B im jo ię K ą m . i , «*
P R Z E P I S Y
Z A K R E S U P R A W A ADMINISTRACYJNEGO
^DAWNICTWO
pod nadzorem ministerstwa administracji publicznejZ e szyt 1 0 W a r s z a w a 1 9 4 7 r .
BEZPIECZEŃSTWO I PORZĄDEK PUBLICZNY
T K E Ś Ć Z E S Z Y T U :
VtRz y m a n i e b e z p i e c z e ń s t w a i p o r z ą d k u p u b l i c z n e g o, u ż y c ie b r o n i.
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 7 października 1944 r. o M ilic ji Obywatelskiej Ustawa z dnia 23 lutego 1939 r. o użyciu broni przez Policje Państwową i orgaha ochrony granic . Dekret z dnia 1 marca 1946 r o Straży Obywatelskiej na obszarze Ziem Odzyskanych . . . .
^ n a rz ą d z e n ie M inistra Ziem Odzyskanych z dnia 4 maja 1946 r. w sprawie organizacji, sposobu pet f n i a służby zakresu i sposobu przeszkolenia Straży Obywatelskiej oraz przepisów dyscyplinarnych Ręiiret z dnia ¿ “stycznia 1919 r o używaniu wojska w wypadkach wyjątkowych
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 1919 r. o sposobie użycia wojska dla zabezpieczenia R z ą d k u p u b lic z n e g o ... ... * ' * . * , ' * * '
^P o rzą d ze n ie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 23 sierpnia 1932 r. o Straży Więziennej (wyciąg ,.sto\va z dnia 26 lipca 1939 r. o organizacji więziennictwa (wyciąg)
Dekret z dnia 5 lipca 1946 r. o Straży Leśnej (wyciąg) . ■ ■ ■
J k re t z dnia 17 października 1946 r. o Straży Pocztowe] . ■ ■ ■ ■ 7ahrp^ p nhmk Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolite z dnia 22 marca 1928 r. o organizacji i zakresie dz atani
*}°dz marynarki handlowej (wyciąg w zakresie dotyczącym utrzymania bezpieczeństwa i porządku pu R. / la n e g o w portach)
U^ z ^ 7 M i i a 1936 r. o użyciu' broni 'przez wartowników cywilnych, będących pod padzo
R.
>4.
R.
R.
17.
R.
R.
li.
?/,
22 2323 lit
R R 2?
Teni Ministerstwa Spraw Wojskowych . . ...
Jtaw a z dnia 13 marca 1934 r. o ochronie porządku na 1 l!~ j Przestrzeganiu’porządku na kolejacl Rozporządzenie Ministra Komunikacji z dnia 24 listopada 1934 r. o przestrzeganiu porządku na kolejacl
W V » « f r m d /d n ia i «„'»¿w
/ d n i a 3 /ru d n ia m 7 r. / p r i w t e d o t r strażv łow ićdzici) * • • • * * * 9 *
Rozporządzenie M inistra Rolnictwa z dnia 21 lutego ,929 r. w sprawie ustalenia ro ty przysięgi i wzoru u Z w / z d Z Źn7 km ^ n 7 \ m iCr o rybołów stw ie'(w yciąg, dotyczący straży rybackiej)
R ^ z ą d z t i e mS u Rolnictwa z dnia 10 czerwca 1932 r. w sprawie ustalenia ro ty przysięgi i wzon
laki ...
stawa z dnia
WYCOFANIE URZĘDÓW, LUDNOŚCI 1 MIENIA Z ZAGROŻO
z. dnia 28 stycznia 1932
l°pych
umocnione
7 o stosunkach prawnych w obszarach warownych i rejonowych umoc- ^ Sir.
4 45
7 7 8 10 U 13 14
14 15 16 18
22 22
2323
24 A ó ochronie 'przyrody (wyciąg, dotyczący straży ochrony przyrody 24
S tAN W YJĄTKO W Y 1 WOJENNY.
VcH OBSZARÓW PAŃSTWA. ^
Roz7 ° z c!n‘a 22 R,teso J932 r \y . S^anl ev7um Ihiia 5 czerwca 1937 r. o toku instancji i trybie poste-
^P o rzą d ze n ie M inistra Spraw Wewnętrznych z dma 5 czerw,ia ...27
u 7 a,lia władz przy wykonywaniu przepisów ustawy o stanie y j l nQ
n J awa z dnia 23 czerwca 1939 r. o stanie wojennym^
29
31
z 7 Z 30 m a r ^ 9 3 9 3r. o 'w y c S Z u " 2 Państ™
° I}ŚZARY WAROWNE l REJONY UMOCNIONE.
Rom , . „ Anin m czerwca 1927 r. w sprawie uznawania pewnych
ob u d z e n i e Prezydenta Rzeczypospolitej z dma I '¿ ze rw ™ ¿ w ... 32 l ) \ 7 ów i miejscowości za obszary w a rk n ę J M ^ re io n y ^
Roznn , ... ' \v,',nUnn,vrh Snraw Wewnętrznych, Sprawiedliwości, Komunikacji, PoJJ/^Jadzenie M inistrów : Sprawr W ą js l^ w y c h ,^ !> Rolnych oraz Skarbu z dnia 18 września
>93/ 1 Telegraiów, Przemysłu i Handlu, Roi tw 2 stosunkach vrawnych w obszarach warownych i r . r • o wykonaniu ustawy z dnia 28 stycznia 120 ■ ... ...
l0nach u m o c n io n y c h ... ’ * '
36
P R ZE PIS Y Z Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O
Sir- [Sir
28. Rozporządzenie M inistrów: Spraw Wojskowych i Spraw Wewnętrznych z dnia 18 września 1934 r.
o trybie i zasadach postępowania komisyj szacunkowych do spraw o odszkodowania w obszarach wm g równych, i rejonach umocnionych . . . . . ... . • ■ 29. Rozporządzenie Rady M inistrów z dnia 6 grudnia 1934 r. o stosunku władz wojskowych do miejscowych ,j
cywilnych władz rządowych oraz samorządowych w obszarach warownych i rejonach umocnionych ■ 30. Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 sierpnia 1936 r. o uznaniu półwyspu helskiego za rejon ^
umocniony . . . . . . . . . . . ... ...
31. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 marca 1937 r. o wprowadzeniu ograniczeń w rejonie umoc- ^ nionym H e l ... , ...
¡V. BROŃ. AMUNICJA I M ATERIAŁY WYBUCHOWE.
Prawo o broni, amunicji ^ 32. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1932 r.
i materiałach w ybuchow ych ...
33. Rozporządzenie M inistrów: Spraw Wewnętrznych. Spraw Wojskowych oraz Przemyślu i Handlu z dnie 27 stycznia 1936 r. o broni białej i o ograniczeniach handlu b r o n i ą ... ■ 34. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 14 listopada 1938 r. o broni 'ty p u wojskowego 25. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 26 kwietnia 1939 r. o istotnych częściach broflt ^
polnej i amunicji . . . . . . . . . . ... ...• 53 36. Zarządzenie Ministra Bezpieczeństwa Publicznego z dnia 13 grudnia 1946 r. o pozwoleniach na broń palnd V. ORANICE PAŃSTWA. PASZPORTY.
37. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 23 grudnia 1927 r. o granicach Państwa (jednolity .5 t e k s t ) ... ...■
38. Rozporządzenie Ministra Spfaw Wewnętrznych z dn a 22 styczniu 1937 r. w sprawie wykonania rozpo' „ rządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o granicach P a ń s tw a ... ...•
39. Rozporządzenie M inistrów: Bezpieczeństwa Publicznego, Administracji Publicznej i Ziem Ziem Odzyska
nych z dnia 13 czerwca 1946 r. o zmianie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 22 Sty cznia 1937 r. w sprawie wykonaniu rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o granicach Państwa • ^ 40. Rozporządzenie M inistra Spi awiedliwości z dnia 5 września 1935 r o przymusowej sprzedaży nieru
chomości w pasie granicznym... ... ... • ¿6 41. Rozporządzenie Ministra Spiuw Wewnętrznych z dnia ¿0 Upca /938 r. w sprawie kontroli ruchu oso- ¡p
bowego przez granice Państwa ,... ... ...
42. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dniu 21 października 1932 r o granicy morskiej Puństwd 43. Rozporządzenie M inistra Spraw Wojskowych z dnia 25 października 1934 r w sprawie przebywania wo
jennych okrętów państw obcych na terenie wód Państwa P o ls k ie g o ... .
44. Ustawa z dnia 14 lipca 1936 r. o paszportach . , .
45. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 12 sierpnia ‘1936 r ' w sprawie wykonaniu usta' j6 w y o p a s z p o r t a c h ...
46. Konwencja między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Cześkostowucką o'ułatwieniach w małym ruchu 6i
granicznym, podpisana w Pradze dn. 30 maja 1925 r. , , >
47. Rozporządzenie M inistra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 czerwia 1927 r ti> 'sprawie' uzgodiiienia prze;
piśów wykonawczych do konwencji między Rzeczą pospolitą a Republiką Czechosłowacką o ułatwieniach fi w małym ruchu granicznym oraz w sprawie ustalę nia dla tegoż ruchu przejść granicznych • ' 48. Okólnik Nr. 7 Ministerstwa Spraw Wewnętrznych dnia 6 lutego 1936 117-cz 21 w sprawie ruch« /C0
osobowego przez granicę polsko-czechosłowacką (wyciąg)
1}
49. Okólnik Nr 5 Ministra Administracji Publicznej z dnia 17 stycznia 1946 r I IV 70157145 w sprawie .fii
przekraczania granicy P a ń s t w a ... , ' .
VI. PRASA
50. Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 listopada 1938 r — Prawo masowe J0
5L Wewn* t: znych z ™ d o p a d a 1938 , o ustaleniu wzoru księgi ^ „ I
52-
^ S t S ! i!S3S f e ^ ¡S gS f L i t i a Ż iU ™
r - o Warunkach udzielaniazeżwo;
53. Dekret z dnia 5 lipca 1946 r. o utworzenia Głównego Urzędu Kontroli Prusy, Publikacji i Widowisk VII. WIDOWISKA 1 PUBLICZNE PRZESlĘWZIEClA ROZRYWKOWE.
: o 1
«• s s s s A ^ j& ^ s r r f ' i * * * *
* • 2 <*» ¡ j
? , t e f t t f t T J ' S " » W n W * » >*
58. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 19 grudnia 1934 r w smnwie 'egzaminów & H}
mechaników kinematograficznych . . . . . muuma 1444 r. w sprawie egzaminów _ 59. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 20 grudniu ' m i r n mzeńsinwiaińu 'do z a tw W i t
dzenia środków reklamowania filmów . . . . , blluunu 1 r• o przedstawianiu ao zuo _ 60. Rozporządzenie Ministrów Spraw Wewnętrznych ord? W yznali R eli*i'invil, i Din,dereni,, Public Z 0 2° A
z dnia 23 sierpnia 1935 1. o Komisjach Filmowych m ig ijn y c li 1 Oświecenia I ubliezi f , 61. Dekret z dnia 13 listopada 1915 r. o utworzeniu przedsiębiorstw,,, ,, n
62. Okólnik Nr 21 Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia I kwietnia 1935 r L AA 27-139 W s p r a li stosowania przepisów o przedsięwzięciach rozrywkowych do amatorskich zawodów sportowych •
I*
¡Nr 10 3 Str.
61 Okólnik Nr 63 Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia 6 lisitopada 1935 r. L. AA.27-b-40 o zatru- dnianiu cudzoziemców w przedsięwzięciach rozrywkowych ( w y c l ą g ) . . ■ . . ■ - . • • J 61 Okólnik Nr 74 Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia ¿9 wrześnią 1936 r. L. AA. 27 b 49 o auto ^
« oSk% T m S s n T s Z w Wewnętrznych z 'd r,ll » 'r. . , r ^
»• a s n ? r a a s r a & s s u s p u » „ f e - « — „
udzielaniu pozwoleń i nadzorze nad publicznymi przedsięwzięciami r o z r y w k o w y m i...
V///- GODZINY HANDLU I OTWARCIA ZAKŁADÓW HANDLOWYCH ORAZ PRZEMYSŁOWYCH.
6S- Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca I928 r. o godzinach handlu i godzinach ^
© p a r c ia zakładów handlowych i ‘s 9 grudnia 1929 r. o przedłużeniu godzin handlu
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznymi z u n i a y s>u
wigilia Hożego Narodzenia i M inistra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 13 'ster-
p i pz i t zenie W " . winny odpowiadać jadłodajnie 143
7i ł?ńW 1930 r ■ -° l i (-te' S? nUC\ SdeP°w/ryv,u>trznvch Komunikacji. Pracy i Opieki Społecznej oraz Prze-
y Z T S l u T d n d ™ Z"m, • * * “ — ■>“ < rfo o m r te -
i et ów i zakładów fryzjerskich w obrębię ilworcow kolejowi c l ...
'X' ODZNAKI I MUNDURY.
?2 n , „ , 9 nnż/Izi.erniha 1935 r. o odznakach i mundurach . . l->4 l i i nekret Prezydenta Rzeczypospolitej z d l l h {nia /5 listopada 1935 r. o wykonaniu dekretu Pre-
■ Rozporządzenie Ministra Spraw W ew w jrznych * , g T r 0 odznakach i m undurach...¡45 zydenta Rzeczypospolitej z dnia 2 października l
PRZEDSIĘBIORSTWA, WYMAGAJĄCE SZCZEGÓLNEGO ZAUFANIA.
7 4 n . rwrst/iciphinT^twucli, wymagajacych szczosolncgo zaufaniu . . . 147 75' n stawa z dnia 18 lutego 1938 r. o prJ ^ f f . _ , • ’3Q )ivca j 92g r . w sprawie wykonania ustawy
' R ozrzą d ze n ie Ministra Spraw wymagających szczególnego z a u f a n i a ...¡48 z dnia 18 lutego 1938 r. o przedsiębiorstwami, wymaz ja a
V,
PIURA PISANIA PODAŃ
?(, ,, , , „¡oniiia podań oraz o zakazie udzielania porad prawnych i pro-
• Ustawa z dnia 28 marca 1933 r. o biurach pisania poaan 01 a ... J49 77 Rdzenia cudzych spraw . . ■ • ; ; * , '• sprawiedliwości z dnia 27 września 1933 r. w spra-
Rozporządzenie M inistrów: Spraw W tw neirziiy . - nisrnia podań oraz o zakazie udzielania po- wykonania ustawy z dnia 28 marca 1933 r. o biurami pis ...753 7s Prawnych i prowadzenia cudzych spraw ¡ ‘ 7 grudnia 1933 r. L. AP.80I62 o wyda-
Okólnik Nr 121 Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z arna r gr , ... ... , , 155 vi, xvaniu pozwoleń na prowadzenie biur pisania P
^ '■ g o ł ę b ie p o c z t o w e. v J56
l ^ a'va * dnia 2 f 25 r \y / l l [ t v c h Spraw ’Wewnętrznych i Sprawiedliwości z dnia 17 li- Rozporządzenie M inistrów: Spraw Wojskowymi, o t bWietnia 1925 r. o gołębiach pocztowych. . ¡53 dopada 1927 r. w sprawie wykonaniu ustawy z arna
Xn,
• OCHRONA ZWIERZĄT. , . . .
