. 'ż
Flota sojusznicza 11 hrzeB6w la p o n ii Tajfun uniemożliwia lądowanie spadochroniarzy
A rm ia ch iń sk a w k ro czy ła do N ank inu i S zan gh aju
LONDYN, 26.VIII. (BBC). W dniu dzi
siejszym do zatoki Sagami wpłynęło 400
•okrętów sojuszniczych. Flota ta liczy l8 0
•.większych jednostek amerykańskich. Do
wodzi nią adm. Hirsey. Flota brytyjska licząca 18 wielkich jednostek, dowodzo
na przez adm. Frcśey, która znajduje się na pancerniku „Duke of York’* 1.600 samolotów osłania ruchy floty morskiej ,i będzie interweniować w wypadku opo
ru ze strony Japończyków. j?
WASZYNGTON, 26.VIII. Z kwatery głównej gen. Mac Arthura donoszą, te I lądowanie sojuszników *w 'Japonii bę- ' dzie opóźnione O* 48 godzin.
Komentator radia brytyjskiego donc si, te decyzja gen. Mac Arthura o odło
^teniu lądowania wojsk okupacyjnych w i Japonii z powodu szalejącego tajfunt/o 48 godzin, iwlększjla niecierpliwość zwycięskich żołnierzy.
MOSKWA, 26. VIII. Dnia 26 bm. woj
ska radzieckie posuwały się naprzód w oznaczonym kierunku. W ciągu dnia 24 bm. ponad 70 tys. japońskich żołnierzy i oficerów poddało się wojskom radziec
kim. Wśród nich znajduje się 7 genera
łów razem z dowódcą 4-ej armii wojsk kwantuńskich gca. por. Ilemiara Mikio.
Przyjmowanie knpitulaeyjnych oddzia
łów i formacji japońskich trwa w dal
szym ciągu. - ;;
W Birmie ustały działania wojennej lecz na wyspach Borneo i Sunan fanaty
czni generałowie japońscy stawiają hadal
zacięty opór. ***'*’ 'g
Chińska kwatera ftłówna Monosł, że wojska rządu centralnego zajęły jut sze
reg miejscowości na wybrzeżu w prowin- cji Nnnkungu oraz Kaobang we francu
skich Indochinacli. '
Oddziały rządu Jenang Zajęły przed
mieście Pekinu, Namjang i Wamting o- rnz zdobyły w wałkach dawną bazę ro
syjską Wa^Jjaj-waj. •
t ONDYN, 26.VIII. (BBC). Chińskie od- działy zajęły Nankin — dawną stolicę i osiągnęły Nan-Czcn. .<
Nowy program
Stronnictwa Ludowego WARSZAWA, 26.VIII. , Naczelny Ko- mitet Wykonawczy Stronnictwa Ludowe
go opracowuje wspólny program mający
■ doprowadzić do zjednoczenia z grupą
• SI ronnińłwa Ludowego, którą tworzy wicepremier Mikołajczyk i ob. Kiernik.
W prowadzenie
ieditoHtef laryly towarowe| t WARSZAWA. W dniu 20 sierpflltrhfT 'weszła w życie tymczasowa taryfa towa
rowa, która wprowadza Jednolity system opłat za przewozy towarów w obrębie wszystkich okręgów dyrekcji kolei pań
stwowi^. Taryfa została wydana w upro
szczonym układzie na okres przejściowy powojenny i dostosowana jest do obec-
nycżi wamnków gospodarczych kraju, cławskiego 1 politechniki wrocławskiej Nowa taryfa zawiera
.klasyfikacje towarów.
bardzo r « h u e r n e
'M
Wojska chińsk e zajmują Szanghaj.
4 miliony mieszkańców tego miasta uro
czyście obchodzi dzień wyzwolenia. Zo
stało uwolnionych 6 tysięcy cywilów in
ternowanych w obozach w okolicach Szanghaju.
•Samo miasto Szanghaj w czasie dzia,-
, G łosy p rasy a n g ie ls k ie j
po cofnięciu ustawy o dzierżawie i pożyczce
LONDYN, 26.VHJ. Prasa angielska o- mawiająe decyzję rządu amerykańskiego dzierżawie i pożyczce twierdzi, że dla publiczności brytyjskiej pociągnie za so
bą te konsekwencje^ że mniej będą mu- sieli jeść, mniej palić i rzadziej sprawiać sobie r ubrania. ■ Zmniejszenie. importu z Ameryki może Wywołać brak papiero
sów. i,Daily Eipsess". twierdzi, że obecne racje żywnościowe będą mogły być u- łrzymane ‘ do końca roku, za wyjątkiem może tylko słoniny. „Daily Ezpress" pi- sze: Ti-Niesłyszne byłoby twierdzenia, że nagłe uchylenie w sprawie jednostronne
go aktu ustawy pożyczce i dzierżawie nie poruszyło^ głęboko opinii1 publicznej Wielkiej Brytanii. Nie spodziewaliśmy się, żc ta t wybitny przykład współpracy narodowej może zakończyć się właśnie w taki sposób**. „Daily Tclegraph" pod
kreśla zależność ekonomiczną między USA i Wielką Brytanią. W święcie zbied
niałym i zniszczonym Stany Zjednoczone nigdy nic osiągną stałego dobrobytu. Bu
rze ekonomiczne nie znają granic, a o- gółny niedostatek powiększa jeszcze ich ’
Ouisliny opowiada o swych
sp o tk a n ia ch z H itleremi SZTOKHOLM. 26.Vni. Dnia 26 bm.
