Dzisiejszy numer zawiera 4 strony.
Cena pojedyńcgego Himen 10 grosgy
BEZPARTYJNE POLSKO - KATOLICKIE PISMO LUDOWE Przedpłata.
zzawicai 1. TeleHa ®. Kanta caekewa P. Ł 0. Peanat 2M,2«.
Sumiennem wykonywaniem obowiązków,RQPONMLKJIHGFEDCBA
budujemy silną Ojczyzny!
N R . 140 Wąbrzeźno, Kowalewo, Golub, w to re k d n ia 2F listo p ad a 1934 r. | R o k X V
lłi\ ■ " -lirti na ostrzu noża
1 1 7 6 2 1 4 0
Z a p o w iad a jąc a się se n sa c y jn a sk a r
g a Ju g o sła w ji d o L ig i N a ro d ó w o z a m a ch w M a rsy lji, z w ró c o n a p rz e ciw W ęg ro m , z o stała z ło ż o n a w R a d z ie L i
g i N a ro d ó w w d n ia c h o sta tn ic h . M in . sp ra w z a g r. Ju g o sła w ji Je w tic z u w a ż a ł z c a łą n ie u stę p liw o śc ią p o sta w ie
n ie te j sp ra w y z a w y m a g an ie h o n o ru n a ro d o w eg o i n ie d a ł się o d w ie źć p rz e z F ra n c ję , k tó ra m o ż e b y c h c ia ła ra z e m z in n e m i p a ń stw a m i, w ietrz ąc e m i w te rn W O JN Ę — z w ró c ić sk a rg ę p o - p ro stu o g ó ln ie p rz e c iw te ro ry z m o w i, w sto su n k a c h m ięd z y n aro d o w y ch . M o ż n a się je d n a k sp o d z ie w a ć , że m o c ar
stw a b ę d ą ro z p a try w ały sk a rg ę d o p ie ro w sty cz n iu . W ę g ry , n a d ra b iają c m in ą , u d a ją z a d o w o lo n y c h z ta k ieg o o b ro tu rz ec z y , n ie p rz y z n a ją się d o w i
n y i tw ie rd z ą , że w e w sz y stk ic h p a ń stw a c h k ry li się te ro ry śc i m a c ed o ń sc y i c h o rw ac c y , że Ju g o sla w ja d o b rz e o te rn w ied z iała , ja k ró w n ie ż o te in , że ju ż w k w ie tn iu z a p a d ! b y ł „ w y ro k“
n a k ró la A lek sa n d ra . W ted y je d n a k w ład z e ju g o sło w ia ń sk ie b a g a te liz o w a ły n ie b ez p iec z eń stw o .
N ie k tó rz y p u b lic y śc i tra fn ie p o ró w n u ją d w a a n a lo g ic zn e w y p a d k i, z b ro d n i w S e raje w ie i z b ro d n ię w M a r
sy lji, z k tó ry ch d ru g a o b y n ie sp ro w a d z iła p o d o b n y c h sk u tk ó w . W te d y p ię ć d zie się c io m iljo n o w e A u stro -W ę g ry
Wojna! wojna!
T y tu ł te n m o że w y d a ć się n ie u z a
sa d n io n y , w sz ak o b e c n ie m a m y ty lk o je d n ą w o jn ę n a św iec ie, m ię d z y B o li- w ją i P a ra g w a je m , n a d n ią g ło w i się Z g ro m ad zen ie L ig i N a ro d ó w i zo b aczy m y co w y m y śli, a b y u n ik n ą ć k o m p ro
m ita c ji, ja k p o d czas w o jn y ch iń sk o - ja p o ń sk ie j. A p rzecież m im o , że p o zo ry p rz e m a w ia ją za p o k o jem , p o k ó j ten je st n a e le k try zo w a n y n a tro jem w o jo w n iczy m , zw łaszcza w o statn ic h ty g o d n iach , p o św ięco n y ch n ib y to ro zm o
w o m o ro zb ro jen iu . D o se rji ty c h ro z
m ó w n a le żą ro zm o w y lo n d y ń sk ie, m ię
d zy m o carstw am i m o rskiem i A n g lją, S ta n a m i Z jed n . i Ja p o n ją , k tó ry c h d o ty c h c z a so w y sto su n ek sił m o rsk ich w y k o sił ja k 5 :5 :3 . Ja p o n ja n ie ch ce u - zn ać teg o stan u , zatw ierd zo n eg o d w a
n aście la t te m u p rz e z tra k tat w a sz y n g
to ń sk i i u m o w ę w y p o w ia d a . P ra g n ie ró w n o ści p rz y n a jm n ie j ze S ta n a m i Z jed n., c h y trz e i o b łu d n ie p rz y z n a ją c p ra w o A n g lji (Jo w ięk szej flo ty w o je n n e j ze w zg lęd u n a o g ro m k o lon ij.
A n g lji b y n a jm n ie j się n ie u śm iech a iść rę k a w rę k ę z Ja p o n ją p rzeciw S ta
n o m i b ezsk u teczn ie p ra g n ie p rz y b rać p o jed n a w cz e o b licze, a ty m czasem u - g o d zić się p rz y n a jm n ie j ze S tan am i. — P o cich u w sz y stk ie te p a ń stw a p o w ię
ż ą d a ły z a d o ść u c z yn ie n ia o d cztero - m iljo n o w ej S erb ji. D ziś sy tu a cja o d w ró co na, ch o ć n ie ta k d o k ład n ie, b o o to p ię tn a sto m il jo n o w a Ju g o sla w ja w y stę p u je p rzeciw o śm io m iljo no w y m W ęg ro m . A le n ie z a p o m in a jm y , że za Ju g o sła w ją o p o w ied ziała się re sz ta M ałej E n te n ty , czy li R u m u n ja i C ze
ch o sło w acja, a o p ró cz teg o T u rc ja , p rz e d d w u d zie stu la ty — w ró g. W su m ie d o jd zie d o 50 m iljo n ó w lu d n o ści...
