Amerykańsko-irańskie wymiany sportowe

Stany Zjednoczone i Iran należały do bliskich sojuszników za czasów rządów w Iranie proamerykańskiego szacha Mohammeda Rezy Pahlawiego, ale po jego obaleniu w styczniu 1979 roku oraz w efekcie zajęcia ambasady USA w Tehera-nie przez radykalnych studentów islamskich 7 kwietnia 1980 roku USA zerwały stosunki dyplomatyczne z Iranem, oba państwa zaś silnie się zantagonizowały. Ogólnie stosunki pomiędzy nimi pozostają napięte do chwili obecnej, aczkolwiek w różnych okresach ich stan w pewnym stopniu się zmieniał. W drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych prezydent USA Bill Clinton podjął starania, aby odnowić stosunki z Iranem. Tymczasem w Teheranie w 1997 roku na prezydenta wybra-no bardziej postępowego polityka Mohammeda Chatamiego, co także wpłynęło na zwiększenie szans na zmianę w relacjach dwustronnych267. Jednym z narzę-dzi kształtowania w tym czasie stosunków pomiędzy tymi państwami była dy-plomacja sportowa, aczkolwiek nie była ona powiązana z konkretną dyscypliną

267 G. Amado, R. Amato, Some Distinctive Characteristics of Transitional Change, [w:]

sportową, podobnie jak w wypadku kontaktów sportowych pomiędzy Koreą Pół-nocną i Południową.

Dużą rolę przy nawiązywaniu współpracy o  charakterze pozytywnej dy-plomacji sportowej pomiędzy Iranem a Stanami Zjednoczonymi przypisuje się osobom sprawującym władzę w  poszczególnych państwach. Prezydent Chata-mi po objęciu urzędu powiedział w wywiadzie dla amerykańskiej stacji telewi-zyjnej CNN, że wymiana kulturalna pomiędzy USA a Iranem mogłaby pomóc w „zburzeniu ściany nieufności”268. Amerykanie początkowo próbowali otwarcia poprzez tradycyjne kontakty dyplomatyczne269, ale Chatami był zwolennikiem kontaktów międzyludzkich jako narzędzia przełamywania lodów270. Wynika-ło to także z uwarunkowań wewnętrznych, bowiem irańscy konserwatyści oraz Najwyższy Przywódca Ali Chamenei utrzymali konfrontacyjny ton względem USA271. Przejawem takich kontaktów typu people-to-people były właśnie różne

formy wymian sportowych, do których miało wkrótce dojść.

W badaniach nad dyplomacją sportową pomiędzy USA a Iranem najczęściej przytaczany jest mecz piłkarski mistrzostw świata w piłce nożnej w 1998 roku pomiędzy ich reprezentacjami. Wcześniej jednak doszło do innego, może nawet bardziej istotnego wydarzenia, jakim była wizyta amerykańskiej drużyny zapaś-niczej w Iranie i jej udział w turnieju Takhti272. Walnie przyczyniła się do tego amerykańska organizacja pozarządowa Search for Common Ground działająca na rzecz zbliżenia pomiędzy dwoma państwami273. Warto dodać, że turniej ten był bardzo popularny w Iranie – był transmitowany przez narodową telewizję 268 Case Study: Iran and the United States, http://www.culturaldiplomacy.org/pdf/

case-studies/cs-martinmilinski.pdf [dostęp: 26.08.2015].

269 W  październiku 1997  r. za pośrednictwem ambasady Szwajcarii w  Teheranie

wysłano propozycję spotkania bez warunków wstępnych, które miałoby się odbyć we wskazanym miejscu w Iranie i w którym mieliby wziąć udział trzej wysoko postawieni przedstawiciele USA. Z kolei w maju 1998 r. podczas wizyty w Arabii Saudyjskiej wi-ceprezydent USA Al Gore poprosił księcia Abdullaha o zorganizowanie bezpośrednich rozmów pomiędzy Teheranem a Waszyngtonem. Międzyrządowe kontakty były

utrzy-mywane, ale w środowisku multilateralnym, np. w ONZ. L. Kriesberg, Realizing Peace.

