Cena i ł 15,—
I Z B Y P R Z E M Y S Ł O W O - H A N D L O W E J W P O Z N A N I U
O rg a n p u b li k a c y jn y Wojewódzkiego W ydziału Aprowizacji i Handlu, Wojewódzkiego W ydziału Przemysłowego, Izby Przemysłowo-Handlowej i Izby Rzemieślniczej w Poznaniu
Rok II 14 grudnia 1 9 4 6 N r 5 0
Wyjaśnienia do dekretu
o Daninie Narodowej
Do z re a liz o w a n ia p o stano w ie ń d e k re tu z d n ia 13 lis to pada 1946 r. o D a n in ie N a ro d o w e j na zagospodarow anie Z iem O d z y s k a n y c h p o w o ła n e są:
1. Z a rz ą d y gm inne, 2. Z arząd y m ie js k ie , 3. W ład ze skarbow e,
4. Ko-misje O b y w a te ls k ie D a n in y N a ro d o w e j.
D a nin a N a ro d o w a je s t św iadczeniem m a ją tk o w y m , ce
lo w y m .
M a ona c h a ra k te r p rz y m u s o w y i op arta je s t w sw e j s tru k tu rz e na zasadniczych przepisach p o d a tk o w y c h oraz szczególnych u p ra w n ie n ia c h , prz y z n a n y c h w ła d zo m skar
bowym (w ś c is ły m tego sło w a znaczeniu a w ie c n ie „ w ła dzom p o d a tk o w y m ", do k tó r y c h należą w m y ś l d e k re tu o po stę p o w a n iu p o d a tk o w y m ró w n ie ż w ładze sam orządowe) w de kre cie o d a n in ie n a ro d o w e j a o k tó r y c h m o w a w N r 47
„T y g o d n ik a G ospodarczego" str. 372: „S a n k c je ".
P odstaw y w y m ia ru d a n in y.
D la u ła tw ie n ia o rie n ta c ji z a intere sow a nych C z y te ln ik ó w p o d a je m y w y ja ś n ie n ia pod ta k im i sam ym i ty tu ła m i, ja k w N r 47 „T y g o d n ik a G ospodar
czego
1. K to podlega da ninie.
M ia ro d a jn y do u s ta le n ia o b o w ią z k u uiszczenia d a n in y je s t stan p ra w n y i fa k ty c z n y is tn ie ją c y w d n iu w e jś c ia w życie d e k re tu z dn ia 13 lis to pada 1946 r. o d a n in ie n a ro d o w e j na zagospodarow anie Ziem O dzyska nych, tj. w d n iu 21 l i stopada 1946 r.
O soby, k tó re w dn iu w e j
ścia w ż y c ie d e k re tu o d a ninie n a ro d o w e j n ie b y ły ju ż po da t
n ik a m i p o d a tk ó w g ru n to w e g o , od nie ru ch o m o ści, ob ro to w e g o , od w yn ag rodze ń lu b dochodo
wego, (k tó rz y np. z lik w id o w a li przed ty m dn ie m sw o je p rz e d się bio rstw a) m ogą b yć ty lk o p o c ią g n ię c i do ew entualnego o.
p ła c e n ia d a n in y, ja k o osoby.
w y m ie n io n e w art. 3 p. 5 (de kretu, tj. ja k o osoby fizyczne, osiągające p rz y c h o d y ze źró d e ł w y m ie n io n y c h w art. 8 ust.
2 p. 5), 6) i 7)) d e k re tu z d n ia 8 s ty c z n ia 1946 r. o p o d a tk u d o c h o d o w y m i m ia n o w ic ie oso b y osiągające p rz y c h o d y z:
a) k a p ita łó w p ie n ię ż n y c h i p ra w m a ją tk o w y c h , b) sprzedaży p rz e d m io tó w i p ra w m a ją tk o w y c h , , c) in n y c h ź ró d e ł n ie w y m ie n io n y c h w d e k re c ie o p o
d a tk u do cho do w ym .
Ta sama zasada d o ty c z y osób. k tó re uruchom iły przed
siębiorstwo po dniu 21 listopada 1946 r. t j. po d n iu w e jś c ia w życie d e k re tu o d a n in ie n a ro d o w e j. N ie mogą one być po cią g n ię te do o b o w ią z k u uiszczenia d a n in y ja k o p o d a tn ic y p o d a tk u ob rotow ego , lecz ty lk o — je ż e li zachodzą k u tem u w a ru n k i — ja k o oso by w y m ie n io n e w art. 3 p. 5). W szcze
gó ln ości na stąpi zbadanie, i usta len ie, z ja k ic h funduszów n a s tą p iło u ru c h o m ie n ie przedsiębiorstwa.
Repatrianci p o dlega ją d a n in ie ria ro d o w e j na zasadach o g ó ln y c h w zależności od p r z y na leżności s w o je j do g ru p y po d a tn ik ó w .
Z w o ln ie n ia od p o d a tk ó w p a ń s tw o w y c h prze w id zia ne dla re p a tria n tó w n ie dotyczą d a n i
n y n a ro d o w e j, ja k o w d n iu w y da nia zarządzeń o u lg a c h d la re p a tria n tó w jeszcze nie is tn ie ją c e j.
W stosu nku do re p a tria n tó w —• p o d a tn ik ó w p o d a tk u gru n to w e g o (ro ln ik ó w ) m ogą b yć przyznane na zasadach o- góln.ych u ig i p rz e w id z ia n e w art. 14— 17 d e k re tu o d a n in ie n a ro d o w e j tj.
a) obniżenie aż do c a łk o w ite g o z w o ln ie n ia w p rz y p a d k u zniszczenia gospodarstw a ha s k u te k działa ń w o je n n y c h lu b s iły w yższe j w s to p n iu ponad 50%,
b) obniżenie do 50% d la g o po da rstw o b ję ty c h w r. 1946 w stanie zniszczonym ,
c) obniżenie do 25% w p rzyp ad kach b ra k u in w e n ta rz a żyw ego.
W tym numerze:
W y ja ś n ie n ia do d e k re tu o D a n in ie N a ro d o w e j — Rozporządzenie o księgach h a n d lo w y c h , uprosz
czonych i po d a tk o w y c h . — P o ra d n ik księgow ego (O dpisy i ic h m etod y). •— .T e chn ika ob licze nia k o sztów w ła s n y c h — K o m u n ik a ty .
W najbliższych numerach:
U w a g i do pra c b ila n s o w y c h . — N o w y p ro je k t d e k re tu o pod. dochodow ym . — O rg a n iza cja p rze d się b io rstw . — P roblem a m o rty z a c ji. — Po
ra d n ik księ go w eg o. — H a n d e l zag ran iczny. — K o m u n ik a ty .
Stałe działy:
Śkarbowość — Księgowość — Pieniądz i kred yt — Spraw y socjalne — Komunikacja — Ustawodaw
stwo handlowe •— Adm inistracja przemysłowa Przemysł — Rzemiosło — Handel.
394
d) o b niżenie w g ra nicach do 20% w w y ją tk o w y c h g o spodarczo uza sad nio nych przyp ad kach.
W stosunku do re p a tria n tó w -p o d a tn ik ó w p o d a tk u o b ro tow ego może b y ć zastosow ana o b n iżka w g ra nicach do 20%
w w y ją tk o w y c h gospodarczo uza sad nio nych przyp ad kach.
Przyznanie re p a tria n to m - p o d a tn ik o m p o d a tk u o b ro to wego u lg w p o d a tk u o d o b ro tu na ro k 1946 na zasadzie d o tych c z a s o w y c h zarządzeń n ie po cią ga za sobą z w o ln ie n ia od d a n in y n a ro d o w e j. U sta le n ie ’w ysokości d a n in y nastę
p u je na zasadach o g ólnych,
2. Podatnicy podatku obrotowego.
Przez należne z a lic z k i na p o d a te k o b ro to w y za m ie siące lip ie c , sie rp ie ń i w rze sień 1946 r. rozu m ie się z a lic z k i, przyp ad ają ce od o b ro tó w fa k ty c z n ie o s ią g n ię ty c h w m ie siącach lip c u , s ie rp n iu i w rz e ś n iu 1946 r. a w ię c p ła tn y c h za m iesiąc lip ie c do 15 sierpnia, za m ie s ią c s ie rp ie ń do 15 w rześnia oraz za m ie siąc w rze sień do 15 p a ź d z ie rn ik a 1946 r.
U stalen ie przez w ładze skarbow e w y s o k o ś c i z a lic z k i na p o d a te k o b ro to w y n a po d s ta w ie art. 126 d e k re tu o postępo
w a n iu p o d a tk o w y m , sta n o w i podstaw ę do w y m ia ru lu b do-
■ m ia ra d a n in y (art. 126: „J e ż e li o b o w ią z e k w y k o n a n ia zobo
w ią za n ia p o d a tko w e g o w y n ik a bezpośrednio z u s ta w y lu b w yd an ego na po d s ta w ie u s ta w y rozporządzenia bez p o trz e b y uprzedniego doręczenia p o d a tn ik o w i d e c y z ji, a p o d a tn ik nie w y k o n a ł tego o b o w ią z k u w c a le bądź też w y k o n a ł go ty lk o częściowo, w ła d z a p o d a tk o w a usta ła sama w yso kość zob ow iąza nia p o d a tk o w e g o ").
W razie g d y w ładza skarb ow a d o jd z ie do prze ko n a n ia na po d sta w ie zebranego m a te ria łu fa k ty c z n e g o lu b w m y ś l art. 118 d e k re tu o p o stępo w a niu p o d a tk o w y m (ustalanie po dstaw w y m ia ru w drodze oszacow ania), że u s ta le n ie n a le ż n y c h z a lic z e k na p o d a te k o b ro to w y n ie o d po w ia da fa k ty c z n y m o b ro to m i dokona d o m ia ru zalic z e k p o d a tk u ob ro
tow e go w try b ie a rt. 126 d e k re tu o p o s tę p o w a n iu p o d a tk o w y m , to fa k t ten s po w o duje usta le n ie w y s o k o ś c i d a n in y n a ro d o w e j przez k o m is ję o b y w a te ls k ą w k w o c ie o d p o w ia d a ją c e j w y s o k o ś c i ta k u s ta lo n y c h zaliczek.
