CODZIENNY
HGFEDCBAE X P R E S S P O M O R S K I
JIHGFEDCBAAbonament miesięczny w ekspedycji 2.— zŁ, w agentniach 2.15 zł., na pocztach jatZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA i odnoszeniem do domu 2.34 zł., pod opaską w Polsce 3.&0 zł., w innych krajach 4.50 d. —
Abonament kwartalny w ekspedycji 6.— zł., w agenturach 6 45 zł., na pocztach już z odnosze
niem do domu 7.01 zŁ, pod opaską:w Polsce 10.50 zł., w innych krajach 14.— zł. — W razie wypadków, spowodowanych siłą wyższą, przeszkód w zakładzie, strajków lub tym podobnych nieprzewidzianych okoliczności, wydawnictwo nie odpowiada za dostarczenie pisma, a abo
nenci nie mają prawa domagania się niedostarczonych numerów lub odszkodowania.
I
lOgłoszenia na su'. 7-łamowej 15 gr. od miejsca milimetrowego, na str. pierwszej 60 gr.I od miejsca milimetr., na str. trzeciej i drugiej 40 gr. od miejsca milimetr., Ruch towarzystw I 20 gr. od wiersza tekstowego. - Ogłoszenia tłumaczone, skomplikowane, z zastrzeżeniem miejsca II oraz z nieczytelnym rękopisem przy każdym poszczególnym wypadku 25 procent nadwyżki —
| Z innych krajów 200 proc, nadwyżki. . Konto Pocztów. Kasy Oszczędności, Poznań 201060. —
| Ogłoszenia płatne natychmiast — Adręs administracji: Toruń, Piekary 14 - Telef. 647. — Za rei
| pisy niezamówlone redakcja nie odpowiada. — Adres redakcji: Toruń, Piekary 14 - Telefon 647
Rok II. Toruń-Bydgoszcz-Grudziądz, piątek 12 lutego 1926 r. Nr. 39.
❖ 4 T V O l / „ E X P R E S S '1 J e d e n z n o jw le k iz y c h c y r k h u P o ls c e . — Tylte item uo n edn e krajow e I z a g ń e siły a rtjrty c w . M L W W . M llS Z V n s k i. A re n a c y rk o w a założona na w ielkiej ogrzanej sali z am fiteatram i i w ygodnem i siedzeniam i.
• J Przedstawienia codziennie o g. 8 wiecr. Wniedziele iświęta po 2 przedstaw, o3 po poi i o 8 wiecz.
TO m fi ® PO fRli
M IE J S C : L o la l u n 5 t o s ło I. m ig s ro 3 z l„ a m fite a tr 2 z l., 1 5 0 i 1 z l.^ p a le rja 8 0 g r., M e r a ł 5 0 g r.* *
$ *
* Jjc * *
fr* * # * * # ^ # ^ * # * * * * * ^ '^ ^ # * ^ * * * * * * * # * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * # * * * * * * *
Z SEJMU
USTAWA O STOSUNKACH
SŁUŻBOWYCH NAUCZYCIELI
S e jm p rz y ją ł w c z o ra j w 3 c z y ta n iu u s ta w ę o s to su n k a c h s łu ż b o w y c h n a u c z y c ie li.
W o s ta tn im a rty k u le ' u s ta w y s k re ś lo n o w y ra z y , ż e w o je w ó d z
tw o ś lą sk ie m a b y ć w y łą c z o n e
B p o d d z ia ła n ia n in ie jsz e j u s ta
wy.
W z a k o ń c z e n iu p o s ie d z e n ia k o m u n iz u ją c y p . B a llin i je g o k o -
Min syn
PROJEKTUSTAWY O ZGRO MADZENIACH.
S e jm o w a K o m is ja K o n s ty tu c y jn a z a k o ń c z y ła w c z o ra j 2 c z y ta n ie p ro je k tu u s ta w y o z g ro m a d z e n ia c h . D łu ż s z ą d y s k u s ję w y w o ła ł a r t 1 9 , d o ty c z ą c y z g ro m a d z e ń , z w o ły w a n y c h p rz e z c z ło n k ó w Iz b U s ta w o d a w c z y c h .
P rz y ję to p o s ta n o w ie n ie , ż e z g ro m a d z e n ia te n ie p o d le g a ją p rz e p is o m n in ie js z e j u s ta w y , o ile z w o łu ją c y je p o s e ł a lb o s e n a
to r je s t g o s p o d a rz e m z e b ra n ia i p o n o s i o d p o w ie d z ia ln o ś ć z a k p o k o jn y p rz e b ie g z g ro m a d z e n ia .
nMylityii
D Y M IS JA M IN IS T R A S P R A W W O JS K O W Y C H .
M in is te r S p ra w W o js k o w y c h łg e n . Ż e lig o w s k i m a z g ło s ić w
d n iu d z is ie js z y m p ro ś b ę o d y m i-
W c z o ra j w g o d z in a c h p o p o łu d n io w y c h p . p re m je r S k rz y ń sk i o d b y ł k o n fe re n c ję z m in . Ż e lig o w s k im , k tó ry p . p re m je ro w i z a k o m u n ik o w a ł s w ą d e c y z ję . W y p ły w a o n a z d a n ie m m in . Ż e li g o w s k ie g o z fa k tu , iż m ia ro d a j
n e c z y n n ik i p a ń s tw o w e ro z w ią z a ły d o ty c h c z a s w s p o s ó b ja sn y k w e stję p o w ro tu M a rsz a łk a P ił
s u d s k ie g o d o c z y n n e j s łu ż b y w a rm ji.
S p ra w a ta m a b y ć p rz e d m io te m o b ra d R a d y M in is tró w w d n iu d z is ie jsz y m .
Z M IA N Y P E R S O N A L N E W M IN IS T E R S T W IE
S K A R B U .
