146
ETYMOLOGICA SLAVICA
STUDIA ETYMOLOGICZNE POŚWIĘCONE
PROF. FRANCISZKOWI SŁAWSKIEMU
Z OKAZJI SETNEJ ROCZNICY URODZIN
[Monographs in Slavic Studies. Slavica]
146
Redaktor Naczelna [Editor-in-Chief]
Dr hab. Mariola Jakubowicz, prof. IS PAN
Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, Polska [Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences, Warsaw, Poland]
Rada Naukowa [Scientific Board]
• К. пед. н., д.ф.н. Ольга Е. Фролова, Московский государственный универ- ситет им. М. В. Ломоносова, Mocква, Российская Федерация [K. ped. n., d.f.n. Olʹga E. Frolova, Lomonosov Moscow State University, Moscow, Russian Federation]
• Dr hab. Rafał Górski, prof. IJP PAN, Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk / Uniwersytet Jagielloński, Kraków, Polska [Institute of Polish Language, Polish Academy of Sciences / Jagiellonian University, Cracow, Poland]
• Dr hab. Aleksandra Janowska, prof. UŚ, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, Polska [University of Silesia in Katowice, Katowice, Poland]
• Prof. Igors Koškins, Latvijas Universitāte, Rīga, Latvija [University of Latvia, Riga, Latvia]
• PD Dr. Thomas Menzel, Serbski Institut / Sorbisches Institut, Bautzen / Budyšin,
Deutschland [Sorbian Institute, Bautzen, Germany]
Fundacja Slawistyczna
Warszawa 2019
ETYMOLOGICA SLAVICA
STUDIA ETYMOLOGICZNE
POŚWIĘCONE PROF. FRANCISZKOWI SŁAWSKIEMU Z OKAZJI SETNEJ ROCZNICY URODZIN
pod redakcją Marioli Jakubowicz,
Szymona Pogwizda, Beaty Raszewskiej-Żurek
[Institute for the Serbian Language, Serbian Academy of Sciences and Arts, Belgrade, Serbia]
Prof. Dr. (emerita) Alenka Šivic-Dular, Univerza v Ljubljana, Slovenija [University of Ljubljana, Ljubljana, Slovenia]
Etymologica Slavica. Studia etymologiczne poświęcone prof. Franciszkowi Sławskiemu z okazji setnej rocznicy urodzin (publikacja monografii naukowej) – zadanie finansowane w ramach umowy 703/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
Etymologica Slavica. Etymological Studies Dedicated to Professor Franciszek Sławski on the Occasion of the 100th Anniversary of His Birth (publication of the monograph) – project financed under contract no. 703/P-DUN/2019 from funds of the Minister of Science and Higher Education of the Republic of Poland, allocated to science dissemination activities.
Redaktor, redaktor prowadzący [Managing editor and copy-editor]
Jakub Ozimek Korekta [Proof-reading]
Anna Boguska, Małgorzata Chudzyńska, Barbara Grunwald-Hajdasz, Martina Ivanová, Gre- ta Kominek, Damian Kubik, Beata Kubok, Dragana Ratković, Piotr Styk, Roman Tymoshuk,
Anna Żebrowska
Skład i łamanie [Typesetting and page makeup]
Krzysztof Porosło
Copyright © by Mariola Jakubowicz, Szymon Pogwizd, Beata Raszewska-Żurek
& the respective authors, 2019
This is an Open Access book distributed under the terms of the Creative Commons Attribu- tion 3.0 PL License (creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/), which permits redistribution,
commercial and noncommercial, provided that the book is properly cited.
e-ISBN: 978-83-66369-01-6
ISSN: 0208-4058 (Prace Slawistyczne. Slavica) Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk [Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences]
ul. Bartoszewicza 1b/17, 00-337 Warszawa
tel. 22/826 76 88, wydawnictwo@ispan.waw.pl, www.ispan.waw.pl
Mariola Jakubowicz, Wspomnienie o Profesorze Franciszku Sławskim . . . 9 Bibliografia prac Profesora Franciszka Sławskiego . . . 15 Jacek Baluch , Skąd się wziął czeski Filip? Od Josefa Jungmanna do Karela Čapka . . . 39 Bogdan Walczak, Jak polscy etymologowie definiują zadania etymologii? . . 45 Wiesław Boryś, Opracowywany słownik etymologiczny rodzimej leksyki
chorwackiego dialektu czakawskiego . . . 55 Katarzyna Jasińska, Dariusz R. Piwowarczyk, Prasłowiańskie *dьl’gostь a hetyckie dalugašti – historia derywacyjna . . . 73 Marek Majer, Pozostałości praindoeuropejskiego „Systemu Calanda”
w języku prasłowiańskim – wybrane przykłady . . . 81 Жанна Ж. Варбот, О возможных составляющих славянского этимо ло -
гического гнезда *verb-/*vьrb- . . . 101 Jerzy Duma, O piciu, pojeniu, upajaniu (się) i napawaniu (się) . . . 105 Metka Furlan, Besedotvorje in etimologija (s posebnim poudarkom na samo-
stalniku *gospoda ‘domini’/‘domina’) . . . 115 Alemko Gluhak, Čovjek i drveće – *dǫbъ i *xvorstъ . . . 131 Liubou Padporynava, Zmiany semantyki morfemu rdzeniowego *gǫs- a zmiany motywacji zachodniosłowiańskich fitonimów dialektalnych . . 149 Любовь В. Куркина, К этимологии некоторых славянских анатоми-
ческих терминов . . . 165 Aleksandar Loma, Sanctifying and Sanctioning: The Serbo-Croatian osveta, osvetiti (se) Reconsidered . . . 181 Николай П. Антропов, Су-дериваты в белорусском этимологическом
словаре . . . 191 Сергей А. Мызников, Диалектная реалия в контексте этимологичес-
ких исследований . . . 199 Людвиг Селимски, За етимологията на шест неправилно тълкувани
или неясни думи . . . 219
Тодор Ат. Тодоров , Няколко румънски заемки в български: тофлòджа,
траглòве, трантỳвам, тулѝстър, тỳлпина . . . 229
Христина Дейкова, Към контактната етимология в българския език 235
Ľubor Králik, Slk . sobáš ‘Trauung’: prevzatie z maďarčiny? . . . 249
Јасна Влајић-Поповић, Словенске ‘заставе’ међу словенским заставама (Како доказати калк?) . . . 261 Jiří Rejzek, Č . pošetilý . . . 277 Светлана М. Толстая, К семантической реконструкции лексики ошибок 281 Валерия С. Кучко, К мотивационной интерпретации некоторых се-
вернорусских слов со значением обмана: гнездо русск . диал . шавать 299 Ilona Janyšková, Staroslověnská slovní zásoba týkající se sexuálního života . 311 Helena Karlíková, K názvům vysokého, nemotorného člověka v češtině s ekvi-
valenty v dalších slovanských jazycích . . . 321 Pavla Valčáková, Sémantická motivace názvů druhého měsíce v roce v indo-
evropských jazycích . . . 335
Jana Villnow Komárková, Zur Herkunft des tschechischen Weinbauterminus
vích(a) im arealen Kontext. . . 341
Генадзь A. Цыхун, Этымалагізацыя гапаксаў у слоўніках славянскіх моў 357
O tomie. Streszczenie . . . 367
About the Volume. Summary . . . 368
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4662-1796 mjakub7@interia.pl
WSPOMNIENIE O PROFESORZE FRANCISZKU SŁAWSKIM
Niniejszy tom artykułów jest pokłosiem międzynarodowej konferencji pt. „Sym- posium etymologicum. Śladami myśli etymologicznej”, która została zorganizowana w Krakowie w maju 2016 roku, w 100-lecie urodzin profesora Franciszka Sławskiego, przez jego uczniów związanych z Uniwersytetem Jagiellońskim i z Instytutem Sla- wistyki PAN. Na konferencji wygłoszono ponad 80 referatów, z których do niniej- szego tomu włączono tylko artykuły o tematyce etymologicznej, przede wszystkim autorstwa osób profesjonalnie związanych z leksykografią etymologiczną. Znaczna część artykułów powstałych na bazie wygłoszonych referatów została opublikowana w czasopismach językoznawczych, przede wszystkim w „LingVariach” (t. 12, z. 1, 2017) i w „Studiach z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” (t. 54, 2019). W tym miejscu chciałabym serdecznie podziękować osobom, które wyraziły zgodę na to, aby ich prace uświetniły tom dedykowany Profesorowi Franciszkowi Sławskiemu.