W razie gdyby dom iar zaliczki nastąpił po ustaleniu daniny przez k o m is ję ob y w a te ls k ą , zachodzą o k o lic z n o ś c i do w z n o w ie n ia po stępo w a nia w y m ia ru d a n in y n a ro d o w e j z urzędu — w try b ie art. 156 p. 2 i 157 d e k re tu o p o stępo w a
n iu p o d a tk o w y m w z w ią z k u z art. 36 § 1 d e k re tu o da ninie n a ro d o w e j g d y ż do po stępo w a nia w spraw ach d a n in y n a ro d o w e j stosu je się o d p o w ie d n io p rz e p is y d e k re tó w z d n ia
¡6 m aja 1946 r. o zobow iązaniach p o d a tk o w y c h i o postęp p o w a n iu p o d a tko w ym .
Przykład i
P o d atnik nie z ło ż y ł w o gó le d e k la ra c ji na z a lic z k i p o d a tk u o b rotow ego za m iesiące lip ie c , s ie rp ie ń 1 w rze sień 1946 r. Urząd s k a rb o w y na po dstaw ie art. 126 d e k re tu o p o stęp ow a niu p o d a tk o w y m u s ta lił w ys o k o ś ć z a lic z k i za te m iesiące w łą cznej k w o c ie 150.000,— zł. W y s o k o ś ć d a n in y będzie w y n o s iła (150.000 X 4 = 600.000,— zl).
P rz y k ła d 2
P o d a tn ik o b lic z y ł i w p ła c ił z a lic z k i na po d a te k o b ro to . w y za m ie siące lip ie c , sie rp ie ń i w rze sień 1946 r. w łą czne j k w o c ie 5.000,— zł.
O p ie ra ją c się na po w yższym , k o m is ja o b y w a te ls k a w y m ie rz y ła d a n in ię w w y s o k o ś c i 20.000,— zł. Po w y m ia rz e d a n in y urząd s k a rb o w y u s ta lił p o d a tn ik o w i na zasadzie art. 126 w try b ie art. 118 d e k re tu o p o s tę p o w a n iu p o d a tk o w y m z a lic z k i w k \v o c ie w yższe j i d o k o n a ł d o m ia ru ró ż n ic y w 'w ysokości 30.000,— zi. W ty m p rz y p a d k u n a le ż y do konać d o m ia ru d a n in y n a ro d o w e j w w y s o k o ś c i 120.000.— z!
(30.000,— z ł X 4).
Z niżenie w y s o k o ś c i „n a le ż n y c h '' z a lic z e k na p o d a te k o b ro to w y w try b ie zażalenia (art. 143 d e k re tu i p o stępo w a
niu^ p o d a tk o w y m ) stw arza dla p o d a tn ik a d a n in y n a ro d o w e j możność w n ie s ie n ia po da nia a w z n o w ie n ie po stępo w a nia d a n in y n a ro d o w e j.
P rz y k ła d 3
P rzedsiębiorstw o h a nd low e rozpoczęło działalność i dniem i w rze śn ia 1946 r. Podstawę do o b lic z e n ia d a n i
n y sta n o w i należna z a lic z k a na p o d a te k o b ro to w y za m ie siąc p a ź d z ie rn ik (płatna do 15 lis to p a d a ) zaś danina w y - nosi 6 -k ro tn ą sumę te j z a lic z k i.
P rz y k ła d 4
Ś w iadczenie rzeczy lu b u s łu g b y ło w y k o n y w a n e , do 30 czerw ca 1946 r. Przez m iesiące lip ie c i I p o ło w ę s ie rp n ia b y ła p rz e rw a w w y k o n y w a n iu św iadczeń rze czy lu b usług
p o n o w n ie rozpoczęto w y k o n y w a n ie tego św iadcze nia od 16 sie rp n ia 1946 r. W y m ia r d a n in y będzie w y n o s ił 6 -kro tn ą sumę na le żnej z a lic z k i na p o d a te k o b ro to w y za m ie siąc w rzesień 1946 r.
Przepis o m nożnej 6 -k ro tn e j stosu je się do p o d a tn ik ó w p o d a tk u ob ro to w e g o tylko w przypadku braku c ią g ło ś c i przedsiębiorstwa. Jeże li w ię c p o d a tn ik o b ją ł p rz e d s ię b io r
stw o po osobie,, k tó ra o p ła c iła z a lic z k i za m ie siące lip ie c , s ie rp ie ń i w rze sień 1946 r. to z a lic z k i te będą podstaw ą w y m iaru.
Przepis ten zatem n ie będzie m ia ł zastosow ania np. do le k a rz a , k tó r y k o rz y s ta ł z u rlo p u od 15 lip c a do 15 s ie r
pnia, gd yż c ią g ło ść z a ję c ia (przedsiębiorstw a) n ie została przez to przerw ana, a w ię c w y m ia r d a n in y w ty m p rz y p a d k u na stąpić w in ie n na zasadzie o g ó ln e j tj. suma zaliczek za m iesiące lip ie c , s ie rp ie ń i w rzesień X 4.
Podstawą w y m ia ru d a n in y d la p o d a tn ik ó w p o da tku o b rotow ego są należne z a lic z k i na p o d a te k o b ro to w y za o k re s y w y m ie n io n e bez w zg lę d u na ch a ra k te r p rz e d s ię b io r
stw a a w szczególności je g o sezonowość lu b inne o k o lic z n o , ści ja k np. wzm ożenie lu b zm niejszenie w ty m o k re s ie o b ro tów . O k o lic z n o ś c i te w in n y b y ć uw zg lę d n io n e p rz y ud zie
la n iu u lg albo te ż sto so w a n iu z w y ż k i do 50%.
U sta le n ie w y s o k o ś c i d a n in y d la p o d a tn ik ó w p o d a tk u ob ro to w e g o w fo rm ie ryczałtu n a s tę p u je w zależności od ro z m ia ru w y k o n y w a n y c h św iadczeń rzeczy lu b usług. P rzy te j ocenie brana będzie p o d uw agę k a rto te k a p o d a tn ik ó w o p ła c a ją c y c h po d a te k o b ro to w y w fo rm ie ry c z a łtu , a w ię c w yso kość w płaco ne go p o d a tk u ry c z a łto w a n e g o , k tó ra je d n a k może n ie za w ie ra ć w s z y s tk ic h k w o t -wpłaconego p o d a t
k u z u w a g i na m o żliw o ść w y k o n y w a n ia zaw odu na terenie całego Państwa.
M ie js c o w o w ła ś c iw ą do usta len ia d a n in y je s t k o m is ja o b y w a te ls k a miejsca zamieszkania podatnika p o d a tk u o b ro tow ego w fo rm ie ry c z a łtu .
2a. Prowadzący księgi handlowe.
D aninę w w y s o k o ś c i 80% s ta w e k o p ła c a ją p o d a tn ic y p o d a tk u o b rotow ego , k tó ry m z a lic z k i na p o d a te k o b ro to w y , będące po dstaw ą w y s o k o ś c i d a n in y w ła d z e skarb ow e usta
l i ł y na p o dstaw ie ks ią g h a n d lo w y c h .
Powyższą s ta w k ę d a n in y stosuje się z urzędu do p o d a t
n ik ó w p o d a tk u o b rotow ego , p ro w a d zą cych k s ię g i handlow e, k tó re z o s ta ły przez w ładze s k a rb o w e uznane za d o w ó d w ro z u m ie n iu art. 86 ust. I d e k re tu o po stępo w a niu p o d a tk o w ym .
W a d liw o ś c i ksią g h a n d lo w y c h po le gające na fo rm a ln y c h bra kach i u ste rka ch, je ż e li te b ra k i, ja k o n ie is to tn e , nie s ta n o w iły przeszkody do uznania ks ią g h a n d lo w y c h za d o w ó d d!a c e ló w p o d a tk o w y c h , nie mogą róyrnieź s ta n o w ić prze szkod y do stosow ania u lg o w e j s ta w k i w d a n in ie n a ro d o w e j.
W p rz y p a d k u d o k o n a n ia w y m ia ru d a n in y w e du g s ta w k i u lg o w e j a następnie ju ż po w y m ia rz e d a n in y n ie p rz y ję c ia ks ią g h a n d lo w y c h za d o w ó d w ro z u m ie n iu art. 86 ust.. 1 d e k re tu o p o stę p o w a n iu p o d a tk o w y m i u s ta le n ia w try b ie art. 118 w y s o k o ś c i zalic z e k na po da te k o b ro to w y w k w o c ie w yższej z zastosowaniem p o d w y ż k i s ta w k i p o d a tk u o b ro tow ego o 50% (z ty tu łu n ie p ra w id ło w e g o pro w a d ze n ia ks ią g h a n d lo w y c h ), n a le ż y z urzę du dom ie rzyć różn icę w daninie.
D o m iaru dokona k o m is ja o b y w a te ls k a na po d s ta w ie w n io s k u w ła ś c iw e j w ła d z y skarb ow ej.
D la p rz e d s ię b io rs tw pro w a d z o n y c h w w ię k s z y m ro z
m iarze, o k re ś lo n y c h w rozporządzeniu m in is tró w : P rzem y
słu, A p ro w iz a c ji i H a n d lu oraz Ż e g lu g i i H a n d lu Zagranicż- neao z d n ia 11 lip c a 1940 r. spro sto w a nie z a lic z e k na za
sadzie art, 17 ust. 4 d e k re tu o p o d a tk u o b ro to w y m (tj. za
stosow anie lu b u c h y le n ie 50% z w y ż k i w p o d a tk u o b ro to w ym ) w k ie ru n k u podw yższenia, ja k i obniżenia — pociąga 7,1 sobd podw yższenie lu b obiSżenie d a n in y na ro d o w e j.