zeznawali, w ^alszym ciągu świadkowie oskarżenia, przy czym Quisling udzielił kilkakrotnie'wyjaśnień.* Były szef'nor
weskiej policji specjalnej, Ściśle współ
pracujący < gestapo. Kłód Red zeznał, że oskarżony nie wydawał zarządzeń o deportacji Żydów do Niemiec, ale nie
wątpliwie wiedział o tym, że policja nie
U chw ały R ady M inistrów
I
WARSZAWA,.26. VIII.. Na posiedzeniu w dniu 24 bm. Rada Ministrów’ powzię
ła uchwałę w sprawie’. połąc^cniaiSpół- dzielczych Związków l Rewizyjńych|‘t(>rai połączenia - Spółdzielczych^ 'Central., I Związków 3* GospodarczycS^ W- * ramach Związku Gospodarczego Spółdzielni B. P.
„Społem"' Rada/Ministrów uchwaliła ró
wnież dekret o /dalszym < przedłużeniu moratorium lokalnego dla spółdzielni do dnia 30. VI 1946 r. Poza tym Rada Mini
strów Uchwsflłła Oeicretyt .; ’ 1) o przekształfceniu uniwersytetu wro
na Polskie Państwowe Szkoły Akademie-
kle,
łań wojennych ucierpiało bardzo niewie
le.
LONDYN, 26.VIII. (BBC). Japońscy przedstawiciele przybyli do Rangoonu po instrukcje kapitulacyjne. Szef sztabu wojsk japońskich Malcja rozkazał wstrzy mać operacje wojenne.
niebezpieczeństwo. Dziennik odwołuje się do ducha wzajemnej* pomocy, który powinien iwyeiężyć. „Times** ptsse, żc zadaniem Wielkiej Brytanii będzie nic pomijać żadnego kroku, by przywrócić .rozwój przemysłowy 1 handlu zagranici- nego. W tym celo należy zawrzeć układ z USA, więzy między dwoma krajami są zbyt silne, aby mogły się od siebie iso- lować.
LONDYN, 26.VIII. (BBC). Komentator radia moskiewskiego oświadczył, że w związku t zakończeniem umowy „Lend and Lease" robotnik i żołnierz sowiecki przestanie otrzymywać doskonałe konser
wy amerykańskie.
B u łg a ria o d ło ży ła term in w yoorów
SOFIA, 26.VIII. Rząd bułgarski zawia
domił Sojuszniczą Komisję Kontrolną o obłożeniu wyborów do zgromadzenia u- stawodawczego. Komisja Kontrolna wy
raziła zgodę na odłożenie terminu.
miecka wysyła Żydów norweskich do o- bozów koncentracyjnych i do obozów śmierci w Rzeszy. Świadek nie mógł stwierdzić czy Quisling starał się prote
stować przeciwko tym deportacjom. Inni świadkowie ' {stwierdzili, te Quisling w swej willi posiadał Wiele przedmiotów zrabowanych' przez Niemców w różnych norweskich muzeach' 1 instytucjach.
J 5)' o Utworzeniu w Toruniu uniwersy
tetu im. 'Mikołaja Kopernika,
3) « Wpisaniu;• 'do ksiąg hipotecznych (gruntowych) prawa własności nierucho- mościćprze jętych nn cele reformy rolnej, upraszczających' tryb''postępowania przy wpisaniu do ksiąg hipotecznych działek uzyskanych z reformy rolnej. Uchwalono powołać komisję międzyministerialną ce
lem rozpatrzenia spraw nowelizacji usta
wy z dnia 6.V 1935 r. o wyłączeniu ze społeczeństwa1 wrogich elementów zgod
nie z koniecznością dostosowania tej u- stawy do wymogów życia oraz państwo-
, * -
Min. Stańczyk powrócił
z konlcrenrji UNRRA w Londynie WARSZAWA, 26. VIII. Wczoraj wrócił samolotem z Londynu do Warszawy mi
nister pracy i opieki społecznej Jan Stań czyk. Brał on udział w trzeciej konferen
cji UNRRA. '
LONDYN, 26.VIH. (BBC). Prezes UNRRA Hcnrikson oświadczył, że zollały zakupione przez UNRRA zapasy odzieży przeznaczonej początkowo dla wojska a- merykańskiego. Odzież ta rozdzielona bę
dzie między ubogą ludność Europy.
A n g ielsk a o p in ia
p rzeciw g en . F ranco
LONDYN, 26.VIII. W Izbie Gmin >•- stała wygłoszona interpelacja a powodu wizyty, którą złożył hiszpański guberna
tor Angorn angielskiemu gubernatorowi Gibretton. Interpelant oświadczył, żc u- przejmość wobec przedstawiciela gen.
Franco jest niepożądana.
D epesza
fieiwrallssinrasa Slallna a \a x |i m c h o m ie n ia Raszyna WARSZAWA, 26.VIIL (Polprcss). Ge ncralisslmus Stalin przesłał na ręce Pre
zydenta Bieruta i Premiera Osóbki-Mo
rawskiego telegram gratulacyjny z po
wodu uruchomicnin stacii radiowej „Ra
szyn".
