• Nie Znaleziono Wyników

Ostdeutsches Athenäum, 1854, No 31

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Ostdeutsches Athenäum, 1854, No 31"

Copied!
4
0
0

Pełen tekst

(1)

B e i b l a t t b e t : ü R e i u i t { D b n ^ S c i t u n g

f ü r Ä u t t f t , S B i f f r n f t f j t t f t u t t b ß i t r r n t u r .

2 * r e ö l n u , s/y« • & « S S tila a e

S o n n ta g ,b tn 3 0 - S u li 1854. ^ * ju 3lt. 351 bet 9ltneit Dbet=3tg*

I I I

U l f

‘ I M

(2)

D i e englifcßc g l o t l e in ber D flfee i ft m it iß re n b ein ah e 3 0 0 0 K a n o n e n , D a ru n te r m anche B i e r - u n b S e c ß S - u n c a c h tjig p f ü n b e r , bie f u rd p b a rfte , welche bie W e l t je b e ifam m en fah.

S i e ift b re im a l ftä r te r, alb bie 91 et»

f o n ’d, ber 1 8 0 1 in b e t D flfee ü b e r Dreim al (tariere, Dereinte g e in b e fiegte, in b e m er D ä n e m a r l j m a n g , tion b et n orbifchen a ll i a n c e j u r ü d j u t r e l e n , u n b Doch ift Tie nach einer a e u ß e r u n g 9 l a p i e i 's n id jt im S t a u b e , K r o n f ta b t j u n e h m e n , b a d e tw a oier beutfeße B eeilen v o r P e t e r s b u r g ben S e e w e g m it 5 0 0 g r ^ n u n b u n z ä h lig e n Hei­

n e re n K a n o r . e n - a u g e u b em ad p , bie im g ä l t e bei S lo th ein folcßes Kreuz»

f . u e r u n b einen foidjen Dichten, fd)We- r e n eifernen K u g e lre g e n a u f Die allein g a n g b a r geraffenen äB afferftrafien u n te r h a lte n to n n te n , b a ß f o u n t eine K a ß e lebenbig ß in b u r d ito m m e n w ü rb e.

U n fe te Z e ic h n u n g g ib t ein feßr g e­

n a u e s n a t u r - u n b friegSwifftnfcßaft*

liehen S e c f lr a jje n nach P e t e r s b u r g la u fe n , ifl aO eS feid)t u n b gefährlich o b e r g an z u n p a f p r b a r , w a S nid)t Doppelt, Drei- u n b b ietfad ) im Bereich ber K a n o n e n liegt. D i e , g roß e« u n b bie , Heine S t r a ß e * jmifeßen b e m a ie g a n b e r » u n b P e t e r g o r t u n b Dem g r o ß e n mit K a n o n e n bebccftcn D a m m , ber bie f l ö h e n u n b bie P u l v e r m a g a z i n e einfcßließt, a u f b e r einen S e i t e , u n b K r o n f l o t u n b W iS b an f a u f Der a n b e r n , a u f welcher a llein K r i e g s - u n b «jpanbclsfchiffe P e t e r s b u r g erreichen to n n e n , ftnb fo f u rc h tb a r u n b bielfeitig gegen nicht W tü fo m m en e © ä f te gefeßüßt, b a ß jeber 2 — 3 0 0 falte u n b g lü ß e n b e K u g e l n u n b p a i g ß ä n f e in ben Leib b efäm c, eße er a u s ber g ro ß e n in bie fleine ein lau fen fö n n te . a u S b er tle in e n allein to n n t e n ih m bie 4 4 K a n o n e n beS P le n z if o f f g o r t s acht b is j e ß n L a b u n ­ g en in bie S t u f t geben, w e n n i t pcß inzroifeßtn bie Zehnfachen © r ü ß e ber 7 0 K a n o n e n u n b 1 2 B lö rf e r, Die ih m b o n l i n t s b o n ben ^ a f c n - D ä m n t e n ß e r ent«

g e g en jau cß jen , nicht j u feßr j u «grer^en g e n o m m e n h a b e n füllte.

K r o q f t a b t felbfi bietet im I n n e r n fü r b en L a ie n W enig SlnjiehenbeS, b a arc ß ite c tu r, <£>äufcr, S t r a ß e n , S fla g a jin e , L eben u n b ©cfellfcßaft b o n einem ftreng m ilitärifeß en ©elfte b u r d jß a u c h t finb. 3 n b aS D b fe r- b a i o r i u m ift npd) fein Weifenber g e to m m e n , ber eS h ä tte fcßilbern to n n e n . W a ß r ß a f t g r o ß a r t i g fo il bie D a m p f m a f c h m m - ä n f l a l t ber g e f t u n g fein, w o r i n a u ß e r B la fc ß in e n befon berS K a n o n e n u n b K u g e l n , Sinter u n b fonftige m etallene S c ß i p u t e n ß l i e n gego ffen u n b gefeßm iebet w erben. D i e B c w o ß n e r K r o n f t a b t ’S finb a u ß e r ber b ebeu tenb en B iilitä rtn a f fe , Slrbeiter u n b B e a m t e in ben berfeßiebenen D f p c in e n ber R e g i e r u n g ! u n b L ieferan ten . <£>anbelSleute u n b Loben befißer, b;e j f ü r ben B e d a r f u n b bie S e q u e m lid r f e it ber B e w o ß - j n e r bie n ö lß ig e n B l a t e r i a l i c n v o n P e t e r s b u r g im p o r - , tiren. D i e B e r b i n b u n g m it ber cfpauptftabl w irb b u rd ) re g e lm ä ß ig e D am p ffcß ifflin ien u n te r h a lte n , welcße bloS a n b em einzigen cfpafenbam nie a n ber norböft«

Iid )ta S p i ß e la n b e n Dürfen. @r ift bureß 1 0 K a ­ n o n e n u n b eine g ie ß b r ü r fe , a u ß e r b e m b u rd ) eine ftreng c © o n lto le ber K o tn m e n b e n u n b © e ß e n b e n ge«

peßert D i e W a p 'e rtß o r e , welcße in bie bier D octS u n b «g)äfen im S ü D e n fü ß re n , finb eb en falls n u r naeß ftren g er © o n tro ie u n b m it b efon beren © rla u b n lß « fcheinen, bie beiben K r ie g S ß ä f e n a b e r in ber Siegel g a r nid)i zu g än g lich .

D e r b effettn U eb erß cß t w eg en j ä ß l c n Wir bie Weiße b e t g o r t s u n b B a t t e r i e n au f, a n Denen m a n a u f ber

P E T E R S B U R G ,

u n d

(MÖNSTADT

■-v ) v - S - r B T j f J f t

e r ilC l'N S 'f .M ir

I V i i a d u ::

Broiuün

S ü b f e i t e V orüber m u ß , u n b b eginn en b a b c i m it ben a u f b er 3 n f e ( g e le g e n e n :

1) D a S P c t e r S - g o r t , bei bem pcß a u ß e r b e m eine fleine S tr e ic ß f e u e r = B a tle iie bepnbet.

2 ) D i e B a t t e r i e Kefel.

3 ) D i e B a t t e r i e a m Löfd)plaße.

4 ) D e r g ro ß e «jpafenbam m ( B l o l o ) m it 8 2 @e«

fd iüß en, a u f welcßen bie naeß K r o n f t a b t fegelnben S c ß if fc in g e ra b e r W id )tu n g lo s to m m e n m u ffen.

5 ) D a S g o r t B le n f d ) if o f f , a m © i n g a n g e beS K rie g S c q u ip ir u n g S ß a fe n S .

6 ) D i e B a t t e r i e a u f bem B l o l o beS KriegSequi«

p ir u n g S ß a fe n S .

7 ) © nblid) bie B a t t e r i e a u f bent B l o l o beS eigent­

lichen K ricg S ßafenS , a u f b e t ä u ß e rf te n füDöplicßcn S p i ß e ber g n fe l.

D ie S finb z u f a m m e n bie K ü ften fo rtS u n b Lanb«

b a tte rie n , welcße im © a n z e n m it 1 5 0 ® e fd )ü ß c n ben K a n a l beftreid)en, w o z u n od) Die 4 0 0 K a n o n e n Der im B le e r e gelegenen g o r t s to m m e n , a l s :

1) D a S g o r t © o n fta n tin . 2 ) D a S « tie g a n b e r - g o r t.

3 ) D a S S a n c t p e t e r s g o r t . 4 ) D a S g o r t W iS b anf.

5 ) D a s g ro ß e g o r t K r o n f lo t o b e r ^ K r o n e m g o r t , beffen eine S e i t e b em g o r t Blenfcßifoff j u g e f e ^ it ift, fo Daß bie p a f f a g e zwlfcßen biefen beiben fürcßterli- ÜBälicn w e n ig ü b e r 0 0 0 g u ß breit ift.