D o m ia r d a n in y n a ro d o w e j na stępu je z urzędu, odpisanie ró ż n ic y w d a n in ie — je d y n ie na wniosek podatnika.
Do p rz e d s ię b io rs tw p a ń s tw o w y c h i sam orządow ych oraz po zostających pod zarządem pa ń s tw o w y m lu b sam orządo
w y m tudzież do s p ó łd z ie ln i, ja k o do p rz e d s ię b io rs tw p ro w a dzących k s ię g i h a nd low e, stosu je się z re g u ły u lg o w ą s ta w
kę 80%, ' 9 ’
W y ją tk o w o staw kę u lg o w ą n a le ż y zastosować z urzędu do k o le k tu r L o te rii P ań stw ow ej, p rz y jm u ją c — dla celów w y m ia ru d a n in y — p ro w a d z o n y przez n ie „o b ra c h u n e k k o le k tu r y " ja k o p ra w id ło w e k s ię g i handlow e.
395
-3. P o d a tn ic y p o d a tk u g ru ntow ego .
D a nin ie n a ro d o w e j p o d le g a ją w szyscy p o d a tn ic y p o d a t
k u gru n to w e g o bez w z g lę d u na obszar posiadanego gospo
d a rstw a rolnego.
Za gospodarstw o ro ln e uw aża się o g ó ln y obszar g ru n tó w , po sia dan ych przez je dn ego p o d a tn ik a a p o ło ż o n y c h w je d n e j g m inie .
K ażd y w ię c , k to posiada cho ćby n a jm n ie js z e go spo da r
stw o ro ln e , od k tó re g o o b o w ią z a n y je s t op łacać po da te k g ru n to w y , m usi o p ła c ić d a n in ę narodow ą.
P o d a tn ik a m i p o d a tk u g ru ntow ego , k tó rz y p o d le g a ją d a n in ie n a ro d o w e j są zasadniczo w ła ś c ic ie le gospodarstw r o l
n y c h , chyba że w ła ś c ic ie l je s t n ie o b e c n y i,je g o m ie js c e p o b y tu je s t nieznane. Do uiszczenia d a n in y w ty m p rz y p a d k u ob o w ią za n y je s t fa k ty c z n y posiadacz gospodarstw a, tj.
tan, k tó r y k o rz y s ta z gospodarstw a ja k w ła ś c ic ie l.
Za w ła ś c ic ie la uw a ża się ró w n ie ż osobę, k tó ra jeszcze n ie u z y s k a ła pra w n e g o ty tu łu w ła sn o ści, lecz k o rz y s ta z g ru n tu ja k w ła ś c ic ie l.
, P o d a tn ik ie m d a n in y n a ro d o w e j je s t osoba, k tó ra je s t w ła ś c ic ie le m lu b posiadaczem gospodarstw a w d n iu o g ło szenia d e k re tu o d a n in ie n a ro d o w e j w D z ie n n ik u U staw R.
p., t j. w d n iu 21 lis to p a d a 1946 r. ,
O soby, k tó re g ru n t s p rz e d a ły w ro k u 1946 prze d w e jś- cam w ży c ie d e k re tu o d a n in ie , t j. przed d n ie m 21 listo p a d a 1946 r. p o d le g a ją ew ent. o p o d a tk o w a n iu z art. 3 p. 5) de
k re tu ja k o oso by osiąg ają ce p rz y c h o d y z „ in n y c h ź ró d e ł“ . G ospodarstw a, k tó r y c h w ła ś c ic ie le m je s t S karb Państwa lu b z w ią z k i sam orządu te ry to ria ln e g o , nie- p o d le g a ją d a n i
n ie n a ro d o w e j, pom im o, że są op o d a tko w a n e p o d a tk ie m g ru n to w y m . D o ty c z y to ró w n ie ż p rz e d s ię b io rs tw p a ń stw o w y c h i sam orządow ych i pozostających p o d zarządem p a ń s tw o w y m lu b sam orządow ym .
O ile je d n a k g ru n t bę dą cy w łasno ścią S karb u Państwa lu b z w ią z k u sam grządu te ry to ria ln e g o je s t w u ż y tk o w a n iu lu b dzierża w ie oso by p ry w a tn e j, to g ru n ty ta k ie n ie p o d le g a ją z w o ln ie n iu od d a n in y , do uiszczenia k tó r e j w ty m p rz y p a d k u o b o w ią z a n y je s t u ż y tk o w n ik lu b dzierżawca.
Do obszaru gospodarstw a ro ln e g o n ie z alicza się g ru n tó w z w o ln io n y c h o d p o d a tk u gru n to w e g o w m y ś l art. 9 de
k re tu o p o d a tka ch ko m u n a ln ych , a nadto na po d s ta w ie spe
c ja ln e g o prze pisu art. 6 § 2 p. 2) d e k re tu o d a n in ie n a ro d o w e j ten obszar g ru n tó w na te re n ie Z iem O dzyska nych, k tó rz y w ro k u 1946 nie b y ł u p ra w io n y .
W m y ś l a rt. 9 d e k re tu z. d n ia 20 m i f t a 1946 r. o p o d a t
kach k o m u n a ln y c h , od p o d a tk u g ru n to w e g o z w o ln io n e są:
1. n ie u ż y tk i, do k tó ry c h zalicza się lo tn e p ia s k i, bagna, m o kra d ła ,stro m e s to k i i p a ro w y , s k a ły , s z ru to w ls k a , o ko py, d o ły po ż w irz e , g lin ie to rfie , p ia s k u itp . oraz g ru n ty pod w o d a m i o tw a rty m i,
2. g ru n ty po dlega ją ce p o d a tk o w i od nieruchom ości, 3. g ru n ty należące do p ra w n ie uzn an ych w y z n a ń re lig ijn y c h i ic h in s ty tu c ji, je ż e li d o c h o d y z ty c h g ru n tó w przeznaczone są w y łą c z n ie na cele k u ltu re lig ijn e g o i nie p rz y c z y n ia ją się do o s o b istych d o ch o d ó w d u c h o w ie ń s tw a lu b in y c h osób,
4. g ru n ty p o d cm entarzam i,
5. g ru n ty pod to ra m i k o le jo w y m i oraz pod p u b lic z n y m i drogam i, p la c a m i i p a rk a m i,
, 6. g ru n ty u ż y tk o w a n e przez p u b lic z n e s z k o ły pow szech
ne, sierocińce, z a k ła d y w y c h o w a w c z e i in te rn a ty d la uczą
cej się m ło d z ie ż y oraz u ż y tk o w a n e w y łą c z n ie w ce la ch na- k o w y c h lu b do ś w ia d c z a ln y c h przez s z k o ły ro ln ic z e i in s ty tu c je n a u k o w e łu b przez należące do in s ty tu c y j p u b lic z n o p ra w n y c h , z a k ła d y dośw iadczalne,
7. g ru n ty pozostające w zarządzie w o js k a bądź służby bezpieczeństwa pu b liczn e g o i u ż y tk o w a n e w celach w o j
sk o w y c h , bądź w c e la c h bezpieczeństw a pu bliczne go a nie w celu osiągania dochodu,
8. g ru n ty n ie będące po p rze d n io g ru n ta m i le śn ym i, za lesione na po sta w ie pisem nego zezw olenia w ła ś c iw e j w la-
\ dzy — na okres la t 30, liczą c od ro k u następnego po d o k o n a n iu zalesienia,
9. n ie u ż y tk i zalesione na po d s ta w ie u s ta w y o zale
sie n iu n ie k tó ry c h n ie u ż y tk ó w , bądź d o b ro w o ln ie w spo
sób sztuczny — na okres la t 50, liczą c o d ro k u następnego po d o k o n a n iu zalesienia,
10. c a łk o w ic ie lu b częściowo w zależności od stop nia zm niejszenia się w a rto ś c i u ż y tk o w e j la só w o c h ro n n y c h na s k u te k w p ro w a d z o n y c h ograniczeń w u ż y tk o w a n iu — g ru n t y pod bisam i, u z n a n y m i za Ochronne z teg o pow odu, że la s y :
a) zabezpieczają g ru n ty przed zm yw a n ie m i w y ja ło w ię -' niem , p o w s trz y m u ją usu w a nie się zie m i lu b k a m ie n ia , przeszkadzają tw o rz e n iu się d z ik ic h p o to k ó w , o b ry w a n iu się skał lu b s p a d k o w i la w in ,
b) c h ro n ią brze g i w ó d przed o b ry w a n ie m się, a ź ró d ła przed zasypaniem ,
c) przeszkadzają p o w s ta w a n iu lu b rozszerzaniu się p ia s k ó w lo tn y c h lu b p a row ów ,
d) m a ją szczególne znaczenie dla o b ro n y Państwa, e) m a ją znaczenie p rz y ro d n ic z o -n a u k o w e .
11. p o rę b y p o w s ta łe w czasie w o jn y 1939— 1945, zale
sione w okre sie trw a n ia w o jn y lu b w o k re s ie la t p ię c iu po je j u s ta n iu — na okres la t 20, liczą c od ro k u następnego po d o k o n a n iu zalesienia.
P am iętać je d n a k należy, że:
1. w y m ie n io n e w p u n k c ie 1) m o k ra d ła n ie k o rz y s ta ją ze z w o ln ie n ia , je ż e li są zalesione lu b na da ją się do u ż y t
k o w a n ia ja k o łą k i lu b pa stw iska ,
2. n ie k o rz y s ta ją ze z w o ln ie n ia g ru n ty , w y m ie n io n e w p. 3), z k tó r y c h do cho dy z o s ta ły przeznaczone częściowo na cele k u ltu re lig ijn e g o , w części zaś na u trz y m a n ie osób ducho w nych , z a ko n n ych słu żby itp .
P odkreśla się, że ty lk o na teren ie Z iem O d z y s k a n y c h z w o ln io n e są od d a n in y n a ro d o w e j g ru n ty , k ó re w ro k u 1946 n ie b y ły up raw ion e.
