w y c z a j n y c h , 2 3 7 fu ndow an ych, 43 n au k ow y ch , 1. 0 3 0 m i e s z k a n i o w y c h , 2. 120 stołów kow ych i 1 z w r o t n e g o / o r a z m i e s i ę c z n y c h z a s ił k ó w / l o s o w y c h / na o g ó ln ą kwotę 17. 6 8 1 , 7 9 0 z ł o ty c h . K s z t a ł c e n i e je d n e g o stu d enta UM K k o s z t u j e P o l s k ę Ludo
w ą p r a w ie 3 t y s . z ł o ty c h m i e s i ę c z n i e . P r a g n ą ł b y m , a b y k a ż d y stu d ent n a s z e j U c z e l n i o ty m p a m i ę t a ł , a b y p o ró w n a ł tę k w o tę , k t ó r ą s p o ł e c z e ń s t w o ł o ż y na je g o nau k ę z z a r o b k a m i m i e s i ę c z n y m i o g r o m n e j w i ę k s z o ś c i lu d z i p r a c y w n a s z y m k r a j u i w y c i ą g n ą ł z t e g o p o ró w n a n ia V ł a ś c i w e w n io s k i w o d n i e s i e n iu do s i e b i e , s w o j e j p o st a w y i d e o w o - p o l i t y c z n e j, sw e g o sto su n k u do n a u k i i do sp o ł e c z e ń s t w a b u d u ją c e g o s o c j a l i z m ; Gdyby to c z y n i ł r z e t e l n i e i s t a l e , j e s t e m g łę b o k o p r z e k o n a n y , ż e n ie p o z w o liłb y s i ę i n s p i r o w a ć p r z e z o ś r o d k i i je d n o s t
k i w r o g i e w ła d z y lu d o w ej do p o d e jm o w a n ia n i e o d p o w i e d z i a ln y c h a k c j i w i e c o - w y ch i s t r a j k o w y c h , a n a w e t do cz y n n y c h w y s t ą p i e ń p r z e c i w o r g a n o m c z u w a ją cy m nad u t r z y m a n i e m sp o k o ju i p o r z ą d k u p u b l ic z n e g o .
W y d a r z e n i a m a r c o w e na n a s z e j U c z e l n i m i a ł y w p ra w d z ie inny p r z e b i e g niż w W a r s z a w i e , W r o c ła w iu , K r a k o w i e i G d a ń sk u , gdzie d o s z ło do p o w a ż n i e j —
s z y c h z a k ł ó c e ń p o r z ą d k u p u b l ic z n e g o i n a r u s z e n i a r e g u l a m i n u studiów , n ie — m n i e j w y k a z a ł y o n e , ż e i u n a s z n a c z n a c z ę ś ć m ł o d z i e ż y s t u d e n c k i e ! / oko ło 2 5 % / u s i ł o w a ł a a n g a ż o w a ć s i ę w a k c j e w i e c o w e pod h a s ł e m f a ł s z y w i e p o j ę t e j
" s o l i d a r n o ś c i z W a r s z a w ą " . Z d e c y d o w a n y od p ó r ze s t r o n y o r g a n i z a c j i p a r t y j- n e j , w ła d z U c z e l n i , k a d r y n a u c z a j ą c e j , Z M S , ZMW i Z S P , p o p a r t y p r z e z w i ę k s z o ś ć m ł o d z i e ż y a k a d e m i c k i e j , k t ó r a c h c e r z e t e l n i e u c z y ć s i ę a n ie w ie - co w ać i s t r a j k o w a ć , s p r a w i ł , ż e na UM K o d b y w ały s i ę n o r m a l n e z a j ę c i a dy - d a k ty c z n e na w s z y s t k i c h W y d z ia ł a c h a sp o k ó j i ład w n a s z y m p i ę k n y m G r o d z i e K o p e r n i k a nie z o s t a ł p r z e z studentów z a k łó c o n y .
D z i ę k u j ą c z te g o m i e j s c a s e r d e c z n i e w s z y s t k i m , k t ó r z y w n i e ś l i sw ó j o s o b i s t y i z e sp o ło w y wkład w s p r a w ę u t r z y m a n i a sp o k o ju i ładu o r a z n a l e ż n e j po- w agi i g o d n o ś c i w d n ia c h m a r c o w y c h w n a s z e j U c z e l n i , m u s z ę j e d n o c z e ś n i e m o c n o p o d k r e ś l i ć z te g o m i e j s c a , w o b e c c a ł e j s p o ł e c z n o ś c i u n i w e r s y t e c k i e j i pa s z y c h D r o g i c h G o ś c i to, ż e w y c i ą g a m y d a le k o i d ą c e w n io s k i w o d n i e s i e n i u
do s t w i e r d z o n y c h w ty c h tru d n y c h d n ia c h n ie d o m o g ó w i b ra k ó w w y s t ę p u j ą c y c h w n a s z e j p r a c y i d e o w o - p o l i t y c z n e j i d y d a k t y c z n o - w y c h o w a w c z e j, k i e r u j e s i ? w y t y c z n y m i z a w a r t y m i w " T e z a c h " na V Z ja z d P Z P R .
