• Nie Znaleziono Wyników

Gazeta Nowa : tygodnik : Zielona Góra R. I, Nr 3 (25 stycznia 1990)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Gazeta Nowa : tygodnik : Zielona Góra R. I, Nr 3 (25 stycznia 1990)"

Copied!
16
0
0

Pełen tekst

(1)

ABliW

Tygodnik * Zielona Góra, 2 5 stycznia 1990 rok l nr ind. 3 5 9 4 9 1

GAZETA NOWA

NR 3 / 9 0 6 5 0 Zł

W

(2)

W o ln o ś ć c z y g o lo n k o ?

P ro f. B a s z k i e w i c z c y t u j e w j e d n e j z e s w y c h p r a c r a p o r t a g e n t a f r a n c u s k i e j p o l ic j i z 1794 r o k u : „ Z n a l a z ł e m się w c z o r a j w t o w a r z y s t w i e p e i o n e g o p r a w d z i w e g o s a n k i u l o t y . S ł y s z ą c , j a k d z i e c k o r e c y t u j e a r t y k u ł y k o n s t y t u c j i , p o w i e ­ d z i a ł , ż e w o l a ł b y z a m i a s t t e g o b u t e l k ę w i n a ”.

M a m y d z i ś w P o ls c e p o d o b n ą s y t u a c j ę . P r o b ier n y p o w s z e d n i e g o d n i a z d a j ą się p r z e s ła n ia ć w i e l k ą p o l i t y k ę . 1 b y ć m o ż e r o ś n i e g ro n o t y c h , k t ó r z y z a m i e n i l i b y w o l n o ś ć na g o lo n k ę ,

■ r ó w n o ś ć na k i l o s c h a b u , a b r a t e r s t w o na p o ­ m a r a ń c z e . C h o ć b y k u b a ń s k i e .

A l e a l t e r n a t y w a t a k a j e s t z g r u n t u f a ł s z y - u>a. W i e l o l e t n i e d o ś w i a d c z e n i a r e a l n e g o so cja l i z m u d o w i o d ł y , i ż o f e r o w a ć on m o ż e j e d y n i e n i e w o l ę o p u s t y m ż o ł ą d k u . W n a j l e p s z y m r a ­ z i e — s y s t e m p ó ł w o l n o ś c i o w y z r a c j o n o w a - n y m s a l c e s o n e m . G d y b y n ie p r z e m i a n y s p o ­ ł e c z n o - p o l i t y c z n e — b i e d o w a l i b y ś m y d z i ś t a k s a m o , t y l e , ż e b e z p e r s p e k t y w y l e p s z e g o ju tra .

I j e s z c z e j e d n o t r z e b a w y r a ź n i e p o w i e d z i e ć . W ś r ó d n a j g ł o ś n i e j k r z y c z ą c y c h k r y t y k ó w r z ą d u , p a r l a m e n t u i „ S o lid a rn o śc i" d o m i n u j ą czę s i o ci, k t ó r y m d o t y c h c z a s o w a s y t u a c j a j a k o ś nie p r z e s z k a d z a ł a . U s ł u ż n i c h w a l c y n ie s p r a w d z a j ą c e g o się s y s t e m u o r a z k a s z a n k i , n a z y w a ­ n e j d l a z a c h o w a n i a p o z o r ó w k a w i o r e m . A t a k z e ci, u k t ó r y c h p r a w d z i w y k a w i o r s t a n o w i ł (i n a d a l s t a n o w i ) p o d s t a w o w y s k ł a d n i k m e n u .

J e s t j e d n a k o ż s p o r a r z e s z a r o d a k ó w , m a j ą ­ c y c h r z e c z y w i ś c i e p e ł n e p r a w o d o n a r z e k a ń . L i c z ą c y c h z n i e p o k o j e m , c z y w y s t a r c z y do p i e r w s z e g o , o d c z u w a j ą c y c h s t r a c h p r z e d e w e n ­ t u a l n ą r e d u k c j ą i b e z r o b o c i e m .

M o ż n a i m j e d y n i e p r z y p o m n i e ć p r a w d y o c z y w i s t e — n i e w y j d z i e m y z k r y z y s o w e g o d o ł k a t a n i m k o s z t e m , n ie s t a n i e się t o s z y b ­ ko. T r z e b a po p r o s t u w i e r z y ć , ż e się w k o ń - ' cu uda. T r z e b a s z u k a ć w s p ó l n i e p e w n y c h d o ­

§ 118111 *>

m i m i a i e

r a ź n y c h r o z w i ą z a ń , p o m a g a ć s o b ie w z a j e m ­ nie.

I n n e j d r o g i nie ma.

N i e p r o p o n u j ą j e j an a r ch iś ci, r o z b i j a j ą c y z r ó w n y m z a p a ł e m d r z w i w K o m i t e c i e C e n t r a l ­ n y m i s z y b y w p a r l a m e n c i e W y w o ł a ć m o g ą j e d y n i e t ę s k n o t ę z a r o d z i m y m N a p o l e o n e m . O b a w i a m się, ż e m i a ł b y on tw a r z b a t i u s z k i S t a l in a l u b gen. P m o c h e t a .

T y l e , ż e t e n s t r a c h m a w ie lk ie oczy. W s u ­ m ie b o w i e m j e s t e m o p t y m i s t ą . P o k r z e p i a m n i e p r z y t y m r z e c z z p o z o r u p a r a d o k s a l n a — rz ą d , k t ó r y p o ś r e d n i o n a k r ę c i ł s p i r a l ę c e n o ­ w ą , c i e s z y się na d a l w i e l k i m p o p a r c i e m s p o ­ ł e c z n y m .

Z a t e m ■— p o d o b n i e m y ślą c y c h j e s t W ięcej.

D z i e l i m y się s w y m o p t y m i z m e m z w s z y s t k i m i w ą t p i ą c y m i .

E D W A R D J. M I N C E R

W iercenie dziur

P r z y w i e r c e n i u d z i u r t r z e b a u w a ż a ć na b r z u c h . O t o n a p o c zą tk u , d e k a d y 1990, b r z u c h m o ż e się o k a z a ć „k o n i e m t r o j a ń s k i m ”. Z d u ­ m i a ł a m n i e s c e n k a w s k l e p i e , j e s z c z e n ie p r y ­ w a t n y m , a le j u ż a j e n c y j n y m . B a r d z o b ie d n a i bardzo sta r a k o b i e t a w ł o ż y ł a d o k o s z y k a k o s t k ę m a s ł a , ć w i a r t k ę c h l e b a i d w a o p a k o w a ­ nia k a w y z b o ż o w e j . W s k l e p i e s p r z e d a j e się z n a k o m i t y Chleb i w ł a ś n i e po t e n „ l u k s u s o w y ” a r t y k u ł u s ta w ia się c o d z i e n n i e k o l e j k a . S ta r a k o b i e t a w y g r z e b y w a ł a p i e n i ą d z e , ca łą „ w i e l ­ ką s u m ę w „ s ta r y c h " b a n k n o t a c h : s t u z ł o t o ­ w y c h , d w u s t u z ł o t o w y c h , itp . Z a b r a k ł o j e j d o ­ k ł a d n i e c z t e r e c h „ w a r y ń s k i c h ”. W s z y s c y c z e ­ k a l i to m i l c z e n i u , n ie u k r y w a j ą c j e d n a k d z i w n e g o z d e n e r w o w a n i a . Co t a k l u d z i d e n e r w o w a - ło, n i k t n a j p r a w d o p o d o b n i e j nie o ś m i e l i ł b y się g ł o ś n o p o w i e d z i e ć . B y ć m o ż e b y ł t o s tr a c h . Po d e j r z e w a m , i e n i e t e n o n t o l o g ic z n y , ale b a r ­ d z i e j e g z y s t e n c j a l n y . N i b y to s a m o , a le d la p ó ł a n a ł f a b e t y c z n e g o s p o ł e c z e ń s t w a n i u a n s o w a g r a n ic a „ j ę z y k a ”, o k a z u j e się c z ę s t o nie do p r z e b r n i ę c i a . L u d z i o m t r z e b a p o w i e d z i e ć w p r o s t , ż e d..a, t o d...a, a nie j a k i e ś t a m p r z y ­

ro d z e n ie . _____________

Z r e s z t ą , p r z e p r a s z a m z a „ b u d o w l a n e ” s fo r - ,,l u t o w a n i a . O t ó ż j a k a ś „ p a n i ” u b r a n a e k s t r a ­ w a g a n c k o , p o s t a n o w i ł a z a p ł a c i ć z a s t a r u s z k ę oioe c z t e r y b i l e t y z k l a s y k i e m r u c h u r o b o t n i ­ cze go. N a to b a r d z o s t a r a i b a r d z o b i e d n a k o ­ b i e t a , n i e o m a l u d e r z y ł a k o s t u r e m d o b r o c z y ń - c z y n i ę . S ł o w e m : z a p r e z e n t o w a ł a ,,g o d n ą ", ac z r o m a n t y c z n ą p o s t a w ę — t a k c h a r a k t e r y s t y c z ­ ną d l a o g ł u p i a łe g o o d o b i e t n i c n a r o d u . N a r ó d , n a t o m i a s t , w y s t a w i a b r z u c h , i k a ż e d o n p r z e ­ m a w ia ć . P r z e m o w a m a b y ć z r o z u m i a ł a , ł a t- w o p r z y s w a j a l n a i l e k k o s t r a w n a , j a k m a n n a — b o d a j z n ie b a — o ile pam iętam..

