if ft.
CODZIEN NY
EXPRESS POMORSKI
iRQPONMLKJIHGFEDCBA
A b o n a m e n t m iesięczny w ekspedycji 2.— zht w agenturach 2.15 zŁ, na pocztach? juź XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
i ódaosE ente it do dom u 2.34 rf., pod opaską w Polsce 3.M ) zł., w innych krajach 450 zł. — A bonam ent kwartalny w ekspedycji 6.— zt, w agentum ch 6 45 z<., na pocztach już z odnosze
niem do dom u 7.01 zł.t pod opaską w Polsce 10.50
eL,
winnych krajach 14.— zł. — W razie w ypadków , spow odow anych siłą w yższą, przeszkód w zakładzie, strajków lub tym podobnych nieprzew idzianych okoliczności, w ydawnictw o nie odpow iada za dostarczenie pism a, a abo
nenci nie m ają prawa dom agania się niedcstarcK onych num erów lub odszkodow ania.
O g ło s z e n ia n astr. 7-lam ow ej 15 gr. od m iejsca m ilim etrow ego, na sir. pierwszej M er ♦ od m iejsca m ilim etr., na str. trzeciej i drugiej 40 gr, od m iejsca m ilim etr., R ueh tow am ys^
20 gr. od w iersza tekstow ego. - O głoszenia tłum aczone, skom plikow ane, z zastńeteniem m iejsca oraz z nieczytelnym rękopisem przy każdym poszczególnym w ypadku 25 procent nadw yżki-- Z innych krajów 200 proc, nadw yżki. - K onto Pocztow, K asy O szczędności, Poznań 201060 — O głoszenia płatne natychm iast — A dres adm inistracji: Toruń, Piekary 14-T eleŁ 647 — Za ręko pisy niezam ówione redakcja nie odpow iada. - A dres redakcji: Toruń, Piekary 14 - T elefon 647
R ok II. Toruń-Bydgoszcz-G rudziądz sobota 16 stycznia 1926 r. Nr. 13.
Smutny los bezrobotnych w Toruniu:
Ojciec bez pracy — a dzieci w szkole upadała z wycieńczenia!
Rada m iejska winna niezw łocznie zając się tą sprawą. (Szczegóły patrz 4-ta str.j
l M IMń
S T A T U T M I N I S T E R S T W A ' R E F O R M R O L N Y C H , e
N a je d n e m z o s ta tn ic h p o s ie - H z e d R a d y M in is tr ó w u c h w a lo no nowy s t a t u t M in is e r s tw a R e form R o ln y c h d o s to s o w a n y d o w y m a g a ń o s ta tn io u h w a lo n e j u - ś a ta w y o w y k o n a n iu r e f o r m y r o i nej. W e d łu g te g o s t a t u tu M in i
sterstwo R e f o rm R o ln y c h p o d z ie lone j e s t na 2 d e p a r ta m e n t y i b iu r o g łó w n e j k o m is ji z ie m s k ie j, które p o d z ie lo n o n a 3 s e k c je .
Mńi w
, NO W ELIZACJA USTAW Y tO OCHRONIE LOKATORÓW .
S e jm o w a K o m is ja P r a w n ic z a
<na d z is ie js z e m p o s ie d z e n iu p r z y s t ą p i ł a d o g ło s o w a n ia n a d w n io s k a m i, d o t y c z ą c e m i n o w e liz a c ji ustaw y o o c h r o n ie l o k a t o r ó w . K o m is ja p r z y j ę ł a z a s a d ę , p o d d a j ą c ą p o d o c h r o n ę l o k a t o r ó w g m a c h y f a b r y c z n e , d z i e r ż a w i o ne p r z e z p r z e d s i ę b i o r c ó w d o dnia 1 s t y c z n i a 1 9 2 7 r ., p o d w a runkiem , ż e p r z e d s i ę b io r s tw a w r. ‘1925 b y ł y c z y n n e p r z y n a j m n ie j p r z e z p ó ł r o k u i, o ile n ie zaszły ju ż p r a w o m o c n e o r z e c z e nia s ą d o w e w s p r a w i e e k s m is ji
z b u d y n k ó w f a b r y c z n y c h , P o - zatem p r z e s z ł a z a s a d a w s t r z y m ania a u t o m a t y c z n e j p o d w y ż k i k o m o r n e g o d l a b e z r o b o tn y c h , n a s t ę p n i e , o d m i e s z k a ń 1 iz b o w y c h o r a z o d t y c h lo k a li, k t ó r e 'z a jm o w a n e s ą p r z e z l o k a t o r ó w , z a r a b i a j ą c y c h j a k o s a m o tn i 8 0 zł. m ie s ię c z n ie , a ja k o r o d z ' in i 1 2 0 z ł. W s z y s t k i e z a ś in n e w n io s k i l e w ic y u p a d ły m im o e n e r g ic z n e g o s p r z e c i w u p r z e d s ta w i
c ie li s t r o n n ic t w r o b o tn ic z y c h z N . P . R . n a c z e le , z w y ją tk ie m p e w n e j p r o c e d u r a ln e j k w e s tji, d o t y c z ą c e j M a ło p o ls k i, m ia n o w ic ie p r z e d ł u ż o n o t e r m in d la w n o s z e n i a s p r z e c iw u p r z y r y g o r a c h e k s m is y jn y c h d o 8 - m iu d n i, w r e s z c i e p r z y j ę t o z a s a d ę , z a p r o p o n o w a n ą p r z e z R z ą d , ż e p r z y f e r o w a n i u w y r o k ó w e k s m is y jn y c h d la b e z r o b o t n y c h i w o g ó le l o k a t o r ó w , k t ó r y c h p o ł o ż e n i e g o s p o d a r c z e j e s t n ę d z n e , t e r m in e k s m is y jn y o z n a c z o ny b ę d z ie n a r o k , a n ie ja k d o t y c h c z a s n a p ó ł r o k u . W o b e c t a k i e g o w y n ik u g ło s o w a n ia d o t y c h c z a s o w y r e f e r e n t w n io s k ó w p o s e l s k i c h p o s e ł P u ż a k ( P .P .S .) z r z e k ł s ię r e f e r a t u , p o c z e m K o m is ja w y z n a c z y ła n a r e f e r e n t a p o s ł a B i t n e r a
M O N O P O L S P I R Y T U S O W Y N a w c z o r a js z e m p o s ie d z e n iu s e jm o w e j K o m is ji s k a r b o w e j p o s ło w ie C z e tw e r ty ń s k i ( Z . L . N .) , P o s a d s k i i W iś n ie w s k i ( P i a s t ) , i R o z m a s y n ( K o ło Ż y d .) z a ż ą d a li o d b y c ia s p e c ja ln e j k o m is ji w p rz y s z ły c z w a rte k , a ż e b y ro z p a tr z e ć r o z r z u tn ą i n ie r a c jo n a l
n ą g o s p o d a rk ę m o n o p o lu s p ir y tu
’s o w e g o . T w ó rc y te g o m o n o p o lu
— b , p r e m je r W ł. G ra b s k i i ś w . p a m ię c i d y r e k to r d e p a r ta m e n tu a k c y z i m o n o p o li G ło w a c k i z a p o w ia d a li, ż e m o n o p o l p rz y n ie s ie ro c z n ie c o n a jm n ie j 4 0 0 m il jo n ó w z ło ty c h ,
T y m c z a se m w r , 1 9 2 5 d o c h o d y z te g o m o n o p o lu w y n io s ły ty lk o 1 /3 , t. j, 1 7 2 m ilj, z ł. w c z e m z a w a rty c h je s t 2 5 m ilj, z ł.
z ro k u 1 9 2 4 .
K o m is ja je d n o m y ś ln ie w n io s e k p o w y ż s z y p r z y ję ła . N a p o s ie d z e n iu c z w a rtk o w e m b ę d ą p rz e d s ta w ic ie le r z ą d h
•
S e jm n a w c z o ra js z e m p le n a r- n e m p o s ie d z e n iu p r z y s tą p ił w d a ls z y m c ią g u d o 3 -g o c z y ta n ia p io je k tu o c u d z o z ie m c a c h , tu d z ie ż p r z e p r o w a d z ił d a ls z ą s z c z e g ó ło w ą d y s k u s ję n a d s p r a w o z d a n ie m k o m is ji o ś w ia to w e j o p ro je k c ie U s ta w y , d o ty c z ą c e j s to s u n k ó w s łu ż b o w y c h n a u c z y c ie li.
I Nu. Sum Km.
USTAW A O ROZBUDOW IE M IAST.
W z w ią z k u z o p ra c o w y w a n ie m p rz e z M in , S k a rb u p r o je k tu n o w e li d o u s ta w y z d n ia 2 9 . IV 1 9 2 5 o ro z b u d o w ie m ia s t, k tó ra , ja k p r a k ty k a w y k a z a ła , — ‘ m a lic z n e b ra k i, — p o le c iło M in . s p ra w w e w n , w o je w o d o m z a ż ą d a ć o d w s z y sk ic h g m in m ie j
s k ic h p rz e d s ta w ie n ia w ja k n a j
k ró tsz y m c z a s ie s w o ic h u w a g c o d o te j u s ta w y , e w e n tu a ln ie w s k a z a n ia b ra k ó w , k tó re g m in a d o s trz e g ła .
