Instat natalis Gymnasii Elbingensis supra centesimum quinquagesimus sextus d. XXVII Nov. MDCCLV religiosa quadam solemnitate et laudabili maiorum more h. l. q. c. celebrandus [...]

(1)

I N S T A T

N A T A L I S

G Y M N A S I I

E L B I N G E N S I S

S V P R A

CENTESIMVM QVINQVAGESIMVS SEXTVS

D . X X V I I . N O F . M D C C L V

M Ut

J I i .# i i

R EL IG IO SA Q V A D A M SO LE M NI TA TE

M j

cx

fco o i 1 ! _{E T}

L A V D A B I L I M A I O R V M M O R E

H. L . Qj C.

L E B R A N D V S

(2)

H O N O R I F I C A S V A P R A E S E N T I A

B E N E V O L E L V l i E N T E R Q V E C O N D E C O R A N D V M

P E R I L L V S T R E M

MAGNIFICOS MAXIMEQVE STRENVOS

G E N E R O S O S E T A M P L IS S IM O S

DOMINOS

BVRGGRABIVM REGIVM PRAESIDEM

PRAECONS. COSS.

P A T R I A E P A T R E S

SVBMISSA MENTE COLENDISSIMOS

NE C NON

EXPERIENTISSIMOS PLVR. REVERENDOS CLA

RISSIMOS

PRAENOBILES NOBILES SPECTABILES

H V M A N I S S I M O S Q V E

M V S A R V M° F A V T O R E S-

EA Q VA PA R EST PIET A T E O BSERVA N TIA

/

ATQ VE C V LT V

I N V I T A T

IO A N N E S L A N

GYMN. R E C T . P. P. E T B1EI..J

■--- --- ---—i

E L B I N G A E / T Y P I S N O H R M A N 1

(3)

R edeo a N . T . polygl. quod fumma e l i a e h v t t e r i prodiit cura, ad ipfa, quae in Pubi. G ym n . BibJiotheca exftant,

B I B L I A H E B R A I C A H F T T E R I A N A ,

quae

primam BihUorum qiiadrilingniiimpartem

confli ruunt, & fln- gulari plane ac nitidiflima charafterum fo rm a , ut in rubro legi

m us, A . 1 5 8 7 per i o a n n e m s a x o n e m

in fol. Hamburgi

typis c x- cufa funt. Quanquam & in effigie addita, codex nofter A . 1 5 9 6 Hamb. primum editus dicitur: imo in eodem adhuc T . opus hoc quadripartitum etiam

in Bibliopolio Froberiano

A . 1 6 0 5 pro- diifle icribitur. Qua annorum diverfitate eo facile adducor, ut fententiae b o e r n e r i calculum adjiciam, affirmantis, e) hanc de A. 1 6 0 3 (quamvis illam

ex Bibliopolio CanmeHano

prodiille fcribat,) aeque fuppofitam elle editionem , ac illam, A . 1596"

in lucem emittam : nifi praeftaret cum aliis f ) contendere, haec e l i a e h v t t e r i Biblia Hebraica de A . 1 5 8 7 primam con- ftituere partem Bibliorum polyglottorum d a v . w o l d e r i , quae A . 1 5 9 6 Hamb. prodierunt. Qua in re diverfitas forfan calculi

& natalium hujus editionis latere videtur. H orum Bibliorum editionem debemus M. e l i a e h v t t e r o , G e r m a n o , tanta fcien- tiarum & dexteritatis laude incluto, ut Profeflor Lipfienfis A.

1 5 7 9 in Aulam Dresdenfem vocaretur, quo A V G V S T V M , Eled orcm Saxoniae, linguam Hebraeam d oceret, & quidem be

neficio compendiario Cubi & Q uadrari, cujus fchema una cum

^.fpecimine harmoniae Graecae & Latinae linguarum, ut & ope

ris ,polyglotti ad Pfalm. X V I I , quod ex 3 1 conftat linguis, M prima, quae aucloris e ft, exhibetur praefatione. C o d e x / h 1 c Hebrqeus g) in ufum fenum , quos oculi nonnunquam fal-

\ lu n t, eleg^utes, novos & majusculos habet ch ara& eres: quo

" B vero

' 1 ^ 'inn I ——m anaMMHVMV - ■ — r - ■ - - — — —— ■ —

c) in

Llbl. facraM t^

²

J. fj

in tcv aiftfdjftt 9iad)rid)f twn t>er anf^nl. 2>i&elfammlung ,u Srnun*

P. I. p. 28- ^ 33-

g) de5!Lc' vid. CAUPZQVII Critic. facr. P. I. c. 9. p. 406 fcc. & VO G T1I Catal rariorum, p. gb.