87 . . . . ,lnia 22 marca 1928 r. o ochronie zwierząt . . . . 161 82 ^P o rzą d ze n ie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27 grudnia 1930 r. o upoważnieniu niektórych
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznymi z ujawnianiu przestępstw przeciwko ochro- Mowarzyszeń do współdziałania z organami p a ń s tw o w y m i... 763
«3. o f .?wierząt . . . . • • • ¿uh,L zn'ej z dnia 27 sierpnia 1946 r. L. IV.AP. 3458/46 w spra-
°kolnik Nr 42 M inistra Administracji Publicznej z ... / 65
$ k n . e ochrony z w i e r z ą t ... ... , ... » 7 J 0r°widz ... ■ ... ... ...
B EZP IE C ZE Ń STW O I P O R Z Ą D E K P U B L IC Z N Y
O B J A Ś N I E N I A :
, J nnn nrzepisy prawa administracyjnego z dziedziny bezpieczeństwa i po- r>„ „ W zeszycie niniejszym zamieszczono / zostały przewidziane w planie wydawnictwa ze- y * Publicznego oraz dziedzin pokrewnych, dla których
^ specjalne.becjalne. _ neniami późniejszych norm, pominięto, natomiast u> przypadkach, Przepisy uchylone wyraźnymi postan^ ^ uchylona, lecz tylko sam przedmiot odmiennie uregulowa- dana, norma nie została wyraźnie zmieniona aniIlU w» ... f i ’
inhej n o rm y — rozstrzelonym drukiem.
"m ych późniejszych pneplsach, podano - . H i m zm im wprowadzonych do dnia 30 czerwca 1947 Przepisy objete zeszytem podano z iw s --- -
4 P R ZE PIS Y Z ZA K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O Nr 10
1
DEKRET POLSKIEGO KOMITETU W YZW O LEN IA NARODOWEGO
z dnia 7 października 1944 r.
oi Milicji Obywatelskiej.
(Dz. U. R, P. z dnia 12 października 1944 r., N r 7, poz. 33).
Na podstawie ustawy K rajow ej Rady Na
rodowej z dnia 15 sierpnia 1944 r. o tymcza
sowym try b ie wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz. U. R. P. N r 1, poz. 3) — Polski K om itet Wyzwolenia Narodowego postanawia a Prezydium K rajow ej Rady Narodowej za
twierdza, co następuje:
A rt. 1. M ilicja Obywatelska jest prawno- publiczną form acją służby Bezpieczeństwa Pu
blicznego.
Niezależnie od M ilic ji Obywatelskiej dla spełnie
nia zadań z zakresu ochrony bezpieczeństwa pu
blicznego została powołana na podstawie uchwały Rady M in istrów Ochotnicza Rezerwa M ilic ji Oby
watelskiej (ORMO).
A rt. 2. Do zakresu działania M ilic ji Oby
watelskiej należy:
a) ochrona bezpieczeństwa, spokoju i po
rządku publicznego;
b) dochodzenie i ściganie przestępstw;
c) wykonywanie zleceń władz administra
cyjnych, sądów i prokuratury w zakresie prawem przewidzianym.
Art. 3. Organizacja M ilic ji Obywatelskiej pod względem terytorialnym przystosowana jest do podziału administracyjnego Państwa na województwa i powiaty.
A rt. 4. M ilicja Obywatelska podlega K i e r o w n i k o w i R e s o r t u Bezpieczeństwa Publicznego. Na czele M ilic ji Obywatelskiej stoi Komendant Główny.
Kompetencje K ierow nika Resortu Bezpieczeństwa Publicznego, przejął M inister Bezpieczeńtswa Publicz
nego.
Art. 5. Komendanta Głównego M ilic ji Oby
watelskiej mianuje i zwalnia P o l s k i K o m i t e t W y z w o l e n i a N a r o d o w> e g o na wniosek K i e r o w n i k a R e s o r t u Bezpieczeństwa Publicznego. Zastępcę Komen
danta Głównego i Komendantów Wojewódz
kich mianuje i zwalnia K i e r o w n i k Re s o r t u Bezpieczeństwa Publicznego, na wnio
sek Komendanta Głównego. Komendantów Po
wiatowych mianuje, przenosi i zwalnia Ko
mendant Główny na wniosek Komendantów Wojewódzkich M ilic ji Obywatelskiej.
Kompetencje Polskiego K om itetu Wyzwolenia N a
rodowego przejęła Rada M inistrów .
A rt. 6. Sposób mianowania, przenoszeni i zwalniania pozostałych członków M ilic ji Oby watelskiej, organizację wewntęrzną, szczego łowy zakres działania władz M ilic ji Obywate skiej, stosunki służbowe w M ilic ji Obywate1' sklej, ja k również prawa i obowiązki, odp^j wiedzialność dyscyplinarną członków M1. _ Obywatelskiej określi rozporządzenie K Je r ó w n i k a R e s o r t u Bezpieczeństwa * blicznego.
A rt. 7. Kontrolę społeczną nad działalności M ilic ji Obywatelskiej zgodnie z art. 28 P- d e k r e t u z dnia 11 września 1944 r. W ’ j U. R. P. N r 5, poz. 22) o organizacji i nzl j laniu rad narodowych — sprawują rady 11 rodowe terytorialnie właściwe, za pośredn ctwem swoich prezydiów względnie przez wy łondone komisje.
Jednolity tekst ustawy z dnia 11 września j 0 organizacji i zakresie działania rad narodowy ogłoszono w N r 3 Dz. Ust. z r. 1946 ipod poz. 26.
A rt. 8. Wykonanie niniejszego dekretu ruciza się K i e r o w n i k o w i R e s o r Bezpieczeństwa Publicznego w porozum16!1.
z K i e r o w n i k i e m R e s o r t u Adm1
¿tra ćji Publicznej.
Kompetencje Kierow nika Resortu A d m in is tra c ji ulicznej przejęli m inistrow ie: A d m in istra cji Publicz , 1 Ziem Odzyskanych.
A rt. 9. Dekret niniejszy wchodzi w ¿ycl z dniem ogłoszenia.
2.
U S T A W A z dnia 23 lutego 1939 r.
o użyciu broni przez Policję Państwowi}
i organa ochrony granic. Qj)
(Dz. U. IR. P. z dnia 6 marca 1939 r. N r 16, PoZ'
Art. 1. Funkcjonariusze P o l i c j i
s t w o w e j oraz organów ochrony gramc u uprawnieni do użycia broni w n a s tę p u j^
przypadkach:
1) dla odparcia bezpośredniego bezpnaw ^ go zamachu na życie, zdrowie lub w olność
samych bądź innych osób;
2) dla odparcia bezpośredniego bezpi’a . go zamachu na mienie publiczne lub prywa1 j,
u) przeciwko osobie, używającej wobec 1 przemocy fizycznej w celu udaremnienia c
nosci służbowej; , :e
4) przeciwko osobie, mającej przy s°cjja u on lub inne przedmioty niebezpieczne 0 życia lub zdrowia ludzkiego, jeżeli PoirU,7lp wezwania nie porzuci przedmiotu, bądź P°_
ciwszy go usiłuje nim ponownie owładną0’
B EZP IE C ZE Ń STW O I P O R Z Ą D E K P U B L IC Z N Y 5 Nr 10
5) w czasie ścigania niebezpiecznego prze- stępcy lub osoby podejrzanej o ciężkie prze- swPstwo, jeżeli pomimo wezwania nie zatrzy- Iila się, bądź rąk do góry nie podniesie;
3) dla udaremnienia ucieczki osoby areszto*
VVanej lub zatrzymanej, którą uprzedzono, że
^ r azie próby ucieczki zostanie użyta broń;
dla udaremnienia nielegalnego przekro- CZetlia granicy Państwa;
,3) przeciwko przebywającemu w kryjówce
^bezpiecznemu przestępcy, jeżeli mimo we- Waaia k ry jó w k i tej nie opuści;
9) przeciwko osobie, która nie usłucha praw- 6g° wezwania, wydanego przez funkcjona- '^sza w czasie pełnienia służby asystenckiej,
artowniczej lub konwojowej.
t Policja Państwowa została rozwiązana dekretem
*»ł-a 15 sierpnia 1944 r. — Dz. U. R. P. N r 2, poz. 6.
rJ“' P- dekret z dnia 7 października 1944 r. o M uicu
^p w a te lskie j — Dz. U. R. P. N r 7, poz. 33 (poz. 1
;e,j'Szego zeszytu).