***
Profesor Franciszek Sławski jest postacią ogólnie znaną w środowisku slawi- stycznym i polonistycznym. W zależności od zainteresowań przedstawiciele tego środowiska w różny sposób postrzegają jego osobę. Absolwenci i studenci polonistyki kojarzą go z etymologią języka polskiego, w której przez pół wieku jego słownik – niestety obejmujący tylko połowę alfabetu – nie miał konkurencji. Dla innych Fran- ciszek Sławski jest przede wszystkim najważniejszą postacią powojennej filologii bułgarskiej, autorem pierwszej gramatyki języka bułgarskiego w języku polskim oraz kilku słowników przekładowych napisanych we współautorstwie z Sabiną Radewą.
Wreszcie dla całego grona osób tworzących środowisko leksykografii etymologicz-
nej, tak z krajów słowiańskich, jak i z innych części świata, profesor Sławski jest
współtwórcą koncepcji rekonstrukcji leksyki prasłowiańskiej. Zanim przejdę do
swego własnego wspomnienia o Profesorze, które chcę uczynić główną częścią tego
krótkiego artykułu, chciałabym zwrócić uwagę na tę część jego działalności, która
zwykle jest pomijana w poświęcanych mu opracowaniach.
Niniejszy tom rozpoczyna bibliografia prac Franciszka Sławskiego. Nie różni się ona znacznie od bibliografii skomponowanej przez doktora Władysława Sędzika i zamieszczonej w tomie jubileuszowym Dzieje Słowian w świetle leksyki . Pamięci Profesora Franciszka Sławskiego, z którą rzecz jasna musiałam skonfrontować swoją pracę. Zanim to jednak nastąpiło, spędziłam wiele godzin nad nadbitkami publikacji autorstwa Profesora zgromadzonymi w krakowskiej Pracowni Języka Prasłowiań- skiego. Rzucił mi się wtedy w oczy fakt, z którego wcześniej nie zdawałam sobie sprawy. Wśród publikacji Franciszka Sławskiego obok bardzo licznych artykułów (ok. 150 pozycji) znaczną część dorobku stanowią recenzje (22) i wspomnienia, zwykle pośmiertne, poświęcone zasłużonym slawistom (28). Jasne jest, że dla prof.
Sławskiego dbałość o zapoznanie środowiska slawistycznego z nowymi pozycjami naukowymi z jednej strony, a pamięć o poprzednikach na językoznawczej drodze z drugiej była równie ważna jak własna twórczość naukowa. Można zażartować, że Profesor pracował w czasach, w których nie musiał się przejmować, że „marnuje czas”
na recenzowanie cudzych prac, przez co „nie przynosi punktów” swojej jednostce.
Na tym nie skończyło się moje zdziwienie. Jeszcze bardziej zaskakujące było to, że w odróżnieniu od bardzo krótkich, treściwych artykułów, często liczących zaledwie jedną–trzy strony, recenzje bywały znacznie dłuższe, a niektóre – jak recenzja słow- nika etymologicznego Stefana Mładenowa licząca 30 stron (Sławski 1948: 68–98) – stanowiły wnikliwe studia obfitujące w krytyczne uwagi i własne propozycje. Warto przy okazji zaznaczyć, że zwięzłość artykułów, ograniczających się do krótkiego przedstawienia problemu, była charakterystyczna dla etymologów, a modelowym przykładem były artykuły indoeuropeisty amerykańskiego Erica Hampa, często mieszczące się na jednej stronie.
O karierze naukowej Franciszka Sławskiego napisano już wiele. W tym miejscu chciałabym ograniczyć się do swoich osobistych wspomnień związanych z Profesorem.
W życiu każdego człowieka są osoby, spotkania z którymi „ustawiły zwrotnicę”
jego najważniejszych decyzji. Ja do takich osób mogę niewątpliwie zaliczyć Profesora Franciszka Sławskiego. Gdy podczas studiów filologii klasycznej na Uniwersytecie Jagiellońskim, spacerując po piętrach Collegium Paderevianum, natrafiłam na intrygująco brzmiącą nazwę wykładu monograficznego „Rekonstrukcja języka pra- słowiańskiego”, nie mogłam mieć pojęcia o tym, że właśnie zaszło coś, co zadecyduje o całym moim przyszłym życiu.
Wykład prof. Sławskiego, na który uczęszczałam przez jeden semestr, ośmielił
mnie do spróbowania szczęścia w tej dziedzinie. Dlatego też po ukończeniu studiów,
gdy przymierzałam się do podjęcia pracy zawodowej, skierowałam się ku kamienicy
przy ulicy Manifestu Lipcowego 6, gdzie na drugim piętrze mieściła się Pracownia
Języka Prasłowiańskiego Instytutu Słowianoznawstwa PAN. Oczywiście jako absol-
wentka kierunku pozornie niezwiązanego z rekonstrukcją języka prasłowiańskiego,
Wspomnienie o Profesorze Franciszku Sławsk im
nie wiązałam z tym krokiem wielkich nadziei. Byłam zatem ogromnie szczęśliwa, ale i zaskoczona, gdy po krótkiej rozmowie kierujący pracownią prof. Wiesław Boryś polecił mi złożyć podanie do Dyrekcji IS PAN. Uczucia te nasiliły się jeszcze, gdy po niedługim czasie dowiedziałam się, że moje podanie (podparte listem motywa- cyjnym, w którym w sposób niezwykle asertywny, jak na tamte czasy, podkreśliłam swoje „dokonania”) zostało pozytywnie rozpatrzone i zostałam zatrudniona na okres jednego roku.
W ten sposób 30 czerwca 1989 roku rozpoczęłam pracę u boku prof. Sławskiego.
Praca taka trwała długo, ponieważ Profesor jeszcze przez wiele lat bywał w Pracowni bardzo często. W czasach, gdy mieściła się ona jeszcze pod wspomnianym wyżej adresem (sama ulica wróciła do dawnej nazwy Marszałka Józefa Piłsudskiego), Pro- fesor przychodził do pracy (z pobliskiego mieszkania przy ul. Kochanowskiego 11) niemal codziennie. Bardzo miłym akcentem, który z tego czasu pamiętam, były przynoszone przez niego dwa razy w tygodniu (we wtorki i czwartki) drożdżówki.
Podobnie było i później, gdy Pracownia przeniosła się na ul. Sławkowską 17, do budynku zajmowanego wtedy jeszcze częściowo przez Polską Akademię Nauk. Po trzech latach, ze względu na rozszerzenie działalności Polskiej Akademii Umie- jętności, musieliśmy opuścić i to miejsce. Niestety tym razem znaleźliśmy lokum daleko od centrum Krakowa, na osiedlu Wieczysta. Właśnie to, wraz z wiekiem Profesora, spowodowało, że w kolejnym lokalu nie był on już tak częstym gościem.
Do ostatniej zmiany doszło w 2000 roku, a zatem niedługo przed śmiercią Profesora.
Tak więc mimo że w naszych przeprowadzkach zatoczyliśmy pętlę, lądując na długie lata w budynku przy ulicy Mickiewicza 31, w sąsiedztwie ulicy Kochanowskiego, Profesorowi nie udało się już skorzystać z bliskości Pracowni.
Profesora Sławskiego poznałam w czasie, gdy był już znacznie posunięty w latach.
Moi Koledzy z Pracowni wspominali go jako bardzo wymagającego przełożonego.
Na moje szczęście w wypadku Profesora podeszły wiek przełożył się na znaczne złagodnienie charakteru. Dlatego też moje wspomnienia z nim związane są przesy- cone ciepłem. Bardzo mile wspominam nasze rozmowy, w trakcie których Profesor interesował się zarówno moim życiem prywatnym (na szczęście nie należał do osób, które chciałyby każdą kobietę w okolicach trzydziestki wydać natychmiast za mąż), jak i drobiazgami, które czasami wręcz mnie bawiły, jak pytanie, której z krakowskich drużyn kibicuję. Nie kibicowałam żadnej, ponieważ nigdy nie interesowała mnie piłka nożna, co Profesor przyjął z pewnym żalem. Patrząc z dzisiejszej perspektywy, mogę sobie zażartować, że nie wiadomo, jak potoczyłyby się moje losy, gdybym kibicowała wtedy Cracovii… Pamiętam też, że jednym z pierwszych „prywatnych”
pytań było pytanie o datę moich imienin. Przez wiele następnych lat nie zdarzyło
się, by Profesor zapomniał o tym dniu i przy tych okazjach już u progu składał mi
życzenia i obdarowywał książką z dedykacją. Pierwszą – z której niezmiernie się
ucieszyłam – był pierwszy tom jego Słownika etymologicznego języka polskiego.
W czasie mojej pracy w Instytucie prof. Sławski najwięcej uwagi poświęcał Słownikowi prasłowiańskiemu, którego naczelnym redaktorem pozostał do końca życia. Pamiętam rozszyfrowywanie komentarzy do redagowanych przez siebie haseł, co ze względu na mało czytelne pismo Profesora nie było wcale łatwym zadaniem.