LONDYN, 26.VIII. (BBC). Miniff spraw zagranicznych Stanów Zjednoc"
nych wyraził zadowolenie z powodu d<
cyzji rządu bułgarskiego o odłożeniu wy borów.
Stwierdzono poza lym, że Quisling często jeździł do Niemiec na „audiencje" do Hitlera. Sam oskarżony nic zaprzeczał temu, że widywał się z Hitlerem i o- świadczył, że chee złożyć w tej sprawie wyjaśnienie. „Ostatni raz udałem się <lo Niemiec — powiedzia Ouisling — aby zobaczyć się z Hitlerem, w końcu 1946 r Omawialiśmy ogólną sytuację w Europie i w Norwegii. Hitler był dobrej myśli i oświadczył, że jest przekonany, iż Niem
com uda się przetrzymać kryzys. Próc-' tego Hitler poinformował mnie, żc po
siada tajną broń o niebywałej skutecz
ności. O tej broni wiedzinło podobno tyl ko dwoje ludzi w Niemczech. Broń ta mogła być użyta w każdej chwili. Ostrze głem Hitlera przed niebezpieczeństwem odwetu, a poza tym zaznaczyłem że Szwecja przygotowuje się do inwazji na Norwegię. Hitler zainteresował «i<* tą sprawą, lecz nie ehclot o niej ze mną.
'łnówić. Podkreśli’ ’yf o że ,'eśli Szwecja ma zamiar znntnkowoć Norwegię. iu’> też zgodzić sie nn to ’ y stać się * a -ą wy padową przeciwko Norwegii. Ofitehor*
Sztokholm zostaną nhfvehfnjn*t źrównn, a« a ziemią"
Str. » n O A Z E T A L U B E L S K A Nr WR
F a ł s z y w e m o n e t y
(L\ 8 | Słrnnr psychiatra, który uwa- 4, żtjed n ą Ziprzyucyu pewnej kategorii , iioróblUrwowycK J M .a iw ła ó tfw y «to- sunete pacjenta d* epelaewóatwa, *oh»- rakteryzowM takiego typa, > t o °»*n**' u ego ognista- Przytaceoł m. i«. taki przy
kład:
Jeszcze za czasów Fratiełszka Józefa mieszkał w Budapeszcie szewc (Buda
peszt słynie ze swych szewców), który nie zadowalał się tym, te zatrudniał tu
zin czeladników, te miał jeden z najlep
szych sklepów w mieście, te był dobrze usytuowany, mógł jeść, pić, bawić się i przy tym oszczędzać nie zadowalał się swoim zawodem. Chciał więcej i wię
cej — bogactw, milionów; obciął, by nie on kłaniał się swym klientom, lecz by klienci jemu się kłaniali.
Jak zmusić społeczeństwo, by mu się kłaniało? Milionami. Społeczeństwo kła
nia się tylko milionerom!
Ponieważ ręcznym wyrobem nawet najlepszych bucików nie motna osiągnąć takiej fortuny i takiej władzy, o jakiej marzył nasz szewc, postanowił zamiast bucików wyrabiać po prostu — pienią
dze; urządził sobie wspaniale zakonspi
rowaną mennicę i zaczął wypuszczać monety po dziesięć halerzy. Jłył zdania, że odkroi właśnie najlepszą politykę fał
szowania, bo przecież na taką marną dziesłęciohaterzówkę nikt ‘nie zwraca u- wagl.
Oszukiwał społeczeństwo, wypu-szcza-
jąc dzinsiąłki tysięcy guldenów swojej k « • P°UU pis**: nP“ « « ° d
S y tu acja w ęg lo w a w A n g lii
LONDYN, 26. VIU. AugieUki wśnister opału i ppergji Ernest Shinwell wygłosił w Cardcff, głównym angielskim ośrod- ku węglowym, przemówienia, w którym zaznaczył, że sytuacja węglowa w Anglii jest bardzo ciężka. Zapas węgla w chwili obcceftj — 12,6 miL ton, tj, o < miliony mniej uiż w roku ubiegłym. Sytuacją ta pogorszy się jeszcze z chwilą nadejścia zimy, jeżeli wydobycie nie będzie zwięk
szone. Shinwell podkreślił konieczność zwiększenia wydobycia węgla i jednocze
śnie zwrócił się z apelem do konsumen
Komunikat Minisierstwa Aprowizacji I Hapdln
w sprawie ^e .^ lo u a r u n UNRRA
W sklepach ukazały się w wolnej sprze
daży luksusowo artykuły, pochodzące a transportów UNRRA. Ponieważ fakt po
wyższy może być iticwtaściwie komento
wany, dlatego Ministerstwo Aprowizacji i Handlu wyjaśnia, co następuje:
1. Wraz z transportami UNRRA na
deszły do Polski pewne niewielkie ilości luksusowych artykułów, jak na przykład:
śliwki kalifornijskie, pasztety, konserwy rybne; kawa prawdziwa itp.
2. Artykuły luksusowe ze względu na zbyt wysoką cenę w stosunku do ich war
tości odżywczych, ponadto zaś ze wzglę
du na ograniczoną ich ilość —- nie zosta
ły przeznaczone do rozdziału systemem kartkowym dla ludności pracującej.