Ochronę granic sprawują obecnie Wojska Ochro- / Pogranicza, podporządkowane M inistrow i Obrony grodow ej. Sprawę użycia broni przez wojska te ¡re-
Przepisy wojskowe.
. Art. 2. Oddziały zwarte mogą użyć broni na rozkaz bezpośredniego dowódcy.
fl Art. 3. (1) Użycie broni może n a s tą p ić je;
.^hie w przypadkach oczywistej konieczności,
®zeli zamierzonego celu nie da się osiągnąć ,^m i środkami.
(2) Przed użyciem broni zawsze^ należy we-
„ ać do zaniechania łub spełnienia danej inności, ostrzegając, że będzie użyta bron, lzy czym funkcjonariusze nie występujący v .hiundurach, w inni ujawnić swój charaktei.
^ e ld ostrzeżenie słowne nie byłoby celowe, ależy ostrzec w inny sposób.
. J 3) Przepis ust. (2) nie dotyczy _ przypad- ho^’. w których wszelka zwłoka groziłaby me- zPieczeństwem dla życia funkcjonariusza lu i . °b trzecich, bądź -mogłaby udaremnić pościg wcięcie przestępcy, bądź też groziłaby P°
^ . Zeęhnym niebezpieczeństwem dla życia, lehia lub zdrowia ludzkiego.
4. Jeżeli wynikiem użycia bronią było l ctnienie człowieka, należy w miarę możności , i - ^ n i ć zranionemu opiekę lekarską i u( Zie
1)111 pierwszej pomocy.
2, Al't. 5. (1) Funkcjonariusz jest obowiązany
¿0 iadomić niezwłocznie swą władzę prze o o każdym przypadku użycia broni.
t J 3) Władza przełożona jest obowiązana (PJ przypadku użycia broni przeprowa zk
ugodzenie celem stwierdzenia, czy użycie hLni. nastąpiło zgodnie' z przepisami ustawy
y^jszej. .
hi» Władza przełożona zawiadomi mezw ocz właściwego prokuratora o przypadku
użycia broni, które spowodowały śmierć lub uszkodzenie ciała człowieka, albo były nie
zgodne z przepisami ustawy niniejszej.
A rt. 6. Wykonanie ustawy niniejszej poru- cza się M in istro m : S p r a w W e w n ę t r z n y c h , Skarbu i Sprawiedliwości.
Kompetencje M in istra Spraw Wewnętrznych, prze
widziane w ustawie, przejął M in ister Bezpieczeństwa Publicznego.
A rt. 7. (1) Ustawa niniejsza wchodzi w ży
cie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
(2) Z dniem wejścia w życie ustawy n i
niejszej traci moc prawną rozporządzenie Pre
zydenta Rzeczypospolitej z dnia 14 lutego 1928 r. o użyciu broni przez organa służby bezpieczeństwa publicznego i ochrony granic
(Dz. U. R. P. z 1928 r. N r 27, poz. 243).
3.
D E K R E T z dnia 1 marca 1946 r.
o Straży Obywatelskiej na obszarze Ziem Odzyskanych.
(Dz. U. R- P. z da- 30 marca 1946 r. N r 10, poz. 711
Na podstawie ustawy z dnia 3 stycznia 1945 r. o tryb ie wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz. U. R. P. N r 1, poz. 1) —- Rada M inistrów postanawia, a Prezydium K ra jo wej Rady Narodowej zatwierdza, co nastę
puje:
Art. 1. Na obszarze Ziem Odzyskanych w gminach wiejskich i miastach nie wydzielo
nych powołuje się do życia Straż Obywatel
ską.
Art. 2. Do zadań Straży Obywatelskiej na
leży:
a) współdziałanie z organami M ilic ji Oby
watelskiej w zapewnieniu bezpieczeństwa, w utrzym aniu porządku i w ochronie mienia publicznego,
b) pomoc i obrona w razie zagrożenia bez
pieczeństwa osobistego współobywateli lub ich mienia.
Art. 3. Straż Obywatelską powołuje staro
sta powiatowy w porozumieniu z komendan
tem powiatowym M ilic ji Obywatelskiej na wniosek zarządu gminnego lub miejskiego.
Ta sarna władza ustala liczebność Straży Obywatelskiej w poszczególnych gminach wiejskich i miastach niewydzielonych,.
Art. 4. Kandydatów do służby w Straży Obywatelskiej przedstawia zarząd gm iny lub m iejski spośród pełnoletnich o nieskazitelnej
P R ZE PIS Y Z Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O fi
opinii mężczyzn, zamieszkałych na terenie gminy. Starosta powiatowy po zasięgnięciu opinii komendanta M ilic ji Obywatelskiej w y znacza ¡spośród przedstawionych kandydatów osoby powołane do służby w Straży Obywatel
skiej. Opinia negatywna komendanta powia
towego M ilic ji Obywatelskiej jest wiążąca.
A rt. 5. Służba w Straży Obywatelskiej jest obowiązkowa, bezpłatna i pełni się ją tylko na terenie gminy, w które j obrębie powołany do ¡służby ma miejsce zamieszkania.
A rt. 6. Od pełnienia służby w Straży Oby
watelskiej zwolnieni są:
a) posłowie do K rajow ej Rady Narodowej, b) pracownicy państwowi, samorządowi oraz
wojskowi w służbie czynnej,
c) duchowni i zakonnicy uznanego prawnie wyznania,
d) funkcjonariusze wszelkich straży ochron
nych, których s ta tu ty ¡są zatwierdzone przez właściwe władze bezpieczeństwa pu
blicznego,
e) mężczyźni, którzy ukończyli 60 lat ż y cia.
Z ważnych przyczyn starosta powiatowy może zwolnić od służby w Straży Obywatel
skiej.
A rt. 7. Straż Obywatelska w pełnieniu służ
by podlega [właściwym komendantom M ilic ji Obywatelskiej.
A rt. 8. Czas pełnienia służby nie może prze
kraczać szesnastu godzin tygodniowo.
A rt. 9. Człoiikom Straży Obywatelskiej w czasie pełnienia przez nich służby służy pra
wo noszenia broni palnej.
Przed otrzymaniem broni winien każdy członek Straży Obywatelskiej przejść odpo
wiednie przeszkolenie.
A rt. 10. Członkowie Straży Obywatelskiej w czasie pełnienia służby m ają prawo legity
mowania i zatrzymywania osób podejrzanych.
Osoby zatrzymane muszą być natychmiast doprowadzone do najbliższego posterunku M i
lic ji Obywatelskiej.
A rt. 11. Członkom Straży Obywatelskiej wolno użyć broni w przypadkach następują
cych:
a) dla odparcia bezpośredniego, bezprawne
go zamachu na życie, zdrowie lub wol
ność ich samych bądź innych obywateli, b) dla odparcia bezpośredniego, bezpraw
nego zamachu na mienie publiczne ¡lub prywatne,
c) przeciwko osobie, używającej wobec nich przemocy fizycznej w celu udaremnienia czynności służbowych.
Nr 1°
d) przeciwko osobie, mającej przy sobw broń lub inne przedmioty niebezpieczni dla życia lub zdrowia ludzkiego, j eze_
pomimo wezwania nie porzuci przedmij tu bądź porzuciwszy go usiłuje nim P°
nownie owładnąć,
e) w czasie ścigania niebezpiecznego PrZ®, stępcy, jeżeli mimo wezwania nie zatrz/
ma ¡się bądź rąk do góry nie podnie®1^
f) dla udaremnienia ucieczki osoby areszty wanej lub zatrzymanej, którą uprzedzą no, że w razie próby ucieczki zostaw1
¡użyta broń,
g) przeciwko przebywającemu w k r y j e ^ niebezpiecznemu przestępcy, jeżeli min1 wezwania k ry jó w k i tej nie opuści, h) przeciwko osobie, która nie usłucha Pr3
nego wezwania, wydanego przez człon Straży Obywatelskiej w czasie Pe^n1^ j nia służby asystencyjnej, w artow nik
lub konwojowej.