N a d m ie n ia się, że n a w e t u ła m k o w a część h e k ta ra de
c y d u je o zastosow aniu w yższe j s ta w k i p o d a tk o w e j d la ca
łego gospodarstw a rolne go — np. je ż e li obszar gospodar
stw a ro ln e g o w y n o s i 5 ha 30 a —- s ta w k a do o b licze nia d a n in y w y n o s ić ju ż będzie nie 200 zł, lecz 250 z ł od 1 h e k tara.
S ta w k i d a n in y podw yższa się o 100%' d la p o d a tn ik ó w p ro w adzących w p ro m ie n iu 15 k m od m iast, lic z ą c y c h p o w y żej 50.000 m ie szkań ców specjalne d z ia ły gospodarstw a r o l
nego, w y m ie n io n e w N r 47 „T y g o d n ik a ' ua str. 370.
P odw yżka ta nie zależy od swobodnego uznania lecz m usi b y ć zastosowana z urzędu przez w ładzę w y m ia ro w ą , gd y:
1. p o d a tn ik p o d a tk u g ru n to w e g o p ro w a d z i s p e c ja ln y d z ia ł gospodarstw a rolnego, z k tó re g o p rz y c h ó d szacunkow y sta n o w i w ię c e j ja k 40% szacunkowego p rz y c h o d u z całego gospodarstwa,
2. je ż e li p o d a tn ik p o d a tk u gru n to w e g o p ro w a d z i ten d z ia ł s p e c ja ln y w rozm iarach po da nych w p . l) W p ro m ie n iu
15 km . od m ia st lic z ą c y c h ponad 50.000 m ie s z k a ń c ó w ..
P od w yżkę stosow ać n a le ż y do całeg obszaru gospodar
stw a rolnego.
4. Podatnicy podatku od nieruchomości.
Podstawa w y m ia ru d a n in y o d po w ia da k w o c ie należnego p o d a tk u od n ie ru c h o m o ś c i na ro k p o d a tk o w y 1946.
Przez n a le żn y p o d a te k od nie ru ch o m o ści na ro k po da t
k o w y 1946 rozu m ieć n a le ż y k w o tę w y m ie rz o n e g o podatku.
W p rzyp a d ku , gdy n ie dokonano jeszcze w y m ia ru p o da tku na ro k 1946, przez należny p o d a te k uw aża się k w o tę p o d a t
ku , ja k a w e d łu g o b o w ią z u ją c y c h prz e p is ó w p rz y p a d n ie na ro k 1946.
W yka z i kum ulacja ulg 1 bonifikat W y k a z ulg i bonifikat:
D e k re t o d a n in ie n a ro d o w e j p rz e w id u je m ożność u z y skan ia na stę p u ją cych u lg i b o n ifik a t:
Ulgi:
1. D aninę w w y s o k o ś c i 80% staw e k o p ła c a ją p o d a tn ic y p o d a tk u o b rotow ego , k tó ry m z a lic z k i na p o d a te k o b ro to w y , będące podstaw ą w y s o k o ś c i d a n in y w ładze sk a rb o w e usta
l i ł y na p o dstaw ie ksią g h a n d lo w y c h . O uldze te j pa trz szczegółowe w y ja ś n ie n ia w y ż e j w rozd zia le 2a. „P ro w a d z ą c y k s ię g i h a n d lo w e ".
2. W y s o k o ś ć d a n in y p rz y p a d a ją c e j od p o d a tn ik ó w po
d a tk u g ru n to w e g o będzie ob niżona aż do c a łk o w ite g o z w o l
n ie n ia w p rzyp a d ku , gdy gospodarstw o ro ln e u le g io znisz
czeniu na s k u te k - działa ń w o je n n y c h lu b in n y c h przyczyn , w y w o ła n y c h s iłą w yższą w s to p n iu ponad 50%.
3. U lga w gra nicach do 50% może b y ć przyznana po
d a tn ik o m p o d a tk u g ru ntow ego , k tó rz y po sia dają gospodar
stw o ro ln e :
a) u tw o rzo n e w z w ią z k u z przebudow ą u s tro ju rolne go na m o c y d e k re tu z dnia 6 w rze śnia 1944 r. o przeprow adze
n iu re fo rm y ro ln e j: gospodarstw a, k tó re w z w ią z k u z prze
b u d o w ą u s tro ju ro ln e g o z o s ta ły u p e łn o ro la io n e , m ogą ko-
' rzystać z te j u lg i t y lk o w sto su n ku do g ru n tó w , o k tó re zo
s ta ły pow iększone,
b) pozostałe po osobach p rz e s ie d la ją c y c h się do Z w ią zku S o c ja lis ty c z n y c h R e p u b lik Rad, o b ję te w posiadanie w ro k u 1946 w stanie zniszczonym !
c) na Z ie m ia ch O dzyska nych, o b ję te w ro k u 1946 w stanie zniszczonym ;
d) d o tk n ię te w ro k u 1946 k lę s k a m i ż y w io ło w y m i, je ż e li w yrządzona strata przekracza 25% szacunkow ego p rz y c h o du z ty c h gospodarstw .
4. U lg a w gra nicach do 25% może b y ć przyznana p o d a tn ik o w i gru n to w e g o n ie po siadającem u k o n ia ani k ro w y , a w p rz y p a d k u , gd y obszar gospodarstw a ro ln e g o p rz e k ra cza 10 ha — posiądającem u nie w ię c e j niż je dn ego k o n ia lu b je d n ą k ro w ę .
5. W w y ją tk o w y c h , gospodarczo uza sad nio nych p rz y padkach, w ys o k o ś ć d a n in y od p o d a tn ik ó w p o d a tk u g ru n tow ego, od nie ru c h o m o ś c i i o b ro to w e g o może b y ć o b n i
żona w granicach do 20%.
Bonifikaty:
1. P o d a tn ic y p o d a tk u g ru ntow ego , od n ieru chom o ści i ob rotow ego , k tó rz y s u b s k ry b o w a li P rem iow ą Pożyczkę O d b u d o w y K ra ju 1946 r. w w y s o k o ś c i o d p o w ia d a ją c e j za
le ce n io m w ła ś c iw e g o k o m ite tu o b y w a te ls k ie g o 1 w p ła c ili całą s ub skrybo w an ą sumę, o trz y m u ją b o n ifik a tę w w y s o k o ś c i 25% w y m ie rz o n e j daniny.
2. P o d a tn ic y p o d a tk u g ru ntow ego , od nieru chom o ści i ob rotow ego , k tó r z y w te rm in ie do d n ia 31 g ru d n ia 1946 r.
w p ła c ą 75% d a n in y p rz y p a d a ją c e j im do uiszczenia, k o r z y stają z b o n ifik a fy po z o s ta ły c h 25% należności.
Kumulacja:
M ożna uzyskać ulgę a lbo z p. 2) albo z p. 3), je d n a k ie p rzyzn a n ie je d n e j z ty c h u lg w y k lu c z a m ożność u zyska nia u l g i z p. 4) lu b p. 5).
M ożna uzyskać k u m u la c ję na stę p u ją cych u lg :
a) z p. 5) i rów no cześnie z p. 1) a nadto b o n ifik a tą z p. 1). N ie m ożna je d n a k uzyskać u lg i z p, 1} je ż e li k o rz y s ta się z b o n l i l k a t y z p. 2) (w p ła ta 75% d a n in y do dn ia 31 g ru d n ia 1946 r.),
b) z p. 5) i równo cześnie z p. 4).
Podwyżka daniny:
W y s o k o ś ć d a n in y m oże b y ć podw yższona d la p o d a t
n ik ó w p o d a tk u g ru ntow ego , o d n ie ru c h o m o ś c i i o b rotow ego (łącznie z ry c z a tto w c a m i) do 50%,
P od w yżka nie może nastąpić w p rz y p a d k u p rzyzn a n ia ulg z p. 1) do 5), a także w sto su n ku do p rz e d s ię b io rs tw pa ń s tw o w y c h , sam orządow ych, oraz p o zo sta ją cych p o d za
rządem p a ń s tw o w y m lu b sam o rząd ow ym i do s p ó łd z ie ln i, a na dto w p rz y p a d k u k o rz y s ta n ia z b o n i i i k a t y z p. 2) (w p ła cenie d o d n ia 31 g ru d n ia 1946 r.), tzn., że ci, k tó r z y k o rz y s ta ją z b o n ifik a ty na s k u te k s u b s k ry b o w a n ia P. P. O. K.
m ogą b y ć o b ję c i p o d w yżką , chyb ą że k o rz y s ta ją ró w n o cześnie z je d n e j z ulg.
N ie n a le ż y zapom inać, że b o n ifik a ty o d p is u je się tylko na wniosek osoby zainteresowanej a nie z urzędu)
Rozporządzenie o księgach handlowych uproszczonych i podatkowych
.
Z d n ie n f 1 lip c a 1946 w szedł w ż y c ie d e k re t z d n ia 16 m a ja 1946 r. o po stępo w a niu p o d a tk o w y m .
D e k re t te n odm ie nnie od up rze d n io o b o w ią z u ją c e j O r d y n a c ji P o d a tko w e j re a liz u je tezę, że nie w ładze p o d a tko w e p o d a tn ik o w i, lecz p o d a tn ik w obec w ła d z y p o d a tk o w e j o b o
w ią z a n y je s t prze p ro w a d zić d o w ó d na o ko liczn o ść o k re ś le n ia p o d s ta w y o p o d a tk o w a n ia ob c ią ż a ją c y c h -go zobow iązań p o d a tk o w y c h , a n alogicznie do zasady o b o w ią z u ją c e j pow oda w po stępo w a niu c y w iln y m prze d sądam i pow szechnym i.
Z zasady te j w y p ły w a , także w p ro w a d z o n y de kretem pow szechny o b o w ią z e k dla p o d a tn ik ó w p o d a tk u o b ro to w e go pro w a dzen ia księ go w ości.
Przym us pro w a dzen ia ks ią g ma na celu osiąg nię cie p ra w d y m a te ria ln e j p rz y u s ta la n iu zobow iązań p o d a tk o w y c h
(w y m ia ró w p o d a tk o w y c h ). ,
D e k re t p rz e w id u je tr z y rod zaje k s ią g i ha nd low e, u p ro szczone i poda tko w e .
