Wyniki (Outputs) Innowatorzy:

3.1.1. innowatorzy technologiczni (innowacje w obrębie produktu i/lub procesu) jako % ogółu MŚP,

3.1.2. innowatorzy nietechnologiczni (innowacje marketingowe i/lub organizacyjne) jako % ogółu MŚP,

3.1.3. szybko rozwijające się firmy innowacyjne.

Efekty ekonomiczne:

3.2.1. zatrudnienie w działalności opartej na wiedzy jako procent cał-kowitego zatrudnienia,

3.2.2. udział eksportu wyrobów średniej i wysokiej techniki w ekspor-cie ogółem,

3.2.3. udział procentowy eksportu usług wymagających specjalistycz-nej wiedzy w eksporcie usług ogółem,

3.2.4. udział procentowy sprzedaży wyrobów nowych lub zmodernizo-wanych dla rynku i nowych lub zmodernizozmodernizo-wanych dla przed-siębiorstw w sprzedaży ogółem,

3.2.5. udział dochodów z licencji i patentów (otrzymanych z zagranicy) jako % PKB.

Przedstawiona lista została – z uwagi na znaczące braki w danych dla regionów UE szczebla NUTS 2 na temat innowacyjności unijnych regionów w badaniu RIS 2012³² – znacznie okrojona, do 12 wskaźników. W tabeli 1 przedstawiono zestawienie, które podsumowuje dostępność danych na po-ziomie regionalnym dla wskaźników, które zostały zastosowane w analizie krajów UE w IUS.

31 Układ umożliwia uzyskiwanie patentów w państwach-stronach, obejmuje 134 kraje i zapew-nia uproszczony system oparty na jednym zgłoszeniu patentowym (zgłoszenie międzynaro-dowe PCT (Patent Cooperation Treaty)).

32 H. Hollanders, J. Derbyshire, R. Lewney, R. Tijssen, S. Tarantola, L. R. Leon, Regional Inno-vation Scoreboard 2012. Methodology report, Enterprise and Industry, European Commis-sion, 2012a i H. Hollanders, L. R. Léon, L. Roman, Regional Innovation Scoreboard 2012, En-terprise and Industry, European Commission, 2012b.

Tabela 1. Zawartość RIS 2012 w porównaniu do IUS 2012

nie (13) brak danych w bazach regionalnych

1.3.1; 2.1.1; 2.2.1; 2.2.2;

2.2.3; 3.1.1; 3.1.2; tak (7) wskaźniki RIS identyczne jak w IUS

1.1.2.

podobne lub zbliżone (5)

odsetek osób posiadających wyższe wykształcenie w grupie wiekowej 25-64 lata

2.1.2. tylko dla MŚP

2.3.1. liczba zastosowań patentów

zgłoszo-nych do EPO na bilion PKB (według

zatrudnienie w przemyśle średnio i wysoko zaawansowanym technolo-gicznie jako % ogółu siły roboczej

3.2.4. tylko dla MSP

Źródło: opracowanie własne na podstawie H. Hollanders, J. Derbyshire, R. Lewney, R. Tijssen, S. Tarantola, L. R. Leon, Regional Innovation Scoreboard 2012. Met-hodology report, Enterprise and Industry, European Commission, 2012a.

Znamienne jest, iż w grupie 24 wskaźników stosowanych w Innovation Union Scoreboard, dane na poziomie regionalnym są dostępne tylko dla 12 wskaźników. Ponadto dostępność informacji statystycznych jest różna dla rozpatrywanych wymiarów innowacji³³.

Zmieniające się w takim tempie zestawy wskaźników proponowane do oceny innowacyjności, zasilające je bazy danych oraz ujęcia metodologiczne pomiaru, jak i zbiory regionów ocenianych w danym badaniu (co często ma wpływ na brak kompatybilności wskaźników) nie pozwalają na analizy dy-namiczne i oceny porównawcze, nie są także dobrym wzorcem dla korzysta-jących z nich badaczy.