B ro n ią się też, ja k m o g ą i u m ie ją — W ło ch y . A le c ią ży n a n ich o d p o w ie
d zialn o ść, ju ż ch o ćb y z p o w o du n ie- w y d a n ia sp isk o w có w . P rz y z n a je to d y sk re tn ie n a w e t A n g lja: w y su w a ty lk o zastrzeżen ia, czy w y stą p ie n ie Ju g o sła
w ji n ie m a p rz y p a d k ie m celu „ n a ru szen ia d o b ry ch sto su n k ó w m ię d z y n a
ro d o w y c h “. N iem a ja k a n g ie lsk a o stro
żn o ść!
R zecz ja sn a , że m o cn e stan ow isko Ju g o sła w ji n ie w sm ak id zie F ra n c ji, z e rk a ją c e j k u W ło ch o m . T o też o d z y w a ją się w P a ry ż u g d zien ieg d zie m ia r
k u ją c e g ło sy , a w G en ew ie sp o d ziew a n o się p o p rz y je ź d z ie L a v a la u sp ok o ić
Jew ticza. Jew ticz je d n a k stra szy d y m isją g a b in e tu i n ieb ezp ieczeń stw em z a b u rze ń w k ra ju , m a n ife stu ją c e j o - p in ji p u b lic z n e j, k tó ra śm ierci u k o ch an eg o k ró la n ie zap o m n i i n ie* p rze
b aczy .
k sz ają ilo ść sw y ch o k rętów n ie o g ląd a
ją c się n a żad n e k o n feren cje.
A m e ry k a w y stę p u je ta k ż e z p o k o jo w ą in ic ja ty w ą o g ran iczen ia i k o n tro li h a n d lu b ro n ią i p ra g n ie n aw re t w te j m ierze w sp ó łp ra c o w a ć z L ig ą N a ro
d ó w , d o k tó re j n ie n ależy . M o że to o - b a w a p rz e d im p e rja liz m e m jap o ń sk im , k tó ry stw arz a so b ie ju ż b a z y o p e ra
c y jn e n a w y sp a c h są siad u ją c y c h z p o łu d n io w ą i śro d k o w ą A m e ry k ą ?
H en d erso n n a p rz e k ó r L itw in o w o w i u siłu je u trz y m a ć k o n fe re n c ję ro z
b ro jen io w ą, k tó re j ju ż d ziś n ik t n ie w ierzy . O „w ażn o ści44 ro zp o czętej w ty c h d n ia c h k o n fe ren c ji św ia d c z y m . ,in. to , że L av al, m im o , iż o b ecn y w G en ew ie, n ie w z ią ł w n ie j u d z ia łu , a P o lsk a n ie p rz y sła ła m in . B eck a a n i n a p o sied zen ie R ad y , a n i Z g ro m adze n ia i k o n feren cji, co zaczęło się m n iej- w ięcej ró w no cześn ie. Z a stęp u ją go sp e cja ln i d eleg aci. P o d o b n o F ra n c ja o d czu ła tę n ieo b ecn o ść b a rd z o p rz y k ro ...
A d ru g ie o b licze „p o k o jo w y ch 44 n a ra d : S ta n y Z jed n o czo n e p o w ięk szy ły ilo ść sw y ch sam o lo tó w w o jen n y ch d o 11.500, stw a rz a ją p rzeciw k o Ja p o n ji
„m o st p o w ie trz n y 44 n a d O cean em S p o k o jn y m . W A n g lji o p in ja p u b lic zn a
n a w o łu je d o w zm o cn ien ia p rz e c iw n ie-; z a p o w ia d a ze stro n y Ja p o n ji B u d ien - m ieck iej o b ro n y , św iad czą o tern g ło sy
p o lity k ó w , C h u rc h illa i H a ilsh a m a , m in . w o jn y . T e sam e g ło sy o d z y w a ją się co raz siln iej w e F ra n cji: n a k o m i
sji b u d żetow ej sp ra w o z d a w c a b u d ż e
tu w o jsk ow eg o lew ico w iec A rch im - b a u d , sp o w o d o w ał p o d n iesien ie fra n cu sk ich w y d atk ó w n a o b ro n ę o 300 m ilj. fr., w sk a z u ją c , że N iem cy m o g ą zm o b ilizo w ać 5 i p ó ł m ilj. żo łn ierza!