3. Z powyższych względów Minister
stwo Aprowizacji i Handlu przeznaczyło je do sprzedaży na wolnym rynku, pod warunkiem, że całkowity wpływ uzyska
ny ze sprzedaży, przeznaczony zostanie na zakup na wolnym rynku artykułów pierwszej potrzeby, które na zasadach systemu kartkowego zostaną przydzielo
ne ludności pracującej.
; 4. W ten sposób z aktu sprzedaży na wolnym rynkh luksusowych artykułów UNRRA wynikną realne korzyści dla lud
ności pucującej. ’
Ministrt^two zastrzega się, W powyż
sza wyjaśnienie nią przesądzą różnypb
prywataej monety. Pełen zapału i na
dziei postąp "owiąjcszyć obrót.
Ale po r eło si», że właściciel dobrze pros,. j f j sklenu jest bank rutem. W toku dochodzenia wyszło na jaw, te wytwórnia lałszy wycii monet po
żarła wszystkie zyski ze sklepu, bo koszty własne szewca przy produkcji 10-hale- rzówki wynosiły — I ł,75 halerzy.
Pewna klika w społeczeństwie znajdu
je się w sytuacji, podóbnej do położenia budapeszteńskiego szewca. Nie podobają się jaj idee, które rzuciła w obieg histo
ria — i chce oszukać społeczeństwu mo
netą własnego, fałszywego wyrobu. Men
nicę tę otworzono w r. 1943. i wypusz
D e m o k r a t y c z n a o r g a n i z a c j a P olon ii kanadyjskiej
MONTREAL, 26.VłH. W Montrealu zorganizowano Stp'’',7 ;-7v,zenie Obywateli Polskich w Kanadzie. Organizacja ta ma za zadanie zjednoczenie obywateli pol
skich w Kanadzie, stojących na gruncie ideoiogii demokratycznej. Celem stowa
rzyszenia będzie również informowanie
Stosunki handlowe pobko - szwedzkie
BERNO, 23.Vfflł. „«fenrener Wachrteh tou“ omawiając Układ handlowy szwedz-
tó w g a zu i prądu elektrycznego, by wpro
wadzili daleko idąca oszczędności w zu
życiu, gdyż zima może być bardzo cięż
k a.
Anglia prosi Słany Zjednoczona o » * * * ■ * pu/ye/M
LONDYN, 26.V1H. W przyszłym tygo
dniu uda się delegacja Londynu z amba
sadorem lordem Halifaxem do Waszyng
tonu w celu omówienia sytuacji, jaka wy
tworzyła się w ąwigsku z likwidacją lend
faktów, bo mogą zdarzyć się wypadki sprzedaży na rynku wolnym artykułów UNRRA pochodzenia nścmiarodajnego.
Są to jednak fakty odosobnione, nie
zwłocznie regulowane przez organy- kon
trolne, mające nadzór nad obrotem to
warami, pochodzącymi' z transportów UNRRA.
W KILKU WIERSZACH
--- N a ekranach kin budapesztańskich w yśw ietla się obecnie najnowsze film y so
w ieck ie. B udzą one w ielk ie zain teresow a
n ie 1 za ch w y t ludnotoi.
* • M iędzy R um unią a B u łg a rią zo sta ły wznowione prywatne rozmowy tdofonica- no,
’ W W W >f *'• ńjj
•— A by nww lązać kw estię m tesałw itow ó w Lzmdynle, ; « zremontowaó 700.000 dom ów I 42.000 -zabudować n a now o,
» « *
w - B r y ty js k a arm ia stacjon u jąca stad R en em przem ian ow an a n astała h a ; B r y ty jsk ą A rm ię W yzw olen ia, m
• w *
— N a prośbę ru m u ń sk iego T ow arzystw a B nogaSM Sow żeoko-Rum uńaktej, grupa ar
ty sty c z n a z U k rain y
czała ona drobną ideologiczną monetę.
Część naszej emigracji zaopatrzyła się w taką gotówkę, myśląc, że naród polski iuanuicę tę zalegalizuje. Jednak naród stanowczo odmawia! przyjęcia tej mo
nety. Nastąpił rok H\ft, i w e tyłka na
ród i państwo polskie, iucc wszystkie mo
carstwa świata wycofały « (dńrgu tę dro
bną polską monetę ideologiczną, która okazała się fałszywą.
Właściciele dobrze prosperującego sklepu londyńskiego okazali się bankru
tami. a odłam emigracji, który akcepto
wał fałszywą monetę i współpracował przy jej, sozpow,i».i,ctinieuiu, został n»
londyńskim bruku sam ra swoją- Lrtszy- wą dziesięciohąlerzówką...
1
raz społeczeństwa w Kanadzie, l>y w len sposób stworzyć podstawę do zbliżenia polityczno-gospodarczego i kuttniahuigo.