J a k się d o w ia d u je „ G ło s C o d z ie n n y” z e ź ró d e ł m ia ro d a j
n y c h n ie b a w e m m a ją n a s tą p ić z m ian y p e rs o n a ln e n a w y ż sz y c h s ta n o w is k ac h w M in iste rstw ie S k a rb u . A w ięc p o d s e k re ta rz e
le g a „ c z y s to k o m u n is ty c z n y " , p . S k rz y p a d o m a g a li się w s p o só b g w a łto w n y i p e łn y d e m a g o - g ji, a ż e b y n a s tę p n e p o s ie d z e n ie S e jm u o d b y ło się d z isia j, p rz y - c z e m ż ą d a li, a b y p rz e d s ta w ic ie le rz ą d u z d a li s p ra w ę z w y p ad k ó w w K a lisz u . W ic e m a rs z a łe k D ę b s k i o d p a rł, iż n ie m a w te j m ie rz e z g ło sz o n e g o w n io sk u a n i in te r
p e la c ji.
N a s tę p n e p o s ie d z e n ie w p ią te k o g o d z . 3 p o p o ł.
S ta n u p , p . J ó z e f K a rś n ic k i i B o le sła w M a rk o w s k i m a ją u s tąp ić J e d n o c z e ś n ie je d n o z trz e c h s ta n o w isk p o d s e k re ta rz a s ta n u m a b y ć sk a so w a n e , p o z o s ta n ą w ię c d w a , z k tó ry c h je d n o w d a ls z y m c ią g u p ia s to w a ć b ę d z ie d o ty c h c z a so w y p o d s e k r. S t p . A u g u st P o p ła w s k i, a n a d ru g ie w y s u w a
n y je st p , G a b ry e l C z e ch o w icz , o b e cn y D y re k to r D -tu p o d a tk ó w i o p ła t.
P . p o d se k r. S ta n u K a rśn ic k i m a o b ją ć z p o w ro te m s ta n o w isk o P re z e s a G łó w n e g o U rz ę d u L ik w id ac y jn eg o .
J e d n o c z e ś n ie z a m ie rz o n a je s t p o n o w n a re o rg a n iz a c ja M in is ter s tw a p o le g a ją c ą m . in n e m i n a s k a so w a n iu D e p a rta m en tu k a s o w e g o o ra z n a u tw o rze n iu n o w e g o D e p a rta m e n tu p e rso n a ln e g o .
O B R A D Y C E N T R . K O M IT . W Y K O N A W C Z E G O P . P . S .
W c z o ra j C e n tra ln y K o m itet W y k o n a w c z y P . P . S . o b ra d o w a ł n a d s y tu a c ją , w y tw o rz o n ą u s tą p ie n ie m z rz ą d u p . M o ra c ze w - sk ieg o .
P o d łu g iej d y s k u s ji C , K . W . p o w z ią ł o d n o śn e u c h w a ły , k tó re m a ją b y ć ju tro z a k o m u n ik o w a
n e p e łn e m u k lu b o w i p a rla m e n ta rn e m u P . P . S .
J a k się d o w ia d u jem y , d e c y z ja C . K . W , z o s ta ła o d ro c z o n ą d o d n ia d z isie jsze g o z p o w o d u w y p a d k ó w p o lity c z n y c h w d n iu w c zo ra jsz y m .
M O Ż E N A W R O T W F A L I K R Y Z Y S U ...
J a k się „ G ło s C o d z ie n n y " d o w ia d u je , n ie c zy n n a o d p rz e sz ło p ó ł ro k u w ie lk a fa b ry k a w łó k ie n n icz a „ Z a w ie rc ie" w Z a w ie r c iu , p o d ję ła c z ę śc io w o p ra cę .
N a ra z ie ru s z y ła p rz ę d z a ln ia , z a tru d n ia ją c 3 0 0 ro b o tn ik ó w . W n a jb liżs z y m c z a sie m a b y ć u ru c h o m io n a c a ło ś ć p ro d u k c ji, p rz y c z e m z a tru d n io n y ch m a b y ć p o d o b n o o k o ło 2 0 0 0 lu d zi.
O b y to o z n a c z ało n a w ro t w fa li k ry z y s u ,.,
d J n żn e z m ia n y w p o lity c e F ra n c ji
L O N D Y N , 9 , 2 . (A . W .) —
„ T im es" , d o n o si, - ż e w p o lity ce z a g ra n icz n e j F ra n c ji m a ją z a jść w a ż n e z m ia n y w k ie ru n k u p o ro z u m ie n ia z A n b lją . B ria n d ' p ra c u je u siln ie n a d ro z w o je m s to su n k ó w fra n c u s k o - a n g ie lsk ic h , c z eg o d o w o d e m je s t p o ro z u m ie n ie w sp raw ie M o ssu lu , C o się ty c z y o d ro c z e n ia k o n fere n cji ro z b ro je n io w e j, o b a p a ń stw a d z ia ła ły z g o d n ie .
A re s z to w a n ia n a Ł o tw ie
R Y G A , 9 .2 (R p s). W s k u te k ta je m n ic z y c h w y b u c h ó w w re d a k c ja c h p ism ło te w sk ic h w R y d z e i M ita-v V ie, p o lic ja p o lity c z n a d o k o n a ła a re s z to w a ń w ś ró d c z ło n k ó w ło te w s k ic h o rg a n iz a c ji n a ro d o w y c h . Ś le d z tw o u s ta liło , ż e w y b u c h y m ia ły p o d ło że p o li
ty c z n e i d ą ż y ły d o s te ro ry z o w a - n ia p ra sy le w ic o w e j. W M ita w ie a re sz to w a n o z n a n e g o p rz y w ó d c ę n a c jo n a listó w ło te w s k ic h L e jn m a n a , w R y d z e d o k o n a n o a re s z to w a ń c z ło n k ó w z w iąz k u n a ro d o w e g o ło te w s k ie j m ło d z ie ż y a k a d e m ick ie j.