U b i e g ł y r o k a k a d e m i c k i s t a ł pod z n a k ie m w ł ą c z a n i a s i ę o r g a n i z a c j i m ł o - d z ie ż o w y c h do o p ie k i i p o m o c y k o l e ż a n k o m i k o l e g o m r o z p o c z y n a j ą c y m stu - d ia . W z r o s ł y r o la i a u t o r y t e t opiekunów grup s tu d e n c k i c h i r o z w i ja ł o s i ę na - dał w s p ó łz a w o d n ictw o o n a j l e p s z e w yn iki w n a u c e na w s z y s t k i c h k i e r u n k a c h studiów , l e c z n ie na t y l e , by u zn ać o s i ą g n i ę t e wyniki za w p e łn i z a d o w a la ją - c e . W i e l e j e s z c z e p o z o s ta w i a do ż y c z e n i a d y s c y p li n a studiów i a t m o s f e r a w s p ó ł ż y c i a m ł o d z i e ż y w D o m a c h S tu d e n c k ic h . N i e m a ł o b r a k ó w u ja w n iło s ię w p r a c y r ó ż n y c h o r g a n ó w s a m o r z ą d u s tu d e n c k ie g o , k t ó r e w y m a g a ją s z y b k i e j n a p r a w y . Z a j m i e s ię tym s z e r z e j i e n e r g i c z n i e j w b i e ż ą c y m roku akad.
U c z e l n ia n a R ad a do S p r a w M ł o d z i e ż y w e s p ó ł z o r g a n i z a c j a m i s tu d e n c k i m i i c a ł ą k a d r ą n a u c z a j ą c ą .
P i ę k n e s u k c e s y m a j ą do zan otow an ia S tu d e n c k ie K o ła Naukow e i O b o zy S z k o l e n io w e , o r g a n iz o w a n e p r z e z Z S P , Z M S , ZMW i A Z S . D o b r z e w y s t a r t o - w a ły , w n o s z ą c w id o cz n y wkład w rozbu dow ę UM K na O s ie d lu B i e l a n y Stu denc k ie H u fce P r a c y Z M S i Z M W , z ło ż o n e z k o l e ż a n e k i k o le g ó w , k t ó r z y w tym ro ku z o s t a l i p r z y j ę c i na I r o k studiów n a s z e j U c z e l n i . B ę d z i e m y r o z w i ja l i tę n ie z w y k le p o ż y t e c z n ą i n i c j a t y w ę m a j ą c ą duży w a l o r w y ch o w a w cz y .
Na I r o k studiów p r z y j ę l i ś m y w wyniku t e g o r o c z n e j r e k r u t a c j i : 912 o s ó b na studia s t a c j o n a r n e i 4 5 6 o s ó b na studia dla p r a c u j ą c y c h / z a o c z n e , w i e c z o row e i Z S A / , r a z e m 1368 o s ó b / t j . o 117 o s ó b w i ę c e j n iż w ro k u u b i e g ł y m / M ł o d z i e ż r o b o t n i c z o - c h ł o p s k a na s tu d ia c h d z ie n n y c h stan ow i 4 4 % ogółu p rz y - ję ty c h .W y n ik i e g z a m in ó w w s tę p n y c h n a s u n ę ł y je d n a k ż e n i e m a ł o uwag i w n i o s ków, k t ó r e p o s t a r a m y s i ę s z e r z e j o m ó w ić na s p e c j a l n i e w t y m c e l u z o r g a n i zow an y ch k o n f e r e n c j a c h z u d z i a ł e m K u r a t o r i u m i z z a i n t e r e s o w a n y m i szk o - ł a m i .
D z i ę k u j ę z c a ł e g o s e r c a R a d z ie N a c z e l n e j Z S P , R a d z i e U c z e l n i a n e j Z S P , R a d z i e U c z e l n i a n e j Z S P , Z a r z ą d o m : Z M S , ZM W i A Z S na UM K za d otych - c z a s o w ą d o b r ą k o l e ż e ń s k ą w s p ó ł p r a c ę z w ł a d z a m i U c z e l n i i o f i a r n ą p o m o c w ro z w ią z y w a n iu w i e lu tr u d n y c h p r o b l e m ó w w y c h o w a w c z y c h i s o c j a l n o - b y t o w y ch m ł o d z i e ż y s t u d e n c k i e j , p r o s z ą c j e d n o c z e ś n i e o kontynu o w anie t e j p o m o c y w ró w n ie ż y c z l i w e j a t m o s f e r z e w n ow y m r o k u a k a d e m i c k i m . P r a c a z m ł o d z i e ż ą i d la m ł o d z i e ż y p o łą c z o n a z g ł ę b o k ą t r o s k ą o to, a b y s t a ł a s i ę ona peł
n o w a r t o ś c i o w y m og n iw e m w ż y c i u n a ro d u p o l s k i e g o b u d u ją c e g o s o c j a l i z m - j e s t p o d sta w o w y m z a d a n ie m c a ł e j n a s z e j s p o ł e c z n o ś c i u n i w e r s y t e c k i e j .
P o z w ó l c i e , D r o d z y S ł u c h a c z e , że z a j m ę w a s z ą u w agę na k r ó t k o p r ó b i e - m a m i i n w e s t y c y jn y m i n a s z e j U c z e l n i . Od 9 c z e r w c a 1967 r. 1 b u d u je m y na B i e l a n a c h w T o r u n i u nowe O s i e d l e A k a d e m i c k i e U M K, r e a l i z u j ą c n i e m a ł y m w y s i ł k i e m z n a n ą W a m s p e c j a l n ą u c h w a łę R a d y M i n i s t r ó w P R L n r 5 7 / 6 7 z dnia 23 m a r c a 1967 r . w s p r a w ie O bchodów K o p e r n i k a ń s k i c h w 197 3 r.
i z w ią z a n y c h z n i m i i n w e s t y c j i . N a c z e l n e m i e j s c e w ś r ó d ty c h i n w e s t y c j i z a j - m u j e ro zbu do w a n a s z e j U c z e l n i w l a t a c h 1 9 6 7 - 1 9 7 3 , na k t ó r ą p r z e w i d z ia n o w u c h w a le 4 4 5 , 7 m i l . zł. / w ty m 2 1 5 , 7 m i l . do 1970 r . / . R e a l i z a c j a ta k p o w a ż n e j i n w e s t y c j i , p o s z e r z o n e j do te g o o nowe zad an ia w o d n i e s i e n i u do r a - d i o a s t r o n o m i i / n a k w o tę ponad 65 m i l . z ł . / w y m a g a s p r a w n e j k o r e l a c j i w ie lu e le m e n t ó w , a b y p r z e b i e g a ł a planow o i d a la z a m i e r z o n e e f e k t y ja k o ś c i o w e . M u si być na c z a s d o k u m e n t a c ja , m a t e r i a ł y b u d o w l a n o - i n s t a l a c y j n e , m o c p r z e
r o b o w a , i n w e s t y c j e t o w a r z y s z ą c e m i e j s k i e i e n e r g i c z n y n a d z ó r i n w e s t y c y jn y .
