Motto:A
„Uczcie się wzbogacaj
cie się — czekajcie."
Bezpłatny dodatek do „Głosu Wąbrzeskiego 4 *,poświęcony zagadnieniom rolniczym Nr. 11 Wąbrzeźno, dnia 22 marca 1930 r.
R o k I IJeszcze sprawa instruktora Rolnego.
P a n Ć w i e r d z i ń s k i z L i s e w a w R o l n i k u n r . 1 0 , . G ł o s u W ą b r z e s k i e g o . " k r y t y k u j e r z e k o m o s z k o d l i w ą d z i a ł a l n o ś ć P . T , R . n a t e r e n i e r o z p a r c e l o w a n e g o m a j ą t k u L i s e w o p - t u w ą b r z e s k i e g o .
Z a r z u t y p . C . s ą z ł o ś l i w e i b e z p o d s t a w n e w y p ł y w a j ą c e z w ł a s n y c h u r a ż o n y c h a m b i c j i .
P r z e < d r o k i e m b o w i e m u s i ł o w a ł p . C . o d e r w a ć o s a d n i k ó w , k t ó r z y n a l e ż e l i d o K ó ł k a R o i . , , G o l u b "
i s t w o r z y ć K ó ł k o w L i s e w i e , s t a j ą c s i ę p r e z e s e m t a k o w e g o . Z w r ó c i ł s i ę d o z a r z ą d u p o w i a t o w e g o P . T . R - u , b y t a k o w e z a t w i e r d z i ć . Z a r z ą d T o w . P . T . R . n i e c h c ą c r o z b i j a ć K ó ł e k j u ż z o r g a n i z o w a n y c h o d m ó w i ł . P a n C . ś m i e r t e l n i e s i ę o t o o b r a z i ł u s t o s u n k o w u j ą c s i ę w r o g o , d o t a k z a s ł u ż o n e j o r g a n i z a c j i .
J e s i e n i ą r o k u 1 9 2 8 , i n s t r u k t o r z y P . T . R . z o r g a n i z o w a l i Z w i ą z e k C e l o w y z a k u p u m a s z y n w L i s e w i e o ś w i a d c z a j ą c , i ż P a ń s t w . B a n k R o l n y u d z i e l a t r z y l e t n i k r e d y t , j a k t o j u ż b y ł o w w i e l u i n n y c h m i e j s c o w o ś c i a c h . W t y m c z a s i e B a n k R o l n y c o f n ą ł k r e d y t t r z y l e t n i u d z i e l a j ą c k r e d y t u t y l k o n a . J e d e n r o k . O s a d n i c y n i e z g o d z i l i s i ę n a j e d n o r o c z n y k r e d y t , t o t e ż w y c o f a l i p o p r z e d n i o p o d p i s a n y w e k s e l n a s u m ę 1 0 t y s i ę c y z ł o t y c h i m i e l i j e s z c z e t y l e c z a s u b y s i ę d o b r z e n a m y ś l e ć n a d k u p n e m m a s z y n d o u p r a w y r o l i p o d w i o s e n n e z a s i e w y .
D r z e w e k o w o c o w y c h o s a d n i c y s a m i n i e c h c i e - l i s a d z i ć n a w i o s n ę w r . 1 9 2 9 , g d y ż n i e b y ł o p e w n o ś c i , ż e z a k u p i o n e d r z e w k a n i e z o s t a ł y n a d m a r z n i ę t e w s k u t e k o s t r e j z i m y , k t ó r a s p o w o d o w a ł a o g r o m n e s z k o d y z p o ś r ó d d r z e w o w o c o w y c h .
B o l i t o o g r o m n i e p . C . ż e i n s t r u k t o r r o l n y d z i ę k i u s i l n e j i p l a n o w e j p r a c y z o r g a n i z o w a ł z n o w u z d e z o r g a n i z o w a n y c h p r z e z p . C . o s a d n i k ó w — ż e
z a ł o ż y ł t a m k i l k a S k c j i P r z y s p o s o b i e n i a R o l n i c z e g o , j a k : S e k c j e u p r a w y ż y t a — 8 u c z e s t n i k ó w ; s e k
c j a z i e m n i a k ó w 8 u c z e s t n . s e k c j a u p r a w y k a p u s t y 8 u c z e s t n , i s e k c j ę h o d o w l i d r o b i u 1 1 u c z e s t n .