0 tym , k to m a o b o w ią z e k p ro w a dzen ia ks ią g h a n d lo w y c h i ja k te k s ię g i n a le ż y p ro w a d zić, ro z s trz y g a ją prze.
p is y szczególne a nie d e k re t o po stępo w a niu p o d a tk o w y m . N a to m ia s t d e k re t u p o w a ż n ił m in is tra S karbu do w y d a n ia rozporządzenia za ró w n o o o k re ś le n iu po szczeg óln ych zasad i sposobów p ro w a dzen ia k s ią g h a n d lo w y c h , o ile te zasady i sposoby n ie są u re g u lo w a n e in n y m i prze pisam i p ra w n y m i, ja k i i cało k s z ta łc ie prz e p is ó w w zakre sie pro w a dzen ia ks ią g uproszczonych i po d a tk o w y c h .
Rozporządzenie to zosta nie w n ie d łu g im czasie o g ło szone w D z ie n n ik u U sta w R. P . j w c h o d z i on o w ż y c ie z dn.
1 s ty c z n ia 1947 r. ,
Z poszczególnych zasad i sposobów pro w a dzen ia ksią g h a n d lo w y c h , u n o rm o w a n y c h w sp om n ian ym rozporządze
niem w y m ie n ić należy: ,
a) sposób u d o k u m e n to w a n ia spisu inw en tarza,
b) nało żenie o b o w ią z k u p ro w a d z e n ia k o n tro li ilo ś c io w e j to w a ró w , s uró w có w , p ó łw y ro b ó w i m a te ria łó w po m oc
n iczych , ,
c) zasady k s ię g o w a n ia tra n k s a k c y j k o m is o w y c h ,
d) sposób k s ię g o w a n ia k o s z tó w n a b y c ia z a k u p io n y c h to w a ró w oraz k o s z tó w w y tw o rz e n ia w y ro b ó w g o to w y c h
1 p ó łg o to w y c h , ,
e) sposoby ks ię g o w a n ia k o s z tó w w y tw o rz e n ia w przed
s ię b io rs tw a c h b u d o w la n y c h , b u d o w y urządzeń te ch n icz
nych, ro b ó t zie m n ych it.p., oraz
f) sposób d o k o n y w a n ia p ra w id ło w y c h o d p isó w na am o r
tyza cję .
Rozporządzenie porusza także zagadnienie dowodów wewnętrznych o k re ś la ją c , w ja k ic h m ia n o w ic ie prz y p a d k a c h uznaje się z a p is y w księ ga ch h a n d lo w y c h za n a le ż y c ie u d o k u m e ntow ane do w o dam i w e w n ę trz n y m i.
Co do k s ią g up roszczo nych na le ży zauw ażyć, że in s ty tu c ja k s ią g up roszczo nych po w o łan a została do ż y c ia d la ty c h gru p p o d a tn ik ó w , k tó r z y pro w a dzą p rze d się b io rstw a zaro bko w e w ś rę ^ n ic h rozm iarach.
K s ię g i te i ic h sposoby; pro w a dzen ia pom yślane zo s ta ły w ta k i sposób, ab y p ro w a d z ić je m ó g ł bez w ię k s z y c h tru d ności k a ż d y o b y w a te l s to ją c y na p rz e c ię tn y m p o z io m ie w y kszta łce n ia i n ie p o s ia d a ją c y p rz y g o to w a n ia zaw odow ego w d z ie d z in ie księ go w ości.
System k s ią g up roszczo nych składa się w zasadzie z 2 ksiąg:
1. k s ię g i k a s o w e j i 2. k s ię g i ob ro tó w .
Rozporządzenie z a w ie ra szczegółową in s tru k c ję p ro w a dzenia ty c h ksią g. Is to tn ą ulgą w ic h p ro w a d z e n iu w p o ró w na n iu z k s ię g a m i h a n d lo w y m i je s t z w o ln ie n ie z o b o w ią z k u p ro w a dzen ia k o n tro li ilo ś c io w e j to w a ró w , suro w có w i p ó ł
w y ro b ó w i m a te ria łó w po m ocn iczych.
Do pro w a dzen ia k s ią g up roszczo nych o b o w ią z a n i są p o d a tn ic y nie m a ją c y o b o w ią z k u pro w a dzen ia k s ią g h a n d lo w y c h , je ż e li:
1. w y k o n u ją w y m ie n io n e w rozporządzeniu p rz e d s ię b io r
stwa, bez w zg lę d u na w yso kość o b ro tó w , Jak np. sp iże , daż to w a ró w bądź w y łą c z n ie , bądź p rze w a żn ie kupcom do da lsze j odsprzedaży, bądź p rz e d s ię b io rs tw o m p rz e m y s ło w y m lu b za k ła d o m rzem ie ś ln ic z y m do dalsze j prze
r ó b k i sprzedaż zeg arkó w , k a m ie n i szlachetnych, prze d
m io tó w w y ro b io n y c h w całości lu b w części ze z ło ta a lbo p la ty n y , p rz e d s ię b io rs tw a ga stro no m iczne z a tru d n ia ją c e w ię k s z ą ilo ś ć p ra c o w n ik ó w , m ły n y posiadające w a lc e ora z o le ja rn ie , p rz e d s ię b io rs tw a w id o w is k o w e , w re szcie c a ły szereg in n y c h p rz e d s ię b io rs tw o c h a ra k te rze usłu g o w ym .
2. w zależności od w y s o k o ś c i o b ro tu : p o d a tn ic y p ro w a d zą cy w s z e lk ie p rz e d s ię b io rs tw a (z a k ła d y ), je ż e li obTÓt o s ią g n ię ty w po prze dzającym o k re s ie ra c h u n k o w y m o b lic z o n y w sto su n ku ro czn ym w y n o s i:
J i szybsza spłata Daniny narodowej - tym uijeHsza lei siła łtuSrcza!“
- m
w p rze d się b io rstw a ch o c ha rakterze w y łą c z n ie usługo
w y jh (bez św iadcze nia rzeczy) w ię c e j n iż 1.000.000,— zł, a w po z o s ta ły c h p rze d się b io rstw a ch w ię c e j niż.2.500.000 z ło ty c h .
T rz e c im type m ksiąg, m a ją c y c h słu ż y ć p o d a tn ik o w i za do w ó d w po stę p o w a n iu p o d a tk o w y m , są księgi podatkowe.
Jest to in s ty tu c ja c a łk ie m now a w stosunkach p o ls k ic h . Polega ona na z u p e łn ie p ro s ty m sposobie n o to w a n ia z ja w is k go spo da rczych in te re s u ją c y c h w ładze p o d a tk o w e w związk-u z u sta len iem p o dstaw o p o d a tk o w a n ia p o d a tk u obrotowego.
Do p ro w a d z e n ia k s ią g p o d a tk o w y c h ob o w ią za n i są po
d a tn ic y p o d a tk u o b rotow ego , n ie m a ją c y o b o w ią z k u p ro w a dzenia a n i ks ią g h a n d lo w y c h a n i k s ią g up roszczo nych a pro w a d zą cy p rz e d s ię b io rs tw a ha nd low e lu b p rze m ysło w e a lbo z a k ła d y rzem ieślnicze.
R ó w nież p rz e d s ta w ic ie le w o ln y c h za w o d ó w a m ia n o w i
cie: lekarze, le k a rz e w e te ry n a ry jn i, d e n ty ś c i, fe lc z e rz y , ad
w o k a c i, obrońcy’- są d o w i, in ż y n ie ro w ie (geom etrzy), te c h n i
cy, ob o w ią za n i są p ro w a d z ić k s ię g i p o d a tko w o w e d łu g spe
c ja ln e g o w zo ru. ,
O bo w ią zek p ro w a d z e n ia ks ią g p o d a tk o w y c h rozciąga się na p o d a tn ik ó w p o d a tk u dochodow ego, p o b ie ra ją c y c h do chody z b u d y n k ó w , k tó r y c h ilo ś ć izb m ie s z k a ln y c h p rz e kracza 20 lu b ilo ś ć iz b u ż y tk o w a n y c h ńa z a k ła d y handlow e, prze m ysiow e lu b rzem ieśln icze przekracza 5, a k tó re p o łożone są w m ia sta ch będących siedzibą u rz ę d ó w s k a rb o w y c h lu b in n y c h z ilo ś c ią m ie szkań ców ponad 5000.
R ozporządzenie o księgach p rz e w id u je z w o ln ie n ie od o b o w ią z k u pro w a d ze n ia k s ią g p o d a tk o w y c h w bardzo n ie lic z n y c h p rz y p a d k a c h oraz w dro dze d e c y z ji d y re k to ró w izb sk a rb o w y c h na in d y w id u a ln e po da nia p o d a tn ik ó w .
Rozporządzenie ustala 5 w z o ró w k s ią g po d a tk o w y c h , m ię dzy in n y m i księ g ę zaku pu to w a ró w , księ g ę zam ów ień, księ gę d la w o ln y c h zaw odów . W ą tp liw o ś c i co do tego, czy i Jakiego ro d z a ju k s ię g i p o d a tk o w e p o d a tn ik m a pro w a dzić, rozstrzyga w ła ś c iw y urząd s k a rb o w y .