9 M im o n i e m a ł y c h t r u d n o ś c i , j a k i e w y s tę p o w a ł y i s ą n a d a l, z a k ł ó c a j ą c y c h tę k o r e l a c j ę na o d cin k u d o k u m e n t a c ji i w y ko n aw stw a ro b ó t , rozbu do w a UMK p o s t ę p u je z d e cy d o w a n ie n a p r z ó d w s p o s ó b w id o c z n y dla w s z y s t k i c h / o p t y m i s tów i s c e p t y k ó w / .
Dwa D S - y s ą ju ż oddane do użytku, t r z e c i w t r a k c i e budowy. P o d j ę t o b u dowę s to łó w k i / n a 2 2 0 0 o s ó b / i h o t e l u a s y s t e n c k i e g o , p r z e w i d u je s i ę j e s z c z e w t y m r o k u p r z y g o to w a n ie fu n d am e n tó w pod g m a c h r e k t o r a t u i b i b l i o t e k ę . Do
p ro w a d z o n o c i e p ł o , g az, w o dę i e n e r g i ę e l e k t r y c z n ą na O s i e d l e , p o d ję t o p r a c e k a n a l i z a c y j n e . T e m p o ro b ó t b u d o w la n o -m o n ta ż o w y c h h a m u j ą je d n a k ż e p e r m a n e n tn e o p ó ź n ie n ia w sp ły w ie d o k u m e n t a c ji . W s p o m n ia n a U ch w a ła Rady M i n i s t r ó w p r z e w i d u j e na l a t a 1 9 6 6 - 1 9 6 8 n a k ł a d y i n w e s t y c y jn e na ro zbu do w ę U M K w w y s o k o ś c i 53 m i l . 120 t y s . z ł . , p la n n a s z e g o Z a r z ą d u I n w e s t y c j i - 5 7 m i l . 147 t y s . z ł. / o 4 m i l . 27 t y s . zł. w i ę c e j / . N ie łatw o b ę d z i e te n zw ięk - s z o n y p la n f in a n s o w y w y k o n ać w 1 9 6 8 ro k u i p r z e z w y c i ę ż y ć w s z y s t k i e tru d
n o ś c i , k t ó r e go h a m u ją . P r a g n ę w t y m m i e j s c u z a z n a c z y ć , ż e plan i n w e s t y c j i U M K na l a t a 1 9 6 6 - 1 9 6 7 , o b ję t y c h t ą u c h w a ł ą , z o s t a ł w yko n an y w n a k ła - d a c h o g ó ł e m w w y s o k o ś c i 2 5 m i l . 651 t y s . co sta n o w i 145 % w y k o n a n ia . w ty m r o b o t y b u d o w la n o -m o n ta ż o w e w w y s o k o ś c i 18 m i l . 371 t y s . . co stanow i
115 % w y k o n a n i a . M o żna to o s i ą g n i ę c i e u w a ż a ć za po w ażn y s u k c e s .
G łów n y c i ę ż a r w y ko n aw stw a ro b ó t sp ad n ie w s z a k ż e na la t a 1 9 6 9 - 1 9 7 0 , gdy r u s z y s z e r o k i f r o n t ro zb u do w y m a j ą c do p r z e r o b i e n i a 158, 5 m i l . z ło ty c h . Ś w i a d o m o ś ć w ag i t e g o z a d a n ia sp ę d z a m i c z ę s t o s e n z o c z u , p r z e d k t ó r y m i s t a l e w id z ę sy lw e t k i: g łów nego p r o j e k t a n t a i t r z e c h d y r e k t o r ó w p r z e d s i e - b i o r s t w b u d u ją c y c h n a s z e O s i e d l e A k a d e m i c k i e na B i e l a n a c h . P r o s z ę W a s g o r ą c o o t e r m i n o w y spływ d o k u m e n t a c ji i t e r m i n o w e w yko n aw stw o ro b ó t, a - b y m m ó g ł s p a ć n o r m a l n i e !
U r z e k a j ą c a j e s t w i z ja n ow e go, ro zb u d o w an e g o w l a t a c h 1 9 6 6 - 1 9 8 0 Uni - w e r s y t e t u M i k o ł a ja K o p e r n i k a w T o r u n i u . J e j e l e m e n t y z a c z y n a j ą s i ę ju ż u - r z e c z y w i s t n i a ć . M a m n i e z a c h w i a n a w i a r ę , ż e w i e l k i i a m b it n y p la n r o z b u - dowy U M K m i m o t r u d n o ś c i - z r e a l i z u j e m y w z a p la n o w a n y m t e r m i n i e , ż e na
s z a A l m a M a t e r w n o w e j s z a c i e godnie u c z c i p r z e d s w o im i i o b c y m i W i e lk i J u b i l e u s z 5 0 0 - n e j r o c z n i c y u r o d z in sw e g o P a t r o n a i ja k o t r w a ł y p o m n ik te g o j u b i l e u s z u p o m n a ż a ć b ę d z ie i u m a c n i a ć p r o c e s budow nictw a s o c j a l i s t y c z n e g o na c h w a łę W i e l k i e g o P o m o r z a i P o l s k i L u d o w e j.