B o l i r ó w n i e ż i t o p . C . ż e i n s t r u k t o r j e ż d ż ą c d o k a ż d e g o o s a d n i k a i z a g l ą d a j ą c d o j e g o g o s p o d a r k i u d z i e l a m u w s z e l k i c h f a c h o w y c h w s k a z ó w e k d o t y c z ą c y c h r a c j o n a l n e g o g o s p o d a r o w a n i a , A c o n a j w i ę c e j b o l i t o , ż e i n s t r u k t o r z y z a d a r m o p i s z ą w n i o s k i o p o ż y c z k i d o O . Z . w s z e l k i e r e k l a m a c j e , z a k t ó r e t o p r z e d t e m p i s z ą c p a n Ć w i e r d z i ń s k i ż ą d a ł j e d n e g o d n i a p r a c y o d o s a d n i k a . W t e n s p o s ó b p , 0 . s t a w a ł s i ę d o b r o d z i e j e m w ł a s n e j k i e s z e n i . G d y b y p . C . m i a ł n a c e l u d o b r o o s a d n i k ó w w L i s e w i , t o j a k o p r z e ł o ż o n y O b s z a r u D w o r s k i e g o s t a r a ł b y s i ę w n i k n ą ć w t r u d n e p o ł o ż e n i e k a ż d e g o o s a d n i k a , a n i e k i e r o w a ł s i ę p o l i t y k ą j a k t o m i a ł o m i e j s c e w c z a s i e o s t a t n i c h w y b o r ó w d o S e j m i k u P o w i a t o w e g o . F a k t e m j e s t , ż e p . C . p o w i e d z i a ł d o o s a d n i k ó w , i ż C i k t ó r z y n i e b ę d ą g ł o s o w a l i n a t ę l i s t ę , k t ó r ą s o b i e ż y c z y p . C , n i e m o g ą l i c z y ć n a ż a d n e w z g l ę d y u n i e g o , c o t e ż n i e b a w e m u s k u t e c z n i ł . P o s k o ń c z o n y c h w y b o r a c h p , C . z w o ł a ł o s a d n i k ó w , k t ó r y m t o p i s a ł w n i o s k i o z n i ż e n i e s z a c u n k u o s a d , o d m a w i a j ą c j e d n o c z e ś n i e t y m k t ó r z y g ł o s o w a l i n a l i s t ę i n n ą n i ż ż y c z y ł s o b i e t e g o p . C . , i w o g ó l e d o p u ś c i ł s i ę n a d u ż y ć w w y b o r a c h , k t ó r e t o d z i ę k i p , C . z o s t a ł y w t y m o k r ę g u u n i e w a ż n i o n e . T a k i m p r z e ł o ż o n y m O b s z a r u D w o r s k i e g o j a k i m j e s t P a n Ć w i e r d z i ń s k i n i e w ą t p l i w i e z a i n t e r e s u j e s i ę O k r ę g o w y U r z ą d Z i e m s k i g d y ż w p ł y w t a k i e g o , , p a n a " d l a P . T . R , j e s t s z k o d l i w y i d e
m o r a l i z u j ą c y . Osadnicy z Lisewa.
W DRUGIEJ POŁOWIE MARCA.
W s z y s c y r o l n i c y g o d z ą s i ę d z i ś n a j e d n o , ż e u p r a w a z b ó ż m n i e j s i ę o p ł a c a n i ż r o ś l i n p a s t e w n y c h I n i e t y l k o d l a t e g o , ż e z a m i ę s o i p r z e t w o r y z w i e r z ę c e m o ż n a j e s z c z e j a k ą t a k ą c e n ę u z y s k a ć , a l e i d l a t e g o , ż e p o r o ś l i n a c h p a s t e w n y c h r ó ż n y c h s t r ą - c z k o w y c h , k o n i c z y n a c h i o k o p o w y c h w s z y s t k o c o z a s i a ć — p e w n i e j s z e n i ż p o k ł o s o w y c h . P r a w d a ż e z t e m i p a s t e w n e m i r o ś l i n a m i w i ę c e j k ł o p o t u b o
i s p r z ę t c z a s e m s i ę p r z e w l e k a i o s y p u j ą s i ę ł a t w i e j
— a l e c o b e z k ł o p o t u n a ś w i e c i e ? W i ę c j e ś l i t o j u ż t a k i p o r z ą d e k n a s t a ł , ż e m u s i m y s i ę r a t o w a ć t r u - d n i e j s z e m i z a b i e g a m i u p r a w y t a k i c h w ł a ś n i e r o ś l i n , t o t r z e b a i t a k i e w y b i e r a ć , k t ó r e l e p i e j o p ł a - s ą t e n w y s i ł e k u p r a w o w y . B o t o n i e w s z y s t k o j e d n o c z y s i ę p o s i e j e n . p . g r o c h W i k t o r j ę , c z y t e ż g r o c h d r o b n y , c o t o j e d e n c z a r n y d r u g i b i a ł y , a t r z e c i ż ó ł t y . I d z i ś j u ż n i e w o l n o , j a k t o k i e d y ś b y w a ł o , s y p n ą ć b y l e j a k i m n a s i e n i e m p o g n o j o n y m u g o r z e
i p rz y o ra ć te n g ro c h — c h o ć to b y ło b e z k ło p o tu . D z iś tr z e b a w y b ra ć n a s ie n ie n a jle p sz e , n a w e t p r z e b r a ć p a lc a m i — b y a n i je d n o z ia rn k o n ie b y ło ro b a c z y w e , p o ła p a n e — a le c e ln ie w e lk ie i p ię k n e . W te n c z a s m o ż n a m ie ć p o c ie c h ę z p lo n u , z w ła s z c z a ja k s ię ta k g ro c h w ie lo c h p o s ie je w rz ę d y , p o te m o d z ia b ie , o c z y w iś c ie n a g ru n c ie c z y s ty m d o p ra w io n y m i u m ia rk o w a n ie z a s ilo n y m . P o w ia d a m u m ia rk o w a n ie , b o c h o ć n ie z a w a d z i p o d g ro c h ta k i n a w e t tro c h ę a z o tn ia k u p o d s y p a ć to je d n a k n ie m o ż n a g o s ia ć n a ś w ie ż y m g n o ju b o b y s ię s p r z ą t
n ę ło g ro c h o w in y . T rz e b a m u d a ć n a w o z u p o ta s o w e g o i fo s fo ro w e g o tro c h ę , p r z y te m w y b ie ra ć g ru n t n ie z a tę g i i n ie z a n is k i. P o d o b n ie i u p ra w ę w y k i p ro w a d z i s ię le k c e w a ż ą c o , a ty m c z a s e m m a m y ju ż n o w ą o d m ia n ę z w a n ą „ S o lo ” , k tó r a o w ie le p le n n ie js z a i le p s z ą d a je p a s z e n iż n a s z a z w y k ła m ie sz a n a z ró ż n y c h z ia m , o ro ż n e m p o c h o d z e n iu . N ie m o g ę tu o w s z y stk ic h n o w y c h i le p s z y c h o d m ia n a c h p is a ć b o n a to m ie jsc e n ie m a , z w ra c a m je n o u w a g ę w ty c h d w ó c h p rz y k ła d a c h , ż e n a le ż y k o n ie c z n ie d ą ż y ć d o d o s k o n a ls z y c h o d m ia n , b y m ie ć w ię k sz e p lo n y p rz y ty c h s a m y c h k o s z ta c h u - p ra w y . G ro sz k o w e ro ślin y o ty le m a ją w a ż n e z n a c z e n ie , ż e u p r a w a ic h p o w in n a b y ć n a w ie lu w ię c e j m o rg a c h p ro w a d z o n a , n iż to d z iś m a m ie js c e . A p rz e c ie n ie r a z s ię w id z i, ż e g d z ie ś n a p ia s k a c h g d z ie b y d o b rz e ró s ł łu b in , a n a w e t p e lu s z k a , c z y - s a r a d e la s ie je s ię o w ie s i z b ie r a s ię fu rk ę z m o rg a . T c s ię p o w in n o s k o ń c z y ć , b o g d y d z iś c z a s y ta k ie tru d n e , ty lk o d o c ie k ły i r o z str o p n y g o s p o d a rz b ie d ę p rz e trz y m a , a k to s ię u p ie ra p r z y d a w n y c h s p o s o b a c h i d a w n ie j p o p ła tn y c h z a s ie w a c h — z g in ą ć m u s i.