P o d a tn icy o b o w ią z a n i do pro w a dzen ia k s ią g uproszczonych mogą zam iast ty c h k s ią g p ro w a d z ić k s ię g i ha nd low e, a p o
Poradnik księgowego
Odpisy i ich metody
dza ju m a rtw e g o In w e n ta rza oraz urządzeń, s ta n o w ią c y c h własność po d a tn ik a . O dp isan ia w in n y o d p o w ia d a ć rz e c z y w i
stem u z m n ie jsze n iu się w a rto ś c i, ja k ie m u u le g a y w y ż e j w y szczególnione s k ła d n ik i w o k re s ie m ia ro d a jn y m do w y m ia ru
p o da tn ika . ,
W y s o k o ś ć tego p o trą c e n ia z ależy o d n a tu ry p rz e d m io tu . p rz y czym m ia rą w y s o k o ś c i dopuszczalnych od pisów je s t w y łą c z n ie fa k ty c z n e zużycie. Z u ż y c ie tó usta la się w w stosunku p ro c e n to w y m do k o s z tó w n a b y c ia lu b w y tw o rzen ia p rze dm io tu. W razie tru d n o ś c i w u s ta la n iu te j w a rto ści r.ależy p o s iłk o w a ć się in n ą zb liżo n ą w a rto ś c ią , ja k suma szacunku ubezpieczenia od og n ia z d o d a tk ie m 10% za fu n da m en ty — p rz y nieru ch o m o ścia ch a w ostatecznym razie w a rto ść usta lić, przez b ie g ły c h . Raz p rz y ję ta lu b ustalona w a rto ść p rze dm io tu je s t po dstaw ą odpisania z ty tu łu z u ż y c ia w la ta c h następnych.
W c e lu p rz y z n a n ia stosow anego p o trą c e n ia ty tu ie m z u życia w ładza w y m ie rz a ją c a po d a te k p o w in n a p rz y jm o w a ć bez prze pro w ad zan ia da lszych dochodzeń c o do w y s o k o ś c i fa ktyczn e g o zuż y c ia następujące n o rm y :
1. p rz y b u d y n k a c h m ie s z k a ln y c h m u ro w a n y c h . . 1%
2- p rz y b u d y n k a c h m ie s z k a ln y c h d re w n ia n y c h w zg l.
z ta k rw a n e g o m u ru p r u s k ie g o ...2%
3. p rz y b u d y n k a c h g ospodarczych m u ro w a n y c h . 1,5%
4. p rz y b u d y n k a c h gospodarczych d re w n ia n y c h . 3%
5. p rz y b u d y n k a c h fa b ry c z n y c h m u ro w a n y c h . , 3%
6. p rz y b u d y n k a c h fa b ry c z n y c h d re w n ia n y c h . 6%
7. p rz y ruchom ościach (urządzenia b iu r, k a n to ró w , k a n c e la ry j, sklepów , h o te li, p e n s jo n a tó w itp .) . 5%
R p rz y maszynach, narzędziach, urządzeniach fa b ry cznych , k o p a ln ia n y c h p ie ca ch fa b ry c z n y c h itp . 10%
9. p rz y sam ochodach i t r a k t o r a c h ...20%
w a rto ś c i prze dm io tu. ,
G d y b y p o d a tn ik ze w z g lę d ó w d la niego z ro z u m ia ły c h d o k o n y w a ł w yższych po trą ceń zaś zę s tro n y w ła d z y nasu- W obe c zbliżające go się ko ń ca b. ro k u gospodarczego,
s ta je się a k tu a ln a k w e s tia o d p is ó w na z u ż y c ie p rz e d m io tó w m a ją tk u p rze dsiębiorstw a . Różne p rz y c z y n y s k ła d a ją się na to, że n a b y ty c h p rz e d m io tó w ru c h o m y c h lu b nie-- ru c h o m y c h o w ię k s z e j w a rto ś c i i dłuższego o k re s u s łu żebności, n ie m ożem y w c a ło ś c i z a lic z y ć do k o s z tó w p ro w adzenia przedsiębiorstw a. G d y b y is to tn ie tego ro d z a ju usus zna la zł sw ą p ra k ty c z n ą to le ra n c ję , dużo spośród p rz e d s ię b io rs tw w y k a z a ło b y n ie o m a l ro k roczn ie stratę bilansow ą, z w ię k s z a ją c p o w a ż n ie stan czystego m a ją tk u . D lateg o p rz y ję ła się z w y c z a jo w o , p o p a rta zresztą usta w ą o p o d a tk u do ch o d o w ym , zasada, że z n a b y ty c h prze d
m io tó w m a ją tk u s tałe go p rz e d s ię b io rs tw a m ożna ty ik o pew ną część z a lic z y ć na k o s z ty pro w a dzen ia . M iern ikiem ustalenia corocznej wysokości odpisów Jest wartość u żyt
kowa danego przedmiotu. D la p rz y k ła d u u s ta la ją c w a rto ść u ż y tk o w ą
na la t od pisuje m y rocznie
100 1%
60 2%
20 5%
5 . / 20%
p rz y jm u ją c znaną w ty m w z g lę d z ie m atem a tyczną reg u łę tj. lic z b ę 100 p o dzielo ną przez ilo ś ć la t użyteczności.
O b<¡wiązująca do d n ia dzisiejszeg o O rd y n a c ja P od atko
w a sprzed 1. 9. 39 r. z u w z g lę d n ie n ie m zm ia n u w id o c z n io n y c h w o sta tn im d e k re c ie o p o d a tk u d o ch o d o w ym po da je s ta w k i pro ce n to w e , k tó re należy’ stosow ać p rz y d o k o n y w a n y c h coro cznych odpisach. D la p rz y p o m n ie n ia po w ta rz a m y w y ją te k z te k s tu R ozporządzenia m in is tra S k a rb u z dn ia 27. 4. 1936 r. (do a rt. 6 ust. 1 2 14).
,.Z p rz y c h o d u są po trą calne coroczne p ra w id ło w e o d p i
sania z ty tu łu zużycia b u d y n k ó w m aszyn i w s z e lk ie g o ro-
d a tn ic y o b o w ią z a n i do pro w a d ze n ia ks ią g p o d a tk o w y c h — k s ię g i ha nd low e lu b k s ię g i uproszczone.
K s ię g i uproszczone i k s ię g i p o d a tko w e są w d ru k u sta
ran ie m Z w ią z k u Z aw o do w eg o P ra c o w n ik ó w S k a rb o w y c h R. P. i uka żą się w k ró tc e w sprzedaży po cenach p rzystę p n y c h (Głos S karbow ca).
W z w ią z k u z ty ra p o d a je m y do w ia d o m o ści, że Zarząd G łó w n y Z w ią z k u Z aw odow ego P ra c o w n ik ó w S k a rb o w y c h R. P, w y d a ł w d ru k u k s ię g i uproszczone i k s ię g i po d a tk o w e
K s ię g i będą przesłane w p ie rw s z y c h d n ia c h g ru d n ia br.
w o d p o w ie d n ie j ilo ś c i za p o śre d n ictw e m p o c z ty , p rz e s y ł
k a m i w a rto ś c io w y m i be zpo średn io .n a adres poszczególnych urzę dó w s ka rb o w ych .
Z arząd y O d d z ia łó w Z w ią z k u z o rg a n iz u ją po po ro z u m ie n iu się z n a c z e ln ik a m i u rz ę d ó w s k a rb o w y c h i p r z y ic h w s p ó łu d z ia le a k c ję sprzedaży ksią g , u d o s tę p n ia ją c n a b y cie k s ią g p o d a tn ik o m po-przez re fe ra ty w y m ia ro w e
O bo w ią zek p ro w a d z e n ia k s ią g up roszczo nych bądź p o d a tk o w y c h , w zależności od ro z m ia ró w i c h a ra k te ru p rz e d się b io rs tw a , je s t pow szechny.
T y lk o w n ie lic z n y c h p rz y p a d k a c h rozporządzenie prze w id u je z w o ln ie n ie od p ro w a d z e n ia k s ią g na in d y w id u a ln e po da nia p o d a tn ik ó w — w drodze d e c y z ji d y re k to ró w izb skarb ow ych.
K s ię g i uproszczone i p o d a tk o w e będą do na bycia w urzędach s k a rb o w y c h od d n ia 15 g ru d n ia br.
C e ny ksią żek usta la się następująco;
Księga kaso w a z ł 300,—
K sięga o b ro tó w „
R a po rt o b ro tó w (paczka zaw ie
300 — ra ją c a 250 sztuk) \ „ 400,—
K sięga p o d a tk o w a N r ł 150,—
O )! . ,» 2 ,, 100.—
.. „ ,. 3 100,—
4 80.—
„ „ i» 5 150.—
A rk u s z k o n tro ln y kom ornego 10,—
-
398
-w a ły b y p rz y ję te s ta w k i p ro c e n to w e na o d p is y w ą tp liw o ś c i, v na le ży o d p o w ie d n ie dane u s ta lić przez b ie g ły c h .
M ó w ią c o m etodach d o k o n y w a n ia od pisów zw a n y c h po
wszechnie a m o rty z a c ją , s p o ty k a m y z p u n k tu w id z e n ia n a u kow eg o szereg o d m ia n a n a lity c z n y c h . N p .: d r M . K a łu s k i w sw ej p ra c y na tem at „A m o rty z a c ja ' o m a w ia następujące m e to d y (stosowane szeroko w p ra k ty c e w S tanach Z je d n o czonych) m etoda p ro s te j lin ii, m etoda re d u k c ji b ila n s o w e j, m etoda funduszu a m o rtyza cyjn e g o , m etoda a n n u ite tó w , me
toda p ro d u k c y jn a Ud. P om ijam bliższe o m ó w ie n ie w y ż e j w y m ie n io n y c h ; u nas w Polsce p ra k ty k o w a n e są d w ie m e
to d y : bezpośrednia, zw ana ró w n ie ż m etodą a k ty w n ą oraz pośrednia, c z y li tzw . pasyw na.
Pierwsza polega na ty m , że corocznie w a rto ś c ią z lo to w ą odpisu um n ie jszam y bezpośrednio s k ła d n ik i m a ją tk o w e , stałe w b ila n s ie zam knięcia, dru ga n a tom ia st na zachow aniu w b ila n s ie po s tro n ie a k ty w ó w w a rto ś c i p ie rw o tn e j, t j. za
k u p u lu b ■wytworzenia i w s ta w ie n ia po s tro n ie pa s y w ó w w y ró w n a w c z e j p o z y c ji na o d d z ie ln y m ra c h u n k u . pod nazw ą ra c h u n k u „R e z e rw y a m o rty z a c y jn e j", Funduszu a m o rty z a c yjn e g o lu b też „K a p ita łu a m o rty z a c y jn e g o ".