N a s z a U c z e l n i a j e s t p o w ią z a n a w i e l o m a n i ć m i k o n ta k tó w ze ś r o d o w i s - k i e m , w k t ó r y m ż y j e i tw o r z y . Z p ra w d z iw y m z a d o w o le n ie m s t w i e r d z a m , ż e w c i ą g u u b i e g ł e g o ro k u a k a d . z a c i e ś n i ł y s i ę i w z m o c n i ł y n a s z e z w ią z k i i w s p ó ł p r a c a z r a d a m i na ro d o w y m i, s z k o l n i c t w e m p o d staw o w y m i ś r e d n i m , z
l i c z n y m i i n s t y t u c j a m i i p l a c ó w k a m i n a u k o w y m i, o ś w ia to w y m i i k u l t u r a l n y - m i o r a z z z a k ł a d a m i p r z e m y s ł o w y m i / 4 4 z a k ł a d a m i , z E l a n ą i M e r i n o - t e x ' e m / . B a r d z o d o b r z e u k ła d a s i ę i p r z e b i e g a n a d a l w s p ó ł p r a c a U M K z wła
d z a m i p a r t y j n y m i i p a ń stw o w y m i w o j. b y d g o s k i e g o i m i a s t a T o r u n i a . N a s i w ł o d a r z e z K W P Z P R i P r e z y d i u m WRN w B y d g o s z c z y u d z i e l a j ą U c z e l n i i j e j w ł a d z o m z a w s z e w s z e c h s t r o n n e j p o m o c y , s e r d e c z n e j i s z y b k i e j w k a ż d e j t r u d n e j s y t u a c j i . D u że z r o z u m i e n i e d la p o t r z e b U c z e l n i o k a z u ją r ó w n i e ż wła
dze P o m o r s k i e g o O k r ę g u W o js k o w e g o . Z a t ę ż y c z l i w o ś ć i p o m o c i za ow oc - n ą w s p ó ł p r a c ę s k ła d a m o b e c n y m na t e j s a l i p r z e d s t a w i c i e l o m w y m ie n i o n y c h w ład z z tow. J ó z e f e m M a j c h r z a k i e m na c z e l e n a j s e r d e c z n i e j s z e p o d z ię k o - w a n ie w i m i e n i u w ł a s n y m . S e n a tu i w s z y s t k i c h p r a c o w n ik ó w U M K .
10
Szan ow n i Z e b r a n i !
N a s z e gro no n a u c z a j ą c e p o d n io s ło w u b i e g ł y m ro k u akad. c i ę ż k i e , n i e p o w eto w ane s t r a t y . Z m a r l i w y b itn i p r a c o w n i c y n a s z e j U c z e l n i , u c z e n i i w y c h o w a w cy m ł o d z i e ż y , o p ię k n y c h c e c h a c h c h a r a k t e r u i p r z y m i o t a c h s e r c a , za s łu ż e n i w r o z w o ju A l m a e M a t r i s C o p e r n i c a n a e : 1 / p r o f, d r J a n i n a H uryno w i c z / 2 X 1967 r . / , 2 / d o c . L e o n a r d T o r w i r d / ? X I 1967 r . / , 3 / d r E dw ard C s a t o / 2 2 IV 1968 r . / i 4 / doc. d r H e n ry k M i s z / 5 V 1968 r . / . O d s z e d ł r ó w n i e ż od n a s na z a w s z e d łu g o le tn i p r a c o w n i k o b s łu g i W ł a d y s ła w P a p i e r k i e w i c z / 2 4 V II 1968 r . / . P r o s z ę z e b r a n y c h o u c z c z e n i e p a m i ę c i Z m a r ł y c h p r z e z pow
s t a n i e i je d n o m in u to w ą c i s z ę !
Z d n ie m 30 w r z e ś n i a 1968 r . p r z e s z l i na e m e r y t u r ę w y s o c e za s łu ż e n i, dłu
g o le tn i p r a c o w n i c y n a u k o w o -d y d a k t y c z n i n a s z e j U c z e l n i : l / p r o f , d r A l e k s a n d e r J a b ł o ń s k i , c z ł o n e k r z e c z y w i s t y P A N , o r g a n i z a t o r n a s z y c h k a t e d r f i z y k i i u ta le n to w a n y w ych ow aw ca m ł o d y c h k a d r n au kow ych , ś w ia to w e j s ła w y u c z o n y , s e r c e m i p r a c ą zw ią z a n y z T o r u n i e m i U n i w e r s y t e t e m M i k o ł a ja K o p e r n i k a ; 2 / s t . w y k ład o w c a d r J ó z e f M o s s a k o w s k i , je d e n z z a ł o ż y c i e l i U M K , z n a k o m ity znaw ca d z ie jó w T o r u n i a i P o m o r z a G d a ń s k ie g o , w y ch o w a w ca d w u dzie stu t r z e c h r o c z n ik ó w m ło d y c h h i s t o r y k ó w i k i lk u n a s t u m ł o d s z y c h p ra c o w n ik ó w n a uki. S k ł a d a m W a m , D r o d z y K o le d z y , g o r ą c e p o d z ię k o w a n ie za w ło żo n y p r z e z W a s o g r o m p r a c y w r o z w ó j n a s z e j K o p e r n i k a ń s k i e j U c z e l n i i p r o s z ę o d a l s z ą w s p ó ł p r a c ę .