3 m © a n z e n m aeßt b its zw ö lf g o r t s o ber groß e B a t t e r i e n mit n a ß c 5 0 0 g e u e rf c ß lü n b e n , K a n o n e n , B l ö r f e r n u n b g ia u b i ß e n v o m ftärfften K a lib e r u n b fid) ü b e r a ll tre u je n b e m g e u e r . P l a n ß ä lt allgem ein D a fü r, b a ß ein g l o t t e n a n g r i f f a u f K r o n f t a b t wenig a u e f ie ß te n a u f © tf o lg ß ab e. D e r fcßmale W a u m g a ß t w a f f e r , in welchem Die S tß if f e n u r v orrüefen t o n n e n , ßir.Dert fie a n jebem L in ie n m a n ö n e r, b a s ftets m it Der offenen © e f a ß r beS S c ß c ite r n S b e tt n ü p f t ift;

fie f ä n b e n fid) b a ß e r im m e r bem j u f a m m c n la u f e n b e n g e u e r ber g o r t s p r e i s gegeben, o ß n t m it Der glei eßen 3 a ß l © efeßüße a n tw o r t e n j u to n n e n . Slußer- bem ß ä l t ber K a n a l n u r 2 5 g u ß g a ß r w a f f e r u n b w e n n biefeS aueß f ü r gewöhnliche Lmienfcßiffe aus«

reießt, fo ift eS Dorf) fü r Die n e u e re n B ie e ru n g e ß e u e r Vom S c h l a g e Des W e llin g to n m it 1 3 0 K a n o n e n u n au S reicßen b, Da biefe bei einem T ie f g ä n g e b o n 2 5 g u ß m in b e ß e n S 2 7 g u ß g a ß r w a f f e r erford ern .

B e f e ß e n w ir u n s n u n aueß e in m a l bie nörblicßc S e i t e K ro n f ta b iS , welcße bei W e ite m w e n ig er befeftigt

ließ a u S g c fü ß r le S B i l b biefet K a n o « n e n ftr a ß le n . D i e L in ien (teilen zu ­ gleich bie D r a g m e ite Der berfeßiebenen K a n o n e n u n b B lö r f e r p gü rlicß b a r . W o biefe S t r a ß l e n D ü nn er erfeßeinen, finb fte en tw e b e r g a r nid )t o ber me«

nigflenS nießt Dichter n ö tß ig , b a in biefem g ä l t e bie B e r t ß e ib i g u n g u n te r Dem W a f f e r liegt, en tw eber v o n W a f u r o ber b o n b er K u n f t b eforgt. 3 n erfterein g ä l t e ift baS B le e r fo feießt, f a n b b a n f ig u n b g efäßrlid), b a ß fein refpectab tes ©cßiff D aran b e n te n f a n n , m it ßcilcr ,£>aut n u r in DaS B e re ic ß beS ,^ e i l i g e n f d ) c i n e s « j u to m m e n . 3 n leßterem g ä l t e finb eS P f ä ß l e u n b © ra n tib lö c te , bie u n te r Dem W a f f e r wie eine g i ß u n g s m a u c r ßin»

la u f e n , tfluf biefe W e ife ift z- B . bie ganze B r e i t e beS P ie e rc S zwifeßen K r o n f t a b t u n b Ltfi 9 to ß (fieße bie g e ie ß n u n g im v e rtle in e itc n B t a ß ß a b e ) f ü r jebes g rö ß ere g a ß r j e u g gcfcßloffcn.

a u f ber a n b e r n S e i t e , w o bie eige nt- ifl. Sluf biefer S e i t e erftreeft fteß eb en falls ein a r m Des P te e re S b is in Die © e m ä ffc r v o n S t . P e t e r s b u r g , allein er ß ä lt n u r 4 b is 5 g u ß Siefe u n b ift f o n t4 f ü r Kriegäfcßiffe, fclbft b o n feßr u n te rg e o r b n e te m Ä a n g , u n f a ß r b a r . a u ß e r b e m ß a b e n Die S iuffen b o r t b (fa n n tlid ) bie p a f f a g e gefperrt, in b em zwifeßen b er n orb ö ftlicß p cn S p i ß e v o n K r o n P a b t u n b ber L a n b « fpiße Lifi B o ß (norböftlid) v o n S t . P e t e r s b u r g ) zwei B e iß e n p f ä ß l e e in g e ra m m c lt u n b m it © r a n itb lö c f e n a u s g e f ü llt w ü r b e n .

D i e B e fe f tig u n g b o n K r o n f t a b t a m U f e r beS P te e re S tiad) S to rb e n zu befteßt a u S in p f a ß l m e r f a u fg e f ü ß r te n D ä m m e n , welcße b u rd ) eb enfalls a n s

^ io lz erbaute^ ^ a l b m o n b S c ß a n z e n gebeeft werb-en.

D i e P titte lm ä U e w erb en b o n ß ö ß e r gelegenen B a t « terien ü b e rr a g t, b o n Denen jebe 1 6 K a n o n e n t m t e r K a f e m a tte n en tß ätt. D e r Weftiicße W a d bureß«

feßneibet b a s fefte L a n b Der 3 n f e l ber v ollen B r e i t e naeß u n b bilbet eine S ä g m e r f - g r o n t e , u m welcße ein breiter © r a b e n lä u ft, ber b o n beiben © n b e n a u s m it S e e .v a ffe r gefpeiß w .r b . a u ß e r h a l b biefet g r o n t e e tw a in © n tf e r n u n g v o n einer S t u n b e , b a w o bie 3 n f e l fieß zuzufpitjen a n f ä n g t , b ep n b e n fieß b ie r W e r t e , welcße b a s P t e e r naeß beiben S e i t e n ß in bepreießen.

D a s bebeutenbfte biefer W e r t e ift DaS b o n v ie r fd )m alen B a f t i o n e n gebeefte a i e g a n b e r - g o r t , a n w eU cßeS fieß eine Den f ü b l i ß e n K a n a l beftreießenbe B a t « terie feßließt, ferner bie P 7 i d ) a e l- B e b o u te u n b eine ü b e r bie 3 n f e l m eg geßen be S ä g w e r f f c ß a n z e . a u f b e r ä u ß e rf te n S p i ß e ift enbiieß n od) eine B a t t e r i e a n g e ­ bracht, welcße Den 9 ta m e n K a t ß a r i n e n g o r t fü ß rt.

W i r ß a b e n biefe au sfü h rlic h e B e fc ß re ib u n g K r ö n « P a b t s nießt fü r ü b e tp ü ff ig g c ß a lte n , b a u n t e r b en o b w a lte n d e n B c r ß ä itn if f e n biefe g ro ß e S e e f e P u n g b a S lebßaftefte 3 n tereffe erregt, a l s Das g rö ß te P l a t i n e * a r f c n a l B u ß l a n b s , a l s q pan belS u n b g u f u ß r ß a f e n v o n S t . P e t e r s b u r g , a l s B o r m a u e r biefet S t a b t , ift K r o n f t a b t gleich wießtig. D i e W e g n a ß m e v o n K r o n ­ ftabt, w e n n eS zu r e ß m e n ift, w ä r e fü r b a S ruffifeße afieid) em ppiiblicßcr, a ls ber B c r l u f t b o n p r o » b in jen , Denn feine ganze P l a t i n e g in g e Verloren.

D i e B e l a g e r u n g u n b Das B o m b a r d e m e n t v o n S t . P e t e r s b u r g bureß eine K a n o n c n p o ttille böte b a n n feine b efon bern^ S c ß w ie rig tc ite n m e ß t, u n b fo e r f lä r t fieß Zur © e n ü g e , m eSßalb Die Ö legierung a u f biefem p u n f t e fo fu reß tbare B e rtß e ib ig u n g S m iite l z n f a m m tn - g e b r ä n g t ß at.

® pantfeße © e fe ß ig te it.

$ o n g i o ß m & ß l e r " ) .

© 6 w a r m ir ein au ß ero rb en tlicß in lc re ffa n te r u n b b e w e is f rä ftig e r B e l e g fü r ben la n g e n S t i ü p a n b , _ in welchem fieß S p a n i e n b epn bet (u m b o n Dem Mücf- fchritt feit ber P i a u r e n z e i t zu fd)Weigcn), b a ß m a n , DaS üctfcßm unDene © e fp e n f t DeS fa ß te n b e n Hiitter- t ß u m s obgeredinet, S p a n i e n noeß faft g a n z f° p ub et, wie eS © crb an ieS fcßilbert, u n b bei m a n e ß e r B e n t a ift m i r gcroefen, a l s fei es Diejenige, Deren B e fiß e r zu D o n C U i i j b f f U a g t : * 3 ß r trefft in biefem «g>aufe

© r le g e n ß e it u n b a n f t a l t , ein g a n je S 3 a ß r nießt j u fcßlafen, gefdim eige Denn eine 9 f a d ) t . ‘

S i n f ü r a lle m a l fei eS g efag t, b a ß m a n feineS- w egS in S p a n i e n , a m allerm en ig jlcn in B a r c e l o n a , fo eigentlich f a u lle n je n peßt, obgleich cS in S p a n en m e h r g a u l l e n z e r g ib t a l s a n b e tm ä r f S . D e r <ßanb- w e r f e r f ta n b ift wie ü b e r a ll fo au d ) hier fleißig u n b er erfdjein t felbfi fleißiger, a l s bei unS, w eil m a n i ß n ü b e r a ll bei feiner a r b e i t p eß t. D i e befanrite P l o b e ber S ü d l ä n d e r , en tw eb er g e ra d e z u a u f ber S t r a ß e o b e r m cnigftenS in W c r f f tä tte n m it naeß ber

' ) Dletp-SiimicruMßen auS S p e ttu n , S e i ©oßenoble.

S t r a ß e offenen J ß ü r e n j u arb eiten, p n b e t fteß aueß in S p a n i e n .

