K
V W im
N I E Z P L E Z N E P I S M O D E M O K R A T Y C Z N E
rffiiriaiiłfiiinii
L u b lin , so b o ta 26 m a ja IS4S r . 4t»«* 8 6
Sprawa odbudowy
(c) J e że li w eźm iem y do rę k i jak ą k o l
w ie k gazetę, jcża.ii zn ajd ziem y się na joH m k o lw i« k zabraniu, to nieuchronni*;
n ap otkam y l u t u sły szy m y w yp o w ied zi;
odbudow a, o d b u d o w u jem y, o d b u d u je
m y. H asło odb u d o w y zapanow ało nad c a łym naszym ob ecn ym życiem p ań
stw o w y m , p o lityczn ym , gospodarczym , sp ołecznym . J est ono sym bolem rozpo
czy n ają ceg o się o k resu pow ojennego. W k rótkim , lap id arn ym sk ró cie podaje ono p o g r a m naszej działalności na najb liż szą przyszłość. Jest to hasło sztandaru*
vr%\ jed n ak w sk u te k tego p ow tarza
no ,frst często, w ię ć ja k z w y k le w takie!'.
W ypadkach b a czyć m usim y, a b y nie .iteje «ńę w końcu czczy m frazesem .
S V w e m odbudow a o b e jm u je m y ca ły sp lot d ziałań k-decr-m ych dla n ap raw ie
nia szkód p o czyn ionych p rzez w o jn ę w t w szy stk ich d zied zin ach życia. W w ę ż
szym zn aczen iu m yślim y z w y k le o n a
p raw ien iu szkód w y w o ła n y c h w ż y c iu gospodarczym . W d zied zin ie przem yska będzie to uruchom ienie fa b ry k i zw ię k szen ie ich w y d ajn o śc i, w d zie d jin ie ko
m u n ik acji unorm ow anie i u spraw nien ie t^-','łprtrtu itd
P o w sta je zagadnienie, leto m a Inicjcr- w p ć > to m ą p rzed sięb rać te w szy stk ie czyn ności odbudow y. Z ośw iadczeń fni>V M in cą .w y n ik a jasno, że jeśli chodzi 0 p rzem ysł średni i d rob n y, o w a rszta t y rzem ieślnicze, to jest to n iczym n ie sk ręp ow an e p o le d ziałaln ości dla in icja t y w y p ryw atn e j. In ic ja ty w a państw ow a
•g ra n iczą się ty lk o do sp ra w w ielk ieg o p rzem ysłu .
Isto tn ym regu lato rem czyn ności pro
d u k c y jn y c h w naszych w arun kach je st ilość tow arów , zn a jd u ją cy ch się na' r y n ku. T a ilość to w aró w na ryn k u jest obecnie m ała, bardzo mała* i dlatego k a żd y w y p ro d u k o w a n y to w ar z ła tw o ścią zn ajd zie n ab yw ców .
Z u p ełn ie sp e cja ln y asp ekt przed sta
w ia p rzem ysł b u d ow lan y. W tym w y p adku odbiorcą je st bu d ow n ictw o , głó w n ie i p rzed e w szy stk im b u dow nictw o m ieszkan iow e. R ozw ój i odbudow a ce gielń , dachów ezarń, betoniarń, fa b ry k sto larszczyzn y bu d ow lan ej, posadzkarn 1 w ie lu in n ych za le ży n ajściślej od na
tężenia ruch u budow lahego. O dbudow ać p rzem ysł b u d ow lan y — to zn aczy zw ię
k szy ć natężenie ruch u budow lanego.
' Jesteśm y w pełni sezonu bu d ow lane
go. T y sią ce m ieszkań zostało zniszczo
n y ch w sk u te k d ziałań w ojen n ych . P a
n u je stra s zliw y głód m ieszk an iow y. M a
te ria łó w b u d o w la n y ch n ie potrzeba
■ prowadzać aż z d alekich stron, bo moż
na je zn aleźć lu b w yp rod u k o w ać na m iejscu. A nie b u d u je się nic. A pięó ty s ię c y robotników b u d ow lan ych w L u b lin ie p różn u je lu b za jm u je się sp eku
lacją , a b y żyć.
D laczego nie b u d u je się nic? C zyn n ik kom p etentne zw a la ją w in ę na b ra k p ie
niędzy, na trudności transportow e, na to i owo. A le czy ty lk o to je st p rzy c z y ną?
P rzych od zą do nas lis ty z różnych stron w o je w ó d ztw a i oto ok azu je się, że budoW ać m ożna, je ś li się chce. O to w pow . łu k o w sk im R ada N arodow a gm.
Ł u k ó w postanow iła w y b u d o w a ć m uro
w an ą szkołę w e w si C zerśl. I w agon ce m en tu p o tra fili ztakupić 1 środki na b u dow ę zebrać. D ru g a szkoła m urow ana m a stanąć w e w si S ień ciaszcze te jże g m in y.