T a k w i ę c m i ę d z y l ę k a m i e g z y s t e n c j a l n y m i a o n t o l o g i c z n y m i j e s t k i l k a s t r o n slo u n u k a w y r a - ó w o b c y c h . M i ę d z y b r z u c h e m , g ł o w ą a k i e ­ s z e n ią j e s t p r z e p a ś ć , k t ó r ą m o ż n a w y p e ł n i ć s i e c z k ą : c u k i e r p o 7.500, c h l e b p o 4.000, w ó ­ d z ia p o 21.000 — Usta j e s t d ł u ż s z a niż n a j d ł u z sza k o l e j k a w n o w o c z e s n e j E u r o p ie.

O t o na p o c z ą t k u d e k a d y , t r z e b a w y w i n ą ć nie la d a f i k o ł k a , ż e b y z a b i ć w n a r o d z i e p r z e ­ ś w i a d c z e n i e , ż e r e w o l u c j a nie m u s i się z a c z y ­

nać od z a r oba o ż y w i o n e g o m i ę s a na p a n c e r n i ­ ku , a n i od p o d w y ż e k c e n y na c u k ie r . To, ż e m ó z g s t a j e się n i e c h o d l i w y m b u b l e m , nie m u ­ s i b y ć j e d y n y m s u k c e s e m „ p o l s k i e y o k a p i t a ­ l i z m u ”. J e s z c z e c h w i l k a , o n a j a m b i t n i e j s z y m t e k s t e m w d o b r z e s p r z e d a j ą c e j się g a z e c ie , b ę ­ d z i e p r z e i n t e l e k t u a l i z o w a n e zd an iu : „ A l a m a k o t a ”, a c z y t e l n i c y b ę d ą się z a s t a n a w i a ć co t e ż a u t o r c h c ia ł p r z e z to p o w i e d z i e ć .

n ą i i t Uc y: lu d z i e z n o w u z a c z y n a ­ ją c z y t a ć gamety oći s t r o n y p o c z y ­ nając. N o r m a l n i e z a c z y n a się ~ . t a i n i e i u nas j e s t t a m p r o g r a m T V . T o t e ż

I nic t u nie p o m o g ą m i n y „ b u d o w l a ń c ó w " . L u d z i e lic zą : p i e n i ą d z e , czas, m e t r a ż i ix>cwr*i ró ż a ń c a . Ja t o r o z u m i e m . A le nie r o z u m i e m b a r d z o s t a r e j i b a r d z o b i e d n e j k o b i e t y , w s z a k z a c h w i l ę b ę d ę j a d a ł d a r m o w e z u p k i. Z r e s z t ą p i e n i ą d z e s z c z ę ś c i a nie d a j ą — b y ć m o ż e a le k u f e r e k s t ó w e c z e k d a j B o ż e / t o je s t ten

„koń t r o j a ń s k i ”, k t ó r y c w a ł u j e w b r z u c h u — p o c i e s z a m się , ż e nie t y l k o w m o im .

C z a s w i ę c na u k ł a d a n ie str o p u .

P A N C Z E S I U

M ia s t o n a b o c z n y m t o r z e n a d a l m a u sta p e łn e w o d y . J e g o l u d z i e n a d a l d o b r e s a m o ­ p o c z u c ie . Są p r z y z w y c z a j e n i , m a j ą p r z y z w y ­ c z a j e n ia , ż y j ą p r z y c z a j e n i a m i , j a k b y p o w i e ­ d z i a ł b o h a t e r R ó ż e w i c z o w s k i e j „ K a r t o t e k i ”.

C z e k a j ą i p r z e c z e k u j ą . N o w e . p r z y j d z i e z C e n t r u m , s a m e , m u s i w y c z e k a ć t y l k o na d o ­ b r y m o m e n t , w ł a ś c i w y i o d p o w i e d n i . M u si p r z y j ś ć b e z z g r z y t u . N i e m o ż e n i k o g o u r a ­ zić, n i e m o ż e p r z e w r ó c i ć u k ł a d ó w r a z z a ­ d z i e r z g n i ę t y c h . I to P R A W D A .

B o w m i e ś c i e na b o c z n y m t o r z e n i k t n i­

k o g o z a s t ą p i ć n i e m o ż e . T u b o w i e m t y l u j e s t d z i e n n i k a r z y i le e t a t ó w ; t y l u a k t o r ó w i le e- t a t ó w , t y l u u c z o n y c h i le e t a t ó w „ N i e m a lu ­ d z i p o t e n c j a l n y c h , t z n . t a k i c h k t ó r z y c z e k a ją . D l a t e g o w m i e ś c i e n a b o c z n y m t o r z e o d n o w ę z a s t ą p i ć m o ż e j e d y n i e r o t a c ja . T r z e b a b ę -

Weszliśmy na rynek!

d z i e się p o z a m i e n i a ć r o la m i, c h o ć b y po to, a b y n ie l i k w i d o w a ć w i e l u i n s t y t u c j i t a k m i ­ s t e r n i e s k l e c o n y c h w m i n i o n y c h lata ch.

W m i e ś c i e n a b o c z n y m t o r z e w s z y s c y m y ­ śl ą p o n o w e m u . M y ś l ą , l e c z n i e m ó w i ą . N ie m ó w i ą , le c z p iszą ., a n o n i m o w o . R ó w n i e ż do na s. O p o w i a d a j ą , l e c z s z e p t e m . T u w s z y s c y się b o w i e m z n a j ą , w z a j e m n i e o d s i e b i e z a ­ leż ą . S z e p t j e s t ich z d a n i e m — n a j b e z p i e c z ­ n i e j s z y . Bo m u s z ą d a l e j się le c z y ć , u c z y c i p r a c o w a ć . A l e c z y s z e p t j e s t lu b m o ż e b y c d o n o ś n y ?

S z e p t n ie j e s t d o n o ś n y , a z a t e m ?

I n a k o n i e c a p ro p o s t o l e r a n c j i p r z y p o m i ­ n a m i się h i s t o r y j k a ---k a w a ł j a k i A n t o n i S ł o n i m s k i w r a z z k o l e g a m i z r o b i ł A r k a d e - m u F i e d l e r o w i , k t ó r y w „ G a z e c i e P o l s k i e j ” o g ł o s i ’ i ż „ z n a n y p o w i e ś c i o p i s a r z p o s z u k u j e s e k r e t a r k i . O f e r t y w y ł ą c z n i e z f o t o g r a f i ą ”.

O t ó ż p o s t a n o w i ł i o n i w y s ł a ć j a k o o f e r t y d w a l i s t y z f o t o g r a f i a m i . J e d e n n a p i s a n y p o ­

p r a w n i e , n a t z w „ p o z i o m i e ” a le z f o t o g r a f i ą

„ c z u p i r a d ł a ”, d r u g i z f o t o g r a f i ą a m e r y k a ń ­ s k i e j p i ę k n o ś c i t e j tr e ś c i: „ K o c h a n y R e d a l i - t o r k u ! S ł o t k i L i t e r a t o ’. w o d p o w i e d z i na m i ­ łe o g ł o s z o n k o z d o d a t k i e m r z e d y s k r e c j a z a ­ p e w n i o n a d o n o s z ę w p i e r f s z y c h s ł o w a c h m o i e g o l y s t u , r z e f p r a w d z i e n ie j e z d e m z a ­ w o d o w y m s e k r e t a r k o m (...) a l e z a t o m a m b a r d z o z g r a b n e n u s z k i i w o g u l n o ś c i j e z d e m p a l c y lizać. M a m t y s z z a c i s z n e m i e s z k a n k o i w o l n e N i e d z i e l e p o p o ł ó d n i u (...). O d p o w i e d ź F i e d l e r a s k i e r o w a n a b y ł a d o „ z a te n s k n io n e j W isiu n i”. K ie d y sp r a w a n a b r a ł a ro z g ło s u , a o F i e d l e r z e m ó w i o n o , i ż p i s z e d r u g i t o m p t.

„ K a n a d a p a c h n ą c a d z i e w i c ą ”, n i e p r z e s z k o ­ d z i ł o m u to w p a d a ć d a l e j z k o l e g a m i d o Z i e ­ m i a ń s k i e j .

C z y U! m i e ś c i e na b o c z n y m t o r z e b y ł o b y to m o ż l i w e ? C h y b a nie. D l a t e g o l u d z i e n a d a l

p i s z ą s z e p t e m ! ,

A N D R Z E J B U C K

2 GAZETA NOWA

(3)

BYŁ SYGNAŁ:

CZESŁAW MARKIEWICZ

N a p is a li: „ P r z y j e ż d ż a j c i e . T u t a j p r z e k o n a c i e się, j a k t r w o n i o n e są m i l i o n o w e ś r o d k i p i e ­ n i ę ż n e i m a te r i a l n e . T y l k o t u t a j m o ż n a d o w i e d z i e ć się i n a o c z n ie s t w i e r d z i ć , d l a c z e g o s ł u ż ­ ba z d r o w i a u m i e r a ” B y ł to s y g n a ł K Z N S Z Z

„ S o lid a r n o ś ć ” w W o je w ó d z k im S z p ita lu S p e ­ c ja lis ty c z n y m d la N e r w o w o i P sy c h ic z n ie Cho r y c h w C ib orzu . P o je c h a liśm y .