D i e catalonifcße S la tio n a ltra c ß t Verliert fieß in B a r c e l o n a feßr jroifeßen ber P i c n g e ben u n fr ig e n g a n z gleicher K le id u n g e n , welcße eigentlich n u r Die g e l b : u n b ^ a n b a r b e i t e r nießt t r a g e n . D ie fe unter- feßeiben fieß aueß fafł n u r bureß Die m an ia u n b m o n t e r a . ©rftereS ift ein g ro ß e s w o llen es, ßier fa ß n u r b u n tp r e ip g e S J u c ß , welcßcS Der L ä n g e naeß ein­

m a l z u fa m m e n g e b r o e ß e n u n b b a n n a n einer ber lu r- Zen S e i t e n j u f a m m e n g e n ä ß t ift. 3 « biefem g ip f e l ftccft b e r S p a n i e r , Denn Die manta ift a llg e m e in fpa- nifcßeS B o l t s f i e i b , ben © In b o g e n beS lin le n B rmeS u n b w irf t bie m a n i a b a n n naeß feinem © efaH en b alb fo, b a lb fo u m ßcß u n d b a s © n b e im m e r ü b e r Die reeßte S c ß u l t e r a u f b en Würfen. D i e P l a n t a v erläß t b en S p a n i e r fclbft im ßeißeften S o m m e r w e t t e r nid)t.

D i e P i o n t e r a ip eine l a n g e wollene, meift rotße, boeß a u d ) oft violette, b r a u n e o ber felbft fd )w arze S a r f - m ü h e, welcße m a n nießt ü b e r bie S c ß u l t e r o ber ben W ürfen ß e r a b ß ä n g e n laß t, fo n b e tn a u f bem K o p fe faft w ie eine S e r v i e t t e zu fam m enb rlcß t, fo b a ß ber S a r f z i p f e l naeß b o r n liegt, g u r B o lf S ir a c ß t feßlt bei feinem S p an ier ü b e r ben B c in tlc ib e r n bie bis 4 ©lien

l a n g e , m e lß rotße w o ß e h e Seibb inb e, in b eten S l ß f e l ber © e lb b e u te l feinen S i ß ß at.

D i e S a n d a l e n ber © a ta lo n ie r welcßen b o n Denen, bie icß im S ü b e n u n b z w a r ben a n tif e n meift n od) g a n z glcid) fa n b , feßr ab . ©S finb L eb ctfo ßlcn , m it e t w a s O b e r le d e r f ü r bie g e ß e n u n b einer K a p p e f ü r bie g e r f e ; beibe finb bureß e tw a 8 - 1 0 fcßmale Wiem»

eßen, bie n e b e n e in a n d e r b o n b em R e ß e n f u tte r a l naeß ber g e r f e lau fen , v e rb u n d e n . B e i m a n z ie ß e n w e rb e n fie einfach a u s e i n a n d e r g ebo gen , fü n f naeß reeßis, bie a n b e r n f ü n f naeß linfS u n b Der g u ß feßlüpft leießt in biefe icießie u n b m ittelft Der fieß beiberfeiis a n i ß n a n fcßu iiegen ben Wiemcßen boeß fepfißenbe B e f l e i b u n g .

Weid) ift B a r c e l o n a a n ele g a n te n © a f e ß ä u f e r n , b o n Denen einige ben p a r i f e r n vielleicht nießts naeß- geben , b efonberS b aS cafe d e i r ecreo , DaS gran cafe, cafe de las delicias u n b einige an d e re . S i e w e rb e n viel befueßt u n b n am en tlich ß a b e icß in Denen v o n B a r c e l o n a bie t o r e r o s ( S t i e r f ü m ß f c r ) eine g ro ß e Wolle fpiclen feßen. B ie le m a d je n fteß ein befonbereS B e r g n t i g c n , vielleicht au d ) eine fleine © ß re D a ra u s , m it einem g e l b e n biefet fcßeußlid)en S p i e l e fid) z«

u n te r h a lte n . P l a n e rfen n t b en 5 o r e r o ftets a n einem (leinen ^ a a r b ü f c ß e l im S larfcn, w ä ß r e n b übrigens ß « |

(3)

0 a u p t p a a r f u r j gefcpnitten ifł. S a d feit einiger S e i t ü b e ra ll g r a f f ir e n te S p i e l , b a 8 S a r n i n o , w irb and) p ier f ta r t gefpielt u n b w e n n u m miep p e ta m a n toicr, f ü n f B larm o v tifcß cn , b ete n id) n ir g e n b ö fo biele wie i n S p a n i e n g efu n k en p abe, S a r n i n o gefpielt Wurde, p ä tte id) beb verw üiifcßten © c f la p p e r d w eg en manch«

m a l fcaoon la u f e n m ögen .

e tn f ia tt b e t in ipan ifd )en K iefiau ru tio n e n fehlenden C o n c e rts, trifft m a n p ä u fig , n a m e n tlid ) in ben 6 a f e 'd , g u te p i a n o f o r t e s , a u f b cneu ein officieller B o r fp ie le r , ju w e ile n red)t gut, m uficirt.

B c v ro u iib c tt w a r id), in b en S a f e ’8 von B a rc e * lo n a fepr viel B i e r , u n b j w a r Weber fd)led)t nocß tßeuer, trin fe n j u fepen. 6 8 w a r a u 8 ber B ier»

fab rit, f a b r i c a de c e r v e z a , wie ber S p a n i e r eine B r a u e r e i n e n n t, eineö t)iec an gefieb elten S e u tf c ß e n p e r v o r g e g a n g e n .

S d j o n in B a r c e l o n a p a tte id) v ielfältige © e le g e m peit j u einer S B a ß m e p m u n g , bie miep naepp er a u f m ein er g a n j e n S e ife begleitet p a t, u n b bie m i r u m fo eper u n b befepäm enber a u ffa lle n muffle, a l s ftep i n S e u tf c p l a n b b a v o n nicptS findet.

3 d ) p a b e bie S a m b i a fepon a l s bie Bieblingd«

p r o m e n a b e ber B a r c e lo n e fe n bejeießnet. 0 i e r fiept m a n täglicp j u gewiffen S t u n b e n , welcpc naeß ber S a ß r e d je it wecpfeln, ein b un teö T r e ib e n v o n S p a n ie r«

g ä n g e t n aller k la f f e n . g w ife p e n ben e le g a n te r e n S o ile tte n e rb lid t m a n f a ß eben fo oft bie N a tio n a l*

traept, n a tü rliep a u f b em Beibe be8 Ö rbeilerS ober S i e n e r S . 6 8 jinb niept e tw a ju fäflig e © efcß äftd g än g e, welcpe bie g u te n S e u te ü b e r bie S a m b i a fü ß re n . Sßie ber S p a n i e r ü b e r h a u p t, o pn e fo g e fd jw ä ß ig j u fein, wie ber g r a n j o f e , bie U n t e r p a l t u n g liebt u n b a u ß e r bem @efd)äfte niept g ern a llein ift, fo gepen auep pier j . B . ein t ß a a r Ö r r ie r o ’e, bie bielleiept m o r g e n m it ipren 6 f e l n w leb er i n ’8 S a n b p in a u d jießen, b o rt brei p la u b e r n b c B l o j a 'd ( S ie n ftm ä b c ß e n ) H t m in % rm mit bem felben S lnftanb a u f ber S a m b i a a u f u n b a b , Wie ber reirpe K a u f m a n n u n b feine @at=

t in , b et jenen peute f r ü p feine S B a a r e n a n v e r tr a u te u n b bei welcp’ leßterer eine v o n biefen im S i c n f t fiept. 0 1 e r lä ß t fiep ein eben u nb efd )äftig ter arb e i«

tcr, u m fiep b equ em er feinen cigarreto brepen j u fön«

nen, a n b en g u ß einer bei Slfajicn nieber, b e n n feine B e in tle ib e r p a b e n babei niept Viel j u Verlieren. 6 t fireett feine B e i n e g c ra b e a u 8 in bie Slllee pin ein u n b , b a bie S a m b i a eben fepr befuept ift, fo b cläftigt er b a b u rd ) e in ig e rm a ß e n bie S p a z i e r g ä n g e r . S e i n e S Jiin u ten cig arre ift fe r tig , er fp rin g t a u f u n b p ä lt

sau s f a ę u n einen eben a n ip m V o r ü b e r g e p c t t b e n 0 e r r n ftfi u n b greift m it b er einen 0 a n d n ad) beffen

© ig a rre , inbein er m it ber a n b e r n g rü ß e n b feinen 0 u t b e rü p rt. 6 r p a t a n ber ip m willig übcrlaffe«

n e n S t g a r r e bie feinige a n g e b r a n n t u n b giebt fte f tu m m n u r m it einer g ta j i ö f c n 0 a n b b e w e g u n g , bie p in lä n g lid ) u n b fü r 3 e b e r m a n n o pn e äB orte verftänb»

ließ a u d b rü e ft , , m i l g racias, s e n n o r , “ ju rü cf. B e ib e gepen b a n n m it einer leiepten g r ü ß e n b e n B e w e g u n g , jeber feinen 9Beg O b e r m ir fißen im gran c a fe . tttüct 2 u g u 8 foKper O r t e ift pier verfepwenbet.

© l ä n je n o e S o ileiten u n b g olbftrop en be U n ifo r m e n fep im m em ü b e ra ll. a b e r m itten u n te r ipn en feplürft p ier ein b e ftä u b te r Slrriero feine tü p le n b e B im om abe;

u n b d o rt traftirt ein Sifcplergefcll jw ei B lä b c ß c n

• a u d feinem O r te « m it fü ßem helado (© e f r o r n e n ) ä ß ie w ü r b e n unfere Ä a u f m a n n d b a m e n bie S a f e r ü m p f e n , w e n n ipn en etw a d aep n licp e d juftieß e?

S a 8 a b e r ift eben bie m ir befcpäm enb au ffallen d e 6 r f c p e i n u n g , b aß bie jämm erliche S c p ro ffp e it ber S tä n b e u n te rf c p ie b e in S p a n i e n fiep n ir g e n d s fo breit m a e p t, w ie in S e u t f r p l a n b , w enigftend im m ittleren u n b n örblicpcn S e u tf c p la n b .