A b y Budow ać, trzeba nJe ty lk o m leć środki. T rzeb a m ieć odpow iednią d y s
p o zy cję p sychiczną. P ew n ie , że plotki o kołchozach o so w ie ty za cji h am ow ały in iciatY w e p ryw atn ą. D ziś po oświad-
Przyjęcie na Kremlu
na cześć ctawódców tzm m m l frraiś
MOSKWA, a j. V. •» m ija rząd Związ
ku Radzieckiego urządził as Kremlu przyję
cie na cześć dowódców Czerwonej Armii Na przyjęciu obecni byli członkowie Prezydium Rady Najwyższej ZSRR, Komisarze Ludowi, członkowie C K WK.P (b), przedstawiciele Czerwonej Armii i floty wojenno-morskiej, oto?. wybitni dzieJwtre przemysłu, nauki, sztu
ki i literatury.
Na przyjęciu wzniesiono soasty na cześć ArmH Czerwonej, marszałka Stalina, Moloto-
*.» i innych. Marszalek Stalin powiedział -Łnoeząc toast! „Piję aa zdrowie naszego os
ranki’, radzieckiego, a przede wszy.rki.tn narodu rosyjskiego, ponieważ cdznaczył cię on naj
bardziej w czasie wojcy. Byl nie tylko przy
wódcą pozostałych narodów, ale dał również dowody stałości charakteru, wielkości umy
słu i cierpliwości. Rząd nasz popełnił wiele błędów kiedy armia nasza cofała się. Naród rosyjski nie stracił jednak zaufania do swoje
go rządu. T o zt-rfanie zapewniło nam zwy
cięstwo".
W czasie jm yjęc.a odbył się wielki koncert, w którym wzięli udział najwybitniejsi artyfci
■ stolicy.
Polscy górnicy z w i e d l i ugłęfrie wegiowe
1 p o d M o s ^ ą
Górnicy polscy mieli sposob- zniszczenie dokonane przez MOSKWA, l j . V. — Pobita delegacja gór- I: kompresory,
ników zwiedziła podmoskiewskie zagłębie I ność widzieć węglowe. Na dworcu górnicy polscy witani \ Niemców.
‘•yłi przez delegację górników sowieckich, 1 Wieczorem nastąpiło spotkanie między gór- tawicieli prasy i ambasadora Mcdzelew- > .v i»m i polskimi a stachanowcami w Pałacu
tkiego. 1 Knkury
Dyr. zarządu przemysłu węglowego uf. To
polski w przemówieniu wyraził wdzięczność Czerwonej Armii, która uwolniła Polskę od zaborcy. Górnicy polscy pragną zabliźnić ra
ny zadane ojczyźnie przez wroga, przykładem dla nich w pracy jest Związek Radziecki.
Dziękując za gośc/nę ini. Topolski zaznacza, że odtąd nic nie potrafi zakłócić dobrych sto
sunków polsko-radzieckich. Następnie wznie
siono okrzyki na cześć(mam. Stalina, Czer
wonej Armii i przyjaźni polsko-radzieckiej.
Następnie górnicy zwiedzili szereg kopalń, zapoznali się z urządzeniami, obejrzeli windę
* Członkowie rządu „nlenTeckiego"
iiareszc e uwiezieni
Doenitz, Krossig, Jodl, Spetr zostali wyco
fani t lak zwanego „rządu niemieckiego" w Plensburgii i są obecnie jeńcami. Akt uznania ich za jeńców odbył się na pokładzie statku
„Patria" w obecności przedstawiciela rosyj.
skiego i amerykańskiego. Dygnitarzom sztabu niemieckiego oświadczono, że od tej chwili są jęńcami i zawieszono im numery na szyi.
Dcciutzowi pozwolono wziąć jedną z jego licznych walizek. Friedenburg zamknął się w łazience, gdzie popełnił samobójstwo.
S a m o b ó jstw o HimtiKoru
LON D YN , aj. V. — Z Londynu prostu
ją, że szef gestapo Heinrich Himmler popeł
nił samobójstwo nie przez powieszenie, lecz przez otrucie. Został on ujęty przez żandarme
rię brytyjską w Bremerwflrde. Himmler ubra
ny po cywilnemu, miał dokument na nazwi
sko Hinziger zwalniający go z wojska. Zgolił wąsy i na prawym oku miał opaskę. Został on umieszczony w obozie niedaltko kwatery gen. Dempsey‘a. Podczas badania lekarsk:e?,o Himmler gwałtownie odwrócił głowę i prze
gryzł fiolkę z cjsnkiem potasu. Po, rj minu
tach zakończył tycie.