"W to r a M ic h a lsk ie g o w s z y s tk o je st OK! N a W ś w ie ż o w y m a lo w a n y m g a b in e c ie d yrek śc ia n ie w is i m a p a sz p ita la , za b iu r k ie m sty lo w y fo te l, na p o d ło d z e g ru b y d y w a n . S z p ita l je s t za to, n ie ty p o w y . P r z y p o m in a k la sy c z n ą o sa d ę w o js k o w ą . M ap a te j o sa d y — to p er­

s p e k ty w ic z n y p la n z a g o sp o d a ro w a n ia . J e st ta m m ie js c e na lą d o w is k o h e lik o p te r ó w , przy s ta ń k a ja k o w ą , r e z e r w o w y te r e n pod b u d o w ­ n ic tw o m ie s z k a n io w e . Id y lla . N a w e t w z e w ­ n ę tr zn ej r z e c z y w is to ś c i, s z c z e g ó ln ie w io sn ą i w c z e sn ą je s ie n ią — ży ć, n ie u m iera ć!

N ie p o le c a m je d n a k n ik o m u ta k ie g o życia, a ty m b a r d z iej śm ie r c i. S ą w s z a k lu d z ie, k tó ­ r zy n ie m a ją ż a d n eg o w y b o ru . Ż y ją i p racu ją w C iborzu. O w a m a p a , w id z i s ię im jako s z y d e r stw o .

M aria S k o w r o n , r e n c istk a , tr z y d z ie ś c i la t m ie s z k a p r a k ty c z n ie na str y c h u i ty le ż sam o c z e k a na m ie s z k a n ie . Od d z ie s ię c iu la t w s z y ­ stk o się tam s y p ie , c ie k n ie , d y m i. P a lił się tu k ie d y ś d ach , s tr a ża c y s z c z ę ś liw ie o p m o w ą li c z e r w o r i e s o l t u r o , p ™ Bn l l y 1 s i u j ą ' s o b i e cio dziś. B e a ta T a ta r y n o w ic z , z m ę że m i d w ó jk ą m a ły ch d zieci, 7 la t p r zecis k a s ię m ięd zy m e b la m i w je d n y m p o k o ju , b ez ła z ie n k i i sa n ita r ia tu . S ta ty s ty c z n ie rzecz u j­

m u ją c , c a ły „ sz a r y ” p e r so n e l oraz r en ciśc i i e m e r y c i, w e g e tu ją w p o d o b n y c h w a r u n k a c h . L e p ie j m a się „ b ia ły ” p erso n el. P o w ie d z m y sz c ze rz e: n ie co le p ie j. G en er a ln ie — C ibórz je s t je d n ą w ie lk ą ru in ą . W ie o ty m 3 5 -le tn i lek a rz p s y c h ia tr ii i d y r e k to r -a d r n in istr a to r w je d n e j o so b ie , B o g d a n M ic h a lsk i. W ie o ty m r ó w n ie ż p r z e w o d n ic z ą c y K Z „ S ”, Z b ig n ie w F e d o r s k i. N ie r ó żn ią s ię w ię c c o do d ia g n o ­ zy. J e śli c h o d zi o te r a p ię : sto ją n a p r z e c iw ­

n y c h b ieg u n a ch .

M o że p o w sta ć p y ta n ie , d la c ze g o tak z d e - c y d o w a n ie tw ie r d z ę , że C ibórz je s t jed n ą, w ie lk ą r u in ą ? O tóż, ten o s o b liw y k o m p le k s bu d o w la n y p o w s ta ł w 1934 r o k u z je d n o z n a c z ­ n y m p r z ez n a c ze n ie m n a k o sza r y S S . N ib y ła d ne, z z ew n ą tr z , b u d y n k i, tr a k to w a n e b y ły już w fa z ie e k s p lo a ta c ji ja k o b arak i, z p r z ew id y w a n ą , d o c e lo w ą ż y w o tn o ś c ią 35 lat. D z ięk i B o g u m in ę ło ic h girubo p o n a d p ó ł w ie k u , a w tz w . m ię d z y c z a s ie , z a m u str o w a ła tu n a j­

p ie r w A r m ia C z er w o n a , p ó ź n ie j L W P . N a k o n ie ć m u n d u r y z a stą p io n e z o sta ły b ia ły m i fa r m a - fi™ ' 1 p h yb a za bardzo u w ie r z o n o w ger

U,d n o ść ’ bo ta n ie u z a s a d n io n a w ia ­ ra m c d o d a ła w y tr z y m a ło ś c i m a ter ii.

W o sta tn im d z ie s ię c io le c iu r u s z y ła la w in a . D z iś n ie m a b u d y n k u , k tó r y n ie w y m a g a łb y re m o n tu k a p ita ln e g o , p o za ty m i, k tó r e w y b u d o w a n o już w g „ b e to n o w e j”, s o c ja lis ty c z n e j t e ­ c h n o lo g ii.

"ZS®Dyrektor m a „p rogram " , a iu o p r o g r a m — ja k k to w o li. W k a ż d y m r a zie m o d e r n iz a ­ cji. O p r a co w a n o go aż w Z ie lo n e j G órze. K o n s u lto w a n o p o n o ć z z a ło g ą , być m o ż e n ie s k u ­ te c z n ie — jak celdzi d y r e k to r , k tó r y ju ż tera z w ie , co tr ze b a „od z a r a z ”, a co m o ż n a z o sta ­ w ić „na p ó ź n ie j”. R e a liz a c ję o p r a c o w a n o w tz w . p io n ie te c h n ic z n y m s z p ita la . I tak: p o k o n tr o la c h w y m u sz o n y c h a n o n im a m i, tr ze b a b y ło n a ty c h m ia s t p r zero b ić k la tk i sc h o d o w e . P rz y r e m o n c ie k u c h n i d o szło do k a ta s tr o fy , co ś s ię z a w a liło i trzeb a b y ło z m ie n ić p la n str a te g ic z n y . N ie w y p a lił r e m o n t w a r s z ta tó w te r a p ii z a ję c io w e j. S to ją w ię c „ n a p o c z ę te ” i P u ste. R ó w n o le g le r e m o n tu je s ię k ilk a o d d zia łó w . J e d e n m u s ia n o z lik w id o w a ć , bo w tr a k ­

c ie ro b ó t p ę k ł strop . W k o ń c u u rzą d z o n o tam h o tel p ie lę g n ia r sk i...

M ic h a lsk i po p r o stu r y z y k u je . R yzyk o, m ię ' dzy in n y m i, p o le g a n a k o k ie to w a n iu fin a n s o - d a w có w „ in w e s ty c ja m i” Im w ię c e j „ fr o n tó w ”, ty m w ię k s z y ru ch w in te r e s ie i w r a ż e n ie roz m a ch u — m y ś la ł ch y tr ze.

T y m c z a s e m są ju ż p r z y g o to w a n e ta c zk i, na k tó r y c h w y je d z ie z C ih o rz a c a ły tzw . pion te ch n icz n y .

W i d o k o g ó l n y k u c h n i o d z w i e r c i e d l a stan

" t e c h n i c z n y ca łe g o s z p i t a l a ” — p o w ia d a Z b ig n ie w F ed o rsk i. R e m o n t trw a tu ju ż 3 l a ­ ta. D o o k o ła b a ła g a n „ b u d o w la n y ”, ro zeb ra n e p ra ce, s n u ją c y s ię ro b o tn ik . A p r z y g o to w u je się tu 900 p o s iłk ó w d z ien n ie , k o b ie ty ślep n ą od p a ry , w e n ty la to r to „ o d r z u to w ie c ” — s ło ­ w e m , w id o k „ o g ó ln y ”, jak w d ob rym film ie g a n g s te r sk im , k tó reg o a k c ja r o z g r y w a s ię w o p u sto s za ły m A lc a tra s. C h orzy d o s ta ją su ch y prow dant, p r a c o w n ic y n o szą ja d ło w tr o ja ­ k ach . P rz y ch o d z ą tu p a c je n c i z o d d z ia łu „19” . (d la n a r k o m a n ó w ), d z iec i p o d rz u c a ją im „to i o w o ”, ż a d n ej iz o la c ji, b y w a ją te ż ci z „dzie w ię tn a s tk i” w s k le p ie , k lu b ie . Ic h o d w y k jest o ty le p o d ejr z a n y , co n ie sk u te c z n y . T a k czy o w a k to d o p u st B o ż y i w s z y s c y się z ty m go azą.

P ra c o w n ic y g a ra żu od 20 la t „ w a lc z ą ” o sz a tn ie , bal ° ciw a b y sznflti. T ym c z a s e m u s t a w i a j ą s t ó ł m i ę d z y t r a k t o r e m i t a k sp o ż y w a ją ch leb s w ó j p o w sz ed n i. P o d o b n e sp r a w y m o ż n a z a ła tw ić w c ią g u ty g o d n ia , b e z sp e c ja ln y c h n a k ła d ó w . F e d o r s k i n ie jest a p o lo g e ta ..fr o n tó w ”. „ R ó b m y j e d e n o d d z i a ł

r o c z n ie , a le n a p r a w d ę u c z c i w i e i p o r z ą d n i e "

- - m ó w i. N a r a z ie je st R O Z M A C H , a e fe k ty m izern e. N ik t n ik o g o je sz c z e n ie p o są d za o m a c h lo jk i, a le o n ie u d o ln o ść i brak dozoru.