Stowarzyszenie będzie wszelkimi' środka
mi popierało wysiłki rządu i iu- odu pol
skiego nad odbudową kraju.
fń» u d łt l ń ą por:e 4aąrijr» ?• - n .^ n ą w il , roku 1939 członkowie rządu szwedzkie- co wskazuje na wagę, jaką-Szwecja przy
wiązuje do układu i dobrych stosunków z Polską". Zdaniem gazety układ z Pol
ską raoża być uważany za zapoczątkowa
nie nowej orientacji polityki szwedzkiej, która zwracać się będzie n ie tylko, jak dotychczas, ku zacłtodowi, lecz również ku wschodowi i południowemu wschodo
wi.
and leąse bjjl‘u W Londynie żywi się na
dzieje,, że nastąpi porozumienie i skutki likwidacji zostaną załagodzone. W Lop- dynic i Waszyngtonie odbywają się roz
mowy o długoletniej pożyczce dla Wiel
kiej Brytanii. Prasa brytyjska pisze po
wściągliwie na temat likwidacji lend and' Icase bill‘u. W Moskwie nie wydano żad
nych oficjalnych komentarzy na ten te
mat.
P a rla m en t a n g ie ls k i
rozpoczął wakacje letnie
LONDYN, 26.VIII. Dnia 25 bm. roz
poczęły się wakacje letnie parlamentu brytyjskiego. Będą to najkaóMze waka
cje parlamontM.
wyeh koncertów ukraińskiej muzyki i tań
ca. Artyści byli witani serdecznie przez lu
dność Rumunii.
— W dzień w ielk ieg o jarm arku bydła w B uenos A ires odbyły się dem onstracje an
tyrządow e.
A . ♦ •
m - Król b elgijsk i przyb ył do SswajoaŚ rłL g d zie m a zam iar p ozostać p rzez diuż-
* « < * • * J I W tej
* * * 49-nać od początku,
— Goerlng 1 Rtbbeutrop złożyli ośwtadP^ żoł.
czonia, które zostaną przedłożona sądowi.
• • •
— W P radze zak oń czył życia uczony czesk i, w ielk i zn a w ca h istorii K am il K ro
sta. Przed śm iercią zakończy* on d o ty czą cą h istorii Czech.
Ca włszą inni
BRATERSTWO BRONL..
„Głos Ludu" w artykule wstępnym o -, mawia zbliżający się zjazd u czestnik ów ' walki zbrojnej z Niemcami, który odbędzie się w Warszawie w dniach 1 1 2 września:
„Zjazd uczestników w alki zbrojnej z niemieckim najeźdźcą, który odbędzie się w szóstą rocznicę napadu na Polskę, w rocznice wybuchu krwawej wojny, będzie jeszcze jednym bardzo znamien
nym dowodom zw ycięstw a linii politycz
nej obozu demokracji".
Protektorat nad tym zjazdem objęli naj
wyżsi zwierzchnicy Państwa,
„Aby zrozumień donloełość^pgc zjaz
du — pierwszego zjazdu w odrodzonej Polsce, trzeba sobie uprzytomnić, że nu gruzach W arszawy zejdą się zarównj członkowie tych orgąnizacyj w ojsko
wych, któro od pierwszych chwil kon sekwentnie sta ły na platformie polity
cznej obozu demokracji polskiej, jak . ci, dla których — dzięki reakcyjnej pr<- pagąndzis — polityka tego obozu byi czym ś obcym. Jaka siła zjednoczyła tych ludzi w jednym szeregu? Skąd p ow sta
ło poczucie wspólnoty interesów? W po
nury czas okupacji zbliżyli się do nu.
Żołnierze organizacyj demokratycznych, ci żołnierze z Armii Krajowej, którzy pojęli konieczność prowadzenia czynn-j watki z wrogiem, którzy zrozumieli, ż.
hasło „z bronią u nogi", głoszone p r z _ reukcyjne dowództwo, jest zb ro jn i;, wymierzoną przeciwko własnemu naro
dowi.
Zbliżyła nas wspólna walka,, w spół1 niebezpieczeństwo.
Daiś w walnej Poleca większość Mo', niarzy, większość oficerów liniowych d szlusow ała do naszych szeregów. Realu
zdobycze polityczne i gospodarcze, t>- m lejętność zwalezania piętrzących h trudności, a wreszcie w ielkie • history
cznym znaczeniu osiągnięcie na ar es:-.' międzynarodowej — w szystko to prze
konało ludzi uczciwych i trzeźwo pa
trzących o słusznej, zbawiennej dla na rodu polskiego polityce Rządu Jedność Narodowej — polityce obozu demokracji polskiej,
N a ajeżdzie uczestników walki zbrój nej * okupantem reprezentowani będę cl wszyscy, których jednoczy dziś zde
cydowana wola pracy dla odbudowy oj
czyzny".
R A D A KSIĄŻKI
Podczas obrad Rady Naukowej w War
szawie zapowiedziano utworzenie Rady Książki. W związku z tym pisze „Kurier Codzienny":
„Z prawdziwą radością należy powi
tać tę znakom'tą inicjatywę.
Książka polska jest jedną z najwięk szych ofiar przemocy hitlerowekiej v Polsce.
System atycznie tępiono i niszczone, wyrzucane z bibliotek publicznych, in- stytucyj i mieszkań książki topniały ilo ściowo w ciągu całej długiej okupacji, w reszcie ostatn i akt działalności nie
mieckiej na ziemiach polskich — bu- iwenia i palenia m iast —- dokonał >• ■ szty.
Obecnie książek w Polsce jest nieś ■- chanie mało. Zginęły bezcenne biaic kruki, inkunabuły, rzadkie druki z prze ' wieków. Zniknęły zbytkowne wydania książek nowszych, roczniki polskich cza
sopism. w reszcie książki pod względem bibliograficznym obojętne, ale będące po prostu m ateriałem do czytania.