DROBNE PORADY. -
Około połowy marca.
W o g ro d z ie k o ło d o m ó w je s t u n a s w e z w y c z a ju , ż e k a ż d y , k to m a c h o ć p a r ę z a g o n ó w z ie m i)
p ro d u k u je w ła sn e n a s ie n ie k a p u ś c ia n e te z , ja k o p ie rw s z ą ro b o tę k o p a n ia w o g ró d k u w id z 'm y p rz y g o to w y w a n ie g rz ą d k i p o d o w e k a p u ś c ia n e w y . s a d k i, c o z d a ła b ie le ją i ś w ia d c z ą ż e to s ię iu ż w io s n a z a c z y n a . J e s t to d o b ry z w y c z a j, le ż e li s ię p rz y te m ra z m n a ź a k a p u stę — a k u r a t o d p o w ie d n ią d o p o s ia d a n e g o g ru n tu . A to w a ż n e , b o in n e g a tu n k i n a s a p a c h , a in n e d o z im o w e g o z a k w a s z ę la . J e d n a k , p ró c z k a p u s ty , w a rto b y i o p a r u m n y c ti o k o p o w iz n a c h s ię z a tro sz c z y ć — z a k -ó re p ła c i s ię c o ro c z n ie s p o ro p ie n ię d z y , a m o ż n a p o d o b n ie ja k k a p u stę s a m e m u d la s ie b ie , a lb o i d la c a łe j w s i p ro d u k o w a ć . D o ta k ic h n a le ż y m a rc h e w i b u r a k c z e rw o n y . N ic ła tw ie js z e g o ja k z m ó w ić s ię z c a łą w s ią i w y b ra ć o d m ia n ę n p . m a rc h w i Ś -te j W a ie rji.
c o to i d la in w e n ta r z a i n a w ła s n e s p o ż y c ie b a r d z o s ię n a d a je — k u p ić n a s ie n ia , a w n a s tę p n y m ro k u w y b ra ć o d p o w ie d n ie w y s a d k i i n a w e t z a p ó ł c e n y , ja k ą s ię p ła c i w s k ła d a c h — s ą s ia d o m ro z - s p rz e d a ć . P o p a r u la ta c h n a s ie n ie z m ie n ić , b o s ię w y ra d z a — z w ła s z c z a b u r a k c z e rw o n y i d a le j ta k s a m o p la n ta c ję p ro w a d z ić .
W ie d z ie to d o d u ż e j o s z c z ę d n o śc i w w y d a tk a c h p ie n ię ż n y c h — a p r z y te m m a s ię p e * w n o ść , ż e s u c h o s p r z ą tn ię te n a s ie n ie b ę d z ie z d ro w e i d o b rz e k ie łk u ją c e . S a d z e n ie w y s ta d k ó w m a rc h w i c z y b u r a k ó w — w y p a d a w ła śn ie w ty m c z a s ie c o i k a p u s ty — ta k s a m o tr z e b a z ie m ię d o b rz e u p ra w ić , z a s ilić i s a d z ić n ie z a g ę s to , n a jle p ie j c o 4 0 , 5 0
c m . w k w a d ra t. T r z e b a ty lk o p o s a d z e n iu p rz y s y p a ć c z u b y k łę b ó w z ie m ią , ż e b y z a ją c e ic h n ie o g ry z a ły , lu b n ie s p o d z ia n y w ię k sz y m ró z n ie u s z k o d z ił.
D ru g a s p r a w a d o ty c z ą c a p r a c p rz y d o m u to b ie le n ie d rz e w e k . R o b o ta ta je s t te r a z n a w e t ju ż n ie c o s p ó ź n io n a , a le je s z c z e m o ż e m ie ć w a r to ś ć w k a ż d y m ra z ie w ię k s z ą , n iż b ie le n ie k w ie tn io w e , c o to w ła ś c iw ie ju ż b y w a o d p a ra d y . C h o d z i b o w ie m p rz y b ie le n iu n ie ty lk o to , ż e b y w a p n o p o n a g ry z y - w a ło ró ż n e o w a d z ie k o n k o n y — a le ż e b y i c h ro n i
ło d rz e w k o o d n a g ły c h z m ia n i p rz e jś ć o d p o łu d n io w e g o c ie p ła d o n o c n y c h p rz y m ro z k ó w . T e z m ia n y b w ie m s ą b a rd z o d la d r z e w e k n ie b e z p ie c z n e , b o g d y s o k i o d c ie p ła ru s z a ją , a p o te m o d m ro z u k r z e p n ą , to ju ż n ie w r a c a ją d o ły k a — ta k , ż e o n o z a s y c h a i z n a ć w y ra ź n ie p o te m n a d rz e w k u , ja k b y je k to g o rą c e m ż e la z k ie m p rz y p ra s o w a ł. D rz e w k o p rz e z to c ie rp i, a c z a s e m i g in ie . W a p n o w a ć tr z e b a n ie ty lk o p n ie , a le i g a łę z ie , ja k s ię d a c h o ć b y i n a jc ie ń s z e . K to m a s a d z a r o ś n ię ty tr a w ą , to p o w in ie n te r a z c h o ć b y o k o p a ć d rz e w k a ta k , ż e b y k rą g s k o p a n y s ię g a ł ta k d a le k o , ja k k o ń c e g a łę z i d rz e w a — a p o w y g ra b ie n iu n a s ia ć n a to w y k i — a lb o łu b in u — c o a lb o s p rz ą tn ą , a lb o le p ie j, g d y w y ro śn ie , p rz e k o p a ć , a b y z a s ilić d rz e w in ę .