Ha Riarg nesia wyborów do panam antu angielskiego
LON D YN , zj. V. — Dzień dzisiejszy po- (przedstawia się następująco: ij czerw ca rot- świecił premier Churchill na utworzenie no
wego rządu. Więcej niż sto miejsc wymaga obsadzenia. Najprawdopodobniej ministrowie partii konserwatystów, partii pracy oraz li
berałów pozostaną ci sami. Program wyborów
Oświadcz«fiie 5ii*e3!ydewSa Trumana w snrawfP dostaw Europy
W ASZYN G TON , ł j . V. Prez. Truman oś
wiadczył wczoraji, że wg sprawozdania Izby Rozrachunkowej „Lend and Lease" (umowa o pożyczkach i dzierżawach) od marca 1941 roku Ameryka wysiała do Europy sprzętu i towarów na sumę 9 miliardów 700 milionów
funtów szte.-lingów. Z tego na rzecz Anglii przypadł 6 miliardów iją miliony f. szt. Na
tomiast Anglia wysiała do Ameryki towarów na sumę 1 miliard ąoo milionów funtów szter- lingów,
Wywiad z min. Szubaszic&m
Meksykańska gazeta ,,E1 Nation" podaje wywiad z jugosłowiańskim ministrem Szuba- szLem. Minister jugosłowiański analizuje sto
sunek Jugosławii do Związku Radzieckiego.
„Nie jest. prawdą, jakoby w Europie były na
rzucone rządy" — powiedział między innymi Szubaszioz.
Zarówno rząd Czechosłowacji jak Jugosławii zostały uformowane jeszcze w okresie, kiedy Czerwona Armia nie interweniowała w spra
wie oswobodzenia tycl\ państw , od niemiec
kich okupantów. Dowodem tego jest działal
ność prezydenta Benesza w -Londynie i mar
szałka Tito w Jugosławii. Przyjaźń nasza ze Związkiem Radzieckim oparta jest na poczu
ciu niezależności i sprawiedliwości. Czerwona Armia wycofa się z Jugosławii. Związek Ra
dziecki żyje w przyjaźni z wszy,.k.mi, nie będzie jednak tolerował państw spiskujących przeciwko niemu.
P o rw a n i p r z e z N iem ców p o w ró cą do s w y c h k ra jó w
LON D YN , z j. V. Plan repatriacji został już opracowany. Półtora miliona Rosjan, któ
rzy znajdują się na obszarach zajętych przez sojuszników, ma być odtransportowanych do ojczyzny. 750 tysięcy obywateli państw za
chodnich, wśród nich aj tysięcy jeńców bry
tyjskich i IJ tysięcy amerykańskich, znajdu
jących się na obszarach zajętych przez Czer woną Armię, ma być odesłanych na zachód.
pisanie wyborOw, ai czerwca ogiosecu.c list kandydatów, po czym listy kanuydauiw zo
staną wysiane do wojsk angielskich ziiajdują- cych się poza krajem, a j lipca odbędzie się glosowanie, aj lub 17 lipca nastąpi ogłoszenie wyników wyborów.
Przed niedzielą zostaną podane niektóre nazwiska nowych ministrów Tymczasowego Rządu. Peink lista zostanie podana do w.a- domości publicznej dopiero przed niedzielą.
Przypuszczają, że ilość konserwatystów w no
wym rządzie się powiększy.
Członkowi# rządu z Partii Pracy, między nimi wicepremier Attlee, wrócili do Londynu.
LON D YN , i j . V. (Tasz). _ Jak donosi polityczny obserwator agencji Reuter na 640 mic.se w angielskim parlamencie wystawiono okoio 1000 kandydatów. Partia Konserwatyw
na daje ponad joo kandydatów, l.abour Par
ty około joo, Partia Liberalna joo. Przewi
dziany termin wyborów — j lub u lipca.
LON D YN , aj. V. —- Partia Praev ośw ad*
cryla, że rezolucja dotycząca nie brania udzia
łu w obecnym rządzie została na razie odło
żona, a rezolucja w sprawie upaństwowienia Banku Angielskiego, transportu i kontroli nad monopolami została wycofana na rzecz re
zolucji w sprawie ogólnego oddania przemy
słu pod kontrolę państwa. Poza tym uchwalo
no rezolucję, aby Partia Pracy domagała się ujawnienia spółek brytyjskich należących do międzynarodowego kartelu fabryk zbroje
niowych.
U:ec!e Juliusza Strerche^a
LON D YN , a j. V. — Z Londynu donoszą,
>e Juliusz Streicher, znany działacz hitlerow
ski, wydawca „Stllrmera" został ujęty prze*
władze sojusznicze w okolicach Brrchtes^a^en.
