ROK II W IL N O , SIERPIEŃ 1937 R. NR 8
O R G A N Z W I Ą Z K U Z A W O D O W E G O P R A C O W N I K Ó W M I E J S K I C H M . W I L N A
Z J AZ D P R A C OWN I K ÓW MIEJSKICH R. P.
W K A T O W I C A C H
W dniach 3 i 4 lipca 1937 roku odbył się w Katowicach Ogólnopolski Zjazd Delegatów Związ
ków i Stowarzyszeń Pracowników Miejskich Rzeczy
pospolitej Polskiej.
Rozpoczęcie Zjazdu poprzedziła uroczysta Msza święta i złożenie wieńca na płycie Powstańca Ślą
skiego.
Na otwarciu Zjazdu obecni byli i Zjazd w ita li:
Przedstawiciel Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Marszałek Sejmu Śląskiego i Prezydent miasta Cho
rzowa, p. Grzesik, Przedstawiciel Wojewody Śląskiego, Prezydent miasta Katowic i poseł na Sejm p. Dr Kocur, Przedstawiciel Związku Miast Polskich, Przedstawiciele Rady Miejskiej, oraz szereg innych osobistości ze sfer samorządowych i społecznych.
Zjazdowi przewodniczył kol. Franciszek Ludwik — Prezes Stowarzyszenia Pracowników Komunalnych miasta Katowic, zaś delegat naszego Związku kol. A. Grygiel został powołany na vice-przewodniczącego Zjazdu.
Nastrój Zjazdu, ze względu na sprawy na nim poruszane, był bardzo poważny i całkowicie dostoso
wany do obecnego wyjątkowo ciężkiego materialnego położenia pracowników Samorządowych i ich rodzin.
To też obrady Zjazdu, szczególnie w komisjach, wywo
łały ogólne duże zainteresowanie, były niezwykle ożywione i stały na wysokim i rzeczowym poziomie.
Ponadto należy podkreślić świetną organizację Zjazdu oraz bardzo serdeczną i wzruszającą gościn
ność naszych Śląskich Kolegów, którzy zadali sobie
nie mało trudu i pracy, by uprzyjemnić po obradach uczestnikom Zjazdu pobyt na Śląsku.
W wyniku obrad uchwalone zostały rezolucje, które zawierają również zgłoszone w Komisjach tak zwane uzupełnienia jako dezyderaty dla przepraco
wania przez Prezydium Zrzeszenia.
Uchwalono następujące rezolucje:
A . P ro jekty u s ta w p ra c o w n ic z y c h
I. W a ln y Z ja z d D e le g a tó w Zrzeszenia p o tw ie rd z a za
sadnicze s ta n o w is k o og ółu p r a c o w n ik ó w m ie js k ic h co do kon ie czności u n o rm o w a n ia je d n ą us ta w ą p r a w i o b o w ią z k ó w p ra c o w n ik ó w sam orządu te ry to ria ln e g o na te re n ie całego P ań stw a; us ta w a ta w in n a m ie ć c h a ra k te r r a m o w y i g w a ra n to w a ć n o r m y p r a w o g ó ln ie ob o w ią zu ją ce bez n a rusza nia p o d s taw o w e go u p ra w n ie n ia z w ią z k ó w s a m o rzą d o w ych do re g u lo w a n ia s p ra w p ra c o w n ic z y c h w e w ła s n y m zakre sie d z ia ła n ia w sposób k o rz y s tn ie js z y .
II.
W s p o m n ia n a usta w a w in n a b y ć w szczególności o p a rta na p o n iższych zasadach :a) stosunek s łu ż b o w y p r a c o w n ik ó w s a m o rz ą d o w y c h w i n ie n m ie ć c h a ra k te r je d n o lity z w y ją tk ie m p r a c o w n ik ó w p rz y ję ty c h na ściśle u s ta lo n y czas d la w y k o n a n ia o k re ś lo n y c h prac;
b) is to tn ą cechą stosu nku służbow ego p r a c o w n ik ó w sa
m o rz ą d o w y c h w in n a b y ć jego stałość w ty m ro z u m ie n iu , że ro z w ią z a n ie stosunku z p ra c o w n ik a m i m oże na stą p ić w y łą c z n ie w dro dze orzeczenia d y s c y p lin a rn e g o lu b w y r o k u sądowego;
c) w zakre sie roszczeń m a te ria ln y c h , w y n ik a ją c y c h ze s to s u n k ó w słu ż b o w y c h , p ra c o w n ik o m w in n o p rz y s łu g iw a ć p ra w o s k a rg i do sądów po w sze chnych ;
d) p ra w a i o b o w ią z k i p r a c o w n ik ó w w in n y b y ć w usta
w ie sprecyzow ane, p rz y czym w ż a d n y m w y p a d k u p ra w a
p ra c o w n ic z e n ie m ogą b y ć uza le żnio ne od sw obodnego uzna
n ia w ła d z y ;
e) skła d k o m is ji d y s c y p lin a rn y c h i k o m p le tó w o rz e k a ją c y c h w in n i s ta n o w ić w r ó w n e j lic z b ie p rz e d s ta w ic ie le z w ią z k ó w s am o rząd ow ych i p ra c o w n ik ó w p o d p rz e w o d n ic tw e m sędziego zaw od ow e go ;
f) p ra c o w n ic y w in n i m ie ć z a g w a ra n to w a n y aw ans a u to m a ty c z n y lu b do da te k za w y s łu g ę la t, k t ó r y m ia łb y polegać n a u z y s k iw a n iu przez p r a c o w n ik ó w wyższego uposażenia co p e w ie n okres czasu nieza leżn ie od fa k ty c z n ie zajm ow a ne go stan ow iska;
g) s ta w k i uposażenia p r a c o w n ik ó w w in n y b y ć ta k skon
s tru o w a n e , b y g w a ra n to w a ły m in im u m egzystencji p ra c o w n i
k o m na na jn iższych s tan ow iskach;
h) p ra c o w n ik o m w in n y p rz y s łu g iw a ć św iadcze nia do
d a tk o w e , a prze de w s z y s tk im :
1) pom oc le k a rs k a w e w ła s n y m zakresie z w ią z k ó w sam o rząd ow ych ,
2) z w r o t o p ła t s z k o ln y c h za dzieci,
3) u lg i k o le jo w e i u lg i w k o rz y s ta n iu z le czn iczych z a k ła d ó w p a ń s tw o w y c h na r ó w n i z p r a c o w n i
k a m i p a ń s tw o w y m i,
4) u lg i w k o rz y s ta n iu z urządzeń i z a k ła d ó w da
nego z w ią z k u sam orządow ego;
i) p ra c o w n ik o m w in n o p rz y s łu g iw a ć zabezpieczenie em e
r y ta ln e w e w ła s n y m zakresie z w ią z k ó w s am o rząd ow ych , p rz y czy m po c z ą tk o w e zao pa trze nie p ra c o w n ic y n a b y w a ją po 10-ciu la ta c h w y s łu g i, pe łn e zao pa trze nie zaś — po 35 ła ta c h w y s łu g i e m e ry ta ln e j; p o dstaw ę w y m ia r u zao p a trze n ia w in n o s ta n o w ić o sta tn ie uposażenie w słu żbie czynn ej w ra z ze w s z y s tk im i s ta ły m i d o d a tk a m i;
j) p rz e p is y p rz e jś c io w e u s ta w y w in n y w p e łn i re s p e k to w a ć dotychczas n a b y te p ra w a z a ró w n o p ra c o w n ik ó w c z y n n y c h ja k i e m e ry to w a n y c h .
I I I . W a ln y Z ja z d D e le g a tó w Zrzeszenia s tw ie rd z a p ra w o p ra c o w n ic z e j re p re z e n ta c ji z a w o d o w e j do bezpośredniego u d z ia łu w pra cach na d u s ta w o w y m u n o rm o w a n ie m p ra w i o b o w ią z k ó w p r a c o w n ik ó w sam o rząd ow ych .
U z u p e łn ie n ie I (D o p u n k tu I I g ) :
»N a m iejsce k r y t e r iu m lic z b y m ie s z k a ń c ó w w s p ra w ie oznaczenia s k a li i m in im u m uposażenia — w p ro w a d z ić in n e
k r y t e r iu m z ró ż n ic z k o w a n ia np. w ysokość sum b u d ż e to w y c h lu b inne«.