WYWÓZ ZBOŻA Z POLSKI.
W e d łu g o b lic z e ń w m ie sią c u s ty c z n iu w y w ie ź liś m y p rz e s z ło 4 ty s ią c e w a g o n ó w ż y ta (1 0 -to - n o w y c h ), 3 ty s ią c e w a g o n ó w ję c z m ie n ia , 5 ty s ię c y w a g o n ó w o w sa i b lis k o 4 ty s ią c e w a g o n ó w p s z e n i
c y . W m ie sią c u lu ty m n a s tą p iło ja k w ie m y p o r o z u m ie n ie z N ie m c a m i w s p ra w ie h a n d lu ż y te m . P o te m p o ro z u m ie n iu w ie le s o b ie o b ie c y w a n o . T y m c z a se m n a s z e p rz e w id y w a n ia s p ra w d z iły s ię , b o w m ie ś , lu ty m g w a łto w n ie z m n ie jsz y ł s ię w y w ó z z b o ż a z P o ls k i. C z e m u to p rz y p isa ć ? P o lity c e n ie m ie c k ie j g o s p o d a rc z e j, k tó ro d o p ro w a d z iła d o te g o , ż e
N ie m c y u s u w a ją c k o n k u re n c ję p o ls k ie g o z b o ż a , p o tra fili w ła sn e m z b o ż e m n a s y c ić ry n k i z a g r a n ic z n e . T e g o z b o ż a w k r a ja c h p ó łn o c n y c h je s t ta k w ie le , b o i R o s ja s o w ie c k a z w o z i g o o k rę ta m i, ż e n p . w S z w e c ji z b o ż e o fia ru ją p o c e n a c h n iż s z y c h o d c e j^ w P o ls c e .
J e s te ś m y ś w ia d k a m i, w z w ią z k u z te m , d a ls z e g o s p a d k u c e n n a p r o d u k ty ro ln ic z e . S p a d a ją te ż
c e n y z ie m n ia k ó w , s p a d ła c e n a fa s o li, a u s ta ł te ż w y w ó z ln u p o ls k ie g o . K ry z y s o g a rn ia ju ż d z isia j p ra w ie w s z y s tk ie g a łę z ie p ro d u k c ji ro ln ic z e j.
URODZAJ PSZENICY.
W e d łu g o b lic z e ń m ię d z y n a ro d o w e g o in s ty tu tu ro ln ic z e g o , te g o ro c z n y u ro d z a j p s z e n ic y je s t m n ie j s z y w p o ró w n a n iu z ro k ie m u b ie g ły m o p rz e sz ło 1 4 m iljo n ó w to n . J a k w ie m y g łó w n y m i p r o d u c e n ta m i p s z e n ic y s ą k r a je z a m o rsk ie , a m ia n o w ic ie A r g e n ty n a i A u s tra lja . T e g o ro c z n y z b ió r p s z e n ic y w A rg e n ty n ie w y n ió s ł 4 m iljo n y to n g d y w ro k u 1 9 2 8 i 1 9 2 9 w y n o s ił 8 i p ó ł m iljo n a t. w A u s tra lji w r.
1 9 2 8 -2 9 z e b ra n o p rz e sz ło 4 m iljo n y to n p s z e n ic y , g d y w r. 1 9 2 9 -3 0 ty lk o 3 m iljo n y . T o s a m o d o ty c z y in n y c h k ra jó w A m e ry k i E u ro p y . A m im o te g o , ja k w ie m y , n a w s z y s tk ic h ry n k a c h c e n a p s z e n ic y je s t n is k a . P o c h o d z i to s tą d , ż e in n e z b o ż a , a p rz e d ^ w s z y s tk ie m ż y to u ro d z iło n a d z w y c z a jn ie . G d y c e n a in n y c h z b ó ż je st b a rd z o n is k a , z m n ie js z a s ię s p o ż y c ie p s z e n ic y , z m n ie js z a s ię te ż je j c e n a . W P o ls c e p s z e n ic y z a le d w ie s ta rc z y n a n a s z e p o tr z e b y , a n a w e t je j b ra k n ie . W ty m r o k u p s z e n ic y n ie
p rz y w o zim y d o P o lsk i, C e n a p sz en ic y je d n a k s p a
d ła , b o te n s p a d ek p o w o d u je n a d m iar ż y ta i je g o n isk a c en a ,
O KREDYT DLA ROLNICTWA.