A rt. 12. Użycie broni może nastąpić
w przypadkach oczywistej konieczności, i eZ ■ zamierzonego celu nie da się osiągnąć i1111-
środkami. Ł ¡,
Przed użyciem broni należy zawsze wez^a.
do zaniechania ¡lub spełnienia danej czynw°®j ostrzegając, że będzie użyta broń, przy członkowie Straży Obywatelskiej w inni UJ3 . nić ¡swój charakter. Jeżeli ostrzeżenie s1 ° ^ , nie byłoby celowe, należy ostrzec w inny sób.
Przepis ustępu poprzedzającego nie dotycZ?
przypadków, w których wszelka zwłoka gr°,(il łaby^ niebezpieczeństwem dla życia
Straży Obywatelskiej lub osób trzecich mogłaby udaremnić pościg i ujęcie przestępy, bądź też groziłaby powszechnym niebezp czeństwem dla życia, mienia lub zdrowia i11 kiego.
A rt. 13. Za czyny, popełnione w z w i ą ^ j i służbą,- członkowie Straży Obywatelskiej P legają odpowiedzialności karnej i dyscypll3t e- nej w myśl przepisów regulujących edp°gi.
dzaalność funkcjonariuszów M ilic ji O by^3 sklej.
A rt. 14. Straż Obywatelską ro z w ią z u je s
rosta- powiatowy w porozumieniu z kornet -
tern powiatowym M ilic ji Obywatelskiej wniosek zarządu gminnego lub miejskiego 3
z własnej inicjatyw y. __ .
A rt. 15. Członkowie Straży Obywatel®^, korzystają w czasie pełnienia służby z ^el„\w mej ochrony prawnej, jaka służy f UI1<
nariuszom M ilic ji Obywatelskiej. ^ A rt. 16. Rozporządzenie M inistra ZieP1 zyskanych, wydane w porozumieniu z a strem Bezpieczeństwa Publicznego, określi
b e z p i e c z e ń s t w o i p o r z ą d e k p u b l i c z n y 7 Nr 10
Zei organizację, sposób pełnienia służby, za- i sposób przeszkolenia Straży Obywatel-
*kiej oraz przepisy dyscyplinarne.
Rozporządzenie M inistra Ziem Odzyskanych, Wydane w porozumieniu z M inistram i Bezpie
czeństwa Publicznego i Skarbu, określi odszko
dowanie a inne uprawnienia członków Straży Obywatelskiej i ich rodzin z ty tu łu wypadków w czasie pełnienia służby.
h rozp. M inistra Ziem Odzyskanych z dnia 4 maja j 0 r. w sprawie organizacji, sposobu pełniem uUzby, zakresu i sposobu przeszkolenia Straży Oby- Ratelskiej oraz przepisów dyscyplinarnych Dz. ■
P- N r 23, poz. 152 (poz 4 niniejszego zeszytu).
Art. 17. Wykonanie niniejszego dekretu po
ucza się M inistrom : Ziem Odzyskanych, Skai- Bezpieczeństwa Publicznego i Admimstra- CR Publicznej.
z Art. 18. Dekret niniejszy wchodzi w życie
‘ dniem ogłoszenia.
4.
ROZPORZĄDZENIE
M IN ISTRA Z IE M ODZYSKANYCH z dnia 4 m aja 1946 r.
''lianę w porozumieniu z Ministrem Bezpie
^ństwa Publicznego w sprawie organizacji, j*°Sobn pełnienia służby, zakresu i sposobu
^szkolenia Straży Obywatelskiej oraz prze
pisów dyscyplinarnych.
^ U. R. p. z ,dnia 6 czerwca 1946 r. N r 23, poz. 1521
podstawie art. 16 dekretu z dnia 1 mai y 1946 r. o Straży Obywatelskiej na obszarze Jn6th Odzyskanych (Dz. U. R. P- N r- 10-
H ) zarządza się, co następuje:' ) /.dl ¿ClU/jCl
§ 1. Straż Obywatelska podlega bepośred- właściwemu miejscowo ^ komen-dan o
> właściwemu miejscowo k o s t k i M ilic ji Obywatelskiej,
i * 2 . Komendantem Straży Obywatelskiej u sl właściwy miejscowo przełożony gm1 y>
: {^ y te czynności może w _ porozumieniu .^"''jaściwym komendantem Milicja Obywa ‘
ileJ zlecić innej osobie.
st§ 3. Straż Obywatelska pełni służbę na pod . lawóe in s tru k c ji i zarządzeń _ wydawanyci
2ez organa M ilic ji Obywatelskiej.
4. Członkowie Straży Obywatelskiej w cza j. pełnienia służby noszą biało-czerwoną OP - j,- l ewym ramieniu. Na białym tle °Pas 1
> znajdować się napis S. O. (Stras Obywa Cjl s.ia), naszyty czerwonymi literam i, o ra ' .
¡r0‘(; urzędowa zarządu gminnego lub miejs i- Członkom Straży Obywatelskiej wydaje 11 M ilicja Obywatelska.
§ 6. Broń i opaski wymienione w § 4 winny być po służbie złożone na posterunkach gmin
nych M ilic ji Obywatelskiej, a we wsiach, w któ
rych nie ma posterunków, broń należy składać u sołtysa lub wójta.
,§ 7. Sołtys lub w ó jt są odpowiedzialni za przechowywanie złożonej u nich broni i je j kon
serwację.
§ 8. Kontrola nad posiadaną przez Straż Oby
watelską bronią należy do M ilic ji Obywatel
skiej.
§ 9. Przeszkolenie Straży Obywatelskiej w in
no obejmować zaznajomienie się z zasadniczymi!
przepisami o ochronie spokoju i porządku pu
blicznego oraz służby wartowniczej i zasadni
czymi przepisami obchodzenia się z bronią. Ko
mendant Główny M ilic ji Obywatelskiej wyda odpowiednie instrukcje, określające bliżej zakres i sposób przeszkolenia członków Straży Obywa
telskiej.
§ 10. Komendantom Straży Obywatelskiej oraz komendantom wojewódzkim i powiatowym M ilic ji Obywatelskiej służy prawo dyscyplinar
nego karania członków Straży Obywatelskiej za wykroczenia służbowe w ramach przepisów do
tyczących karania szeregowych M ilic ji Obywa
telskiej. Postępowanie dyscyplinarne wszczyna się na wniosek właściwego komendanta Straży Obywatelskiej lub z własnej in icja tyw y odnoś
nego komendanta M ilic ji Obywatelskiej. Komen
danci powiatowi M ilic ji Obywatelskiej podają do wiadomości właściwym starostom wykazy osób ukaranych z podaniem rodzaju wykrocze
nia i wysokości kary.
§ 11. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w ży
cie z dniem ogłoszenia.
5.
DEKRET
z dnia 2 stycznia 1919 r.
o używaniu wojska w wypadkach wyjątkowych.
(Dz. P r P. P- z dnia 3 stycznia 1919 r. N r 1, poz. 80)
A rt. 1. M inister S p r a w W e w n ę t r z n y c h czuwa nad utrzymaniem ładu i porządku w Pań
stwie. W wypadkach szczególnych', gdy porządek publiczny okaże się niedostatecznie zabezpieczo
ny przez podległe M inistrow i S p r a w W e w n ę t r z n y c h organy, może być użyte w o j
sko.