(4)

vero & adolefcentes, parum adhuc exercitati, habeant, quod illorum (ludium facilitare pollit, literae pari ratione, ordine ac figura fcriptae reperiuntur, ut illas in N . T . polygl. fcriptas fuiUe indicavimus, ne fandae linguae ftudiofi Grammaticis diu inhaereant praeceptis, fed cum prima le g io n e textum Biblicum

& res i pias fine ambagibus aggredi pollint. H unc Bibi, quadrip.

T . Im u m , h. e. Biblia Hebraica V iro plur. Reverendo D o&is- fimoque D no. i o a n n i c h r i s t o p h. d o b l i n, Ecclefiae Hermsdorf- fienfis in Com itatu Donavienfi Paftori fideliflimo, qui ea A .

1 7 3 7 benevole do navit, accepta referimus.

A d rariffimas S. Codicis editiones, jam ante l v t h e r v m natum publici juris fa6las pertinent, quae porro exftant

B I B L I A L A T I N A V V L G A T A

Ven et iis opera at que impenfa N ICO LAI IENSO N

in fol. A . 14.79 j

uc

’m

ca^ce Apocalypfeos legitur, ita imprella, ut quaelibet pagina binis colum nis, & columna quae

libet 5 1 conflet lineis. Editis enim ab eodem A u ftore jam A . 1 4 7 5 Bibliis h) , no ftro, eidemque fecundo SS. codici,

literis Gothicis

edendo i) manum admovit i e n s o n, inclutus ille poil f a v s t v m & s c h o i f f e r v m artis typographicae Magifler

& felix a l d i p i i m a n v t i i, celeberrimi temporis fui typothetae, in eadem dux & antefignanus k ) . Su n t, quae in his Bibliis ficco praeterire pede non licet. Prima cujusvis libri aut capitis litera eft minor, & quidem figura Rom ana: altera vero major, fed Gothica, quarum illa in medio majoris literae colore viridi nonnunquam, ple

rumque autem rubro vel coeruleo adfcriptae, inclufa legitur., Pfalm:

Davidis, quorum numerus in fu m m a m C L X X i excurrit, infcriburi- ] tur liber Pfalmifta: & A pollolorum acia, quae h. 1. a£liS vocantur.

J

/

e p ifto '

h) de quibus vid."" t h e o p h." s i n c e r i IftadJIicjjfen tmn i- JW oltcn unt> rareit 3$i1$ern. 2 0 (. p. 6d.

i) de quo conf. k n o c h i i crtf. D^ac^ric^t

m

t>a* S r a u n i M jSibdfarninl.

9. © f. p. 773- .

k) tcfte OPITZIO in incunab. typograph. p. 19,

\ •

_J■

(5)

epiftolam ad Hebraeos demum fequuntur. Simplex e loco ae

& oe ubivis occurrit & t o t , tamque infolitae leguntur abbre- viationes, ut in nonnullis locis vitii tvpographici haec facile fufpe&a reddi poffit editio. Q uo vero ipfa fcribendi ratio pateat, unico fjltem exemplo illam juvabit ob oculos ponere, defumpto ex i . Ioa. V , 7. ubi Apoftoli verba fic fe habent:

Qm tres jut qui teftimoniu $ dat i celo: Vbu ^ f p s f c s :

^ hi tns unii Jut. E t tres fut qui teftioniu dant i terra: Sps aq

^

fa g u is

: ^

tres unu ju t.

N e fc io , utrum adjiciam, in Bibliorum calce Apocalypfi Ionnnis additas elle interpretationes Hebraicorum nominum fecundum ordinem A l

phabeti, in S. S. pafllm occurrentium. C u i denique indici coronidem im ponit, uc legitur,

%egi[lrum biblie.