U w a g i te m a ją w o je w o d o w ie , w ra z z e s w o ją o p in ją p r z e s ła ć ja k n a jr y c h le j d o M in . s p ra w w e w n ,. k tó re z u ż y tk u je je , ja k o m a te r ja ł p r z y o p ra c o w y w a n iu n o w e li.
I N T E R W E N C J A W S P R A s W IE P R A G M A T Y K I P R A S C O W N IK Ó W M A G IS T R A *
T U W Ł O D Z I.
W c z o ra j p r z y b y ła d o W a rs z a w y d e le g a c ja p ra c o w n ik ó w m ie j s k ic h z k ie ro w n ik ie m p . S te m b o ro w s k im n a c z e le . D e le g a c ja w to w a rz y s tw ie p o s ła M ic h a la k a in te rw e n jo w a ła w M in is te rstw ie S p r a w W e w n ę trz n y c h w s p r a w ie s z y b s z e g o z a ła tw ie n ia p ra g m a ty k i s łu ż b o w e j d la p ra c o w n ik ó w
m a g is tr a tu m . Ł o d z i, M in is te r
s tw o p rz y rz e k ło z a ła tw ić tę s p ra w ę p rz y c h y ln ie w n a jb liż s z y m c z a s ie .
l lii M i Mi M.
U J E D N O S T A J N I E N I E P R A W O D A W S T W A P R A C Y .
P r z y M in . P r a c y i O p . S p o i, is tn ie je o d p o ło w y u b . ro k u s p e c ja ln a k o m is ja d o s p ra w u je d n o s ta jn ie n ia p ra w o d a w s tw a p ra c y . P o z a u rz ę d n ik a m i m s tw a w c h o d z i d o n ie j c a ły s z e re g w y b it
n y c h p ra w n ik ó w , rz e c z o z n a w c ó w w te j d z ie d z in ie p ra w a .
N a k ilk u o d b y ty c h p o s ie d z e n ia c h k o m is ja p rz e p ro w a d z iła d y s k u s ję o g ó ln ą w s p ra w ie p ro je k tu u s ta w y o u m o w ie o p ra c ę ro b o tn ik ó w , m a ją c e j n a c e lu u je d n o s ta jn ie n ie p rz e p is ó w ty c h d la c a łe g o P a ń s tw a , o ra z ro z p o c z ę ła d y s k u s ję o g ó ln ą w s p ra w ie p r o je k tu u s ta w y o s ą d a c h p ra c y .
Tom leli Jeszcze firokowoło!
Fałszywe franki lada do Indii!
B A T A W IA , 1 5 .1 (P A T ). W ła - d z e s ą d o w e o s trz e g ły w s z y s tk ie m ie js c o w e b a n k i, z a w ia d a m ia ją c je , iż w e d łu g d e p e s z y z H a g i p rz y b y ć m a d o B a ta w ji n a p o k ła d z ie s ta tk u „ P a tr ia " p e w ie n o s o b n ik , k tó r y m a p u ś c ić w In - d ja c h h o le n d e rs k ic h p e w n ą ilo ś ć fa łs z y w y c h b a n k n o tó w 1 0 0 0 - fra n k o w y c h . W e d łu g d a ls z y c h d o n ie s ie ń , w ła d z e p r z e s łu c h a ły i d o k o n a ły re w iz ji u p e w n e g o w ę g ra , p a s a ż e r a s ta tk u „ P a tr ia "
le c z b e z ż a d n e g o w y n ik u .
Wybucli Wozuwjuszo był,
lecz tylko w prasie!
N E A P O L . 1 5 . 1 . (P A T .) O b - s e rw a to rju m n a W e z u w ju s z u p o d a je , ż e w z m o ż o n a d z ia ła ln o ś ć w u lk a n u , k tó r a ro z p o c z ę ła s ię d n ia 4 b . m ,, o b e c n ie z u p e łn ie u s ta ła . O d d n ia 1 0 b , m . W e z u - w ju s z w y k a z u je d z ia ła ln o ś ć n o r m a ln ą , W ia lo m o ś c i, ja k ie u k a z a ły s ię w n ie k tó ry c h d z ie n n ik a c h z a g ra n ic z n y c h o s z k o d a c h i o fia ra c h w lu d z ia c h , s ą c a łk o w ic ie p o z b a w io n e p o ls ta w .
Pożar hlnH Wils i Poll
R Z Y M , 1 5 ,1 (P A T ). W m a g a z y n a c h f a b ry k i ty to n io w e j w P o li w y b u c h n ą ł p o ż a r, k tó r y s p o w o d o w a ł s tr a ty , s ię g a ją c e 2 5 m i- Ijo n ó w liró w . Z n is z c z e n iu u le g ło 2 m il je m y k g . ty to n iu .
M Mrtn w Francji.
P A R Y Ż , 1 5 .1 (P A T ). P r a s a d z is ie js z a ż y w o o m a w ia o " b e c n ą s y tu a c ję p a r la m e n ta r n ą .
„ E c h o d e P a r is " z a z n a c z a , ż e B ria n d w s k a ż e Iz b ie D e p u to w a n y c h , iż w y b ra ć o n a m u s i m ię d z y p r o je k ta m i D o u m e r’a a n o
CoS dzieje ile io Kistrzyniu..
Coś tajemniczego...
---.) z a m a c h c z a rn e j R e ic h s w e h r^ ,
“ ... ja k tó ry je d n a k z o s ta ł s tłu m io n y i. J a k p o d a je d z ie n n ik , p o lic ja B E R L IN . 1 5 . 1 . (P A T ).)
„ B e rlin e r T a g e b la tt" o g ła s z a d z iś w ia d o m o ś ć o ta je m n i*
c z y c h z a jśc ia c h , ro z g ry w a ją * c y c h s ię w K is trz y n iu l o k o li*
c y . J a k w ia d o m o , w r. 1 9 2 3 w K is trz y n iu b y ! ju ź p la n o w a n y
Gabinetu jak nie było tak niema!
B E R L IN , 1 5 .1 (P A T ). J a k d o n o s z ą p is m a , ro k o w a n ia , p r o w a d z o n e w c z o ra j p rz e z k a n c le r z a d r. L u th e r a z fra k c ja m i p a r la m e n ta rn y m i w c e lu u tw o r z e n ia n o w e g o g a b in e tu , n ie d a ły ła d
KM nie Ml Ot i M.
Trzeba mii wierzyć...
W IE D E Ń . 1 5 . 1 . (P A T .) Z p o w o d u u k a z a n ia s ię w „ B e r lin e r T a g e b la tt" w y w ia d u z p re z y d e n te m re p u b lik i a u s trja c k ie j H a in is c h e m , z a w ie ra ją c e g o u je m n e s ą d y o P o ls c e , u rz ę d o w e s fe ry a u s tria c k ie ro z e * s ła ły n a s tę p u ją c e o ś w ia d c z a * n ie : .
J e d n o z p is m n ie m ie c k ic h w d o n ie s ie n iu z W a s z y n g to n u p o d a ło , ż e re d a k to r „ A s s o c ia *
MMtlil N m M Ml.
L O N D Y N . 1 5 . 1 . (P A T .) „ M o r n in g P o s t" o g ła s z a te le g ra m , o - tr z y m a n y z n a d g ra n ic y b u łg a r
s k ie j, o m a n ife s ta c ja h , ja k ie s ię o d b y w a ją w R u m u n ji n a rz e c z
Dolar i Złoty
Wczoraj Bank Polski płacii za dolara 7.08 zł. W obrotach międybankowych żądano 7.25 zł. Tendencja zniżkowa.
w ą in fts fc ją . „ fc e J o u r n a l" p w * w id u je , ż e d y s k u s ja w Iz b ie d z ie b a r d z o g o rą c a . W ie lu u m ia r' k o w a n y c h c z ło n k ó w k a r te lu n - w a ż a p rz e s ile n ie g a b in e to w e K z u p e łn ie n ie p o ż ą d a n e .
n ie m o ż e u d z ie lić b liż sz y c h w y ja śn ie A o p rz y g o to w a n ia c h d o z a m a c h u .
n e g o r e z u lta tu . W z n o w io n e o n e b ę d ą w c ią g u d n ia d z is ie js z e g o . P is m a d e m o k ra ty c z n e p o d a ją , ż e m in is te r R e ic h s w e h r y G ei
s le r, n ie w e jd z ie p ra w d o p o d o b n ie d o n o w e g o rz ą d u .
te d P re s s " o d b y ł w y w iś H z1
p re z y d e n te m A u s trii H a in i*
s c h e m , k tó r y m . in . m ia ł s it w y ra z ić b a rd z o n ie fo rtu n n ie o p e w n y c h k w e s tia c h w s c h ó d * n ic h . S tw ie rd z a s ię , ź e p re z y * d e n t A u s tr jl H a in isc h n ig d y n ie w y ra ż a ł s ię w p o d o b n y s p o s ó b o k w e s tia c h w s c h ó d * n ic h i ż e w o g ó le s e w s p o n u d a * n y m re d a k to re m o rz e c z a c h ty c h n ie m ó w H
k s . K a ro la . Ta sam a wiadom oIĆ g ło s i, ż e w związku z wystąpie
n ia m i a rm ji r z ą d zawiesił w »
rz ę d o w a n iu 38 generałów. .