Z p e n s jo n a r iu sz a m i s z p ita la m o żn a zro- bić n ie m a l w s z y s tk o — n ie z a p r o testu ją . G orzej z pracow m ik am i. D y r ek to r s k ła d a ja ­ k ie ś te r m in o w e o b ie tn ice . N ik t w n ie n ie w ie rzy. S a m M ic h a lsk i ch y b a te ż n ie, sk o r o prze p isy f in a n s o w e są d ziś ta k ie ja k ie są , sk o ro c o fn ięto k r e d y ty b a n k o w e, sk o ro c en y m a te ­ ria łó w b u d o w la n y c h sk a cz ą ja k tem p era tu ra za ra żo n eg o h iv e m , sk oro w s p ó łd z ie ln i m iesz k a n io w e j, k tó r a m o g ła b y p o w sta ć , w k ła d w y ­ n o siłb y o r ie n ta c y jn ie 40 m in o d łeb k a .

Ot co. S a m M ic h a lsk i s p r o w o k o w a ł k o n tro ­ lę, o b e jm u ją c d y r e k to r sk i tro n , ż eb y — jak m ó w i — z o rie n to w a ć s ię n a c z y m leży . S y tu a cja je s t po p ro stu : B E Z N A D Z IE J N A .

T y m c za sem : „ W y s t a r c z y co d n i a p r z e j ś ć po b u d o w a c h , z o b a c z y ć j a k co w y g l ą d a , z w o ł a ć l u d z i i ich u s ta w ić " — k o n s ta tu je p r z e w o d n i­

c zą c y K Z „S”. D y r ek to r tw ie r d z i, że tr z e b a g e n e r a ln ie z r e fo r m o w a ć r e s o r t z d r o w ia i p o w o ła ć R ad ę P ra c o w n ic z ą . A le sz p ita l j e s t je d ­ n o stk ą b u d ż e to w ą , a tu ta k ic h R ad p o w o ły ­ w ać, sta tu to w o , n ie w'olno. I to je st ta r ó żn i­

ca w tera p ii.

W k o ń cu , k ie d y so lid a r n o ś c io w c y za cz ęli w y s y ła ć ró żn e p ism a , w s z y s c y z d y r e k c ji p o - o b ra ża li s ię n a n ic h , że n ib y z a jm u ją s ię n ie ty m co trzeb a . „ B i e r z c ie się z a p o l i t y k ę , a nie z a b a ł a g a n ” — p o w ia d a li n ie k tó r zy .

W t a k i oto sp o só b o d b y w a się a g o n ia słu ż b y z d r o w ia — do cib o rsk u .

S T A R E SZ K O D Z I?! F o t. Ł. K R U T U L S K I-K R E C H O W IC Z

GAZETA NOWA 3

(4)

f tura II Zjazdu Delegatów Regionu USZZ „Solidarność” zakończona!

KOMU BIJE DZW ON

IRENA KUBICKA

20 s ty c z n ia o d b y ła się I tu ra II Z ja z d u D e le g a tó w R e g io n u Z ie lo n a G óra N S Z Z

„ S o lid a r n o ś ć ”. O b rady p o p rz e d z iła u r o c z y s ta M sza S w . w k o ś c ie le N a jś w ię ts z e g o Z b a ­ w ic ie la .

D e le g a c i d y s k u to w a li nad s p r a w o z d a n ie m p r z e w o d n ic z ą c e g o T y m c z a s o w e g o Z arżą d u R e g io n u K a zim ier za D rozd a, p o czy m u d z ie lili u s tę p u ją c e m u Z a rzą d o w i a b s o lu ­ to riu m . R ozp oczęta s ię te ż p r e z e n ta c ja k a n d y d a tó w d o n o w y c h w ła d z z w ią zk u .

II tu r ę Z ja z d u o c h a r a k te r z e p rogram o w o -w y b o r c z y m z a p la n o w a n o n a 3 lu te g o .

T

y tu ł h e m in g w a y o w s k i, tu c h y b a jed n a k w sa m raz. M oże n ie t y le o d d a ją cy n a ­ str ó j s a li, śr e d n io sz c z e ln ie z a p e łn io n e j d e le g a ta m i, ile m o g ą c y b y ć w e z w a n ie m na n a jb liż s z e m ie s ią c e . C o k o lw ie k b y się b o w ie m n ie m ó w iło o p o d m io to w o śc i s p o łe c z e ń s tw a , o b y w a te ls k im z r y w ie i n a r o d o w y m w y z w a ­ n iu , n ie n a le ż y o c z e k iw a ć b y sta ło s ię to w y ­ łą c z n ie za sp r a w ą n p . p r em iera M a z o w ie c k ie ­ g o c z y m in istr a K u ro n ia . T y m b a r d z iej zaś, g d y sp r a w a d o ty c z y w y b o r ó w do s a m o r zą d ó w te r y to r ia ln y c h . M u szą b y ć o n e p r z y g o to w a n e p rzy u d z ia le „ S o lid a r n o ś c i”. Od w y n ik ó w w y ­ b o r ó w w te r e n ie od r o zb ro je n ia n a c z e ln ik ó w , p r e z e s ik ó w i in n y c h im p o d o b n y ch , z a le ży j e ś li n ie w s z y s tk o , to w ie le . J e ż e li z g m in , z n a jn iż s z y c h u r z ę d ó w z n ik n ie n o m e n k la tu ra , to w y ż e j p ó jd z ie ju ż c h y b a ła tw ie j.

A k ty w n o ś ć „ S o lid a r n o ś c i” je s t ta k ż e n ie ­ z b ę d n a w z w ią z k u z d o k o n u ją c y m i się z m ia ­ n a m i s tr u k tu r a ln y m i w n a s z e j g o sp o d a rce.

T y m c z a s e m n a s a li, p r z y n a jm n ie j n a p o ­ c z ą tk u ob rad , p o w ia ło w s p o m n ie n ia m i. I Z ja zd , k to ś n a z w a ł go p r z e d w o je n n y m , z c z e r w c a 1981 r o k u , o d b y w a ł s ię m oże sk ro m ­ n ie j, W a u li W y ż sz ej S z k o ły In ż y n ie r s k ie j, ten w sa li k o lu m n o w e j U r zę d u W o je w ó d z k ie g o , lec z n a s tr o je tr u d n o b y p o ró w n a ć. W ted y m ło d o ść i e n tu z ja z m , d ziś sp o ro s iw y c h g łó w , c h o ć n a sz c z ę ś c ie je szc z e p r z ew a ż a śred n i w ie k . A g d z ie są c h ło p c y z ta m ty c h lat? O - s z m ia n , P a p in a , M itu ro , N ie zg o d a , S k o ru p s k i, O łta r z e w s k i i o c z y w iś c ie sp oro in n y ch ? R ó ż­

n e w y m ie n ia się k r a je: A m e r y k a , K an ad a, S z w e c ja , A u str a lia .

W r a ca jm y do te r a ź n ie js z o ś c i, ch oć k r ó tk a r o z m o w a w p r z e r w ie ob ra d te ż d o ty c z y p rze­

s z ło śc i. Z a ło ż y c ie l „ S o lid a r n o ś c i” w L u m e lu S t a n is ła w S z y m k o w ia k b y ł o sie m la t te m u c z ło n k ie m K r a jo w e j K o m is ji W y k o n a w c ze j i u c z e s tn ic z y ł w je j o s ta tn im p o sie d z e n iu . D z iś w s p o m in a tę n o c z k a p k ą h u m o ru : tuż p o p ó łn o c y u d a ło im się z F r a s y n iu k ie m w m ie

•szać w g r u p ę r o b o tn ik ó w o p u sz cz a ją cy c h S to c z n ię i d o b iec na d w o r z ec k o le jo w y . W b u fe c ie z je d li je sz c z e po k a p u ś n ia k u i w s ie ­ d li do p o c ią g u n a P o zn a ń . T a m się r o zsta li J e d e n r u s z y ł do W r o c ła w ia , d ru gi do Z ie lo ­ n e j G ó ry . R e s z ta je s t znana.

A dziil? N a m r z e c z y w iś c ie b ije d z w o n , k r y ­ z y s, in fla c ja i co k to c h ce, a n a jtr u d n ie js z e , że Z w ią z ek d o łą c z y ł d o w s p ó łr z ą d z e n ia , czeg o w te d y n ie b y ło . I w o g ó le w sa m y m ru c h u

N IE K O N W E N C J O N A L N Y S P O S Ó B S P R Z E D A Ż Y „G A Z E T Y NOW EJ"

P A N M A R E K P L A S Z K E ,.A J E N T SK L E P U SP O Ż Y W C Z E G O P R Z Y P L A C U B O ­ H A T E R Ó W S T A L IN G R A D U O F E R U JE K L IE N T O M , K T Ó R Z Y D O K O N U J Ą Z A ­ K U P Ó W P O W Y Ż E J 20 T Y S . Z Ł O T Y C H B E Z P Ł A T N IE E G Z E M P L A R Z „G A Z E T Y N O W E J”. T Y L K O W C I .\G U D W Ó C H D N I W T E N S P O S Ó B 200 EG Z. T R A F I­

ŁO DO M IE S Z K A Ń C Ó W Z 1 E IO N E J G Ó - H Y .

tw o r z ą się o d ła m y , od n o g i... T o w s z y s tk o n ie je s t p ro ste, le c z w y b o r y d o s a m o r zą d ó w w ie le z m ie n ią , ta k a od d o ln a r ew o lu cja ...

N o w ła śn ie , o ty m s a m y m m ó w ił p o seł O K P J a r o s ła w B a r a ń cza k : że lu d zie ja k o ś p r z etr w a li te o s ie m la t. że sp e łn iło się ich m a ­ r zen ie, że w id a ć w p r o s t ra d o ść z w o ln o ści.