Primum felicemque horum Bibliorum poflelTorem, five ille fit ^{s i a io n}

l o i s s i v s, ut additum fuadet n o m en , five etiam ante hunc alius, ut ex diverfitate feripturae, in marginibus additae, divinare datur, diligenti quondam ftudio, fummaque pietate in feriptu- ris ferutatum fuiife, credere licet. Lineola enim praeftantifli- mas in epiftola h i e r o n y m i, S. S. praemifla, notavit fententias, e. g. hoc tantum fcio, quod n e fc io : avaro deeft tam , quod habet, quam quod non habet: v i£ u s & ami&us divitiae Chri- ftianorum funt: facile contemnit omnia, qui fe femper cogitat oriturum. A d marginem Bibliorum obfervationes addidit imo in textu ipfo quaedam profequutus eft iima. Sic en. I I I , 1 5 . u b i: ipfa conteret caput, expreflum eft,

ipfa deleto, loco ejus ipfum fuperne fcripfit.

ante l v t h e r v m natum prodierunt fequentia, quae mn. exftant, eademque rariffima

I A L A T I N A V V L G A T A N ICO LAI de L F R A Gothice 1481.

in fol. min.

emifla.

B 2 Dolen-

f .*

(6)

Dolendum eft, quod de hoc perpulchro antiquitatis opere V o lumen faltem Imum , a G e n . ad Paralip. usque excurrens, in Bibi. Pubi, exftet. Quantum vero ex diligenti cum aliis colla

tione conjecturare licet, videtur idem effe c o d e x , qui a Cei.

k n o c h i o 1) recenfetur & impenfa curaque fingulari 10, de c o l o  n i a , n i c o l a i i e n s o n , fociorumque

III Vol.

1 4 8 1

Venetiis

editus efle dicitur. Q uod ad noftrum attinet V o lu m e n , illud ex ni- tidilHma charta & elegantiffimis conftat G othorum literis, qua

rum majores textum biblicum : minores autem l y r a n i poftillas,

b v r g e n s i s additiones, d o r i n g i i replicas, & , quae funt reliqua, quaternis exprimunt columnis. Magnae autem, quae in prin

cipio Prologorum adfcriptae fu n t, optimis coloribus, multoque auro diftindtae, & variis figuris ornatae apparent literae. A b initio ftatim legitur (ut ipfa fcripturae, quae h. 1. eft, utar ra

tione)

prologus in Bibliam

, qui fic incipit :

Prolog

9

prim^

VemrabiF fratris N i cohi de lyra ordinis fcraphyci Fran*

c ijc i: in teft amenta Vetus de comedatione facre fcripture in generali.

Figurae e. g. .archae N oachicae, tabernaculi Mofaici, ejusdemque partium, ut & v afo ru m , cuicui facro deftinatorum, ligno incifae, magna ex parte duplici ratione, ex mente fc.

Doctorum Catholicorum , uc Exod. X X V , dicuntur, & H e braeorum infertae funt. Secundum hos e. g. Cherubimi 1. c.

ex utraque parte propitiatorii fuperne ftantes, verfis vultibus-

& manibus complicatis fe rc-fpiciunt: fecundum illos vero ad utrumque archae latus non folum in terra ftant, fed sd de:- fignandum etiam angelorum circa thronum D E I aliiftentiam, ^ propitiatorium infimul fuftcntant. Mare aeneum 5. Reg. V I I ,

J

fecundum D. Latinos rotundum & in fuperio;*i parte la t i u s fecundum Iudaeos vero in fuperiori parte it quidem eft ro-

l) iit t>cr bift. erit. 9?acj)ricj)t Der 2$rawnfc^iv. 10. 6 f . \ r

/ tundum

— P- 787-

- A

(7)

tundum , aft in inferiori quadratum, cujus quodlibet latus ternis fuftentatum bobus, aliquam refpicit coeli regionem. In figura fummi Sacerdotis, veftibus fuis in d u ti, Exod . X X V I I I , oculos maxime incurrit lamina illa aurea, pendens in fronte ipfius, in qua nomen Domini tetragrammatum rTTP infcriptum legitur, ea tamen infolita ratione, ut illa ad modum lunae corniculatae, cornua fuperius & convexum inferius habentis, fa&a fit. E x hibetur etiam Exod. X X X I I , duplex tabularum decalogi figura fecundum Hebraeos aeque ac fecundum D o & o re s , Auguftini ve- lligia prem entes, ex quibus hi in I. tab. tria, & in pofteriori ic p te m : illi vero in I. tab. quinque, & in fecunda itidem quin

que ponunt praecepta. Hunc codicem V i r pl. Reverendus Do- tfiffimusque i a c o l s v s k l e i n, Elbingenfis & p. t. Minifter verbi divini FideliUimus, ad Indos orientales Protectore Daniae Rege miflus, Bibliothecae A . 1 7 9 7 in teileram grati animi dono d e dit, quo, hadlenus alumnus Gymnafii patrii, Fridcricianam, quae Halae floret, petiturus Academ iam , memoriam fui commendare voluit.