U z u p e łn ie n ie I I
»U staw a n ie może z a w ie ra ć ograniczeń, k tó r y c h nie z a w ie ra u sta w a o uposażeniach p r a c o w n ik ó w p a ń s tw o w y c h . W szczególności uposażenie p ra c o w n ik a m ie js k ie g o n ie może zależeć od lic z b y lu d n o ś c i m iasta, w k tó r y m d a n y p ra c o w n ik pracuje«.
U z u p e łn ie n ie I I I
» W a ln y Z ja z d D e le g a tó w s tw ie rd z a , że :
a) w p ro je k c ie u s ta w y o słu żbie w sam orządzie p o w i
n ie n b y ć um ieszczony p rze p is, s ta n o w ią c y o o b o w ią z k u obsa
dzania w o ln y c h s ta n o w is k zasadniczo w drodze aw an sów z p o śród p ra c o w n ik ó w niższych s to p n i danego sam orządu, m a ją cych dostateczne k w a lifik a c je ;
b) usta w a o słu żbie w sam orządzie w in n a z a p e w n ić p r a c o w n ik o w i p r z y p rz e n ie s ie n iu na in n e s ta n o w is k o n ie t y lk o zach o w a n ie p ra w a do dotychczasow ego uposażenia, ale ró w n ie ż z a p e w n ie n ie m u s ta n o w is k a h ie ra rc h ic z n ie ró w n o rz ę d n e g o ;
c) w y m ie n io n a usta w a p o w in n a p rz e w id y w a ć m o ż li
w ość p rz e g lą d a n ia prze z zainteresow anego w y k a z u służbow ego (a rt. 27), b y ty m sam ym u n ik n ą ć ta jn o ś c i ocen k w a lifik a c y jn y c h ;
d) u s ta w o d a w s tw o p ra c o w n ic z e p o w in n o p rz e w id y w a ć dla s am o rząd ow ych p ra c o w n ik ó w k o n tra k to w y c h o b o w ią z e k w y s łu c h a n ia ic h w w y p a d k u g d y są p rz e c iw k o n im toczone dochodzenia prze z w ła d z ę służbową«.
B. P o d a te k s p e c ja ln y
W y c h o d z ą c z z a ło ż e n ia :
1) że w p ro w a d z e n ie w życie specjalnego p o d a tk u od uposażeń, w y p ła c a n y c h z fu n d u s z ó w p u b lic z n y c h , spo w o dow an e b y ło w y ją tk o w o c ię ż k im stanem S k a rb u P a ń stw a w k o ń c u 1935 r . i m ia ło b y ć d o ra ź n y m ś ro d k ie m osiągnięcia ró w n o w a g i b u d ż e to w e j i z a p e w n ie n ia stałości w a lu ty ;
2) że c z y n n ik i m ia ro d a jn e o fic ja ln ie s tw ie rd z a ły , iż środ ek te n będzie w y k o rz y s ty w a n y t y lk o p rze z ściśle o k re ś lo n y czas, a w m iędzyczasie znalezione zostaną in n e ź ró d ła dochodu, g d yż je dn a g ru p a społeczna n ie może przez dłuższy czas ponosić w yłączne go c ię ż a ru u trz y m a n ia ró w n o w a g i b u d ż e to w e j;
3) że na stępn ie w p ły w y ze specjalnego p o d a tk u od u p o sażeń p r a c o w n ik ó w s am o rząd ow ych przeznaczone zostały na
W R A ŻE N IA ZE Z J A Z D U W K A T O W I C A C H
Zazwyczaj wszelkie Zjazdy dzielą się na część oficjalną i nieoficjalną. Tej drugiej części chcę słów parę poświęcić. W przeciwieństwie do Zjazdów poprzednich — część nieoficjalna Zjazdu na Śląsku miała specyficzny charakter.
Taki to już jest zwyczaj, że na wszelkich przy
jęciach oficjalnych wygłaszane są bądź to wesołe toasty, bądź też, i to przeważnie, banalne i tępe przemówienia, od których uszy więdną. Ślązacy umieli to zorganizować inaczej. Wszystko odbywało się według dobrze ułożonego planu, zmierzającego do zapoznania gości z dziejami ziemi śląskiej i obec
nym stanem rzeczy; ślązacy umieją robie propa
gandę. W arto się od nich tego nauczyć.
Na przyjęciu w Katowicach przemawiali: Przed
stawiciel Wojewody Śląskiego, Prezydent miasta Kato
wic, Posłowie, Senatorowie (wśród nich sędziwa sena- torka ze Śląska), radni miejscy, przedstawiciel du
chowieństwa, robotnicy etc. O czymże oni mówili?
0 Śląsku, o tej skarbnicy Polski. Zaznajamiali nas z wytrwałą i ciężką pracą nad utrzymaniem polskości na Śląsku, której pomimo 600-letniej niewoli pru
skiej Śląsk nie zatracił i kiedy przyszedł czas odpo
wiedni pierwszy chwycił za oręż przeciwko swemu ciemiężcy. Zaszczytną misję w tym dziele na Śląsku odegrał Kościół katolicki i społeczeństwo śląskie z robotnikiem na czele.
Podziwiać ślązaków mało — im się hołd za to należy.
Wszyscy społem, bez różnicy stanu, dążyli ku jednemu celowi. Lud śląski jest religijny, patrio
tyczny i pracowity. W pracowitości swojej nigdy nie ustaje i stąd też płynie jego dobrobyt.
Tak się złożyło, że podczas naszego Zjazdu w Katowicach odbywał się jednocześnie Zjazd P. P. S.
z Okręgu Śląskiego. W niedzielę 4 lipca r. b. prze
chodził ulicami miasta pochód. Chętny wrażeń chciałem usłyszeć jakie też będzie wznosił okrzyki.
I cóż za niespodzianka! Zamiast stereotypowych
»bolszewickich« okrzyków »Precz z rządem« dodajmy
»faszystowskim« — słyszałem okrzyki »Żądamy zachowania autonomii gospodarczej dla Śląska«
1 t. d. w tym duchu.
z ró w n o w a ż e n ie b u d ż e tó w z w ią z k ó w s am o rząd ow ych , w z w ią z k u z czym p o d a te k te n obecnie służy celom n ie m a ją c y m n ic w s p ó l
nego z jego założeniem ;
4) że s p ra w a zn a le zie n ia ś ro d k ó w na p ro w a d z e n ie ro b ó t in w e s ty c y jn y c h i z a tru d n ie n ie b e z ro b o tn y c h w in n a b y c ro z s trz y g n ię ta w płaszczyźnie p o d z ia łu c ię ż a ró w p o m ię d z y w szyst
k ic h o b y w a te li;
5) że ogół p r a c o w n ik ó w s a m o rzą d o w ych n ie może zgo
d z ić się na z m ia n ę celu, dla k tó re g o specjalny p o d a te k od uposażeń został w p ro w a d z o n y , zwłaszcza w o b e c w ys o k o ś c i c ię ż a ró w , ponoszonych przez n ic h w o g ó le na cele p u b lic z n e i ze w z g lę d u na znaczny w z ro s t k o s z tó w u trz y m a n ia , r e d u k u ją c y re a ln ą w a rto ś ć uposażeń;
6) że c z y n n ik i m ia ro d a jn e p o d z ie la ją w zasadzie o p in ię p r a c o w n ik ó w s a m o rz ą d o w y c h o kon ie czności z w o ln ie n ia ic h od specjalnego p o d a tk u od uposażeń;
7) że p o m im o w ie lo k r o tn y c h in te r w e n c ji u lo k a ln y c h w ła d z s a m o rz ą d o w y c h i w M in is te r s tw ie S p ra w W e w n ę trz n y c h , s p ra w a z w o ln ie n ia p r a c o w n ik ó w s a m o rzą d o w ych od specjal
nego p o d a tk u od uposażenia n ie została z a ła tw io n a ;
d o ro c z n y W a ln y Z ja z d D e le g a tó w Zrzeszenia, k a te g o ry c z n ie dom aga się u c h y le n ia p o d a tk u specjalnego w stosunku do p r a c o w n ik ó w s a m o rzą d o w ych z a ró w n o c z y n n y c h ja k i ze- m e ry to w a n y c h i w z y w a P re z y d iu m Zrzeszenia do n ie z w ło c z nego s k o o rd y n o w a n ia a k c ji w s z y s tk ic h p r a c o w n ik ó w sam orzą
d o w y c h w o b ro n ie tego p o s tu la tu wszystkimi rozporządzanymi środkami aż do s tra jk u włącznie.