Dziś trzeba w szystko niemal zaczy
nać od początku.
W bibliotekach, których część zbio
rów ocalała, wre wytężona praca nad uporządkowaniem zbiorów, b y móc je ja k najprędzej oddać w ręos -ąjubliczno- ści spragnionej książki. To Jedna spra
wa.
A le jest jeszcze druga, niemniej woż-
» na, a pod różnymi względami może w aż
niejsza. To sprawa wydawania nowych książek, względnie nowych wydań ksią
ż e k zniszczonych".
trzeba zacay w iele trudno-
„Projektowana Rada Książki z pew- nością sajm ie się próeJannrtiem tych w szystkich trudności, przyjdzie z -<o- jpooą faohoweam wydawcom i zainaugu
ruje pa wiejką skalę dzido odrodzenia książki polskiej, skazanej przez Ntcm-
' na aagkuła*.
Ł O it t U S K i
Szkoły na Ziemiach Zachodnich
W Ci w iii obecne) stan szkolnictwa na .uiach ‘zachodnich przedstawia s io następująco:
W woj. gdańskim czynnych jest już 400 sr.kól puwazeohnych, da których uczęsz
cza około 4.000 dzieci.
W samym G dańsku jest 25 szkół, w których powicia nau k ę 1.500 dzieci.
iiinucy Wojska Pol- sk.i-. ...ino tu Dom Dziecka,
wodowych czynue jest gimnazjum 1 li
ceum kupieckie, wiotntorowa szkolą prze
mysłowa i 2 szkoły prywatne: muzyczna i gospodarstwa domowego.
Na Śląsku Opolskim w miejscowości Dąbrówka nad Odrą ciwarlo nowa 7-kla
sowi) szkołę powszechną.
» • *.
W pow. złotowskim uruchomiono już
>ÓU bezdomnych wskutek za- = 24 szkoły powszechne, obejmująca 2.500 v;eruchy wojennej dzieci znalazło schro
nienie i opiekę.
♦ * •
W powiecie lęborskim uruchomiono 13 dalszych szkół powszechnych, luk, że obecnie jest już czynnych szkól powszceh nych 18, w których pracuje 30 sił nau
czycielskich. Zorganizowano również 1 przedszkole. W najbliższym czasie uru
chomiony będzie kurs pedagogiczny dla kandydatów na nauczycieli szkół pow
szechnych. Uruchomiona będzie bibliote
ka dla nauczycielstwa, oraz w stadium organizacji znajdują się placówki oświa
towe dla dorosłych.
W szkołach powszechnych pobierają naukę oprócz dzieci przybyłych tutaj o- sadników. również dzieci Kaszubów.
» ♦. e.
W powiecie Gliwice uruchomiono do
tychczas 46 szkół pawsaeohnych, gdzie 8.500 dzieci pobiora naukę, otwarto 24 przedszkola, gdzie spędza czas 1.500 dzie
ci.
Na zorganizowanych w terenie kursach wieczorowych języka polskiego dla do
rosłych pobiera wiadomości 1.700 ucze
stników. W stadium organizacji jest dal
szych 25 kursów, na które zapisało się już 045 osób.
W wielu miejscowościach powiatu zu
pełnie brak szkół powszechnych, a to z powoda wybitnego braku sił nauczyciel
skich.
• *. •
W Chorzowie stan szkolnictwa popra
wia się z dnia na dzień. Obecnie jest już w mieście 35 szkół powszechnych i 27 Przedszkoli. Zakłady te obejmują 0.800 dzieci. Uruchomiono również szkoły śre- . dnie, jak: gimnazjum i liceum męskie, inmazjum i liceum żeńskie i Państwowe 1 Icenm Pedagogiczne; z których to uczel
ni korzysta 1.300 uczniów. Ze szkół za-
Sądy apelacji gdańskiej
w walcu k szabrawnicIwuiH
WARSZAWA, 24.VHI. (Połpress). Na terenie apelacji gdańskiej w okręgach koszalińskim i szczecińskim, przewidzia
ne jest uruchomienie 35 sądów grodz
kich. Wobec braku obsady personalnej sędzia grodzki większego ośrodka prze
ważnie powiatowego, ma powierzoną ptaczę nad jednym lub dwoma sąsiedni mi sądanu grodzkimi. Opieka ta polega na tym, tk sędziowie wizytuję powierzo*
ne sohie tereny i dokonują na miejscu najważniejszych czynności sądowych.
dzieci z 60 sitami nauczycielskimi. Zor
ganizowano również szkolę powszedni:) dla dorosłych i kurs pedagogiczny.
W stadiun^organizaeji jest gimnazjum.
» • •
W pow. bytomskim jest czynnych fi szkół z 380 uczniami o 13 sitach nau
czycielskich.
Pow. lęborski um 18 szkól.
W Pite doskonale rozwija się szkoła Żpowsoeebna, która założona w uiu liczyła 9 uczniów, a obecnie liczy icli 2C0.
Pow. Gorzów ma 5 szkół'powszech
nych, 1 przedszkole, gimnazjum rolni
cze i handlowe.
W Starogardzie i w powiecie staro
gardzkim jest już 9 szkół powszechnych,
a od l.IX 1946 r, uruchomione będzie gimnazjum i liceum.