T y lk o , że za tę w o ln o ś ć trzeb a p ła c ić n ie d o ­ g o d n o śc ia m i ż y c ia i o n e tę ra d o ść p r z y ć m ie ­ w a ją , i że te n sta n m u s i p o tr w a ć . D o p ier o co zn ik a z a r e n y k o m u n isty c z n e p a ń stw o , w ie lk i k a p ita lis ta , i ty lk o w y b o ry do sa m o ­ r zą d ó w te r y to r ia ln y c h m o g ą p rzesą d zić, czy P o lsk a s ta n ie się w ła s n o ś c ią o b y w a te li. N ie s ta n ie się to sa m o , p o tr z eb n e jest ta k ie z a a n g a ż o w a n ie „ S o lid a r n o ś c i”, ja k p o d cza s w y b o r ó w do p a r la m e n tu . W sp a rcie k o m ite tó w o b y w a te ls k ic h .

T y m sa m y m tro p em sz e d ł w s w y c h r o z w a ­ ża n ia ch p r z e w o d n ic z ą c y u s tę p u ją c e g o T y m cza

S A T Y S F A K C J I T O W A R Z Y S Z Y Ł CIEŃ N i e v i c z e s t n i c z y ł e m w Z j e ź d z i e j e d y n i e

ja k o o b o ję tn y w id z . M am d o „ S o lid a r n o ­ ś c i ” b ard zo e m o c jo n a ln y sto s u n ek . G d y b y n ie łą c z ą ce m n ie z n ią z w ią zk i — n ie w y r zu con o b y m n ie w s ta n ie w o je n n y m z z ie lo n o g ó r sk ie j ro zg ło śn i. Z d r u g ie j zaś str o n y — g d y b y n ie za p o c zą tk o w a n e przez ,,S o lid a r n o ś ć ” p r zem ia n y , n ie b y ło b y dziś

„ G a zety N o w e j”. P is m a , r eje str u ją c e g o p r z eb ie g i e fe k ty o w y c h p rzem ia n .

S a ty s fa k c ji z z a p r o sz en ia

„Nowej”

i m n ie o so b iście , to w a r z y s z y ł jed n a k pe-_

w ie n c ie ń —- z a k a z w s tę p u d la p r z e d sta ­ w ic ie li „ G a zety L u b u s k ie j”. R o zu m iem o b ie k c je z w ią z k o w c ó w . G d y na te j sa m e j s a li w m a rcu ub. rok u u p o m n ia łem się o d ob re im ię „ S o lid a r n o ś c i” s p r a w o z d a w c a

„ L u b u s k ie j” n a z w a ł m n ie d e m a g o g iem i e k str em istą . W iele do d ziś p a m ię ta m . S z a ­ n u jc ie jed n ak , k o le d z y z w ią z k o w c y , w y ­ w a lc z o n e w ła ś n ie p rzez W as p r a w o do n ie s k r ę p o w a n e j in fo r m a cji, n ie tw ó r z c ie sa m i „ b ia ły ch p la m ” w ż y c iu p u b liczn y m .

W ierzę, że na II tu rę Z jazdu, z a p ro sicie n ie ty lk o n a s.

E d w a rd J. M in eer

so w e g o Z arząd u R e g io n u K a zim ier z Drozd.

W z y w a ł do o d g a r n ię cia od s ie b ie sp r a w urząd n iczy ch , w y z b y c ia się n a w y k ó w o sta tn ic h 40 lat, a p r z y s tą p ie n ia do n o w eg o , do tw ó r cz e j p racy n ad ty m n o w y m .

T ak w ię c p o tr z eb n y je s t p ro g ra m , p r z y k r o ­ jo n y do lo k a ln y c h p o tr zeb , a le n ie ty lk o . Z jazd je s t d o p iero p o cz ą tk iem , to z n a c zy p o ­ w in ie n b y ć d r o g o w s k a z e m ku te j o lb r zy m ie j p racy. T a k to o c en ia ją m ło d zi c z ło n k o w ie

„ S ”. N a p r z y k ła d H en ry k W ą sia k z Z a k ła d u R o ln eg o w S ła w ie . Ma 28 la t i je s t p r z ew o d n i c zą c y m k o m isji z a k ła d o w e j. O siem la t te m u jeszcze s ię w a h a ł: s ta r y czy n o w y zw ią ze k ?

s ta n ie w o je n n y m w y z b y ł się w ą tp liw o ś c i.

A z n ó w d la m ło d e g o lek a rza z N o w e j S o li K r z y sz to fa L u b ec id e g o , też d e le g a ta na Z jazd ta m ta „ S o lid a r n o ś ć ” , m ó w i, b y ła o lś n ie ­ n iem , a le że d o p ier o k o ń CZyj sz k o lę śr e d n ią , w ię c n a o lś n ie n iu s ię s k o ń c z y i0 o ż y ło g d y p o stu d ia c h z a cz ą ł p ra co w a ć. A co >V1 u s ie n ie p od ob a? N o , n a p r z y k ł a d m in iste r zo»<iWja k tó r e m u b r a k p rogram u 1 że o n u w a ż a go z«

m in istr a „na w y jś c ió w c e ”. I je sz c z e g ło s J a ­ d w ig i G r z e s ik ie w ic z , p r a c o w n ic y w s ła w s k im N a d le ś n ic tw ie . N a 241 z a tr u d n io n y c h tam o - sob. 70 n a le ż y do „ s - . M a ło ’ D u ż o ’ O cenia to S ta n is ła w S z y m k o w ia k , raz i u i DrzyWo - ła n y — m a ło , m o ż e a k u r a t n ie ta m , a l e g ó le. J e s t n a s tera z o g ó łe m 28 ty s ię c y , lec z z w e r y fik o w a ć m o żn a z a le d w ie 15 ty s ię c y , bo r eszta n ie p ła ci sk ła d ek . P y ta m : czyżb y to ta k jak w P Z P R ? K to b a ł się w y s tą p ić p r z e ­ sta ł p ła c ić sk ła d k i i s ta tu to w o g o w y k re śla n o ? N ic , ty lk o lu d z ie po p ro stu n ie m a ją dziś p ie ­ n ię d z y .

Cóż, w s z e lk ie zja zd y , n a r a d y b y ły b y n u . d z ia r s tw e m p r o c e d u r a ln y m oraz z p o w o d u g a d u lstw a , g d y b y nie ta k z w a n e r o zg r y w k i p e r so n a ln e , w p ro s t, jak ro d z y n k i w z a k a lc o - w a ty m c ie śc ie . N a ty m Z jeźd zie też ich n ie b r a k o w a ło i dob rze. N a jb a r d z ie j m o g ła roz­

ś m ie s z y ć , c h o ć i tro ch ę z d z iw ić , in fo r m a cja , w y b ą k a n a ra cz ej p ó łg ę b k ie m , że oto p o p rze d ­ ni (p rzed D ro zd em ) p r z e w o d n ic zą c y TZR, k a r ­ c o n y p u b lic z n ie za ja k ie ś w y b r y k i, o k a z a ł się w d o d a tk u n ie b y ć w o g ó le c z ło n k ie m „S o li­

d a r n o ś c i”.

P o te j d y g r e sy jc e p o z o sta je ju ż ty lk o ż y ­ c z y ć z a p r e z e n to w a n y m k a n d y d a to m n i c z ło n ­ k ó w Z arząd u R e g io n u i d e le g a tó w na II Z jazd K r a jo w y , b y w w y b o r a c h n a p o czą tk u lu te g o sito n ie p r z ep u śc iło d ia m e n tó w .

Popieramy inicjatywę S. Słockiego i „GAZETY N0WE1

N S Z Z „ S O L I D A R N O Ś Ć ”

W i m i e n i u T y m c z a s o w e g o Z a r z ą d u H eg io n u N S Z Z „ S o l i d a r n o ś ć ” w Z i e l o n e j G ó r z e z g ł a ­ s z a m g o t o w o ś ć z o r g a n i z o w a n i a p r z e z n as a u k c j i , z a p r o p o n o w a n e j p r z e z n e s t o r a z i e l o n o ­ g ó r s k i c h m a l a r z y S t e f a n a S ł o c k ie g o .

C i e s z y n a s n i e z m i e r n i e , ż e z i e l o n o g ó r s c y a r t y ś c i n i e p o z o s t a j ą o b o j ę t n i i c c b e c z a c h o ­ d z ą c y c h w k r a j u p r z e m i a n , ż e z n a j d u j e m y w n ic h s o j u s z n i k ó w i d e i „ S o l i d a r n o ś c i ”, k t ó ­ re w c i e l a d z i ś w ż y c i e r z ą d n a s z e g o p r e m i e ­ ra T a d e u s z a M a z o w i e c k i e g o .

P r z e w o d n ic z ą c y T Z R K a z im ie r z D rozd

KOMITET OBYWATELSKI

M i e j s k i K o m i t e t O b y w a t e l s k i w Z i e l o n e j G ó r z e g o r ą c o p r z y k l a s k u j e p i ę k n e j i n i c j a t y ­ w i e p. S t e f a n a S ł o c k i e g o — z o r g a n i z o w a n i a a u k c j i d z i e ł s z t u k i , 2 k t ó r e j d o c h ó d w z b o g a c i F u n d u s z D a ru N a r o d o w e g o . W i e r z y m y m o c ­ no, ż e z y s k a o n a o d z e w w ś r ó d i n n y c h p r z e d ­ s t a w i c i e l i ś r o d o w i s k a r t y s t y c z n y c h n a s z e g o m i a s t a i w o j e w ó d z t w a . Z e s w o j e j s t r o n y o f e ­ r u j e m y p o m o c p r z y r o z p r o p a g o w a n i u i m p r e z y o t a k s z c z y t n y c h z a ł o ż e n i a c h , b l i s k i c h s e r c u w s z y s t k i c h c z ł o n k ó w r u c h u o b y w a t e l s k i e g o .