Dotychczas nie uregulowano w drodze przepisu nrawnego, jaka władza naczelna przejęła kompetencje M inistra Spraw Wewnętrznych, przewidziane w de- krec-e z dnia 2 stycznia 1919 r. Ponieważ dekret mor- m uie sprawy ściśle z zakresu bezpieczeństwa pu
blicznego, kompetencje te przechodzą faktycznie na M inistra Bezpieczeństwa Publicznego.
8 PR ZE PIS Y Z Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O
A rt. 2. We wskazanych w art. 1 wypadkach występuje wojsko na żądanie M inistra S p r a w W e w n ę t r z n y c h , k tó ry uprawnienia swe w ty m względzie przelać może na podwładne sobie organy za wiedzą Rady Ministrów.
Art. 3. M inister S p r a w W e w n ę t r z n y c h i M inister S p r a w W o j s k o w y c h wypracują szczegółowe przepisy, określające sposób użycia wojska dla zabezpieczenia porządku publicznego i przedłożą je do zatwierdzenia Rady Ministrów.
1. Kompetencje M in istra Spraw Wojskowych przejął M inister Obrony Narodowej.
2. P. rozp. Rady M in istrów z dnia 18 kw ietnia 1919 r.
o sposobie użycia w ojska dla zabezpieczenia porządku publicznego — Dz. Pr. P. P. N r 35, poz. 276 (poz. 6 niniejszego zeszytu).
Art. 4. Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
Przepisy dekretu rozciągnięto na górnośląską część województwa śląskiego ustawą z dnia 6 m aja 1924 r (Dz. U. R. P. N r 44, poz. 460).
6.
ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 18 kw ietnia 1919 r.
q sposobie użycia wojska dla zabezpieczenia porządku publicznego.
(Dz. Pr. P. P, z dnia 25 k w ietn ia 1919 r. N r 35, poz. 276) w brzm ieniu uwzględniającym zmiany, wprowadzone rozporządzeniami Rady M in istrów z dnia 26 marca 1934 r. (Dz. U. R. P. N r 29, poz. 244) i z dnia 22 maja 1939 r. (Dz. U. R. P. N r 52, poz, 328).
Na zasadzie art. 8-go dekretu z dnia 2 stycz
nia 1919 r. Dz. Pr. N r 1 poz. 80 o używaniu wo j
ska w wypadkach w yjątkow ych Rada M inistrów zatwierdza następujące przepisy, określające sposób użycia wojska dla zabezpieczenia po
rządku publicznego.
I. Zasady ogólne.
Art. 1. Wojsko do pomocy władzom cywilnym może być wezwane tylko w ostateczności, gdy s iły i środki władzy cywilnej okażą się nlewy- starczącymi i tylko w wypadkach następują
cych :
1) dla celów zapobiegawczych i ratowniczych podczas klęsk żywiołowych;
2) dla uprzedzenia lub stłumienia zbiorowych aktów gwałtu publicznego, zbrojnych wystąpień przeciw Państwu, bezpieczeństwu życia i ca
łości mienia obywateli;
3) we wszystkich innych wypadkach, przewi
dzianych w poszczególnych ustawach admini
stracyjnych lub sądowych.
A rt. 2. Wzywać pomocy wojska mogą przed
stawiciele władzy publicznej upoważnieni do tego z mocy prawa.
Nr 1°
Art. 3. Udzielenie pomocy wojskowej nastę
puje z rozkazu dowódcy właściwego OW%[
G e n e r a l n e g o .
. Kompetencje dowódców okręgu generalnego Pr^f.
ję li dowódcy okręgów korpusu, obecnie dowódcy go,w wojskowych.
A rt. 4. żądanie pomocy wojska należy kie^
ać do dowódcy miejscowego lub n a jb liższy garnizonu, k tó ry żądanie to z własnym w t j przedmiocie wnioskiem przedstawia do decy' \
O ¿laUclIlltJ LU L Wielbiły III VV
przedmiocie wnioskiem przedstawia do ,ć—- dowódcy Okręgu G e n e r a l n e g o ; doWÓyc garnizonu może udzielić na własną odpc^ie dzialność pomocy tylko w razach nagłych 111 C.lprrnfi/Ti7v>Vł • __...
tusza cierpiących żadnej zwłoki.
Art.^ 5. żądanie pomocy wojska musi być ^ zasadzie zgłoszone na piśmie, a w razach 11 głych ustnie osobiście przez odnośnego Prze stawiciela władzy lub osobę w tym celu l'P ważnioną. W tym ostatnim razie osoba zgłaSZ, „ jąca wezwanie pozostaje przy oddziale w o jy az do chwili przybycia na miejsce zajść i jaśnienia okoliczności, które spowodowały ^ , wanie wojska. W razie niemożności piśm ienny i ustnego porozumienia się żądanie pomocy & - byc zgłoszone telefonicznie lub innym sposob wyłączającym możliwość m istyfika cji.
Art. 6. W żądaniu pomocy wojskowej ni byc podane:
1) cel interw encji wojskowej, 2) miejsce interw encji oraz
o) liczebność żądanego oddziału i inne ^ uzupełniające.
A lt. 7. We wszystkich wypadkach o k re ś l^, stanu liczebnego oddziału, rodzaju broni i n nych warunków, dotyczących wystąpienia , s lonsygnowania wojska, przeznaczonego do V mocy władzy cywilnej, zależy wyłącznie od cyzji dowództwa wojskowego.
Art. 8. Władze cywilne po zawezwaniu obowiązane są poczynić niezbędne zarządzeń do jaknajszybszego przewozu tegoż do mieJU przeznaczenia. Koszta przewozu wojska P°f-ra . ^ał ® Państwa na rachunek te j władzy, k interwencji wojska zażądała.
A lt. 8-a. Żołnierzom wezwanym do P0lll,%
władz cywilnych w przypadkach, określona.
w . a rt- i Pełniącym w tym celu służbę P,0- miejscem stałego garnizonu, przyznaje się ^ oatek dzienny w wysokości 75% diet PrZ-Vfnie żujących w czasie podróży służbowych żale ot posiadanego stopnia wojskowego. W _ pełnienia służby, określonej w art. 1, w mieJ ^ s a ego> garnizonu, prawo do pobierania P° ^+ó' szego dodatku posiadają ci tylko żołnierze, rzy pełnią tę służbę ponad 12 godzin. . ^
w ynikające z tego tytu łu , ja k r ó ^ fjy y t a ki nadzwyczajne, przekraczające u°
Nr 10 b e z p i e c z e ń s t w o i p o r z ą d e k p u b l i c z n y 9
f^Tczajnego utrzym ania wojska i zużycia ma- teriału, ponosi zainteresowane ministerstwo.
Prawo do pobierania dodatku, określonego
^ Ust. 1, nie służy w czasie w ojny i mobiliza- CR Prawo to nie służy również w przypadku
^ycia do zabezpieczenia porządku publiczne- poza stałym garnizonem, oddziału, do któ
zostali powołani żołnierze rezerwy lub Pospolitego ruszenia w interesie obrony Pan- stWa stwierdzonym uchwałą Rady Ministrów.
t ^°bec przepisów dekretów: z dnia 14 lutego 1948
' 0 uposażeniu wojskowych (Dz. U. R. P. N r , z- 371) i z dnia 16 kw ietnia 1946 r. o dodatku d Posażenia wojskowych, biorących udział w zwai-
«,ar}iu przestępstw przeciwko bezpieczeństwu i po Adkowi publicznemu (Dz. U. R. P. N r 18, Poz- 1 ) ydaje się w ątpliwe, czy postanowienia art. 8 a z
^ a ł y nadal moc obowiązującą.
Art. 9. Wojska, wezwane do pomocy wła-
•m i • ' -Z Y1A-
v. w o jS K a , w e z w a n e uu
;om c y w iln y m do m ie js c o w o ś c i, leżą cych po-
a °brębem ic h s ta łe g o s ta c jo n o w a n ia , m a ją
* i i __ n ni OH"
dz«
S m
wui^oem len siaiego - V Utn być rozlokowane w skupieniu w najoo karniejszych pomieszczeniach i bezwzględnieażdy żołnierz z osobna. Kw atery oficerów Zwinny sięi znajdować w bezpośredniej łącz-
°ści z kwateram i żołnierzy.