Niejednokrotnie (nie tylko w wypadku moich haseł) komentarz ten brzmiał: „wyrzu- cić i napisać tak, jak u mnie w słowniku”. Choć można na to różnie patrzeć, faktem jest, że szczególnie dalsze tomy Słownika etymologicznego języka polskiego obfitują w ogólnosłowiański materiał porównawczy i jako takie są idealnym punktem wyj- ścia do badań nad leksyką prasłowiańską. O kontynuacji tego słownika Franciszek Sławski myślał do końca życia, zbierając i opracowując rozpoczęte już wcześniej hasła, w redakcji których pomagał mu dr Władysław Sędzik. To dzięki staraniom pana Władysława dokończone hasła zostały wydane w formie artykułu w „Roczniku Slawistycznym” (Sławski 2006–2007).
Zdaję sobie sprawę, że nie zawarłam w tym artykule nowych wiadomości, które rzutowałyby na postrzeganie Franciszka Sławskiego jako uczonego. Nie o to mi też chodziło. Artykułów opisujących jego naukowe dokonania nie brakuje. Sama także opublikowałam poświęcony mu artykuł w 3 tomie serii „My z Nich”, zawierającej wspomnienia o językoznawcach ze środowiska slawistycznego i polonistycznego drugiej połowy dwudziestego wieku i ich spuściźnie (Jakubowicz 2019). Dzięki uprzejmości jednego z najbliższych krewnych Profesora – siostrzeńca jego żony, prof. Zbigniewa Ustrnula – mogłam w nim zawrzeć wiele informacji dotyczących wczesnych lat Profesora, a dzięki zachowanym w Pracowni Języka Prasłowiańskiego PAN dokumentom i rozmowom z dawnymi współpracownikami prof. Sławskiego udało mi się uzupełnić także niektóre fragmenty jego drogi naukowej z lat później- szych. Ten artykuł ma inny cel. Chciałam w nim przywołać sylwetkę Profesora jako człowieka, którego znałam i lubiłam.
BIBLIOGRAFIA
Jakubowicz Mariola, 2019, W głąb Słowiańszczyzny – rzecz o drodze naukowej Franciszka Sławskiego, w: My z Nich 3 . Spuścizna językoznawców polskich drugiej połowy XX wieku, red. Zbigniew Greń, Krystyna Kleszczowa, Zofia Zaron, Warszawa: Wydział Polonistyki UW, s. 233–240.
Sławski Franciszek, 1948, [Rec.] С . Младенов, Етимологически и правописен речник на българския книжовен език, София 1941, Изд . Христо Г . Данов, str . XX + 704, „Rocznik Slawistyczny”, t. 16, z. 1, s. 68–98.
Sławski Franciszek, 2006–2007, Etymologie, „Rocznik Slawistyczny”, t. 56, s. 7–44.
BIBLIOGRAPHY (TRANSLITERATION)
Jakubowicz, Mariola. (2019). W głąb Słowiańszczyzny – rzecz o drodze naukowej Franciszka Sławskiego. In Zbigniew Greń, Krystyna Kleszczowa, & Zofia Zaron (Eds.), My z Nich 3:
Spuścizna językoznawców polskich drugiej połowy XX wieku (pp. 233–240). Warszawa:
Wydział Polonistyki UW.
Sławski, Franciszek. (1948). S. Mladenov, Etimologicheski i pravopisen rechnik na bŭlgarskiia knizhoven ezik, Sofiia 1941, Izd. Khristo G. Danov, str. XX + 704. Rocznik Slawistyczny, 16(1), 68–98.
Sławski, Franciszek. (2006–2007). Etymologie. Rocznik Slawistyczny, 56, 7–44.
Keywords: Franciszek Sławski, tribute, academic life, etymology, Slavic studies.
Słowa kluczowe: Franciszek Sławski, wspomnienie, życie akademickie, etymologia, slawistyka.
PROFESORA FRANCISZKA SŁAWSKIEGO
Spis został sporządzony przez M. Jakubowicz, Sz. Pogwizda, B. Raszewską- -Żurek. Stanowi on rozszerzoną wersję bibliografii wykonanej przez W. Sędzika i zamieszczonej w publikacji Dzieje Słowian w świetle leksyki . Pamięci Profesora Franciszka Sławskiego, red. Jerzy Rusek, Wiesław Boryś, Leszek Bednarczuk, Kraków:
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2002.
Tłustym drukiem wyróżniono pozycje książkowe. Zastosowane skróty:
[DOD] – dodatki i uwagi do artykułów innych badaczy;
[ODP] – odpowiedzi na pytania czytelników;
[PERS] – teksty poświęcone sylwetkom i dokonaniom uczonych (m.in. wspomnienia pośmiertne)
;[REC] – recenzje.
1936
[PERS] Bibliografia prac Ignacego Chrzanowskiego, zestawił A. Bar przy współpracy
… i F. Sławskiego [w:] Prace historyczno-literackie. Księga zbiorowa ku czci Ignacego Chrzanowskiego, red. Franciszek Bielak, Prace z Historii Literatury Polskiej 1, Kraków: Skład Główny w Kasie im. Mianowskiego, 1936, s. 615–644.
1937
Polskie kubek, kubeł i staropolskie kębłać, „Język Polski” XXII, 1937, s. 140–143.
1938
Към въпроса за реда на енклитичните думи в българския език, „Родна реч”
XI, 1937–1938, s. 158–163.
1939
La place de l’enclitique fléchie en bulgare, „Bulletin international de l’Académie
Polonaise des Sciences et des Lettres. Classe de philologie. Classe d’histoire et
philosophie” I–II, 1939, s. 59–63.
Miejsce enklityki odmiennej w języku bułgarskim, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności” XLIV, 1939, s. 90–93.
Из живота на думите, „Родна реч” XII, 1938–1939, s. 60–62.
[REC] Gunnar Gunnarsson, Studien über die Stellung des Reflexivs im Russischen, Uppsala: Almquist & Wiksell, 1935, 105 ss., „Rocznik Slawistyczny” XV, 1939, s. 73–84.
1945 Polskie kubrak, „Język Polski” XXV, 1945, s. 91–93.
Prasłowiańskie *rutiti, *rjutiti, *rǫtiti, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Pol- skiej Akademii Umiejętności” XLV, 1945, s. 27–29.
1946
Bułgaria. Dzieje i piśmiennictwo w zarysie, Biblioteka Studium Słowiańskiego UJ B–5, Kraków: Wydawnictwo Studium Słowiańskiego UJ, 1946, 42 ss.
Miejsce enklityki odmiennej w dziejach języka bułgarskiego, Prace Komisji Językowej PAU 30, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1946, 87 ss.
Podstawy staro-cerkiewno-słowiańskie zaniku infinitiwu w języku bułgarskim,
„Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności”
XLVI, 1946, s. 265–269.
Polskie krężel, kądziel, konopie [w:] Inter Arma. Zbiór prac ofiarowanych prof.
Kazimierzowi Nitschowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin (1.2.1944) przez przyjaciół, kolegów i uczniów, Biblioteka Studium Słowiańskiego UJ A–1, Kra- ków: Wydawnictwo Studium Słowiańskiego UJ, 1946, s. 85–92.
Polskie skromny, „Język Polski” XXVI, 1946, s. 71–73.
1947
Etymologiczne maniactwa. 3. Szarwark, „Język Polski” XXVII, 1947, s. 62.
Infinitiwus w języku serbochorwackim, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności” XLVII, 1947.
Oboczność ǫ : u w językach słowiańskich, „Slavia Occidentalis” XVIII, 1947, s. 246–290.
Polskie poczwara, „Język Polski” XXVII, 1947, s. 13–16.
Przyczynki etymologiczne (1. pol. gramolić się, gromada i stbułg. grъmъ ‘roślina ogrodowa, drzewo ogrodowe’, 2. pol. katulać się, pokotem), „Slavia Occidentalis”
XVIII, 1947, s. 381–389.
Bibliograf ia prac Profesora Franciszka Sławsk iego
1948
Pol. paprzysko ‘schronisko kuropatwy’ i wyrazy pokrewne, „Slavia” XVIII, 1947–1948, s. 300–305.
Szaber – siabr, „Język Polski” XXVIII, 1948, s. 50–51.
[REC] Стефан Младенов, Етимологически и правописен речник на българския книжовен език, София: Издателство Христо Г. Данов, 1941, XX + 704 ss.,
„Rocznik Slawistyczny” XVI, 1948, s. 68–98.
1949
Chrestomatia słowiańska, red. T. Lehr-Spławiński, cz. I: Teksty południowo- -słowiańskie (ze słowniczkami), oprac. Vilim Frančić, Wojsław Molè, Fran- ciszek Sławski, Seria C, nr 3, Biblioteka Studium Słowiańskiego UJ C–3, Kraków: Wydawnictwo Studium Słowiańskiego UJ, 1949, 236 ss. [FS opra- cował Teksty staro-cerkiewno-słowiańskie (s. 1–16) i Teksty bułgarskie (s. 17–43) oraz ułożył Słownik staro-cerkiewno-słowiański (s. 141–154) i Słownik bułgarski (s.155–172)].