D o l a r i Z ł o t y
W c z o r a j B a n k P o ls k i p ł a c i ł z a d o l a r a 7 . 2 5 z ł . W o b r o t a c h m i ę d z y b a n k o w y c h ż ą d a n o 7 . 3 0
Z G IE Ł D Z B O Ż O W Y C H . R y n e k z b o ż o w y w d a lszy m c ią g u n ie w y k a z u je p o w a żn y c h z m ia n . J e d y n ie o d n o to w a ć n a le ż y , ż e n a w c zo ra jsz e m p o s ie d z e n iu g ie łd y z b o ż o w o - to w a ro w e j, p o g ło sk a o z a p o c z ą tk o w a n iu z a k u p ó w p rz e z in te n d e n tu rę w o j sk o w ą, w z m o cn iły n ie c o te n d e n c ję . P rz y p isa ć to n a le ż y fa k to w i ż e o rg a n iz a c je ro ln ic z e n ie c e lo w o p rz e p ro w a d z a ją tra n z a k c je d o sta w o w e n ie - p rz e z g ie łd ę , c o s ta w ia je w p o z y c ji p ro d u ce n tó w a o o śre d n ik ó w .
N a p o d s ta w ie c e n z iem io p ło d ó w w w sz y stk ic h d z ie ln ic a ch R z e c z p o s p o lite j p rz e c ię tn e c e n y z ie m io p ło d ó w w g ru d n iu w y n o s iły : p sz e n ic a z ł. 3 2 .9 , ż y to z ł.
2 1 .6 7 , ję c zm ie ń 2 0 .8 3 z ł., o w ies 2 0 .5 7 z ł., z ie m n iak i ja d a ln e 4 ,6 9 z ł, W p ie rw sz e j p o ło w ie s ty c z n ia c e n y p o s z ły n ie co w z w y ż . M im o to je d n a k d o s z ły d o p a ry te tu św ia to w e g o , w n ie k tó ry c h z a ś m ie jsc o w o śc iac h s p a d ły n i
ż e j c e n e u ro p e js k ic h . U m o ż liw ia to z n a k o m icie e k s p o rt z b ó ż z a g ra n ic ę , z w ła s z c z a ż e p o p y t n a ry n k u w e w n ę trz n y m s to s u n k o
w o się z m n iejs z y ł.
Kiwawo rozrutliy bBziDbolnyili
w K a l i s z u
W o s ta tn ie j c h w ili, d ro g ą p rz e z S e jm , k tó ry o trz y m a ł a la rm u ją
c e w iad o m o ści z K a lisz a , d o w ia d u je m y się o k rw a w y c h ro z ru c h a c h b e z ro b o tn y c h w te m m ie śc ie .
W d n i u 9 b . m . k o ł o g o d z . 1 1 r a n o t ł u m b e z r o b o t n y c h u d a ł s i ę d o P r e z y d e n t a m i a s t a S z a r a s z a z ż ą d a n i e m , a b y b e z r o b o t n y m k a w a l e r o m w y p ła c o n o z a s i ł k i w t e j ż e w y s o k o ś c i, c o r o d z i n n y m .
W o b e c te g o , ż e P re z y d e n t n ie p rz y ją ł d e leg a c ji, d e m o n s tra n c i u d a li się d o s ta ro s ty . S ta ro s ta z w ró c ił się d o M a g istra tu , le c z p o d c z a s p e rtra k ta c ji w M a g i
s tra c ie
t ł u m w d a r ł s i ę d o g m a c h u p o b i ł p r e z y d e n t a i k o m i s a r z a p o l i c ji o r a z s w o i c h d e l e g a t ó w .
N a s tę p n ie o k o ło g o d z , 2 -e j p o p o ł. tłu m w y la ł się n a u lic ę N o w y Ś w ia t, g d z ie n a p o tk a ł ja d ą c y
ttM t w iM na wieży ó H
K A T O W IC E . 9 . 2 , (A . W .) - W n o c y n a s tą p ił w K a to w ica c h b a rd z o s iln y w y b u c h . J a k się o k a z a ło p o d c iśn ien ie m w o d y ro z e r
w a n y z o s ta ł z b io rn ik w o d n y n a w ież y c iśn ie ń . P o d w p ły w e m c iśn ien ia m u r o ta c za ją c y w ie żę z o s ta ł z n ie sio n y n a d łu g o ści 2 0 m tr. o ra z u s z k o d z o n y n a p rz e
s trz e n i 1 0 0 m tr. W y rw ą tą W o d a w o lb rz y m ie j ilo śc i o k o ło 2 0 0 0 m tr. sz e ść , ro z la ła się n a p o b lis
Emigracja robotników rolnych
P O Z N A Ń . 9 . 2 . (A . W .) — W ie ś ć o u re g u lo w a n iu s p ra w y e - m ig ra cji p o lsk ic h ro b o tn ik ó w ro i n y c h d o N ie m ie c ro z e s z ła się p o w o je w ó d z tw ie U k a z a li się n a w siac h a g e n c i n ie m ie c c y , k tó rz y z a ją ć się m a ją w e rb o w a n ie m ro b o tn ik ó w n a w y ja zd . R o b o tn icy
B o m b a r d o w a n i e T e t u a n u
M A D R Y T , 9 .2 (T e l. w ł.). R if- fe n o w ie ro z p o cz ę li z n o w u b o m b a rd o w a n ie T e tu a n u o g n ie m a r
ty le ry js k im .
A rm a ty R iffen ó w u m ies z cz o
n a m ie jsc e z a b u rz e ń s z w a d ro n p o lic ji k o n n e j.
T ł u m o b r z u c i ł p o l ic j ę , k a m ie n i a m i . P o l i c j a s z a r - 1 ż o w a ł a , w r e z u l t a c ie 5 d e » m o n s t r a n t ó w i 4 p o li c ja n t ó w z o s t a ł o r a n n y c h . W t ł o k u z o s t a ł s t r a t o w a n y j e d e n s t a r z e ć .
W o b e c ty c h z a jś ć fn te rw en jo -' w a ło w o jsk o , o b s a d z a ją c ry n e k ,j u lic e i w a ż n ie js z e g m a c h y p a ń s tw o w e .
W e d le p o s ia d a n y c h w„ G ło sie C o d z ," w ia d o m o śc i n a te re n ie P . U . P . P , w K a lis z u b y ło z a re je s tro w a n y c h n a d z ie ń 1 JI.2 6 — ? 6 .2 0 0 b e z ro b o tn y c h .