Ż o łn ierza, g ru n to w n ie w y szk o lo n eg o i u zb ro jo n eg o w n ajn o w sze ta n k i, a rm a
ty i in n ą b ro ń ,' w y ra b ian ą w d zień i n o c w n iezliczo n y ch fa b ry k a c h .n ie
m ieck ich . N a w et m a ła C zech o sło w a c ja m y śli o fo rty fik a c ja c h . N a w sch o d zie zaś „łu n ę z b liża ją c ej się w o jn y 44
Odezwa
Obywatelskiego Komitetu Uczczenia
Pamięci ś. p. Bronisława PierackiegoIHGFEDCBA
O b y w a te le .
r r z e d k ilk u m ie s ią c a m i n a s z e s u m ie n ie o - b y w a te ls k ie o tr z y m a ło c io s z r ę k i z b r o d n ia r z a , k tó r y z a m o r d o w a ł M in is tr a S p r a w W e w n ę tr z n y c h R z e c z y p o s p o lite j ś . p . g e n . B r o n is ła w a B te r a c k ie g o . K r a j c a ły z o s ta ł o k r y ty ż a ło b ą , a w e w s z y s tk ic h o ś r o d k a c h ż y c ia p o ls k ie g o p o w s ta ły in ic ja ty w y u c z c z e n ia Ś w ie tn e g o Ż o ł
n ie r z a i O fia r n e g o M ę ż a S ta n u .
U r o c z y s to ś c i p o g r z e b o w e , ty s ią c e d e p e s z b y ły p ie r w s z y m o d r u c h e m c z c i, s k ła d a n e j Z m a r łe m u . L ic z n e p r a c e lite r a c k ie i a r ty k u ły p u b lic y s ty c z n e , p o ś w ię c o n e J e g o d z ia ła ln o ś c i, d a ły ś w ia d e c tw o z a s łu d z e d la P a ń s tw a , w w ię k s z o ś c i m ia s t i m ia s te c z e k n a z w a n o u lic e J e g o im ie n ie m ,o d b y ły s ię n ie z lic z o n e a k a d e m - je , a c a ły s z e r e g in s ty tu c y j p u b lic z n y c h i p r y w a tn y c h u c z c ił w r ó ż n y s p o s ó b , z a le ż n ie o d s w e g o c h a r a k te r u , p a m ię ć P o le g łe g o .
D z iś g d y u p ły n ę ło p ię ć m ie s ię c y o d J e g o tr a g ic z n e j ś m ie r c i, n a d e s z ła w ła ś c iw a c h w ila , b y w s z y s tk ie te p r z e ja w y c z c i z e b r a ć i u z u p e łn ić , u w ie c z n ić w d z ie ja c h tr w a ły c h , w s y m b o la c h n ie p r z e m ija ją c y c h . M u s im y n a d a ć w c ią ż
K O M IT E T W Y K O N A W C Z Y : P r o f. d r . L e o n K o z ło w s k i p r e z e s R a d y M in is tr ó w — p r z e w o d n ic z ą c y ; M a r ja n Z y n d r a m K o ś c ia lk o w s k i, m in i
s te r s p r a w w e w n ę tr z n y c h — w ic e p r z e w o d n ic z ą c y ; M ik o ła j D o la n o w s lk i, p o s e ł n a S e jm — s e k r e ta r z ; d r . T a d e u s z W a s u n g — s k a r b n ik ; T a d e u s z B r z ę k— O s iń s k i — p o s e ł n a S e jm ; W ła d y s ła w K o r s a k , w ic e m in is te r s p r a w w e w n ę tr z n y c h ; K r z y s z to f S ie d le c k i, p o d s e k r e ta r z s ta n u , p o s e ł n a S e jm ; g e n . b r y g a d y F e lic ja n S ła w o j S k ła d k o w s k i w ic e m in is te r s p r a w w o js k o w y c h ; S te fa n S ta r z y ń s k i, p r e z y d e n t m . s t. W a r s z a w y ,
SKAZANIE MARYNARZY SOWIEC
KICH KTÓRZY PRZEBYWALI W GD^NI.
M o s k w a . T ry ł S u n ął w o jsk o w y m o rsk ie j c z e rw o n e j flo ty b a łty c k ie j sk a z ał n a śm ie rć ja k o z d rajc ę o jc zy z n y m a ry n a rz a K o w a le n k ę z a u siło - w a n ą d e z e rc ję p o d c z .ls p o b y tu e sk a
d ry so lw ieck iej w G d y n i, m a ry n a rz y zaś P u c z y n in a i K o z ło w a , k tó ry c h K o w a le n k o n a m a w ia ł d o w sp ó ln e j u -
n y g en . in sp e k to r so w ieck iej k a w a le r- ji. Ja p o n ja w y w ie ra co raz w ięk szy jlac isk n a C h in y , sz y k u je się d o p o d - b d ju S jam u , A u tra lji, d o z a p a n o w a n ia n a d P a c y fik ie m . — A u stra lia n a w e t w z m a c n ia sw o ją arm ję.
T ern się ty lk o ró żn i d o b a d zisiejsza o d te j z p rz ed la t d w u d z ie stu , że n ie
m a ja sn y c h i z d e c y d o w a n y c h so ju szó w — w szy stk o je st p o zo staw io n e d o m y sło m , la d a d zień m o g ą je d n e p o ro zu m ien ia u stąp ić in n y m - C o n a jw y - żej m o źn ab y so b ie w y o b ra z ić fro n t:
.N iem cy — Ja p o n ja p rzeciw fro n to w i:
S ta n y Z jed n o czo n e, A n g lja, F ra n c ja , W ło ch y i S o w iety . A le i to n ie je st p e w n e. T e m p e ratu ra w z ra sta .
ż y w e j in ic ja ty w ie s p o łe c z e ń s tw a p la n o w o ś ć i je d n o lito ś ć .