Z konferencji w San Francisco o«ieki w«ohód
N a konferencji w San Francisco pięć mo
carstw osiągnęło porozumienie w sprawie układów regionalnych oraz systemu’ powier
nictwa dla państw mandatowych. Istnieje
przekonanie, ie rozbieżności co do dwóch punktów zostaną usumęte po otrzymaniu od
powiedzi * Moskwy,,
czenrach m m. M inca i ostatnio w ic e p re m iera G om ółki h am u lce tak ie p ow inn y zniknąć. I kołch ozy, i so w ietyzacja są tylk o straszakiem i z palca w yssan ą bzdurą. Chłop, k tó ry otrzym ał ziem ią z p arcelacji, robotnik, k tó ry o trzym ał d ziałkę podm iejską, in teligen t posiada
ją c y plac, pow inian na sw ojej ziem i się osiedlić, dom i zabudow ania gospodar
skie n a niej budow ać, « pom agać m u w
tym pow inna Sam opom oc Chłopska, ro
botnicza 3 pracow nicza. P ow in n a ró w nież pozostać i rozw inąć się akcja budo
w lana spółdzielni m ieszk an iow ych w m iastach, którym m iasto w in no p r z y d zielić odpow iednie teren y. Bo rzecz p terw ^ ft — to chcieć i działać, a nie cze
kać z założonym i rękam i.
B u d ow lan y sezon tegoroczny n ie 00- w in ien b y ć sezonem m artw ym .
LON DVN , i t . V. — Radio tokijskie dono
si, ie 180 samolotów * ba* ua lotniskowcach atakowało obiekty lotnicze w południowej Japonii. Premier japoński wezwał towarzy
stwo przemysłu lotniczego do podwojenia pro
dukcji.
Na Okinawie gwałtowne walki toczą się na ulicach Naha, głównego miasta wyspy. Na wschodnim wyhrz.eżu oddziały amerykańskie poczyniły daltz* postępy.
Na Mindanao j dywizje amerykańskie po-
| łączyły się na środkowym pła.kowv>u i opa
nowały całkowicie aieć drogową w centrum wyspy.
Chińczycy posunęli rie o jo km od Fu-Czsu i zdobyli miasto Lirn-Kiang.
Na Nowej Gwinei Australijczycy zajęli przylądek Moen,
1
1 HS-Ą - w n r r r » * t łir ą Nr. te
L a n i a p o d z i a ł u
L U D Z IE Z A .K . A „ID E O L O G IA "
L O N D Y Ń S K A
C o n ajm n iej n ietaktem są w sze lk ie p rób y utożsam iania w ie lk ie j m asy żo łn ierzy z o rgan izacji A K z p rzy w ó d c a mi i _ pożal się B o że — „id eo logam i"
A K . N ietaktem b y ł p lakat, zresztą n a
tych m ia st w y co fa n y , na którym żołnierz a k ow sk i je st nam alow any w to w a rzy st
w ie faszystów .
S tan o w isk o w tej sp ra w ie kierow ni- Jtów n a w y p ań stw ow ej — a zarów no nasz P re zy d e n t ja k i P rem ier, ja k o N a c z e ln y D ow ódca W . P. — są ludźm i, k tó r z y b ez p rze rw y b ra li u d ział w w a l
ce w k raju — jest jasn e i n ied w u zn acz
ne. Na p ogrzeb ie o fiar p ow stania w a r szaw skiego, dnia 27 m arca, P re zy d e n t B o le sła w B ie ru t p rze c iw sta w ił B o ro w i c a ły lu d W arszaw y. N aczeln y D ow ódca W ojsk a P olsk iego M arszałek M ichał R o la -Ż y m ie rsk i w sw oim p rzem ów ien iu pow ied ział:
' * „W alk a A rm ii L u d o w e j, Jej sztabu, je j b oh aterskich żo łn ierzy i żo łn ierzy P A L i M ilicji L u d o w ej R P P S , w a lk a sza re j m asy żo łn ierzy A K i w ie lu b r r i- m ien n ych b o h ateró w — to p rze ja w w sp an ialej w ielkoduszności, k tó ra k a za ła im u m ierać i gin ąć za cudze b łęd y, a le do końca, do ostatniego tch u pozostać s N arod em ".
D n ia 3 m aja w sw ym exposó P rem ier E d w ard O sóbka - M oraw sk i p ow iedział:
„R zą d T y m cza so w y n ig d y n ie odniósł się ł n ie odnosi w rogo do szerego w ych czło n k ó w A K i in n yc h u gru p ow ań , k tó r z y szczerze za d ek laro w a li się lu b d e
k la r u ją w p rac y dia sa ń stw a ".
S ta n o w isk o jesn e i niedw uznaczn e.