P o lsk ie o rg a n iz a c je ro ln icz e o b lic z y ły , ż e sa m e ty lk o k ró tk o te rm in o w e d łu g i ro ln ik ó w w ró ż n y c h k a s ac h w y n o sz ą b lisk o 2 5 0 m iljo n ó w zł. D o ty c h d łu g ó w n ie z a lic z o n o n a le żn o śc i k tó re ro ln ik m u si s p ła ca ć u ró ż n y c h o só b , u lic h w ia rz y . A w ie m y , ż e te d łu g i są d o sy ć d u ż e , a c o n a jg o rsz a o p ła c an e b a rd z o w y so k im p ro c e n tem . W S e jm ie K lu b P ia s ta d o m a g a się z am ia n y ty c h d łu g ó w k ró tk o te r
m in o w y ch n a ś re d n io trm in o w e , to z n a cz y n a 2 d o 5 la t. R z ąd n a s p ła ce n ie ty c h d łu g ó w p rz e z n ac z y ł B a n k o w i R o ln e m u z a led w ie 2 2 m iljo n y z ł. M o ż n a p o w ie d z ieć , ż e je s t to su m a z u p e łn ie n ie w y s ta rc za ją ca .
DALSZA REPRESJA NA RYNKACH MASŁA
N a w sz y stk ic h ry n k a c h m a sła c e n y p o n o w n ie z n a cz n ie sp ad ły . P rz y cz y n ą b a iss y je st n a d p ro d u k c ja p rz y ró w n o c z esn em o g ra n ic z e n iu k o n su m c ji d o m in im u m . S y tu a c ji n ie p o le p s z a ró w n ież p rz e p ro w a d z o n a w ró ż n y ch k a rja c h s tan d a ry za c ja to w a ru . N ie o d n o si się to je d n a k że d o m a s ła p o lsk ie g o , k tó re o b e cn ie o d g ry w a b a rd z o m a łą ro lę n a g łó w n y c h ry n k a c h z b y tu , t. j. w N ie m c ze c h i A n g lji.
N a ry n k u n ie m ie ck im z n iż k a trw a n a d a l. M a sło p o lsk ie z tru d e m je d y n ie z n a jd u je z b y t. P rz y w ó z m a sła z a g ran ic z n e g o w z ra sta w N ie m c z ec h m im o n ie w ątp liw eg o z w ięk s z an ia się p ro d u k c ji k ra jw e j z ro k u n a ro k , W r. 1 9 2 7 p rz y w ie z io n o m a sła 1 .0 8 2 ,6 5 7 q ., w 1 9 2 8 — 1 ,2 6 5 ,5 3 4 q ., w 1 9 2 9 — 1 ,3 4 3 ,6 7 2 q . W o sta tn im c z asie w z m ó g ł się b a rd z o im p o rt m a sła z e S z w e c ji, k tó ra p o D a n ji, H o lan d ji i Ł o tw ie s ta ła się n a jp o w a ż n ie jsz y m d o s ta w cą m a sła d la ry n k u n ie m ie c k ie g o . N iep o m y śln a sy tu a c ja n a ry n k ac h z b y tu m a sła z n a laz ła ró w n ież o d d ź w ięk w n o to w a n iac h m a sła d u ń sk ie g o , k tó re g o c e n a m u s ia ła u le c z n a cz n e j re d u k c ji, z w ła sz c za p rz y s p r’.e d ą ż y d o A n g lji.
R y n e k a n g ie lsk i w d a lszy m c iąg u w y k a z u je u n d e k c e n . C e n a z a n a jlep sze g a tu n k i św ie ż o n a d e sz ły c h tra n sp o rtó w m a sła p o lsk ie g o w y n o s, o k o ło
1 3 0 , p o śle d n ie g a tu n k i 1 2 0 , d o 1 2 5 , P rz ec h o w y w a n e p a rtje w c h ło d n ia c h n ie m a ją c e n y , n o m in a ln ie o k re ś lają ic h w a rto ść n a 1 3 0 d 1 1 5 , sto so d o ja k o śc i.
W k ra ju p ro d u k c ja s ta le w z ra sta p rz y słab y m z b y c ie z a g ra n icę . R y n ek k ra jo w y k s z ta łtu je się o w ie le le p iej, n iż z a g ra n ica , c o p o z o staje w z w iąz k u z k w e stją ja k o śc i n a sz e g o m a sła .
POŁOŻENIE NA ŚWIATOWYM RYNKU AJ CZARSKIM NIE WYKAZUJE POPRAWY.
S p a d e k c e n n a ry n k ac h ja jc z a rsk ic h n ie w y w o ła ł o c ze k iw an e g o w z ro stu k o n su m c ji. Z a p a sy z i
m o w e c o raz m n ie jsz ą o d g ry w a ją ro lę p rz y k s z ta ł
to w a n iu się n o to w a ń — są p ra w ie w szę d z ie n a w y c z erp a n iu , a s p o ty k a n y n a ry n k u a n g ielsk im to w a r k o n s e rw o w a n y p o c h o d z i z C h in , k tó re w o - s ta tn im c z asie m a ją c o ra z w ię k sz e z n a c z en ie .
N a ry n k u n ie m ie ck im s y tu a c ja c ię ż k a . K ry ty cz n e p o ło ż e n ie n ie m ie c k ic h im p o rteró w p o tę g u je fa k t ż e są o n i z a ra z e m re e k s p ó rte ra rń i jaj n a in n e ry n k i. N a o g ó ł c e n y u trzy m u ją się n a p o p rz e d n im p o z io m ie, n a tu raln ie z a le żn ie o d lo k a ln y c h w a ru n
k ó w p o p y tu i p o d a ż y . D o w o z y d u ż e . P o d a ż ja j z a g ra n icz n y c h , m ię d z y in n e m i p o lsk ic h z n a c z n a.
N a ry n k u fra n cu sk im c e n y się u stab iliz o w ały . Z m ia n a ta n a s tą p iła w s k u tek lik w id ac ji z a p a s ó w z im o w y ch . D z ię k i te m u w u b . ty g o d n iu o s ta tn ie w a g o n y jaj p o lsk ic h , p o c h o d z ąc y ch je szc z e z tra n s p o rtó w g ru d n io w y c h , z n ik n ę ły z h a l p a ry s k ich .