A Constructive Conflict Approach, Oxford 2015, s. 167.

270 H.E. Chehabi, Sports Diplomacy between the United States and Iran, „Diplomacy

& Statecraft” 2001, vol. 12, no. 1, s. 89–90.

271 S.  Pietrzykowski, Sport jako alternatywne narzędzie dyplomacji na przykładzie

relacji amerykańsko-irańskich po 1979 roku, „Dzieje Najnowsze” 2017, t. 49, nr 3, s. 249.

272 Była to pierwsza amerykańska delegacja w Iranie od 1979 r. J. Goldberg,

Spor-ting Diplomacy…, s. 68.

273 C. Hauss, Comparative Politics. Domestic Responses to Global Challenges, Stanford

2015, s. 383; D. Kessler, The Citizens’ Affair: Sports and Tourism in Post-1998 United

i budził duże zainteresowanie274, gdyż zapasy stanowią w Iranie jeden ze sportów narodowych.

Podczas turnieju Amerykanie byli bardzo dobrze odbierani przez publicz-ność i trudno było dostrzec z jej strony jakąkolwiek wrogość. Pojawiały się przy tym wzajemne gesty dobrej woli, gdy przykładowo jeden z amerykańskich za-wodników, Zeke Jones, pomachał miniaturową flagą Iranu, w odpowiedzi na co widzowie zaczęli skandować: „Ameryka, Ameryka!”. Symboliczny był też ser-deczny, przedłużony uścisk po walce Melvina Douglasa i  Abbasa Jadidiego275. Co więcej, z trybun rozlegały się też okrzyki popierające prezydenta Chatamiego w chwili, gdy w hali pojawił się konserwatywny polityk Ali Akbar Nategh Nuri. Wskazywało to na głęboką przemianę nastawienia tradycyjnie antyamerykań-skiej opinii publicznej w Iranie. Wydaje się, że dostrzegła to administracja amery-kańska, prezydent Clinton przyjął bowiem drużynę zapaśników po jej powrocie do USA, a także zachęcał innych Amerykanów do uczestniczenia w wymianach z Iranem276.

W sytuacji tej można zidentyfikować pewien mechanizm odnoszący się do wykorzystywania dyplomacji sportowej przez państwa, którym zależy na popra-wie wzajemnych stosunków. W warunkach niesprzyjających nawiązaniu otwar-tego dialogu lub je wykluczających za gest inicjujący zbliżenie może posłużyć wystosowanie przez federację sportową zaproszenia do towarzyskiej rywalizacji sportowej. W tym wypadku widoczne było ponadto pozytywne nastawienie do ewentualnej zmiany w stosunkach politycznych społeczeństwa Iranu. Trzeba też podkreślić, że kontakt taki nie byłby możliwy (o  czym świadczą wcześniejsze nieudane inicjatywy) bez pojawienia się bardziej skorego do dialogu ze Stanami Zjednoczonymi prezydenta Chatamiego oraz bardziej otwartego względem Ira-nu stanowiska prezydenta Clintona.

W kwietniu 1998 roku doszło do wizyty w USA reprezentacji Iranu w zapa-sach przy okazji odbywającego się tam Pucharu Świata. Nie była to więc wymiana tożsama z opisaną powyżej, aczkolwiek na uwagę zasługuje to, że Amerykanie nie odwzajemnili gościnności Irańczyków i wjeżdżający na teren USA irańscy zapaśni-cy przeszli na lotnisku dwugodzinną kontrolę bezpieczeństwa, która została bar-dzo negatywnie odebrana w Iranie. Aby załagodzić powstałe napięcie, Biały Dom zaprosił Irańczyków na specjalne zwiedzanie Muzeum Powietrza i  Przestrzeni Instytutu Smithsoniańskiego prowadzone przez biegłą w języku perskim amery-kańską Sekretarz Zdrowia i Opieki Społecznej Donnę Shalalę, rozgoryczeni Irań-czycy odrzucili jednak tę propozycję. Mimo urazy udało się przekonać irańskich

274 J. Asgharirad, U.S. Diplomacy towards Iran during the George W. Bush Era, Berlin

2012, s. 91.