Szyk przydawki przymiotnikowej w bułgarszczyźnie, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności” XLIX, 1949, s. 80–84.
1950
Najnowszy słowiański język literacki, „Język Polski” XXX, 1950, s. 181–185.
1951
Piśmiennictwo starosłowiańskie na terenie Wielkich Moraw i Panonii w dobie cyrylo-metodiańskiej, „Życie i Myśl” II, 1951, s. 7–32.
Północnosłowiańskie brud, brudzić, „Język Polski” XXXI, 1951, s. 158–160.
Uwagi o metodzie badań etymologicznych, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności” LII, 1951, nr 7, s. 600–604.
1952
Polskie ceber. (Przyczynek do chronologii mazurzenia), „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności” LII, 1952, s. 411–413.
Prasłowiańskie botěti, botvěti, polskie butwieć, „Rocznik Slawistyczny” XVII, 1952, s. 32–34.
[PERS] Prace językoznawcze Wiktora Węglarza, „Język Polski” XXXII, 1952, s. 175–182.
Gramatyka języka bułgarskiego, Warszawa: PWN, 1953, 176 ss. 1953
Odpowiedź na uwagi o moim Słowniku etymologicznym języka polskiego, „Język Polski” XXXIII, 1953, s. 186–190, 398–401.
1954
Języki południowo-słowiańskie [w:] Tadeusz Lehr-Spławiński, Władysław Kuraszkiewiczem, Franciszek Sławski, Przegląd i charakterystyka języków słowiańskich, Warszawa: PWN, 1954, s. 123–165.
[PERS] Badania leksykograficzne prof. Nitscha, „Język Polski” XXXIV, 1954, s. 27–34.
[REC] Polonica w Słowniku etymologicznym języka rosyjskiego Maksa Vasmera,
„Język Polski” XXXIV, 1954, s. 133–136.
1955
O jednym z rusycyzmów wprowadzonych do języka literackiego przez Mickiewicza,
„Język Polski” XXXV, 1955, s. 371–373.
Ugrupowanie języków południowosłowiańskich, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” XIV, 1955, s. 103–111.
[REC] Leszek Moszyński, Geografia niektórych zapożyczeń niemieckich w staropol- szczyźnie, Poznań: PWN, 1955, 94 ss., „Język Polski” XXXV, 1955, s. 223–228.
1956
Samouczek języka bułgarskiego dla Polaków, Warszawa: PZWS, 1956, 206 ss.
[z Sabiną Radewą].
Słownik etymologiczny języka polskiego, t. I: Przedmowa, wykaz skrótów, a – jużyna [z. 1: Przedmowa, wykaz skrótów, a – czar (1952, s. 1–112); z. 2: czara – fąfel (1953, s. 113–224); z. 3: fąfry – graf (1954, s. 225–336); z. 4: graja – ile (1955, s. 337–
448); z. 5: ilekolwiek – jużyna (1956, s. 449–599)], Kraków: TMJP, 1952–1956.
Z doświadczeń przy pracy nad Słownikiem etymologicznym języka polskiego, „Język Polski” XXXVI, 1956, s. 274–285.
Взаимоотношенията между южнославянските езиции, „Български език” VI, 1956, s. 97–105.
[DOD] Jeszcze o polskim gwarowym ino, „Język Polski” XXXVI, 1956, s. 368–369.
[REC] Niespodzianka dla slawistów. Linda Sadnik, Rudolf Aitzetmüller, Handwör- terbuch zu den altkirchenslavischen Texten, Heidelberg & Mouton: Carl Winter
& ’S-Gravenhage, 1955, XX + 341 ss., „Język Polski” XXXVI, 1956, s. 153–156.
Bibliograf ia prac Profesora Franciszka Sławsk iego
[REC] Polonica w Słowniku etymologicznym języka rosyjskiego Maksa Vasmera, „Język Polski” XXXVI, 1956, s. 70–73.
1957
Принципи за съставяне на этимологичен речник на славянски език [w:]
Езиковедски изследвания в чест на академик Стефан Младенов = Studia linguistica in honorem acad. Stephani Mladenov, red. Владимир И. Георгиев, София: Издателство на БАН, 1957, s. 263–271.
[DOD] W sprawie polskiego ino, „Język Polski” XXXVII, 1957, s. 305.
[REC] Polonica w Słowniku etymologicznym języka litewskiego Ernsta Fraenkla,
„Język Polski” XXXVII, 1957, s. 217–220.
1958
Infinitivus w języku serbochorwackim, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”
III, 1958, s. 345–361.
Uwagi o badaniach etymologicznych nad słownictwem słowiańskim [w:] Z polskich studiów slawistycznych. Prace językoznawcze i etnogenetyczne na IV Między- narodowy Kongres Slawistów w Moskwie 1958, red. Przemysław Zwoliński, Warszawa: PWN, 1958, s. 99–107.
Z pracowni Słownika prasłowiańskiego, „Rocznik Slawistyczny” XX, 1958, s. 3–15 [z Tadeuszem Lehrem-Spławińskim].
[REC] Joseph Schütz, Die geographische Terminologie des Serbokroatischen, Berlin:
Akademie Verlag, 1957, XI + 113 ss., „Onomastica” IV, 1958, s. 398–400.
[REC] Polonica w Słowniku etymologicznym języka rosyjskiego Maksa Vasmera,
„Język Polski” XXXVIII, 1958, s. 228–230.
1959
[PERS] Badania leksykograficzne prof. Nitscha, „Język Polski” XXXIX, 1959, s. 93–96.
[PERS] Śp. Stanisław Słoński (9 X 1879 – 8 III 1959), „Język Polski” XXXIX, 1959, s. 168–173.
[REC] Polonica w Słowniku etymologicznym języka litewskiego Ernsta Fraenkla,
„Język Polski” XXXIX, 1959, s. 380–382.
1960
O dwóch słowiańskich terminach z zakresu budownictwa, „Etnografia Polska” III,
1960, s. 351–354.
[DOD] Bogusław Kreja, Drobiazgi słowotwórcze. 3. Gwar. bożymęka. 4. Jaskrawy,
„Język Polski” XL, 1960, s. 46–47.
[PERS] Śp. Kazimierz Moszyński jako onomasta, „Onomastica” VI, 1960, s. 319–323 [REC] Самуил Б. Бернщейн (red.), Елена В. Чешко, Эльвира И. Зеленина, Атлас
болгарских говоров в СССР, Москва: Издательство АН СССР (Институт славяноведения), 1958, 83 ss. + 109 map, „Вопросы языкознания” 1960, 3, s. 121–125.
1961
Apologia mnicha Chrabra 2; Apostoł Grškovicia; Apostoł krystynopolski (s. 43);
Apo stoł ochrydzki (s. 43–44); Apostoł ślepczański (s. 44); Athos 2 (s. 54–55);
Bogomilcy 2 (s. 137–138); bułgarski język i jego narzecza (s. 199–202); cyrylica (s. 277–278); czakawski dialekt (s. 281–282); Ewangeliarz Dobromira (s. 463–464);
Ewangeliarz Miroslava 1 (s. 466); Ewangeliarz z Reims (s. 467–468); Ewangeliarz Vukana (s. 468) [w:] Słownik starożytności słowiańskich. Encyklopedyczny zarys kultury Słowian od czasów najdawniejszych, red. Władysław Kowalenko, Gerard Labuda, Tadeusz Lehr-Spławiński, t. I: A – E, Wrocław–Warszawa–Kraków:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1961.
Dubrownicka nazwa łabędzia, „Rocznik Slawistyczny” XXI, 1960–1961, s. 37–40.
Stan prac nad Słownikiem prasłowiańskim, „Sprawozdania z Prac Naukowych Wydziału Nauk Społecznych PAN” IV, 5, 1961, s. 70–78.
Ze składni staropolskiego narzędnika, „Język Polski” XLI, 1961, s. 302–308.
[PERS] Stanisław Słoński, 9. X. 1879 – 8. III. 1959, „International Journal of Slavic Linguistics and Poetics” IV, 1961, s. 184–187.
[REC] Nowe wydawnictwa słownikowe Instytutu Slawistycznego Niemieckiej Akademii Nauk w Berlinie. Friedrich Lorentz, Pomoranisches Wörterbuch, t. I: A – P, Berlin: Akademie Verlag, 1958, XXIV + 692 ss.; Hans H. Bielfeldt, Rückläufiges Wörterbuch der Russischen Sprache der Gegenwart, Berlin:
Akademie Verlag, 1958, IV + 392 ss.; Hans H. Bielfeldt, Russisch-deutsches Wörterbuch, Berlin: Akademie Verlag, 1958, XXIII + 1119 ss., „Rocznik Slawi- styczny” XXI, 1960–1961, s. 160–165.