4. Z

,

Identyfikacja charakterystyk innowacyjności, ocenę innowacyjności i procesów zmian zachodzących w poziomie innowacyjności regionów UE na

33 H. Hollanders, J. Derbyshire, R. Lewney, R. Tijssen, S. Tarantola, L. R. Leon, Regional Inno-vation Scoreboard 2012. Methodology report, Enterprise and Industry, European Commis-sion, 2012a.

szczeblu NUTS 2 z wykorzystaniem metod klasyfikacji i wielowymiarowej analizy danych możliwa jest do przeprowadzenia w następujących wymia-rach innowacyjności³⁴:

 innowacyjność profilowo-regionalna z wyszczególnieniem innowacyjno-ści typu input i output,

 innowacyjność regionalna w skali globalnej (wszystkie regiony UE szczebla NUTS 2),

 innowacyjność regionów w krajach UE.

Tak scharakteryzowane ujęcia badawcze można wykorzystać w dwóch przekrojach:

 dywersyfikacyjnym – w wyodrębnionych grupach regionów,

 globalnym – w skali całej europejskiej przestrzeni regionalnej.

Etapy niezbędne do realizacji każdego z wariantów badań empirycz-nych to:

 wybór – na podstawie literatury przedmiotu i badań prowadzonych przez Eurostat oraz po dokonaniu oceny dostępności i możliwości uzu-pełnienia ewentualnych braków w danych – charakterystyk innowacyj-ności na szczeblu regionalnym,

 zebranie danych i konstrukcja prognoz dla charakterystyk innowacyj-ności dla każdego regionu UE,

 klasyfikacja oraz porządkowanie regionów UE szczebla NUTS 2 (obiek-ty) w różnych ujęciach na podstawie danych historycznych i prognoz (okresy); w tym dla lat brzegowych z danych rzeczywistych, ponadto dla wszystkich lat analizy łącznie oraz dla wybranych okresów,

 ocena dynamiki zmian umiejscowienia regionów w otrzymanych kla-sach i uporządkowaniach, w analizowanych latach, w tym zwłaszcza uwzględnienie miejsca regionów polskich, na podstawie oceny zmian w:

1/ klasyfikacji pozycyjnej w oparciu o macierz przejścia, 2/ pozycjach regionów w macierzy innowacyjności, 3/ oceny stabilności grup w cza-sie i ich atrakcyjności w przestrzenno-czasowej analizie skupień.

Do badań można zastosować zintegrowane, wielokryterialne podejście, obejmujące trzy – opisane poniżej ścieżki.

I. Ocena poziomu i zmian w poziomie innowacyjności europejskich regionów z uwzględnieniem podejścia profilowego

Badania innowacyjności, zwłaszcza te skupione na terytorium oferują wiele różnych ujęć, w tym także ujęcie input i output. W klasyfikacji regio-nów UE ze względu na innowacyjność w ujęciu input i output możliwe jest

34 M. Markowska, Dynamiczna taksonomia innowacyjności regionów, Wydawnictwo Uniwersy-tetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Seria: Monografie i Opracowania nr 221, Wrocław 2012

wykorzystanie metod klasyfikacji oraz narzędzi WAD. Ze zbioru metod kla-syfikacji zaproponować można propozycję D. Strahl³⁵, tj. metodę klasyfika-cji pozycyjnej, która z uwagi na możliwość bezpośrednich porównań wyni-ków klasyfikacji w określonych momentach analizy, a także ze względu na własności wartościujące w zakresie uzyskanych klas obiektów, wydaje się szczególnie wskazana w prowadzonych badaniach. Umożliwia też wcze-śniejsze zdefiniowanie klas poprzez określenie ich własności. Na podkreśle-nie zasługuje też to, iż podejście takie staje się szczególpodkreśle-nie przydatne w ana-lizach dynamicznych. Procedura badawcza obejmuje następujące etapy.