275 D. Kessler, The Citizens’ Affair…, s. 41–42.

zapaśników do wzięcia udziału w  odbywających się w  Nowym Jorku w  lipcu 1998 roku Igrzyskach Dobrej Woli (Goodwill Games), po wcześniejszym

ustale-niu, że zawodnikom nie będą pobierane odciski palców na granicy. Także i tym razem doszło do kontrowersji, jako że w trakcie zawodów grupa emigrantów irań-skich wykrzykiwała hasła skierowane przeciwko rządowi irańskiemu. Pomijając jednak ten incydent, drużyna Iranu pozytywnie odebrała wizytę, mówiono nawet o „otwarciu dialogu”277. Należy tutaj podkreślić, że stosunki Iranu i USA wciąż były bardzo „delikatne” i „wrażliwe”. Incydent na lotnisku, który wynikał z amerykań-skich procedur, mógł zatem zniweczyć powolnie budowane zbliżenie. Pobieranie odcisków palców kojarzy się bowiem z takim traktowaniem przestępców i chociaż dzisiaj w epoce globalnego zagrożenia terrorystycznego sytuacja ta uległa zmianie, trzeba pamiętać, że pod koniec lat dziewięćdziesiątych realia były zgoła inne. Wy-daje się jednak, że zdarzenie to nie zaprzepaściło wcześniejszych starań obu stron.

Na uwagę w kontekście roli sportu w rozwoju relacji amerykańsko-irańskich za-sługuje także wspomniany mecz piłkarski z rozgrywanych we Francji w 1998 roku mistrzostw świata, do którego doszło nie w sposób zamierzony, ale w wyniku lo-sowania grup turnieju. Po zakwalifikowaniu się Iranu do mistrzostw wybuchły na tym tle spory wewnętrzne, z których zwycięską ręką wyszli zwolennicy prezyden-ta Chaprezyden-tamiego. Usprezyden-talono wtedy, że udział w mundialu będzie okazją do zmiany międzynarodowego wizerunku tego państwa. Zawodnicy mieli przystępować do rywalizacji schludni, dokładnie ogoleni oraz mieli wręczać przeciwnikom przed meczami bukiety kwiatów278. W zachowaniu tym można dostrzec ważną funkcję dyplomacji sportowej, to jest przezwyciężanie stereotypów – przez schludny wy-gląd i kulturalne zachowanie irańscy piłkarze mieli uderzać w utarte wyobrażenie Irańczyka jako „złośliwego i antyzachodniego wojownika”279.

W związku z mającym się odbyć meczem USA–Iran służby dyplomatyczne obu państw podjęły próbę jego wykorzystania do poprawy wzajemnych relacji. Świadczyły o tym choćby wypowiedzi polityków – przykładowo amerykańska sekretarz stanu Madeleine Albright mówiła o chęci stworzenia „mapy drogowej prowadzącej do normalnych stosunków” oraz o dużym szacunku dla nauk mo-ralnych islamu280, natomiast Bill Clinton podkreślał, że Iran zmienia się na lep-sze281, a zbliżający się mecz piłkarski będzie „krokiem naprzód w celu

zakończe-277 J. Asgharirad, U.S. Diplomacy towards Iran…, s. 92–93; D. Kessler, The Citizens’

Affair…, s. 42.

