W YNIKI BADAŃ EMPIRYCZNYCH DOTYCZĄCYCH UŻYTECZNOŚCI ZASOBÓW NIEMATERIALNYCH W OBSZARZE INNOWACJI

Poniżej przedstawiono wyniki badań dotyczących innowacji. Oceny stopnia użyteczności badanych zasobów niematerialnych dla innowacji określono jako iloczyn rang i jednostkowych ocen, zgodnie z zasadami wie-lowymiarowej analizy porównawczej. Ostatecznie po weryfikacji formalnej i merytorycznej przyjęto wyniki badań ze 167 firm.

W tabeli 2 zestawiono wyniki badań empirycznych dotyczących skali ważności zasobów niematerialnych w sferze innowacji w badanych 167 przedsiębiorstwach. Z tabeli wynika, że zdecydowanie największy wpływ na realizację innowacji z grupy zasobów niematerialnych mają: wiedza (53%

wskazań) oraz postawy i zachowania pracownicze (34% wskazań). Margi-nalny wpływ ma image firmy (1% wskazań).

Tabela 2. Wyniki badań dotyczących pierwszorzędnego wpływu zasobów niematerialnych na innowacje

Rodzaj zasobu niematerialnego % firm typujących pierwszorzędny wpływ zasobu na innowacje

Wiedza 53%

Postawy i zachowania pracownicze 34%

Relacje sformalizowane 8%

Relacje niesformalizowane 4%

Image firmy 1%

Źródło: opracowanie własne na podstawie: [25].

Wśród firm typujących pierwszorzędny wpływ wiedzy na poziom i dy-namikę innowacji dominują duże firmy produkcyjne, oraz duże firmy usłu-gowe (czego nie pokazano ze względów edytorskich). Podobnie jest w przy-padku wpływu postaw i zachowań pracowniczych.

W tabeli 3 przedstawiono wyniki badań empirycznych dotyczących oceny stopnia wykorzystania zasobów niematerialnych w sferze innowacji w umownej skali: 1 – 10 (10 oznacza maksymalne wykorzystanie).

Tabela 3. Wyniki badań dotyczących przeciętnego stopnia wyko-rzystania zasobów niematerialnych na poziom i dyna-mikę innowacji

Rodzaj zasobu

niematerial-nego Przeciętna ocena stopnia wykorzystania potencjału zasobu na innowacje

Wiedza 6,14

Postawy i zachowania

pra-cownicze 6,55

Relacje sformalizowane 6,03

Relacje niesformalizowane 4,83

Image firmy 3,92

Źródło: opracowanie własne na podstawie [25].

Z tabeli wynika, że potencjał w inkryminowanym zakresie jest najbar-dziej wykorzystywany w obszarze postaw i zachowań pracowniczych, a na-stępnie w obszarze wiedzy. Niewielki stopień wykorzystania cechują: relacje niesformalizowane oraz image firm.

W następnej, 4 tabeli zestawiono obliczoną użyteczność badanych za-sobów niematerialnych według zasad wielowymiarowej analizy porównaw-czej.

Tabela 4. Wyniki próby określenia użyteczności zasobów niema-terialnych dla innowacji

Rodzaj zasobu

niemate-rialnego Ocena użyteczności zasobu jako iloczyn wagi zasobu i stopnia wykorzystania jego potencjału

Wiedza 0,53 x 6,14 = 3,25

Postawy i zachowania

pra-cownicze 0,34 x 6,55 = 2,22

Relacje sformalizowane 0,08 x 6,03 = 0,48 Relacje niesformalizowane 0,04 x 4,83 = 0,19

Image firmy 0,01 x 3,92 = 0,04

Źródło: opracowanie własne na podstawie: [25].

Z badań jednoznacznie wynika, że największą użyteczność wśród zaso-bów niematerialnych w kształtowaniu poziomu i dynamiki innowacji mają:

wiedza oraz postawy i zachowania pracownicze. Użyteczność relacji nie-sformalizowanych oraz image firm, jest niewielka.

Z

Z otrzymanych wyników badań wynika, że dla większości wytypowa-nych obszarów behawioralwytypowa-nych przedsiębiorstw, w tym dla obszaru inno-wacji, najbardziej użytecznym zasobem jest wiedza. W kilku jednak wypad-kach jest inaczej. Na przykład dla wykorzystywania okazji najbardziej uży-teczne są relacje nieformalne. Pełne wyniki badań dla wszystkich czterna-stu zidentyfikowanych obszarów behawioralnych, zostaną opublikowane w innych wydawnictwach.