P r z e k a z u j ę z te g o m i e j s c a w y r a z y s z c z e r e j p o d z ię k i W y s o k i e m u Se n atow i, K o l e g o m P r o r e k t o r o m , D z i e k a n o m i P r o d z i e k a n o m , p r a c o w n i k o m B i b l i o t e k i G ł ó w n e j, A d m i n i s t r a c j i i O b s ł u g i za h a r m o n i j n ą i o w o c n ą w s p ó ł p r a c ę ze m n ą w ro ku a k a d . 1 9 6 7 / 6 8 . S z c z e g ó l n i e s e r d e c z n i e d z ię k u ję K o m it e t o w i Z a k ła d o — w e m u P Z P R i j e g o E g z e k u ty w i e o r a z Z a k ła d o w e j O r g a n i z a c j i Z w ią z k o w e j Z N P za p o m o c u d z i e l a n ą z a w s z e c h ę t n i e i ż y c z l i w i e w ł a d z o m U c z e l n i w co - d z i e n n e j ż m u d n e j p r a c y .
M o je sp r a w o z d a n ie d o b ie g a k o ń c a . P r a g n ę j e z a m k n ą ć r e k t o r s k i m ape l e m , s k ie r o w a n y m do W a s , M ło d z i P r z y j a c i e l e , K o l e ż a n k i i K o l e d z y s tu d e n c i , k t ó r z y po r a z p i e r w s z y p r z e k r o c z y l i ś c i e m u r y A l m a e M a t r i s C o p e r n i c a - n a e . Z a c z y n a c i e nowy, d e c y d u ją c y o k r e s w w a s z y m ż y c i u . N i e z m a r n u j c i e go, a l b o w ie m od n i e g o z a l e ż y w a s z a p r z y s z ł o ś ć i d a l s z y r o z k w it n a s z e j L u d o w e j O jc z y z n y . U c z c i e s i ę p i ln i e i z a c h o w u jc ie w c z a s i e studiów na U c z e l n i i poza j e j o b r ę b e m , j a k p r z y s t a ł o na m ł o d z i e ż b u d u ją c ą s o c j a l i z m . Ż y c z ę W a m d o b r y c h wyników w n a u c e i dużo r a d o ś c i w ż y c i u s tu d e n c k i m !
W s z y s t k i m c z ł o n k o m n a s z e j w i e l k i e j r o d z i n y u n i w e r s y t e c k i e j ż y c z ę na p r o gu now ego r o k u a k a d e m i c k i e g o s p e łn i e n ia n a s z e g o n a j g o r ę t s z e g o p r a g n i e n i a - d a l s z e g o , s z y b k i e g o ro z w o ju i ro z k w itu n a s z e j u k o c h a n e j A l m a e M a t r i s , ab y z a w s z e i w s z ę d z i e b y ła godna i m i e n i a sw e g o W i e l k i e g o P a t r o n a _ M i k o ł a ja K o p e r n i k a !
R o k a k a d e m i c k i 1 9 6 8 / 6 9 o g ł a s z a m za o t w a r t y ! Quod f e l i x f a u s tu m f o r tu n a tu m q u e s i t !
R E K T O R
/ - / P r o f , d r W itold Ł u k a s z e w i c z T o r u ń , dnia 8 p a ź d z i e r n i k a 1968 roku
Ryc. 4 Inauguracjaroku akademickiego1968/69 Złożeniekwiatów przedpomnikiem MikołajaKopernika
w y k ł a d i n a u g u r a c y j n y
D o c . d r B o g d a n G ł ę b o w i c z
W kład p a r t i i r o b o t n i c z y c h w budowę w ła d z y lu d o w ej w w o j. p o m o r s k i m w l a t a c h 1 9 4 5 - 1948
W y z w o le n ie z i e m p o l s k i c h p r z e z A r m i ę C z e r w o n ą i Ludow e W o j s k o P o l - s k ie w l a t a c h 1 9 4 4 - 1 9 4 5 s t w o r z y ł o s p r z y j a j ą c e w a r u n k i do d o k o n an ia z a s a d - n i c z y c h p r z e k s z t a ł c e ń u s t r o j o w y c h i s p o ł e c z n y c h . W d okon aniu t a k i c h z m ia n z a i n t e r e s o w a n e b y ły m a s y p r a c u j ą c e P o l s k i , k t ó r e d ą ż y ły do z w ią z a n ia h a s ł a n i e p o d l e g ł o ś c i n a r o d o w e j z p r z e o b r a ż e n i a m i s p o ł e c z n o - p o l i t y c z n y m i , p r o w a d z ą c y m i do budowy u s t r o j u s o c j a l i s t y c z n e g o . M a s y p r a c u j ą c e P o l s k i w l a t a c h w i e l k i e g o p r z e ł o m u p o li t y c z n e g o c z y n i ł y w s z y s t k o , by n ie d o p u ś c ić do p o w tó
r z e n i a s i ę s y t u a c j i z 1 9 1 8 ro k u , gdy b u r ż u a z ja op an ow ała a p a r a t w ła d z y i u - n i e m o ż l i w i ł a u t w o r z e n i e r e w o l u c y j n e j , s o c j a l i s t y c z n e j R e p u b l i k i P o l s k i e j . B o g a t s z a o d o ś w i a d c z e n i a z o k r e s u o d z y s k iw a n ia po r a z p i e r w s z y n ie p o d le g ł o ś c i i w z b o g a c o n a o d o ś w i a d c z e n i a w alk k l a s o w y c h o k r e s u m i ę d z y w o je n n e g o p r z y s t ą p i ł a p o ls k a k l a s a r o b o t n i c z a do w a lk i o w ła d z ę w 1 9 4 4 ro ku.
W w a l c e t e j p r z e w o d z ił a p o l s k i m m a s o m p r a c u j ą c y m z r o d z o n a w ogniu w alk z h i t l e r o w s k i m o k u p a n te m s p a d k o b i e r c z y n i n a j l e p s z y c h t r a d y c j i p o l s k i e go ru c h u r o b o t n i c z e g o - P o l s k a P a r t i a R o b o t n i c z a . U boku P o l s k i e j P a r t i i R o b o t n i c z e j s t a n ę ł y do w a lk i o P o l s k ę Ludow ą, P o l s k a P a r t i a S o c j a l i s t y c z n a , S t r o n n i c t w o Ludow e i S t r o n n i c t w o D e m o k r a t y c z n e .