R ok 1 D n ia 16 sty czn ia 1926 ro k u . 9 JIHGFEDCBA
Pilntt in DHitcJ
D n ia 11 b . m . d o la r — 7 .7 0 zl D n ia 12 b . m . — 7.25.
D n ia 13 b. m . — p a n ik a b y ła ju ż w szech w ład n ą p an ią stru ch lały ch d u sz czarn o g iełd ziar- sk ich ... B an k P o lsk i b y ł w o b lę
żen iu : rzu can o d o 1 a ry d o stó p try u m fu jącej zło tó w k i. R an ek te g o d n ia d la h ijen w alu tow y ch m iał p rz eb ie g zab ó jczy : 6 .9 0 — 6 .7 0 — 6 .40 !!!..
F o rtu n y sp e k u la n tó w to p n iały w o czach ...
T eg o ż d n ia p rz e cie ż b e rliń sk im p o ciąg iem jech ali ju ż w
stro n ę W a rsz a w y p rz ed sta w i
c ie le „ B a n k e rs T rustu '* w celu
ro k o w ań o p o ży czk ę. j m an ew rem , m an ew rem o ty le G ru n t w ięc u su w ał się so e k u -! sp ry tn y m , o ile — b ezczeln y m la c ji z p o d n ó g ; ziem ia p aliła się । i zu ch w ały m . P o siać p o p ło ch — p o d ich sto p am i. T rze b a się b y - ab y o siąg nąć b o d ai n a jk ró tsz ą ło ra to w ać ! zw v żk ę i u ciec o d d o lara...
Ju ż p o d w ie cz ó r d n ia 13 b . m , & w ieści te b y ły i są n ie p ra - z a c z ę ły się ro zch o d zić p o m ie- w d ziw e!
śc ie p o g ło sk i, m o b ilizu jące czu j
n o ść sp ek u lacji. Ju ż w ied zian o , że szy k u je się k o n trm in a . Ż y
d o w sk ie k a w iarn ie , k a n to ry i sk le p y ju ż „w iedziały * *, że n a p a rę g o d zin , n a ty ch p a rę g o d zin , k tó re są p o trze b n e d o p o d b ic ia k u rsu i w y sp rz e d a n ia się,
P o lsk ą je st źle...
K to siał te n ie n ra w d ziw e , m a
n e w ro w e w ie śc i?
N a to p y ta n ie o d p o w ied ział
• ra n e k d n ia 14 b . m ., a z n im ra - fzem — N r. 17 ży d o w sk ieg o j„N r.szeg o P rz eg lą d u”. O rg an k u p ie c tw a i fin a n s;e ry ż^ d o w - ,sk iej p isał w a la rm u jacv m to n 's,
‘•że ro k o w a n ia o w ejście an g li
k ó w d o B ank u P o lsk ieg o są ro z
b ite , że w y sła ń c y „ B a n k e rs T ru
stu ” p rz y ’ech ali w zag ad k o w ych n a stro ;ach , k tó rv c h u d z ie lił im , jak o b y ! — m ra :ącv ich w B er
lin ie p ro f. K em m erer. P . R o ten -
M ról! 51® 0 Ul IlillJBlill M W
W R o czn ik u M in isterstw a S k a rb u za 1924 r. z n a:d u ;em y c ie k a w e d a n e d o ty czące ilo ści p ra c o w n ik ó w p ań stw o w y ch w e w sz y stk ich d z iała c h ad m in istra- cji p a ń stw o w e j zatru d n io n y ch w d n . 31 g ru d n ia 1924 r:
.1 , U rzęd n icy (w e w szy stk ich m in iste rstw ac h ) 4 5 .2 8 9 F u n k c:o n arju sze n iżsi (w e w szy stk ich m in ist. 14.398 2. P ra c o w n ic y p rz e d się b io rstw
p a ń stw o w y c h 4 2 2 2 3 . P ra co w n icy m o n o p o ló w p ań
stw o w y ch 458
4 . O ficero w ie i p o d o ficero w ie
zaw o do w i 52.693
5 . F u n k cjo n ariu sze p o lic i p ań stw o w ej 4 2 .0 4 0 6 . S ęd zio w ie, p ro k u ra to rzy , a-
p lik an ci i d o zo rcy w ię
zien n i 7 181
7 . P ra c o w n ic y p o czt, te leg ra fó w i telefo n ó w 2 4 .7 6 9
CO IN N I PISZĄ?
P o ru szo n o p a re d n i tem u p rz e z p . p re m je ra D r. A l. S l rzy ń sk ieg o sp raw a u sta le n ia jed n o li
te g o p ro g ram u g o sp o d arczeg o p a ń stw a i sp o łe c z e ń stw a , w y w o łu je w ielk i o d g ło s w o p in d : ze w szech stro n sy p ią się u w a
gi, p rzyczy n k i i p ro jek ty .
„ R z e c z p o sp o lita” u jm u ie sie za k o n su ń ien tem , w y d an y m d ziś n a p a stw ę k u p ca, i p isze:
Nasz fabrykant zapom niał o kupcu A nas? kuniec zanom rua?
O klijcncie. N abw cę w Pnhee kupiec — bez wzdęciu na swoje w yznanie i nochońzente — tra
ktuje jako zło konieczne. TvF-’o bardzo m ało kupców zachowano w łaściw e pojęcie b tem , że trze
stre ich — se n ato r ży d o w sk i — w n a g o rszem św ietle p rz e d sla - w ił w a rto ść całej p o ży czk i am e
ry k ań sk ie j, b io rąc le k k o w o- b ro n ę w sp ó łw y zn aw cę, J. T o e- p litza.
N astró j F y ł zro b io n y ...
D o lar o d .ra n a u jaw n ił siln ą te n d en c ję zw y żk o w ą. P lac B an
k o w y ro ił się o d w rzask liw eg o , b ru d n eg o m ro w ia „ w y p rze d z a
jący ch sie“ d o laro w iczó w . D o p ie ro k o lo p o łu d nia p rzyszły w iad o m o ści z g iełd y o ficjaln ej:
B an k P o lsk i p o k ry ł, c a łe zap o trz eb o w a n ie p o 7 .1 0 ...
W sz y stk o b y ło w ięc ty lk o
R o ’’o w an ia p o ży czk o w e trw a :ą. N ie m o żn a d ziś p rzesąd zać ich w y n ik ó w , ato li ab so lu tn ie n ie jest p ra w d ą , a b y ro z p o c z ę
ły się p o d zły m zn ak iem . G łó w n e zagad n ien ie ch w ili, — ro k o w an ia z „ B a n k e rs T rust** — z n a :d u ją się w o b ecn ej ch w ili, zg o d n ies z u m o w ą g ru d n io w ą, w stadju m in fo rm acy jn em . p o k tó re m n a stą p ią w łaściw e ro k o w an ia.
B iałą i g ru b a n icią szv ta b y ła w czo rajsza ro b o ta „N aszeg o P rz e g lą d u”. Ile k o szto w a ła o n a p a ń stw o , ile p u b liczn o ść — tru d n o d o ciec!
7 T o ty zw y cięży !.,.
M v zaś b ęd ziem y w ied zieli, k to zw v cięstw o to u siło w ał o p ó źn ić! K to u ła tw ia ł zag alo p o w a
n y m d o laro w m zo m w y co fy w a
n ie sio z m atn i! K to szerzy ł p o p ło c h ?
8. P ra c o w n ic y P o lsk ich K o lei P ań stw o w y ch 170.843 (n o n ad lo 7'6.783 p rac. sez.). i 9. N au czy ciele szk ó ł p a ń stw o
w y ch 6 9 126
10. S tra ż celn a i K o rp u s O ch ro n y P o g ran icza 1 5 .4 7 5 1 O ^ S łem p rac o w n ik ó w 4 4 6 .49 4
(n ie licząc sezo n o w y ch ).
O p ró cz teg o p o b ie ra ło em e
ry tu ry alb o z a o p a trz en ia ze sk a rb u :
1) E m ery t, cy w iln e o só b 41 177 2) E m ery t. w o :sk o w e „ * 19.237 3) Z a o p a trz e n ia in w alid zk ie:
in w alid zi w o :en n i 9 0 2 3 7 w d o w y p o in w alid . 2 5 .3 8 8 sie ro ty p o in w . 70 946 ro d zice p o in w . 11.420
O g ó łem o só b 2 5 8 .4 0 5
ba klijenta szukać i utrzym ać.