Z a w ią z a n y w W a r s z a w ie K o m ite t O b y w a te ls k i U c z c z e n ia p a m ię c i ś . p . B r o n is ła w a P ie r a c k ie g o p o s ta w ił s o b ie w p ie r w s z y m r z ę d z ie z a d a n ia n a s tę p u ją c e :
— w z n ie s ie n ie n a m o g ile J e g o g r o b o w c a , k tó r y b y łb y w y r a z e m c z c i i p a m ię c i c a łe g o s p o łe c z e ń s tw a .
— z r e a liz o w a n ie p r o je k tu p o m n ik a w N o w y m S ą c z u , m ie ś c ie r o d z in n e m Z m a r łe g o .
— u tw o r z e n ie s z e r e g u s ty p e n d jó w J e g o im ie n ia ^
w r e s z c ie z e b r a n ie d o r o b k u J e g o m y ś li w je d n e m w y d a w n ic tw ie , k tó r e s ta ć b y s ię m o g ło tr w a le b iją c e m ź r ó d łe m J e g o u m y s łu i c h a r a k
te r u . ; . r& .
R o z p o c z y n a ją c s w e p r a c e K o m ite t O b y w a te ls k i z w r a c a s ię d o w s z y s tk ic h O b y w a te li P a ń s tw a , k tó r z y w ta k w y r a ź n y s p o s ó b z a d o k u m e n to w a li w o lę u c z c z e n ia p a m ię c i Z m a r łe g o , o p o m o c m o r a ln ą i m a te r ja ln ą w r e a liz o w a n iu w y s iłk ó w te m u c e lo w i s łu ż ą c y c h .
W o jc ie c h S tp ic z y ń s k i r e d a k to r n a c z e ln y K u r - je r a P o r a n n e g o .
S e k r e ta r ja t K o m ite tu m ie ś c i s ię w P r e z y - d ju m R a d y M in is tr ó w ( K r a k o w s k ie P r z e d m ie ś c i e 4 6 1 4 8 ) . P o d t y m a d r e s e m k i e r o w a ć t e ż n a l e ż y l is t y . S e k r e ta r z g e n e r a l n y K o m it e t u p . w i
c e m in i s te r D o l a n o w s k i p r z y j m u j e z a u p r z e d n i e m p o r o z u m i e n i e m t e l e f o n i c z n e m ( te l. P r e z y d ju m R a d y M i n i s tr ó w 5 5 5 - 0 0 — w e w n . 8 ) . S k a r b n ik K o m it e tu p r z y jm u j e w P r e z y d ju m R a d y M i n i s t r ó w w p o n i e d z i a łk i w g o d z . 6 — 7 .
cieczk i sk azan o k a ż d e g o n a 10 la t w ięz ie n ia za n ie z a d e n u n c jo w a n ie .
- = X = -
STRASZNE SKUTKI BURZY.
A te n y . N ad A ten a m i i P ire u sem p rz e sz ła n ie z w y k le siln a b u rz a p o łą
c z o n a z u le w ą , w sk u te k czeg o w iele d o m ó w istoi p o d w o d ą. 10 o só b u to n ęło . W w ie lu p u n k ta ch z o stała p rz e rw a n a k o m u n ik a c ja .
। ■■■,— N R . 1 4 0 ■ ■ „GMLKJIHGFEDCBA Ł J S .W Ą B R Z E S K I " S T R 2
Skróty
Z K R A J U .
= K s. k a rd y n a ł H lo n d p o w ró c ił z d łu g ie j p o d ró ż y d o P o z n a n ia.
= P a n W o je w o d a P o m o rs k i K irtik lis w y je c h a ł w p a ro d n io w ą p o d ró ż in s p e k c y jn ą n a te re n ie w o je w ó d z tw a .
= F u n d u s z P ra c y p rz e z n a c z y ł o k o ło 1 0 m i- Ijo n ó w z ł. n a d o ra ź n ą p o m o c d la b e z ro b o tn y c h w c ią g u g ru d n ia , s ty c z n ia , lu te g o i m a rc a .
= S z c z ę ś liw a m a tk a . W ty c h d n ia c h w y d a ła n a ś w ia t w e W ro c ła w iu 3 8 -le tn ia L a u s c h - n e r c z w o ra k i: 3 s y n ó w i je d n ą c ó rec z k ę . J e d n o z d z ie c i u m a rło w k ilk a g o d z in p o p rz y jś c iu n a
P an P rezyd en t R zp litej
D O K O N A Ł O T W A R C IA N O W E J L IN J I K O L E J O W E J 2 n o w e lin je k o lejo w e w P o lsc e .
W u b . s o b o tę P a n P re z y d e n t R z e c z y p o s p o lite j d o k o n a ł o tw a rc ia n o w e j lin ji k o le jo w e j K ra k ó w — M ie c h ó w . W u ro c z y s to ś c i o tw a rc ia w z ię li u d z ia ł c z ło n k o w ie R z ą d u z p . p re m - je r e m K o z ło w s k im n a c z e le .
P o ś w ię c e n ia n o lw e j lin ji d o k o n a ł k s . m e tro p o lita S a p ie h a .
O tw a rc ia d ru g ie j lin ji k o le jo w e j R a d o m — M ie c h ó w d o k o n a ł p . p r e m je r K o z ło w sk i p r z y w s p ó łu d z ia le c z ło n k ó w R z ą d u . P o ś w ię c e n ia te j lin ji d o k o n a ł k s . b is k u p J a siń sk i.
— o —
Dom rekolekcyjny w Skrzeszewach.