W e d łu g o p in ji władz zaburze
n ia s ą w y n ik iem p ro p a g a n d y k o -!
m u n is ty c z n e j, k tó ra p o d n ie c iła b e z z a sa d n y m p o s tu la te m b e z ro -j b o tn y c h , a b y s p ro w o k o w a ć z a j
śc ie .
E n e rg ic z n e ś le d z tw o w to k u . W o je w o d a łó d z k i, p . D a ro w s k i, p rz y b y ł d o K a lis z a w c e lu zb a< J d a n ia b e z p o ś re d n ic h przyczytf
ro z ru c h ó w , ■ J
k ic h p o la c h , w y rz ą d z a ją c o lb rz y , m ie , c h o ć n a ra z ie n ie s tw ie rd z o n e sz k o d y , s ię g a ją c e je d n a k s e te k ty s. z ło ty c h . M ia ro d a jn e c zy n n ik i ro z p o c zę ły a k c ję ra tu n i k o w ą . W K a to w ic a rh i o k o lic z
n y c h m ia s ta c h d a je się z a u w a ż y ć b ra k w o d y . Z a z n a cz y ć n a le ż y , ż e m ia sta ś lą s k ie b y ły z a o p a try w a n e w w o d ę p rz e z d w ie w ie ż e, z k tó ry c h je d n a o b e c n ie w y le c ia ła .
o trz y m y w a ć b ę d ą w te m p ie p rz y ś p ie s z o n e m b e z p łatn e p a s z p o rty , a to c e lem z ap o b ież en ia n ie le g a ln em u p rz e k ra c z a n iu g ra n ic y . W e d łu g ty m c z a so w y c h o b li c z eń N ie m c y lic z ą w r. b . n a p rz y p ły w z g ó rą 1 0 0 ty s. p o lsk ic h ro b o tn ik ó w ro ln y c h .
n e są w s tro m y c h g ó ra c h p a n u ją c y ch n a d m ia ste m i s ą ta k u k ry . te , ż e n ie m o ż e ic h w y ś le d z ić a r t ty le ria h is z p a ń s k a , a n i a e ro p la * n y -
K w e s tja n ie m ie c k a w P o ls c e d łu g o c z e k a ł a n a s w e g o „ m ę ż a s t a n u " .
K u n i e w ą tp l i w e m u o s łu p ie n iu o p in ji p u b lic z n e j, k u n ie o p is a n e j k o n s t e r n a c j i d a w n y c h w ie lb i
c ie li te g o „ s y n a lu d u ś l ą s k i e g o " — g ło s ic ie le m h a s ł a u g o d y z n ie m c z y z n ą w P o l s c e s t a ł s ię b . p i e r w s z y b o jo w n ik a n t y n i e - m ie c k i n a Ś lą s k u , b . w ó d z p o w s t a ń ś lą s k ic h , n i e l e d w i e s y m b o l a n ty n ie m ie c k ie j o r je n ta c ji w P o ls c e — p o s e ł W o jc ie c h K o r f a n ty .
U w i k ł a n y w z a w iłe , n i e z n a n e w w ie lu s z c z e g ó ła c h , n a t o m i a s t r o z le g łe i c o r a z ś c iś le js z e s ie c i u c z e s t n i c tw a w w ie lk im , a d z iś n i e m i e c k ą je s z c z e r ę k ą k ie r o w a n y m p r z e m y ś l e ś lą s k im , p o s e ł K o r f a n t y s w o ją o s o b is t ą „ u g o - d ę“ z a u t o r a m i a n t y p o l s k i c h m e - m o r ja łó w d o k w a t e r y m a r s z a ł k a H i n d e n b u r g a p r z e n i ó s ł d z is ia j n a s z e r s z y p ł a s z c z y z n ę a k c ji o u g o d ę p o l i t y c z n ą i p o l i t y c z n ą w s p ó łp r a c ę n ie m c ó w p o ls k ic h z n a r o d e m p o ls k im ,
Ż e la z n ą je g o r ę k ą p ę d z o n a C h r z e ś c i j a ń s k a D e m o k r a c j a z a w a r ła ju ż w B y d g o s z c z y h a n i e b n y p a k t z n ie m c a m i, d z i ę k i k t ó r e m u , w P r e z y d j u m R a d y z a s i e d li n ie m c y .
N a Ś lą s k u u g o d a ś w ię c i t a k ż e
Co inni piszą?
tr y u m f y * * . N a s u to p ł a t n y c h s t a n o w is k a c h „ p a r a d o w y c h d y - r e k to ró w * * p o o s ia d a łi b . m in i- s t i c w i e i in n i, k t ó r z y n ie p o s i a d a ją ż a d n y c h p e łn o m o c n ic tw a n i vs p ły w ó w i s t a n o w i ą je d y n ie p a r a w a n y g o s p o d a r k i r d z e n n i e n ie m ie c k ic h „ k a p i t a n ó w p r z e m y s i u " . C a łe f a k t y c z n e s z t a b y in ż y n ie r ó w , te c h n ik ó w , b u c h a l
t e r ó w i m a j s t r ó w , s u t o p ł a t n y c h
— k u s z k o d z ie c e n w ę g la i ż e la z a ! — z a w i e r n ą s łu ż b ę — to n ic m c y , z a ja d li, n ie p r z e je d n a n i, w r o d z y P o ls c e , t r a k tu j ą c y o b e c n y s ta n , ja k o p r o y i z o r j u m , n ie m c y — h a k a t y ś c i ...
W s z y s t k o to d z ie je s ię — n ie w ie m y , c z y z a w y r a ź n ą z g o d ą — a a k r e d y t n a z w i s k a p o s ł a K o r f a n te g o .
O p in ja p u b l i c z n a z p r a w d z i w ą t r w o g ą i w z r a s t a j ą c y m n i e s m a k ie m p a t r z y n a t e n p r o c e s r o z - k r u s z a n i a s ię b . d y k t a t o r a p o w s t a ń c z e g o n a d r o b n ą m o n e t ę u d z ia łó w w r a d a c h n a d z o r c z y c h , k r e d y t ó w w b a n k a c h i b y d g o s k i c h h e r o s t r a t e s o w y c h s u k c e s ó w u g o d y ...