P r z e w o d n ic z ą c y K O Igor D r y ja ń s k i

4 GAZETA NOWA

(5)

m m m i

ID A U A BLASZCZYK, ANDRZEJ GAJDA

m ie s z k a n ie p a n i S o r b ja n —• je g o k lie n tc e — p rzy zn a ć.

P o b u d y n k u przy u licy 9 M aja nr 3 za cz y ­ n a ją c h o d zić r ep o rte rz y . N a p a rterz e m ieszk a ją p a ń s tw o L. M ie sz k a n ie *ładn e, p o łą c zo n e z w a r sz ta te m i z a k ła d e m fo to g r a fic z n y m pan a L. O bok m ie s z k a n ie p a ń s tw a K . — k r e w n y c h p a ń stw a L. M ięd z y n im i d r z w i z k o ry ta r za do ogrod u , o b u d o w a n e ja k im iś śc ia n k a m i, za g ro d zo n e d ru g im i d r z w ia m i. R e p o r te r z y za sta n a w ia ją się: k to m o że tę d y sw o b o d n ie p r z e ­ ch o d zić? D o lo k a lu p a ń stw a L. m o ż n a w e jś ć z k o r y ta r za n a le w o — d r z w i, d z w o n ek , w iz y tó w k a — a lb o na w p r o s t — d rzw i, d z w o n ek , w iz y tó w k a . P a n L. s w o je m ie s z k a n ie w y k u ­ pił —• lo k a l nr 1. T e n sarrT n u m e r fig u r u je na str y ch u na d r z w ia ch — d w u k r o tn ie . P ó k i co, r ep o rte rz y n ie w ie d z ą , c z y p a n L. w y k u p ił tak że te k o m ó r k i, p iw n ic e , ogród itd.

O bie ro d z in y z p a r te ru to lu d z ie b a r d zo po su n ię c i w la ta c h , r o z tr z ę sie n i, z n e r w ic o w a n i.

-— A ta... z g ó ry , to... itd.

R e p o r ter z y w y s łu c h u ją b a r d z o p o w a żn y ch z a rzu tó w .

D o n ie j to tu k o le jk a b y ła , r ó żn y ch p a ­ n ó w , n a w e t z m ilic ji, a te g o p ija k a to on a w y k o ń cz y ła , bo c h c ia ła m ie s z k a n ie , ty lk o po to zresztą s ię do n ie g o k ilk a n a ś c ie la t te m u w p r o w a d z iła . M y je j tu n ie c h c e m y , b ę d z ie m y p isa ć i d o r a d ia i w s z ę d z ie . N ie d a m y sp o k o ju .

L u d zie w Ż arach m ó w ią , że na lo k a l n r 3 t o n i a c h r a p k ę w ła ś n ie je d e n z s ą s ia d ó w d ia có rk i, c h o ć .w W y d z ia le L o k a lo w y m n ie m a jeszcze ż a d n y c h p o d a ń . L u d z ie te ż m ó ­ w ią , b o w id z ą , te g o są s ia d a o d w ie d z a p a n n a ­ c z e ln ik S t a n is ła w T a r n a s. R o z s ta ją c y się w la ś n ie z U r z ę d e m p a n n a c z e ln ik T a r n a s — n ie za p rzeczą, b o p r z ec ie ż je st n ie ty lk o n a c z e ln i­

k ie m , a le ta k że z w y k ły m c z ło w ie k ie m i m a p ra w o b y w a ć p r y w a tn ie , n a w e t k ie lic h a p rzy jąć, a le co do sp r a w y , to je j d o k ła d n ie n ie zna, bo n ie łą c z y w iz y t p r y w a tn y c h z fu n k c ją u - r zę d o w ą . Z resztą sp r a w a m i m ie s z k a n io w y m i i ta k n ig d y s ię n ie z a jm o w a ł.

A r e p o rte rz y z a sta n a w ia ją się: czy r z e c z y w iś cie n ie z w ie r z y li s ię d o b rem u z n a jo m e m u , k tó ry w d o d a tk u je st o so b is to śc ią , ze sw o ic h ta k p o w a ż n y c h k ło p o tó w ?

W W y d zia le L o k a lo w y m — n a ra zie — r e ­ p o r te rz y n ie tr a fia ją na d o k u m e n ty p o tw ie r ­ d za ją ce, że p a n i S o rb ja n p r z e z te w s z y s tk ie la ta p r o siła o ja k ie k o lw ie k m ie s z k a n ie , ta k ż e np. to k tó r e c a ły cza s — k ilk a n a ś c ie la t sto i p u ste na d ru g im p ię tr z e w b u d y n k u n r 3 przy ul. 9 M aja. W W y d zia le L o k a lo w y m są n a to m ia s t d o k u m e n ty , z k tó r y c h w y n ik a , że w ty m b u d y n k u n ie m a p u ste g o m ie s z k a n ia . J e s t .t y lk o p o k o ik p r z e k a z a n y P C K , w k tó r y m m ie s z k a ła ja k a ś sta r u s z k a . W y d z ia ł te ż w ie , że sta r u s zk a n ie ż y je, a k lu c z e m a P C K . P a n i S o r b ja n za ś p a m ię ta , ż e b y ła w ty c h d w ó o h p u sty c h p o k o ja ch , g d y la la s ię s ta m tą d do je j m ie s z k a n ia w o d a . A d r z w i o tw ie r a ła jej w ó w c z a s p a n i L . ta z p a r te ru , b o n a d r u g im p ię trz e m ie s z k a je szc z e k to ś o ty m n a z w is k u . P a m ię ta te ż, że n ie d a w n o M Z B M r e m o n to w a ł te p o m ie sz c z e n ia , i że n ie d a w n o lo k a to r z y za żą d a li d o stęp u do str y ch u , z k tó r e g o w c z e ś n ie j k o r z y sta ł ty lk o pan L.

R ob i się w ie c z ó r , u r z ę d y k o ń cz ą p racę. a sk o ło w a n i r ep o rte rz y m y ś lą so b ie: n a w e t j e ­ ś li p a n i D a n u ta S o r b ja n p o z o sta n ie w ty m bu d y n k u , to czy s k o ń c zy się w r e s z c ie p o to k o - h y d n y c h o sk a rż e ń i p y s k ó w e k , a w a n tu r y i p o m ó w ie n ia , n o i co b ę d z ie z p rz y czep ą , s a ­ m o c h o d e m , p s e m i c zw ó r k ą d z iec i, k tó r y c h sa m a o b e c n o ść d o p ro w a d z a s ą s ia d ó w (n ie w s z y stk ic h !) d o sz a łu .

D o b u d y n k u nr 3 p rzy u lic y 9 M aja w Ż a­

rach r e p o r te r z y je szc z e w ró cą . n c j

K l / - :nia ja ci to c-

■cd- ego o]e- -ezy

’r e n ego.

K O

ński

dę to tą m e lin ę w lo k a lu nr 3 p rzy 9 M aja to p ro w a d zi p an i S o r b ja n , że n a le ż y ją n a ty c h ­ m ia s t e k s m ito w a ć , b o za k łó ca , za n ie c zy szc z a , no p o p r o stu ży ć n ie d a je , on a, jej d z iec i, n ie - z a le g a liz o w a n y m ą ż, p ies, sa m o c h ó d i p rzy cze pa! T a k a sk a rg a w s p ó łlo k a to r ó w to w a ż n a rzecz d la W y d zia łu L o k a lo w e g o . W y d zia ł o d ­ m a w ia p an i S o r b ja n m ie s z k a n ia — ch o ć n ie w r ęc z a je j d e c y zji z u z a sa d n ie n ie m . W y d zia ł rad zi u d a ć się do S ą d u , k tó r y m a r o z s tr z y ­ g n ą ć r ze cz i ta k w s z y s tk im w ia d o m ą —- m ia ­ n o w ic ie , że p a n i S o r b ja n n ie b y ła k r e w n ą z m a rłeg o o b y w a te la R., oraz że n ie p o sia d a d o k u m e n tó w s tw ie r d z a ją c y c h ja ­ k o b y w o k r e sie k ie d y w s p ó ln ie z a m ie s z k iw a ­ li — o p ie k o w a ła s ię w y ż e j w y m ie n io n y m . A w ię c n ie sp e łn ia w a r u n k ó w , b y sta ć się n a ­ jem cą . M ec en a s M arek K a cz m a re k tw ie rd zi, że ta ro z p ra w a w S ą d zie b y ła zb ęd n a , bo co in n eg o p o s tę p o w a n ie c y w iln e , a co in n eg o a d m in is tr a c y jn e i d e c y zja W y d zia łu L o k a lo ­ w e g o , k tó r y g d y b y ch c ia ł, to n a w e t b ez w y ­ żej w y m ie n io n y c h a r g u m e n tó w , m ó g łb y to

K

ilk a n a ś c ie la t tem u p a n i D a n u ta S o r b ­ ja n — w t e d y m a tk a d w o jg a d z ie c i w p r o w a d z iła się do m ie s z k a n ia w Ż a ra ch p rzy u lic y 9 M aja nr 3. Z a m ie s z k a ła w ła d n y m , k ilk u r o d z in n y m b u d y n k u , z p od w ór k ie m , o g ró d k ie m , s tr y c h e m i p iw n ic a m i. A le z a m ie sz k a ła — ja k o su b lo k a to r k a , u ś w ię te j p a m ię ci o b y w a te la R., z n a n e g o s ą s ia ­ d o m ja k o a lk o h o lik . Z a m e ld o w a n a zosta ła na p o b y t sta ły . P o te m z w ią z a ła się z p a ­ n e m O. i z n ie z a le g a liz o w a n e g o z w ią zk u u r o ­ d ziła k o le jn y c h d w o je d ziec i. W m ies zk a n iu

p rzy ul. 9 M a ja nr 3 w Ż a ra ch m ie s z k a ła w ię c sz e ś c io o s o b o w a ro d zin a i w /w p ijak .