U z u p e łn ie n ie I
» W a ln y Z ja z d D e le g a tó w Zrzeszenia s tw ie rd z a , iż po szeregu o b n iż e k płac p ra c o w n ik o m m ie js k im , k tó re z re d u k o w a ły ic h uposażenia o 40 do 70% , od szeregu m ie się cy ogół p r a c o w n ik ó w d o t k liw ie od czuw a w z ro s t k o s z tó w u trz y m a n ia , k t ó r y s p o w o d o w a ł dalszą o b n iż k ę re a ln e j w a rto ś c i na byw czej z a ro b k ó w p ra c o w n ic z y c h w cią gu r o k u o o k o ło 12%.
W a ln y Z jazd D e le g a tó w Zrzeszenia s tw ie rd z a , iż n o w y te n cios w obecnej s y tu a c ji m a te ria ln e j ś w ia ta p ra c y n ie ty lk o p o d ry w a psychiczną od po rność p r a c o w n ik ó w , ponoszących u je m n e k o n s e k w e n c je d o b re j ja k i złej k o n iu n k tu r y , ale i m u s i o d b ić się u je m n ie na gospodarce n a ro d o w e j, w p ły w a ją c h a m u jąco na w z ro s t spożycia.
W a ln y Z ja z d D e le g a tó w Z rzeszenia dom aga się, n ie z a le ż n ie od skasow ania p o d a tk u specjalnego, u d z ia łu dla ś w ia ta
Czy to nie znamienne ? (( . , Trzeciego dnia Zjazdu byliśmy gośćmi kolegow z Chorzowa, którzy pokazali nam kopalnię węgla im. Prezydenta Mościckiego z najnowocześniejszymi urządzeniami w Europie i Państwowe Azotowe Za
kłady Chorzowskie, informując jednocześnie o stanie posiadania Obecnie już 90% ciężkiego przemysłu jest w ręku polskim.
Mieliśmy możność przekonać się jak to Ślązacy pięknie rozwiązali sprawę mieszkaniową dla bezro
botnych — co dało się przeprowadzić kosztem nie
znacznego zwiększenia podatków. Mianowicie wybu
dowano t. zw. »baraki«, które w istocie są ładnymi domami, jakichby ze świecą szukałoby się na wileń
skich przedmieściach. W ten sposób sprawę załatwiono ku obopólnemu zadowoleniu; właściciel nie jest na
rażony na bezpłatne utrzymywanie bezrobotnego, a bezrobotny nie jest zależny od łaski właściciela - lecz ma własne mieszkanie z ogródkiem.
Podziwem napełniły nas szkoły powszechne — istne pałace jakich nie mają tuż za miedzą Niemcy i o jakich zapewne nigdy nie śnił nasz kresowy na
uczyciel. Obecny na obiedzie koleżeńskim w Chorzowie Marszałek Sejmu Śląskiego i Prezydent miasta Cho
p ra c y w k o rz y ś c ia c h p o p ra w y gospodarczej w fo r m ie p o d w y ż k i plac, reko m pe nsujące j nie ty lk o w z ro s t cen, ale c h o cia żby w części o fia r y p o n ie sio n e w okre sie k ry z y s u « .
U z u p e łn ie n ie I I
» Z a rz ą d o w i G łó w n e m u Zrzeszenia, poleca się p o c z y n ić u m ia ro d a jn y c h c z y n n ik ó w u s iln e staran ia w s p ra w ie z w r o tu p o d a tk u specjalnego potrącanego u rz ę d n ik o m w z g lę d n ie f u n k c jo n a riu s z o m k o m u n a ln y m począw szy od 1 k w ie tn ia 1936 r.«
C . Pom oc le c z n ic z a
I. W a ln y Z ja z d D e le g a tó w dom aga się ja k n a jr y c h le j
szego w p ro w a d z e n ia w życie p o m o c y leczniczej dla p ra c o w n i
k ó w s a m o rzą d o w ych oraz ic h r o d z in w e w ła s n y m zakresie sam o rząd ów w szędzie ta m , gd zie p ra c o w n ic y c i n ie m ają z a p e w n io n e j żadnej p o m o cy le cznicze j, w z g lę d n ie gdzie w a r u n k i te j p o m o c y są gorsze od ty c h , ja k ie daje usta w a o ub e zp ie cze n iu społecznym .
Pom oc lecznicza w e w ła s n y m zakresie s am o rząd ów p o w in n a się o p ie ra ć na n a stępu ją cych zasadach :
a) p ra w e m do p o m o cy leczniczej na le ży objąć ró w n ie ż c z ło n k ó w r o d z in y e m e ry tó w na r ó w n i z c z ło n k a m i ro d z in y p ra c o w n ik ó w c z yn n ych ,
b) s ta tu t o p o m o c y leczniczej p o w in ie n z a p e w n ia ć sw o
b o d n y i w o ln y w y b ó r le k a rz a , le k a rz a -d e n ty s ty , szpitala, sana
t o r iu m i a p te k i bez ż a d n ych ograniczeń,
c) sam orządow a po m oc lecznicza, ja k o m ająca c h a ra k te r n ie u b e z p ie c z e n io w y , lecz s tan ow iąca część s k ła d o w ą uposaże
n ia służbow ego, p o w in n a b y ć be zpłatna w ty m znaczeniu, że n ie n a le ż y p o b ie ra ć od p r a c o w n ik ó w na te n cel żad nych o p ła t w po staci składek i t. p.,
d) w zakre sie roszczeń i sporu w y n ik ły c h z t y tu łu p ra w a do św iadczeń na w y p a d e k c h o ro b y z sam o rząd ow e j po m o c y leczniczej, p r a c o w n ik o w i p o w in n y p rz y s łu g iw a ć te same ś ro d k i p ra w n e , ja k p r z y roszczeniach o należności u p o sażeniow e, c z y li dro ga sądowa«.
I I . W a ln y Z jazd D e le g a tó w Zrzeszenia s tw ie rd z a , iż s p ra w a p o m o cy le k a rs k ie j d la p r a c o w n ik ó w m ie js k ic h z a ró w n o c z y n n y c h ja k i z e m e ry to w a n y c li w szędzie ta m , gdzie je st ona p ro w a d z o n a w e w ła s n y m zakre sie g m in y , ja k i w o lb rz y m ie j w iększości m ia s t p ro w in c jo n a ln y c h , gdzie p ro w a d z ą ją Ubez- p ie c z a ln ie Społeczne — p o zo sta w ia w ie le do życzenia i ulega dalszem u pogarszaniu.
rzowa p Grzesik w swym pięknym i obszernym przemówieniu zobrazował nam całosc gospodarstwa ziemi śląskiej, walkę o jej przyszłość podczas rządów zaborczych. W końcu nawiązał do istniejących ten
dencji zniesienia autonomii gospodarczej, dzięki której Śląsk osiągnął duży dorobek na polu gospo
darczym. Zniesienie autonomii śląskiej miałoby za cel zrównanie Śląska ze wszystkimi dzielnicami Polski. A czyż nie lepiej, jak to słusznie powiedział Marszałek Sejmu Grzesik, podciągnąć wszystkie dzielnice do poziomu Śląska. Dać wszystkim wojewódz
twom samorząd gospodarczy w pełnym tego słowa znaczeniu.
Jak dużo w tym jest prawdy i realizmu życio
wego! Wszystko można zrobić tylko trzeba chcieć.
Po obiedzie Marszałek Sejmu zaprosił uczest
ników Zjazdu na czarną kawę. 1 tutaj przy akom
paniamencie pięknej pieśni śląskiej, tak bliskiej naszej duszy kresowej, prowadzono miłe pogawędki i zachwycano się bogactwem i pięknem ziemi śląskiej.
Serdeczna i czysta atmosfera z jaką spotkaliśmy się na Śląsku — pozostawiła w nas niezatarte
wrażenia. R- N.
W a ln y Z jazd D e le g a tó w s tw ie rd z a , iż n ie z a d a w a ln ia ją c y i pogarszający się stan le c z n ic tw a w znacznej m ie rz e w y n ik a z b iu ro k ra ty c z n e g o tr a k to w a n ia s p ra w p o m o cy le k a rs k ie j i odsunięcia od głosu i w p ły w u na gospodarkę i le c z n ic tw o sam ych ubezpieczonych.