P o s e ł K o r f a n t y — d z iś ju ż n ie s a m , b o z u ja r z m io n ą C h a d e c ją g r a h a z a r d o w n i e : v a b a n q u e l
S p o ł e c z e ń s t w o b ije je g o k a r t y ! U jr z y m y r y c h ło ... k o n i e c e p o -
n e g o k o m u n is ty , ż y d a L e o n a B i u n a :
M in is te r s p r a w ie d liw o ś c i ła m ią c y p r a w o , m in is te r s p r a w ie d liw o ś c i, u w a ln ia ją c y p o lity c z n y m r o z k a z e m w ię ź n ia o d d a n e g o ju ż tr y b u n a ło w i, b e z w ie d z y te g o tr y b u n a łu , m in i
s t e r s p r a w ie d liw o ś c i, u ła tw ia ją c y te m u w ię ź n io w i w y ja z d z a g r a n ic ę d o c u d z o z ie m s k ic h w s p ó łu c z e s tn i k ó w je g o p r z e s t ę p s t w a i u c h y le n ie s ię w te n s p o s ó b z p o d s ą d o w e j o d p o w ie d z ia ln o ś c i z a s w o je c z y n y ? ! P r z e c ie r a s ię o c z y z e z d u m ie n ia g d z ie je s te ś m y , d o c z e g o d o s z liś m y , k to n a m i r z ą d z i? W o b e c te g o , c o m in is te r s p r a w ie d li w o ś c i u c z y n ił z L e o n e m B n in e m — s p r a w a w y d a n ia W ie c z o r k ie w ic z a i B a g iń s k ie g o b y ła s to s u n k o w o s p r a w ą w e w z g lę d n y m je s z c z e p o r z ą d k u p r a w n y m i
A le k łó c i s ię n i e ty l k o le w ic a z p r a w ic ą . W a ś ń r o z s a d z a t a k ż e o b ó z p r a w i c o w y : o to p . K o r f a n ty p r o w a d z i o s t r ą k a m p a n ję ...
p r z e c i w e n d e c ji, i t o o ... u g o d ę z n ie m c a m i. J e s t to i l u s t r a c j a z n a n e g o w y p a d k u : t y b ije s z m o je g o ż y d a , ja b ę d ę b ił tw o je g o ...
B o p r o s z ę p o s ł u c h a ć w y j ą t k u m o w y p . K o r f a n t e g o n a z je ź d z ie R a d y N a c z . C h . D e m . ( R z e c z p o s p o lita ) :
P e w n e s tr o n n ic tw o r o b i n a m z a r z u t, ż e r o b im y u g o d ę z N ie m c a m i, a c z y ż to s tr o n n ic tw o p r z e d te m n ie z a w a r ło g o r s z e j w s w y c h s k u tk a c h u g o d y z ż y d a m i? C z y ż n ie w y p a r ło s ię s w y c h h a s e ł i z a s a d , ja k n p . n u r o e r u s c la u s u s ?
C h . D . b e z ż a d n y c h u s tę p s tw p o lity c z n y c h d ą ż y d o w s p ó łp r a c y w d z ie d z in ie g o s p o d a rc z e j z N ie m c a m i, p r z y c ią g a ją c ic h te m s a m e m d o p r a c y tw ó r c z e j w p a ń s tw ie , w z m a c n ia ją c s iły g o s p o d a r c z e p a ń s tw a C z a s s k o ń c z y ć z d e m a g o g ią i z w y b u ja ły m s z o w in iz m e m , g d y ż to p r z y
n o s i k r a jo w i n ie o b lic z a ln e s z k o d y .
„ P e w n e s t r o n n ic t w o ” — to Z . L . N .
O u g o d z ie p a n a K o r f a n te g o z n ie m c a m i s p o ł e c z e ń s t w o m a s a d w y r o b to n y . S z c z e g ó ln ie n a Ś lą s k u r o b o t n i k p o ls k i z b liz k a w id z i p o lity c z n e , e k o n o m ic z n e
D r o b n o s tk a , a je d n a k ...
( K o r e s p . w ł. „ G ło s u G o d z ie n ,“ ) . B e r lin , 6 lu te g o ,
W B e r lin ie , ja k w c a ły c h N ie m c z e c h i s t n i e j e m o c u lic , k t ó r e z a w d z ię c z a ją n a z w ę s w ą n a jr ó ż n ie js z y m W ilh e lm o m , F r y d e r y k o m , e l e k t o r o m , k r ó lo m i c e s a r z o m , N ik t s ię n ie g o r s z y te m , ż e n a jw ię k s z e u lic e i p l a c e p o ś w ię c o n e z o s t a j ą p a m ią t c e m o n a r c h ó w , m im o , ż e w p r a w d z i w e j r e p u b l i c e o c z e k i w a ło b y s ię n ie c o m n ie j p ie ty z m u d la p r z e s z ło ś c i m o n a r c h ic z n e j, a z a to n ie c o w ię c e j p r z y w ią z a n ia d o n o w e j id e i p a ń s tw o w e j. T y m c z a s e m , ja k ż a d n e m i a s t o i m i a s t e c z k o n ie m o ż e s ię o b y ć b e z j a k i e g o ś p o m n ik a H o h e n z o l le r n a ( p o z a o b o w ią z k o w y m p o m n ik ie m B is m a r c k a ) i b e z s w e g o n a j c z ę ś c ie j p o d w z g lę d e m e s t e t y c z n y m m a ło z n a c z ą c e g o „ K r ie g e r d e n k - m a l* * , t a k s a m o o b y w a t e l s to lic y m ie s z k a n a d a l n a „ K a i s e r W il
h e lm S t r a s s e " , s p a c e r u j e p o „ H o h e n z o l l e r n d a m m " i u c z ę s z c z a d o o p e r y n a „ K ó n i g s p l a t z ” ,