ś w ia t.
Z Z A G R A N IC Y .
= P re z y d e n t s e n a tu g d a ń s k ie g o d r. R a u - s c h n in g p o d a ł s ię d o d y m is ji.
= P o d c z a s w y s tę p ó w K ie p u ry w B e rlin ie , lu d n o ś ć z g o to w a ła m u w ie lk ą m a n ife s ta c ję .
= N a d z w y c z a jn a s e s ja R a d y L ig i N a ro d ó w w s p ra w ie S a a ry ro z p o c z n ie s ię w e w to re k .
= P o g rz e b k a rd . G a s p a rie g o o d b y ł s ię w R z y m ie w o b e c n o ś c i k ró la w ło sk ie g o , M u sso li- n ie g o , rz ą d u i d y g n ita rz y k o ś c ie ln y c h .
= L a ta ją c ą ry b ę w y ło w ili ry b a c y n a m o rz u n ie m ie c k ie m w p o b liż u S z c ze c in a . R y b a ta u z b ro jo n a je s t w o ry g in a ln e p łe tw y n a k s z ta łt s p a d o c h ro n u , p rz y p o m o c y k tó ry c h m o ż e w r a z ie ś c ig a n ia ją p rz e z w ro g a , u n ie ś ć s ię w p o w ie trz e d o w y s o k o ś c i 2 0 0 m e tró w . D o ty c h c z a s z ło w io n o trz y e g z e m p la rz e te g o g a tu n k u . D łu g o ść je j w y n o s i 3 0 c m .
= R e k o rd ś w ia to w y lo tu n a s z y b o w c u z p a s a ż e re m z o s ta ł p o b ity p rz e z lo tn ik a so w ie c
k ie g o S u c h o m lin o w a . L o t trw a ł 2 4 g o d z in i 1 0 m in u t.
= W m ia s te c z k u Ś w ic i (K re s y W s c h o d n ie ) s p ło rę ło 2 0 d o m ó w ; 4 o so b y z o s ta ły s ię ż k o p o p a rz o n e p o d c z a s p o ż a ru .
— N a te re n a c h ś w iato w ej w y s ta w y b ru k s e ls k ie j z a w a liła s ię p ra w ie ju ż w y k o ń c z o n a h a la w y s ta w o w a. O lb rz y m ie ru s z to w a n ie ż e la z n e z a w a liło s ię . 6 o só b p o n io s ło ś m ie rć — 2 1 z o s ta ło ra n n y c h .
= „ C h ica g o T rib u n e " d o n o si, ż e m is trz Ig n a c y P a d e re w s k i z a m ie rz a p o w ró c ić d o k ra ju n a s ta łe .
■■■■■■MmMHMIlllllll IWMIIIW W
D Ż U M A W M A N D Ż U R J L » Ź ró d ła is o w ie c k ie d o n o s z ą o w y b u c h u g ro ź n e j e p id e m ji d ż u m y w M a n - d ż u r ji. W d w ó c h p ro w in c ja c h z a n o to w a n o o g ó łe m 8 0 0 w y p a d k ó w z a r a zy .
O K R O P N A Z B R O D N IA . K r ó l e w i e c . P ra s a k ró le w ie c k a d o n o s i, iż \v p o w ie c ie u c ie ń s k im n a L itw ie n ie ja k i J u c y s w c z a s ie s p rz e c z k i ro d z in n e j z a b ił s w e g o b r a ta , je g o ż o n ę i w ła s n ą s io strę . P o d o k o n a n iu z a b ó js tw a p o b ie g ł d o m ie s z k a n ia m ę ż a z a b ite j s io s try i te g o ró w n ie ż z a m o rd o w a ł, p o c z e m z b ie g ł. P o lic ji n ie u d a ło s ię g o d o ty c h c z a s s c h w y ta ć .
C H R A B Ą S Z C Z E P R Z E P O W IA D A J Ą Ł A G O D N Ą Z IM Ę .
O g ro d n ic y w D o ln e j A u s tr ji z a o b s e rw o w a li, iż c h ra b ą s z c z e , k tó re p rz e - z im o w u ją , z a k o p u ją c s ię w z ie m ię , r y ły te ra z b a rd z o p ły tk ie s c h ro n is k a d la s ie b ie , n ie g łę b s z e n a d 1 0 c e n ty m e tró w . P o ró w n y w u ją c te n f a k t z o b s e rw a c ja m i d a w n ie jsz e m i, g d y c h ra b ą s z c z e z a k o p y w a ły s ię w z ie m ię n a p ó ł m e tra , a b y o c h ro n ić s ię p rz e d m ro z e m , w y c ią g a ją s tą d o g ro d n ic y w n io se k , iż z im a te g o ro c z n a b ę d z ie ła g o d n a . P rz e p o w ie d n ię b ę d z ie m o ż n a s p ra w d z ić n ie z a d łu g o , a w te d y s ię o k a ż e , k to m a r a c ję : P im c z y c h ra b ą s z c z e .
W IE L K A M G Ł A .
B r u k s e la . W d o lin ie M o z y o - p a d ła n ie s ły c h a n ie g ę s ta m g ła , p o k r y w a ją c c a łą o k o lic ę p o d o b n ie ja k w ro k u 1 9 3 0 , k ie d y to n a s tą p iły m a so w e z a tru c ia . W ś ró d lu d n o ś c i p a n u je (O g ro m n e z a n ie p o k o je n ie . P o d o b n o z a n o to w a n o ju ż o b ja w y z a tru c ia , le c z ż a d e n p o w a ż n y w y p a d e k n ie m ia ł m ie js c a .