Z ty c h w z g lę d ó w W a ln y Z jazd D e le g a tó w Zrzeszenia dom aga się p rz y w ró c e n ia sam orządu ub ezp ieczo nych i p rz e p ro w a d z e n ia w y b o r ó w w U b ezp iecza ln iach S połecznych oraz w p ro w a d z e n ie sam orządu u b ezp ieczo nych w M ie js k ie j P om ocy L e k a rs k ie j p r z y u d z ia le ic h p rz e d s ta w ic ie li w e w ła d z a c h tej in s ty tu c ji.
D. P o lity k a p e rs o n a ln a w ła d z n ad zo rc zy c h i z a rz ą d ó w m ie js k ic h
1. W a ln y Z ja z d D e le g a tó w s tw ie rd z a da le ko po sun iętą in g e re n c ję w ła d z n a dzo rczych w s to su n ki osobowe p r a c o w n i
k ó w m ie js k ic h , co szczególnie zaznaczyło się w o s ta tn im o k re sie w m iastach n ie w y d z ie lo n y c h . In g e re n c ja ta je st p o z b a w io n a w s z e lk ic h p o d s ta w p ra w n y c h i n ie jest uzasadniona w z g lę d a m i rz e c z o w y m i.
W a ln y Z ja z d D e le g a tó w w z y w a P re z y d iu m Zrzeszenia do zdecydow anego p rz e c iw s ta w ie n ia się te j p ra k ty c e , k tó ra u n ic e s tw ia p o d s ta w o w e p ra w o z w ią z k ó w s a m o rzą d o w ych do n o rm o w a n ia s to su n kó w s łu ż b o w y c h s w y c h p r a c o w n ik ó w w e w ła s n y m zakre sie d z ia ła n ia .
Jednocześnie W a ln y Z ja z d D e le g a tó w z w ra c a się z ape
le m do u rz ę d n ik ó w , s p ra w u ją c y c h n a d z ó r n a d sam orządem m ie js k im oraz do og ółu p r a c o w n ik ó w m ie js k ic h , b y w in te resie słu żby h a r m o n ijn ie w s p ó łd z ia ła li w r e a liz a c ji p o w ie rz o n y c h im zadań.
2. W a ln y Z ja z d D e le g a tó w s tw ie rd z a , iż o lb rz y m ia część p r a c o w n ik ó w m ie js k ic h od w ie lu ju ż la t n ie może a w a n sować do w y ż s z y c h g ru p uposażenia z a ró w n o ze w z g lę d u na tru d n o ś c i, ja k ie c z y n ią w te j m ie rz e w ła d z e nadzorcze, ja k i ze w z g lę d u na obsadzanie w o ln y c h s ta n o w is k w z w ią z k a c h s a m o rz ą d o w y c h p r a c o w n ik a m i z in n y c h ro d z a jó w słu żby p u b lic z n e j, w szczególności zaś ze słu żby w o js k o w e j, co osta tn io znalazło n a w e t w y ra z w p o s ta n o w ie n ia c h u s ta w o w y c h .
W a ln y Z jazd D e le g a tó w n ie p rz e c iw s ta w ia się d o p ły w o w i n o w y c h s ił do a d m in is tra c ji sam o rząd ow e j, s tw ie rd z a je d n a k p ra w o p r a c o w n ik ó w s a m o rzą d o w ych do n o rm a ln e g o aw ansu i dom aga się p r z y obsadzaniu s ta n o w is k w y e lim in o w a n ia w s z e lk ic h k r y t e r ii u b o czn ych poza p rz y g o to w a n ie m z a w o d o w y m i k w a lifik a c ja m i s łu ż b o w y m i.
Ze w z g lę d u na og ran iczon e r a m y n o rm a ln e g o aw ansu oraz d o p ó k i s p ra w a a w an sów w z w ią z k a c h s am o rząd ow ych n ie zostanie u n o rm o w a n a w dro dze u s ta w o d a w cze j, W a ln y Z ja z d D e le g a tó w dom aga się u ru c h o m ie n ia autom atycznego prze ch o d ze n ia do w y ż s z y c h szczebli w s trz y m a n e g o w r . 1931.
3. W a ln y Z ja z d D e le g a tó w Zrzeszenia s tw ie rd z a , że d e k re t Pana P re z y d e n ta R . P. z d n ia 12 m arca 1937 r. o służ
b ie w o js k o w e j o fic e ró w — p o s ta n a w ia ją c y m ię d z y in n y m i m o ż liw o ś ć przenoszenia o fic e ró w ze słu żby czynn ej do p ra c w sam orządach i to w s to p n iu co n a jm n ie j r ó w n y m s to p n io w i po sia dan em u w w o js k u — jest w y b itn y m p o k rz y w d z e n ie m s z e ro k ic h mas p r a c o w n ik ó w sam o rząd ow ych . D la te g o P re z y d iu m Z rzeszenia p o w in n o p o d ją ć sta ra n ia u w ła d z c e n tra ln y c h o z n o w e liz o w a n ie w y m ie n io n e j u s ta w y w sensie skreślenia a r ty k u łó w u s ta w y , z a p e w n ia ją c y c h o fic e ro m ic h w y s o k ie g ru p y uposażenia p r z y p rz e jś c iu do słu żby w sam orządzie.
E. O d d łu ż e n ie
p ra c o w n ik ó w m ie js k ic h
W a ln y Z ja z d D e le g a tó w Zrzeszenia s tw ie rd z a , że z a d łu żenie p ra c o w n ik ó w m ie js k ic h , przew yższające w c h w ili obec
nej n ie je d n o k ro tn ie p ó łro c z n ą k w o tę uposażenia, p o w s ta ło n ie
z ic h w in y , a jest w y n ik ie m specyficznej p o lit y k i oszczędno
ścio w ej w ła d z na dzo rczych i zarzą dó w m ie js k ic h .
W ty c h w a ru n k a c h p rz e p ro w a d z e n ie o d d łu ż e n ia p ra c o w n ik ó w je st o b o w ią z k ie m z w ią z k ó w sam o rząd ow ych .
A k c ja o d d łu ż e n ia w in n a b y ć o p a rta na poniższych za
sadach :
1) od d łu że n ie p r a c o w n ik ó w p rz e p ro w a d z a ją z w ią z k i sam orządow e w e w ła s n y m zakresie lu b p r z y p o m o cy in n e j in s ty tu c ji fin a n s o w e j,
2) p o ż y c z k i o d d łu ż e n io w e b e zp ro ce n to w e z w ro tn e będą w okre sie 5 la t,
3) o d d łu ż e n iu w in n i podlegać wszyscy p ra c o w n ic y za
r ó w n o c z y n n i ja k i e m e ry to w a n i,
4) d o d a tk o w ą g w a ra n c ję na spłatę p o ż y c z k i w postaci w e k s li z ż y ra m i w i n n i je d y n ie składać p ra c o w n ic y n ie s ta li i k o n tra k to w i,
5) w w y p a d k u niem o żności p rz e p ro w a d z e n ia od d łu że n ia przez sam orząd w e w ła s n y m zakresie e w e n tu a ln e g w a ra n c je in s ty tu c jo m , u d z ie la ją c y m p o ż y c z k i, w in ie n u d z ie lić z w ią z e k sam o rząd ow y,
6) k w a lifik a c je zob ow iąza ń, w y m a g a ją c y c h od d łu że n ia , p rz e p ro w a d z i w y ło n io n a w ty m celu k o m is ja , składająca się z p rz e d s ta w ic ie li z w ią z k u sam orządow ego i re p re z e n ta n tó w p ra c o w n ik ó w .
W a ln y Z jazd D e le g a tó w s tw ie rd z a , że o ile sytuacja fin a n s o w a poszczególnych z w ią z k ó w s am o rząd ow ych , u n ie m o ż liw i p rz e p ro w a d z e n ie o d dłużen ia , to na le ży dążyć do s tw o rz e n ia fu n d u s z u na te n cel p rz y M in is te r s tw ie S p ra w W e w n .