S e r gem eine S p a n i e r p ä lt e tw a s a u f fiep u n b b e t B o r n c p m e jollt au d ) b em © em einften , felbft bem B e ttle r , eine gemiffe « ld )tu n g u n b ä u ß e re Slner»

te iin u n g .

B e i u n d ift im a llg e m e in e n ber niedere B l a n n ein u n t e r t p ä n i g e r S i e n e r , ber c6 g a r niept w a g t, bie«

je n ig e n g eheiligten O r t e j u b etreten, w o eben feine L o p m Ä u n b e n u n b 0 e r r f c p a f te n j u p ro m e n ir e n g e , ru ß e n .

B e i biefer g rö ß e re n a n n ä ß e r u n g j u e in a n d e r ber«

\ lieren bie fo g e n a n n te n p ö p er en S t ä n d e in S p a n i e n teineSWegS e tw a s , S e r n ied rig er ©cftellte Vergißt im perfönlicßen U m g ä n g e m it p ö p e r © rftcllten nid)t, b a ß er eben niept a u f gleicpcr S t a f f e l m it ip m fiep t; a b e r er ftept a u f ber (einigen cbenfo g erad e u n b aufge«

rieptet w ie b er andere. Stein S p a n i e r w irf t fup w eg wie ein Setttfcß cr.

S r a g e id) fein B c b e n fe n , pierin einen 6 ß a r a f t e r « Jttg bed S p a n i e r s j u erfennen, fo will icp au d ) niept l e u g n e n , b a ß b urd ) m aneperlei Urfacpcn bie verfepie«

benften S t ä n d e b er ©efellfcpaft in S p a n i e n j u e in a n d e r p in g e b r ä n g t w e rb e n , w ä h r e n d biefe U rfacpen in S e u tf c p l a n b niept v o r h a n d e n find.

B o n b e m crpcblidjften © influffe ift pier e tw a s , W as in a n d e r e r a n w e n b t t n g b en fpanifepen g u f t ä n » b e n j u g rö ß te m B o r w u r f gereicht. 3 cp meine bie

0 ilf io fig fe it, Welcper, pier m ep r, b o rt Weniger, ber S p a n i e r o p n e a u d n a p m e v e rfä llt, fo b alb er — eine [ lä n g e re S e i f e a n tr i t t ; begreiflidjermeife ber V erm öpnte i B o r n e p m e nod) m ep r a l s ber gem eine B l a n n .

O f t p ab e iep im fü blitp en S p a n i e n in ber ein«

f a m liegenden B e n t a a n b em felb en g e u e r , a u f ben«

felben l e p m n lo f e n 6 o p a r t o f i f f e i n ©feltreiber ( a r r i e r o 'e ) u n b © r a f e n u n b teicpe A a u f le u te __unb v o rn e p m e S a m e n b e ifa m m e n fißen fepen u n b ü b e r ber b u n te n

@efelifd)aft fcpwebte fieptbar b et brüberlid)e © e b a n f e : w ir m ü f f tn u n d a l l e p ier in einand er fd)icfen u n b b ad SBenige m it e in a n d e r tpcilen, w a s biefe a rm felig e B e n t a bietet.

SWenn a m a n b e m B l o r g e n bie © rä f in ipre eie«

g a n te galera ober tartaua b efteigt, fo t a n n fte g a r nid)t wiffen, ob biefe niept vielleiißt naep einer p a lb e n S t u n d e fd;on in einem j to tp f u m p f e bed SBeged feft«

fißt u n b l ä n g e r aid fie © e b u lb u n b g e i l b a j u p at, feft fißen W ü rb e , Wenn niept ber c a r r e t e r o (K arren « fü p rer), ber g efietn a b e n d n e b e n ipr a m g e u e r faß, m it feinen f ü n f v o r e in a n d e r g e fp a n n te n B la u le f e ln p in terp er g e faß ten tarne u n b fte bienftfertig a u d ber K le m m e ber fpanifepen S B e g c b a u tu n f t crlöfte. B o n biefem © e f ü p l ber a b p ä n g i g f e i t Von ber Säcp ften«

liebe ift felbft ber niept fr e i, ber in a b r a p a m d S c p o o ß e , in ber beßaglicpen 6 d e einer diligen cia

fißt. B l a t t m u ß , wie icp jw ifiß e n © r a n a b a u n b B i a l a g a — alfo a u f einer 0 a u p t r o u t e — Vor einer folcpen v e i u l e cualro b e s t i a s — ‘2 4 ! g u g tp i e r e — gefepen p a b e n , u m b a d j u begreifen. B e i S e g e n « w etter ift cd in S p a n i e n a u f Vielen S e if e r o u te n ein B e w e i s v o n g ro ß em Beicptfinn, w e n n m a n fo in ben S a g p in ein fag t, icp w ill p eute bid da« ober bid bort««

pin fa ß re n . S a d t a n n fein © te r b lid je r wiffen.

B l a n w irb m ir o pn e g m e if e l Secpt g e b e n , w e n n icp biefe g em einfam e S o t p f ü r ein m äd jtigcd an«

n ö ß e ru n g d m itte l jwifeßen B o r n e p m u n b ö e r i n g e rtlä rtc . 3 cp g la u b e a b e r auep d a r i n eind finden j u müf«

fen, b a ß ber S p a n i e r , b er v o rn e p m e Wie ber gemeine, m ep r wie Viele an d e re S t a t i o n e n , in ber 6 r i n n e r u n g lebt. 6 t p a t i r ber © e g e n w a r t faft nidfid, w o r a u f er ftolj fein to n n te, a b e r 3 e b c t m a n n weiß, b a ß S p a n i e n e in ftm a ls g ro ß g e m e |e n ift. S o bildet fiip b en n in jedem S p a n i e r eine tfSpantaficnmelt u n b bie B ß a n t a f i c p ebt ftetd poep ü b e r bie © em einp eit e m p o r.

S t r Untergang ber § a u p tfia b t © an © alvabor in bet DfternaePt 1854.*)

(B o n einem Ü tugenjeugen g em ild ert.)

3 n b em o b c rp a lb ber S t a b t S a n S a l v a d o r g egen S ü b w e f t gelegenen S p e il ber 0 o c p e b e n e p ö rte m a n a m 1 2 . u n d 1 3 . a p r i l ein b u m p fed , unterirbifeped S o lle n , b a d in R a u f e n w ieb erteprte, u n b oft m ep rere B li n u t e n u n a u S g e fe ß t an pielt. 6 d fepien v o n ben B e r g e n j u to m m e n , bie, v o m g u ß bed n a p e n B u l c a n d , in fübweftlicper S i ä j t u n g einen g ro ß e n 0 a l b t r e i 8 bildend, a u d la u f e n . S e p r bcutlicp pörte m a n biefed unpeim licpe © etöfe, b a d v o n feiner 6 rf c p ü tte r u n g be«

gleitet w a r , a u f B to n f c r r a lc u n b in ber tieinen 0 a « cienba, welcpe bie beutfeße g a m i l i c B o g e n a u d D | ‘t«

p reu ß en b ew o p n te.

a m 6 p a r f r e i t a g , SR org en d u m p a lb 8 U ß r , vet- fpürte m a n in ber 0 a u p t f t a b t S a n S a l v a d o r u n b in bereit näcßfter U m g e b u n g jw e i fcpwacpe, a b e r rafcp a u f e in a n d e r folgende © rb ftö ß c, w eldjcn je p n SJIinutcn d a r a u f , tin etw ad f tä r tc re r S t o ß folgte.

S a c p u n b B l a u e m m eines S tü o pn päu scßen d erbitterten, o pn e b a ß id) im erften a u g e n b lic f ben © r u n o etrieti).

„ M s uh t e m b l o r , “ fag tc B l a r t i n o , ber ju n g e S e u « fpanier, ber miep bediente, fepr ru ß ig . 6 r w a r ein Jtin b bed S a n b e d , u n b alfo a n biefed tß p ä tto m c n bed S c p a u f e l n d u n d B e b e n d , b a d u n d 6 u r o p ä e r n fo tiefe«

© n tfeßen einflößt, g e w ö h n t. S i e U m g e b u n g v o n S a n S a w a b o r ift biefer S c p ü i t c r - u n b S c p a u fe lg e w o p tt«

peit w e g en im B a n d e ü b el berüchtigt, u n b bie 6 in « g eb o ren en felbft pflegen fte b e d p a lb bie „ 0 ä n g c m a t t e “ j u n en n e n .

S i e S t ö ß e b a u e r te n b e n g a n j e n © ß a r f r e ita g in jiemlicp r e g e lm ä ß ig e n R a u f e n , jw e i bid brei in jeder S t u n d e , fort, a l l e p a tte n die gleicßc S i c p t u n g v o n äiSe|"t=Süb=Stieft ttaep Oft=9lorb=jDft. 3 t t biefer Step«

tu n g liegt, u n g e f ä h r 5 0 0 g u ß p ö p e r a id bie S t a b t , ber g ro ß e .K rater Von © u e c a t l a n , eine fleine B c g u a entfernt. S i e f c r Jftrater fepeint ä lte r aid ber J t r a t e r bed B u l c a n d v o n S a n S a l v a d o r j u fein u n d ift tpcilweife Von einem S e e a u d g e f ü llt. B o n b o rtß e r

") © a n © a lo a fco e foQ 1528, nad) anberen © a g e n 1536, co n lp a n if* c n (Sm igrantcn gegenüber w erben fein, t iä w ürbe ein igem al c o n ©rbbeben ecrßeett, bcfonberS im 3 a ß t 1659, je«

bed) nie gänjlicb gerftört. S i e B e o ö lfic u n g 6jal)l betrug fu rj cor bet legten Ä ataflrop ß e nahebei 18,000© celen. S tO H tp u b lie

© a n © a lo a b o r , beten rXegierung ßiet ihren © iß hatte, ift unter allen © ta a tc u © en tra la m erifa '6 ndthft C&oßadLea am m eiteflcn eo ra n g cfcb iiltcn . S i e B eo h lferu n g ift arbettfam er, friebfertiger, angenehm er aid in O eiVJtadjbatflaaten. S e r B e b e n biefed tfanbeS iß grhßtcntbcild cultioirt. ^ a u p tp r e b u ft unb (Ijrportartitct bed üanbed iß ber ß n b ig e , ber von beftcr Q u a litä t iß unb in guten fa h r e n ben I m p o r t ber cngltfcpen U lC an ufaitutw aaten voll«

tom m en bteft.

fepietten bic S t ö ß e j u to m m en , n iip t in ber 9 lid )tu n g bed B u l c a n d .