278 H.E. Chehabi, Sports Diplomacy…, s. 99.

279 D. Kessler, The Citizens’ Affair…, s. 40.

280 G. Amado, R. Amato, Some Distinctive Characteristics…, s. 107.

281 L. Marlowe, Iran and US Use Football to Score Diplomatic Goals, „The Irish Times”,

23.06.1998, http://www.irishtimes.com/news/iran-and-us-use-football-to-score-diplo-matic-goals-1.165937 [dostęp: 18.08.2015].

nia napięcia pomiędzy narodami”. Po meczu zaś pogratulował zespołowi Iranu282. W swoich oficjalnych wypowiedziach strona irańska była mniej otwarta, a gesty dobrej woli miały w jej wypadku bardziej subtelny charakter: dla każdego piłka-rza irańskiego obecnego na boisku podczas rozpoczęcia spotkania przygotowano białą różę – symbol pokoju w Iranie283. Ponadto kwiaty, a także srebrna taca her-baciana zostały podarowane piłkarzom amerykańskim284. Przed meczem zawod-nicy obu drużyn mieli być też poinstruowani, aby grali w sposób kulturalny285.

Choć pozytywne nastawienie obu krajów do tego wydarzenia było wyraź-nie widoczne, na drodze do osiągnięcia za jego sprawą jakiegokolwiek zbliżenia piętrzyły się rozliczne problemy. Pierwszym było choćby tylko to, że na potrze-by rozgrywek Iran został określony jako „Zespół B”, a Stany Zjednoczone jako „Zespół A”. Zgodnie z regulaminem FIFA podczas przedmeczowego uściśnięcia dłoni zespół B podchodzi do zespołu A. Tymczasem irański Najwyższy Przywód-ca Ali Chamenei zakazał drużynie podchodzenia do Amerykanów. Po negocja-cjach prowadzonych przez obsługującego mecz z ramienia FIFA, a urodzonego w Iranie Mehrdada Masoudiego, udało się ustalić, że to Amerykanie podejdą do Irańczyków w celu przywitania. Pojawił się także problem z antyirańską organi-zacją Mujahedin Khalq. Kupiła ona siedem tysięcy biletów na ów odbywający się w Lyonie mecz i planowała zorganizować w jego trakcie protest. W związku z tym organizatorzy poinstruowali realizatorów transmisji, aby nie pokazywali zajmo-wanych przez jej wysłanników części trybun286. Ostatecznie członkowie organi-zacji w połowie meczu założyli koszulki i wyjęli flagi w kolorach żółtym i białym, aby zademonstrować, że opozycja irańska wciąż żyje, doprowadzając nawet do chwilowego przerwania meczu287.

Pomimo tych kłopotów mecz przebiegał w sposób przyjacielski i był pełen po-kojowej symboliki. Poza wspomnianą wcześniej wymianą prezentów i wręczeniem przez Irańczyków kwiatów Amerykanom wyjątkowo długo trwały uściski dłoni między zawodnikami przed meczem. Co więcej, obie drużyny zamiast oddziel-nie, zapozowały do pamiątkowego zdjęcia wspóloddziel-nie, obejmując się wzajemnie288.

282 H.E. Chehabi, Sports Diplomacy…, s. 99.

283 N.  Billingham, 98: The Most Politically Charged Game in World Cup History,

FourFourTwo, 6.06.2014, http://www.fourfourtwo.com/features/98-most-politically--charged-game-world-cup-history#X4Hgu7CXPiXYus4j.99 [dostęp: 18.08.2015].

284 L. Marlowe, Iran and US…; G. Amado, R. Amato, Some Distinctive

Characteri-stics…, s. 108.

285 H.E. Chehabi, Sports Diplomacy…

286 N. Billingham, 98: The Most Politically Charged…

287 S. Abooali, Wrestling with Diplomacy: The United States and Iran, [w:] Case

Stu-dies…, s. 137.