Wszędzie widać wybitny brak sił nau
czycielskich, wskutek czego organizacja szkolnictwa postępuje .irdzo powoli. W- całym pasie nadmorskim i uadodrzańskini pierwsze szkoły powszechne organizuje się w powiatach: Cićlępin^ Cylichów, Ża
rów, Trzcianka, Myślibórz, Cliosr.cz.no, Perzycc, KamiciT, Królewiec a. Odrą, Gryfin, Zagórze i Nowogard.
* * •
Na olskim utworzono 16 in
spektoratów szkolnych. Nauczycieli za
trudnionych ogółem na OpoLszczyżnie jest 601. Liczba h. znikoma, hiorąc pod
uwagę potrzeby.
W obecnej chwili najhardziej istotnym problemem jest nauczanie języka polskie
go. W tym uetu podzielono dzieci według rocznika i znajomości języka -niskiego.
Dotychczas otwarto 103 przedszkola, k łó re oląjęły 7.500 dzieci, a opiekę objęto 158 wychowawczyń.
W bardzo wielu miejscow. setach zu eełnic brak szkól powszechnych a powo dn niedostatecznej ilości sit na
skic.h. s i
K konjka K ulturalna
OGÓLNOPOLSKI ZJAZD S.A.R.P.
W dniach od 27 do 29 hm. odbędzie, się w Warszawie ogólnokrajowy zjazd dele
gatów Stowarzyszenia Are’ J ó w R. P.
Porządek dzicuny obrad obejmuje za
gadnienia dotyczące odbudowy kraju, statutu S.A.R.P., sprawy wydziałów archi tektury, szkoleniu zawodowego itd. Ma być też dokonany wybór kandydatów do mającej powstać Państwowej Rady Ar
tystycznej,
ZGON PROFESORA ST. CIECHANOWSKIEGO W Krakowie zatarł wybitny lekarz dr Stanisław Ciechanowski, profesor patalo- gii doświadczalnej U. J„ członek Polskioj Akademii Umiejętności.
TOWARSZYSTWO PRZYJACIÓŁ MUZYKI WE WROCŁAWIU We Wrocławiu odbyło się zebranie Ko mitelu Organizacyjnego Towarzystwa Przyjaciół Muzyki. Celem Towarzystwa będzie udostępnienie muzyki szerokim masom, stworzenie polskiej orkiestry i zabezpieczenie instrumentów muzycz
nych na terenie Wrocławia.
CYKL FILMÓW O ZIEMIACH ODZYSKANYCH Wytwórnia filmowa W. P. przystąpiła do roalizacji cyklu filmów krajoznawczo- reportażowych o odzyskanych obszarach Rzeczypospolitej. Zadaniem icb będzie popularyzacja zagadnierj, związanych c odbudową życia polskiego na tych tere
nach oraz zapoznanie najszerszych mas
społeczeństwa z pięknem naszych ziem zachodnich.
Pierwszym z tyeii filmów jest reportaż Stanisława Urbanowicza pt.: „Odrą do Bałtyku". Ilustruje on bogactwa gospo
darcze i' kulturalne ziem nadodrzańskich, zupoznaje z ich różnorodnym krajobra
zem, przedstawia powrót polskiego ży- uia państwowego, na odwieczne ziemie piastowskie.
„ D W IE G O D Z IN Y -
Ewa Szelhiug - Zarembina i I. M. Szan
cer zakończyli opracowywanie literac
kiego scenariusza filmu pt.: „Dwie godzi
ny". Tematem scenariusza jest nowe ży
cie, które w różny sposób rozpoczyna w powojeunej rzeczy wislości każdy z boha
terów filmu. Dzięki silnemu skondenso
waniu akcji autorzy dają dramatyczny wycinek z życia kilkunastu osób, których losy splatają się ze sobą na przestrzeni dwóch godzin.
Scenariusz len zrealizowany zostanie przez Aleksandra Fordu, jako jeden z pierwszych polskich filmów pełnoprogra- mowyęh.
(jt& pttĄ ia.
Duże miasto — to nic aaopkfe Jeden Lublin — dwie Eorop#
Ceny? Ceny też nie wiejskie.
Lecz prawdziwie eu-ro-pej-ańiel
K w a d r a n s p r z e d k a t a s t r o f ą ...
Cytujemy słowa senatora A. Wysoc
kiego, wypawicdziuuc ua Komisji Spraw Zagraniczny- -nalu, charakterystyczne dla ówczesnych czasów. Przomówóui.e lo powtarzamy za ultrasauaeyjuym ^Kurie
rem Porannym" z du. 13 iimrcu 1935 r.
„Witamy Pana MlnisBa Spraw Za
granicznych Decka po okresie najtrud
niejszych przejść. Z gry wypadków, któ- ee przetoczyły się nad światem Polska wyszła wzmocniona moralnie i mate
rialnie. Nic jest to niespodzianką dla - każdego, kto zna politykę min. Becka, wiernego kontynuatora idei politycznych wielkiego marszałka".
Otóż to... Trzeba było poznać politykę Becka, czyli domyślać się o co tu wiuśai- wic chodzi, aby coś niecoś z niej zrozu
mieć, Ponieważ u a ród nic zgłębił lej po- IPyki —- był nią bardziej zaskoczony, niż zdziwiony. Bo ostatecznie za czutsów sa
nacji trudno było się czemuś dziwić.