P r o g r a m p o l i t y c z n y P o l s k i e j P a r t i i R o b o t n i c z e j z a k ł a o a ł od m o m e n tu w y
dania p r z e z p a r t i ę p i e r w s z e j d e k l a r a c j i p r o g r a m o w e j w s t y c z n i u 1942 roku w a l k ę o p o l s k ę d e m o k r a t y c z n ą , w k t ó r e j r z e c z y w i s t y m g o s p o d a r z e m byłby w y ł ą c z n i e lud p r a c u j ą c y m i a s t i w s i . J e s z c z e w y r a ź n i e j z a ł o ż e n i a t e r o z w i n ię te z o s t a ł y w d e k l a r a c j a c h " O co w a l c z y m y " o p u b lik o w a n y ch p r z e z k i e r o w m ctw o P P R w 1 9 4 3 ro ku. S p r e c y z o w a n a z o s t a ł a w ó w c z a s k o n i e c z n o ś ć o d e j ś c i a r a z na z a w s z e od p o dstaw p r a w n o - u s t r o j o w y c h n a r z u c o n y c h n a ro d o w i p o l s k i e m u p r z e z k o n s t y t u c j ę k w i e tn i o w ą z 1 9 3 5 r . , k t ó r a s t w a r z a ł a w a r u n k i do ro z - w o ju d y k ta tu r y typu f a s z y s t o w s k i e g o . A u t o r z y d e k l a r a c j i w s k a z y w a li na ko n i e c z n o ś ć s z e r o k i e j d e m o k r a t y z a c j i ż y c i a w P o l s c e , k t ó r a s ł u ż y ł a b y i n t e r e - s o m ludu p r a c u j ą c e g o m i a s t i w s i , Lud te n m i a ł t e ż s t a ć s ię w odbudow anym n i e p o d le g ły m p a ń s t w ie je d y n y m ź r ó d ł e m w ład zy o r a z h e g e m o n e m w stosu n k a c h s p o ł e c z n o - p o l i t y c z n y c h . J e d n y m z w y r a z ó w l e g o s ta n o w is k a była idea je d n o l i t y c h o r g a n ó w w ła d z y p o c h o d z ą c y c h z p o w s z e c h n y c h w yborów w p o s i a l i rad n a ro d o w y c h , s k u p i a j ą c y c h w sw ych r ę k a c h w ła d z ę na w s z y s t k i c h s z c z e
12
b l a c h s t r u k t u r y a d ;tn r i s t r a c y j n e j . R o l a rad n a ro d o w y c h p o m y ś la n a była n ie ty lk o w p o s t a c i u t w o r z e n i a now ego o r g a n u a d m i n i s t r a c y j n e g o , a l e j a k o powo
ł a n ie do ż y c i a i n s t y t u c j i p r z e d s t a w i c i e l s k i e j - je d y n e g o o r g a n u w ład zy w za - s ię g u sw e go d z i a ł a n i a . T e z a ł o ż e n ia z n a l a z ł y o d b ic i e w d e k r e c i e K r a j o w e j R a dy N a r o d o w e j o z a k r e s i e d z i a ł a n i a Rad N a r o d o w y c h z 1 I 1 9 4 4 r .
P r o g r a m d z ia ł a n i a P P P . w s k a z y w a ł r ó w n ie ż na k o n i e c z n o ś ć pow ażnych p r z e k s z t a ł c e ń w s t r u k t u r z e g o s p o d a r c z e j k r a j u , a p r z e d e w s z y s t k i m na d o k o n a n ie r e w o l u c y jn y c h p r z e o b r a ż e ń a g r a r n y c h i u z y s k a n i e p r z e z o r g a n y w ład zy p r o l e t a r i a t u k o n t r o l i nad ś r o d k a m i p r o d u k c ji w g o s p o d a r c e p o z a r o l n i c z e j . Wy
r a z e m te g o b y ł p o s t u l a t p r z e p r o w a d z e n i a r e f o r m y r o l n e j i p r z e j ę c i a p r z e m y słu , banków, k o p a ln ic tw a su r o w c ó w o r a z ś ro d k ó w k o m u n i k a c ji i ł ą c z n o ś c i pod k o n t r o l ę a p a r a t u pań stw o w eg o .
R o z w i n i ę c i e m i s k o n k r e t y z o w a n i e m p o st u la tó w p r o g r a m u P o l s k i e j P a r t i i R o b o t n i c z e j b ył M a n i f e s t P o l s k i e g o K o m i t e t u W y z w o le n ia N a ro d o w e g o . O k r e ś l a ł on z a s a d y d z ia ł a n i a i po dstaw ow e z a ł o ż e n i a p r o g r a m u w ła d z y lu d ow ej w P o l s c e . W y t y c z a ł zad an ia w d z ie d z in i e budowy p o dstaw a p a r a t u w ład zy, doko
nyw ania p r z e o b r a ż e ń g o s p o d a r c z y c h o r a z w z a k r e s i e w a lk i o nowe g r a n i c e p a ń stw a . M y ś l ą p r z e w o d n ią M a n i f e s t u L ip c o w e g o b yło je d n a k s t w o r z e n i e no - w y ch p o d sta w u s t r o jo w y c h P o l s k i w o ln e j n ie ty lk o od okupanta h i t l e r o w s k i e g o , l e c z t a k ż e od r o d z i m y c h k a p i t a l i s t ó w i o b s z a r n i k ó w .