U z u p e łn ie n ie :
W a ln y Z ja z d w z y w a P re z y d iu m do w y s tą p ie n ia do M in i
sterstw a S p ra w W e w n ę trz n y c h , ażeby M in is te r s tw o w y d a ło odpow ie d n ie zarządzenie w ła d z o m na dzo rczym nad sam orzą
d a m i n ie u tr u d n ia n ia w p rz e p ro w a d z a n iu a k c ji o d d łu ż e n io w e j p r a c o w n ik ó w w e w ła s n y m zakresie.
F. R e fo rm a fin a n s ó w k o m u n a ln y c h
W a ln y Z jazd D e le g a tó w Zrzeszenia, re p re z e n tu ją c y o p in ię ogółu p ra c o w n ik ó w m ie js k ic h z całej P o ls k i, uw a ża za sw ój o b y w a te ls k i o b o w ią z e k z w ró c ić u w a g ę na konieczność r e fo r m y fin a n s ó w k o m u n a ln y c h na zasadzie p rz y w ró c e n ia sa m o rz ą d o w i te r y to r ia ln e m u sam odzielności fin a n s o w e j i ro z g ra n ic z e n ia ź ró d e ł d o c h o d o w y c h S k a rb u P ań stw a i sam orządu oraz ścisłego o k re ś le n ia jego u p ra w n ie ń i o b o w ią z k ó w .
P ra c o w n ic y m ie js c y , uw aża jąc re fo rm ę fin a n s ó w k o m u n a ln y c h za je dn ą z n a jp iln ie js z y c h kon ie czn o ści p a ń s tw o w y c h w obecnej c h w ili, p rze z s w y c h p rz e d s ta w ic ie li dają w y ra z g łę b o k ie m u s w o je m u p rz e k o n a n iu , że r e fo r m y w p o w yższym zakresie s tw o rz ą z m ia s t i w s i o rg a n iz m y ż y w e i tw ó rc z e , u m o ż liw ia ją c e lu d n o ś c i dalsze po m na żanie d ó b r n a ro d o w y c h , a p ra c o w n ik o m s a m o rz ą d o w y m p e łn ie n ie u słu g i św ia d o m e o d d z ia ły w a n ie na ro z w ó j poszczególnych s am o rząd ów k u p o ż y tk o w i w s p ó ło b y w a te li, a co za ty m id z ie i P aństw a, k tó re jest w s p ó ln y m d o b re m w s z y s tk ic h o b y w a te li.
P ra c o w n ic y m ie js c y p o d k re ś la ją zarazem szczególną k o nieczność r e fo r m y u p ra w n ie ń fin a n s o w y c h m ia s t na p o w y ż szych zasadach, ze w z g lę d u na znaczenie m ia st, ja k o w a ż n y c h o g n is k ży c ia k u ltu ra ln e g o i gospodarczego w P a ń s tw ie , k tó re w obecnych stosunkach, p rz y da leko sięgających o g ra n ic z e n ia c h ty c h u p ra w n ie ń , n ie m ogą w y p e łn ia ć s w y c h zadań z w ie lk ą szkodą dla in te re s u p a ń stw o w eg o.
G . O s ta b iliz a c ję u rz ę d n ik ó w zie m za c h o d n ic h
W a ln y Z ja z d D e le g a tó w s tw ie rd z a , że usta w a z d n ia 30. V I I . 1899 r. o m ia n o w a n iu i z a o p a trz e n iu u rz ę d n ik ó w k o m u n a ln y c h — dotychczas na z ie m ia c h z a c h o d n ic h o b o w ią z u
jąca — n ie jest w y k o n y w a n a . W a ln y Z jazd poleca P re z y d iu m Zrzeszenia w y s tą p ie n ie do Pana M in is tr a S p ra w W e w n ę tr z n y c h z in te rw e n c ją o w y d a n ie zarządzenia re s p e k to w a n ia w y m ie n io n e j na w s tę p ie u s ta w y .
H. D o d a te k m ie s z k a n io w y
d la p ra c o w n ik ó w k o n tra k to w y c h
W a ln y Z jazd D e le g a tó w Zrzeszenia w z y w a Zarząd G łó w n y do zbadania s p ra w y d o d a tk ó w m ie s z k a n io w y c h dla p r a c o w n ik ó w k o n tra k to w y c h i do in te r w e n io w a n ia u c z y n n ik ó w m ia ro d a jn y c h w k ie r u n k u p rz y z n a n ia p ra c o w n ik o m k o n tra k to w y m , p ła tn y m w /g n o rm u s ta w y uposażeniow ej z 1924 r. (t. j. w /g g ru p i szczebli), d o d a tk u m ie szkan iow ego .
I. W s p ra w ie w y b o ró w w ła d z s a m o rzą d o w y c h
Z w a ż y w s z y , iż u d z ia ł społeczeństwa w zarządzie m ia st jest p o d s ta w o w y m w a r u n k ie m ro z w o ju sam orządu,
że zaw ieszenie w ła d z s a m o rzą d o w ych z w y b o r u w sze
reg u m ia s t o d b ija się s z k o d liw ie na losach g o s p o d a rk i m ie js k ie j, że od p r z e d s ta w ic ie li społeczeństwa w e w ładza ch samo
rz ą d o w y c h p ra c o w n ic y m ie js c y oczekują należytego u w z g lę d n ie n ia s w y c h słusznych p o s tu la tó w ,
W a ln y Z jazd D e le g a tó w Zrzeszenia dom aga się p rz e p ro w a d z e n ia w y b o r ó w s a m o rzą d o w ych w e w s z y s tk ic h m iastach, w k tó r y c h u rz ę d u ją k o m is a ry c z n e w z g lę d n ie tym czasow e w ła d z e sam orządow e i p rz y w ró c e n ia w te n sposób n o rm a ln y c h w ła d z sa m o rz ą d o w y c h na te re n ie całego P aństw a.
J. S am o p o m o c k o le ż e ń s k a
I. W a ln y Z jazd D e le g a tó w p o d k re ś la w agę ro z w in ię c ia przez Zrzeszenie i z w ią z k i zrzeszone d z ia ła ln o ś c i w zakresie sam opom ocy k o le ż e ń s k ie j, k tó ra o b o k po d s ta w o w e g o naszego zadania, t. j. o b ro n y in te re s ó w z a w o d o w y c h , w in n a w ysu n ą ć się na czoło p ra c w s z y s tk ic h o ś ro d k ó w o rg a n iz a c y jn y c h .
C h a ra k te r ty c h p ra c oraz de c e n tra liz a c ja fu n d u s z ó w z w ią z k o w y c h , k tó ra jest k o n s e k w e n c ją s tr u k tu r y o rg a n iz a c y jn e j Zrzeszenia, w y ra ź n ie w ska zuje , że pra ce w te j d z ie d z in ie w in n y b y ć w lw ie j części w y k o n a n e przez z w ią z k i zrzeszone.
I I . W a ln y Z ja z d D e le g a tó w w z y w a P re z y d iu m Zrzesze
n ia i z w ią z k i zrzeszone do p o d ję c ia p ra c w szczególności w n a stępu ją cym k ie r u n k u .
K. U rlo p y w y p o c z y n k o w e i k u ra c y jn e
Z ja z d w z y w a P re z y d iu m Zrzeszenia do k o n ty n u o w a n ia i rozszerzenia a k c ji u p rz y s tę p n ie n ia o g ó ło w i p ra c o w n ik ó w m ie js k ic h ra c jo n a ln e g o w y k o rz y s ta n ia u r lo p ó w w y p o c z y n k o w y c h i k u ra c y jn y c h w dro dze :
a) p o b u d z a n ia in ic ja ty w y z w ią z k ó w zrzeszonych do b u d o w y lu b p ro w a d z e n ia w e w ła s n y m zakre sie lu b w e s p ó ł ze z w ią z k a m i s a m o rz ą d o w y m i d o m ó w w y p o c z y n k o w y c h , z k tó r y c h m o g lib y k o rz y s ta ć n ie t y lk o c z ło n k o w ie danego z w ią z k u , ale i c z ło n k o w ie in n y c h z w ią z k ó w zje dn oczon ych w Z rzeszeniu;
b) z a w ie ra n ia u m ó w z p o k r e w n y m i o rg a n iz a c ja m i z a w o d o w y m i i s p o łe c z n y m i w celu z a p e w n ie n ia c z ło n k o m z w ią z k ó w zrzeszonych n a jd o g o d n ie js z y c h w a r u n k ó w k o rz y s ta n ia z d o m o w w y p o c z y n k o w y c h , p ro w a d z o n y c h przez te organizacje;
c) w y je d n a n ia w u z d ro w is k a c h i w m ie jscow ościach w y p o c z y n k o w y c h u lg na k ą p ie la c h , zabiegach le c z n ic z y c h i w op ła cie ta k s y k u ra c y jn e j oraz na m ie s z k a n iu i o g ó ln y c h kosz
ta c h u trz y m a n ia ;
d) u z yska n ia spe cja lnych u lg w op ła cie k o s z tó w k o m u n ik a c y jn y c h do m ie jsco w o ści, w k tó r y c h p ra c o w n ic y m ie js c y
będą p o s ia d a li d o m y w y p o c z y n k o w e , p ro w a d z o n e w e w ła s n y m zarządzie.