N ie m oże b y ć lin ii podziału m iędzy jed n y m a drugim . P olakiem , k tó ry w a lc z y ł i g in ą ł w w a lc e z okupantem o Jedno i to sam o — o P olskę. N ie m ożę b y ć i nie ma lin ii podziału m ię d zy chłopcem z A L a chłopcem z A K , k tó r y g in ą łw m u r a c h W arszaw y, z r y w a ją c opaskę dlatego, że
„za P o lsk ę u m ie ra się b ezim ien n ie".
N ie m a lin ii podziału m ię d zy w d o w ą i
•iero tą po p o ległym w b o ju z N iem cam i alo w cu , akow cu czy czło n k u in n ej o rg a n iz a c ji — rod zin y w szy stk ich b o jo w n i
k ó w o P olsk ę w in n y b y ć pod opieką i będą jed n ak ow o ją zn ajd ow ać w apara
cie państw ow ym . I n ie ma linii podziału m iędzy grobem akow ca, p alow ca, a lo w - ca, p o le głych w w a lc e z faszyzm em h i
tlero w skim . . ... ...
W a lc z y li z okupanteirt w s zy sc y u czc i
w i P o la cy: ci z A rm ii L u d o w ej, św iado
m i ce ló w i zam ierzeń sw oich p rzy w ó d c ó w i ich ideologii, i ci z A rm ii K r a jr - w e j, nieśw iadom i zam ierzeń sw oich pro
w o d yró w . W p racy nad odbudow ą k ra ju i P ań stw a ci, co szczerze się do niej za b ra li, nie zn ają różnic. P oseł p artii, k tó r a b y ła jed n ą z p ie rw szy ch i n a jczy n - n iejszych w organizow aniu w a lk i z o ku pantem o P olsk ę d em ok ratyczn ą — ob.
E d w ard a O rłow sk a odw ażn ie i jasno to aform ułow ała na ostatn iej se sji K r a jo w e j R ad y N arodow ej.
„N ie p o zw olim y nikom u p rzy k ry w a ć się b iletem p a rty jn y m , p rzynależn ość do P P R to b ile t p a rty jn y , k tó r y d aje ty lk o jedn o praw o: p racow ać ja k n a j
sum ienn iej i ja k n a jo fia rn ie j, a jeśli trzeb a, to ży c ie zło ży ć na ołtarzu o jc z y - a n y ".
T em u przekon an iu h o łd u ją p rzy w ó d c y w szy stk ich rów n o u p raw n ion ych stron n ictw , w ch o d zących w sk ła d k o a lic ji. T a k ie są -w ytyczne R ządu T y m c za sow ego i K R N . A jeśli tu i ó w d zie te p ra w d y n ie d o ta rły do d alszy ch ogniw
— a napew no dotrą — to w in ę za to po
nosi dłu goletn i posiew n ien aw iści i w a lk b rato b ó jczych , p row ok o w an ych p rze-
„Id eologów " i p ro w o d y ró w orien tacji
„lo n d y ń sk ie j".
ID E O L O G IA I P R Z Y W Ó D C Y L in ia podz ału n ie b iegn ie m ięd zy a*a- ry m b ojow n ikiem A rm ii K ra jo w e j i A r mii L ud o w ej, m iędzy jed n y m a drugim P olakiem . P rz y tła c za ją c a w ięk szo ść nr szego snołeczeństw a w c ią g u m iesięcy zrozum iała, k to d ąży do ire n o d le g łe j Polski, a kto p ragn ie a w a n tu r, w a lk bratohó - yoh i klęski. G d y b y B ór-K o- m orow ski, sp raw ca ru in y n ą sze i sto li
c y I n ie Winnej śm ierci ty s ię c y boh ate
rów , stan ął d zisiaj przed Sądem N a jja śn iejszej R zeczyp o sp olitej, w skład któ
rego w e szlib y ty lk o u czc iw i lu d zie z A K , o trzy m a łb y n a jw ię k szy w y m ia r k a ry za zbrodnie, k tó re popełnił.
T y m ja sk ra w ie j za ry so w u je się isto t
na lin ia podziału: m ięd zy p rzy tła cza ją cą częścią narodu i sp ołeczeństw a, bez ró ż
n icy sztandarów , pod k tó ry m i w a lczo no p rzeciw k o okup an tow i, a e m ig ra c y j
ną g ru p k ą lon d yń sk ich reak cjo n istó w i ich n ie liczn y m i pop leczn ikam i, b rato b ójcam i i p row ok atoram i w k raju . D ziś ju ż w iadom o w szy stk im , k to sta ł na cze
le A K : gru p a agen tów san acji, aw an
tu rn ik ó w i w in o w a jc ó w k lę sk i 1939 ro
ku, b ra to b ó jczych m ord ów j kn o w ań pospołu z gestapo w czasie o k u p acji, sp raw có w r u in y n aszej stolicy.