[REC] Pavle Ivić, Die serbokroatischen Dialekte, ihre Struktur und Entwicklung, t. I: Allgemeines und die štokavische Dialektgruppe, Mouton: ’S-Gravenhage, 1958, 325 ss., „International Journal of Slavic Linguistics and Poetics” IV, 1961, s. 151–157.
[REC] Witold Taszycki i in., Bibliografia onomastyki polskiej do roku 1958 włącznie,
Kraków: PWN, 1960, XXII + 335 ss., „Język Polski” XLI, 1961, s. 66–67.
Bibliograf ia prac Profesora Franciszka Sławsk iego
1962
Zarys dialektologii południowosłowiańskiej (z wyborem tekstów gwarowych), Warszawa: PWN, 1962, 252 ss. + 5 map.
Gramatyka języka bułgarskiego, II wyd., Warszawa: PWN, 1962, 176 ss.
Comparativus w języku bułgarskim i macedońskim, „Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Oddziału PAN w Krakowie” V, 1962, s. 353–357.
Prastary północnosłowiański termin bartniczy ot-lěkъ ‘głowa barci’, „Zbornik za filologiju i lingvistiku” IV–V, 1961–1962, s. 309–312.
Z zagadnień etymologii polskiej, „Język Polski” XLII, 1962, s. 83–92.
[DOD] Jeszcze w sprawie jaszcza, „Język Polski” XLII, 1962, s. 61–62.
[REC] Christiaan A. van den Berk, Y a-t-il un substrat čakavien dans le dialecte de Dubrovnik? Contribution à l’histoire de la langue serbo-croate, ’S-Gravenhage:
Mouton, 1959, 251 ss., „Rocznik Slawistyczny” XXII, 1962, s. 100–104.
1963
Podręczny słownik bułgarsko-polski = Наръчен българско-полски речник, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1963, 1258 ss.
Najdawniejszy język Dubrownika, „Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Oddziału PAN w Krakowie” VI, 1963, s. 156–159.
Słowotwórstwo bułgarskie na tle prasłowiańskim [w:] Z polskich studiów slawistycz- nych, seria II: Językoznawstwo. Prace na V Międzynarodowy Kongres Slawistów w Sofii 1963, red. Witold Doroszewski, Warszawa: Komitet Słowianoznawstwa PAN, 1963, s. 79–90.
Stan i zadania słowotwórstwa prasłowiańskiego, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” XXI, 1962 (1963), s. 161–169.
Uwagi o słownictwie Księgi Sawy [w:] Studia linguistica in honorem Thaddaei Lehr-Spławiński, red. Tadeusz Milewski, Jan Safarewicz, Franciszek Sławski, Warszawa: PWN, 1963, s. 205–208.
Związki słownikowe czakawsko-słoweńskie, „Sprawozdania z Prac Naukowych Wydziału Nauk Społecznych PAN” V, 3–5, 1962 (1963), s. 46–52.
[REC] Nowe wydania dwóch najdawniejszych zabytków kaszubsko-polskich. Szymon Krofey, Geistliche Lieder D. Martins Luthers und anderer frommer Männer, Danzig 1586, Nachdruck besorgt von R. Olesch, Köln–Graz: Böhlau Verlag, 1958, 388 ss.; Michael Pontanus, Der kleine Catechißmus D. Martini Lutheri Deutsch und Wendisch gegen einander gesetzt, Danzig 1643, Nachdruck besorgt von R. Olesch, Köln–Graz: Böhlau Verlag, 1958, 210 ss., „Rocznik Slawistyczny”
XXII, 1962–1963, s. 144–148.
1964
Bułgarsko-macedońskie komparatywne po-, „Prace Filologiczne” XVIII, 2–3, 1964, s. 429–434.
Głagolica (s. 108–110); grecko-słowiańskie stosunki językowe (s. 154–155); Grzego- rza Teologa (Grzegorza z Nazjanzu) 13 słów (s. 176); inskrypcje na ziemiach słowiańskich. I. Bułgaria (s. 267–270); inskrypcje na ziemiach słowiańskich.
V. Ziemie dzisiejszej Jugosławii [b] (s. 280); Jan Egzarcha (s. 314–315); kajkawski dialekt (s. 351); karczma 1 (s. 373); Kopaonik 1 (s. 470); Kotor 1 (s. 493); Kraina 1 (s. 501); Krbava 1 (s. 514) [w:] Słownik starożytności słowiańskich. Encyklope- dyczny zarys kultury Słowian od czasów najdawniejszych do schyłku wieku XII, red. Władysław Kowalenko, Gerard Labuda, Tadeusz Lehr-Spławiński, t. II: F–K, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1964.
Początki piśmiennictwa słowiańskiego, „Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Oddziału PAN w Krakowie” VII, 1964, s. 452–454.
[REC] Владимир Георгиев (red.), Иван Гълъбов, Йордан Заимов, Cтефан Илчев, Български етимологичен речник, z. I, София: Издателство на БАН, 1962, 80 ss., „Rocznik Slawistyczny” XXXIII, 1964, s. 151–155.
1965
Słownik etymologiczny języka polskiego, t. II: Dodatkowy wykaz skrótów, k – kot [z. 1 (6): Dodatkowy wykaz skrótów, k – kaznodzieja (1958, s. 1–112); z. 2 (7):
kaznodzieja – klimkować (1961, s. 113–224); z. 3 (8): klimkować – kokornak (1963, s. 225–336); z. 4 (9): kokornak – kooperacja (1964, s. 337–448); z. 5 (10):
kooperatywa – kot (1965, s. 449–560)], Kraków: TMJP, 1958–1965.
Kieszonkowy słownik bułgarsko-polski i polsko-bułgarski = Джобен българ- ско-полски и полско-български речник, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1965, 397 ss. [z Sabiną Radewą].
Dodatak k Sanktpetersburskim sravniteljnim rječnicima […] Vuka Karadžicia i jego znaczenie dla slawistyki, „Rocznik Slawistyczny” XXIV, 1965, s. 49–65.
Polskie narty [w:] Lingua viget. Commentationes slavicae in honorem V. Kiparsky, red. Igor Vahros, Martti Kahla, Helsinki: Suomalaisen Kirjallisuuden Kirja- paino, 1964 (1965), s. 120–123.
Prasłowiańskie jь- w językach południowosłowiańskich, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” V, 1965, s. 175–178.
[PERS] T. Lehr-Spławiński (1891–1965), „Nauka Polska” XIII, 3, 1965, s. 176–178.
[PERS] Vuk Karadžić jako językoznawca, „Sprawozdania z Posiedzeń Komisji
Oddziału PAN w Krakowie” IX, 1965, s. 394–397.
Bibliograf ia prac Profesora Franciszka Sławsk iego
1966
Kilka uwag o rekonstrukcji pierwotnej motywacji wyrazu (1. pečalь; 2. obyčajь; 3.
kovъ; 4. trěba; 5. stado), „Studia Slavica Academiae Scientiarum Hungaricae”
XII, 1966, s. 373–376.
Prasłowiańskie dialektalne *blesnъ [w:] Studia językoznawcze poświęcone Profesorowi Doktorowi Stanisławowi Rospondowi, red. Marian Adamus, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1966, s. 67–70.
Z archaizmów morfologicznych dialektów polskich: wielkopolskie korząszek, ślą- skie do korzęt, „Rozprawy Komisji Językowej [Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego]” VI, 1966, s. 231–234.
[DOD] Augustyn Steffen, Pochodzenie wyrazu cyga pol. ‘bąk’, „Język Polski” XLVI, 1966, s. 58.
[REC] Cтойко Стойков, Самуил Б. Бернщейн (red.), Български диалектен атлас, t. I: Югоизточна България, София: Издателство на БАН, 1964, cz. I: 277 map, cz. II: 204 ss., „Rocznik Slawistyczny” XXVI, 1966, s. 145–149.
1967
Konstantyn i Metody. Zarys monograficzny z wyborem źródeł, Warszawa: PAX, 1967, 327 ss. [z Tadeuszem Lehrem-Spławińskim; FS napisał słowo wstępne i dokonał uzupełnień].
Macedońskie narzecza (s. 145–146); Marica 1 (s. 178); mleko (s. 267–268); Modlitew- nik synajski (s. 272–273); Mszał kijowski (s. 324–325); Niemiec (s. 388–389) [w:]
Słownik starożytności słowiańskich. Encyklopedyczny zarys kultury Słowian od czasów najdawniejszych do schyłku wieku XII, red. Władysław Kowalenko, Gerard Labuda, Zdzisław Stieber, t. III: L–O, Wrocław–Warszawa–Kraków:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1967.
Из опыта работы над этимологическим словарем польского языка, „Вопросы языкознания” 1967, 4, s. 55–59.