Jednocześnie Z ja z d w z y w a z w ią z k i zrzeszone do szczegó
ło w e g o za in te re s o w a n ia się ak c ją u p rz y s tę p n ie n ia racjon aln eg o w y k o rz y s ta n ia u r lo p ó w w y p o c z y n k o w y c h p rze z c z ło n k ó w w d ro d z e :
a) przeznaczenia na te n cel i w s ta w ie n ia do b u d ż e tó w poszczególnych z w ią z k ó w k r e d y tó w na akcję p ro w a d z e n ia d o m ó w w y p o c z y n k o w y c h ,
b) w y je d n a n ia w Z arządach M ie js k ic h s u b w e n c ji na te n cel.
L. O r g a n iz a c ja k re d y tu
Z jazd w z y w a z w ią z k i zrzeszone d o :
a) za kła d a n ia na te re n ie swego d z ia ła n ia s p ó łd z ie ln i k re d y to w y c h , k tó r y c h c z ło n k a m i w i n n i b y ć w zasadzie je d y n ie c z ło n k o w ie danego z w ią z k u ;
b) w y je d n a n ia w Z arządach M ie js k ic h k r e d y tó w , u m o ż
liw ia ją c y c h u d z ie la n ie c z ło n k o m zapom óg b e z z w ro tn y c h oraz pożyczek d łu g o - i k r ó tk o te r m in o w y c h na w a ru n k a c h , nie gorszych, n iż o b o w ią z u ją c e w a d m in is tra c ji p a ń s tw o w e j;
c) u d o s tę p n ie n ie c z ło n k o m n a b y w a n ia a r ty k u łó w p ie r w szej p o trz e b y be zpo średn io z fa b ry k , s k ła d ó w , h u r to w n i itp . na w a ru n k a c h k re d y to w y c h ,
Jednocześnie Z ja z d p o d k re ś la p o trz e b ę s k o o rd y n o w a n ia w poszczególnych z w ią z k a c h a k c ji p o m o c y k r e d y to w e j czło n
k o m i u ję c ia je j w e w ła ś c iw e ra m y , p o d y k to w a n e in te re s a m i c z ło n k ó w .
Z ja z d w z y w a P re z y d iu m Zrzeszenia, aby p o d ję to in ic ja ty w ę z o rg a n iz o w a n ia C e n tra ln e j I n s t y tu c ji K re d y to w e j p ra c o w n ik ó w m ie js k ic h w o p a rc iu o m ie js c o w e p la c ó w k i f in a n sowe oraz w z y w a P re z y d iu m do u d z ie la n ia im w s z e lk ie j p o m o cy, z m ie rz a ją c e j do ic h ra c jo n a ln e g o ro z w o ju .
Ł. Pom oc n a w y p a d e k śm ierci
Z jazd w z y w a P re z y d iu m Zrzeszenia : 1) do po czyn ie n ia z ab ie gów , z m ie rz a ją c y c h do usu n ię cia w s z e lk ic h przeszkód n a tu r y fo rm a ln e j, ta m u ją c y c h s w o b o d n y ro z w ó j i działalność kas p o g rz e b o w y c h , is tn ie ją c y c h p rz y poszczególnych z w ią z k a c h oraz 2) do p o d ję cia prac, m a ją c y c h na celu u je d n o s ta jn ie n ie system u składek i św iadczeń ty c h kas.
P re zyd iu m Z rzeszen ia
U stępującem u P reze sow i Zrzeszenia d r. J ó z e fo w i B a ry - szew skiem u nadano godność czło nka h o n o ro w e g o w u z n a n iu Jego szczególnych zasług dla p o ls k ie g o ru c h u zaw od ow e go .
" W skład P re z y d iu m Zrzeszenia w e s z li: prezes — ad w . M ie c z y s ła w O rla ń s k i, w ic e p re z e s i: F e lik s J a rz ę b o w s k i (Prezes Z w ią z k u Z a w ó d . P rac. Sam orząd, m . st. W a rs z a w y ), m g r.
M ie c z y s ła w P a w lu k ( L w ó w ) i m g r. O lg ie rd N ie d z ia łk o w s k i (K ra k ó w ), se kre ta rz — a d w . A le k s y C w ia k o w s k i, s k a rb n ik — Józef D y m m e l oraz ja k o z w y c z a jn i c z ło n k o w ie P re z y d iu m : W a w r z y n ie c G a e rtn e r (Poznań), F ra n c is z e k L u d w ik (K a to w ic e ), R o m u a ld N a h o rs k i (W iln o ) , J u lia n W in e r (P ru s z k ó w ), J u lia n K o m o ro w s k i (Łó dź) i C zesław B e rtm a n (W arszaw a).
P o n a d to p o s ta n o w io n o zaprosić do stałej w s p ó łp ra c y z P re z y d iu m Zrzeszenia p p .: St. M o c k a (G d y n ia ), J. P la cka (Sosnow iec) i R. B ie ls k ie g o (Ż y ra rd ó w ).
Nadmienić wypada, że obecny na Zjeździe Dele
gat Ministerstwa Spraw Wewnętrznych p. radca Otton
Stabrowski przez cały czas przysłuchiwał się obradom
Zjazdu i Komisji Zawodowej oraz szczegółowo notował
przebieg dyskusji. Inicjatywę Ministerstwa w wysy-
łaniu delegata na Zjazdy należy uznać za bardzo pożyteczną — bo w ten sposób Rząd ma bezpo
średnią możność stwierdzenia słuszności naszych postulatów.
Jesteśmy przekonani i oczekujemy, że nowoobrane Władze Zrzeszenia dołożą wszelkich starań do zreali
zowania naszych postulatów. Od siebie przyrzekamy wszelką pomoc jaką Zrzeszenie uzna za konieczną.
R o m u a ld N a h o rs k i
N A M A R G I N E S I E POLITYKI PERSONALNEJ
Sprawa doboru materiału ludzkiego na stano
wiska w administracji państwowej t. zw. polityka personalna jest zagadnieniem nad którym, niestety, nie można przejść do porządku dziennego przede wszystkim z tego względu, że należy ona do najbar
dziej zawiłych i niezbadanych dziedzin czynności administracji.
I to właśnie — obok niezrozumiałych niekiedy dla zwykłego śmiertelnika posunięć biur personal
nych — utrudnia rzeczową krytykę i słuszną ocenę polityki personalnej, której efektywne w yniki wzbu
dzają u najbardziej lojalnie usposobionego obywatela wątpliwość w celowość wielu posunięć aparatu admi
nistracyjnego.
Raz poraź sprawy te omawiane są na łamach prasy.
Nie dalej jak 17 sierpnia r. b. ukazał się w Słowie artykuł naszego kolegi dr. S. Brokowskiego p. t. »W sprawie polityki personalnej« bardzo trafnie ujmujący zagadnienie polskiej polityki personalnej i wołający o właściwego człowieka na właściwym miejscu.
W artykule Dr. Brokowskiego czytamy:
R o z u m u ją c te o re ty c z n ie , p o lity k a pe rsonalna m a za zadanie d o b ó r m a te ria łu lu d z k ie g o do_ u sta lo n ych z g ó ry fu n k c ji. W y k o n a n ie tego zadania w y m a g a jasnego spre c y z o w a n ia zadań o rg a n ó w a d m in is tra c y j
n y c h , p o d a n ia ic h c h a ra k te ry s ty k i i usta le n ia na te j p o d s ta w ie k w a lif ik a c ji p e rs o n a ln y c h , n ie z b ę d n y c h dla ic h w y k o n a n ia . D ru g ą czynnością je st ocena k a n d y data z p u n k tu w id z e n ia k w a lif ik a c ji, w y m a g a n y c h d la danego stan ow iska. J e d n ym s ło w e m c h o d z i o d o pa sow anie do danego m iejsca, w ła ś c iw e g o c z ło w ie k a . T e czynności selekcyjne w p ra k ty c e n ie z m ie rn ie się k o m p lik u ją . W o lb r z y m im aparacie a d m in is tra c y j
n y m cały szereg fu n k c ji tr u d n o sch a ra kte ryzo w a ć.