G d y r o k te m u s o c ja liś c i z a ż ą d a li o d m a g i s t r a tu B e r lin a p r z e m ia n o w a n ia u lic y B u d a p e s z t e ń s k ie j w u lic ę im . F r y d e r y k a E b e r L a , a b y u c z c ić p a m ię ć p i e r w s z e g o p r e z y d e n t a r e p u b l i k i , z r o b ił s ię h a ł a s w k o la c h p r a w ic o w y c h , a n a w e t l i b e r a l n y c h , ja k g d y b y ż ą d a n o p o p e ł n i e n i a ja k ie j z b r o d n i w o b e c p a ń s t w a . O s t a t e c z n i e
— p o d łu g ic h w a l k a c h w r a d z i e m ie js k ie j i w p r a s ie — d o s z ło d o k o m p r o m is u : p o ło w ę u lic y p r z e z w a n o F r i e d r i c h E b e r t - S t r a s s e , d r u g a p o ło w a z a c h o w a ła s t a r ą n a z w ę . U c z c z e n ie p ie r w s z e g o p r e z y d e n t a n a p r z e s t r z e n i 3 k m . b y ło z a d u ż o , z a s łu g i je g o i i d e a r e p u b l i k a ń s k a p ó ł t o r a k i l o m e tr a m i d o s t a t e c z n i e z d a w a ł y s ię w y n a g r o d z o n e . N a le ż y p r z y z n a ć , ż e p r a w ic o w c o m n ie m ie c k im w s p o m n ie n ie B u d a p e s z t u m ils z e je s t o d w s p o m n ie ń z w ią z a n y c h z r . 1 9 1 8 . A g d y b y n a d e s z ł a k i e d y k o lw ie k c h w ila , g d y ż y w o t a n e m ic z n e j r e p u b l ik i s ię s k o ń c z y , d a l s z y c ią g d a w n e j u lic y B u d a p e s z t e ń s k i e j d a s ię b e z t r u d n o ś c i p o ś w ię c ić p a m ię c i H o r - tb e g o lu b — a ż e b y w s p a n ia le j b r z m ia ło — K s ię c ia F r y d e r y k a W i n d i s c h - G r a e t z .
„Przedwczesny pomysł**
W p ły w o w y p a r y s k i o r g a n p o lity c z n y , „ J o u r n a l d e s D ć b a ts * * , z a m ie s z c z a 3 b . m . a r ty k u ł o p r o je k c ie u n ji p o ls k o - c z e s k ie j, łą k i z o s t a ł r z u c o n y p r z e z p o s . J a n a D ę b s k ie g o , p r e z e s a k o m . s p r a w z a g r a n ic z n y c h S e jm u .
A u t o r a r t y k u ł u , p . K . S m o g o r z e w s k i, s t a ł y r e f e r e n t „ D e b a - t ó w " d o s p r a w p o ls k ic h , a n a l i- z u ie o b s z e r n i e g ło s y p r a s y p o l
s k ie j i c z e s k ie j w s p r a w i e e w e n t u a l n e j u n ji, p o c z e m k o n k lu d u je :
„ I d e a p o s . D ę b s k ie g o je s t o c z y w iś c ie o w o c n a , a l e z a p e w n e p r z e d w c z e s n a . Z b liż e n ie g o s p o d a r c z e p o l r k o - c z e s k i e p o w in n o s ię z a c z ą ć o d d o b r y c h t r a k t a t ó w h a n d lo w y c h , k t ó r e w y k a ż ą o b u k r a ’o m w ja k im s to p n iu ic h e k o - n o m ja n a w z a je m s ię u z u p e łn ia * * .
i n a r o d o w e s k u tk i te g o w s p ó ł
d z ia ła n ia .
«
„ N a s z P r z e g l ą d ” ( Ż y d .) p r z y n o s i d e p e s z ę :
Konkurs naioiękniejszej kobiety w Palestynie.
J e r o z o lim a , ( Ż A T ) . W T e l- A w i
w ie o d b y ł s ię p ie r w s z y k o n k u r s n a n a jp ię k n ie js z ą k o b i e tę w P a l e s ty n ie . „ K ró lo w ą E s t e r ą " n a n a d c h o d z ą c y k a r n a w a ł p u r y m o w y w y b r a n a z o s ta ła p a n n a C z o r tk ó w .
A — m o L
A le t o je s t m u z y k a p r z y s z ło ś c i.
N a r a z i e c h o d z i o p r z e z w a n i e
„ P l a c u K r ó le w s k ie g o " n a „ P l a c R e p u b l i k i " . J e s t t o b a r d z o ł a d n y i w ie lk i p la c p r z e d g m a c h e m p a r l a m e n t u R z e s z y , k t ó r y w ł a ś c iw ie p o w in ie n p r z y p o m in a ć n a r o d o w i, ż e to o n d z iś s t a n o w i o lo s a c h p a ń s t w a . O n a z w ę p l a c u te g o to c z y s ię o d d łu ż s z e g o c z a s u z a c i ę t a w a l k a . N a w c z o r a js z y m p o s i e d z e n i u r a d y m ie j
s k ie j w n io s e k s o c ja lis tó w , p o l e c a ją c y m a g i s t r a to w i p r z e c h r z c z ę n ie P l a c u K r ó le w s k ie g o n a „ P l a c R e p u b lik i* * z o s t a ł p r z y j ę t y 1 2 1 g lo s a m i p r z e c iw k o 8 9 . W n io s e k k o m u n is tó w n a d a n i a p la c o w i n a z w y „ P l a c R e w o lu c ji" z o s t a ł z o b u r z e n i e m o d r z u c o n y je d n o g ło ś n ie . B o ja k t e ż m o ż n a w s p o m in a ć r e w o lu c ję : B r r ! F e !
O ile w ię c m a g i s tr a t p r z y jm ie u c h w a ł ę p a r l a m e n t u m ie js k ie g o a p r e z y d e n t p o lic ji, ja k o o s t a t n i a i n s t a n c j a r ó w n ie ż s ię z g o d z i, w s p is ie u lic m i a s t a s to łe c z n e g o r e p u b l i k i n ie m ie c k ie j p o r a ź p i e r w s z y u k a ż e s ię s łó w k o : R e
p u b lik a ! P o 7 l a t a c h r z ą d ó w r e p u b l i k a ń s k i c h j e s t to b ą d ź c o b ą d ź p o s t ę p .
o— w —
—MSBMW— ■■■HIMIMŁIIlirilllUI HU IJMllŁIMIM
Fraszki aktualne.