W e W ło sz e ch z n iż k a c e n u le g ła p e w n e m u z a h a m o w a n iu . W z w ią zk u z z a k o ń c z e n ie m ro k o w a ń o tra k ta t h a n d lo w y ru m u ń sk o - w ło sk i — W ło ch y p rz y zn a ły R u m u n ji m . in , z w o ln ie n ie o d c ła w w o z o w e g o jaj ru m u ń sk ic h n a o k res 3 la t. U lg a ta m o ż e m ie ć p rz y k re n a s tę p s tw a d la P o lsk i, g d y ż z a g ra ż a w p o w a ż n y m sto p n iu w y w o z o w i ja j p o lsk ich n a ry n e k w ło sk i, k tó ry c h p rz y w ó z s ta ł d o ty ch c z as n a p ie rw sze m m ie jsc u . W o g ó le trz eb a z a u w a ż y ć , ż e ja ja ru m u ń sk ie ż n a jd u ją c o ra z w ię k sz y z b y t n a ró ż n y c h ry n k a c h , a w y w ó z ic h d o N ie m iec p rz e w y ż
sz a ju ż e k s p o rt jaj p o lsk ic h .
N a ry n k u a u s trja c k im w ty g o d n iu u b . d o s ta w y z w ię k s zy ły się o o k rą g ło 8 p ro c ., p rz y c z e m g łó w n ie w z ro s ły d o w o z y z a g ra n icz n e .
W C z e ch o sło w ac ji p ro d u k c ja św ie ży c h jaj s ta le w z ra sta , n ie z n a jd u je je d n a k ż e d o s tate c zn e g o z b y tu .
N a ry n k u a n g ielsk im c e n y w d a lsz y m c iąg u k s z ta łto w ały się w ty g o d n iu u b . z n iż k o w e . Z a p a sy z im o w e n ie są je szc z e c a łk o w ic ie w y c ze rp an e . D o w o z y w c ią ż d u ż e , n a jw ięc j p rz y c h o d z i jaj p o lsk ic h W o s a ttn im ty g o d n iu p rz y b y ło 5 0 .8 6 2 w ie lk ich s e te k jaj p o lsk ich , k tó re m im o n isk ie j c e n y n ie m a ją w ie lk ie g o p o p y tu .
W k ra ju p ro d u k c ja w z ra sta . K o n su m c ja w e w n ę trzn a słab a , z b y t z a g ra n icz n y m a ły . O s tatn io p ła c o n o z a 1 k g . ja j św ie ży c h z ł. 2 ,2 0 .
NIECO UWAG O STOSOWANIU „NITROFOSU“
Z a b ie g liw y a tro sk liw y g o sp o d a rz z a w sze k o n io m o b ro k u p o d sy p ie , g d y je d o c ię ż sze j p ra c y z a p rz ęg a . A ta k sa m o d b a i o b y d ło , b o g d y k ro w a p o o c ie len iu w ię ce j m le k a d a w ać z a cz y n a, to o - p ró c z n o rm a ln e j d a w k i n a p ro d u k c ję m le k a, d o d a w a ć jej m u si p a s z y treś c iw e j a w ię c i o trą b i m a k u c h ó w . T a k sa m o i c z ło w ie k w in ie n le p ie j z jeść g d y c ię ż k a ro b o ta n a d e jd z ie . O tó ż i ro ś lin y m a ją sw o je w y m a g a n ia i je st c z as k ie d y m n ie j p o k a r
m ó w z z iem i p o trz eb u ją , a z n ó w k ie d y in d z ie j ja k n a d e jd zie o k re s ic h siln e g o ro z w o ju , n a w o z e m p o m ó c im trz eb a . G d y p o m o c y te j im o d m ó w im y , lu b c o n a jw a ż n ie jsz e , g d y p o m o c tę d a m y z a p ó ź n o , a n ie w te d y , g d y się ro ś lin y n a jsz y b c ie j ro z w ija ją, to i z a so b ó w d a n y ch ja k o n a w o że n ie p rz e d sie w n e c z y te ż p o z o s ta ły c h p o p rz ed p lo n ac h n ie w y z y sk a ją n a le ży c ie . O w e d o p o m a g a n ie sto su je m y z a w sz e ja k o t. z w . n a w o ż e n ie p o g łó w n e , c z y li sy p a n ie n a ro s n ą c e ro ślin y n a w o zó w z a z w y c za j a z o to w y c h , ła tw o ro z p u sz c z aln y c h , n a jle p iej s a le trza n y c h . M a m y ta k ą s a le trę w y ra b ia n ą w k ra ju w C h o rz o w ie , n a d a jąc ą się i d o p rz d sie w n eg o i p o g łó w n e g o u ż y t
k u . ,,S y p a n ie n a liść , to ja k b y le p sz y o b ro k k o n io w i, g d y c ięż k o p ra cu je " — p o w ia d a k a ż d y p o s tę p o w y a d o św iad c z o n y g o sp o d a rz. J e ż e li w id z im y , ż e n a w io sn ę o z im in y w y szły z p o d śn ie g u n ie tę g o , trz e b a s a letry p o d s y p a ć z p ó ł w o rk a n a m ó rg , a ja k c h o d z i o p s z e n ic ę to i m o c n o z b ro n o w a ć. W z m o ż e się o n a n a ty le , ż e i je sie n n y z a siłe k d o b rz e w y k o rz y sta ć b ę d zie m o g ła . N a ż y ta, ż e ic h się n ie b ro n u je, trz e b a d a ć s a le trę „ N itro fo s" w c z e śn ie n a w io sn ę , g d y z ie m ia je sz c ze n i w y sc h ła , b o o w ilg o ć
44DCBA
tu c h o d z i. N a liś ć ję c z m ie n n y s y p a ć m o ż n a n a w e t je s z c z e w tr z y ty g o d n ie p o w z e jś c iu , b o ję c z m ie ń , g d y b e z w s ie k i k o n ic z y n y je s t p o s ia n y , m o ż n a te ż w te d y b e z s z k o d y a n a w e t z k o r z y ś c ią p o b r o n o w a ć i r a z e m s a le tr ę z z ie m ią w y m ie s z a ć . S ie ją c s a le tr ę ,,N itr o f o s“ a n ie z a m o r s k ą m a m y je s z c z e te n p o ż y te k , ż e d a je o n a i f o s f o ro w y z a s iłe k , k tó r y o z im i
n o m ja k i ję c z m ie n io w i je s t p o m o c n y , g d y s ię o n e p o d w p ły w e m s a le - tr z a n e g o p o k a r m u le p ie j b ę d ą r o z w ija ć .