His omni jure annumeramus Latina, quae fub fequenti ti

tulo in Bibliotheca Gymnafii exftant*.

B I B L I A S A C R A

utriustjue Teftamenti diligenter recognita

£ f

emendata non paucis locis

,

quae correpta erant} collatione He

braicorum voluminum refiitutis

o'Y.

Editorem codicis hujus admodum rari, qui , ut ex calce patet, /

Norimbergqp

per

FQ EDERICVM P E F P V M

fumptu integerrimi

y V i r i , 10

A. i^OBERGERl,

Norimbergenfis

A .

& quidem

typis Gothicis m jol.

prodiit, promillis ftetifle, ideoque haec Bi- blia inter editiones Vulgatae vix ac ne vix quidem locum habere, illi facile animadvertent, qui eadem oculo faltem fugitivo per

currunt. Sic enim e. g. G e n . III, 1 5 . ubi Vulgata vocabulum

B 3 ipfa

(8)

ipfa habet, hic codex legit ipfum , & quae in illa G en . I I I , g. T5.

V I ,

6.

V I I I , 7 . uc fuperflua addita fu nt, in noftro bona fide in margine indicantur tanquam fuppofiti, quae in Hebraeo textu minime deprehenduntur. In fronte ipfius codicis h i e r o n y m v s,

genua fle&ens, precesque ad D E V M fundens apparet. Ad haec Pfalrni 'laltetn C L numerantur & Acia Apoft. fuum poft Ev. loa.

occupant locum. Prior cujusvis capitis litera jam typis exprefla effc ornatis, & quanquam non commata, puncta tamen & femicola hic codex jamjam habet imprefia. Imo loco ae vel oe non fim- plex e , ut in priori c o d ic e , fed diftin&ionis gratia hoc modo £ fcripcum legitur. T an d em annotalle juvat, N. T . Canonis Eufebiani praemittas eile tabulas, quarum ad marginem 4 Evang.

additis locis parallelis, mentio injicitur. Interim nec defunt & in hoc codice vitia, ex incuria typothetarum furrepta. Sic enim e. g.

Malachias Propheta c. I , Machias dicitur Propheta. Sequuntur

B I B L I A

SACRO SA N C T A T E ST A M E N T I V. E T N.

e facra Hebraeorum lingua Graecorumque fontibus: confiltisfimul orthodoxis interpretibus religiofijjime translata in fernio-

nem latininn

,

excufi in fol. maj. per CHRISTOPH.

FROSCHOFERFM

,,

T ig u riiw -

C o d e x hic T ig u rin u s, quem primo ftatim obtutu chartae nitor, typorum fplendor, ftylique perfpicuitas & elegantia commendanr:,.-'^

varios habuit auctores, facrarum literarum morumque p r o b p r 'm . . laude inclutos. Le o enim i v d a e inter Tigurinae Ecclefiae^piftore*?

& miniftros non ultimus, primum operi huic adm uvk mani Q uo mortuo ea, quae in libris Canonicis ex textu H o r a e o re bant, D. t h e o d. b i b l i a n d e r: D. p e t r v s c h o l i n v s. vere Ecciefi;

cos ex G raeco in Latinum converterunt, Q uifaudatus c h q u n v s

etiam, ut & D . r v d o l p h v s g v a l t h e r v s N . T . translationem in fe- met fufceperunt, e r a s m i r o t e r o d a m i ver/Lonem n o n ’ unquam fc-

; | quuci.