Przew ażnie kupiec uważa klijenta za przedm iot jednorazowego w y
zysku, za objekt bezdusznv, z któ
rym naw et n'e potrzeba być grzecznym . M ow a tutaj i o hur
towniku i o detaliście.
„ G az e ta W a rsza w sk a P o ra n
n a ” n ie ty le p o ciesza, ile w y jaśn ia, że:
Przesilenie analogiczne do na- 8Z*<?o, tylko o w iele siln:ejsze i dotkliw sze przechodzą prawie w szystkie państw a europejskie, bo Europa straciła pozycję w yzy
skiw ania ca ’erfo św iata i »?vb’'O w skutek te^o biedm eje. Do tej nowd sytuac’i m usza się przysto
sować w szvstk’e p'ńsiw a europej
skie, m usim y się do niej przysto
sować i m y.
Ifo M yM J
Z e w szy stk ich stro n m in ister
stw a m ó w ią o re d uk c jac h ; b a n ki ro zp ro szy ły sw o ich p raco w n i k ó w i zap o m n iały , a 3 m iesięcz
n a p e n sja b y n ajm n iej p rzyszło ści n ie,zab ezp iecza. F ab ry k i n ie m ają zu p ełn ie śro d kó w an i w łas n y ch an i o b cy ch d o p ro w ad zen ia sw o:ch p rzed siębio rstw i o d p ra w iają ro b o tn ik ó w i p raco w n ik ó w b iu ro w y ch ... a n a ty m tle n ęd zy i ro zpaczy p o w ięk szają się co raz p rz estro n n e n ici p ajęczej sieci, k tó ra n am w y k azu je cien ką p rz ęd z ę m o raln eg o u p a d k u n a szy ch d ziałaczy b an k o w y ch , o p arty ch n a m alw ersacji i oszu-*
slw ie ta k b ard zo w y rafin o w a n y ch , iż z n iep o k o em trz eb a zap y tać, czy w szęd zie ta k b y ć m u sialo lu b b y ć m u si, jeżeli ty l
k o o k o sp ecjalisty tam sp o jrzy ...
T am , g d zie m o w y b y ć n ie m o że o p o d stęp n ej i złej w o li, w y b ija się n a w ierzch n ieu d o ln o ść, p ry w a ta , m eg alo m an ia, g ad atliw o ść i ta k i u k ład sto su n k ó w , k tó ry zu p ełn ie jaw n ie u k azu je m ato ł- k o w stw o i n iep rzy g o to w an ie d o ży cia g o sp o d arczeg o . S p o łe
czeń stw o p o d ziw ia ju ż te b an k i lu b fab ry k i, k tó re jeszcze p ra
cu ją, k tó re zd o łały p rz ez w y cię ży ć ru n y m il jon o w e i b e z ro b o cie... A le jak d łu g o to b ę d z ie ? S p o łe cz e ń stw o iu ż n ie w ierzy an i n aszy m b an k o m an i fa b ry k o m i ch o w ając p ien iąd ze w d o m u , u n iem o żliw ia jeszcze siln iej o b ieg p ien ięd zy , k tó ry się w zm a ga p rz ez b ilo n. O ty m b ilo n ie, :ak o o p ien iąd zu p ań stw o w y m m ó w ił p an K em m erer, o b a n k n o tach B an k u P o lsk ieg o zaś ty lk o tv le, że n ie u m ian o w y zy sk ać ich e la sty cz n a re ze rw e o d 84 p ro c, w lip cu 1924 d o 32 — czy 34 i p ó ł p ro c, o b ecn ie. N ie u m ian o ! W tem p o ło żen iu jas- n em d o p rz ed staw ie n ia , a p on u
rem ze sk u tk ó w ro i się o d b ez
ro b o cia. C zy R ząd ju ż p o m y ślał, co b ę d ą ro b ić redu k o w an i p rzed o ctateczn y m a k te m ro z
p aczy . C zy zab ezp ieczy ł im w a r sz taty p ra cv ? W tem leży rzecz n ajw ażn iejsza.
R o ch .
Fraszki aktualne.
ojczvzna jest matką, i e ma nas w swei meczy, i e jesteśmy jej dziećmi,
’fo temu zanrzeczy?
/'Teraz matą dygresją -dech kardy zaaarr :eta:
dziećmi — to nie znaczy, ieśmv ... niemowlęta!
4 fvrnczas^m tost w'^elu — fsnó : rzcie wokół śmielej)
^tórzy mat K a — ojczyznę iszczę ssaćby chcieli! tp.
M zHa w groiii ® rah
W g . d an v ch staty sty czn y ch w y w iezio n o w G ru d n iu u b . r. za g ran icę n astęp u jąc* ilo ści zb o ża:
p szen ica 2 0 1 .0 9 0 q, ż y ta 3 7 3 .00 0 „ jęczm ien ia • 2 3 6 .0 0 0 „ o w sa 1 4 2 .0 0 0 ,,
P o zatem zaś, co źle ju ż p o sied m iu la ta c h n iep o d leg ło ści o n as św iad czy , p o d k reśla jeszcze, tru d n o ści w e w n ętrz n e, w y n ik a- :ące z ro zb ieżn o ści d zieln ico w y ch :
Części naszego krafri należały do trzech odrębnych organizm ów gospodarczych i przystosowały się do te<fo stanu. O becnie stanow ią organizm jednolity, now y, i znów do tego stanu m uszą się przysto
sować.
B ,rłb y ju ż. co o raw d a, czas!
„ R o b o tn ik ” m alm e w p o sęp n y ch b a rw ac h o b raz d n ia:
W m iastach szaleie bezrobocie.
313 tysięcy zareiestrowanych jest bez nracy, dru^'e tvle jest pół- bezrobotnych. G łód i nędza stra
szliw a grasuje w śród proletariatu
Oiólne nz
P o d o b u ch em g ro żącej n am k a ta stro fy , m o g ącej w strząsn ąć p o d staw am i n aszeg o b y tu p a ń stw o w eg o — P o lsk a caia, jak jed en m ąż, z a b rała się en erg icz
n ie d o u zd ro w ien ia sw y ch sto su n k ó w g o sp o d arczy ch i z rew i
d o w an ia całeg o szereg u zag a
d n ień ju ż n ie ty lk o n a tu ry czy
sto g o sp o d arczej, lecz ró w n ież ad m in istracy jn ej i sp o łeczn ej.
B o i w ty ch o sta tn ic h d zied zi
n ach n aszeg o ży cia p a ń stw o w e go z e b ra ło się w iele n a le c ia ło ści, w iele n aro śli c h o ro b o tw ó r
czy ch , p o d k o p u jący ch zd ro w y o rg anizm p ań stw o w y .
W sferz e ży cia a d m in istrac y j
n eg o , n iem a co o b w ijać p raw dy w p rzy sło w iow ą b aw ełn ę, z ch w ilą o d ro d zen ia P a ń stw a p o szliśm y p o lin ii n ajm n iejszeg o o p o ru . S k o p io w aliśm y ze ści
sło ścią fo to g raficzn ą d aw n e sz a
b lo n y rz ąd ó w zab o rczy ch , d la o d m ian y p o m ieszaw szy je ra zem , z czeg o w y n ik ł ch ao s i n ie raz w p ro st p o tw o rn e sy tu acje, to zn ó w śm ieszn e w y p ad ki.
D o ty ch czas n ie ty lk o n ie stw o rzy liśm y w łasn ej, o p a rte j n a n a ro d ow ej id eo lo gji, o rg an izacji p ań stw o w ej, lecz n a w et n ie ro z
p o częliśm y p rzy g o to w aw czej’p ra cv w ty m k ie ru n k u . P rz etłu m a czy liśm y n iem al d o sło w n ie n a ję zy k p o lsk i z n iezn aczn em i, n ie- isto tn em i zm ian am i, d o ść zm u r
szałe z a sa d y o rg an izacji p a ń stw o w e! z p o d trze c h zab o ró w i sk leciliśm y a p a ra t, k tó ry n ic d ziw n eg o , że n ie d z iała sp ra
w n ie.
P o d czas k ied y w e w szy stk ich o a ń stw a c h e u ro p e:sk ich p o w iel k iej w o :n ie o k a z a ła się k o n iec z
n a p o trz e b a zm ian w w e w n ę trz -
liti 9 A l Myiniauy.
W sk aźn ik d ro ży źn ian y w g ru - d n iu p rzy n ió sł zn aczn y sk o k b arzy .
11,21 p ro c. Z a c a ły ro k 1 9 2 5 Ż ąd an ia te, sta n o w ią ce w y ra z w zro st d ro ży zn y w y n o si o k o ło ży cio w y ch p o trz eb w a rstw p ra- 25 o ro c. . cu jący ch , n a p o tk a ły sp rzeciw p o
W a rstw y p ra c u ją c e n ie m o g ą p rzejść d o p o rząd k u n ad fak - ty czn em zred u k o w an iem z a ro b
k ó w ro b o tn ikó w , p raco w n ik ó w i u rzęd n ik ó w o c a łą ćw ierć sk ali p ła c z 1925 r.