T a „id e o lo g ia " i c i p rzy w ó d c y zb an
k ru to w a li ca łk o w ic ie . K u czem u zm ie
rza ł program w a lk i, za ciek łej i n ien a w i
stn ej, p rze c iw k o Z S R R , liczen ie b ąd ź to na k lę sk ę C zerw on ej A rm i', bądź te ż na ro zd źw ięk i w obozie sp rzym ierzo n ych , ba! n a w e t na w o jn ę anglo-sow iecką. K u czem u zm ierza ły p ró b y p rze c iw sta w ie n ia Jednej części sp ołeczeństw a d ru g ie j, p row ok o w an ia w a lk b rato b ó jczych , za m azyw an ia w in y ludzi san acji, rato w a n ia k o n sty tu c ji fa szy sto w sk iej, je j pseu- d o-gen erałó w i p o lityk ie ró w ? K u cze
m u zm ie rza ł p osiew k ła m liw y c h w ieści w k r a ju i za granicą, ko m p ro m itu jących zw artość narodu?
Z m ierzało to w szy stk o do p o w rotu do w ła d z y R a czk ie w icza i S osn kow skiego, A d am a K o ca i Ignacego M atuszew ski'e- go. D op row ad ziła ta „id e o lo g ia " do p eł
nego b an k ru ctw a te j g arstk i re a k c y jn e j n ie ty lk o na forum m iędzyn arodow ym , ale i w e w ła sn ym ich obozie, w śród lu dzi, k tó rz y d łu g ie la ta b y li nieśw iadom i istotn ych zam iarów sw oich p rzy w ó d ców . I d zisia j u w ie rz y ć w realność na
w e t szczątk ó w te j „ideologiii" m ogą ty lk o zb ałw an iali an alfab eci p o lityczn i.
Z w y c ię ż y ła je d y n ie realn a i je d y n ie polska ko n cep cja w o jn y i p okoju : ideo
logia K ra jo w e j R a d y N arod ow ej, P o l
sk iego K o m itetu W y zw o le n ia N arodo
w ego i o becn ie R ządu T ym czasow ego, Z w y c ię ż y ła w oczach n arodu i na are
n ie m ięd zyn aro d o w ej.
I to zw yc ię stw o je st nieod w racałn e, ja k nieo d w racaln e i o stateczne Jest zd ruzgotan ie faszyzm u .
P O K Ó J
A rm ie sojusznicze, w p ierw szym p ę d zie C zerw o n a A rm ia , żo łn ierz polski, w y w a lc z y li zw yc ię sk o pokój. K ra jo w a R ada N arodow a i R ząd T y m cza so w y w y w a lc z y ły pokój w Polsce.
Co ozn aczało b y zw y c ię stw o „id eo lo g ii" i lu d zi re a k c y jn e j e m ig ra c ji — o tym m ó w ią r u in y i m o g iły W arsza w y, o ty m m ó w i ko m p ro m itacja rząd ó w A r ciszew skiego — R a czk ie w icza za g ra n i
cą, o ty m m ów ią św ie że m o g iły m ordo
w a n y ch sk ry to b ó jczo lu d zi w k raju . R aczk ie w icz, A rc isz e w s k i ozn aczają w o jn ę d om ow ą w P olsce, a tego sobie n ik t w k r a ju n ie ży c z y , ty m b ardziej, że z n ie liczn y m i am atoram i odnow ienia faszyzm u R ząd T y m cza so w y d a sob ie prędko i sp raw n ie radę.
W k ro czy liśm y w okres pokrojowej od
b u d o w y k ra ju . R ząd o w i T ym czaso w e
mu za w d zię cza m y je d y n ie słuszną poli
ty k ę so ju szó w z naszym i sąs:adarei, za w d zię c za m y szerok i d ostęp d o m orza i granice nad O drą, stw o rzen ie w tak szybkim czasie W ojska Polskiego, które brało u d zia ł w w a lc e na ulicach B e r li
na, za w d zię cza m y ed b u d o w ę p ań stw a i jego aparatu gospodarczego, za w d zię
czam y nade w szy stk o zjed noczenie k r a ju d la o d b u d o w y i d la p o koju .
N ie w ą tp liw ie — i tego n ik t nió u k r y w a — n a p o tyk a m y szereg trudności i m am y przed sobą jeszcze tru d u niem a
ło — a b y d zieło o d b u d o w y w k ro czy ło na norm alne tory. T w ó rcza k r y ty k a i d em okratyczna kon tro la sp ołeczeństw a, k tórej w y ra ze m b y ła ch o ciażb y ostat
nia sesja K ra jo w e j R a d y N arod ow ej, p rzy czyn ią się do tego, a b y te tru d no
ści b y ły ja k n a jszyb cie j pokonane. I zo
staną one pokonane.