(9)

quuti. Quae omnia, antequam prelo fubmittebantur, a D . c o n r a d o

n

p e l i c a n o q u a m diligentifTime recognita & perlonga praefatione, omni p i e t a t i s affedlu ac eruditionis cumulo repleta, in lucem fune edita. R i c h a r d v s s i m o n , ut au&or eft b o e r n e r v s , m) feribit inter al i a, n) l e o n e m i v d a e editionem hanc auribus Latinis admodum commodaHe, & ne ob brevitatem obfcurus fieret, paraphraftem interdum potius, quam interpretem fe oftendifle. Capitibus qui

dem librorum variae in marginibus annotationes, nulli vero verfus nullaque argumenta funt appofita : quae tamen Angulorum capi

tum ex calamo D. r v d . g v a l t e r i carmine comprehenfa & in ufum ftudioforum in fine univerfi operis funt addita. Locus ille palma

rius i.I o a . V , 7. in ipfo horum Bibliorum textu non legitur, quanquam in margine ex editione Hifpanica appofitus apparet. Haec Biblia Tigurina ab h e n r i c o , s t e p h l o i s s i i , Syndici olim bene de urbe Elbingenfi meriti filio, cum infigni & praeftantilfimo multo

rum librorum apparatu A. 1 6 5 3 Bibliothecae funt donata.

N e c flcco praetereunda funt pede

B I B L I A L A T I N A

ex officina RO BERTI S T E P H A N I typqgrapbi Regii Lutet iis 3 in fol.

j

^46 edita

& variis legionibus juxta editionem de anno 1 5 4 0 , chara&ere ta

men m inori, evulgata. H uic S. Codicis exemplari acceilerunc praeter indicem rerum & fententiarum, quae in iis continentur, r J r f'Kraea, Chaldaea, Graeca & Latina nomina virorum, mulierum,

CP Dulorum, idolorum , urbium , fluviorum , m ontium , coetero-

J

rum qu® I r o r u m , quae in ipfis Bibliis leguntur, reftituta cum la-

\ t ’ ia interpr ratione & ipforum locorum ex Cofmographis deferi- f>tione. A d h iec apparent in illis tabernaculi Molaici & templi Salomonis fchem praeeunte ^{f r a n c}. v a t a b l o, Hebraicarum li-

j|k te rarum

, facra P. I. /O691.

erit, de var. Biti, edit. p. 1 gQ.

& i

m) in -B<

n) in

\

(10)

terarum P r o f. R e g i o , fum m a arte & fide exprefla. Sicut in ipfo ru b ro frugifera r o b . s t e p h a n i apparet oliva : ita reliquas inter im a g in e s , illa C h e ru b im o ru m in arca foederis genua flectentium

& o perim en tum ejus m anibus allevantium figura, E x o d . XXV", n ec n o n in ornatu fummi Sacerdotis c. X X I X , tiarae lam in a, in- fcrip tio n e rHIT1? It flp o rn a ta , lectoribus fe com m endant. Q uae v e r o om n ium B ib lio r u m , opera r o b . s t e p h a n i ad annum usque 1 5 4 6 Parifiis excu fo ru m fuerun t fa ta , ut nota fc. T h e o l o g o r u m S o rb o n n ic o r u m cenforia fint diftin&a : eadem & editioni 110- ftrae c o n tig e r u n t, quanquatn illis refponfionem nimis acerbam, L atin is & G allicis literis lc r i p t a m, A , 1 5 5 2 iple oppo fuit r o b . s t e p h a n v s . Q uae fe q u e n ti tem po re a s t e p i i a n o , doclrinam c a l - v i n i publice pro fe lio , G e n e v a e in lucem emiila funt Biblia : m a

xim e vero illa, A. 1 5 5 7 in fol. 2 T o m . excufa, inter rariores libros haud ultimum (ibi vin d ican t locum, o) Q u o d ad illum attinet c o d ic e m , cujus h. I. m entio nem fa c im u s, is in charta augufta e x c u fu s , corio rub ro coo pertus & ex utraque parte deauratis li

teris majusculis S. M. notatus eft, quibus inclutum sam. m eien- r e i s i i , qui fele& o librorum apparatu r e l i & o , praecocis eruditi exem plum A . 1 6 0 4 diem obiit fu p re m u m , latet nom en. Prae

terea fibulas hic c o d e x habet argenteas, in quarum una literae m ajores E. R . infculptae leguntur. Q uid vero illae fignificent, indicat ipfe a n d r e a s, samvelis m eienreisii frate r, qui c o m m u n i noftrae Bibliothecae hunc cod icem Cal. lan. 1 6 1 7 c o n f e c r a v i v fequentibus verbis in fron te ad d itis: “ librum hun c S c r i p t u r a e ^

“ Sacrae d o n av it mihi com pater & amicus meus i o a n n e s la m bes

qui eum ex Bib lio theca Clariflimi illius Ph ilofophi D- ioana

5

^\?

d ee a c c e p e r a t ; ille vero ex Bibliotheca SereniiTimj Angliae ? e - /

« gis E D V A R D I S e x t i, cujus n om en in claufuva fuperiori

■

61,6-1',

C011-

GTII cataf.