1968
Kilka uwag o słownictwie pierwszych polskich zielników, „Slavia Orientalis” XVII, 1968, s. 401–406.
Poln. dial. krzemię ‘Feuerstein, Kieselstein’ ostslav. kremjách, krem-ja-š-ók, „Annuaire de l’ Institut de philologie et d’ historie orientales et slaves” XVIII, 1966–1968, s. 355–356.
Staropolskie brzosco, polskie dialektyczne płuto ‘pławik sieci’, „Slavia Occidentalis”
XXVII, 1968, s. 241–243.
Staropolskie krusiec, kruściec ‘kruszec, minerał, ruda’ [w:] Symbolae Philologicae in honorem Vitoldi Taszycki, red. Stefan Hrabec i in., Prace Komisji Językoznaw- stwa 17, Wrocław etc.: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968, s. 327–329.
Ślady prasłowiańskiego prefiksu vy- w języku bułgarskim [w:] Studia Linguistica Slavica Baltica. Canuto-Olavo Falk sexagenario a collegis Amicis discipulisque oblata, red. Astrid Baecklund-Ehler, Lund: [s.n.], 1966 (Mälmo: Duplica-Offset, 1968), s. 238–241.
W czterechsetlecie Herbarza czyli Zielnika Marcina Siennika, „Język Polski” XLVIII, 1968, s. 107–113.
Z zagadnień rekonstrukcji słowotwórstwa prasłowiańskiego [w:] Z polskich stu- diów slawistycznych, seria 3: Językoznawstwo. Prace na VI Międzynarodowy Kongres Slawistów w Pradze 1968, red. Witold Doroszewski, Warszawa: PWN, 1968, s. 35–41.
[ODP] [Budowa morfologiczna wyrazów: zewnętrzny, nieprzezwyciężony], „Język Polski” XLVIII, 1968, s. 392.
[PERS] Tadeusz Milewski jako slawista, „Lingua Posnaniensis” XII–XIII, 1968, s. 228–231.
1969
Słownik etymologiczny języka polskiego, t. III: Dodatkowy wykaz skrótów, kotar – kysz, [z. 1 (11): Dodatkowy wykaz skrótów, kotar – krobia (1966, s. 1–112);
z. 2 (12): krobia – krzepnąć (1967, s. 113–224); z. 3 (13): krzepnieć – kukur- bita (1968, s. 225–336); z. 4–5 (14–15): kukurejka – kysz (1969, s. 337–502)], Kraków: TMJP, 1966–1969.
O kilku wyrazach kaszubsko-słowińskich w dialektach dolnoniemieckich [w:]
Slawisch-deutsche Wechselbeziehungen in Sprache, Literatur und Kultur, red.
Werner Krauss, Zdzisław Stieber i in., Veröffentlichungen des Instituts für Slawistik 44, Berlin: Akademie Verlag, 1969, s. 198–201.
Staropolskie nasób, „Język Polski” XLIX, 1969, s. 65–68.
[DOD] Franciszek Batko, Podkrakowscy kuciarze, „Język Polski” XLIX, 1969, s. 305.
1970
Lexikalische Neuerungen im baltisch-slavischen [w:] Donum Balticum. To Professor Christian Stang on the Occasion of his Seventieth Birthday 15 March 1970, red.
Velta Ruke-Dravina, Stockholm: Almqvist & Wiksell, 1970, s. 501–506.
O kilku zapomnianych konstrukcjach składniowych w pierwszych Zielnikach [w:]
W służbie nauce i szkole. Księga pamiątkowa poświęcona Profesorowi Dok-
Bibliograf ia prac Profesora Franciszka Sławsk iego
torowi Zenonowi Klemensiewiczowi, red. Wiesław Krencik i in., Warszawa:
PWN, 1970, s. 211–216.
Pernik 1 (s. 62); Peruštica 1 (s. 65); Piotr Deljan 1 (s. 111); Piran 1 (s. 114); pismo i piśmiennictwo greckie u Słowian (s. 117–118); piśmiennictwo cerkiewno- -słowiańskie. II. Chorwacja, III. Morawy i Czechy (s. 124–126); Piva 1 (s. 128);
Pliska 1 [z Wincentym Swobodą] (s. 139); Pliva 1 (s. 150); Płowdiw 1 (s. 158);
Polica 1 (s. 186): Polog 1 (s. 187); pop (s. 227); Požega 1 (s. 279); Prapratna 1 (s. 305); Prebud 1 (s. 332); Prespa 1 (s. 344); Prilep 1 (s. 348); Prizren 1 (s. 352);
Prosek 1 (s. 361); Prosigoj 1 (s. 362); Provadija 1 (s. 368); Prvoš 1 (s. 372); Psałterz boloński (s. 403–404); Psałterz synajski (s. 404–405); Raba (s. 434); Radoslav (s.453); Rajhradzkie glosy (s. 464); Rama 1; Ras 1 (s. 469); Rastok 1 (s. 471);
Ratimir 1 (s. 473); Riła 1 (s. 504); Rodopy 1 (s. 514); Rusin 1 (s. 582); Rynchinowie 1 (s. 629) [w:] Słownik starożytności słowiańskich. Encyklopedyczny zarys kultury Słowian od czasów najdawniejszych do schyłku wieku XII, red. Gerard Labuda, Zdzisław Stieber, t. IV: P – R, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1970.
Początki piśmiennictwa starobułgarskiego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiel- lońskiego” CCXLV: Prace Historycznoliterackie 17, 1970, s. 9–47.
[DOD] Augustyn Steffen, Prawidlnik czy prawowiedlnik, „Język Polski” L, 1970, s. 297.
[ODP] Etymologia koła i Kołobrzegu, „Język Polski” L, 1970, s. 80.
1971
O archaizmach i innowacjach Kodeksu Assemaniego [w:] Miscellanea linguistica.
K šedesátinám Františka Kopečného, AUP Philologica Supplementum, red.
Miroslav Komárek, Ostrava: Profil, 1971, s. 23–25.
Z badań nad słownictwem języka Konstantyna-Cyryla i Metodego [w:] Studia palaeoslovenica. Sborník studii věnovaných k sedmdesátinám univ. prof. dr.
Josefa Kurze, red. Marta Bauerová, Markéta Štěrbová, Praha: Academia, 1971, s. 329–334.
Болгарское въбел : убел (о развитии первичного начального ǫ) [w:] Исследова- ния по славянскому языкознанию. Сборник в честь шестидесятилетия профессора С. Б. Бернштейна, red. Елена В. Чешко i in., Москва: Наука, 1971, s. 444–449.
Значението на Иван Вазов за историята на български книжовен език, „Бъл- гарски език” XXI, 1971, s. 503–507.
Праславянски и южнославянски елементи в езика на Кирил и Методий
[w:] Константин-Кирил Философ. Доклади от симпозиума, посветен на
1100-годишнината от смъртта му, red. Боню Ангелов i in., София: Изда-
телство на БАН, 1971, s. 121–125.
[DOD] Augustyn Steffen, Bocian, „Język Polski” LI, 1971, s. 51.
[DOD] Augustyn Steffen, Stpol. i gw. kiera, „Język Polski” LI, 1971, s. 50.
[PERS] Brückner jako etymolog, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”
CCLXX: Prace Historycznoliterackie 20, 1971, s. 101–106.
[REC] Cтойко Стойков, Българска диалектология, II popr. wyd., София: Наука и изкуство, 1968, 298 ss., „Rocznik slawistyczny” XXXII, 1971, s. 95–100.
1972
Polskie białasy [w:] Symbolae polonicae in honorem Stanislai Jodłowski, red.
Jan Zaleski, Prace Komisji Językoznawstwa 32, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1972, s. 173–176.
Z lat czterdziestych XVI w., „Język Polski” LII, 1972, s. 241–252.
Аб некаторых словах, уведзеных А. Міцкевічам у польскую літаратурную мову [w:] Беларускае і славянскае мовознаўства. Да 75-годдзя академыка АН БССР Кандрата Кандратавіча Крапівы, red. Міхаіл Р. Суднік, Мінск:
Навука і тэхніка, 1972, s. 256–258.
Първото славянско писмо [w:] Делото на Константин-Кирил Философ. Година на световна прослава 1969. Сборник, red. Димитър Ангелов i in., София:
Наука и изкуство, 1972, s. 163–168.
[PERS] Zasługi Tadeusza Stanisława Grabowskiego na polu bułgarystyki, „Spra- wozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych Oddziału PAN w Krakowie” XV, 1972, s. 92–94.
[REC] Charles E. Bidwell, Outline of Slovenian Morphology, Pittsburgh: University Center for International Studies, University of Pittsburgh, 1969, 110 ss., „Rocznik Slawistyczny” XXXIII, 1972, s. 82–84.