L

:

[1] Afuah A., Strategic Innovation: New Game Strategies for Competitive Ad-vantage, Taylor & Francis Inc., February 2009.

[2] Baily M. N., Macroeconomic Implications of the New Economy [w:] Economic Policy for the Information Economy, A Symposium Sponsored by The Federal Reserve of Kansas City, Jackson Hole, 30 August – 1 September 2001.

[3] Blaetter-Miech B., Innovations Towards Sustainable Economy – the Integra-tion of Economy and Ecology in Companies, Sustainable Development, 1998, No. 6.

[4] Bogdanienko J., Zarządzanie innowacjami, Szkoła Główna Handlowa, War-szawa 1998.

[5] Brojak-Trzaskowska M., Innowacyjność przedsiębiorstwa [w:] M. Porada-Rochoń (red.), Restrukturyzacja przedsiębiorstw w procesie adaptacji do współczesnego otoczenia. Perspektywa międzynarodowa, Wydawnictwo Di-fin, Warszawa 2009.

[6] Chodyński A., Przedsiębiorczość i innowacyjność a kompetencje-aspekty stra-tegiczne, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas, Sosnowiec 2/2008.

[7] Chyłek E.K., Problematyka innowacji w Unii Europejskiej, Financing Polish Science.

[8] Dolińska M., Innowacje w przedsiębiorstwie, na rynku, w regionie, "Ekono-mika i Organizacja Przedsiębiorstwa" 2004, nr 9 (656).

[9] Drucker P.F., Innowacja i przedsiębiorczość. Praktyka i zasady, PWE, War-szawa 1992.

[10] Egbu Ch.O., Managing knowledge and intellectual capital for improved organ-izational innovations in the construction industry: an examination of critical success factors, Engineering, Construction and Architectural Management 2004, Volume: 11 Issue: 5.

[11] Fagerberg J., The Dynamics of Technology, Growth and Trade: A Schumpet-erian Perspective [w:] Hanusch H., Pyka A. (eds.), Elgar Companion to Neo-Schumpeterian Economics, Edward Elgar, Cheltenham 2007.

[12] Godin B., The New Economy: What the Concept Owes to the OECD, Research Policy 2004, Vol. 33, No. 5.

[13] Gospodarek T., Modelowanie w naukach o zarządzaniu oparte na metodzie programów badawczych i formalizmie reprezentatywnym, Wydawnictwo Uni-wersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2009.

[14] Janasz W., Ewolucja modeli procesu innowacyjnego, „Organizacja i Kierowa-nie” 2001, nr 4.

[15] Hargadon A., Sutton R.J., Building Innovation Factory, "Harvard Business Review" 2000, maj-czerwiec.

[16] Herrmann A., Tomczak T., Befurt R., Determinants of radical product innova-tions, European Journal of Innovation Management 2006, Volume: 9, Issue:

1.

[17] Hislop D., Knowledge integration processes and the appropriation of innova-tions, European Journal of Innovation Management 2003, Volume: 6, Issue:

3.

[18] Inauen M., Schenker-Wicki A., Fostering radical innovations with open inno-vation, European Journal of Innovation Management 2012, Volume: 15, Is-sue: 2.

[19] Innowacje w rozwoju przedsiębiorczości w procesie transformacji, W. Janasz (red.), Difin, Warszawa 2004.

[20] Innowacyjne przedsiębiorstwo turystyczne oparte na wiedzy, [w:] Zarządzanie organizacjami usługowymi, K. Rogoziński. A. Panasiuk (red.), Zeszyty Na-ukowe UE w Poznaniu 2010 nr 145, Wydawnictwo UE w Poznaniu, Poznań 2010.

[21] Johne A., Successful Market Innovation, „European Journal of Innovation Management” 1999, No. 2.

[22] Juchniewicz M., Grzybowska B., Innowacyjność mikroprzedsiębiorstw w Pol-sce, PARP, Warszawa 2010.

[23] Keskin H., Market Orientation, Learning Orientation, and Innovation Capabili-ties in SMEs, „European Journal of Innovation Management” 2006, Vol. 9, No. 4.

[24] Kowalik J., Innowacje jako czynnik przewagi konkurencyjności polskich przedsiębiorstw [w:] L. Sobolak (red.), Innowacyjne aspekty przedsiębiorstwa globalnego w zintegrowanej Europie, Wydawnictwo Wydziału Zarządzania Po-litechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2007.

[25] Krupski R., Piórkowska K., Użyteczność wiedzy i innych zasobów niemate-rialnych dla innowacji i replikacji w badaniach empirycznych [w:] Wiedza w gospodarce i gospodarka oparta na wiedzy. Innowacje w gospodarce opar-tej na wiedzy, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2013 (w druku).