N a tem tle o rg an izacje zaw o
d o w e Z . Z . P . p o d jęły szero k ą a k c :e za u w r > 1ędnleniem w sk a
źn ik ó w . P o stu la ty te w y su n ęły zw iązk i: te lefo n iste k , tram w a ja -
W Y B 0 R V P R E Z Y D IU M Z . L . N .
K lu b Z . L . N . d o k o n ał w y b o ró w d o P rezy diu m k lu b u z n a stęp u jący m w y m k iem : P re ze s—
n o s. S t. G łn b’ń sk i, w icep rezesi:
M . S ev d a, J . Z ału sk a, A . Z w ie
rzy ń sk i.
m iejskiego. O bszarnicy dorzucają now e zastępy proletarjatu rolnego!
T rz e b a w ięc m y śleć, trze b a co ry ch lej n ap raw ić b łę d y i n ie d o p a trz en ia „d n i w czo rajszy ch ” .
„N asz P rzeg ląd ", p rz yła o an y p rzez n as w czo raj n a su b tel
n y ch ... k o m b in acjach strateg ii P lacu B an k o w eg o , n ie m o że o d żało w ać „ stra t”, w y n ik łych z za k azó w p rzy w o zu , p o d y k to w a n y ch n a k a za m i n aszej ro z p a cz
liw ej w a lk i o k u rs zło teg o : D otychczasow a polityka akty
w izow ania bilansu handlow ego jest w ięc tylko szeregiem niebez
piecznych eksperym entów rodzi
m ego m erkantylizm u.
C i zaw sze m y ślą o jed n em ! A -m o L
drobienie.
n y m u stro ju p ań stw o w em , n ie raz sięg ająca aż d o zasad niczy ch u staw , m y jed n i n ie ty lk o n ie stw o rzy liśm y sw eg o w łasneg o u stro ju , lecz n iew o ln iczo p rzy trzy m u jem y się d aw n y ch , a n a d o b itek , o b cy ch , n ie n aszy ch, sta ry c h szab lo n ó w , załataw szy je g d zie n ie g d zie ro d zim em i n ie zaw sze fo rtu n n em i p o m y słam i.
O rg an izacja p ań stw o w a u n as w y m ag a k o n ieczn ie śp ieszn ej re k o n stru k cji zasad n iczej o d sa
m y ch sw y ch p o d staw . T o n ie u leg a w ątp liw o ści, teg o d o m a
ga się c o raz w ięcej sam o ży cie, i ro zw ó j p ań stw o w o ści, a n a w e t w p ro st d alszy b y t P a ń stw a . W sto su n k a c h sp o łe c zn y c h jest jeszcze g o rzej. N ie ste ty z p rz yk ro śc ią i ze w sty d em trz e
b a stw ie rd z ić, że „o n iczem n ie zap o m n ieliśm y i n iczeg o n ie n a u czy liśm y się ”,. T e sam e b łęd y , te sam e p rzy w ary , ta sam a le k k o m yśln ość p o d k ażd y m w zg lę
d em , n a k tó re z ta k ą m o c arn ą silą ’z w ra c a ł u w ag ę n aro d o w i jed en z n a jw ię k sz y ch p o lak ów , P ra ec e p to r P o lo n ia e — S ta n i
sław S taszic, tk w ią n ie w zru sze n ie w n aszy m n aro d zie, b o d aj czy n ie w siln iejszej d o zie, a n i
żeli za czasó w teg o w ielk iego m ęża, k tó re g o se tn ą ro czn icę zg o nu o b ch o d zić b ę d zie m y w ła
śn ie w ‘ty ch d n iach .
W d zied zin ie sto su n k ó w sp o łeczn y ch , w c a ło k sz ta łcie id eo lo g ji n a ro d u m u si n a stą p ić ra d y k a ln a zm ian a. S o ra w a ta jest m o że jeszcze g w ałto w n ieiszą, an iżeli n a w e t... sa n ac 'a fin an so w a, b o b e z n iej w ąto liw em jest czy zd o łam y p o m y śln ie p rz e
p ro w ad zić san ację g o sp o d arczą.
S t. C .
rzy , ro b o tn ik ó w m iejsk ich i g ar-',
stro n ie p ra co d a w c ó w , zd ążają
cy ch d o stab ilizacji p ła c n a d zi
siejszy ch , n ie rz a d k o g ło d o w y ch p o zio m ach.
T a k ż e jed n ak stan o w isk o * zw iązk ó w t. zw , k laso w y ch n ie iest w tej sp raw ie d o ść jasn e.
Z w iązk i te m ają z astrz eż en ia p rzeciw ru ch o m ej sk ali p łac.
A k cja Z . Z . P . m im o to ro z
w ija się sz e ro k o i p o m y śln ie.
5E®ES?SB?asn!3
Zo=niW procy!
Z doli nauczycieli szkół średnich.
N au czy cielo m ♦ p ań stw o w y ch szk ó ł śred n ich o p ró cz o b n iżen ia o en sji o 6 p ro c, ja k w szy stk im u rzęd nik o m p ań stw o w y m o d I d o V III k ateg o rji, p o d n iesio n o e ta t o 3 g o d zin y a o p ró cz teg o ( sk reślo n o zu p ełn ie w y n ag ro d zę-, n ie za w y ch o w aw stw o , k iero w a-) n ie p racą lab o rato ry jn ą, p ro w a
d zen ie w y cieczek .
W sk u tek w szy stk ich ty ch za
rząd zeń p e n sja n au czy cieli zo stała w jed n ej z w arszaw sk ich szk ó ł p ań stw o w y ch o b n iżo n a o d 16 p ro c, d o 35 p ro c, a z p ro w in
cji d o n o szą n am , że w n iek tó ry ch
szk o łach ś* ed m ch u n o sażew e 0 -
b cięto o 5 0 p ro c. Z d arzy ć się
m o g ą n aw et tak ie cu riosa, że n a
u czy ciel, k fV y o n ró cz w y ch o
w aw stw a, alb o k iero w n ictw a la
b o rato riu m n ie p ro w ad ził w szk o
le lek cji o trzy m a za sw ą n racę
n ed atfo ^’ezn a w y n ag ro d zen ie ró
w n e zeru .
X* 9 Dnia 16 stycznia 1926 roku. I
fi. tti ii [Kufi®. ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
W c z o ra j o d b y ło s ię p o s ie d z e n ie S e jm o w e j K o m isji K o m u n i
k a c y jn e j, n a k tó r e j P . M in is te r K o le i In ż . A . C h ą d z y ń sk i w y g ło s ił d łu ż s z e p rz e m ó w ie n ie o s ta n ie i g o s p o d a rc e n a P o ls k ic h K o le ja c h P a ń s tw o w y c h ,
N a w s tę p ie P . M in iste r z w ró c ił u w a g ę n a tru d n o śc i w y p ły w a ją c e z k ry z y s u g o s p o d a rc z e g o P a ń s tw a , z ja k ie m i m u s z ą w a lc z y ć k o le je , b ę d ą c e n a jw ię k s z e m p rz e d s ię b io rstw e m p a ń - s tw o w e m .
C y fry b o w ie m s ta ty s ty c z n e w y k a z u ją s p a d e k ilo ś c i p r z e w o z ó w ta k to w a ro w y c h , ja k i o s o b o w y c h .
S p e c a ln a K o m isja , p o w o ła n a p r z e z P . M in istra d la z b a d a n ia s ta n u fin a n s o w e g o n a s z y c h k o le i. s tw ie rd z iła , ż e w ro k u 1 9 2 4 i d o 1 w rz e ś n ia 1 9 2 5 r , k o le je p a ń s tw o w e p o k r y w a ły z w ła s n y c h d o c h o d ó w v z y d a tk i e k s p lo - a ta c y in e , w y d a tk i in w e sty c y jn e n a to m ia s t w s u m ie o k o ło 1 2 0 m il jo n ó w z ło ty c h z o s ta ły p o k r y te p rz e z d o ta c je s k a r b u p a ń - s tw a w ta k ie j s a m e j w y s o k o ś c i, a a m o rty z a c ji i o p r o c e n to w a n ia k a p ita łu k o le jo w e g o d o c h o d a m i z k o le i n ie m o ż n a b y ło p o k ry ć .
P la n fin a n s o w y n a g ru d z ie ń 1 9 2 5 r. i p ro w iz o riu m n a I k w a r
ta ł 1 9 2 6 r. w y k a z u ją n ie d o b o ry w s u m ie o k o ło 2 4 m iljo n ó w z ło ty c h , c o je d n a k ż e n ie p r z e s ą d z a o s ta te c z n e g o w y n ik u fin a n s o w e g o w r o k u b ie ż ą c y m , u z a le ż n io n e g o o d w a ru n k ó w g o s p o d a r
c z y c h k r a ju i z a m ie rz o n y c h o s z c z ę d n o ś c i.