1973
Kieszonkowy słownik bułgarsko-polski i polsko-bułgarski = Джобен българ- ско-полски и полско-български речник, II wyd., Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, 397 ss. [z Sabiną Radewą].
Nad pierwszym tomem Słownika prasłowiańskiego, „Rocznik Slawistyczny” XXXIV, 1973, s. 3–16.
O kilku archaizmach gwary podegrodzkiej, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie” XLIV: Prace Językoznawcze 2, 1973, s. 155–160.
O Słowniku prasłowiańskim, „Język Polski” LIII, 1973, s. 181–188.
Bibliograf ia prac Profesora Franciszka Sławsk iego
Znaczenie Paisija Chilendarskiego w dziejach bułgarskiego języka literackiego,
„Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych Oddziału PAN w Krakowie”
XVI , 1973, s. 431–433.
1974
Słownik prasłowiański, t. I.: A – B, oprac. przez Zespół Zakładu Słowianoznawstwa PAN, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1974, 487 ss. [współ- autor i red.; autor: Wstęp (s. 5-11); Zarys słowotwórstwa prasłowiańskiego (s. 43-141)].
Słownik etymologiczny języka polskiego, t. IV: Dodatkowy wykaz skrótów, la – łapucha [z. 1 (16): Dodatkowy wykaz skrótów, la – legart (1970, s. 1–112); z. 2 (17): legartować – li (1971, s. 113–216); z. 3 (18): liana – loden (1972, s. 217–320);
z. 4 (19): lodgisar – łabędź (1973, s. 321–400); z. 5 (20): łabęt – łapucha (1974, s. 401–480)], Kraków: TMJP 1970–1974.
Czarnogórskie гла̀дӯн, тѐкӯн, бога̀тӯн, „Јужнословенски филолог” XXX, s. 189–192.
O materiale polskim Słownika Miežinisa, „Język Polski” LIV, 1974, s. 371–374.
O słowiańskich formacjach na -do, -da, -dь [w:] Studia indoeuropejskie = Études indo-européennes, red. Jerzy Kuryłowicz, Prace Komisji Językoznawstwa 37, Wrocław etc.: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1974, s. 213–216.
Z badań nad słownictwem dialektów bułgarskich [w:] В памет на проф. Стойко Стойков (1912–1969). Езиковедски изследвания, red. Любомир Д. Андрей- чин, София: Издателство на БАН, 1974, s. 267–269.
[ODP] [Etymologia nazwy Rawa] „Język Polski” LIV, 1974, s. 156.
[ODP] [Etymologia wyrazu pasożyt] „Język Polski” LIV, 1974, s. 79.
1975
Sagudaci 1 (s. 18); Sawa 1 (s. 78); Sazawa 1 (s. 82); Seckau 1 (s. 123); Sedeh 1 (s. 124);
Se deslav 1 (s. 124–125); Sedlec 1 (s. 125); Serbia 1 (s. 135); serbochorwacki język (s. 143–144); Sesthlavos 1 (s. 150); Setena 1 (s. 150–151); Siewierz 1 (s. 174);
Sisak 1 (s. 187); Skopje 1 (s. 230); Slanica 1 (s. 236); Sławonia 1 (s. 242); Sławun 1
(s. 243); Słowacja 1 (s. 245); Słowenia 1 (s. 265); słoweński język (s. 273–274); Sło-
wianie 1 (s. 274); Smoleč 1 (s. 317); Smoleńcy 1 (s. 319); Smoleńsk 1 (s. 320); Sołuń 1
(s. 336); Sosk 1 (s. 343); Soż 1 (s. 346); Stična 1 (s. 418); Stogniew 1; Stojmir 1
(s. 423); Ston 1 (s. 423–424); Stoponion 1 (s. 425); Stracimir (s. 428–429); Strojmir
(s. 436); Struma 1 (s. 439); Strumica 1 (s. 440); Strumińcy 1 (s. 441); Studenica 1
(s. 453); Styria 1 (s. 462); Šárka 1 (s. 516); Šibenik 1 (s. 529); sztokawski dialekt
(s. 551–552) [w:] Słownik starożytności słowiańskich. Encyklopedyczny zarys
kultury Słowian od czasów najdawniejszych do schyłku wieku XII, red. Gerard Labuda, Zdzisław Stieber, t. V: S – Ś, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1975.
Z życia wyrazów w XVI w., „Prace Filologiczne” XXV, 1975, s. 339–345.
1976
Słownik prasłowiański, t. II: C – davьnota, oprac. przez Zespół Zakładu Sło- wianoznawstwa PAN, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976, 367 ss. [współautor i red.; autor: Zarys słowotwórstwa prasłowiańskiego (c.d.) (s. 13–60)].
Das urslavische Suffix -tь, „Wiener slavistisches Jahrbuch” XXII, 1976, s. 74–77.
[PERS] Prace językoznawcze Kazimierza Moszyńskiego [w:] Kazimierz Moszyński.
Życie i twórczość, red. Jadwiga Klimaszewska, Prace Komisji Etnograficznej, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich & Kraków: Oddział PAN w Kra- kowie – Komisja Etnograficzna, 1976, s. 81–86.
1977
Prasłowiański sufiks -itjь, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie” LVIII:
Prace Językoznawcze 3, 1977, s. 73–79.
Taridin 1 (s. 32); Tešina 1 (s. 66–67); Tichomir (s. 77); Ticza 1 (s. 78); Tihomil 1 (s. 80); Timoczanie 1 (s. 83); Toljen 1 (s. 103); Tomislav 1 (s. 106); Trawunianie 1 (s. 146); Trdogoj 1 (s. 147); Trdoslav 1 (s. 148); Trebinje 1 (s. 150); Triest 1 (s. 156);
Trpimir (s. 166); Tutrakan 1 (s. 231); Tyrnowo 1 (s. 241–242); Ulcinj 1 (s. 254);
Uroš (s. 272); Veraždin 1 (s. 319); Varda 1 (s. 321); Večenika 1 (s. 354); Većenega (s. 354–355); Velbužd 1 (s. 357); Wenedowie 1 (s. 373); Villach 1 (s. 466); Vipava 1 (s. 476); Višeslav (s. 488); Viševo 1 (s. 488–489); Vojvodina 1 (s. 555); Vrbas (s. 600); Vrgada 1 (s. 602); Vrulja 1 (s. 619) [w:] Słownik starożytności słowiańskich.
Encyklopedyczny zarys kultury Słowian od czasów najdawniejszych do schyłku wieku XII, red. Gerard Labuda, Zdzisław Stieber, t. VI: T–W, Wrocław–War- szawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1977.
Zgodności leksykalne słowiańsko-germańskie, „Kwartalnik Neofilologiczny” XXIV, 1977, s. 399–402.
[PERS] Lubomir Andrejčin (22 III 1910 – 3 IX 1975), „Zeszyty Naukowe Uniwer- sytetu Jagiellońskiego” CCCCLIII: Prace Językoznawcze 53, 1977, s. 105–109.
[PERS] Na jubileusz Ewy Ostrowskiej, „Język Polski” LVII, 1977, s. 241–248.
Bibliograf ia prac Profesora Franciszka Sławsk iego
1978
O archaizmach i innowacjach Księgi Sawy, „Slavia” XLVII, 1978, s. 338–339.
Праславянски основи на българското словообразуване [w:] Славистични проучвания. Сборник в чест на VIII междунар. славист. конгр., red.
Галина Тагамлицка i in., Велико Търново: Великотърновски унив. Кирил и Методий, 1978, s. 163–167.
1979
Słownik prasłowiański, t. III: davьnъ – dobьrati, oprac. przez Zespół Instytutu Słowianoznawstwa PAN, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1979, 332 ss. [współautor i red.; autor: Zarys słowotwórstwa prasłowiańskiego (c.d.) (s. 11–19)].
Z mitologii słowiańskiej [w:] Opuscula polono-slavica. Munera linguistica Stanislao Urbańczyk dedicata, red. Jan Safarewicz i in., Wrocław: Zakład Narodowy im.
Ossolińskich, 1979, s. 369–371.
Z problematyki bułgarskich nominów agentis [w:] Изследвания върху историята и диалектите на българския език. Сборник в памет на чл.-кор. Кирил Мирчев, red. Дора Иванова-Мирчева, София: Издателство на БАН, 1979, s. 329–332.
1980
Prasłowiański sufiks -ęt- [w:] В чест на академик Владимир Георгиев. Езико- ведски проучвания по случай седемдесет години от рождението му, red.
Кристалина Чолакова i in., София: Издателство на БАН, 1980, s. 386–392.
Praojczyzna Słowian w świetle etymologii [w:] Etnogeneza i topogeneza Słowian.
Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Komisję Slawistyczną przy Oddziale PAN w Poznaniu w dniach 8–9 XII 1978, Historia – Polska Akademia Nauk Oddział w Poznaniu 6, red. Irena Kwilecka, Warszawa: PWN, 1980, s. 23–28.
