05.2021 0 5 . 2 0 2 1
WYDANIE OCEANICZNE SEKRETY WALENI • RATUNEK DLA RAF • ŻYCIE W MORZU ŚRÓDZIEMNYM • ROBERT BALLARD 9 771507 596105
ISSN 1507-5966 INDEKS 29588405
CENA 14,99 ZŁ (W TYM 8% VAT) R A F Y K O R A L O W E :
B I O L O G I C Z N Y K L E J N O T Z I E M I P O D P R E S J Ą
R O B E R T B A L L A R D : C Z Ł O W I E K , K T Ó R Y S P E N E T R O WA Ł O C E A N Y
W Y D A N I E O C E A N I C Z N E
WALENI
SekretySĄ SPOŁECZNE, CIEKAWSKIE, SKORE
DO ZABAWY.
ZUPEŁNIE JAK MY.
001_cover_NG_0521_pl.indd 2
001_cover_NG_0521_pl.indd 2 06.04.2021 16:38:5606.04.2021 16:38:56
SALONY SUBARU POZOSTAJĄ OTWARTE, A DODATKOWO JESTEŚMY DOSTĘPNI RÓWNIEŻ NA:
Nasze salony pozostają otwarte, jednak rekomendujemy zdalny kontakt – również poprzez Skype i WhatsApp. Nasi pracownicy zaprezentują w rozmowie wideo interesujący Państwa model i odpowiedzą na pytania – tak, jak odbyłoby się to w salonie. Dostarczymy również dokumenty zakupu pod wskazany adres, na życzenie pomożemy w rejestracji samochodu i dostarczeniu go do nowego właściciela.
FORESTER e-BOXER
SPECIAL EDITION
NAJLEPSZY W KLASIE 2019 (SMALL OFF-ROAD/MPV)
STAŁY NAPĘD WSZYSTKICH KÓŁ SYMMETRICAL AWD SILNIK SUBARU BOXER
SYSTEM WSPOMAGANIA KIEROWCY EYESIGHT™
SUBARU GLOBAL PLATFORM
M A J | N A W S T Ę P I E
T E K S T A G N I E S Z K A F R A N U S Z D J Ę C I E D A V I D D O U B I L E T
Zaproszenie do wodnego świata
W 2018 r. fotograf David Doubilet towarzyszył naukowcom na Wielkiej Rafie Koralowej, gdzie pobierali próbki koralowców, które przetrwały epizod bielenia.
Pośród łat śmierci wznosiły się koralowce drzewiaste, sięgając po słońce – zanotował.
WCIĄŻ TYLE DO ODKRYCIA. To hasło wydaje się szczególnie aktualne w przypadku oceanów – najbardziej tajemniczych i najmniej zbadanych przestrzeni na naszej planecie. Choć pokrywają 70 proc. jej powierzchni, znamy zale- dwie 5 proc. tego, co w sobie kryją.
Do tej pory mniej ludzi dotarło na naj- głębsze dno oceanu niż na Księżyc.
To może wydawać się zaskakujące, zważywszy że oceany są siedliskiem bioróżnorodności, domem dla mnó- stwa gatunków żywych stworzeń – od mikroskopijnych po największe na Ziemi – w tym tysięcy wciąż jeszcze nieopisanych. Oceany wytwarzają rów- nież ok. 50 proc. tlenu, którym oddy- chamy, regulują klimat, a jednocześnie stanowią wczesny detektor globalnych zmian, których często doświadczają jako pierwsze.
Dlatego właśnie niniejsze wyda- nie National Geographic w całości poświęcamy oceanom, ich tajemniczej
głębi i znaczeniu, jakie mają dla nas.
Opowiemy o historii ich eksploracji, najnowszych odkryciach, nękających je problemach. O ich przyszłości, z którą związany jest również dobrostan naszego gatunku. Wszyscy bowiem jesteśmy od nich – w większym lub mniejszym stopniu – zależni. A chro- niąc je i dbając o nie, chronimy naszą przyszłość. Bo czyż jest ona możliwa bez wody?
Dbałość o naturę i zdrowie planety skłoniła nas również do kolejnych proekologicznych działań. Miło nam Państwa poinformować, że od tego wydania magazyn National Geo- graphic będzie drukowany na papierze w 100 proc. pochodzącym z recyklingu!
Do jego produkcji nie zostało ścięte żadne drzewo. Ten papier jest przyja- zny dla środowiska i mamy nadzieję, że Państwo również go polubicie.
Dziękuję, że jesteście z nami i czytacie National Geographic. j
WYDANIE OCEANICZNE
003_EP 0521_pl_PP.indd 3
003_EP 0521_pl_PP.indd 3 06.04.2021 15:18:4206.04.2021 15:18:42
E K S P L O R A C J E
S P I S T R E Ś C I
M A J 2 0 2 1
R E P O R T A Ż E R E P O R T A Ż E
8 86
26
Ważna idea
Które gatunki chronić, a ze stratą których się godzić? Oto jest pytanie.
. . . .s.16 Portfolio
Ogromne zmiany środowiska wokół kopalni odkrywkowych można uchwycić tylko z góry. A z tej perspek- tywy obrazy zniszczeń bywają estetyczne.
ZDJĘCIA T. HEGEN
Na okładce Na południowym Pacyfiku cielę humbaka skupia wzrok na fotografie Brianie Skerrym
– z wzajemnością.
Skerry przez długie lata obserwował zachowania różnych gatunków waleni.
BRIAN SKERRY
28 podmorskich dni Miesięczne nurkowa- nie bez dekompresji zaowocowało pięknymi obrazami podwodnego życia Morza Śródziemnego.
T E K S T I Z D J Ę C I A L . B A L L E S TA
Wilk podmorski Dekady po odnalezie- niu na Atlantyku wraku Titanica Robert Ballard wciąż przeczesuje oceany, nieustannie ciekaw ich tajemnic i skarbów.
T E K S T R . H A RT I G A N . . . .s. 104 Sekrety waleni
Niektóre gatunki wiel- kich wodnych ssaków mają własne tradycje kulturowe i dialekty, czyli coś, co wcześniej uznawaliśmy za moż- liwe do wytworzenia tylko przez człowieka.
TEKST C. WELCH ZDJĘCIA B. SKERRY
Planeta oceanów Oceany zajmują 70 proc. powierzchni Ziemi. Dlatego wszystko, co się z nimi dzieje, ma wpływ na to, co jest poza nimi.
TEKST MATTHEW W. CHWASTYK ORAZ I. BERMAN-VAPORIS . . . .s. 54 Rafom na ratunek Fotografie wykonane przed laty pokazują, jakie spustoszenie wśród koralowców wywołuje globalne ocieplenie.
T E K S T J . S . H O L L A N D Z D J Ę C I A D. D O U B I L E T I J E N N I F E R H AY E S . . . .s. 60
004_TC 0520_pojedynczy_pl.indd 4
004_TC 0520_pojedynczy_pl.indd 4 06.04.2021 16:07:1906.04.2021 16:07:19
HP1077253 L'or Origins page in NatGeo 175x254 v03.indd 1 02.10.19 15:57
Untitled-32 1 04.11.2020 09:24