Z d u m ą m ożem y stw ierd zić, że w o b e c trudności, p rzed jak im i zn a la zły się w szy stk ie k r a je w y zw o lo n e E u ro p y — P olsk a je st jed n ym z k rajó w , k tó r y szyb k o i sp ra w n ie id zie naprzód. A d zie je się to m. in. d latego, że:
lin ia podziału m ię d zy p rzy tła czają cą w ięk szo ścią sp ołeczeństw a, zjed noczo
nego w w o li p okoju 1 odbudow y a garst
ką fa szy sto w sk ich w a rch o łó w i b rato b ó jcó w została raz na zaw sze w y t y czona.
JERZY BOREJSZA („Rzeczpospolita" Nr. is<).
Oświadczenie partii so cja listyczn e j i kom unistycznej we W łoszech
RZYM , aj. V. (Tass). W Mediolanie odbył się ogólny zjazd kierowników socjalistycznej i komunistycznej partii pod przewodnictwem Menni i Tagliatti. Po zjeżdzie opublikowano oświadczenie, które głosi: „Jak wynikło * dyskusji komunistyczni partia, która zgodziła
«!ę w grudniu wejść do rzędu bez partii so
cjalistycznej, na mocy apecjalnej sytuacji wo
jennej, uważa obecnie, że tej sytuacji już nie ma. Ministrowie — komuniści jeszcze nie zgłosi!? dymisji jedynie w tym celu, aby uni
knąć kryzysu, zanim Komitet Narodowego Wyzwolenia ostatecznie porozumie się między sobą co dó sposobu rozwiązania tego kryzy
su. Socjalistyczna i komunistyczna partia po
wzięły decyzję wyjawienia społeczeństwu włoskiemu jakie przeszkody mogą wyniknąć w przyszłości n* drodze najszybszego stwo
rzenia w kraju politycznego kierownictwa.
Takie kierownictwo musi odpowiadać dąże
niom narodu i ważności zagadnień, które na- należy rozwiązać opierając się na Komitecie Wyzwolenia Narodowego, jako na organie zjednoczenia narodowego, powołanym dla u-
j zupełnienia czynności rządu i stanowiącym podtrzymania dla całej masy rzesz pracują
cych.
W zno w ien ie n a b o że ń stw w N orw eg ii
OSLO, a j. V. — Biskupi protestanccy w Norwegii, którzy w r. 1942 na znak protestu przeciw rządowi Quislinga zaprzestali odpra
wiania nabożeństw, obecnie na Zielone Świąt
ki odprawili uroczyste nabożeństwo. Kościo
ły wszystkich parafii były przepełnione.
P o sie d ze n ie N aro d ow ej R a d y E w a n g ie lic k ie J
WARSZAWA, (Polpress). W dniu ią maj* br.
odbyło się w Warszawie posiedzenie Rady Ewan
gelickie), która działała w czasie okupacji nie
mieckiej od roku 1941 w konsp racji. Narodowa Rada Ewangelicka uchwaliła m. in. zwrócić tię do Prezydenta KRN ob. Bieruta z prośbą o miano, wanie na mieace głowy kościoła ewangelickiego ks. biskupa Bursze, zmarłego w obozie w Ora- nenburgu, tymezaiowego zastępcę proboszcza pa
rafii ewangelickie! ks. Zygmunta M chaelisa.
Poza tym Narodowa Rada Ewangelicka uchwa
liła zwrócić się z prośbą do ministra Administra
cji Publicznej o uznan e Narodowej Rady Ewan
gelik e] jako tymczasowego Synodu (solskiego kościoła ewangelickiego.
Co n iszo inni
Najpierw elementen
Nasza działalność wydawnicza od caasu odzyskania wolności ograniczona była 1 jed
nej strony możliwościami drukarskWi— zwła
szcza w okresie do wielkiej ofensyw^stycznio- wej — oraz brakiem papieru. Obecnie stosun
ki się już normalizują i zaczyna się układania programów wydawniczych na najbliższą przy
szłość, Jedną z potrzeb najpilniejszych to po
trzeba druku podręczników szkolnych. Ka
towicka „Trybuna Robotnicza" uderza w związku z tym na alarm: <
..Czas już się o nis zatroszczyć. Czaj wielki,
>.-śli się zważy, że bliski jest koniec roku szkolnego, który dziecko polskie — to siej- młodsze, a więc najw.ększej troski wymagają
ce i - przeżyło bez elementarza.
Dane przedwojennych wydawców pouczą nas, ile to milionów egzemplaray elementarza wchłaniała rocznie szkoła; dowiemy się, że jest to książka, której nie kupimy używanej, be tazw/cuj perwszy czytelnik aostawia 1 nie;
Strzępy, zestawmy, ile egzemplarzy wydane w czasie okupacji. I gdy przypomnimy sobie, ilu na obecnym terenie mamy małych obywateli, którzy muszą i chcą się uczyć, jesne się Stenią że elementarz jest skarbem dostępnym tylko dla nielicznych azczęśliwców. A uczyć czytać bez elementarza ' — pewnie, też możne, eh jest to cofanie tię, odbieranie nitzej szkole powszechnej tych dydaktycznych adobyczy, które osiągnęła ona jeszcze przed wrześnie*.