3 n S a n S a l v a d o r , w o bie 6 p a r w o i p e m it adern m öglichen relig iöfen B ° m p gefeiert w iib , ließ m a n fid) b urd ) bie 6 r d b e b c n bed Ö ß a r f r e ita g d in ber Speit«

n a p n te bei ben B r o je f fio n e n u n b a m B efu cp e der Ä a i p c b r a l e Wenig floren. © leidfW o ßl tarn cd ein p a a r B l a l v o r, b a ß bie an bäeß tig e B le n g e , a n :ftb lc ;c p a u d ben p eilig en 0 a l l e n fließend, b en S p ü r e n ju f tü rjtc , fo b alb 9?uct u n b S t ö ß e u n g e w ö h n lic h f ta r t w u r d e n . S e n n felbft a n ber heiligen S t ä t t e V ertraut biefed a n b äep tig e B o l t n id )t fo g a n j b em S c p u ß h e r ü b e r « itb ifd ien B lä c p te , w e n n bie u n t e r i r b i f c h e n g rollen .

U m p a lb 9 U ß r a b e n b d beffelben 6 p a r f r e i l a g d tarn ein fo peftiged © rb beb en, b a ß bie 0 ä u f e r bid a u f ben © r u n d w a n t te n u n b bie S ä c p e r traep ten.

S i c B l a u e m b e ta m e n einige tliiffe, ber .Kalt fiel Von ben S B ä n b e n u n b verfepiebene S a c p jie g e l ftü rjte n p erab . S e r S t o ß p a tte in f la tte n S B c ü e n fd jw in g u n g e n Wenigftend 8 S e c u n b e n g e b a u e rt u n b Wäre bie B a u * a r t ber 0 ä u f e r (fte find alle n ie d rig in bie B r e i t e g e b a u t, o p n e obere S tc d tw e r te , m it S B ä n b e n Von B eß m fo tp , welcpe bebeutenbe 6 l a f t i j i t ä t befipen, u n b m it S a d ) f t ü p l c n a u d b ieg fam em , e n g g e flo d jte n e m S lo p r) niept fo treffliep j u m S B iberftanb gegen bie ftärfften 6 r c p ü tte ru n g e n geeignet, fo m ü r b e n bie © e b ä u b e waptfcpeinlicp in B la f f e gefallen fein. Sllled flüchtete in ’d g r e ie . D b w o p l d a r a u f eine bolle S t u n d e o pn e weitered S c p w a n l c n bcrflricp, befcploffen w ir boep u n fe r B a g e r im g r e i e n a u fju f c p la g e n . U n fcr S au b d « m a n n , 0 e r r Ä r o n m e p e r , p reußifeper B ic e = 6 o n f u l, ta rn u m 11 l l ß r B a c p td n ad) 0 a u f e , beläd)clic u nfere B o r f id ) t u n b legte fid) im g i m m e r fepiafen. S e r f e l b c w a r a n biefe u np eim lid je © rfepein un g g e w o p n t, ob»

w o p l auep er g e fta n b , w ä p r c n b eines l ß j ä p r i g c n a u f » e n tp a ltd in 6 e n t r a l a m c r i t a u n b B ?e$ito nod) feinen fo etbbebenreicßen S a g erlebt j u p a b e n . S i e S i ö ß e b a u e r te n bie g a n j e B a d t t fort. 3 n n e r p a l b 2 4 S t u n * ben j ä p l l e n w ir deren 4 2 . B o n S o n n a b e n d B l o r g e n d a n w u r d e cd w ied er ru ß ig .

S i e 0 a u p t f t a b t S a n S a l v a d o r la g 2 1 0 0 g u ß ü b e r b em B ieere a u f einer f r u d jlb a r e n 0 o c ß c b c n e v o n e tw a 7 Q u a d r a t B e g u a d S lu d b e p n u n g , a n beren B o rb m e ftfc itc fid) ber B u l c a n erpebt. S i e © n tf e r n u n g ber S t a b t v o m g u ß bed B u l c a n d b e tr ä g t eine fleine B c g u a . S e r alte g e u e r b e r g bildet, Von biefer S e i t e gefepen, einen fepönen S e g e l m it f a n f tg e ru n b e te m © ip f e l; bie a b ß ä n g e find naep o ben bid j u m pöcpften © ip fe l m it SB alb bebccft. S e r S r a t e r ift g a n j erh alten, p a t a b e r eine p a lb e B e g u a im U m f a n g e u n b ift in ber S iefe m it SBaffcr a n g e fü lit. S e r f e l b e erpebt fiep e tw a 1 0 0 0 g u ß ü b e r b em S afeH an b, dem er au fgefeßt ift. S ie f u n te r feinem S e g e l fen tt fid) a m B u l c a n ein palb*

freid fö rm ig er 0 ö p c n j u g p e ra b , b er bie g o r t f e t ju n g bed B e r g c d gegen S ü d e n bildet, a n d e r e B e r g e fepen jenfeitd bed 0 o d ) t p a l d v o n S a n t a S e d a ben palb*

fre id fö rm ig e n 0 ö ß e n j u g fort. S i e ü b e r r a g e n in w ecpfclnber 0 ö p e v o n 1 0 0 0 bid 1 6 0 0 g u ß bie 0 o c p » ebene.

S e r g r ü ß m o r g e n bed D j t e r f o n n t a g d w u r d e u n d burep b a d S n a l l e n ber D a te ie n u n b b ad frößliepe S p i e l ber B l i l i lä r m u f i f a n g e f ü n b ig t. S i e B le n g e jo g in feftlicpen $ r o ) e f f ( o n e n naep ber S a t p e b r a l e j u r B l eff e u n b j u m 0 o c ß a m t . S i e 0 ä u f e r w a r e n m it

^ ß if a n g la u b u n b B d l m e n j m e i g e n pübfcp g ep u p t. S a d S a n c t i f f i m u m w u r d e im S r i u m p p burep bie gefcpmüct«

ten S t r a ß e n geleitet. B a n g e )ß ro jcffio n cn fo lgten , bie S e n o r a d u n b S e n o r i t a d ber S t a b t tr u g e n iprcti reid)ften ^ j u p j u r S c p a u . B a c p m i t i a g d w a r ber g ro ß e „ S p a j i e r g a n g b er ^ e i l i g e n . " S o l o f f a le 0 c ilig e n « bilber, a u d 0 o l j gefdjn ipt u n b m it n euen to f tb ä r e n S 'e ib e r fto f fc n p rad)iV oll a u f g e p u p t, w u r d e n n äm licp a m D f t e r f o n n t a g n a d ) p erfö m m licp er S i t t e a u d b en S irc p e n burep bie S t r a ß e n g e tr a g e n . £Bo fiep bic 0 e i l i g e n in b en S t r a ß e n b egeg nen , p ä lt m a n füll u n b l ä ß t fte fid) gegenfeitig u m a r m e n . S i e b e g le i­

tend e B o l f d m e n g e b e g rü ß t biefe S c e n e n m it unenb*

lid)em 3 u b e l , u n b Viele 0 u n b e r t c Von fKafelen fteigen b a b e i in bie Büfte. S a d ftreng t a t p o l fepe B o l t über«

l ä ß t fiep a m peiligen D f t c r l a g erft feiner a n b a e p t, b a n n feiner m u n te r fie n Buftigfeit. S e r S a g w ü rb e m it B lu fif, üR üfetcnlärm u n b S c p m a u f e r e ie n gcfcploffen.

© leid) n a d ) 9 U ß r a b e n b d erfolgte plöplicp ein fepr heftiger 6 r b f t o ß , w eit ftärfer, aid bie ftärfften bed S p a r * freitagd . 6 r w a r v o n d u m p fe m © e tö fe bid a n d 6 n b c begleitet. S i e B l a u e m feßienen b ic d m a l bid j u m © r u n d e j u w a n t e n , bie S ä c p e r f n a n t e n u n b fla p p e r te n , pie u n b b a ftü rjte n B ia u e r ftü c f e ein u n b b efo n b erd Viele S a d ) « Siegeln p e ru n te r. S e p r Viele 0 ä u f e r p a lte n Kliffe be«

to m m e n . 3cp la g im leiepten g ie o e rf e ß lu m tn e r, u n b w u rd e burep b ad © e tö fe gemeeft. 3 n bem felben ä u g e n « blict ftü rjte in m e in e r S t u b e bic obere S a lf b e b e c tu n g ber SlBanb p e r a b ; e i n S p e i l d a v o n fiel m ir a u f ben S o p f u n b b a d ©efiept, w ä p r e n b ber S t a u b d e r m a ß e n m eine ä u g e n traf, b a ß id) einige B l i n u l c n u n v e r m ö g e n o W ar, j u fepen. 3<P f p r a n g a u d b em B e t t u n b ta p p te n a d ) ber S p ü r , bie id) unglücflicperm eifc Vcrfcßloffen p a tte , © n b lid ) g e la n g ed m ir, biefelbe j u finden u n b 1 b e n 0 o f j u erreidjen, wo icp bereits aHe ü b r ig e n 0 a u e »

(4)

bew ohnet lau t fdjteienb unb bctenb beifamtncti fanb.