Nalegając na szybkie Sejmu rozwiązanie, trzeba jednak w pamięci mieć jedno pytame:
jeśli Sejm się rozwiąże, Czy jest na to środek, by z rozwiązania przyszedł tęgi noworodek...
L P-
Trocki tfzlułfl, przemawia, wróży
P o p o r a ż c e Z in o w je w a i je g o I d z ie j z a n ik a , n iż n a m s ię to w y - s tr o n n ik ó w k o m u n iś c i r z ą d z ą c y d a je . P y t a n i e ty lk o , c z y p a r t j a w M o s k w ie u s i ł u j ą u s p o k o ić k o m u n is ty c z n a z d o ł a d o s ta te c z <
s w o ic h z w o le n n ik ó w i u d o w o d n ić , ż e ic h z a m ie r z e * a * c * * * *ia w s to s u n k u d o in n y c h n a r o d ó w , s z c z e g ó l
n ie A n g lji, n ie u l e g ł y ż a d n e j z m ia n ie . T r o c k i w ty m k ie r u n k u r o z w ij a e n e r g ic z n ą d z ia ła ln o ś ć , p r z e m a w i a j ą c p r z y k a ż d e j s p o s o b n o ś c i i p o r u s z a j ą c s p r a w y t a k p o lity c z n e , ja k i g o s p o d a r c z e . W y d a j e s ię , ż e ju ż z u p e łn ie o d z y s k a ł p o p u l a r n o ś ć w p a r t ji k o m u n is ty c z n e j, i j e s t p r z y jm o w a n y w s z ę d z ie z e n tu z ja z m e m , ja k c z y ta m y w p r a s ie . U lu b io n y m te m a te m r o z m ó w je g o je s t s t a r y z r e s z tą k o m u n a ł b o ls z e w ic k i, ż e b u r ź u a z y jn y m p a ń s tw o m E u r o p y z a g r a ż a r u in a .
W o b o z ie k o a lic ji z a c z y n a s ię j ,p r z e w a r t o ś c i o w y w a n i e w a r t o
ś c i* * . P r a w i c a u d e r z a w m o c n e t o n y o r j e n t a c j i a n t y r o b o t n ic z e j , l e w i c a — p o c z y n a o d g r y z a ć s ię n i e n a ż a r t y .
„ R o b o t n i k” , k t ó r y g o tó w b y ł 'r o b i ć d l a k o a lic ji d u ż e o f ia r y ,
a n ie b y ł w o ln y o d n i e j a k i c h z łu d z e ń c o d o p o w o d z e n ia w s p ó ł
p r a c y s o c ja lis tó w z Z . L . N . p i- s z e o b e c n i e b e z o g r ó d e k :
Z , L . N ., g ło s z ą c d o k t r y n ę „ je d n o ś c i n a r o d o w e j” , z g o d n o ś c i i n t e
resów w e w n ą tr z n a r o d u , f a k t y c z
nie b r o n i g o s p o d a r c z y c h p o tr z e b i z a p a tr y w a ń k la s p o s ia d a ją c y c h ,
ale b r o n i n a s p o s ó b — ż e ta k p o
wiem — a n a r c h ic z n y , b e z ła d u
i składu, b o b e z k o n s e k w e n tn e g o p r o g r a m u ; g d y b y z a ś p r o g r a m ta k i
z r ą k p . W ie r z b ic k ie g o p r z y ją ł, m u - s ia lb y b ą d ź k o a lic ję r o z b ić , b ą d ź
z k o a lic ji u s tą p ić .
A n ie j e s t t o d z iw n e , je ś li s ię u w z g lę d n i, ż e
w Z w ią z k u L u d o w o - N a r o d o w y m ła tw o z a u w a ż y ć r ó w n ie ż c z te r y g r u p y o s o b n e : g r u p ę c h ło p s k ą b e z w p ły w u i b e z z n a c z e n ia , w ie lk o p r z e m y s ło w ą z p , W ie r z b ic k im u s te r u , d r o b n o m ie s z c z a ń s k ą — u o s o b ie n ie w s te c z n ic tw a u m y s ło w e g o p o ls k ie g o m ia s te c z k a , p o l
s k ie j p r o w in c ji i p o n a d te r n w s z y s t k ie m in te lig e n c ję n a o g ó ł m ie js k ą , k t ó r a w ła ś n ie s tw o r z y ła d o k tr y n ę n a c jo n a lis ty c z n ą , s ta je b e z r a d n a . w o b e c w y r a s ta ją c y c h to tu , to ta m w e w ła s n y m o b o z ie te n d e n c ji k la s o w y c h , o p ę d z a n ib y p ie s o w c z a r s k i z e b r a n e z tr u d e m d o k u p y s t a d o , a w te m s ta d z ie p o r y k u ją g r o ź n ie „ b y k i w ie lk ie g o k a p i t a ł u ” , z a p r a w io n e d o w r ę c z b r u ta ln e g o e g o iz m u k la s o w e g o .
„ K u r je r P o r a n n y ”, k t ó r y p a r ę d n i te m u o p o w ie d z ia ł s ię , n ie b e z p e w n e j s łu s z n o ś c i, ż e p r z y n a j
m n ie j m in is tr o w i s p r a w z a g r a n ic z n y c h , p , A l. S k r z y ń s k ie m u , p o w in n o s ię u m o ż liw ić d o t r w a n i e d o m a r c o w e j s e s ji L ig i N a r o d ó w , a t a k u j e c h a d e c k i e g o m in i
s t r a s p r a w ie d liw o ś c i z a w y d a n ie b e z s ą d u S o w ie to m n ie b e z p ie c z - 1
N a z je ź d z ie t e k s ty l n y c h r o b o t n ik ó w w M o s k w ie t w i e r d z ił , ż e w b ie ż ą c y m r o k u z a j d ą w E u r o p ie d o n io s łe w y p a d k i. T r w a ło ś ć s y s te m u k a p i ta l is t y c z n e g o b a r
Labour Party
. a Komuniści
O g ło s z o n o k o m ln ik a t w s p r a w ie d z ia ła ln o ś c i k o m u n is tó w n a te r e n ie . P a r t ji P r a c y . M ia n o w i
c ie n a k o n f e r e n c ji w L iw e r p o lu p o w z ię to r e z o lu c ję , d o m a g a ją c ą s ię w ię k s z e j k o n t r o l i n a d p o - s z c z e g ó ln e m i o r g a n iz a c ja m i t e j p a r t ji w k r a j u i ś c is łe g o p r z e s tr z e g a n ia in s tr u k c ji. Z p o w o d u n ie s to s o w a n ia s ię d o z a r z ą d z e ń p r z e c iw k o m u n is to m , w y k lu c z o n o z e Z w ią z k u p ię ć o r g a n iz a c ji p r o w in c jo n a ln y c h .