B u r a k ó w to ju ż le p ie j w c a le n ie u p r a w ia ć , ja k b y m ia ły iś ć b e z z a s iłk u s a le tr z a n e g o , a iś ć o n p o w in ie n z e d w a r a z y n a r o ś lin y , a s y p a ć g o tr z e b a tu ż p o d liś ć o k ó łk ie m p r z y r o ś lin a c h , a p o te m p r z y g r a c o w a ć m o ty c z k ą . D o p ie ro ja k b ę d z ie m y o ta k im - z a s iłk u p a m ię ta li, m o ż e m y s ię s p o d z ie w a ć n a p r a w d ę d u ż y c h p lo n ó w . I n a c z e j b ę d z ie m y m ie li b u r a k i c h u d e ja k i s z k a p ę , k tó r ą n a ’ s ie c z c e c h c ie lib y ś m y d o p r a c y z a p ę d z a ć .
J e s z c z e o je d n e m p a m ię ta ć tr z e b a , b y s a le tr ę c h o r z o w s k ą ,,N itro f o s “ m ie ć z a w s z e w p o g o to w iu o d r u s z e n ia o z im in n a w io s n ę p o c z y n a ją c a ż d o c h w ili, g d y b u r a k o w y liś ć z ie m ię c a łk ie m n a k r y je , w ię c g d y m in ie c z a s n a js iln ie js z e g o w z r o s tu r o ś lin k tó r e p o g łó w n e g o n a w o ż e n ia w y m a g a ją . T o te ż z a w c z a s u o b lic z y ć łr z e b a ile s a le tr y s p o trz e b u je - m y b y ją o d r a z u s p r o w a d z ić , k o r z y s ta ją c z a r a z e m z k r e d y tó w n a w o z o w y c h ja k ie u d z ie la n a te n c e l P a ń s tw o w y B a n k R o ln ic z y . N ie m o ż n a — r z e c z p r o s ta — p o d a ć ś c is ły c h d a n y c h c o d o ilo ś c i w y m a g a n y c h d a w e k n a w o z u , b o j k a ż d y g o s p o d a r z n a m w y m ia r k o w a ć m u s i, z a le ż n ie o d te g o c z y p o p r z e d p lo n ie c o ś a z o tu w g le b ie z o s ta ło i ile d a n o n a w o z ó w a z o to w y c h p r z e d s ie w e m . P r z e c ię tn ie tr z e b a b y d a w a ć : n a o z im in y p o g łó w n ie d o 4 0 -5 0 k g . n a m ó rg , n a ję c z m ie ń i o w ie s d o 7 5 k g . n a m ó rg , a p o d b u r a k i tr z e b a b y d o 2 0 0 i w ię c e j k g . S a le try „ N itro f o s " n a m ó rg p r z e z n a c z y ć . W e d łu g ty c i? d a w e k m o ż n a w y m ia r k o w a ć d a w k i n a k a ż d y k a w a łe k p o la i o b lic z y ć ile s a le tr y s p r o w a d z ić .
Stef.SRQPONMLKJIHGFEDCBA I n te r p ela c ja d o P o słó w .
K o r z y s ta ją c z b y tn o ś c i J . W . P . p . w p r a s ta r y m g r o d z ie K o p e rn ik a , n iż e j p o d p is a n i d e le g a c i z je d n o c z e n i w Z w ią z k u Z a w o d o w y m D r. R o i. i P o m . O s a d . R o i. w y c h o d z ą c z z a ło ż e n ia c ię ż k ie j s y tu a c ji g o s p o d a r c z e j, a p e lu ją d o P . p . P o s łó w , b y w e z w a li c a ły z e s p ó ł S e jm u , S e n a tu i R z ą d d o ja k n a jry c h - le jsz e j n a p r a w y n ie c ie r p ią c e j z w ło k i z a n ie d b a n y c h ż y w o tn y c h s p r a w o s a d n ik ó w , d r o b n y c h r o ln ik ó w n a P o m o r z u , k tó r y c h z m o r a d u s i o d r o k u 1 9 2 5 , z k a ż d y m d n ie m c o r a z to g o rz e j, a z ły s y s te m g o s p o d a r k i b e z ż a d n e j e k o n o m ji i u m ia r k o w a n e g o p o d z ia łu p o d a tk ó w w p r o w a d z ił w c ię ż k ie p o ło ż e n ie r o ln ik a , ja k i p o s ia d a c z a n ie ru c h o m o ś c i m ie jsk ie j ta k , ż e s ta je m y s ię p o w o ln y m n a r z ę d z ie m w r ę k a c h s w a w o li d y k ta to rs k ie j U r z ę d ó w S k a r b o w y c h w z g lę d n ie S a m o rz ą d o w y c h , d la te g o z e b ra n ie w n o s i:
1 ) O g ó ln ą z m ia n ę s y s te m u g o s p o d a r c z e g o n a p o d s ta w a c h s y s te m a ty c z n i w s z e c h s tr o n n ie s to s o w a n e j e k o n o m ji, z a n ie c h a ć w s z e lk ic h n ie p o tr z e b n y c h lu k s u s ó w , p r o w a d z ić u s tr ó j g o s p o d a r c z y , w e d łu g s ił i m o ż n o ś c i ja k m ó w i p r z y s ło w ie ,,W e d łu g s ta w u g r o b le s y p a ć ''.