W Ł A S N Y M W Y S IŁ K IE M
m iejszo ść n iem iecka m u si zu sleźć d ragę p orozu m ien ia z w iąk szośeią p olsk ą
Z n a m ie n n y g lo s „ D e r D e u tsc h e in P o le n .“ K a t o w i c e . O rg a n s e n a to ra d r.
P a n ta „ D e r D e u ts c h e in P o le n " w w c z o ra js z y m s w o im n u m e rz e w d a l
s z y m c ią g u o m a w ia p ro b le m a t m n ie j
s z o ś c i. M . in . c z a s o p is m o tw ie rd z i, ż e w a lk a w o b o z ie m n ie js z o ś c i n ie m ie c k ie j w s w o je j is to c ie to c z y s ię w y łą c z n ie o to , a b y n a c z e le m n ie js z o ś c i s ta n ę li n a re s z c ie lu d z ie u n ie z a le ż n ie n i o d o b c y c h w p ły w ó w , lu d z ie lic z ą c y s ię z in te re s a m i tu te js z e j lu d n o ś c i.
C z a so p is m o w y c ią g a z te g o w n io s e k , ż e k o n ie c z n o ś c ią je s t, a b y u s tą p ili
P . M A R S Z A Ł E K U C H O R E J S IO S T R Y .
W iln o , 1 1 . D z iś w g o d z in a c h p o p o ia u n io w y e n p . M a r sz a ieK r u s u a -
s k i u u a is ię o o c n u re j sio str y p a n i ł o~
i j i ik o a en u c u w e j. r . M a rsza iC K sp ę d z i! w g r o n ie r o u z in n e m k u k u g o a z in p o c z e m p o w r o c il a o p a ła c u r e p r e z e n ta c y jn e g o . JF. iłla r sz a iK o w i to w a r z y s z y ł K p i. L e p e ck i.
U M O W A Z B IO R O W A D L A K O Ł M C 1 W A .
T o r u ń . vV d n . 4 g ru d n ia b r. o d b ę d z ie s ię w O k rę g o w y m In s p e k to ra c ie U ra c y p o d p rz e w o d n ic tw e m in s p e k to r a p r a c y p . in ż . b u tw ilo w ic z a p o s ie d z e n ie w s p ra w ie z a w a rc ia u m o w y z b io ro w e j d la ro ln ic tw a n a r. 1 9 3 5 /3 0 .
T U Ł A C Z E W R Ó C IL I.
Z a l e s z c z y k i . 3 1 7 e m ig ra n tó w ż y d o w s k ic h z e s ta tk u „ Y e lo s ", K tó ry c h p r z y ję c ia o d m ó w io n o w P a le sty n ie , p r z y b y li d z iś z K o n sta n c y d o Z a le s z c z y k . P o z o s ta n ą o n i w Z a le s z c z y k a c h p rz e z k r ó tk i c z a s d o o s ta te c z n e g o z a ła tw ie n ia ic h d a ls z y c h lo s ó w , c z e m z a - i ję ły s ię o d p o w ie d n ie o rg a n iz a c ję .
I ■
S H A W C IĘ Ż K O Z A C H O R O W A Ł . L o n d y n . B e rn a rd S h a w u le g ł a - ta k o w i s e rc a , k tó r y je d n a k n a s z c z ę ś c ie n ie o k a z a ł s ię g ro ź n y m . L e k a rz e s tw ie rd z ili, ż e a ta k s p o w o d o w a n y z o s ta ł in flu e n c ą i z a le c ili s ę d z iw e m u p i
s a rz o w i, k tó r y lic z y o b e c n ie p rz e s z ło 7 8 la t, p o z o s ta n ie k ilk a d n i w łó ż k u . B e rn a rd S h a w m im o s w o je g o w ie k u b y ł d o ty c h c z a s w y ją tk o w o rz e ź k i i n i
g d y n ie c h o ro w a ł. W e d łu g je g o w ła s n y c h s łó w o s ta tn i r a z c h o ro w a ł w r.
1 8 8 1 n a w ie c z n ą o s p ę .
SE eałej Polski
— Ś W IE C IE . (N a p a d r a b u n k o w y .) D n ia 2 2 b m . d w ó c h n ie z n a n y c h o s o b n ik ó w n a p a d ło n a u l. G im n a z ja ln e j n a p ra c o w n ik ó w k o le jo w y c h B a rtz a K o n ra d a i B ła w a ta P a u w ła , k tó r z y o d n o s ili p ie n ią d z e s k a r b o w e w s u m ie 7 .3 2 9 z ł.