Statt) einigen W i n u t e n p arte fid) jebod) ber D obeS- fdjtecfen h er Beute m ied et gelegt. W a n fd)etjte u n b lad)te f o g a r ü b e r bie g l u d j t u n b bie S e f t ü r j m i g . D a d fu rch tb are $ p ä n . m e n f o m m t p ie r j u h ä u fig b o r, u m einen n a d h p a l t i q c n S d j r e c f e n j u b erurfadpen, fetbjl roenn bie S t ö ß e febr f t a r t finb. W a t t iff fdjon zufrieden, tr e n n n u r b it R a u f e t nicht f a lle n . W e in e H a u « q e n o f f e n lie fe n gleichw ohl ihre S e l t e n in ben ^ o f r a u m [teilen, u n b bie S p ü r e n ih rer S B o p n u n g e n offnen. W a n De«

w u g t e biel W i i g e f ü p l , a l s m a n horte, b a ß id) eim ag b cfd )äb ig t morb'cn, u n b t r u g m ein S e t t u n t e r bie © a le r ie bc8 K o n i b o r g . © i n ju n g e r D o f t o r , m e in näcpfter

© l u b c n n a d ) ha r , m einte z w a r : ed inerbe bicfe Stacht fein fta r fc r „ t e m b l o r “ m e h r f o m m e n ; b a g e g e n äu ß erte ein

© e iftlid )c r: b ad ,Piau6 fei a lt, Der D a d ) ft u p l morfd), u n b S o r f i c h t ftete emt>fcf)Icn6tocrtt). W e i n e g p a u &

g enoffen g in g e n b a n n in ihre g i m m e t jurücf, o e rje p rte n bei offenen S p ü r e n bie Sfefte bed D ftcrfd jtn au fed , u n b Die G o n b c rfo tio n h a n b c lte n a tü r lic h eine S t u n d e l a n g faft audfcptießlid) b o n bem fdjrecflichen „ te m b lo r .«

U m 1 0 l l h r 3 0 W i n u t e n erfolgte ber fchrtcfliche S t o ß , b er © a n © a l b a b o r j u m S c h u t t h a u f e n machte, © r b e g a n n m it einem heftigen © etö fe u n b R ü t t e l n , Die © rb e fd)roante, m it g eho ben b o n einem u nterirb ifch en W e e re . D i e © rfd )ü tte ru n g u n b ber fic b cgleitenb e D o n n e r , im m e r in berfclben Stich t u n g , roie bie fr ü h e re n © rbftöße, b a u e r te n l O bid 1 2 S e f u n b e n . D a » b r a c h e n u n b S t ü r z e n ber S t a u e r n u n b D ä c h e r ü b e r f ä u b te ben D o n n e r . © 8 e rh o b fid) eine u n g e h e u r e © t a u b m o i f e . D a d A n g ft- u n b J a m - m ergefdjrei ber fid) f l ü c h t e n d e n m a r u nb cfd u eio licb

© 8 folgte ih m ein a llg em ein es la u te s S e l e n , ein j a m m e r n b e r A n r u f b er „ W a r i a S a n t i f f i m a “ u n b waller S a n t o d « , enbtid) ein la u f e n b ftim m ig e r K l a g e - u n b S i t t g e f a n g b o n allen ^ l ä h e n , roopin bie S t e n g e [ich geflüd jtct p atte. D i e beutfehe g a m i l i c S o g e n a u 8 K ö n i g s b e r g , bie eine h alb e S ' u n b e o b e rh a lb Der S t a b t ein B a n k h a u s betoohnte, h ö rte bruilich. felbfi b o n fo g ro ß e r ß n t f e r n u n g , DaS a u s ben S r ü m m c r n tÖnenbe j a m m e r n , b aS S e l e n u n b b a ä S i n g e n .

© 8 b e g a n n jeßt eine S c e n e , roelche m eine g e b e r f a u m )U fd)ilbern b e r m a g . W i e m a t t m a r e n n e b e n i h r bie fcb auerlicpfltn © p ifo b e n m eine« B eben d — luie b la ß alle K rieg«» u n b R e o o lu tio n e fc e n e n , bie ich in ber a lle n SBelt m it a n g e fe h e n ! D o r t h a tte m a n e6 m it b e ta n n te n © rf d ;e in u n g e n u n b m it © e g - n e r n b o n g le if d ) u n b S l u t Ih u n , nid)t m it ben u n b e f a n n t e n g r a u e n b o l l e n W a c h t e n ber l i e f e , beren S i e f e n m ir f a u m a h n t e n . D i e © rb ftö ße b a u e r t e n h a lb fcproädier, b a lb m it fu rc h tb a re r S t a r t e in b en fü rje fte n R a u f e n fo rt. W a n ja p H c b is ) u m A b e n d be« D f t e r m o n t a g d g e g e n 1 2 0 © rb ftö ß e ! D e r D umpfe D o n n e r , b e r fte begleitete, glid) b e n fd jm eren ©c«

fcp üß falb en einer u nterirbifch en S c h la c h t, g u m e i l e n raffelte e8, u n b b er S o b e r , fchm anfte m i n u t e n l a n g o h n e eigentlichen © rb fio ß . ß a u S u n b dgabe g a b m a n b e rlo r c n , bie B eute zitterten n u r f ü r ip r Beben.

D e n n bei fo fiarfen © c h m a n t u n g e n bed S o b e n d , ber in a ß e n S ic h t u n g e n R iffe b e fo m m e n , fürchtete m a n jeben A u gen blicf, b a ß bie © rb e fid) u n t e r u n f e r e n g ü ß e n ö ffn en u n b alled S e b e n b ig c in ihrem S c p lu n D e b e g r a b e n m ü rb e. D i e W e n g e roechfelte nach jedem n e u e n © rb fto ß b a d © e b e t u n b ben S ta m e n bed H « ; ligen, b er helfen foUtc. Biber fei ed, b a ß bie © a n - t o s nicht h ö rten , b a ß fte n id it helfen m o llten ober nicht to n n te n , Die © rb m elien ftö ß e u n b Die u n h e i m ­ liche unterirbifepe A rtillerie a rb e ite te n u n b b rü llte n u n erb ittlich fo rt. Stach einigen S t u n d e n h a tte n fid) bie g e fa ß te r e n W a n n e r auch a n biefen © p u t faft g e w ö h n t u n b tra f e n W a ß r e g e l n polizeilicher S ich er«

heit, Denn m a tt fü rd tte te P l ü n d e r u n g e n u n b D i e b e ­ reien, b e fo n b e r e b o n e e i t e Der J n b i a n e r

© t w a u m 1 U h r nach W iit c m a c p t ta rn einer m ein er S e f a n n t e n ü b e r bie W a u c r t ü i m m c r unfered H o fe « g e d ie g e n , u m fid) n ad) m ir, ben er fieberlei«

benb m u ß te , u in ju f e p e n . © r fd jlu g m ir einen © a n g btiTd) bie S t a b t im W o n d f c b c in b or. f ö i r fd jiu g e n

* u n äd )ft bie D ic h tu n g nach Dem W a r h p l a ß e ein, roo t ie K a l p c b r a l c fta n b . D a ß Die g a n j e S t a b t j c r i l ö i t fei, b a o e n ü b erzeu g te ich mich erft jeßt; a u d ) nid)t ein A a u d h a tte Dem fu rc h tb a re n © rb fto ß ro id erftan b en . SB a d b o n Den © e b d u b e n n id it in D r u m m e r n lag , p a tte fo Diele Siiffe u n b S e f d j ä b i g u n g e n b e to m men, b a ß a n ein fe rn e re s S B o p n e n D arin nicht j u b e n te n m a r . A m beften h a tte noch bie K a tp e b c a le , ein m e h r e le g a n te s a id iin p o fa n te d © c b ä u b e a u d b em v o rig e n J a h r h u n d e r t , b e m (Erdbeben m ib erftan b e n . S o d ) m a r auch b o n Diefer ^ a u p t f i r d j e Der © lo d e n « Ihuriit c i n g e f t m d u n b b a d P o r t a l in S r ü m m c r n , u n b bie W a u e r flaffte a n einig en S t e l l e n in w eiten Stif­

fen a u s e i n a n d e r . M e ü b r ig e n K ird je n h a tte n noch m e h r g elitten , m it A u s n a h m e bed a lte n g r a n c i e f a n c r - flofterd. J m J n n c r n biefer heiligen -£>aUen, b eren S b m e n zu m S h e l l offen fta n b e n , fa ß ed jeßt g a r m ü ft a u d . © 8 m a r e n fo Diele S t e i n e v o m D a ch « ftu p l u n b fo Dieted W a u e r m e r t p e ra b g e ftü rz t, b a ß h ie m eiflen A ltä re entmebtr g a n z in S r ü m m c r n o b e r

^ o ( h m it S # l überbftft la g e n - o w M

fo lo ffa le n g e p u ß ie n H e ilig e n fig u re n j o a r e n a u d ben R ifd je n gefallen, u n b © t a u b u n b S t e i n e bebeeften ihre [cpönen K le ib e r. D a d S e i t , b a d fie n od ) S a g d ju D o r m it ju b e ln d e m S r i u m p p b urd ) bie S t r a ß e n g e­

tr a g e n , tü m m e r te fid) jeßt nicht u m fte. J e d e r buchte in biefem Augcnblicfe n u r a n bie R e t t u n g feined Be­

bend u n b feiner heften H a b e .