Zarządzenia w przewidywaniu rozruchów.
, A rt. 10. W przewidywaniu rozruchów wolno -e?t wzywać wojsko wyłącznie do maejscowo- Cl> nie posiadających załogi miejscowej lun biadających liczebnie niewystarczającą. V P 0- wypadku wysłany oddział po przybyciu.
0 Wskazanej miejscowości pozostaje w po- ot°Wiu w wyznaczonych kwaterach, wystę 0|Uje. zaś czynnie nie wcześniej, aż nastąpią .^°liczności i w arunki, przewidziane w art. 1
2ePisów niniejszych.
0 A rt. l i . w oczekiwaniu rozruchów władze Jbviln,e m ają prawo żądać, by część lub ca y 1 411 liczebny załogi miejscowej pozostały w
bzarach w stanie zupełnej gotowości do pitnego wystąpienia na każde żądanie i ws /), w Punkty zagrożone, w których może zajsc w 1>zeba interw encji wojska. Czynnie jedm u J s k o wystąpić może tylko _po rzeczywistym
\ sciu okoliczności, przewidzianych w art. - v,Ąrt. 12. p rZy wykonaniu zarządzeń, wymię
t y c h w art. 10 i 11, obowiązują przepisy
a 4 i 5; wojsko jednak, nie czekając na
^ JScia decyzji dowódcy Okręgu Ge n e r a J & o, może być skonsygnowane natycn-
^a st.
13. W wypadkach mniejszej wagi o ąv , a garnizonu wysyła do miejsc, ws azc t Przez władze bezpieczeństwa pubhczne-
£ ’ Patrole i podjazdy w takiej ilości i składzie t0 ebnym oraz na ta ki przeciąg czasu, jaa
P^ia za potrzebne. , . -
stArt. 14 w raztie zauważenia mebezpieczenv' A4r. vv raźne zauwcwciu». . . \r\
a patrole zawiadamiają najbliższy Pun
zborny siły wojskowej lub służby bezpieczeń
stwa, ukrócając zaś jakikolw iek nieporządek na ulicy, skierowują opornych do najbliższe- ■ go urzędu bezpieczeństwa publicznego.
A rt. 15. W przedmiocie użycia broni patro
le i podjazdy kierują się przepisami a r t . 113, 114 i 115 s ł u ż b y g a r n i z o n o w e j .
( T y m a Re g . z 9/12. 18).
III. Pomoc wojskowa w czasie rozruchów.
A rt. 16. Pomoc wojskowa ma być ta k silna, by dawała pod każdym względem rękojmię, że zadanie spełnione zostanie i honor oręża nie będzie narażony na szwank.
A rt. 17. Zasadniczo pomoc wojskowa prze znaczona jest na to, by dać władzom publicz
nym i ich organom należytą ochronę, a ich zarządzeniom zapewnić bezwzględny posłuch;
nigdy zaś do sprawowania bezpośrednich fu n k c ji p o l i c j i (m ilic ji) lub tych urzędów, do pomocy którym wojsko dodane zostało.
A rt. 18. Dowódca wezwanego przez władze cywilne oddziału ma przestrzegać:
1) by wojskowe i wszelkie inne uznane za ważne obiekty obsadzone zostały przez oddzia
ły wojska;
2) by przystęp do nich b ył zamknięty i na
leżycie przeciwko niespodzianemu opanowaniu zabezpieczony;
3) by dyspozycje alarmowe szczegółowo by
ły uregulowane;
4) by służby w art nie ograniczać tylko do najniezbędniejszej potrzeby, lecz zarządzić tak, by rondy danego oddziału m iały w obserwacji również rejony sąsiednie;
5) by dostateczna siła zbrojna stale była w pogotowiu;
16) by żołnierze stale wychodziła z koszar i trzym ali się razem co najm niej po dwóch;
7) by stosunki ludności z wojskiem ograni
czyć do minimum i energicznie przeciwdzia
łać wszelkim próbom wzajemnego ich komu
nikowania się;
8) by osobom cywilnym dozwalać wstępu do koszar i zajętych przez wojsko obiektów tylko za pisemnym pozwoleniem dowódcy oddziału;
" 9) by patrole wysyłać w dostatecznej ilości.
A rt. 19. Po przybyciu wojska na miejsce wypadków władze cywilne powiadamiają do
wódcę o stanie rzeczy, wskazując cel, ja k i ma być przy współudziale wojsk osiągnięty i upo
ważniają go do odpowiednich zarządzeń; n a stępnie zaś ze wszystkim i żądaniami swoimi zwracają się do dowódcy oddziału, w arty, pa
trolu lub podjazdu, nie czyniąc dyspozycji bez
pośrednich; w czasie zaś działania wojska obowiązane są do czynnego współdziałania
z dowództwem. , .
A rt. 20. W razie nieobecności władz cyw il
nych na miejscu zajść oraz we wszystkich wy-
10 P RZEPISY Z Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O N r 1^
padkach, kiedy działalność ich jest faktycznie uniemożliwiona, dowódca oddziału obowiązany - jest po przybyciu na miejsce poczynać wszyst
kie zarządzenia podług własnego uznania.
A rt. 21. Dowództwo wojskowe powinno w celu przerwania rozruchów zastosować wszelkie możliwe środki, by o ile możności uniknąć uży
cia broni i niepotrzebnego przelewu krwi.
A rt. 22. Każdy dowódca działa na miejscu wypadków zupełnie samodzielnie, z zupełnym zdecydowanym spokojem, energicznie, w y
trw ale i nigdy połowicznie, interweniując szyb
ko i z ta kim i siłami, by nie pozostawało wą tpliwości co do sukcesu, lub też broni się bez
względnie tak długo, dopóki nie przybędzie odpowiednia pomoc. Wojsko pozostaje na miejscu wypadku do te j chwili, gdy dowódz
two uzna zadanie wojskowe za spełnione.
IV . Użycie broni podczas rozruchów.
A rt. 23. Należy użyć broni:
1) przy rozruchach lub manifestacjach o charakterze rozruchów na wyraźne a umoty
wowane żądanie uprawnionych przedstawicie
li władzy cywilnej w każdym wypadku, kiedy ich poprzednie wezwania do przywrócenia sta
nu prawnego pozostały bez skutku, a dowódca oddziału tego rodzaju interwencję wojska uzna za konieczną;
2) gdy oddział wojska czynnie lub zbrojnie zostanie napadnięty; ja k również, gdy tłum przeszkadza wojsku w posuwaniu się lub peł
nieniu akcji, do które j wojsko zostało powo
łane.
A rt. 24. Gdy przy oddziale wojska lub jego części albo patrolu, wyznaczonym do przywró
cenia porządku i bezpieczeństwa, nie ma przed
stawiciela władzy cywilnej, lecz wobec wojska mają miejsce wypadki gwałtu przeciwko bez
pieczeństwu życia i mienia obywateli lub urzą
dzeń publicznych, wówczas dowódca wojsko
w y z własnej in ic ja ty w y ma wezwać (kogo należy) do porządku i, gdyby temu wezwaniu nie uczyniono zadość, jąć się środków gwał
townych, nawet gdy wojsko nie było zacze
piono.
A rt. 25. Gdy przyszło już do użycia broni, to w konsekwencji nastąpić winno zupełne roz
pędzenie tłum u i schwytanie podżegaczy; bez
względnie nie wolno się wdawać w układy a • tym bardziej doprowadzić do kapitulacj i.
wojska.