W le c ie u b ie g łe g o r o k u g łó w n y lo k a to r , ob.

R. a lk o h o lik zm arł. I w te d y się d o p iero za częło ... P a n i S oi-bjan w y s tą p iła do s to s o w n e g o u rz ęd u o p r z y z n a n ie je j p e ł­

n y c h p r a w do fa k ty c z n ie z a jm o w a n e g o p rzez je j r o d zin ę m ie s z k a n ia (d w a p o k o je, k u c h n ia , ła z ie n k a i d u ży p r zed p o k ó j). M o m e n ta ln ie w u rz ęd zie p o ja w ia się sk a rg a są s ia d ó w (nie w s z y s tk ic h ), z k tó r e j w y n ik a , że tak n a p r a w ­

GAZETA NOWA 5

(6)

7 ,...NORMALNY CZŁOWIEK

W NORMALNYM KRAJU...''

IRENA LINKIEWICZ

P

rzed w o jn ą jjie in te r e s o w a ła m się p o lity k ą . Za d ob rze m i b y ło .

„ A m e r y k a ”. Ż y ła m sw o im ż y c ie m p r y w a tn y m . M ia ła m ła d n e M n ie p o c ią g a ły p o d ró że, p r a c o w a ła m w lin ia c h o k r ę to w y ch m ie s z k a n ie , d o b re g o m ęża... P o u p a d k u p o w s ta n ia w a r s z a w s k ie g o b y ­ ła m ta k z a sz o k o w a n a n a g ły m w y r z u c e n ie m za b u rtę ta m te g o u s ta b i­

liz o w a n e g o ż y cia , że to, co d z ia ło się w o k ó ł n ie d o c ie r a ło do m n ie.

D z iw n y sta n o b o ję tn o ś c i, w k tó r ą p o p a d a się, k ie d y co ś b a rd zo b oli.

K tó re g o ś d n ia p r z y sz e d ł do m n ie z n a jo m y i p o w ia d a : n o cóż, p a n i J a ­ d ziu , f in is P o lo n ia e ! Ja m ó w ię : d la c z e g o f in is P o lo n ia e ! B ę d z ie m y d a ­ le j żyć.

P ra c ę z n a la zła m w P o ls k im R ad iu . T a m , n a z eb ra n iu po raz p ie r w ­ sz y u s ły s z a ła m o id e o lo g ii, o k o m u n iz m ie . W n o r m a ln y m k ra ju , w n o r m a ln y c h w a r u n k a c h z w y c z a jn y o b y w a te l n ie in te r e s u je się p o li­

ty k ą . T a k b y ło ze m n ą . O, o b e c n ie to ja się b a r d z o in te r e s u ję p o lity k ą , a le w te d y ? ... Z d a w a ła m so b ie sp r a w ę , że k s z ta łtu je się n o w y ła d . O d­

b ie r a ła m to o c z y w iś c ie ja k o k lę s k ę , w ie lk ą k lę s k ę . W ra ca ła m z ra d ia d o sw o je g o p o k o ik u , g d z ie n a śc ia n ie w id n ia ł śla d po k u li i p r z e ś la d o ­ w a ło m n ie sc h u m a n o w s k ie „ w a r u m ”. D la c z e g o tak się sta ło ? D l a c z e g o u p a d ło p o w sta n ie ? ... W iatr fa lo w a ł fir a n k ą , ja le ż a ła m , sły sz a ła m

d ź w ię k i S c h u m a n a i „ w a r u m ”.

N o cóż, p o w o li o sw a ja ła m się z n o w y m . P a m ię ta m r e fe r e n d u m , trzy r a zy „ ta k ”. P o sz ła m , z o b a c zy ła m i p o w ie d z ia ła m : fin ita la c o m m ed ia !

K O N S U L A T

S

z u k a ła m m ęża . W ę d r o w a ła m p o tw o r zą c y c h się za g r a n ic zn y ch p la c ó w k a c h . W sz y stk ie m ie ś c iły się w W a rsz a w ie, w h o te lu P o - .o n ia . W reszcie tr a fiła m do p r z e d s ta w ic ie la F o r e ig n O ffic e. Z a­

b ied zo n a , w su k ie n c e k u p io n e j n a b a za rze. Z a p r o p o n o w a n o m i p r a cę w b r y ty js k ie j a m b a s a d z ie . W r a d iu p o w ie d z ia ła m , że p ra cę o fe r u ją m i d ob rze p ła tn ą , w ię c o d ch o d zę. D y r ek to r p ro g ra m u p o w ie d z ia ł: oj, sz k o ­ da, że n a s p a n i rzu ca, p a n i J a d z iu . J e sz cz e p a n i te g o p o ż a łu je ...

Z Z ach o d u w r ó c ił m ój m ą ż i w y je c h a liś m y do S z c ze cin a . P r z y ję ­ ła m p r o p o z y c ję p an a W a lter sa i r o zp o c z ęła m p racę w b r y ty js k im k o n ­ s u la c ie . Z a jm o w a ła m się r e p a tr ia c ją N ie m c ó w , w s p ó łp r a c o w a ła m z m isją a m e r y k a ń sk ą , ro b iła m str e s z c z e n ia p r a sy . N ic ze g o p o d e jr z a n e g o w te j p r a cy n ie w id z ia ła m . W k ró tce je d n a k za częli s ię p o ja w ia ć p a ­ n o w ie z U rzęd u B e z p ie c z e ń s tw a . P r z y c h o d z ili ty lk o w te d y , k ie d y w k o n su la c ie b y ła m sa m a . B r a li o d c isk i z d rz w i, żą d a li, że b y m p o k a za ła jak k o n s u l o tw ie ra k a s ę . M ó w iła m : w ią ż c ie m n ie, rób cie co c h c e c ie , a le n ic w a m n ie p o w ie m ! R az m n ie za b ra li, tr z y m a li tr zy d n i, str a s z y ­ li m ę ż a , m n ie... J a ro zu m ia m , że k a ż d y k r a j m a SWÓj w y w ia d . A le co to b y li za lu d z ie! M ó w ię na p r z y k ła d : — Wy m i cza s z a jm u je c ie , m a m p iln ą p racę! A te n m a jo r o d p o w ia d a : — A, bo u p a n i c ią g le ty lk o „ d o - m a sz n ije s p r a w y ”. — J a k p a n m oże — o d p o w ia d a m — m u n d u r nosi p an p o lsk i, a po p o lsk u n ie u m ie m ó w ić !

K o n ie c z n ie c h c ie li z n a leź ć w k o n s u la c ie sz p ieg a . D aj sz p ie g a i daj

' n o w e PO ŚWIEBODZIŃSKU ( 2 )

T

o je d y n i ra d n i, k tó r y m się n a p ra w d ę ch ce, je d y n i, k tó r z y a u te n ty c z n ie w y r a ża ją o p in ie n a s z e j św ie b o d z iń s k ie j sp o ­ łe c z n o ś c i” — m ó w i p r z e w o d n ic z ą c y M K O „So lid a r n o ś ć ” w Ś w ie b o d z in ie R y sza rd W e ły - czu k . I b rzm i to tro ch ę jak p o c h w a ln a m o w a p o g r z eb o w a , b o w ie m c z ło n k o w ie K lu b u R a d ­ n y c h P S L „ O d ro d z en ie ” z a s ta n a w ia ją się cał k ie m p o w a żn ie

CZY R Z U C IĆ M A N D A T Y ?

T a d e u s z S e n d a je st w ła ś c iw ie o k o n iec z n o ś ci te g o k r o k u p rzek o n a n y : „ W sz y stk o to n ie m a se n s u . R o z p o c zy n a ją c d z ia ła ln o ś ć w ie r z y ­ łem , że co ś je d n a k b ę d z ie m o żn a zrob ić. P rak ty c z n ie za ś n a sze m o ż liw o ś c i o g r a n icz a ją się d o z m ia n y n a z w u lic . B a r d z ie j a k ty w n y r a d ­ n y sta je się ja k b y o so b is ty m w r o g ie m a d m in i str a cji. D z ie je się p rzy ty m jak w zn a n y m p r z y sło w iu : „ p ies szc ze k a , k a r a w a n a jed zie d a le j”.

Z d a n iem se k r e ta r z a M G K P S L „O drodze­

n ie ” L eszk a P a rzy ja g ły : „ Z m ien iły się r eg u ły g ry w k ra ju , le c z ty lk o na g ó rze . T y m c za se m n ic się n ie ud a, je ś li p r z em ia n y n ie się g n ą te r en u . T y m b a rd ziej, że n ie k o n s u lto w a n e de c y z je c zę sto o k a z u ją się b łę d n e i trzeb a p o ­ te m za n ie p ła c ić . P ła c im y w s z y s c y ”.