J e d n y m z e ś ro d k ó w , z d a ż a ią - 'C y c h d o p o d n ie s ie n ia d o c h o d o
w o ś c i k o le i, je s t r a c jo n a ln a p o lity k a ta r y f o w a , k tó r a b v s łu ż y ła in te r e s o m s k a rb u k o le jo w e g o , a ;e d n o c z e ś n ie n ie ta m o w a ła ro z w o in ż y c ia G o s p o d a rc z e g o , P r o w a d z ą c tę p o lity k ę p o te ł li
n ii. n ie m a P , M in is te r z a m ia ru p o d w y ż s z e n ia ta r y fy o s o b o w e j lu b to w a ro w e !, z a m ie rz a je d n a k p o d d a ć re w iz n n ie k tó re u lg i — z d ru g ie ’ z a ś s tro n y , ja k n a p rz y - k ła d d la p e w n y c h a r ty k u łó w ż y w n o ś c io w y c h m a z a m ’a r ta r y fy o b n iż y ć . U lg i u d z ie la n e n a e k s p o r t w e ^ la p o w in n y b v ć tr a k to w a n e ja k o p re m ie e k s p o rto w e . fig u ru ją c e w o g ó ln o - n a ń - s tw o w v m b u d ż e c ie , a n ie o b c ią ż a ć w y łą c z n ie b u d ż e tu k o le i.
I n w e s ty c je n a r . 1 9 2 6 b ę d ą o g ra n ic z o n e b d k o d o k o n ie c z n y c h o r a z ta k ic h , k tó r e p r z y n io s ą d o c h ó d .
G łó w n y n a c is k k ła d z ie p . M i
n is te r n a s z y b k ie u k o ń c z e n ie p o łą c z e ń k o le jo w y c h G . Ś lą sk a z m o rz e m , i o b e jś c ie w ę z ła k lu c z b o rs k le g o , c o je st rz e c z ą o g ro m n e j w a g i d la s p ra w n o ś c i k o le i i ro z w o ju g o s p o d a rc z e g o , o ia z z d o ln o ś c i e k s p o rto w e j k r a - iu -
K w e s tja z a w a r ty c h w la ta c h in fla c ji m a rk o w e j u m ó w z f a b ry k a m i k ra jo w e m i i z a g ra n itz - n c m i n a d o s ta w ę i n a p r a w ę ta b o ru k o le jo w e g o m u s i u le d z g ru n to w n e j re w iz ji z e w z g lę d ó w b u d ż e to w y c h . R o c z n e g o o b c ią ż e n ia , w y n ik a ją c e g o z ty c h k o n tr a k tó w w s u m ie 2 4 7 m iljo n ó w z ło ty c h b u d ż e t P a ń s tw a n ie w y trz y m u je .
O ile c h o d z i o a k c ję o s z c z ę d n o ś c io w ą n a k o le ja c h , to R z ą d n ie m a z a m ia ru p r z e p r o w a d z a ć re d u k c ji p e rs o n a ln e j, g d y ż w o b e c p rz y p u s z c z a ln e g o z w ię k sz e n ia s ię ru c h u , o ra z ro z s z e rz e n ia s ie c i k o le jo w e j o b e c n a ilo ść p r a c o w n ik ó w n ie w y m a g a z n a c z n ie jsz e j re d u k c ji.
W s łu ż b ie w a r s z ta to w e j i d ro g o w e j d a s ię p r z e p r o w a d z ić p e w n ą r e d u k c ję p e rso n e lu p o u - c h w a le n iu u s ta w y e m e ry ta ln e j d la s ta ło d z ie n n y c h p ra c o w n i
k ó w k o le jo w y c h .
N a to m ia s t d u ż e o s z c z ę d n o ś c i o s ią g n ie s ię p r z e z z m n ie js z e n ie w s z e lk ie g o ro d z a ju p re m ji, ilo ś c i p o c ią g ó w o s o b o w y c h , o ra z u p o r z ą d k o w a n ie g o s p o d a rk i m a te ria ło w e j.
W k o ń c u p . M in iste r z a p o w ia d a b e z w z g lę d n ą w a lk ę z n a d u ż y c ia m i w ś c isłe j w s p ó łp r a c y z N a jw y ż s z ą Iz b a K o n tro li P a ń - s tv /a , o ra z p o d k r e ś la k o n ie c z n o ś ć u n o rm o w a n ia s ta n u p r a w n e g o n a k o le ja c h , a w ię c p o tr z e b ę o p ra c o w a n ia u s ta w y k o le jo w e j, s ta tu tu k o le jo w e g o i p r a g m a ty k i s łu ż b o w e j.
P o w y s łu c h a n iu e x p o só K o m is ja p o s ta n o w iła s p r a w o z d a n ie P a n a M in istra r o z p a tr z e ć w z w ią z k u z r e f e r a te m p o s ła T a - b a c z v ń s k ie G o (Z . L . N .) o s p r a w o z d a n iu M in is tra K o le i z d z ia ła ln o ś ć ’ z a ro k 1 9 2 4 i I p ó łro c z e r e k u 1 9 2 5 . W d y s k u sji z a b r a ł g ło s p o s e ł S o m m e rs te in (K o ło ż y d o w s k ie ), k tó r y z w ró c ił p r z e - d e w s z y stk ie m u w a g ę n a p o lity k ę ta r y fo w ą n a s z v e h k o le i, k tó ra je s t je g o z d a n ie m b łę d n ą , i p , K a p e liń s M ( W v ^ w ) , w v G ltss z a - ją c s z e r e g p o s tu la tó w p o d a d r e s e m M in . K o le i.
WOcjn ® Imt Miast M s H c I l
Nieuzasadnione żądania przemysłowców.
W wHi.
N a p o s ie d z e n iu S e k c ji K o m ite tu P o lity c z n e g o d la s p ra w m n ie j s z ó śc i p rz e p ro w a d z o n o o g ó ln ą d y s k u s ję w s p ra w ie m n ie jsz o śc i ż y d o w sk ie j. Z a a p ro b o w a n o z a rz ą d z e n ie M in istra S p r. W e w n . w s p ra w ie u re g u lo w a n ia o b y w a te ls tw a w w o j. w s c h o d n ic h o ra z z a rz ą d z e n ie , m a ją c e n a c e lu u - re g u lo w a n ie s p ra w y u ż y w a ln o ś c i ję z y k a ż y d o w s k ie g o n a z g ro m a d z e n ia c h p u b lic z n y c h .
Resnloniin dlii ftórylt Wlosycli.
W c z o ra j w M in . P r a c y i O p , S p o ł. o d b y ła s ię k o n fe re n c ja z p rz e d s ta w ic ie la m i z w ią z k ó w ro b o tn ic z y c h w s p ra w ie p r o je k tu re g u la m in u d la fa b ry k ty tu n io - w y c h . P r o je k t te n p rz e w id u je o d p ra w y d la p ra c o w n ik ó w , u s u w a n y c h z p ra c y , re w iz ję o s o b is tą p r z y o p u s z c z a n iu fa b ry k i i t. d .
Uslnan o fiBzpIeczeSstwIe prea
J a k s ię d o w ia d u je „ G ło s C o d z ie n n y " , p r a c e w M -s tw ie P r a c y n a d u s ta w ą o b e z p ie c z e ń s tw ie p r a c y p o s u w a ją s ię s z y b k o n a d a l. U s ta w a ta je s t n ie z b ę d n a , p o n ie w a ż p o z a n ie s k o o rd y n o w a n y m i p rz e p is a m i z a b o rc ó w w te j d z ie d z in ie , ż a d n e p r z e p is y p o ls k ie n ie b y ły w y d a n e z b r a k u s to s o w n y c h u p ra w -?
n ie ń . >
I
JAK WPŁYWAŁY PODATKI W GRUDNIU,
P o d a tk i b e z p o ś re d n ie d a ły w g ru d n iu ro k u z e s z łe g o 5 6 .7 m ilj. z ł. (ra z e m z p o d a tk ie m m a ją tk o w y m , z k tó re g o w p ły n ę ło 4 .4 m ilj. z ł.), P o d a tk i p o ś re d n ie p rz y n io s ły w g ru d n iu 1 2 1 m ilj. z ł. Ć ła p rz y n io s ły 1 7 .1 m ilj z ł.
O p ła ty s te m p lo w e d a ły 9 .3 m ilj. z ł.
M o n o p o le p rz y n io s ły 3 5 .9 m ilj, z ł.
O g ó łe m w g ru d n iu ro k u z e s z łe g o w p ły w y z d a n in p u b lic z n y c h i m o n o p o ló w p rz y n io s ły 1 3 1 ,2 m ilj. z ł.