[26] Krupski R., Osyra M., Użyteczność zasobów niematerialnych w procesach pozyskiwania i utrzymywania klientów [w:] Rola kadry kierowniczej w rozwo-ju współczesnych organizacji, Politechnika Łódzka, Łódź 2013.

[27] Leksykon Zarządzania, Difin, Warszawa 2004.

[28] Łapiński J., Działalność innowacyjna przedsiębiorstw przemysłowych w Pol-sce, [w:] Raport Innowacyjność 2010, PARP, Warszawa 2010.

[29] Łukasik P., Wpływ dyfuzji wiedzy na innowacyjność przedsiębiorstw, [http://www.exporter.pl/zarzadzanie/pme/6msp_inno3.html] (data pobra-nia: 27.10.2012).

[30] Morawski M., Metody zarządzania pracownikami wiedzy w organizacjach inteligentnych, [w:] E. Skrzypek (red.) Zarządzanie przyszłością przedsiębior-stwa Future 2002, Wydawnictwo UMCS Lublin 2002.

[31] Mroczko F., Kreowanie aktywności innowacyjnej przedsiębiorstw [w:]

H.G. Adamkiewicz-Drwiłło (red.), Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości.

Determinanty i narzędzia zdobywania przewagi konkurencyjnej, Wydawnic-two Naukowe PWN, Warszawa 2007.

[32] Okoń-Horodyńska E., Narodowy system innowacji w Polsce, Akademia Eko-nomiczna im. Karola Adamieckiego, Katowice 1998.

[33] Penc J., Innowacje i zmiany w firmie. Transformacja i sterowanie rozwojem przedsiębiorstwa, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 1999.

[34] Pichlak M., Foresight jako narzędzie kreowania innowacyjności przedsię-biorstw, „Przegląd Organizacji” 2008, nr 7-8.

[35] Pomykalski A., Zarządzanie innowacjami. Globalizacja, konkurencja, techno-logia informacyjna, PWN, Warszawa-Łódź 2001.

[36] Skrzypek E., Kreatywność pracowników wiedzy i ich wpływ na innowacyj-ność przedsiębiorstw, referat wygłoszony na V Konferencji Naukowej z cyklu

„Wiedza i Innowacje” pt. Ochrona wiedzy i innowacji, 2009.

[37] Świtalski W., Innowacje i konkurencyjność, Wydawnictwa Uniwersytetu War-szawskiego 2005.

[38] Tiwari R., Herstatt C., Assessing India's lead market potential for cost-effective innovations, Journal of Indian Business Research 2012, vol. 4, issue 2.

[39] Zaremba M., Guzowska-Wójcik M., Rytel D., Informacja patentowa źródłem wspomagania innowacji, Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej, EuroInfo 2006 nr 5 (87).

[40] Zarządzanie innowacjami technicznymi i organizacyjnymi, (red.) M. Brzeziń-ski, Difin, Warszawa 2001.

[41] Zarządzanie wiedzą w społeczeństwie uczącym się, Centrum Badań nad Edukacją i Innowacją, OECD – Organizacja Współpracy Gospodarczej i Roz-woju, Wydawnictwo i Zakład Poligrafii Instytutu Technologii Eksploatacji, Radom 2000.

S

Użyteczność zasobów niematerialnych w obszarze innowacji przedsię-biorstwa

W artykule przedstawiono metodę badania użyteczności zasobów nie-materialnych w obszarach behawioralnych przedsiębiorstw, w tym w obsza-rze innowacji. Z pobsza-rzedstawionych wyników badań empirycznych wynika, że najbardziej użytecznym zasobem niematerialnym w kształtowaniu poziomu i dynamiki innowacji jest po pierwsze wiedza, a po drugie postawy i zacho-wania pracownicze. Wpływ innych zasobów niematerialnych: relacji sforma-lizowanych, relacji niesformalizowanych oraz image firmy – jest marginalny.

Słowa kluczowe: innowacje, zasoby niematerialne, użyteczność

S

Intangible resources usability in the field of enterprise’s innovations The paper presents the method of researching intangible resources in the field of behavioural areas of enterprises including the field of innova-tion. According to the research results the most useful intangible resource due to creating the level and dynamics of innovation are: first, knowledge;

secondly, employees’ attitudes and behaviour. The impact of other intangi-ble resources like formalized relationships, not-formalised relationships, and enterprise’s image on enterprise’s innovations is marginal.

Key words: innovation, intangible resources, usability.

Anna Boratyńska-Sala