B o g d a n J a g ie łło m a n a jw ię k s z y żal, iż im ­ p u tu je się im c e le , k tó r y c h w c a le n ie zam ierza li o sią g n ą ć: „N ie c h c e m y p o lo w a ć na cza ró w n ic e, w y g r y z a ć , z a b ie r a ć sta n o w isk a . C h cem y po p r o stu sk o r z y sta ć z p r z y słu g u ją c e g o n am p r a w a , k tó r e je s t zarazem sp o łe c z n y m o b o ­ w ią z k iem , c h c e m y b y lu d z ie w ie d z ie li, co się U n as w ła ś c iw ie d z ie je ”.

, S w ie b o d z iń sk a u lic a m a p r o stą te o rię

„O D C H O D Z Ą C A W Ł A D Z A C U A P IE CO M O Ż E ”

I d w ie są p o d s ta w y ta k ie g o d z ia ła n ia . P o p ie rw sz e — ju ż n ie d łu g o sk o ń c zy się m o ż li­

w o ś ć o sią g a n ia n ie n a le ż n y c h p r o fitó w . P o dru g ie — n o w y sa m o rzą d , k tó r y o b e jm ie w ła d z ę p o z a p o w ia d a n y c h w y b o r a c h lo k a ln y c h zasta n ie p u stą k a sę , d z ięk i c ze m u n ie w ie le b ęd zie m ó g ł zrob ić. C zy li N O W E „ w y ło ż y s ię ” , p ro­

z a iczn ie, na fin a n s a c h .

R z e te ln o ść n a k a zu je p r z y p o m n ie ć w ty m m iejs cu , że w o b ec n a c z e ln ik a b ra k w ła ś c iw ie z a rz u tó w o cze rp a n iu o so b is ty ch k o rzy śc i.

N o tu ję b a rd zo e m o c jo n a ln ą w y p o w ie d ź roz ż a lo n ej m a tk i R e g in y M ich a la k , k tó r a od 1977 rok u czek a na w y p r o w a d z k ę z p r z e z n a c z o n e ­ go do ro zb ió rk i b lo k u : „ M ie sz k a n ia d o sta ją u n as p rzed e w s z y s tk im „ sa m i s w o i” i ich d zie ci. Ja d la c a łe j m o je j sz ó stk i z a ło ż y ła m k s ią ­ żeczk i m ie s z k a n io w e . A le — ta ta n ie czerw o n y , m a tk a n ie c ze rw o n a , s y n n ie c ze r w o n y . D aj B oże, ab y d o s ta li p rzed u k o ń c z e n ie m s z e ś ć d z ie s ią tk i”.

J a k o p r z y cz y n e k do o b o w ią z y w a n ia w prak ty c e z a sa d y , r ó w n o ś c i sp o łe c z n e j w y s łu c h u ję h is to r ii m ło d e g o c h ło p a k a , k tó r e m u za sp rze d aż a je n to w i k u p io n y c h w P e w e x ie 6 k g k a w y g ro zi w y r o k są d o w y . „ J e śli m ilic ja i p r o k u r a ­ tu ra z a jm u ją się ta k p o w a ż n ie p o d o b n y m i d r o b ia z g a m i i to w d o b ie z ie lo n e g o św ia tła d la p r z ed sięb io r cz o śc i, n ic d z iw n e g o , że brak im c za su na in n e s p r a w y ”.

O c z y w iśc ie , o p in ie tz w . „ u lic y ” n ie p rzy b li ż a ją n a s d o p r a w d y o b ie k ty w n e j. T w o r z ą jed n ak p e w ie n k lim a t, o to c zk ę, k tó r e j n ie m o żn a d z isia j le k c e w a ż y ć .

P o z o s ta je m i ju ż ty lk o

R O Z M O W A Z N A C Z E L N IK IE M O fic ja ln e j r o zm o w y je d n a k n ie b ę d z ie . N a p r z eszk o d z ie sta ją je g o d o ty c h c z a s o w e , sm u t ne d o ś w ia d c z e n ia ze śr o d k a m i m a s o w e g o p rze k a z u . U m a w ia m y s ię w ię c , że n a c z e ln ik u s to ­

su n k u je s ię p ise m n ie do za m ie sz cz o n e g o w

„ N o w e j” m a te r ia łu .

T e ra z m o g ę s ię je d y n ie p o k u sić o p rób ę na s z k ic o w a n ia s ta n o w isk a „d r u g iej str o n y k o n ­ flik tu ” na p o d sta w ie z n a jo m o śc i p e w n y c h fa k tó w i m e c h a n iz m ó w oraz k ilk u m in u t n ie o fi c ja ln e j r o zm o w y .

N a c z e ln ik m oże s ię c h y b a je d n a k u w a ża ć za k o z ła o fia rn eg o , c h o ć b y w' sp r a w ie f u n d u ­ szy n a m ie s z k a n ie dla I se k r e ta r z a ! w lo m t;—

o k r e sie tr u d n o b y ło p o w ie d z ie ć — ...nie”, zw la szcza, że rzecz b y ła jak n a jb a rd zie j z g o d n a z p r a w e m . M oże te ż m ieć żal, iż se k r e ta r z n ie sta n ą ł o fic ja ln ie w je g o o b r o n ie na se s ji ra ­ d y n a r o d o w e j, n a d e s ła ł je d y n ie p ism o , stw ie r d za ją c e, że „ r e z y g n u je ” i „ d z ięk u je .

N a b e z p r z e ta r g o w ą sp rzed a ż d z ia łe k m ożna sp o jrz eć ta k ż e in a c ze j. J e ż e li n ie k tó r e z n ich p r z y p a d ły r z e m ie śln ik o m , p r z y n ie s ie to S w ie bod g in o w i k o r z y śc i w p r z y sz ło ś c i (c h o ćb y po p ra w a s ie c i u s łu g o w e j, z w ię k sz o n e w p ły w y z lo k a ln y c h p o d a tk ó w ). N ie w s z y s tk o d a się p r z elic z y ć na p ie n ią d z e ju ż d z isia j.

M ożn a też w ła ś c iw ie z ro z u m ieć e m o c je , k tó re k ie r o w a ły n a c z e ln ik ie m p o d cza s w y s y ła n ia lis tó w do n a b y w c ó w d z ia łe k (z resztą , p rzep ro sił za to p ó ź n ie j ra d n y ch ). P o m ie ś c ie k r ą ż y ­ ły n ie p o c h le b n e d la ń p ism a i o p in ie , tu i ó w ­ d zie u s ły s z a ł: „P a n i ta k stą d o d e jd z ie ”.

I c h y b a z d a je so b ie s p ra w ę, że w k o ń c u b ę ­ d zie m u s ia ł o d ejść. J e ś li n ie w n a jb liż sz y m c za sie , to po w y b o r a c h . Ś w ia d o m o ś ć „ n ie p e w n e g o ju tr a ”, s w o is te „ sie d z en ie n a w u lk a n ie ” p a r a liż o w a ć m u s i je g o o b ecn e p o c z y n a n ia . W s u m ie z a p ła ci n ie ty lk o za •własne d z ia ła n ie c zy „ z a n ie c h a n ie ”.

P r z e z d łu g ie ła ta fu n k c jo n o w a ł u n a s s y s ­ te m s p r a w o w a n ia w ła d z y , k tó r y te r a z g e n e r a ln ie p r z e k r e śla m y . R o z m o n to w u je m y p o szczę g ó ln e je g o e le m e n ty , m n ie j lu b b a r d z iej d o s y s te m u w p a s o w a n e , m n ie j lu b b a r d z iej o d ­ p o w ie d z ia ln e za is tn ie ją c e n ie p r a w id ło w o ś c i.

D z ie je się to m n ie j lu b b a r d z iej sp r a w ie d li w ie .

N O W E rod zi się w b ó la ch . J a k na p r z y k ła d w Ś w ie b o d z in ie .

E D W A R D J. M IN C E R

© GAZETA NOWA

Cytaty

Powiązane dokumenty

wanie. Dotyczy to szczególnie stanow isk kierow niczych tracących na kpn kurencyjności względem innych stanow isk.. Obecnie zielonogórski lud je st o- wyni księciem ,

kto zawinił, ludzie czy niedoskonałości idei, wizji, koncepcji. Być może gdyby zwyciężyła w Niemczech czy Anglii, jak sobie w yobrażał to M arks, dzieje

nie rzeczy U rzędu M iejskiego. W interesie lokatorow zam ieszkałych przy Pl. Jego w inno się pociągnąc do odpow iedzialności. Z drow ie, nie pozwala. Stropy w

Tak przygotowane ziemniaki sma kują wspaniale z jajkiem (może być sadzone, ja jeczniea, kotlet z jaj) Doskonałym dodatkiem może być parówka lekko podsmażona

dróż może być męcząca, uważaj na swoje zdro wie i przewożone zasoby. Nie na leży wpadać w panikę, pracuj spokojnie, staraj się podołać obowiązkom, a

Pod obrady pierwszego rządu- Straży Praw, nie wchodzi ni jedna spr a wa o istotnym znaczeniu, zarjmuje się on to y- łącznie drobiazgami, rozstrząsa podania poje

Proszę to .zapamiętać, to swoiste koło znowu po latach dokona pełnego obrotu i h isto ria niem al cię pow tórzy... Przez kilka tygodni próbow ałem naw et

Jedyny komputer naszego resortu znajduje się w Warszawie, i ilekroć chcemy z niego skorzystać to okazuje się, że jest