A rt. 26. Do rozpędzenia tłum u używa się piechoty i, pod osłoną rezerwy, działa się prze
ważnie bagnetem, oszczędzając w miarę moż
ności kobiet i dzieci, starców i osób, nie bio
rących udziału w rozruchach. Na wypadek, gdyby natarcie bagnetem nie dało rezufltatu’
lub gdyby strzelano do wojska, albo zmuszano
je do obrony koniecznej, należy użyć brou, palnej, nie wolno wtedy jednak już strzeia- w górę.
A rt. 27. Natarcie bagnetem lub salwę P°
przedzie winien potrójny sygnał trąbką.
A rt. 28. Bez poprzedniego sygnału ostrz®
gawczego wolno użyć broni w wypadkach Iia stępujących:
•*- / OC-j c , gu.y wuj snu padnięte;
2) w razie zbrodni i gwałtów, popełniany0
w obecności wojska; bjj
3) przeciwko czynnie opierającym się przeszkadzającym działaniu wojska. , >.
A rt. 29. Kawalerii — z uwagi na je j zd ■„
ność szybkiego poruszania się i przerzuca11 się — używa się do usunięcia tłum u z plaC°., i ulic nawet bez konieczności użycia bron ’ patrole kawaleryjskie mają za zadanie PlZ' szkadzać formowaniu się tłumu.
_Art. 30. W razie poważniejszych rozruch0 piechota i kawaleria występują z karabin3 maszynowymi, a w wypadkach szczególny . do pomocy piechocie i kawalerii dodana w może artyleria, w sile co najm niej 2 arlllfj0 A rty le ria może być również użyta w _ /a u braku w danej miejscowości kawalerii , piechoty; w tym wypadku należy w y z n a j oddziały uzbrojonych artylerzystów bez arni "
lecz o ile możności konno. -e A rt. 31. Aresztowań dokonywują w z a s .^j.
organy bezpieczeństwa publicznego, jeśli nak wyjątkowo wypadnie to czynić w o js k u , .
do tego celu przeznaczyć należy patrole, P , wodzą energicznych, silnych podoficerów ..
żołnierzy, zaopatrując ich w odpowie0
szczegółowe instrukcje. . ;r
A rt. 32. D;la osobistej osłony przedstaw^
. władzy, oraz dowódcy, jako osób in teI e niujących w rozruchach, należy dać specja patrole ochronne.
7.
ROZPORZĄDZENIE
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ z dnia 23 sierpnia 1932 r.
o Straży Więziennej. gi)
(Dz. U. R. p. z dnia 29 sierpnia 1932 r. N r 74, P°z'
(W yciąg) CZĘŚĆ I.
ORGANIZACJA STRAŻY WIĘZIENNE^
R o z d z i a ł 1.
Postanowienia ogólne.
A rt. 1. Straż Więzienna jest powołah3 ^.
wykonywania kar pozbawienia wolności i r .-u czasowego aresztowania w zakresie wy#11“"
sprawiediwości.
Nr io B EZP IE C ZE Ń STW O I P O R Z Ą D E K P U B L IC Z N Y 11
Straż Więzienna pełni również obowiązki
^a ż y konwojowej, przewidzianej w a r t . , ° i 6 9 r o z p o r z ą d z e n i a P r e z y d e n - a R z e c z y p o s p o l i t e j z d n i a 7 m a r c a 1928 r. w s p r a w i e o r g a -
^ 2 ac j i w i ę z i e n n i c t w a (Dz. U. R-
• Nr 29, poz. 272)..
lsoo*2®' Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca r. w sprawie organizacji więziennictwa (Dz. . 2fi' p N r 29, poz. 272) zostało zastąpione ustawą z dnia t, %ca 1939 r. o organizacji więziennictwa (Dz. u.
I; P-. N r 68, poz. 457). P. art. 73 tej ustawy (poz. 8 '^jsze g o zeszytu)
Art. 2. Straż Więzienna jest korpusem jed- Nitym, umundurowanym i uzbrojonym.
s Al-t. 3. Straż Więzienna podlega Ministrowa k P r a w i ,e d 1 i w o ś c i. , , g Na czele Straży Więziennej stoi Główny in-
Mctor Straży Więziennej.
^ctnpetencje M in is tra Sprawiedliwości, przew.dz.a
® w art. 3, przejął M inister Bezpieczeństwa Publicz
k o .
Art. 4. Władze sądowo' i prokuratorskie Prawnione są do wydawania funkcjonanu- 2cja st raży pełniącym służbę w poszczego
‘f ch więzieniach, zarządzeń, przewidzianych Ustawach.
. A r t . 5. Straż Więzienna jest uprawniona ,2y wykonywaniu swych zadań do stosowa
a niezbędnych środków przymusowych.
.j Art. 6. straż Więzienna podczas pełnienia n t by ma prawo użycia broni w przypadkac , t lo n y c h r o z p o r z ą d z e n i e m i 1 e Ńy d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j z d n i a j ^ a r c a 1928 r. w s p r a w i e o r g a - pl 2 ac j i w i ę z i e n n i c t w a (Dz. u -
' Nr 29, poz. 272).
. A uw. do art. 1. Sprawę użycia broni przez fun , lonartuszy więziennictwa reguluje obecn.e roz z
Ustawy z dnia 26 lipca 1939 r. (poz. 8 nimejsze-
° Zeszytu).
Przepisy przejściowe.
§ Art. los. M i n i s t e r J 1 wydaje w
d u ją c e :
S p r a w i e d l i w o - drodze rozporządzeń przepisy a) zakres pełnienia przez Straż Więzienną
Obowi O 7, Law straży konwojowej (art.
bu;
b) umundurowanie i uzbrojenie funkcjona- riuszów Straży Więziennej (art. ) »
8. U S T A W A z dnia 26 lipca 1939 r.
o organizacji więziennictwa.
(Dż. U. R. P- z dnia 2 sierpnia 1939 r. N r 68, poz. 457).
(W yciąg) R o z d z i a ł 1.
Administracja więziennictwa, nadzór i kontrola.
Art. 1. 1. Naczelne kierownictwo i nadzór nad więzieniami i aresztami sprawuje M in i
ster S p r a w i e d l i w o ś c i .
2. Nadzór bezpośredni nad więzieniami i are
sztami wykonywa Główny Inspektorat Straży Węziennej, delegowani przezeń inspektorzy więziennictwa lub inni wyżsi funkcjonariusze straży więziennej. Delegowanemu służą przy wykonywaniu czynności nadzorczych prawa przełożonego.
3. Kierownictwo bezpośrednie poszczegól
nych więzień i aresztów należy do naczelni
ków więzień i aresztów.
Kompetencje M inistra Sprawiedliwości przewi
dziane w art. 1 ustawy, przejął M inister Bezpie
czeństwa Publicznego.
R o z d z i a ł 2.
Więzienia, areszty oraz ich przeznaczenie.
Art. 6. 1. M inister S p r a w i e d l i w o ś c i tworzy i znosi więzienia i areszty, stanowi 0 ich penitencjarnym przeznaczeniu oraz o po
dziale na 8 klasy w zależności od pojemności lub zakresu zadań penitencjarnych.
2. M inister S p r a w i e d l i w o ś c i w po
rozumieniu z M inistrem S p r a w W o j
s k o w y c h ustala które więzienia i are
szty w całości lub w części oddane będą na czas mobilizacji lub w ojny do dyspozycji M i
nistra S p r a w W o j s k o w y c h .
3 W razie istnienia wolnych miejsc w wię
zieniach i aresztach wojskowych mogą za zgoda M inistra S p r a w W o j s k o w y c h __ w nich być umieszczane osoby skazane 1 tymczasowo aresztowane przez sądy po
wszechne W stosunku do tych osob obowią
zuje regulamin więzienny, wydany na podsta
wie art. 75 ustawy niniejszej.
ttw do art. 1 ma tu analogiczne zastosowanie Kompetencje M inistra Spraw Wojskowych przejął
M inister Obrony Narodowej.
Art. 7. Więzienia i areszty służą:
1) do wykonywania kar pozbawienia wol
ności, orzeczonych przez sądy powszech-