W p o ró w n a n iu z p o p rz e d n im m ie s ią c e m lis to p a d e m w id z im y w z ro st w e w s z y s tk ic h p o z y c ja c h : p o d a tk i b e z p o ś re d n ie w ra z z m a ją tk o w y m p rz y n io s ły w lis to p a d z ie r. z . 3 8 .2 m ilj z ł., w g ru d n iu z a ś 5 6 .7 m ilj. z ł.; p o d a tk i o o ś re d n ie p rz y n io s ły w lis to p a d z ie 7 .9 m ilj. z ł., w g ru d n iu z a ś 1 2 .1 m ilj.
z ł.; c ła p rz y n io s ły w lis to p a d z ie 1 2 .8 m ilj. z ł,, w g ru d n iu z a ś 1 7 .1 m ilj z ł.;
o p ła tv s te m p lo w e d a ły w lis to p a d z ie 8 .6 m ilj. z ł„ w g ru d n iu z a ś 9 .3 m ilj. z ł,;
m o n o p o le d a ły w lis to p a d z ie 3 3 .5 m ilj.
z ł., w g ru d n iu z a ś 3 5 ,9 m ilj, z ł, O g ó ?e m d a n in y p u b lic z n e i m o n o p o le p rz y n io s ły w lis to p a d z ie 1 0 1 .2 m ilj. z ł., w g ru d n iu z a ś 1 3 1 .2 m ilj. z ł., a w ię c o 3 0 m ilj. z ł. w ię c e j.
P o cieszający o b jaw .
J a k s ię d o w ia d u je m y z k r ó t
k ie g o , a le d u ż o m ó w ią c e g o k o m u n ik a tu Z a rz ą d u m ie js k ie j k a s y o s z c z ę d n o ś c i, k tó r e j p o w s ta n ie p r z e d 3 -m a m ie s ią c a m i p o w ita n o z d u ż ą d o z ą s c e p ty c y z m u z e w z g lę d u n a f a ta ln y s ta n e k o n o m ic z n y w k ra ju , in s ty tu c ja ta c ie sz y s ię d u ż e m p o w o d z e n ie m i je s t n a d ro d z e b , p o m y ś ln e g o ro z w o ju , d o te g o s to p n ia , ż e M a g is tr a t u z n a ł z a s to s o w n e w p ro w a d z ić z m ia n y w s ta tu c ie K a s y , u m o ż liw ia ją c e r o z s z e rz e n ie je j d z ia ła ln o śc i. P o w o ła n o s p e c ja l
n ą k o m is ję d la o p ra c o w a n ia ; ty c h z m ia n . T y le k o m u n ik a t, a le p o z a tą s u c h ą tr e ś c ią u rz ę d o w e g o o rę d z ia k ry je s ię z n a m ie n n y i w ie lc e p o c ie s z a ją c y o b ja w .
S z e ro k ie m a sy , te n t. z . p rz e z n ie k tó ry c h z p r z e k ą se m „ s z a ry tłu m " z ro z u m ia ł, ż e n a w e t w n a j c ię ż s z y c h c z a s a c h , ż e n a w e t w ś ró d k ry z y s u e k o n o m ic z n e g o , d ła w ią c e g o s w y m c ię ż a r e m c a łe ż y c ie g o s p o d a rc z e s p o łe c z e ń s tw a , m o ż n a , a n a w e t tr z e b a s to so w a ć n a k a z y e le m e n ta r n e j e k o n o m ji, p o le c a ją c e o s z c z ę d n o ś ć .
N ie m a ta k m in im a ln e g o b u d ż e tu , w k tó ry m n ie z n a la z ło b y s ię m ie jsc e n a n a jd ro b n ie jsz ą c h o ć b y o s z c z ę d n o ś ć . W s z y stk o je d n o , c z y ta o s z c z ę d n o ś ć w y r a ż a s ię w p o g a rd z a n y m n ie s te ty p r z e z w ie lu u n a s g ro s z u , c z y te ż s re b rn y m z ło ty m . N ie id z ie
BBM3SMHBHS5E££8WnS®53SHQ®5SSK8KfflWHraBaS5EHSBSEMIHBaBBSSfflnHMWSSB
t a uku
i MlJ a k n a s in fo rm u ją , o s ta tn i o k r e s s iln y c h w a h a ń w a lu to w y c h o d b ił s ię n ie z w y k le n ie k o r z y s tn ie n a lo s a c h n a s z y c h m ło d y c h u c z o n y c h — s ty p e n d y s tó w , p ra c u ją c y c h z a g ra n ic ą . O trz y m y w a li o n i s ty p e n d ja z d e w a lu - o w a n e i z n a c z n ie n ie r a z o p ó ź n io n e . N a te m tle w ie lu z n ic h z a m ie rz a ło p o rz u c ić r o z p o c z ę te s tu d ia , c o b y ło b y z w ie lk ą s tr a tą d la n a u k i p o ls k ie j. O s ta tn io M -stw o O ś w ia ty w y s ła ło je d n a k w s z y s tk ie n a le ż n e s u m y .
C o d o s ty p e n d y s tó w n a u n i
w e r s y te ta c h k ra jo w y c h , to M i
n is te r s tw o w y d a ło z a k a z z if - m o w a n ia s ię p r z e z • s ty p e n d y s tó w ja k ą k o lw ie k p r a c ą z a ro b k o w ą . J e d n a k R a d y W y d z ia ło w e w y p o w ie d z ia ły s ię p rz e c iw te m u o g ra n ic z e n iu .
W e f e k c ie z a ś a k c ji s tu d e n * ? Ł ó w , w z m o c n io n e j s ta n o w is k ie m R a d W y d r ., M -s tw o O ś w ia ty , w y d a ło z a rz ą d z e n ie w y p ła c e n ia s ty p e n d jó w w d n iu 2 2 b . m .
A le je s z c z e n ie s k a p itu lo w a n o : s ty p e n d ja m a ją b y ć z re d u k o w a n e o 1 5 — 2 0 p ro c .
Prawdziwi przyjaciele mło
d z ie ż y !...
AKCJE BANKU POLSKIEGO NA GIEŁDZIE,
D n ia 1 4 b . m . p o d p rz e w o d n ic tw e m P re z e sa B a n k u P o ls k ie g o p . S ta n is ła w a K a rp iń sk ie g o o d b y ło s ię z w y c z a j
n e m ie s ię c z n e p o s ie d z e n ie R a d y B a n k u , n a k ló re m z a tw ie rd z o n o b u d ż e t w y d a tk ó w B a n jc u n a ro k b ie ż ą c y ( w re s z c ie — w o b e c z a k o ń c z e n ia d ru g ie g o o k re s u d z ia ła ln o ś c i B a n k u — u c h w a lo n o w y s tą p ić d o R a d y G ie łd y P ie n ię ż n e j w W a rs z a w ie o w p ro w a d z e n ie a k c ji B a n k u P o ls k ie g o n a G ie ł
d ę W a rs z a w s k ą .
tu o s u m ę , i8 z ie o z a s a d ę , o id e ę , D o o s z c z ę d n o ś c i p o w in n iśm y p rz y z w y c z a ja ć n a s z e d z ie c i o d n a jm ło d sz y c h la t, a w ó w c z a s m o ż e m y b y ć p e w n i, ż e g d y w y r o s n ą o n e i s ta n ą s ię lu d ź m i d o j
rz a ły m i id e a o s z c z ę d n o ś c i w z ro ś n ie w r a z z n ie ifc i i s ta n ie s ię id e ą p rz e w o d n ią c a łe g o n a ro d u .
W ó w c z a s n a w e t n a jd o tk liw s z e k ry z y s y , p rz e z k tó re n a ro d y i p a ń s tw a m u s z ą o d c z a s u d o c z a s u p rz e c h o d z ić — s ta n ą s ię ła tw ie js z e d o p rz e trz y m a n ia , a w id m o g ło d u i n ę d z y n ie b ę d z ie ta k b e z n a d z ie jn ie s tra s z n e m , ja k ie m je s t o n o o b e c n ie .
S p o łe c z e ń s tw o w a rs z a w s k ie , ż y ją c e o d k ilk u m ie s ię c y w n a j
fa ta ln ie js z y c h w a r u n k a c h e k o n o m ic z n y c h — z d o b y ło s ię je d n a k n a p ię k n y g e s t, p o p a rło b o w ie m c z y n n ie u s iło w a n ia d ą ż ą c e d o w p o je n ia w s z e ro k ie m a s y , ż e o s z c z ę d z a ć n ie ty lk o m o ż n a , le c z tr z e b a , n a w e t w c h w ila c h n a j
w ię k s z e j d e p r e s ji e k o n o m ic z n e j, U c z e s tn ik a m i m ie jsk ie j K a s y O s z c z ę d n o ś c i są p r z e w a ż n ie sfe
r y r o b o tn ic z e , rz e m ie ś ln ic z e i d ro b n o p rz e m y sło w e , im s ię w ię c : w p ie rw s z y m r z ę d z ie n a le ż y u - z n a n ie z a w y s o k ie p o ję c ie o b o w ią z k u o b y w a te ls k ie g o , k tó r e g o m o g lib y p o z a z d ro ś c ić in n e , o w ie le le p ie j s y tu o w a n e p o d w z g lę d e m fin a n so w y m , s f e ry s p o łe c z n e .