9 8 g r. z d w o rc a k o le jo w e g o n a p o c z tę . N a p a s tn ic y z n ie n a c k a z a a ta k o w a li w y m ie n io n y c h k o le ja r z y z ty łu i z a d a ją c im Ż e la z n e m n a rz ę d z ie m k ilk a c io s ó w w g ło w y , w y rw a li im te c z k ę z p ie n ię d z m i i z b i e g li. P o b ity c h w s ta n ie p o w a ż n y m o d s ta w io n o d o m ie j
s c o w e g o s z p ita la .
d z is ie js i p rz y w ó d c y m n ie jsz o ś c i n ie m ie c k ie j, k tó r z y u z a le ż n ie n i s ą ta k ż e o d in n y c h w p ły w ó w . J e s t to — z d a n ie m c z a s o p ism a — te rn b a rd z ie j k o n ie c z n e , ż e o d c z a su z a w a rc ia p o ls k o - n ie m ie c k ie g o p o ro z u m ie n ia N ie m c y z o b o w ią z a li s ię d o n ie m ie s z a n ia sę w w e w n ę trz n e s p ra w y m n ie js z o ś c i n ie m ie c k ie j. O d tą d te ż m n ie js z o ś ć n ie m ie c k a p o z o s ta w io n a je s t w ła sn e m u ro z s ą d k o w i i d ą ż y ć m u s i d o z n a le z ie n ia w ła sn y m w y s iłk ie m d ro g i p o ro z u m ie n ia z n a ro d e m p o ls k im .
— (Ś lu b sy n a i z g o n o jc a w je d n y m d n iu . W ty c h d n ia c h z m a rł m is trz s z e w s k i A n to n i N e u m a n n w Ś w ie c iu , lic z ą c y la t 7 8 . T e g o s a m e g o d n ia o d b y w a ł s ię ś lu b je g o je d y n e g o s y n a L e o n a . D z iw n y z b ie g o k o lic z n o ś c i, z g o n o jc a a ś lu b s y n a , w y w o ła ły z ro z u m ia łe w ra ż e n ie .
l o r u n . (b a rn p o d p a lił s to d o łę ).
W z a o u a o w a n iu M e a e rsK ie g o M ie c z y s ła w a w K a s z c z o rK u p o ż a r z n is z c z y ł s to d o łę w a rto ś c i 1 2 0 0 z ł. N a p o d s ta w ie z e z n a 11 ś w ia d k ó w u s ta lo n o , ż e A le d e rs k i d o p u ś c ił s ię z b ro d n ic z e g o p o d p a le n ia , w < o to ec c z e g o z o s ta ł o n p r z y tr z y m a n y i o d s ta w io n y d o d y s p o z y c ji P r o k u r a tu r y b ą d u O k rę g o w e g o w lo r u n iu .
— T O R U Ń . (S tr a sz n y w y p a d e k n a p o lig o n ie .) P o lig o n a r ty le r y js k i n a P o d g ó rz u s ta ł s ię w id o w n ią s tra sz li
w e j k a ta s tro fy . O g o d z . 9 ,1 5 w c z a s ie o s tre g o s trz e la n ia 1 -s z e j b a te r ji 3 1 -g o p u łk u a r ty le r ji le k k ie j ro z e rw a ło s ię je d n o z d z ia ł.
S k u tk i e k s p lo z ji b y ły o k ro p n e . K a n o n ie r F ra n c is z e k M a je w s k i, p e ł
n ią c y p rz y d z ia le fu n k c je c e lo w n ic z e
g o , z o s ta ł z a b ity n a m ie js c u , k a n o n ie r F ra n c is z e k O g ro b e k , z a m k o w y d z ia ła — c ię ż k o ra n n y , w c z a s ie p r z e w o ż e n ia d o s z p ita la z m a rł, tr z e j in n i a r ty le r z y ś c i: k a n o n ie r re z e rw y M ie c z y s ła w S ta n isła w sk i — c ię ż k o ra n n y k a n o n ie r re z e rw y S e rg ju s z R o k — le k k o ra n n y i p lu to n o w y A lfo n s K ra - c z w o — le k k o ra n n y .
R O L N IC T W O P O M O R S K IE W O Ł A O W Z N O W IE N IE A K C J I IN T E R
W E N C Y J N E J P R Z E Z P . Z . P . Z . M n ie jw ię c e j o d p o c z ą tk u p a ź d z ie r n ik a b r. P a ń s tw o w e Z a k ła d y P rz e m y - s ło w o -Z b o ż o w e (P . Z . P . Z .) w s trz y m a ły in te rw e n c y jn e z a k u p y ż y ta i p s z e n ic y n a r y n k u k ra jo w y m .
S k u te k b y ł n a ty c h m ia s to w y . M ia n o w ic ie z p o w o d u b r a k u p o p y tu , c e n y z b ó ż p o w a ż n ie s ię o b n iż y ły i to p o m i
m o z n a c z n e j re z e rw y w p o d a ż y z b ó ż z s tro n y ro ln ik ó w , s p o w o d o w a n e j k r e d y ta m i z a s ta w o w e m i, a n a s tę p n ie ró w n ie ż p ra c a m i iw ; p o lu — z a s ie w a m i je s ie n n e m i i z b io ra m i o k o p o w y c h .
P o d łu g n o to w a ń g ie łd y z b o ż o w e j w B y d g o s z c z y i P o z n a n iu c e n y ż y ta , a ró w n ie ż i p s z e n ic y o b n iż y ły s ię o p rz e sz ło 2 z ł. z a 1 0 0 k g w s to s u n k u d o p ie rw sz e j p o ło w y p a ź d z ie rn ik a , p rz y - c z e m n a le ż y p o d n ie ś ć tę w a ż n ą o k o lic z n o ś ć , ż e c e n y g ie łd o w e n ie o d -
z w ie rc ia d la ją fa k ty c z n y c h s to s u n k ó w n a ry n k a c h z b o ż o w y c h . W p ra k ty c e ż y c io w e j b o w ie m ro ln ik z m u s z o n y d o s p rz e d a ż y z b o ż a n a p o k ry c ie k o n ie c z n y c h i p iln y c h te rm in o w y c h p ła tn o ś c i s w y c h z o b o w ią z a ń o trz y m u je c e n y z n a c z n ie n iż s z e o d n o to w a ń g ie łd o w y c h .