M e to d a ostatnia, t j. po śred nia , stosow ana w w ię k s z y c h . prz e d s ię b io rs tw a c h ma tę zaletę ,że na ro czn ym ra c h u n k u a m o rty z a c y jn y m o b ra z u je m y d o k o n a n y odpis w in te re s u ją cym nas ro k u gospodarczym , n a to m ia s t rach u n e k re z e rw y a m o rty z a c y jn e j s um u je łą c z n ie w s z e lk ie d o tą d p rz e p ro w a dzona od pisy. P rzejrzysto ść ta j m e to d y je s t w ię c lepsza, zwłaszcza p rz y p rze pro w ad zan iu a n a liz y spra w o zdan ia ra chunkow ego za k ilk a okresów .
T echniczna strona p rz e p ro w a d z a n ia od pisów w in n a się ty m oznaczać, że w księ dze a m o rty z a c y jn e j u w id o c z n io n y zostanie o d p is i w a rto ś ć każdego s k ła d n ik a m ajćjtkow ego od d zie ln ie , nieza leżn ie od m o ż liw o ś c i tw o rz e n ia pe w n ych gru p zgodnie z p r z y ję ty m i w z o ra m i zestaw u b ila n s u lu b je d n o lite g o p la n u k o n t. Zdarza s ię bo w ie m często, że n ie k tó re ze s k ła d n ik ó w ja k o n ie o d p o w ie d n ie sprze da jem y albo też z n ie p rz e w id z ia n y c h p rz y c z y n z u ż y ją się -w króts z y m , a n iż e li p rz e w id y w a liś m y , o k re s ie . U w id o c z n ie n ie u b y tk u ta k ie g o s k ła d n ik a nie nastręcza w ów czas tru d n o ś c i i p o żądana p rz e jrz y s to ś ć p rz y k o n tro li zo s ta je zachow ana.
P rz y k ła d : P rzedsiębiorstw o w y k a z u je na rach un kach k s ię g i g łó w n e j następu ją ce stałe s k ła d n ik i m a ją tk o w e :
a) N ie ru c h o m o ś c i fab ryczn e m uro w an e w a r
tość n a b y c ia . ... z ł 400.000,—
b) Ruchom ości a d m in is tra c y jn e w a rto ść
n a b y c ia z! 40.000y—
c) M a s z y n y — w a rto ś ć n a b ycia , . zł. 70.000,.—
O d p is y przeprow adzono ju ż za m in io n e 4 o k re s y g o spodarcze.
1. M e to d a bezpośrednia — a k ty w n a :
B u d y n k i fab ryczn e m urow ane
B. O. 352.000*— A m o rty z a c ja
B. Z. . .
12.000,—
340.000,—
352.000,— 352.000,—
Ruchom ości a d m in is tra c y jn e B. O tw , 32.000,—> A m o rty z a c ja
B, Z. .
2.000,—
30.000,—
32.000,— 32.000,—
/
Technika obliczania
Z b ie ra n ie m a te ria łó w ź ró d ło w y c h d la k a lk u la c ji kosz
tó w bezpośrednich o p ie ra się na k a rta c h roboczych, zapo
trzebo w a nia ch m a te ria ło w y c h , rach un kach k aso w ych . K a r ty robocze służą do o b licze nia ro b o c iz n y na poszcze
gólne zam ó w ie nia, ja k ró w n ie ż i poszczególne stan ow iska p ra c y (wg. sta w e k p ła c y ). Z apo trzebo w a nia m a te ria ło w e o b lic z o n e ilo ś c io w o , przechodzą do b iu ra m agazynow ego (w w ię k s z y c h zakładach), gdzie z o s ta ją w y c e n io n e wg. p rz y ję te g o system u cen je d n o s tk o w y c h i przekazane do b iu ra kosztów . K w e stia cen m a te ria łó w , po ja k ic h n a le ż y je p r z y j
m ow ać do k a lk u la c ji, n ie je s t dotychczas ro zstrzyg n ię ta . Jako k r y te r iu m je d n a k n a le ż y p rz y ją ć , że w ty c h gałęziach p ro d u k c ji, gdzie u d z ia ł k o s z tó w m a te ria łó w w e w s z y s tk ic h
M a s z y n y
B. O. 42.000,— A m o rty z a c ja
B. Z. • ■ ■
y zacja
7.000,—
35.000,—
42.000,— 42.000,—
A m o ri
B u d y n k i 12.000,— S tra ty i Z y s k i . 21.000,—
M a s z y n y 7.000,—
Ruchom ości 2.000 —
21.000,— 21.000,—
S tra ty i Z y s k i
Inn e s tra ty . 92.000,— Z y s k i 131.000,—
A m o rty z a c ja 21.000,—
B. Z. 18.000,—
131.000*— 131.000,—
B ilan s Z a m kn ię cia
B u d y n k i 340.000,— K a p ita ł w ła s n y 400.000 —
M a szyn y 35.000y— K a p ita ł o b cy 237.000,—
Ruchom ości 30.000,— Z ysk 18.000,-
Ś ro d k i
ob rotow e 250.000,—
655.000,— 655.000,—
II. M etod a po śred nia — pa syw n a:
B u d y n k i fa b ry c z n e m urow ane
B, O 400.000,— B. Z . 400.000,—
Ruchom ości a d m in is tra c y jn e
B. O. . . 40.000,,— B. Z. . . . 40.000,—
M as ty n y
B O . . . , 70.000,— E. Z. . 70.000,—
A m o r y za cja
Rezerwa A m o rt. 21.000,— S tra ty i Z y s k i 21.000,—
R ezerw a A m o rty z a c y jn a
B. Z. 105.000,— CQ ó 84.000,—
A m o rty z a c ja 21.000,—
105.000,— 105.000,—
S tra ty i Z y s k i
in n e s tra ty , 92.000,— Z y s k i . 131,000,—
A m o rt. . 21.000,—
B. Z. . . . 18.000,—
131.000,— 131.000,—
B ilan s 2 i t-M rO & *
B u d y n k i 400.000,— K a p ita ł w ł. 400,000,—
M a szyn y 70.000,— Rezerwa
Ruchom. 40.000,— A m o rty z a c y jn a 105.000,—
Ś ro d k i K a p ita ł o b c y 237.000,—
ob rotow e 250.000,— Z ysk 18.000,—
760.000,— 760.000,—
mgr M . Now icki.
kosztów własnych
w y ro b a c h danego p rz e d s ię b io rs tw a u trz y m u je się na je d n a k o w y m poziom ie, nie na le ży do liczać k o s z tó w w s p ó ln y c h a p ro w iz a c ji m a te ria ło w e j do cen je d n o s tk o w y c h , n a tom ia st gdzie koszt m a te ria łó w sta n o w i n is k i p ro ce n t k o s z tó w bez
po śred nich , bądź też przeważa, d o lic z a n ia k o s z tó w w s p ó l
n y c h nie m ożna le kce w a żyć, p rz y czym ja k o czystą cenę m a te ria łu pobranego z m agazynu n a jle p ie j p rz y jm o w a ć cenę osta tn io płaconą.
W re szcie k o s z ty bezpośrednie, n ie o b ję te rob ocizną i m a te ria ła m i p o b ra n y m i ze składu, o trz y m u je się z do w o dów k a s o w y c h o b ję ty c h danym zam ów ieniem .
Dane u z y s k iw a n e z po w yższych do k u m e n tó w b iu ro ra chu nko w e k s ię g u je wg. ro d z a jó w na o d d z ie ln y c h ko n ta c h
399
poszczególnych zam ó w ie ń bieżąco z n a p ły w a ją c y c h do
wodów .
Powyższe zapisy o b o w ią z u ją ta k w stosunku do zam ó
w ie ń na sprzedaż ja k i do w łasnego u ż y tk u . N u m e ra cja ty c h zam ów ień m usi być prow adzona odrębnie.
Z bie ran ie m a te ria łó w dla k a lk u la c ji k o s z tó w w s p ó ln y c h op ie ra się na dow odach b u c h a lte ry jn y c h o d p o w ie d n io p o d z ie lo n y c h na s ta n o w iska p ra c y bądź na s taw ka ch okre so
w y c h , p rz y ję ty c h na p o dstaw ie s ta ty s ty k i z czasu ubiegłego, p r z y u w z g lę d n ie n iu o d p o w ie d n ic h k lu c z y p o d z ia łu na sta
n o w is k a pracy.
O bliczon e k o s z ty własne, p rz y zach o w a n iu zasady cią g
ło ś c i k się go w an ia , w p e w n y c h z g ó ry u s ta lo n y c h okresach czasu (¡bądź p rz y w y k o n a n iu zam ów ienia) u jm u je się w w y k a z y lic z b o w e k o s z tó w p rze dstaw ian e k ie ro w n ic tw u prze d
się bio rstw a, inż. Jerzy W i t o w s k i
r d l n e i k o m u n i k a t y *
Biuletyn
Instytutu Badania Handlu W ewnętrznego przy Akadem ii Handlow ej w Poznaniu.
U tw o rz o n y w ro k u bieżącym p rz y A k a d e m ii H a n d lo w e j w Poznaniu In s ty tu t B adania H a n d lu W e w n ętrzne go, w n a stę p u ją c y sposób c h a ra k te ry z u je sy tu a c ję na o d c in k u d y s try b u c ji w W ie lk o p o ls c e w m ie siącu lis to p a d z ie 1946 r.
Sieć d y s try b u c y jn a na obszarze W ie lk o p o ls k i b y ła w y starczająca ilo ś c io w o , n a to m ia st o rg a n iz a c y jn ie n ie na w s z y s tk ic h o d c in k a c h stała na w y s o k o ś c i zadania. Pod w zględem ilo ś c io w y m p la c ó w k i h a n d lu p a ń s tw o w e go i spódzielczego n ie o b e jm o w a ły c a łk o w ic ie terenu, w y s ta rc z a ją c y b y ł n a to m ia st aparat h a n d lu pryw a tn e g o .