288 L. Marlowe, Iran and US…; G. Amado, R. Amato, Some Distinctive

Po meczu nastąpiła tradycyjna wymiana koszulek. Oba zespoły otrzymały też na-grodę fair play przyznaną przez FIFA w lutym 1999 roku289. Wszystko to w dużym stopniu wynikało zapewne z instrukcji, jakie zawodnicy otrzymali od swoich władz, jednak można tu dostrzec także wpływ samych sportowców na pokojową symbolikę widowiska. Jak powiedział jeden z amerykańskich zawodników Eric Wynalda, mecz był „wspaniałą szansą, aby piłka nożna zbliżyła dwa narody”, i dodał: „pomiędzy dwoma państwami istnieją oczywiste różnice polityczne, ale jako dyplomaci sportu możemy wyjść i pokazać, że są ważniejsze rzeczy, jak stosunki międzyludzkie”290.

Jeżeli chodzi o wynik meczu, był on korzystny dla Iranu, którego reprezenta-cja wygrała 2:1. Było to pierwsze w historii tego państwa zwycięstwo w finałach mistrzostw świata w piłce nożnej. Zostało odebrane z wielką radością, podobnie jak wcześniej awans do finałów mistrzostw świata po pokonaniu Australii291. Irań-czycy nie eksponowali jednak swojej wyższości nad Amerykanami, a raczej „nowy wizerunek” i „powrót do normalności”. Warto zauważyć, że irańscy politycy sta-rali się w dyskretny sposób wykorzystywać zwycięstwo sportowe, aby wzmacniać pojednanie. Chatami mówił o zwycięstwie jedności narodowej wszystkich Irań-czyków bez względu na ich poglądy polityczne oraz o konieczności nauczenia się tolerancji względem innych, pomimo różnic292. I dodawał skromnie w kon-tekście meczu, że „oczywiście przyjemniej jest, kiedy wynik ciężkiej pracy jest zwycięski”. Zgoła inne stanowisko prezentował natomiast ajatollah Ali Chame-nei, który stwierdził, że zwycięstwo ma związek z rewolucją i wojną przeciwko Irakowi, a zaraz po meczu oznajmił: „dziś, ponownie, silny i arogancki przeciwnik poczuł gorzki smak porażki w starciu z nami”293. Jednak nawet tego rodzaju sądy konserwatywnych przywódców irańskich nie podważyły dyplomatycznego suk-cesu związanego z meczem, jako że dominowały wypowiedzi utrzymane w du-chu oświadczenia prezydenta Chatamiego. Podobny ton miały też wypowiedzi przedstawicieli administracji amerykańskiej, choć i tak za najważniejsze działanie na rzecz zbliżenia należy uznać postawę samych piłkarzy.

Po meczu pojawiły się opinie, że uczynił on więcej dla naprawy relacji dwu-stronnych niż dekady dyplomacji294 oraz miał wielki potencjał, jeśli chodzi

o pro-289 H.E. Chehabi, Sports Diplomacy…, s. 99.

290 S. Kianpour, John Kerry, Iran and Football Diplomacy, BBC News, 2.06.2014,

http://www.bbc.com/news/blogs-echochambers-28114865 [dostęp: 18.08.2015].

291 N. Billingham, 98: The Most Politically Charged…

292 G. Amado, R. Amato, Some Distinctive Characteristics…, s. 108.

293 H.E. Chehabi, Sports Diplomacy…, s. 99–100. Warto nadmienić, że Chamenei

niejednokrotnie wskazywał, iż postrzega sport jako narzędzie dyplomatyczne, które

roz-szerza miękką siłę Iranu. Y. Hovsepian-Bearce, The Political Ideology of Ayatollah

Khame-nei. Out of the Mouth of the Supreme Leader of Iran, Abingdon 2016, s. 137.