Poza ty m są to w ie lk o ś c i zm ie nn e, ulegające w a h a n io m i o d c h y le n io m zależnie od z m ia n w ogólnej p o lity c e P aństw a.
Słusznie. Tak być powinno — jest jednak inaczej.
Kto więc ponosi winę i odpowiedzialność za niedociągnięcia naszej polityki personalnej ?
D r Brokowslti, cytując ustęp artykułu dr. K.
Studentowicza tak pisze:
P. D r K . S. obarcza o d p o w ie d z ia ln o ś c ią b iu ra personalne za b łę d y p o lit y k i pe rson aln ej. Jest to w p e w n e j m ie rz e słuszne, ale nieścisłe.
B iu r a personalne są częścią s k ła d o w ą a p a ra tu ad
m in is tra c y jn e g o . K to ś n im i m u s i k ie ro w a ć i ponosić h ie ra rc h ic z n ą o d p o w ie d z ia ln o ś ć za to , co się w n ic h dzieje. T r u d n o p rz y p u ś c ić aby te n w a ż n y d z ia ł n ik o m u n ie p o d le g a ł lu b b y t u z a le ż n io n y od c z y n n ik a za ko n sp iro w a n e g o .
W re s z c ie co do samej p o lit y k i personalnej n a le ż a ło b y us ta lić , czy czynności b iu r p e rson aln ych, w w y n ik u k tó r y c h następuje obsada s ta n o w is k , noszą ja k ie ś zn a m io n a p o lit y k i i ja k ie j ? N a pow yższe p y ta n ie jasnej i w y ra ź n e j o d p o w ie d z i dać n ie m ożna.
Pozostaje w ię c t y lk o w y k o n c y p o w a ć p o ś re d n ią na p o d s ta w ie oceny is tn ie ją c e j obsady pe rson aln ej.
P o m ija ją c lic z n e i znane c u rio s a w te j d z ie d z in ie , k tó r e m ożn ab y sobie d a ro w a ć w p ie rw s z y m dzie
s ię c io le c iu w skrzeszonego P ań stw a, do d n ia d z is ie j
szego w obsadach p e rs o n a ln y c h n ie daje się zauw ażyć zd e c y d o w a n y c h a k c e n tó w na fachow ość, ko m p e te n cję , u z d o ln ie n ia ba, n a w e t p rzyn ależno ść do rządzącego obozu, ta k okrzycza na prze z gazety op ozycyjne, n ie je st w y m a g a n a k o n s e k w e n tn ie . N a to m ia s t, da się s tw ie rd z ić ten d e n cja do p o s z u k iw a n ia lu d z i u k ła d n y c h , u le g ły c h , dają cych się u g n ia ta ć ja k w o s k z w y ra ź n ą dyspensą dla w y k s z ta łc e n ia , in te le k tu i p o s ta w y
W I L N O —
M IASTO P R Z Y S Z ŁO Ś C I
Po zakończeniu wojny, gdy mapa Europy północno-wschodniej zmieniła całkowicie swój wy
gląd, gdy od olbrzymiego imperium rosyjskiego zostały oderwane takie kraje jak Łotwa, Estonia, Litw a i północno - wschodnie kresy Rzeczypospolitej
— zdawało się, że przyszedł okres upadku miast położonych w tych krajach.
Tak też było początkowo. Lecz późniejszy okres czasu pokazał co innego. Miasta takie jak Tallin, Ryga i Kowno, które były pod wieloma względami, bądź ośrodkami przemysłu rosyjskiego, bądź leżały na ważnych szlakach handlowych, bądź wreszcie służyły za miejsce postoju ogromnych garnizonów wojska carskiego, gdy zostały oderwane od Rosji, a stały się stolicami malutkich republik bałtyckich przeżyły czasowy kryzys i rozwój ich został zatamo
wany. Stan taki jednak okazał się przejściowym.
Małe państwa bałtyckie wytrzymały okres próbny, zaprzeczyły przewidywaniom różnych pesymistów,
zatętniły życiem własnym, nie pozostały na miejscu, lecz tra fiły w takt zawrotnego biegu i postępu X X wieku.
Miasta ich rozwijają się stale, idą z biegiem postępu, rozrastają się, modernizują.
W ilno znalazło się po wojnie w podobnych warunkach, jednak o tyle gorszych, że nie było stolicą państwa, ale tylko stolicą województwa. Le
żące na szlaku Petersburg — Warszawa, Prusy Wschodnie — Rosja Centr., odgrywało niepoślednią rolę w życiu Rosji, jako ważny węzeł kolejowy i ośrodek tranzytowy. Wojna je zrujnowała, oku
pacja niemiecka wyczerpała, lecz nic go nie złamało i nie może zmienić roli, jaką W ilno odegra w przyszłym życiu rozwojowym Rzeczy
pospolitej.
Znalazłszy się na »ślepym torze«, wbijającym się klinem między Łotwę, Litwę i Rosję Sowiecką — wileńszczyzna popadła w letarg, rozwój jej zamarł.
Przyczyniły się do tego trzy rzeczy: l-o anormalne stosunki polityczno-gospodarcze z Litwą, odgradzającą się od nas murem chińskim, 2-o stan rzeczy panu
jący w Rosji Sow. i 3-o niski poziom kulturalno-
cywilizacyjny wsi wileńskiej.
m o ra ln e j. S tw o rz o n o d o b rą k o n iu n k tu r ę d la lu d z i z w o s k u i p a p ie ru .
Ten zaś mało wartościowy element łączy się przez solidarność gatunkową ludzi małych w mafie, gruntując swe wpływy.
G d y bę d z ie m y p o d p a try w a ć d z ia ła n ia m a c h in y a d m in is tra c y jn e j od ]ej d o ln y c h k o n d y g n a c ji k u górze, to da się zao bse rw ow ać ta k i u k ła d stosu nków , że o d p o w ie d z ia ln y szef je st oto czony przez u s iłu ją c ą go zjednać „ s itw ę “ za pom ocą z e w n ę trz n y c h o b ja w ó w u z n a n ia i a d o ra c ji. P rz y p o m in a się w ty m m ie js c u b a jk a K r y lo w a „ W r o n a i lis “ . P o c h le b s tw o jest s iln y m n a rk o ty k ie m . U m ie ję tn ie podane t y lk o b a rd z o o d p o r
n y c h n ie p r z y p r a w ia o z a w ró t g ło w y . D r u g im po s u n ię c ie m ta k ty c z n y m je st m a s k o w a n ie s y tu a c ji w zasięgu u rz ę d u w t a k i sposób, aby w y c ią g a n e w n io s k i w y p a d a ły p o m y ś li najbliższego otoczenia.
R e z u lta t je st ta k i, że szef p o n o s i o d p o w ie d z ia ln o ś ć i p a nu je, a zam askow ana g ru p a bezpiecznie rząd zi.
Istotnie taki stan rzeczy istnieje — częściej nawet niż się przypuszcza — i jeżeli biura perso
nalne nie ponoszą całkowitej odpowiedzialności, to musi być ktoś, na kogo spada wina za wpływy na kierunek — a właściwie brak kierunku polityki personalnej.
D r Brokowski odpowiedzialnością tą obciąża społeczeństwo.
W ra m a c h społeczności p a ń s tw o w e j n o rm a ln ie o d b y w a "s ię ście ran ie i w z a je m n e o d d z ia ły w a n ie ró ż n y c h je j g ru p s k ła d o w y c h . A d m in is tra c ja ja k o g ru p a pa nu jąca m a du ży w p ły w na społeczeństwo. K s z ta ł
tu je w p e w n e j m ie rz e jego p o g lą d y i nadaje o g ó ln y to n ż y c iu z b io ro w e m u . Jest i o d w ro tn e d z ia ła n ie . O b ycza jow ość społeczeństwa p rz e n ik a do a d m in is tra c ji.