“ R. indigitant. Actum in vigilia S. Ioannis Ba^rjftae A.

1 -i i

^{v c}

vid. sinceri

9

^tac

0

vtcf)fcn dmi rami

23

^ilcl;cni/

/2 0

^{f. p.}

68

^.

libr. rar, p. 12 2 . SCHELHOR.NJI amotnit. f i. T. IU. p.

W m u

(11)

CONSPECTVS DICENDORVM

DE

H ISTO RIA IF D A E O R F M E T A L IA R V M G E N T IV M P A R A L L E L A .

P R O L O G V S ,

10. GOD. HENNING Auditorum captat benevolentiam.

#

GOD. KAWERAV de paralleli/mi hijloricl indole & utilitate verba facit.

Sed. I.

Hlfloriam ludaeorum & Graecorum parallelam exponunt

r

*

Ioannes Miritz,

Nath. Frid. Fromm, Chrift. Dan. Schwarck*

Se<ft. II.

De hijlorla Judaeorum ( jf Romanorum parallela fermonem habent, 3c quidem

I . Quoad res gejla s

< SKinbltr/ (Salomo 3a\jer, fjfofjanti EOToeUcr/

■ y /tl* Nk 2. g u o a d perfenas

%.

@am. $''Tiicr, ^o. 6am. SOTotllcr/ Jmnr. 5Jmmelung, Sati. <Sot(l. Gari £einr. 23a&r&ol£/ ftric&r. (grnft £orn,

So&ann §rict>rid> gniicrfdj.

\ *

Io. Bencd. Langc, Sam. Gottl. Laurentz, Sam. Godofr. Maas. Ephraim Koenig.

Sed.

^DI.

(12)

Sea. III.

Hijlorlam Iudaeorum & Germanorum parallelam detegunt I.) In ftatu politico

C^rif?. S)an. «Kilflelm Sfirorr,

t

# V

io. GEO HOFF MAN N»

i s k a e l p o s e l g e r , nonnulla ad ftatum Germanorum politicum

a n d r e a s q v e d n a v , pertinentia ex antiquitate proferunt.

G EO KGIVS GRUBNAV.

2.) In re militari

ô. £>ciiu\ ûngftfu^, ©an. 0iicfj. Hngfr, ô. 0am. ©ruf?, e&ritf. J&ottT. $romm, ©an. £&rifi. «ffierner, 2Infcr. 2Ilfjr. Solcfemif,

1 0 . s c h m i d t de religione caftrenfi apud Germanos veteres dicit,.

3.) In coetu ecclefiajlico

(fpfjraim Jcfd)itcr, SflicJ). Stufjfampf, f?o. ftrefcericf), ffbnftian Xoibiug, ?o. £l)ri|top& Sange, 30. ©ornurl fttcnaff,

3o. @of(l. SroDotvsfi/ 3»* 5vic&r. 25roDottt$fi.

#

Geo. S’gism. Poelck, qUaedam ex antiqua Germ. hiftoria, hiftoriam re-

G o d o t r . bc mi t , centioretn in nonnullis illufirantia, recitant.

Io. Chrilt. Haag, .

4 ) In focietate familiari & domeflica

3». ftrUDer. SBuflav 3u’iiiI)i>lD gtagelmann/ dfmfitan ^uljr, Gari SvieD. SRamfci;, 3ac. © o ttlicb ^ w ^ r ©a». £ebr. 2>oflojf.

GEO RG. H EN R. N ESSELM ANN morem Germanorum antiquum circa mortuos ver

bis profequitur.

E P I L O G V S ,

GEO RGIVS PFLV G R A D T feftivitati huic cultu debnd coronidem imponit.

P , P. Elbingae D. X X V E N ov/ M D C C L V . ,