cesy tranzycyjne w stosunkach amerykańsko-irańskich295. Szczególną uwagę zwra-cano na jego funkcję humanizowania drugiego państwa. Jeden z obserwatorów podkreślał, że dzięki meczowi „Amerykanie byli w stanie dostrzec w Irańczykach fanów sportu i ludzi zamiast terrorystów”296. W głosach tych słyszalny jest typowy dla dyplomacji publicznej i zarazem dyplomacji sportowej wpływ poszczególnych wydarzeń czy działań przede wszystkim na społeczeństwa. W kontekście wyko-rzystywania sportu do aranżowania zbliżenia pomiędzy wrogimi sobie państwami element humanizowania wydaje się szczególnie istotny, często dochodzi bowiem do sytuacji, w której na skutek działalności informacyjnej rządów społeczeństwo wrogiego państwa jest przez wiele lat dehumanizowane i  wówczas trudno jest przywódcom politycznym dokonać nagłego zwrotu w polityce względem niego. Wtedy też otwiera się pole do bardziej technicznej współpracy w celu przetarcia szlaku dla zbliżenia politycznego – w tym wypadku poprzez sport.

Opisany wyżej mecz piłkarski można traktować jako swego rodzaju mo-ment przełomowy, jeżeli chodzi o amerykańsko-irańską dyplomację sportową, podobnie jak wcześniejszą wizytę amerykańskich zapaśników w Iranie. Obydwa wydarzenia w pewnym sensie stworzyły podwaliny pod kolejne wymiany spor-towe. I tak w 2000 roku zorganizowano w Pasadenie w USA towarzyskie spotka-nie w piłkę nożną pomiędzy reprezentacjami USA i Iranu297. Lokalizacja meczu w sąsiedztwie Los Angeles była nieprzypadkowa, gdyż w mieście tym mieszka największa populacja Irańczyków poza Iranem. Przed spotkaniem doszło oczywi-ście – jak zawsze w tego typu sytuacjach – do szeregu ustaleń dotyczących kwestii bezpieczeństwa czy przekraczania granicy, a w rozmowach na ten temat uczest-niczyli przedstawiciele obu federacji piłkarskich298. Wymiany sportowe wymaga-ją szerokich negocjacji, których prowadzenie jest bardzo utrudnione przy braku stosunków dyplomatycznych między danymi państwami. Bardzo cenne jest wte-dy pośrednictwo federacji sportowych, które dodatkowo zabezpiecza zaangażo-wane państwa przed „utratą twarzy” w razie fiaska całego przedsięwzięcia, z czym mieliśmy już do czynienia przy okazji wcześniej rozpatrywanych kazusów.

Mecz w Pasadenie zakończył się remisem 1:1299. Poza spotkaniem na poziomie reprezentacyjnym drużyna Iranu rozegrała także serię meczów przeciwko druży-nom klubowym300, zatem wymianę tę powinno się raczej rozpatrywać jako serię

295 G. Amado, R. Amato, Some Distinctive Characteristics…, s. 105.

296 D. Kessler, The Citizens’ Affair…, s. 42.

297 N. Billingham, 98: The Most Politically Charged…

298 J. Asgharirad, U.S. Diplomacy towards Iran…, s. 94.

299 Iran Mulls Football Diplomacy, „The Oman Observer”, 4.10.2013,

http://oma-nobserver.om/iran-mulls-football-diplomacy/ [dostęp: 19.08.2015].

300 S.  Khanlari, Sport, in the Name of Iranian-US Diplomacy, Your Middle East,

3.06.2014, http://www.yourmiddleeast.com/culture/sport-in-the-name-of-iranianus--diplomacy_24809 [dostęp: 19.08.2015].

spotkań niż jako pojedynczy mecz, aczkolwiek największe znaczenie miało oczywi-ście spotkanie na poziomie reprezentacji. Było ono odbierane jako sukces w kon-tekście dyplomatycznym, jednak bynajmniej nie odbiło się szerokim echem wśród społeczeństw obu państw. W Iranie mecz nie był nawet transmitowany w obawie przed antyrządowymi manifestacjami. Ponadto twierdzi się, że ewentualne płyną-ce z niego korzyści w kontekście dyplomacji publicznej zostały zaprzepaszczone w związku z wydarzeniami z 11 września 2001 roku, czego potwierdzeniem jest choćby fakt, że nie doszło do planowanego wcześniej meczu rewanżowego301.