W w a r u n k a c h c i ę ż k i e j w a lk i p o l i t y c z n e j i d e e p r z e d s t a w i o n e w M a n i f e ś c i e w e s z ł y n a t y c h m i a s t w s ta d iu m r e a l i z a c j i , c z e g o p r z y k ł a d e m m o ż e b y ć o p rą - c o w a n ie i w p r o w a d z e n ie w ż y c i e s z e r e g u d e k r e tó w d o t y c z ą c y c h ta k tw o r z e n i a a p a r a t u w ład zy , j a k t e ż p r z e o b r a ż e ń g o s p o d a r c z y c h , c z y w r e s z c i e ś c i g a n i a p r z e s t ę p c ó w w o je n n y c h i z b ro d n i d okon anych p r z e z okupanta h i t l e r o w s k i e g o na n a r o d z i e p o l s k i m .
W s t y c z n i u 1 9 4 5 r o k u z l i n i i W i s ł y r u s z y ł a w i e lk a o fe n sy w a A r m i i R a - d z i e c k i e j , k t ó r a p r z y n i o s ł a w o l n o ś ć p o z o s t a ł y m z i e m i o m p o l s k i m . W t r a k c i e d z ia ł a ń b o jo w y c h w o k r e s i e s t y c z n i a - l u t e g o 1 9 4 5 ro k u w yzw olone z o s t a ł y te
r e n y w o je w ó dztw a p o m o r s k i e g o / b y d g o s k i e g o / . W śla d za n a s t ę p u j ą c y m i w oj
s k a m i f r o n to w y m i p r z y b y w a ł y na t e r e n y w yzw o lo n e gru py o p e r a c y j n e t w o r z o ne p r z e z K o m i t e t C e n t r a l n y P o l s k i e j P a r t i i R o b o t n i c z e j i R z ą d T y m c z a s o w y . P r z e d g r u p a m i o p e r a c y j n y m i s t a n ę ło z a d a n ie budowy now ego a p a r a t u a d m i - n i s t r a c y j n e g o o r a z odbudowa ż y c i a g o s p o d a r c z e g o i s p o ł e c z n o - p o l i t y c z n e g o w duchu zgod nym z p o s t a n o w i e n ia m i M a n i f e s t u L i p c o w e g o . T r z o n grup o p e r a c y jn y c h s ta n o w il i d z i a ł a c z e P o l s k i e j P a r t i i R o b o t n i c z e j i P o l s k i e j P a r t i i So - c j a l i s t y c z n e j . W zw iązku z r ó ż n o r o d n o ś c i ą zadań na t e r e n i e w o jew ództw a d z i a ł a ł y g ru p y o p e r a c y j n e o c h a r a k t e r z e o g ó l n o a d m i n i s t r a c y j n y m , p o l i t y c z - nym o r a z g ru py r e s o r t o w e o w y s p e c ja l i z o w a n y m z a k r e s i e d z i a ł a n i a .
W sk ła d g ru p y o p e r a c y j n e j K o m i t e t u C e n t r a l n e g o P o l s k i e j P a r t i i R o b o tn i - c z e j , k t ó r a d z i a ł a ł a na t e r e n i e w o jew ó dztw a p o m o r s k i e g o w e s z l i m i ę d z y inny
m i: A n toni A l s t e r , K a r o l B ą k o w s k i , B e r n a r d G ó ł k o w s k i ,J a n G r u d z i ń s k i , F r a n c i s z e k K r ó l , H e n r y k M a l in o w s k i i K a z i m i e r z Ś l u s a r e k . K i e r o w n i k i e m grupy b y ł A n toni A l s t e r , k t ó r y j e d n o c z e ś n i e p e łn ił o b o w ią z k i p e łn o m o c n ik a Rząd u T y m c z a s o w e g o p r z y dow ództw ie II F r o n t u B i a ł o r u s k i e g o . C z ło n k o w ie grupy p r z y b y l i na t e r e n sw e g o d z i a ł a n i a w o k r e s i e od 20 do 25 s t y c z n i a 1945 ro ku.
Z a s a d n i c z a c z ę ś ć gru p y p r z y b y ł a do W ł o c ła w k a 2 4 lub 2 5 s t y c z n i a .
W śla d za g ru p ą o p e r a c y j n ą K o m i t e t u C e n t r a l n e g o P o l s k i e j P a r t i i R o b o t - n i c z e j p r z y b y ła do T o r u n i a grupa o p e r a c y j n a R z ą d u T y m c z a s o w e g o , k ie r o w a -
13 na p r z e z d z i a ł a c z a P o l s k i e j P a r t i i S o c j a l i s t y c z n e j H e n ry k a Ś w ią tk o w s k ie - go.
G ru p y o p e r a c y j n e n a p o tk a ły na t e r e n i e w o je w ó dztw a na z r ó ż n i c o w a n ą sytu
a c j ę p o l i t y c z n ą . W o ś r o d k a c h , w k t ó r y c h p o d c z a s o k u p a c ji h i t l e r o w s k i e j d zia
ł a ł y k o n s p i r a c y j n e k o m ó r k i P o l s k i e j P a r t i i R o b o t n i c z e j , u ja w n i ł y one po wy - Zwoleniu ży w ą d z i a ł a l n o ś ć . W p o w i a ta c h r y p i ń s k i m i l ip n o w s k i m d z i a ł a c z e P P R p r z y s t ą p i l i do t w o r z e n i a a p a r a t u w ła d z y lu d o w ej j e s z c z e p r z e d n a w ią z a - n i e m k o n ta k tu z p r z e d s t a w i c i e l a m i grup o p e r a c y j n y c h . U ja w n i ł y s w o ją d zia - ł a l n o ś ć i s t n i e j ą c e na t y c h t e r e n a c h ra d y n a r o d o w e , k t ó r e s t a ł y s i ę p i e r w s z y - m i r z e c z y w i s t y m i o r g a n a m i w ła d z y lu d o w ej w w o je w ó d z tw ie . P o d o b n ie ż a r y - s o w ała s i ę s y t u a c j a we W ło c ła w k u , g dzie ró w n o l e g le u k o n sty tu o w a ły s i ę dwa o r g a n y w ła d z y w p o s t a c i R a d y R o b o t n i c z e j m i a s t a W ło c ła w k a i K o m i t e t u O b y w a t e l s k i e g o W ł o c ła w k a . R ad a R o b o t n i c z a b y ła u tw o rz o n a p r z e z k o m u n i s tó w i daw nych c z ło n k ó w P o l s k i e j P a r t i i S o c j a l i s t y c z n e j , z a ś K o m i t e t O b y w a te ls k i sk u p ia ł w sw y ch s z e r e g a c h i n t e l i g e n c j ę , p r a c o w n i k ó w u m y s ło w y c h i c z ę ś ć d r o b n o m i e s z c z a ń s t w a . M i m o r ó ż n i c w b a z i e k l a s o w e j oba te o r g a n y w ład zy u z n a ły b e z z a s t r z e ż e ń R z ą d T y m c z a s o w y i p o d p o rz ą d k o w a ły s i ę j e g o d y re k ty w om .