O g ó ln ie s p o d z ie w a n o s ię , ż e P . Z . P . Z . p o k r ó tk ie j p rz e rw ie w p a ź d z io r n ik u ro z p o c z n ą w lis to p a d z ie p o n o w n ie z a k u p y z b o ż a , c o je d n a k n ie n a s tą p iło . S k u te k je s t te n , ż e w o b e c n e j c h w ili n a s tą p ił c a łk o w ity z a s tó j w h a n d lu z b o ż o w y m , g d y ż w w y tw o rz o n e j s y tu a c ji ta k ro ln ik , ja k i k u p ie c z b o ż o w y z a le ż n y je s t w y łą c z n ie o d z a k u p ó w p rz e z P . Z . P . Z . K u p ie c z b o ż o w y , w p rz y p u s z c z e n iu w z n o w ie n ia z a k u p ó w p rz e z P . Z . P . Z . p o k r ó t
k ie j p rz e rw ie , z a k u p y w a ł w ty m c z a s ie p e w n e ilo ś c i z b o ż a n a w ła s n y r a c h u n e k , o b e c n ie je d n a k , w o b e c z a p e ł
n ie n ia s w o ic h m a g a z y n ó w z b o ż o w y c h o ra z w y c z e rp a n ia s w y c h s to s u n k o w o m a ły c h re z e rw o b ro to w y c h , z a k u p ó w ty c h w z u p e łn o ś c i z a p rz e sta ł.
W y tw a rz a s ię w z w ią z k u z te rn s y tu a c ja ^ s z c z e g ó ln ie c ię ż k a ró w n ie ż z p u n k tu w id z e n ia in te re s ó w p a ń s tw o w y c h .
W lis to p a d z ie k u m u lu je s ię p ła t
n o ś ć d u ż e j ilo ś c i p o d a tk ó w i o p ła t s k a rb o w y c h , k tó ry c h w w y z n a c z o n y c h te rm in a c h ro ln ik n ie b ę d z ie m ó g ł u iśc ić p o m im o n a jle p s z e j w o li, n a w e t p rz y p ro w a d z e n iu p rz y m u s o w y c h e g z e k u c ji, k tó r e p r z y m a s o w e m ic h s to s o w a n iu m o g ły b y je d y n ie c e n y z b o ż a o b n iż y ć d o n ie s ły c h a n ie n is k ie g o p o z io m u .
G ro ż ą ró w n o c z e ś n ie tru d n o ś c i n a tu r y s o c ja ln e j z p o w o d u n ie m o ż n o śc i d o k o n y w a n ia w y p ła t p rz e z ro ln ik ó w z a ro b o c iz n ę i p o z b a w ie n ie p rz e z to ro b o tn ik a m o ż n o śc i z a o p a trz e n ia s ię w z a k u p n a z im o w e , n ie w s p o m in a ją c o d a ls z y c h k o m p lik a c ja c h , ja k ie d ia ż y c ia g o s p o d a rc z e g o d a ls z e trw a n ie o b e c n e g o s ta n u m u s ia ło b y w y w o ła ć .
W w y tw o rz o n e j ty m s ta n e m rz e c z y s y tu a c ji P o m o rs k a Iz b a R o ln ic z a w s k a z u ją c n a p o w y ż e j n a p ro w a d z o n e m o m e n ty o d n io s ła s ię d o o d n o ś n y c h m ia ro d a jn y c h in s ta n c ji o w z n o w ie n ie z a k u p ó w in te rw e n c y jn y c h p rz e z P a ń s tw o w e Z a k ła d y P rz e m y s ło - w o -Z b o ż o w e i n a le ż y s ię s p o d z ie w a ć , ż e in te r w e n c ja ta o d n ie s ie p o ż ą d a n y s k u te k ta k z e w z g lę d u n a in te re s y ro ln ic tw a , ja k ró w n ie ż i z u w a g i n a z w ią z a n e z te rn z a g a d n ie n ie m in te r e s y o g ó ln o -p a ń s tw o w e .
K O M U N IK A T .
O d d łu ż s z e g o c z a su s ły s z y się z e w s z ą d n a rz e k a n ia ro ln ik ó w n a p o k rz y w d z e n ie ic h z e s tro n y o d b io rc ó w b e k o n ó w p r z y w a ż e n iu ś w iń .
W o b e c te g o , n a s k u te k ż ą d a ń p o s z c z e g ó ln y c h T o w a rz y s tw R o ln ic z y c h P o w ia to w y c h , P o m o rsk ie T o w a rz y s tw o R o ln ic z e w y s tą p iło d o M in is te r
s tw a R o ln ic tw a i R . R . z w n io s k ie m z a rz ą d z e n ia u s ta le n ia p rz e z b e k o n ia r- n ie w a g a u to m a ty c z n y c h , w y b ija ją c y c h k a ż d o ra z o w o n a o d p o w ie d n im , w rę c z o n y m ro ln ik o w i b ile c ie , d o k ła d n y c ię ż a r w a ż o n e j ś w in i. W te n s p o s ó b P T R . s p o d z ie w a s ię u s u n ą ć e w e n t.
n a d u ż y c ia o ra z p o w ó d d o s k a rg .