W pierwszej dekadzie XXI wieku proces zbliżenia pomiędzy Iranem a USA gwałtownie wyhamował. George W. Bush w 2002 roku zaliczył Iran obok Iraku i Korei Północnej do „Osi Zła”, a szanse na polityczne zbliżenie obu państw zmala-ły po wyborze na prezydenta Iranu konserwatywnego Mahmuda Ahmadineżada w 2005 roku302. Było to widoczne także na polu wymian sportowych, aczkolwiek nie zostały one zakończone. Administracja George’a W. Busha kontynuowała bo-wiem chociażby rozpoczętą w trakcie kadencji Clintona serię wymian zapaśni-czych, a pięć z siedmiu wizyt drużyny amerykańskiej w Iranie było sponsorowa-nych przez rząd. Jeżeli chodzi o piłkę nożną, w 2004 roku amerykańska drużyna Los Angeles Galaxy zaprosiła reprezentację Iranu do zagrania meczu towarzyskie-go. Negocjacje były już bardzo zaawansowane, jednak pojawił się w nich impas na tle pobierania od zawodników na granicy odcisków palców, wskutek czego do meczu nie doszło. W późniejszym okresie podejmowano kolejne inicjatywy od-nośnie organizacji meczów towarzyskich pomiędzy drużynami klubowymi z obu państw, ale z tego samego powodu za każdym razem kończyły się one niepowo-dzeniem. Nieudane próby zorganizowania wymian sportowych dotyczyły też in-nych dyscyplin, takich jak kajakarstwo303. Udało się natomiast nawiązać kontakty w tenisie stołowym i koszykówce – przykładowo w lipcu 2008 roku koszykarska reprezentacja Iranu odbyła treningi z zawodnikami ligi NBA w Salt Lake City304. Mimo że w  pewnym stopniu zostały zahamowane, wymiany sportowe w  tym okresie były najpopularniejszą formą dyplomacji kulturalnej Stanów Zjednoczo-nych względem Iranu. Do inZjednoczo-nych tego typu działań można zaliczyć starania ame-rykańskich uniwersytetów, aby pozyskać studentów z Iranu305.

301 J. Asgharirad, U.S. Diplomacy towards Iran…, s. 95.

302 Zob. US-Iran Relations: A Brief Guide, BBC, 24.11.2014, http://www.bbc.com/

news/world-middle-east-24316661 [dostęp: 27.08.2015].

303 J. Asgharirad, U.S. Diplomacy towards Iran…, s. 95, 99–100.

304 B. Baktiari, Sports Diplomacy with Iran: Breaking Barriers, Bridging Differences,

„Huffington Post”, 5.09.2014, http://www.huffingtonpost.com/bahman-baktiari/ sports-diplomacy-with-iran_b_5772374.html [dostęp: 26.08.2015].

305 J. Asgharirad, U.S. Diplomacy towards Iran…, s. 26, M.S. Rahman, S. Parvez,

Ta-ming the Persians: US Public Diplomacy and Iran, „Jindal Journal of International Affairs”

Ten stan rzeczy utrzymywał się także po objęciu prezydentury w  Stanach Zjednoczonych przez Baracka Obamę. Dalej dochodziło bowiem do pewnych wymian sportowych, jednak pojawiały się także problemy przy ich organizacji. Przykładowo amerykańskim zawodniczkom badmintona podróżującym do Iranu na zawody w 2009 roku odmówiono wiz306. Nie przekładało się to, jak się zdaje, bezpośrednio na antypatie między zwykłymi ludźmi z obu państw. Świadczą o tym takie sytuacje jak ta z igrzysk w Londynie w 2012 roku, gdy świat obiegły