S.C
KAPITAŁY ZAGRANICZNE A BANK POLSKI.
P o d a n a w „ N a s z y m P rz e g lą d z ie '* ' w ia d o m o ś ć , J a k o b y ro k o w a n ia , d o ty c z ą c e u d z ia łu k a p ita łu z a g ra n ic z n e g o w B a n k u P o ls k im ro z c h w ia ły s ię — ' je s t n ie p ra w d z iw a .
Z m ia ro d a jn e g o f ró d ła d o w ia d u je m y s ię , ż e s z c z e g ó ły p rz y s tą p ie n ia k a p ita łu z a g ra n ic z n e g o d o B a n k u P o l
s k ie g o n ie z o s ta ły J e s z c z e s p re c y z o -1 w a n e , a w ię c ro k o w a n ia n ie m o g ły s ię ro z b ić .
W Z w ią z k u M ia st P o ls k ic h o d b y ła s ię k o le jn a k o n fe re n c ja p rz e d s ta w ic ie li c z te re c h m ia s t:
C z ę s to c h o w y , L u b lin a , P io tr k o w a i R a d o m ia , p ro w a d z ą c y c h r o b o ty in w e s ty c y jn e (b u d o w ę k a n a liz a c ji i w o d o c ią g ó w o ra z rz e ź n i i b a l ta rg o w y c h ) z a p o ś re d n ic tw e m a m e ry k a ń s k ie j fir
m y b u d o w la n e j „ U le n e t C ie “ . W k o n fe re n c ji w z ię li u d z ia ł o p ró c z p rz e d sta w ic ie li te j firm y r e p re z e n ta n c i B a n k u G o s p o d a r
s tw a K r a ’o w e tfo i m in . p rz e m y s łu i h a n d lu . O m a w ia n o ż ą d a n ia p rz e m y s łu p o ls k ie g o d o ty c z ą c e p o d w y ż k i c e n d o s ta rc z a n y c h m a te ria łó w , w y s u n ię te m im o u - p rz e d n ie g o z a w a r c ia u m ó w o ra z w y p ła c e n ia z n a c z n y c h z a lic z e k (p rz e c ię tn ie d o 8 0 p ro c .). C h o d z iło - g łó w n ie o m a te r ja ły ż e la z n e i r u r y k a m io n k o w e .
S z c z e g ó ln ie d łu g ą d y s k u s ję w y w o ła ło ż ą d a n ie firm y „ Ć m ie
Rozpo»szethnltitle „GŁOS CODZM”!!!
ló w " , k tó r a m im o z a w a r c ia u - m o w y i o trz y m a n ia c a łe j n a le ż n o ś c i z g ó ry , w y s tą p iła z ż ą d a n ie m p o d w y ż k i 7 0 p ro c , p o n a d u m o w ę , tłu m a c z ą c s ię o m y łk ą k a lk u la c ji p o p e łn io n ą p r z y z a w ie ra n iu u m o w y . D o ja k ie g o s to p n ia ż ą d a n ie to b y ło n ie u z a s a d n io n e d o w o d z i ta o k o lic z n o ś ć , ż e w s p o m n ia n ą p o d w y ż k ę z re d u k o w a n o p ó ż n ie i d o 5 0 p ro c e n t. a w k o ń c u d o 4 0 p ro c .
W s z y s c y o b e c n i s tw ie rd z ili, ż e n ie m a n a jm n ie jsz e j p o d s ta w y d o z a d a n ia ta k z n a c z n e j p o d w y ż k i, a lb o w ie m o d c z a s u z a w a rc ia u m o w y ro b o c iz n a , a n i c e n y s u ro w c a k ra jo w e g o w o g ó le n ie w z ro sły . Z d e c y d o w a n o te d y je d n o m y ś ln ie b e z w z g lę d n ie o d rz u c ić d o m a g a n ia s ię firm y „ Ć m ie -, łó w " , ż ą d a ć w y k o n a n ia u m o w y i e w e n tu a ln ie w y s tą p ić n a d ro g ę s ą d o w ą .
SPROSTOWANIE.
W N r. 8 z d n . 1 5 b , m . p rz e z n ie d o p a trz e n ie , w y w o ła n e p o ś p ie c h e m z a - k ra d ły s ię o m y łk i w a rt. p . t. „ C o - n a jm n ie j d z iw n y w n io s e k w S e jm ie G ó rn o ś lą s k im " , z n ie k s z ta łc a ją c e k o ń c o w y u s tę p p o w y ż s z e g o a rty k u łu , k tó ry p o w in ie * b rz m ie ć n a s tę p u ją c o :
„ O c z y w iś c ie p rz e s z k o d z ić p ro w in
c jo n a ln e m u S e jm o w i g ó rn o ś lą s k ie m u u c h w a le n ia p o d o b n e g o , irra c jo n a ln e g o w n io s k u n ie m o ż n a , s a d z im y je d n a k , ż e w p ły w o w e s fe ry rz ą d o w e w p ły n ą n a p ra w o d a w c ó w ś lą s k ic h , a b y u n ik n ę li te g o b łę d u , k tó ry , k rz y w d z ą c c a łe rz e s z e k o b ie t z a m ę ż n y c h , J e d n o c z e ś n ie w y w o ła z d u m ie n ie w ś ró d w s z y s tk ic h lu d z i d o b rz e m y ś lą c y c h " .
U M M
w ła s n a p a s ie k a ! .R A R Y T A S ” m lo d o - b o ró w 5 M g . 1 2 .5 0 Z ł. fra n c o .
P. KORZEMEWICZ
e m . n a u c z ,
IWAKCZAHY-ZBARAŻ.
Pocztowe cffiMy telegrnnczne.
W o s ta tn ic h c z a s a c h w p ro w a d z o n o s łu ż b ę te le g ra fic z n ą i te le fo n ic z n ą w n a s tę p u ją c y c h u rz ę d a ę h p o c z to w y c h : S m y g a (p o w . d u b ie ń s k i), D o ra ź n e (p o w . ró w ie ń s k i), W ło d z im ie rz e c
S P O R T.
POLSKA BIJE WIOCHY.
R o z e g ra n y w D a v o s p o z a k o n k u r
s e m h o c k e y o w y m e c z to w a rz y s k i m ię d z y d ru ż y n a m i P o ls k i i W ło c h p rz y n ió s ł z w y c ię s tw o P o la k o m w s to s u n k u 3 : 1
B ra m k i d la P o ls k i z d o b y li 2 A d a m o w s k i i 1 T u p a lsk i.
N IE P R A W D O P O D O B N Y S K O K . N a m ię d z y n a ro d o w y c h z a w o d a c h n a rc ia rs k ic h w P o n tre s in ie z d o b y ł p ie rw s z e m ie js c e N o rw e g C a rls e n , o s ią g a ją c s k o k 6 3 m tr.
A U S T R IA - F R A N C J A ', D A V O S , (P A T ). Z a w o d y w h o c - k e y u n a lo d z ie p o m ię d z y . A u s trją i F ra n c ją z a k o ń c z y ły s ię m ia ż d ż ą c e m z w y c ię s tw e m A u s trji w s to s u n k u 2 6 s l (0 i U >
(p o w . e a rn e ń s k im ),
Osiek (pow, aat-
d o m ie rs k i), o ra z w a g e n c ja c h p o c z to w y c h w B ia ła c z o w ie (p o w , o p o c z e ń - s k i) i O s z m ia n a d w o rz e c .W BRATISLAWIE.
C z e c h o s ło w a c k i Z w ią z e k P illa No k ż n e j o rg a n iz u je w b ie ż ą c y m m ie s ią c u m ię d z y n a ro d o w ą k o n fe re n c ję p iłk a r-, s k ą w B ra tis la w ie , K o n fe re n c ja ta ' J e st n a s tę p s tw e m z a p o c z ą tk o w a n e j p rz e z p re z e s a P o ls k ie g o Z w . P iłk i N o ż n e j d ra C e tp ą ro w s k ie g o n a k o n fe re n c ji lis to p a d o w e j w K ra k o w ie o p o z y c ji p rz e c iw k o E IF A . J e d n o c z e ś n ie ’ k o n fe re n c ja b ra tis la w s k a m a n a c e lu p rz y g o to w a n ie p a ń s tw E u ro p y ś ro d k o w e j d o w ie lk ie g o z ja z d u m ię d z y n a ro d o w e g o , k tó ry o d b ę d z ie s ię w lu ty m w B ru k s e li, U d z ia ł d e le g a tó w C z e c h o s ło w a c ji, W ę g ie r i A u s trji z a p e w n io n y . P o ls k i Z w ią z e k P iłk i N o ż n e j n a z a p ro s z e n ie d o ty c h c z a s n ie a d p o * i w ie d z ia Ł .