Chcąc o g ó ln ie sch a ra kte ryzo w a ć p o ło żenie, na le ży s tw ie rd z ić , że w e w s z y s tk ic h 3-ch sektorach d y s try b u c ji d a je się odczuw ać b ra k to w a ró w , p rz y czym zaopatrzenie w to w a r je s t lepsze w sekto rze p re fe ro w a n y m — pa ń s tw o w y m i spółdzielczym , gorsze w sekto rze p ry w a tn y m . Poza ty m zaopatrzenie w to w a r no si c h a ra k te r g w a łto w n y c h p rz y p ły w ó w , co w s k u te k b ra k ó w dostatecznych ś ro d k ó w tra n s p o rto w y c h spraw nego i elastycznego a p ara tu p o w o d u je
b ra k cią g ło ści i ró w n o m ie rn o ś c i w zaopatrzeniu.
H u rt p a ń s tw o w y — zao pa trzo ny w m asowe to w a ry le p ie j, słabo w a r ty k u iy te k s ty ln e , k tó ry c h ja k o ś ć je s t o g ó ln ie b io rą c n ie w y s o k a . Poznań o trz y m u je p rz y d z ia ły re g u la rn ie j i ró w n o m ie rn ie j a n iż e li p ro w in c ja . O b ro ty m a ją tendencję zw yżkow ą.
H u rt spó łd z ie lc z y — zaopatrzenie w to w a r słabe i n ie rów ne, b ra k cią gło ści w zaopatrzeniu. W dalszym ciągu w y stęp ują tru d n o ś c i o rg a n iz a c y jn e , aparat je s t ro z ro ś n ię ty ale n iezg rany. O b ro ty utrzym an e z ten d e n cją za n ik u o b ro tó w sezonow ych w d zia le ro ln y m .
H u rt p ry w a tn y — o rg a n iz a c y jn ie s to ją c y na w yso kości zadania Zaopatrzony je s t je dn akże słabo w to w a r, w w ie lu w y p a d k a c h c a łk ie m n ie w ystarczające.
H u rto w n ie te k s ty ln e n ie p o s ia d a ją to w a ru w o be c p rz e j
m ow an ia na tym o d c in k u fu n k c ji h u rto w y c h przez P. Ć. H.
oraz spółdzielczość, o b ro ty z a n ik a ją . P ry w a tn y h u rt spo-.
ż y w c z y w a lc z y z b ra k ie m to w a ru , ten den cja w o b ro ta c h je s t m ocniejsza, ceny le k k o z w y ż k o w a ły a na n ie k tó re a r ty k u ły s p a d ły np. c u k ie r, kaw a.
H andel z ie m io p ło d a m i w y k a z a ł s iln e o b ro ty i dużą spraw ność o rg a n iz a c y jn ą z a o p a tru ją c w g łó w n e j m ie rze fundusz a p ro w iz a c y jn y i a k c je siewną.
P odobnie s iln e o b ro ty m ia ł ha nd el m a te ria ła m i o p a ło w y m i ale da je się zau w a żyć b ra k w ę gla . W obe c u trz y m u ją cej się p o g o d y je s ie n n e j ru c h budo w la ny, n ie do znał p o w a ż nego zaham ow ania i w z w ią z k u z ty m d a je się zauw ażyć s iln y p o p y t na m a te ria ły bu nd ow lan e, n ie s te ty n ie z n a jd u ją c y p o k ry c ia . C eny m ają ten den cję zw yżko w ą.
W b ra n ż y chem icznej ró w n ie ż b ra k to w a ró w i to n ie je d n o k ro tn ie po d s ta w o w y c h (soda), w b ra n ż y d ro g e ry jn o - aptecznej b ra k to w a ró w chociaż zaczynają się ju ż p o ja w ia ć w y r o b y k ra jo w e ale w ilo ś c i n ie w y s ta rc z a ją c e j, b ra k le k a rs tw zastępuje się częściowo le k a m i z io ło w y m i. O b ro ty silne — cen y zw yżku jące .
Branża m e ta lo w a c ie rp i na d o t k liw y b ra k to w a ró w , szczególnie na o d c in k u żelaza budow lanego, oku ć b u d o w la n y c h i m e b lo w y c h oraz na rz ę d z io w y m O b ro ty u trzym an e, ceny zw yżku jące .
D e ta l —• na o d c in k u spó łd zielczym o b ro ty u trz y m a n e i zaopatrzenie w to w a r n ie ró w n y , nie ma c ią g ło ś c i w zaopa
trz e n iu k a rtk o w y m .
W b ra n ż y te k s ty ln e j, w s k u te k w a d liw e g o fu n k c jo n o w a - na zaopatrzenia tw o rz ą się z a to ry , zwłaszcza odzieżow e ro z d z ie ln ic tw o -k a rtk o w e n ie nadąża za potrzebam i. Na
u lic a c h tw orzą się o g o n k i co je s t w id o m y m znakiem n ik łe j spraw ności a p ara tu d y s try b u c y jn e g o .
W b ra n ż y spożyw czej s y tu a c ja pod ty m w zględem przed
s ta w ia się le p ie j — aparat je s t s p ra w n ie js z y chociaż za
op atrzen ie -w to w a r je s t n ie ró w n o m ie rn e . C eny le k k o z w y ż , k o w a ły , o b ro ty utrzym ane.
S ekto r p ry w a tn y w d e ta lu w y k a z u je w zg lę d n ie lepsze zaopatrzenie w to w a r 1 ró w n o m ie rn ie js z e , chociaż b ra k je st szeregu a rty k u łó w .
T o w a r po cho dzi w w ie lu w y p a d k a c h bezpośrednio od w y tw ó rc y , cen y z w y ż k o w a ły o b ro ty w y k a z u ją m ocniejszą tendencję. W b ra n ż y te k s ty ln e j, k tó ra k o rz y s ta częściowo z h u rtu pa ństw o w eg o i n ie je d n o k ro tn ie spółdzielczego, oraz z bezpośrednich źró d e ł c e n tra ln y c h zaopatrzenie w to w a r je s t stosunkow o lepsze i w szechstronniejsze a n iż e li w sek
torze sp ó łd zielczym . O b ro ty i c e n y m a ją ten den cję z w y ż kow ą.
W po z o s ta ły c h branżach o b ro ty są utrzym an e z ten den
c ją z w y ż k o w ą p rz y cenach le k k o z w y ż k u ją c y c h . W e w s z y s t
k ic h branżach o b o k p o w a żn ych lu k a s o rty m e n to w y c h da je się zauw ażyć b ra k o p a k o w a n ia i w y s o k ie cen y na opako
w a nie , co znacznie podw yższa koszta, k tó re dochodzą w n ie k tó ry c h w y p a d k a c h dó 3% od o b rotu.
Z apo w iedź rozporządzenia o d a n in ie w y w o ła ła na han
d lu p ry w a tn y m s iln e w rażenie, zwłaszcza, że p rz y ję c ie za podstaw ę p o d a tk u ob ro to w e g o w 3 le tn ic h m iesiącach nie będzie s ta n o w iło ró w n o m ie rn e g o ro z d z ia łu ciężaru da niny.
O bron ną rę k ą w y jd ą p rze dsiębiorstw a , dla k tó ry c h m iesiące le tn ie są sezonem m a rtw y m . Poza ty m n a jm n ie j odczuje ciężar d a n in y branża apteczna, ju b ile rs k a . Bardzo s iln ie odczuje d a ninę branża zbożow a i m a te ria ły opałow e, gd yż m arża z a ro b k o w a p rz y m aso w ych o b ro ta c h je s t w ty c h branżach bardzo niska.
Banki de w izo w e
N a po d s ta w ie o k ó ln ik a K o m is ji D e w iz o w e j N r 1 z d n ia 27* w rze śn ia 1945 r. u p ra w n ie n ia b a n k ó w d e w iz o w y c h p o sia da ją obecnie:
1. B ank G ospodarstw a K ra jo w e g o , 2. P a ń s tw o w y B ank R o ln y , 3. B ank H a n d lo w y w W arszaw ie, 4. B ank Z w ią z k u S półek Z a ro b k o w y c h , 5. B ank G ospodarstw a S półdzielczego, 6. B ank Polska Kasa O p ie k i,
7. Pocztowa Kasa O szczędności, zaś u p ra w n ie n ia ag e n tó w d e w iz o w y c h :
1. K om u na lna Kasa Oszczędności m. G d y n i w G dyn i, 2. P olskie B iu ro P od róży „ O rb is " ,
3. B ank L u d o w y Spółdz. z odp. n ieo gr. w R y b n ik u . W e w s z e lk ic h sprawach, k tó re w m y ś l prz e p is ó w de
w iz o w y c h w y m a g a ją zezw ole nia K o m is ji D e w iz o w e j, n a le ż y zw racać się bądź bezpośrednio do B iu ra K o m is ji D e
w iz o w e j (W arszaw a, u l. F re d ry 8), bądź za p o ś re d n ic tw e m jednego z p rz e d s ię b io rs tw b a n k o w y c h , p o s ia d a ją c y c h u p ra w n ie n ia ba n ku dew izo w e go lu b agenta dew izow ego.
W Y S T A W C Y T A R G Ó W P O Z N A Ń S K IC H .
Izba P rze m ysło w o -H a n d lo w a w Poznaniu, u l. M ic k ie w i- ęza 31 w z y w a w s z y s tk ic h zain te re s o w a n y c h w y s ta w c ó w T a rg ó w P oznańskich ze swego o k rę g u o p o d a n ie do Iż b y p o w ie rz c h n i s toisk, ja k ą m a ją zam iar u ż y tk o w a ć na n a j
b liższych T arga ch Poznańskich, k tó re odbędą się z po cząt
k ie m m a ja 1947 r.
W y s ta w c o m z poza o k rę g u poznańskiego zaleca się ró w n ie ż zgłaszanie p o w ie rz c h n i do s w y c h w ła ś c iw y c h Izb P rzem ysłow o -H a ndlow ych -