Serbochorwackie dialektyczne lȁkom ‘unmalo, malo, beinahe’ [w:] Zbornik radova povodom 70. godišnjice života akademika Jovana Vukovicia, red. Branislav Ɖurđev, Posebna izdanja – Akademija nauka Bosne i Hercegovine – Odjeljenje društvenih nauka 6, Sarajevo: Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercego- vine, 1980, s. 359–361.
[PERS] Aleksander Brückner jako badacz słownictwa polskiego [w:] Fragen der pol-
nischen Kultur im 16. Jahrhundert, Bausteine zur Geschichte der Literatur bei
den Slawen 14 (Vorträge und Diskussionen der Tatung zum ehrenden Gedenken an Aleksander Brückner, Bonn 1978, t. I), red. Reinhold Olesch, Hans Rothe, Giessen: Schmitz, 1980, s. 27–36.
[PERS] Języki słowiańskie w pracach Jerzego Kuryłowicza, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” DLVII: Prace Językoznawcze 66, 1980, s. 79–87.
[PERS] Slavic Languages in the Works of Jerzy Kuryłowicz [w:] Jerzy Kuryłowicz (1895–1978). Materials from the Scientific Session Organized by the Jagiellon- ian University in Cracow and the Linguistic Committee of Polish Academy of Sciences, held in Cracow on March 11th, 1978, red. Jerzy Rusek, Mieczysław Szymczak, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980, s. 37–45.
1981
Słownik prasłowiański, t. IV: dob’estь – družьstvo, oprac. przez Zespół Instytutu Słowianoznawstwa PAN, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1981, 287 ss. [współautor i red.].
Na 1300-lecie państwa bułgarskiego [w:] Od Wisły do Maricy 681–1981 = Oт Висла до Марица 681–1981, red. Jerzy Rusek, Kraków: Towarzystwo Przyjaźni Pol- sko-Bułgarskiej, Bułgarski Instytut Kultury, 1981, s. 11–20.
Najdawniejsze pismo bułgarskie [w:] Od Wisły do Maricy 681–1981 = Oт Висла до Марица 681–1981, red. Jerzy Rusek, Kraków: Towarzystwo Przyjaźni Polsko- -Bułgarskiej, Bułgarski Instytut Kultury, 1981, s. 106–109.
O słownictwie bylin [w:] Colloquium Slavicum Basiliense. Gedenkschrift für Hil- degard Schroeder, red. Heinrich Riggenbach, Slavica Helvetica 16, Bern: Peter Lang, 1981, s. 721–723.
[DOD] Uwagi do artykułu Z. Kempfa [Zdzisław Kempf, Zawiść i zazdrość], „Język Polski” LXI, 1981, s. 179.
[ODP] [Pochodzenie wyrazu szlachta] „Język Polski” LXI, 1981, s. 317–318.
1982
Słownik etymologiczny języka polskiego, t. V: Dodatkowy wykaz skrótów, łasia – łżywy [z. 1 (21): Dodatkowy wykaz skrótów, łasia – łątka 2 (1975, s. 1–88); z. 2 (22): łątka 3 – łom (1976, s. 89–168); z. 3 (23): łomać – łożnik (1977, s. 169–248); z. 4 (24): łożny – *łuzgnąć (1979, s. 249–376); z. 5 (25): łuża – łżywy (1982, s. 377–462)], Kraków: TMJP, 1975–1982.
Common Slavic drugъ and Its Derivatives (Methodological Observations), „Inter-
national Journal of Slavic Linguistics and Poetics” XXV–XXVI, 1982 (Slavic
Linguistics and Poetics. Studies for Edward Stankiewicz on his 60th Birthday
17 November 1980), s. 423–427.
Bibliograf ia prac Profesora Franciszka Sławsk iego
O bałtosłowiańskich przymiotnikach z sufiksem -ra- o zredukowanym wokalizmie pierwiastka, „Acta Baltico-Slavica” XIV, 1982, s. 207–209.
Zwinica 1 (s. 196); Žapsko 1 (s. 220) [w:] Słownik starożytności słowiańskich. Ency- klopedyczny zarys kultury Słowian od czasów najdawniejszych do schyłku wieku XII, red. Gerard Labuda, Zdzisław Stieber, t. VII: Y – Ż i suplementy, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossoliń- skich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1982.
Основни тенденции в развоя на български език [w:] Първи международен конгрес по българистика: Исторически развой на българския език, red.
Пантелей Зарев i in., София: Издателство на БАН, 1982, s. 211–220.
1983
Język żyje, naród żyje. (Na 1300-lecie Państwa Bułgarskiego) [w:] Trzynaście wieków Bułgarii. Materiały polsko-bułgarskiej sesji naukowej – Warszawa 28–30 X 1981, red. Janusz Siatkowski, Prace Slawistyczne 32, Wrocław: Zakład Narodowy im.
Ossolińskich, 1983, s. 7–11.
Prasłowiańskie dialektalne družьja collectivum od drugъ ‘przyjaciel, towarzysz’,
„Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” DCXXXIII: Prace Języko- znawcze 74, 1983, s. 7–9.
Słowiańskie drapiti, drapati i staroindyjskie causativum na -p- [w:] Studia Indo-Ira- nica Thaddeo Pobożniak septuagenario ab amicis sodalibus animo oblatum gratissimo, red. Leszek Bednarczuk, Andrzej Czapkiewicz, Prace Komisji Języko- znawstwa 52, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1983, s. 145–146.
[DOD] Bogusław Kreja, Nazwisko Dachtera (czyli o przyrostku -era i czasowniku dachtać > gdakotać), „Język Polski” LXII, 1983, s. 132.
[PERS] Dorobek pięćdziesięcioletniej pracy naukowej Zdzisława Stiebera [w:] Studia linguistica memoriae Zdislai Stieber dedicata. Materiały z sesji naukowej – War- szawa 20–21 X 1981, red. Jadwiga Zieniukowa, Prace Slawistyczne 31, Wrocław:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1983, s. 7–15.
1984
Słownik prasłowiański, t. V: drъgati – dьravъ, oprac. przez Zespół Instytutu Słowianoznawstwa PAN, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984, 235 ss. [współautor i red.].
Nad szóstym tomem Słownika prasłowiańskiego, „Język Polski” LXIV, 1984, s. 83–85.
[PERS] Jeszcze o słowniku Vuka, „Зборник Матице српске за филологиjу и линг-
вистику” XXVII–XXVIII, 1984–1985 (1984), s. 705–707.
1986
Z terminologii religijnej dawnych Słowian [w:] Collectanea linguistica in honorem Adam Heinz, red. Franciszek Sławski i in., Prace Komisji Językoznawstwa 53, Wrocław etc.: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986, s. 149–150.
1987
Podręczny słownik bułgarsko-polski z suplementem = Наръчен българско-полски речник с допълнение, t. I–II, wyd. uzupeł., Warszawa: Wiedza Powszechna
& София: Наука и изкуство, 1987, XV + 1430 ss.
Slavica. Wybrane studia z językoznawstwa słowiańskiego, Wrocław: Zakład Naro- dowy im. Ossolińskich, 1987, 206 ss. [przedruk 38 artykułów z l. 1939–1983, ułożonych w 4 grupach tematycznych: Językoznawstwo ogólnosłowiańskie;
J. południowosłowiańskie; J. staro-cerkiewno-słowiańskie; J. polonistyczne].
Езикът на Методий, „Кирило-Методиевски студии” IV, 1987, s. 240–246.
[PERS] Mieczysław Małecki jako uczony, nauczyciel, organizator, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” DCCCXXXV, Prace Językoznawcze 85 (In memoriam Mieczysław Małecki, red. Jerzy Rusek), 1987, s. 17–21.
1988
Języki słowiańskie [w:] Języki indoeuropejskie, t. II, red. Leszek Bednarczuk, Warszawa: PWN, 1988, s. 909–1012.
1989
[PERS] Języki południowosłowiańskie w pracach Baudouina de Courtenay [w:]
Jan Niecisław Baudouin de Courtenay a lingwistyka światowa. Materiały z konferencji międzynarodowej, Warszawa 4–7 IX 1979, red. Janusz Rieger, Mieczysław Szymczak, Stanisław Urbańczyk, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989, s. 423–428.
1990
Starocerkiewne gananije [w:] Tgolí chole Mêstró. Gedenkschrift für Reinhold Olesch, red. Renate Lachmann, Slavistische Forschungen 60, Köln: Böhlau, 1990, s. 143–145.
Z rozmyślań nad powstaniem nowobułgarskiego języka literackiego [w:] Kształto-
wanie się nowobułgarskiego języka literackiego (do roku 1878), red. Tadeusz
Bibliograf ia prac Profesora Franciszka Sławsk iego