Eskadra statków angielskich
S t a t k i w o je n n e a n g ie ls k ie , k tó r e p e ł n ił y s łu ż b ę n a R e n ie w c z a s ie o k u p a c ji m ia s t n ie m ie c k ic h p r a w e g o b r z e g u , o d p ł y n ę ł y n ie w d ó ł R e n u , le c z k a n a ła m i f r a n i- c u s k ie m i p r z e z N a n c y i p r z y b y ły d o P a r y ż a . W n a jb liż s z y c h d n ia c h o d p ł y n ą S e k w a n y w d ó ł d o H a w r u i A n g lji.
Dobro PaAstwa, Budzenie Sumień, Uobywatel- nianie mas — oto hasła „GŁOSU CODZIENNEGO”.
A n o r m a l n e s to s u n k i w P o ls c e n ie s p r z y j a j ą g r o m a d z e n iu o s z c z ę d n o s c i... M im o to o o r g a n iz a c ji i n s t y t u c j i o s z c z ę d n o ś c io w y c h m y ś le ć n a s e r jo n a le ż y . P r z y j
d z ie b o w ie m c z a s , ż e lu d z ie p r a c y b ę d ą m o g li c o ś k o lw ie k o d k ł a d a ć z o t r z y m y w a n y c h z a r o b k ó w , ż e u p r a w n i o n e b e z p r a w i e p r o l. Z o ll a s t r a c i n a a k t u a ln o ś c i, ż e p o w r ó c im y d o h a s e ł, p r z e k a z a n y c h P o ls c e p r z e z S k a r b k a i S u p iń s k ie g o .
K a ż d ą in ic ja ty w ę , k a ż d y w y s iłe k w k i e r u n k u o r g a n iz o w a n ia c i u ła c z y w ita jm y z u z n a n ie m . U z n a n ie t e ż n a l e ż y s ię i K a s ie O s z c z ę d n o ś c i m . s t. W a r s z a w y . Z d u ż e m z a i n t e r e s o w a n i e m ś l e d z ić b ę d z i e m y je j r o z w ó j. Ż y c z li w o ś ć n a s z a n a k a z u j e n a m je d n a k b a c z y ć , a b y m ło d a i n s t y t u c ja n ie s c h o d z iła n a m a n o w c e i b y ł a te r n , c z e m b y ć p o w in n a — o p i e k u n k ą i p r z y j a c i ó ł k ą s f e r p r a c u j ą c y c h . W im ię te j ż y c z li
w o ś c i n o tu je m y f a k t , ż e b ila n s K a s y O s z c z ę d n o ś c i m . s t. W a r s z a w y n ie b a r d z o n a m s ię p o d o b a ...
N ie d o ś ć z a b i e g a ć o w k ł a d y — t r z e b a w k ł a d a m i u m ie ć a d m in i
s t r o w a ć , t r z e b a d ą ż y ć d o te g o , ż e b y w k ł a d y t e p r a c o w a ł y z k o r z y ś c ią d la s w y c h w ła ś c ic ie li.
W id z im y , ż e w K a s ie W a r s z a w s k ie j s ą w r ę c z o d m ie n n e t e n d e n c je . K a s a n a jw ię c e j p ie n ię d z y r o z p o ż y c z y ł a p o d z a s t a w t o w a r ó w i w d o d a t k u p r a g n i e w d a l
s z y m c ią g u , p r z y o d p o w ie d n io z m ie n io n y m s t a t u c i e , c z y n ić u ł a tw i e n i a k u p c o m . T e g o r o d z a ju u ł a t w i e n i a k r e d y t o w e s ą a n t is p o łe c z n e , b o p r z e c i w d z i a ła ją s p a d k o w i c e n .
C z y ż b y i w K a s ie O s z c z ę d n o ś c i m , s t . W a r s z a w y r e j w io d ły s t r o n n i c t w a p r z e k u p n i ó w ? .,.
Ł.
n ie o p a n o w a ć s y t u a c ję .
D e p a r t a m e n t p o lity c z n y C z e r « w o n e j A r m j i i G łó w n y K o m ite i P a r t j i K o m . p r z y g o to w a ły u r o c z y s ty o b c h ó d 8 - le tn ie j r o c z n ic y is tn ie n ia a r m j i s o w ie c k ie j. N a c is k p r o p a g a n d y p r z e s z e d ł n a w ie ś , w y k o r z y s t u j ą c k a ż d ą p o te m u s p o s o b n o ś ć , g d y ż n a w y p a - , d e k w o j n y m a o n a d o s t a r c z y ć ż o ł n ie r z y i c a ła lu d n o ś ć z o s t a n ie z m ilita r y z o w a n a .
A r m j a c z e r w o n a — m ó w i in s t r u k c j a — b ę d z ie n a j p o t ę ż n i e j
s z ą a r m j ą w ś w ie c ie , j a k a w o g ó - le i s t n ia ł a d o ty c h c z a s . B ę d z ie o n a s łu ż y ć n ie ty lk o d o o b r o n y k o m u n iz m u p r z e c iw w s z e lk im a ta k o m , a l e p o d a p r o l e t a r j a t o w i w in n y c h k r a j a c h d e c y d u ją c e w s p a r c ie w je g o w a lc e p r z e c iw I m p e r ja liz m o w i.”
s»