W T o r u n i u u ja w n i ł a w d n ia c h w y z w o le n ia m i a s t a s w o ją d z i a ł a l n o ś ć grupa s tw o r z o n a z i n i c j a t y w y I g o r a S z a n t y r a . D z i a ł a ł a ona pod n a z w ą P o l s k a P a r t i a K o m u n i s t y c z n a . P o w y z w o le n iu z g ł o s i ł a ona a k c e s do P o l s k i e j P a r t i i R ob otn i
c z e j , a j e j c z ł o n k o w ie b r a l i aktyw ny u d z ia ł w budow aniu a p a r a t u w ła d z y l u d o w e j na t e r e n i e m i a s t a . P o d o b n ie w B y d g o s z c z y u ja w n iła s w o ją d z i a ł a l n o ś ć gru pa k o m u n i s tó w skupiona w o k ó ł W a c ł a w a B ą k o w s k i e g o i W a c ł a w a P o w a l i s z a . J e j c z ł o n k o w i e b y li j e d n y m i z p i e r w s z y c h t w ó r c ó w n o w e g o a p a r a t u w ł a d z y w B y d g o s z c z y i p o w i e c i e b y d g o s k i m .
W A l e k s a n d r o w i e K u ja w s k i m dawni c z ł o n k o w ie K o m u n i s t y c z n e j P a r t i i P o l sk i w s p ó ln i e z c z ł o n k a m i P o l s k i e j P a r t i i S o c j a l i s t y c z n e j u t w o r z y li w p r z e d - d z ie ń w y z w o le n ia K o m i t e t W y z w o le n ia N a ro d o w e g o , k t ó r y u z n a w a ł p r o g r a m M a n i f e s t u L i p c o w e g o i p o d p o rz ą d k o w a ł s i ę R z ą d o w i T y m c z a s o w e m u .
C z ło n k o w ie P o l s k i e j P a r t i i S o c j a l i s t y c z n e j p r z e j a w i a l i ży w a d z i a ł a l n o ś ć w o k r e s i e t w o r z e n i a a p a r a t u w ła d z y j e s z c z e p r z e d p r z y b y c i e m p r z e d s t a w i c i e l i grup o p e r a c y j n y c h . W a r t o w ty m m i e j s c u w s p o m n i e ć o b y d g o s k i e j g ru p ie J a n a T o m a s i k a o r a z o t w o r z e n i u w ład z m i e j s k i c h p r z e z c z ło n k ó w P P S w I n o w r o c ł a wiu.
D r u g ą s t r o n ą s y t u a c j i p o l i t y c z n e j w o k r e s i e t w o r z e n i a a p a r a t u w ła d z y lu - dow ej na P o m o r z u b y ło u ja w n i e n ie s i ę d z i a ł a l n o ś c i agend rz ą d u e m i g r a c y j n e - go, k t ó r e p r ó b o w a ły p r z e c h w y c i ć p r z y n a j m n i e j n i e k t ó r e ogniwa w ład zy w swo
j e r ę c e . Z j a w i s k o to w y s t ą p i ł o w T o r u n i u , S ę p ó ln ie i na t e r e n i e in n y ch p o w i a tów. S z c z e g ó l n y n a c i s k k o ł a z w ią z a n e z r z ą d e m e m i g r a c y j n y m k ł a d ł y na opa - now anie ty c h ogniw a p a r a t u p a ń stw o w eg o , k t ó r e z w ią z a n e b y ły z r e a l i z a c j ą re f o r m g o s p o d a r c z y c h . Stąd t e ż w y s t ą p ił o p o w ażn e n a s i l e n i e p r ó b p r z y j ę c i a k i e r o w n ictw a w p o w s t a ją c y c h U r z ę d a c h Z i e m s k i c h o r a z c z ę ś c i o w o we w ła d z a c h a d m i n i s t r a c j i o g ó l n e j. P r ó b y te z o s t a ł y n a t y c h m i a s t po p r z y b y c i u g ru p o p e r a - c y jn y c h u ja w n io n e , w w yniku c z e g o n a s t ą p i ł a l i k w i d a c ja ' w s z e l k i c h wpływów k ó ł p o l i t y c z n y c h z w ią z a n y c h z r z ą d e m e m i g r a c y j n y m na d z i a ł a l n o ś ć a p a r a t u wład zy.
P i e r w s z y m s u k c e s e m w p r o c e s i e t w o r z e n i a a p a r a t u w ła d z y lu d o w ej b yło u t w o r z e n i e w p o c z ą t k a c h l u te g o 1 9 4 5 roku U r z ę d u W o je w ó d z k ie g o P o m o r s k i e -