2 ) P r z y s tą p ić d o z m ia n y d o ty c h c z a s o w e g o s y s te m u p o d a tk o w e g o , k tó r y p r z e k r a c z a s iłę p ła tn i
k a , p r z e z u m ia r k o w a n y p o d z ia ł p o d a tk ó w n a w s z y s tk ie w a r s tw y s p o łe c z e ń s tw a , w e d łu g o s ią g a n y ć h d o c h o d ó w w z g lę d n ie z a ro b k ó w : a ) P o d a te k w in ie n p ła c ić k a ż d y o b y w a te l w e d łu g je g o s ił p ła t n ic z y c h i o g ó ln y c h z y s k ó w w z g lę d n ie z o r o b k ó w , k tó r y n ie p o w in ie n p r z e k r a c z a ć 1 0— 2 0 % r o c z n e g o z a r o b k u w z g lę d n ie z y s k u .
b ) O b e c n ie r o b o tn ik w z g lę d n ie u r z ę d n ik o tr z y m u ją c y m ie s ię c z n ie 1 8 0 d o 2 5 0 z ło ty c h , k tó r y w p o r ó w n a n iu d o r o ln ik a w z g lę d n ie w ła ś c ic ie la r e a ln o ś c i p ła c i g o r s z e , a p o w ię k s z e j c z ę ś c i n ie p ła c i p o d a tk u ż a d n e g o to je s t r u in a g o s p o d a r c z a , g d y ż k o s z te m u c ie m ię ż o n y c h tu c z ą s ię in n i. G o s p o d a rz ro ln y w z g lę d n ie , w ła ś c ic ie l r e a ln o ś c i w ty m s a m y m p o ło ż e n iu , p ła c i p o d a tk ó w i ś w ia d c z e ń z g ó r ą 5 0 — 7 5 % o g ó ln y c h d o c h o d ó w .
D o k o ń c z e n ie n a s tą p i.
N O T O W A N IA G IE Ł D Y P Ł O D Ó W R O L N IC Z Y C H w P O Z N A N IU .
N o to w a n ia o ficja ln e z d n ia 2 0 111. 1930 r.
100 k g. w ła d u n k a ch w a g o n o w y ch p a ry tet P o zn a * .
Ż yto . t . ( ■ 1 8 .2 5— 17,75
P ica a ia a . . . . . ( ! » « > « « « « 8 3 .5 0— 9 2 ,5 0
J ęccm ia A sw । 1 9 ,5 0 — 2 0 ,0 0
J ęczm ień b ro w . . . . . . t । r « « 2 3 .0 0 — 2 5 ,0 0 O w ies . . . g a i 1 6 ,5 0 — 15,50 M ą k a iy ta ia 55% a w o rk . eta a . . . . « « 2 0 ,5 8 — ,8 0 0 5 M ą k a p u e a a a 55% a w o rk . . . 5 2 ,5 0— 2 4 ,2 7
O tr ę b y ż y tn e 1 8 ,2 5 —52,50
O tręb y p sz e n n e 17,19 — 18,19
T A R G O W IC A M IE J S K A P O Z N A N . U rzęd o w e etw ierd zen ie k o m isji n o to w a n ia cen
z d n ia 20 III. 1990 r.
P ła con o za 100 k g. £ y w e| w a g i:
B y d ło :
8 . S ta d n ik i:
a ) w y tu czo n e p e ln o m ięsiste 132—138
b ) tu c zn e m ię s is te 1 2 0 — 126
c ) n ie tu c zn e d o b rze o d ż y w io n e etc, . . . 106— 114
d ) m ier n ie o d ż y w io n e 1 0 0 — 102
J a łó w k i 1 k ro w y
e) p eła o m ięi. w y tu ca k ro w y n a jw . w a rto ści rzeźn iej 1 2 6 — 128 b) p ełao m ies. w ytu ca , k ro w y m n iej d o b re m ło d e n aj.
w a rt, rzeźn ej d o la t 7 168— 112
f) eta rzze w y to cz, ja łó w k i i k ro w y . . . . 9 4— 100 g) m iern ie o d ży w io n e k ro w y i ja łó w k i . . . 100—120 h) lich o o d ży w io n e k ro w y i ja łó w k i . . . . 0 0 0 — 95 O p a sy ck lew a ei
C ielęta
i) n a jp rzed n iejsze cielęta tu cz n e 160— 170 j) śred n io tu czo n e cielęta i n a jp rzed . ssa k i , 1 5 0 —158 k) m n iej tu czo n e cielęta i d o b ro ssa k i . . . 1 3 6— 147 l) lich e ssa k i ... . . , 120— 128
O w ce
m ) ja gn ięta tu czn e i m ło d sze sk o p y tu czn e . . 144—152 n ) sta rsze sk o p y tu czn e, lich e ja gn ięta tu czn e i d o b rze sd ży w . m ło d e o w c e... 130—136 o) m iern ie o d ży w io n e sk o p y I o w ce . . . . 110— 120
ś w in ie
p) p ełn o m iesiste o d 120 d o 150 k g . ży w . w a g i 2 3 4— 290 q) p ełn o m ięsia te o d 100 d o 120 k g. ży w . w a g i 2 2 8 — 2 3 0 r) p eln o m ięsiste o d 80 d o 100 k g . ży w . w a g i 2 2 4— 235 ej m ięsiste św in ie p o n a d 80 k g . . . . . 2 0 0— 2 2 4 s) m a cio ry i p ó źn e k a stra ty . . . . . 180 — 120