D i e S t r a ß e n m a r e n öbe, n u r Don einzelnen 5Bad)t«

p oflen befeßt, u n b m a n m u ßte, u m j u p affiren ,^ oft ü b e r Diele S t ü m m c r ft eigen, J m J n n c r n b e t H a u - fer perrfdfte © rab ed ftille . D a d S o t t , hielt |u h feibft in ben breiteften S t r a ß e n nicht fidjer, fo n b e n r fa u e rtc a u f ben g ro ß en S t ö ß e n , S o r n c h w e u n d A n n e u n te r ein a n d e r. D i e fteife fpanifd)C ©titelte, meid)e hier bie Derfdjiebencn S i ä n b e tre n n t, h atte in biefer

© d ) ü u c r n a d ) t a u fg e h ö r t. tRcidje u n b S e t t i e r fdreien, beteten u n b f a n g e n vereint, fo oft ein n e u e r f la tte r

© rb fto ß m t feinen fd ja u r ig e n D e t o n a t i o n e n fic er- feßreefte. D e r n e u e ^ jr ä fib e n t, D o n J o f e S lla r ia S a n W a r te n , zeigte © e ifte d g e g e n m a rt u n b g a f f u n g , u n b g a b energifepe S e f e ß ie j u m S c h 'u ß e bed © ig en- th u m d .

A n b er © d e ber -Kathedrale begegneten m ir b e m g r a n c i d c a n c t m ö n d ) D o n © fte b a n ©aftillo, u n ­ ferm lieben S e f a n n t e n , ber einer ber beften g a m i l i e n be« S an b eS a n g e ß ö r t. © r ift ber geiftreichfte u n b nierf- m ü rb ig fte W a n n b en id) in © c n tr a la m c r if a g e fu n d e n ; un g em ein m iß beg ierig , boli b o n philofopt)ifct)en © r ü b e ­ leien, u n b p a tte b efonderd © in e n © e ifte s ju g m it p a s c a l g e m e in : er liebte ed m it m ir Don ben g ro ß e n SBeltge- heim niffen j u reden, a n melcpcn bie D e n i e r u n b fß pjto - fo ph en aller S ö l l e r u n b g e ile n fid) lä n g f t j u S c h a n d e n gedacht. U n fe r leßtcd © e fp rä d ) ü b e r b a d blinde S tialten ber S la tu r f r ä f te p a ß t e feltfam j u ber S d ) a u c t f c c n e , bie u n d u m g a b . D e r S l ö n t h brüefte m ir fdjrocigenb bie H a n b . ö r m a r b o n h anb feften B euten begleitet u m S e rf c p ü ttc te a u fz u fu d )c n u n b a u d j u g r a b e n , m ä p r e n b ber S ifd b o f m it dem ü b r ig e n höh eren J tle ru d injm ifd )en bie g l u d ) t in ber R ic h tu n g b o n G o ju tc p e q u c ergriffen p atte.

S e i D a g e o a n b r u d ) p a tte m a n fd)on gegen h u n d e r t Bcicpen a u d Dem S c p u t t p e ro o rg ejo g en . D p n e b en bor- a u d g e g a n g e n e n ftarfen S B a r n u n g s f to ß , ber Den S c m o l) n e r n S o r fic p t em p fo h le n patte, m ä r e n D a u fc n b e Der fepüttet m o rd en, u n b R e fe re n t m ü rb e m o pl nie mieber Die g e b e t g e fü h rt p a b e n , Da au d ) Die D e tfe feined g i m m e r d b em © rb b e b e n niept m ib e rfta n b e n p atte.

D i e a u fg e p e n b e S o n n e bed D f t e r m o n t a g d beleuch­

tete eine ftäglicpe © e e n e . S e r f t ö r t u n b angftbleicp irrte bie S c b ö l f e r u n g in b er S t a b t u m p e r . D i e W e p r j a p l flop in b er R ic p tu n g b o n A p o p a u n b © o ju le p e q u e m it g u t ü d l a f f u n g aller H a b e . U n te r ben g r a u e n , Deren bicle im ä u ß e rf te n R e g l i g e fiep zeigten, bem erfte icp bie g r a u bed fß rä fid e n tc n , bie ipren W a n n befepmor b o n btefer S t ä t t e bed © r a u e n d gleichfalls j u fließen. D e r tß rö fib e n t a b e r blieb feiner fsfiicpt getreu u n d f u p r fort m it © n e rg ic zu h a n d e ln , © in a u f b em lln ib e rfitä td ß la ß u n te r einem g e l t la g e r n d e s K rieg s g erich t ließ jeben D ie b erfepießen, der a u f frifeper D p a t e r ta p p t u n b burep zwei g e u g e n überm tefen m a r .

D a bie R u i n e S a n S a l v a d o r lein D b b a c p m e p t bot, lep rte id) fr ü p W o r g e n d zu g u ß nach Der H a c i e n d a bed H r n. K r o n m e p e r ju rü cf, lln te r m e g d p a tte id)^ vier

© r d f t ö ß c a u d z u p a l t e n , w o r u n t e r einer v o n Der g r ö ß te n S t a r t e u n b b o n ben peftigften S c p m a n t u n g e n bed S o ­ b e r« , b er ti bid 7 © e c u n b c n b a u e r t e , begleitet m ir im m e r b o n fta r fc r D e t o n a t on, bie im g r e i e n viel b eut licpcr zu h ö re n m a r u n b b o llfo m m e n b en D o n Der S a l ­ v en bed S e f u b d patte, roenn m a n bei flcincn © ru p tio - nen in beffen K r a t e r n a p e bem ran epen ben u n b ftecne- fcpleuberndcn S t p l u n b fiept. J m m e r beftim m ier w u r d e jeßt m ein e l l c b e r j e u g u n g b a ß b e r ©en.'ralfiß biefer u nterirbifch en A ltio n , b o n bem Die S t ö ß e a u d g in g e n , fepr n a p e fei, u n b Daß Die D ä m p f e u n b g iü p e n b c n W a f f e n Der j i e f e pier einen n euen A u d g a n g fuepen.

D a d S a n b p ä u d d ) e n bed H t n . Ä r o n m c p e c m a r ftepen geblieben ; feine tiefe S p o i l a g e p a tte ed gefepüßt. D o p p a tte n bie biefen W a u e r n viele R iffe b efom m en, u n b fo biel W a u e r m e r t m a r v o n ben S ö a n b e n gefallen, b a ß ed boep n u r ein unfidjered, u n b ep ag lid jcd D b b a p bot.

S o n ber fdjroffen H ü g e l m a n b zu r B infen bed g lu ß b e t - ted m a r e n © rb m a ffe n u n d g c ld b l ö d e in g ro ß en © l ü d e n p e ra b g e f tü r jt u n b Die H a ilp tlp erm a;q u clle, b it v o m g u ß D ieferH ü g el p e rb o rfa m , p a t e a u fg e p ö r t zu fließen.

D e r W ü p l f a n a l m a r mafferleer. © ine Der K o l o s p a l m e n m a r u m g c ln c d t. D i e B a n b f p a f t , bie m ir früh er fo lieb- licp e r f p ie n , ta rn m ir jeßt m c l a i t p o l i f p u n b unleidlich bor. D a j u ta rn bie allgem eine g l u c p t felbft aller H a - cienba S e r o o p n e r Der R a p b a r f p a f t . R u r D ie b e u n b S a g a b u n b r n ftreiften n od) u m p e r . H r< K r o n m e h e r gatte f i * n a p A p o p a g e flü p te t, Drei B e g n a d ö f t l i p , roo bie G rb ftö ß e n u r w en ig b e rfp ü rt m ü rb en , j p m a r allein in der H a c i e n d a , opne B eben dm ittel u n b o pn e Bafttpiere, bie alle geftop lcn m a r e n , alfo o p n e bie W itte l biefen S p a u ß l a ß b c r S e r ö b u n g zu bcrlaffcn , d a ip , n od) fieberleibenb, feine weite g u ß m a n b e r u n g u n t e r ­ n eh m e n t o n n t e g r e m b e B afttpiere w a r e n u m feinen fßteid zu m ictp en, Da alle v o n b en r e i p e n K a u f l e u t e n fu r b a d g o r t f p a f f e n ip rer SBaartn berei d in S e f p l a g genommen. Alle g lü p tlln g e, Die mir n a p Dem ©runD

ipred eiligen g o rtz ie p e n d b efrag ten , g a b e n bie g le ip e A n t w o r t : „b er p o d )m ü rb ig e S i f p o f p abe n a p b e r g e t « f l ö t u n g der S t a b t g efu g t, Die g a n ze © e g e n b v o n S a n S a l v a d o r w erb e n o p v o r o e m R e u m o n o in b e n S p l u n b b e t © r b e b e r f m t e n .“ D ie fe S B eiffag u u g p a t f t p j m a r n i p t b c m ä p rt, in d e m ber R e u m o n o fa in u n b bie R u i n e n b er H a u p t f t a b t f o m m t den © p a c a r a d u n b H a ü e n b a d n o p im m er a u f b e r D b e r f l ä p e fiepen blieben. J n b e f f e n b a u e r te n Die © r b b e b e n u n b b ad u n t c r i r b i f p e © etö fe fo rt, w e n n a u p n id)t jeden D a g 1 2 0 © rb ftö ß e zu fp ü r e n finb, roie zroifP cn Den beiden D f t e r n ä p t c n . A llem A n f p e i n n a d ) f u p e n bie u n tc ritb ifd )e n K rä f te pier irg en b m o die G rD lrufte j u fp re n g e n u n b einen n euen © p o r n f t e i n fü r ipre D ä m p f e , © n fc u n b feu rig - flüffigen Ś ł i n c r a l i e n zu b a u e n , sther b a n n im S e r e i p Diefed n euen K r a t e r « , feiner A f p e n r e g c n u n b feiner B a b ü ftrö m e roop nt, p a t im m e tp iu fü r fein B eben j u f ü r p t e n .