T o w z a je m n e o d d z ia ły w a n ie n ie je st c z y n n ik ie m p o stępu je ż e li się o d b y w a na n iższych po zio m ach.
S połeczeństw o p o ls k ie p rz e d i po u z y s k a n iu n ie po d le g ło ści posiadało g łę b o k o z a k o rz e n io n y zw ycza j szukania p o p a rc ia m ożn ych, trz y m a n ia się p a ń skie j k la m k i, n ie lic z e n ie na w łasne s iły . Z tego sposobu m y ś le n ia z ro d z iła się z w y k ła , p o s p o lita , p a r ty k u la r n a p ro te k c ja , k tó r e j żadne w s trz ą s y p o lity c z n e i społeczne n ie z d o ła ły z n iw e czyć.
Protekcjonalizm i to dziedziczny i wciąż dzie
dziczony, wszechwładna protekcja z pobudek różnych nie zawsze związanych z myślą o dobro państwa.
Zdawałoby się, że tak będzie i tak być musi, a malkontenci biadali tylko wspominając dobre, dawne czasy i nie znajdując wyjścia z tej sytuacji. - W ilno, które ogniskuje życie kulturalne kresów północno-wschodnich — promieniowało słabym blas
kiem na prowincję, przyczyniając się w nieznacznym stopniu do podniesienia jej poziomu.
Czasy stawały się niekorzystne. Kryzys wszech
światowy dotknął i W ilno: młode państwo Polskie, odrabiające w przyśpieszonym tempie stupiędziesię- cioletnią zaległość, skierowało swe wysiłki i zainte
resowania w innym kierunku — wyrąbanie okna na świat w postaci Gdyni, rozwój przemysłu krajo
wego, przystosowanie stolicy do potrzeb 35-miliono- wego państwa i t. d. i t. d. Kresy wraz z Wilnem traktowane były po macoszemu. Lecz dla ludzi umiejących patrzeć w przyszłość narodu, jasnym było, że tak zawsze nie będzie, że W ilno wraz z kresami za bardzo wartościowe jest, że rola jego w przyszłości zbyt duża, żeby tak miało być stale.
Wódz Naczelny Marszałek Śmigły-Rydz rzucił hasło podciągnięcia Polski wzwyż — podciągnięcia całej Polski, nie jej poszczególnych dzielnic 1 oto pod dźwiękiem tego hasła drgnęło W ilno, drgnę o
Z na c is k u p r o te k c ji od s tro n y społeczeństwa i stra
c h u a d m in is tra c ji p rz e d w y b itn ie js z y m i in d y w id u a l
n o ś c ia m i r o d z i się obecny stan obsady pe rson aln ej w a d m in is tra c ji.
Stan te n p o w o d u je :
1) S ztuczny d o b ó r u je m n y pe rs o n a ln y , n ie w y - k p rz y s ty w a n ie ta le n tó w i u z d o ln ie ń , s tw a rz a n ie n ie znośnych w a r u n k ó w dla e le m e n tu p ra c o w ite g o i t w ó r czego;
2) a k ty w iz a c ję w społeczeństw ie e le m e n tu m ało w a rto ś c io w e g o , znajdującego p o p a rc ie w a d m in is tra c ji.
W te n sposób o b niża się s ta n d a rt p e rs o n a ln y w c a ły m społeczeństw ie.
Aby temu zapobiec musi się przede wszystkim zmienić struktura „psychiczna“ adm inistracji:
N ie może ona b y ć ja k d a w n ie j śle pym i b e z k ry ty c z n y m na rzęd ziem w rę k u w ła d c y , ale m u s i się stać c z u ły m i w n ik liw y m ap ara te m słu żby p u b lic z n e j, stojącym w y łą c z n ie na straży do b ra powszechnego, k tó re g o p a ń s tw o je s t w s p ó łtw ó rc ą i g w a ra n te m . A d m in is tra c ja sw ą s tr u k tu r ą i skła de m p e rs o n a ln y m w in n a ściśle o d p o w ia d a ć celom państw a.
A b y ta k ą o rg a n iz a c ję a d m in is tra c ji s tw o rz y ć , trz e ba u s ta lić p rz e w o d n ie k o n s tru k c y jn e m y ś li.
O to ic h p r ó b a :
1) O p ra c o w a ć i p rz e p ro w a d z ić re fo rm ę a d m in i
s tra c ji zgo dn ie z u s ta lo n y m i zasadam i o rg a n iz a c ji p ra c y i t e o r ii a d m in is tra c ji;
2) Znieść zbędną in g e re n c ję k il k u d z ia łó w a d m in i
s tra c ji w je d n y c h i ty c h sam ych spra w a ch;
3) W p r o w a d z ić osobistą o d p o w ie d z ia ln o ś ć za w y k o n y w a n ie czynn ości a d m in is tra c y jn y c h ;
4) O k re ś lić k o m p e te n c ję k ie r o w n ic z y c h s ta n o w is k w a d m in is tra c ji ora z dać ic h c h a ra k te ry s ty k ę . N a te j p o d s ta w ie u s ta lić m in im u m k w a lif ik a c ji z a w o d o w y c h , u m y s ło w y c h i m o ra ln y c h , nie z b ę d n y c h dla ic h objęcia,
5) Z lik w id o w a ć ro zp o w sze ch n io n ą d y s p ro p o rc ję polegającą na ty m , że s ta n o w is k o jest w ię k s z e o
z a jm u ją c e j ją osoby. ,
S to su n ko w o n ie d a w n o uroczyście b y ło ustalone, że „tw ó rc z o ś ć je d n o s tk i jest d ź w ig n ią ży c ia z b io ro w e g o “ . T a teza jest o b ow iązu ją cą. O b y ja k n a jp rę d ze j stała się p u n k te m w y jś c ia dla p rzyszłe j p o lit y k i p e r
sonalnej w a d m in is tra c ji p a ń s tw o w e j.
A rtykuł kol. Dr. S. Brokowskiego, rzucający wyraźne światło na podłoże naszej polityki personalnej nie powinien pozostać bez echa tam, i u tych, gdzie po uderzeniu w stół odzywają się nożyce.
ki wzrosło
zainteresow a nie całejPolski — W ilnem
i wileńszczyzną. .
Kryzys się kończy, ekspansja narodu wzrasta, państwo szuka dróg rozwoju, a przyrost naturalny miejsca. — Wileńszczyzną właśnie jest najodpowied
niejszym po temu terenem. Zrozumiało to całe społeczeństwo polskie. Dzisiaj zainteresowanie W il
nem i kresami wzrasta wśród sfer kupieckich i rol
niczych Poznańskiego i Śląska. Tam gdzie gęstość zaludnienia w naszym kraju jest największa — naj- pierwiej zwrócono oczy na kresy.
Kupiec poznańczyk lub ślązak, który ma trochę inicjatywy, kapitału i energii, znajdzie szerokie pole działania na wileńszczyźnie.
Bogactwa naturalne jak lasy i ziemiopłody dają gwarancję zatrudnienia dla setek tysięcy ludzi.
Przemysł przetwórczy na wileńszczyźnie jest w po
wijakach, rolnictwo na bardzo niskim poziomie, piękno krajobrazów okolic podwileńskich wykorzy
stane w m inim alnym stopniu. Wszystko to stwarza, dla ludzi inicjatywy, ogromne możliwości.
Napływ na kresy wzrośnie, gdyż wymaga tego interes ogółu, a przez to poziom ich się pod
niesie.— W ilno jest dwustotysięcznym miastem, o jego
ODDŁUŻENIE PRACOWNIKÓW MIEJSKICH
Z am ieszczam y in extenso re fe ra t k o l. Juliana Komorowskiego z Ł o d z i, w y g ło s z o n y na K o m is ji Z a w o d o w e j Z ja z d u P ra c o w n ik ó w M ie js k ic h K . r . w K a to w ic a c h , k t ó r y p o tw ie rd z a słuszność n ie je d n o k ro tn ie poruszanego na ła m ach S am orząd ow ca zagad nie nia o d d łu ż e n ia p ra c o w n ik ó w m ie js k ic h przez w ła ś c iw e z w ią z k i ko m u n a ln e .
Nadmienić musimy, że złożony swego czasu przez Zarząd Związku memoriał w sprawie przeprowadzenia w Wilnie akcji oddłużeniowej pra- cowników miejskich — spotkał się z negatywnym stanowiskiem miarodajnych
czynników miejskich. R e d a k c ja