Jfcdfiym słowem: wszystko, co słę ro
biło i co było dziwne w Polsce przed- wrześniowej, zapisywało się na rachunek albo Udai" Piłsudskiego, albo też jego
„testamentu"^, I jedno i drogie było spo
wite mgiełką tajemniozości, ja k a zwykle grzysługuje wielkim Octobtantoin.
W dalszym ciągu wspomnianego prze
mówienia dowiadujemy, się:
„W tych przełomowych czasach wszy
stkie układy zawarte przez ruin. Becka przetrwały ciężkie chwilo i zachowały sw ą wartość. N asze sukcesy w polityce zagranicznej zaplazą się złotym i zgło
skam i na kartach historii. Minister Beck dobrze się zasłuży! narodowi pslsklenm".
Raczej dobrze się mu dał we znnkt razem ze swą polityką i jej sukcesami, jakie zapisaliśmy w naszej historii nie tyle złotymi, co krwawymi zgłoskami.
Gdyby sen. Wysocki przemawiał w kil
ka mfSłięcy później, usłyszelibyśmy za
pewne jak te wszystkie układy mih.
Becka wykazały swą właściwą wartość, rozsypując się w gruzy. Zawiodły nawet tak „potężne” sojusze, jak z Rumunią, Łotwą 1 Estonią, z władcą Auuniu i kró
lową Bananu. Zawiodła przyjaźń z Wę
grami. Zawiódł nawet fakt, że został za
warty pakt z samym Hitlerem.
S. K.
K urs id eow o-w ych ow aw czy w Ł od zi
Wicepremier Mikołajczyk wyMaduwcfcy
P r e m ie d la r o ln ik ó w
Z arząd zen ie M inisterstw a B u ln ię te *
/ WARSZAWA. 27.VJIL Każdy gospo
darz wiejski, który do dnia 1 lutego 1945 r. odda państwu świadczenia rzeczowe, będzie premiowany towarami przemysto-
;Wyrai po cenach państwowych (sztyw
nych), Oprócz premii zasadniczych, mi- nistĄ- aprowizacji 1 handlu zarządzeniem z dnia 16 bm. ustalił premie dodatkowe dla. rolników, którzy pierwsi w danym
■ ojswódtłwia spełnią obowiązek dostaw.
Zarządzenie to brzmi:
1. Na terenie knżdegę województwa przydUolam jaka gram ie c a wykonane
obowiązkowo dostawy zbóż po 1 tonie cukru według poniższych przepisów.
2. Wyżej przewidziane premie otray- mają dwie gromady, które na terenie da
nego województwa pierwsze wykonały obowiązkowa dostawy w miesiącach sierpniu i wrześniu reku 1946 w wyso
kości 25’/« planu rocznego. Treść powyż
szego zarządzenia będzie podana rolni
kom przez obwieszczenie w zarządach gminnych i ua tablicach, przeznaczonych do ogłoszeń. paiUieaayełs. w- poszcsegóL nyeh. gromadach, ‘ " S * - v
Celem utrwalenia 1. pogłębienia narta wienia ideowego wśród pracowników oświa towych, M inisterstwo Oświaty zorganizo
wało dwutygodniowy kurs dla wizytatorów, inspektorów szkolnych, kierowników i nau
czycieli.
Catoćć prac rozpada się na trzy działy:
Dział pierwszy: historyczny obejmuje dzieje polskiej myśli demokratycznej, hi
storię w alk o demokratyzację oświaty, a- tializę stosunków polityczno-gospodarczych w ostatnich dzieaięotu latach, oraz dzieje Polski w dobie drugiej wojny światowej.
Dział drugi; „zagadnienia współczesną- obejm uj. rozważania na tem at isto ty de- molcracji, zagadnienia ekonomiczne refor
m y rolnej, uprzemysłowienia kraju ziem zachodnich oraa polskiej polityki zagrani
cznej.
D ział trzeci omawia ośw iatę w Polsce współczesnej. A wlęo sprawy likwidowa
nia skutków wojny w dziedzinie moralnej, .zagadnienie demokratyzacji ośw iaty w
ni* w Polsce, problem ideała wychowaw
czego demokratycznej szkoły polskiej.
Poza tym w programie kursu znajduje się szereg zagadnloń z dziedziny spóMrt”!
oaośęt haroeratwa itp.
Wśród, prelegentów obok wicepremiera St, Mikołajczyka spotykam y następujące nazwiska: Czesław Leśniewski — prof Unlw. W arsa, Roman Werfot — redaktor naczelny „Głosu Ludu", Andrzej Grodek — prof. SGH, w icem inister ośw iaty Wł. Bień
kowski, dr żanna Kormanowa, Wacław Sohayer, Maria Grzegorzewska, Maria Os
sowska, St. żółkiew ski l szereg innych.
U czestnikam i kursu są delegaci w szyst
kich kuratoriów szkolnych z obszaru ca
łego państwa.
Otwarcia kursu w dniu 20 sierpnia or.
dokonał w imieniu władz szkolnych kąra- tor Okręgu Szkolnego Łódzkiego — ob.
3tellga. k u rs odbywa zlę w gmachu Pań- atwowej Szkoły Przemystowo-Teohnlcznej.