R o c p f p r i f t . S e i t d e m bicfe S f i z j e gefdj.ricben m o rd e n , ift ein W o n a t V erg an g en . D i e © rb ftö ß e finb bei S a n S a l v a b o r feltener g e w o rb e n . S o n g e i t zu g e i t a b e r e r n e u e r n f t p Die S p m a n l u n g e n u n b b ad u n tcrirbifd je © e tö fe . R u r eine Heine g a p t bed ä r m ß e n D peild b er fr ü h e r e n S c b ö l f e r u n g v o n S a n S a l v a d o r ift in Die R a p e ip rer a lte n S ß o p n u n g c n z u r ü d g e te p r t.

U r . W o r i ß W a g n e r . ( S . A . Ü )

G r a n t u u n i) S ) i u f i f .

© t a b t t p c a t c r . D u « IR oget’f ^ c ® a (lfp ic l p a t feit bem o o r ig e n S o n n t a g e in g o lg e ein g etreten er ^ ee fe rteit, roclcpe

|id) fd jon in ber fp a rtie Dcö © co r g e SBcoron jiem licp b em ert- licp m aepte, eine aep ttä g ig e U uterbvecpung erliltcn u n S m iib

©eute m it bem M a o u t in iD ießerbeer'6 -fn ig n o tten w ieder aufge«

n o m m e n rocrSen. Jfijir tnaepen forcopl a u f Diefe a le auep a u f tie p a r tie t e « 3 o p a n n o o n Scpbcn u m fo cnepr a u fm ertfa m , a l b ^ e t r S t o g e r biefelbcn geroefferm apen u n ter ben A u g e n be8 S ie p te r S unb De« Z tcm p o n ifien ein ftu b irt p a t u n b fo m it im © ta n b e ift, un d biefelben in bem @ ei|ie o e rju fitp r en , roie er bem tbeeücn Urbclbe geroiß a m n ä ip flc n to n u n t. © ep teie n b e u n b ieuepenbe D taou lo p ab en roir bereit« fo viele gep ö rt, bap u n d bet Sp'unfd) nad ) bem @ en u ß ein er b u rd jg ä n g tg fü n ß ierifd jeit

© d jö p fu n g u n m o g lid ) v era rg t iscrb en fa n n . c g in b roir n u n au d ) n iept io ü b erip ro en g lid ) o o n qprn. R o g e r en tp u fia b m irt, u m u n 6 felbfi e in ju reb en , baß feine © tim m m itt e l a u f la tt n aep - ju la fftn noep ju n e p m e n , fo p a t u n 6 boep fein jr o e im a tig e«

A u ftreten pin latigU d ) ü b erzeu gt, bap er a le batjieU enber Ä iin ß - ler noep im m .t u n ü b ertroffen b afiep t u n b burep feine Sßirtuofi«

t a t , m it roeldjcr er etroa bem eettiep roeebenbe pppfefepe D iä n g e l oeroeeft, roap rp aft überrafept. D e r d ie s m a lig e n A u f.

fü p r u n g ber H u g e n o tte n b ien t e s ü b rig e n s j u niept g erin g er

© m p fe p lu n g , baß fre v o n ben D a m e n D lim b S (V a le n t in e ) unb © e i f t p a r b t p tb cargaretp e), roelcpe auep in ber roeißen g r a u m it auß erorbentlccpem S t ifa U e fa n g en , forolc v o n ben H erren % )r a r o it (d )ia .c eU ) u n b R i e g e r ( S t . S r i « ) unter«

ftü p t roirb. © e liu g t e6, ben feit ein iger ß e it fepr m a tte n S p o r ju ctroaS größerer A u fm ettfa m fe it u n b Ü ebenbigtctt j u

b r in g e n , fo dü rfen roir einen r o ir tlip g e n u p te ip e n A b e n b er­

m a tte n . — Shidprcnb ber v e rg a n g en en S iliop e iß eS fon ft in bem © ta b ttp e a te r j le m lip ru p ig u n b ßiU p erg eg a n g en , fo baß au ß er ber r e p t g u t ein ftu b irten ab er f p l e p t b e fu p te n R e«

p tife ber g r e ita g fp e n „S J a len tin e" , in r o elp er g r a u © t o l l e , g r l. H o f f m a n n u n b H r . S a u m e i f t e r m it A n c r tc n n u n g ju n e n n en , un b dem jroeiten A u ftreten v o n g r l, © u i n a n b aid © r e t p e n P ie b lip in ben „ © p r o e f ie r n " n ip t g © rroapn en S«

roertpeS oo cfiel. g r l. © u in a n o fp e in t baS gü n ftig e 5 J o r« rtp e it, m it r o clp cm ße bei ip rem erften D c b u t e m p fa n g e n ttu r b e , ju r ep tfe r tig e n . 3 p r © p te l verrdtp T a le n t, u n b c6 ift j u e rw a rten , baß buffelbe u n ter ber P eitu n g ipred ü ja terS v o r ben A broegcn ber ord in ären R o u tin e P crocprt » e r b e n roirb.

ß i t r r o r i f d ) c ^ o t i j e n .

D i e © r b b e b e n u n b b i e S D t o n b S v c r ä n b e r u n g e n . 3 n bet © e p u n g ber f r a n j ö f t f p e n A ta b e m ic v o m l ^ . ß u n i b e r i p ö tete H c‘r ©tie Ce l ö e a u m o u t ü b e r bie A rb eiten eines H e r r n Atcfio fP ecnp, fPro|ejfoi6 i n D i j o n , ro e l p e r fett einiger 3 eit m i t g o i f p u n g c n u oer b . n j u i a m m c n p a n g Der © rb b eb e n m i t ben U lio n b S v a ä n c e r u n g c n b t j p ä f t i g t ift. D i e A ta b e m ic ift a u f b en A n t r a g H e r r n © be S b e a u m o m s g e n .i g t, btefe g o r f p u u g e n m i t

© e lb j u u n te r f tu p e n . tüSic ü b .r g c p e n feine t p e o i e t i f p . n A u S . e in a n o c il tp u n g e n , b a fte u n s n i p t c o n c lu d e n t e r f p e i u c n u n b ber U nteripieO jc v iip c n e i g e n t l i p o u t t a n c | p e n u n b m a g n e t c i p . e lc ttrifp e n © l O c t f p ü t t e t u n g e n n i p t p e ta u s g e p o b e n ift. © t i v a g D c t b ä p t i g i|t n a m e n t i i p ber UcnftanO, b aß er feine g o t f p u n g e n u n b S c t e p n u n g e n vorerft a u f 8 2 4 ©rbflbße, bie j u A r c q u i p a gefühlt u n b ß m j t p t l i p ip re r Bett g e n a u a u f g r j e i p n e t ß n b , b e i p t ä n f t . Aber fü h ren , opne u n d roeiter pterauf ein ju la ffe n , bie © p i ü f j e a n n a p bem A t ü e n . P 'ra n p . ( 1 , ß u l i ) , a u f r o c l p c er p in a u ó gekommen ift, u n b bie feeilip |c p t aU gcm rinvr A r t finb.

D iefe l a u t . n : „ 1 ) bie B a p l ber © rb b e b e n m e p i t f i p , je m e p r m a n ben © p j p g e e n n ä p e r f o m m t , 2> ße m e p r t f i p j u r g e i t ber

© rO näße bt6 dJionbeS u n b m i n b e t t | i p i n ber g e i t ber te r b f e tn e btffelben; 3 j bie © ib ftö ß e finb päujrger, roenn Oer SWonb in b er R ä p e beo »JJietibiunS, a l i roenn er u m 9 0 “ d a v o n e n tfe rn t i ß , "

D e r oerßorbene A t a g o foU a n ben U n t e r f u p u n g e n tp e rrep '6 g roßes ßnte reffe gegeigt pabe n.

UJerantroortliiher Rebacteur ©. K r a u f e in SteS latu Deuct unb ßlcrlag von H E' n t i p R i p t e r in S « 6 l n » .

Cytaty

Powiązane dokumenty

leberbanb erwerben ju tonnen, arbeitete erStäcptc burep für Slnberc unb legte jicp bie pärteften Gntbcprungen auf; feine Äöpfe trug er allermertß im Sornifter

ßafteS Streben naß Dbjectibität {ugefteßen müffen, wie es Denn auß befannt ift, baß Büß Btartineau fiß in bielen Bc{ießungen über ben bornirten religiöfen

w eit pinter fiep

SB ebcr entfeßieben

Slugu ft

Über diesem ist mit Abstand ein Zylinder von gleichem D urchm esser un d über dem Zulaufkegel ist eine A u fg abevorrichtung angeord net, die aus einem

F erner w urde eine Y erringerungsm óglichkeit der Her- stellungskosten durch S erienherstellung von Einlieits- modellen angedeutet, aber gleiclizeitig betont, dafi

tretende Temperatursteigerungen 13) der Um setzung förderlich sein könnten, für diese aber doch eben nicht notw endig w ären; für den günstigen Einflufs der Z eit