A mamy przecież iść naprzód, nie w tyk Jest rzeczą oczywistą, i * dziecko, które zaczyna naukę bez podręcznika, jest zawito w sytuacji gorszej od tego, któremu rodzice za cenę dużych wyrzeczeń zdołali podręcz?
nik kupić. Słusznie pisze dalej „Trybuna Rep
botnicza": - >
„Milcząc o kulturę, powinniśmy g r u li wszystkim zacząć od właściwego postawienie
•prawy szkoły powszechnej, od stworzenie dłe niej szeregu edycji wartościowych podrączaa ków.
W obecnym stanie rzeczy grozi nem wiel
kie niebezpieczeństwo, że będą w Polsce tac*
którzy jej w ogóle nigdy nie posiedli. Bo neta, czyć się czytać bea elementarza może jednnata ka uprzywilejowana:
t) swymi zdolnościami, aj mająca U tuczy
cie!», chcącego i umiejącego uczyć w trudniry ezych warunkach. A chyba nie chcemy rezer
wować umiejętności czytania, jako przywilej*
dla wybranych.
Dlatego też ilekroć czytam w prasie n y e wiedzi wydawnictw, lub rozmawiam Z ludżeaż mającymi jakieś plany wydawn cze, mam •<
chotę powiedzieć im: wydajcie najpierw d e mentarz, najpierw elementarz".
Ale tu chodzić winno nie tylko o cierne*
tzrz, tu chodzi o sprawę podręczników szkol
nych w ogóle. Podręczników szkolnych nic nu, podręczników szkolnych brak. Jeśli pod
ręczników na przyszły .bardzo już niedaleki rok szkolny w odpowiedniej ilości nie potra
fimy wydać, to powinniśmy stworzyć przy
najmniej publikację tymczasową, zastępczą, wychodzącą tygodniowo j zawierającą bodaj przedruki obowiązujących podręczników, lut teksty, zawierające materiał minimalny dla przerobienia w szkole przez nauczyciela i uczniów w ciągu tygodnia. Projekt ten wyda
je się być zupełnie realny, a jest lepszym roz
wiązaniem sprawy, niż przepisywanie tekstów przez nauczycieli i odbijanie ich na powiela
czach, jak niejednokrotni* czyniono w roku bieżącym.
Projekt ten poddajmy pod rozwagę czyn
ników kompetentnych-
Jako*
Obóz śmierci w Chełmnie
CHEŁMNO, a j. V. — Komisja dla bada
nia zbrodni niemieckich podaje szczegóły do
tyczące obozu koncentracyjnego w Chełmnie.
Obóz został zorganizowany jeszcze w roku 1939 i znajdowali się w nim m. in. Polacy, Belgowie i Czesi. Cale kolumny roBhtników były zatrudnione przy tłuczeniu kości ludz
kich na proszek, który następnie wywożono do Kola nad Wartą i używano do budowy szańców obronnych.
Żydzi znajdujący się w obozie pracowali i spali w kajdanach. Nocą wypędzano ludzi z obozu, wtłaczano ich do aut, które następnie szczelnie zamykano. W autach znajdowały się specjalne aparaty wydzielające w czasie jazdy gazy trujące. Trupy wieziono do lasu i tam palono je w specjalnych piecach-
Prz.ywożeni do Chełmna ludzie nie wie
dzieli wcale co ich czeka, mówiono im bo
wiem, że jadą do Niemiec na roboty. W obo
zie zmuszano ich do pisania listów, w których donosili, że znajdują się w Monachium, lub i Lipsku i 00wodzi •» się doskonal*
Z chwilą zbliżania się front* kierownic
two obozu zaczęło niszczyć narzędzia mord*
i zabijać więźniów.
W kilku w ie r s z a c h
Ministerstwo sprawiedliwości podało do wiadomości publicznej, ż« proces Petain-‘a rozpocznie się ij czerwca.
* * *
Minister spraw zagranicznych Bidault i m,- nister zdrowia przybyli dziś samolotem z Waszyngtonu do Paryża.
* * *
W Berlinie zostało otwartych jooo sklepów żywnościowych. W Szczecinie wyszedł pierw szy numer gazety niemieckiej.
• » »
Między Stanami Zjednoczonymi a Szw.-jją została uruchomiona linia lotnicza.
* * *
W dniu wczorajszym zostało uruchomione połączenie lotnicze między Moskwą a Pragą.
* * *
Dnia xi. V miedzy Jugosławią a Bulganą
»~**ł zawarty układ koleiowo . tranzytowy
1
