CHARAKTERYSTYKA ZAGOSPODAROWANIA OBSZARU MIĘDZYODRZA NA KONIEC

ŁASZTOWNIA – ZAGOSPODAROWANIE OBSZARU I STRUKTURA WŁASNOŚCI

W opisie bieżącego zagospodarowania autor kierować się będzie wydzieleniami opartymi o przebieg głównych tras komunikacyjnych. Część północna wyspy (na północny-wschód od Trasy Zamkowej) to obszar należący w znacznej mierze do państwowej spółki, Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowego Port Rybacki „Gryf”. „Gryf” dysponuje obecnie atrakcyjnym terenem na północnym cyplu Łasztowni oraz rozległym terenem wzdłuż nabrzeża Bułgarskiego z dostępem do Basenu Zachodniego, na którym prowadzi statutową działalność.

Ryc. 72. Północny cypel Łasztowni, na pierwszym planie skomunalizowane, niezagospodarowane Nabrzeże Starówka, w drugiej linii zespół zabytkowych zabudowań dawnej rzeźni miejskiej, w trzeciej linii infrastruktura portowa wzdłuż Nabrzeża Bułgarskiego wraz z budynkiem nowej chłodni Portu Rybackiego „Gryf”.

Spółka w ostatnich latach podjęła inwestycje zmierzające do odbudowy potencjału gospodarczego i utrwalenia swojej obecności w tym fragmencie portu. W bezpośrednim sąsiedztwie kompleksu zabytkowej rzeźni miejskiej i północnego cypla Łasztowni znajduje się nowa chłodnia rybna o dominujących nad otoczeniem gabarytach. Nowoczesny obiekt został oddany do użytku w 2014 r. i przesądza o utrzymaniu funkcji portowej na danym obszarze na bliżej nieokreśloną przyszłość. Jednocześnie na pozostałych terenach należących do P.P.U. Port Rybacki „Gryf”

prowadzona jest działalność portowa polegająca na składowaniu i przeładunku drobnicy. Należy zwrócić uwagę, że są to funkcje generujące duży hałas oraz zanieczyszczenie powietrza, a także zwiększony ruch samochodów ciężarowych w obszarze całej wyspy²⁵⁵. W takiej sytuacji trudno

255 Jak ocenił prezes Portu Rybackiego „Gryf”, w okresie zimowym ruch samochodów ciężarowych odbywa się na poziomie 25 przejazdów dziennie, natomiast w okresie letnim – 40 przejazdów dziennie. Docelowo port ma obsługiwać 80 samochodów ciężarowych dziennie; zob. Protokół nr 0063-2/26/16 z posiedzenia Komisji

116

oczekiwać, aby tereny sąsiednie znalazły inwestorów zainteresowanych nadaniem im funkcji ogólnomiejskich. Dalsze funkcjonowanie portu w tej części Łasztowni stanowi poważną barierę dla procesu rewitalizacji, która dziś nie znajduje perspektywy pozytywnego rozwiązania.

Ryc. 73. Zabudowania dawnej rzeźni miejskiej znajdujące się na terenie Portu Rybackiego „Gryf”.

Ryc. 74 Zabudowania dawnej rzeźni miejskiej znajdujące się na terenie Portu Rybackiego „Gryf”.

Przylegający od zachodu do obszaru portowego zespół dawnej rzeźni miejskiej należy w większości do spółki „Gryf Nieruchomości” – spółki córki Portu Rybackiego „Gryf”²⁵⁶. Zespół obiektów wpisanych do rejestru zabytków jest w znacznym stopniu zdegradowany, część budynków grozi zawaleniem. „Gryf” wykorzystywał dotychczas obiekty dawnej rzeźni i tereny przyległe do składowania towarów, w tym nawozów sztucznych, doprowadzając do ich dalszej degradacji.

W 2015 r. miasto wystąpiło z wnioskiem do Ministra Skarbu Państwa o komunalizację obszaru dawnej rzeźni. Przejęcie kompleksu przez gminę powinno sprzyjać w pierwszej kolejności zabezpieczeniu niszczejących obiektów. Jednocześnie miasto zwiększy swój stan posiadania w północnej części wyspy. W chwili obecnej gmina jest właścicielem terenu wzdłuż nabrzeża Starówka, który stanowi jej najatrakcyjniejszy zasób inwestycyjny na Łasztowni. Mniejszościowymi, aczkolwiek istotnymi, właścicielami obiektów w tej części wyspy są spółki CSL oraz NBQ, które prowadzą w obszarze dawnej rzeźni działania rewitalizacyjne.

Teren pomiędzy estakadą Trasy Zamkowej a ul. Energetyków i ul. Zbożową stanowi kolejny atrakcyjny obszar inwestycyjny. Sytuacja własnościowa w tej części Łasztowni jest jednak równie skomplikowana. Wśród właścicieli możemy wyróżnić Gminę Miasto Szczecin oraz Skarb Państwa, jednak wśród wieczystych użytkowników znajdują się oprócz gminy również spółki cywilne i osoby prawne. Na danym obszarze prowadzona jest przede wszystkim działalność przemysłowa (fabryka wyrobów cukierniczych „Gryf”) oraz składowa. Całkowicie zdegradowany pod względem przestrzen-nym teren stał się jednak w ostatnich latach miejscem pierwszych gminnych i komercyjnych inwestycji. W 2013 r. zakończyła się przebudowa Bulwaru Gdyńskiego wzdłuż ul. Zbożowej, który zyskał efektowny i estetyczny charakter. W sąsiedztwie zabytkowego Gmachu Izby Celnej wzniesiono obiekt biurowy Lastadia Office, a wzdłuż ulicy Energetyków na niezagospodarowanym terenie – halę widowiskową pełniącą rolę tymczasowej siedziby Opery Na Zamku.

ds. Rozwoju, Promocji i Gospodarki Morskiej, z dnia 5 stycznia 2016 r. [online], [dostęp 31.01.2016], dostępny w Internecie: http://bip.um.szczecin.pl/chapter_50918.asp?soid=356B81F4ED434565AC88A19E475D97BF.

256 Opis przekształceń własnościowych dotyczących obszaru dawnej rzeźni miejskiej opisano w podrozdziale 2.2.3 – Projekty zrealizowane i przewidziane do realizacji przez dysponentów gruntów.

117

Ryc. 75. Przebudowany Bulwar Gdyńsk. _{Ryc. 76.} Przebudowany Bulwar Gdyński oraz biurowiec Lastadia Office.

Teren znajdujący się na południe od ul. Energetyków od pozostałych obszarów odróżnia mniejszy udział funkcji portowych i przemysłowych. Po wyburzeniu w 2009 r. chłodni Lodimexu przy ul. Celnej z krajobrazu tej części wyspy zniknęła istotna kubatura i funkcja przemysłowa²⁵⁷. Obecnie po południowej stronie ul. Energetyków dominują obiekty wzniesione w okresie powojennym – siedziba Linii Żeglugowych Euroafrica, biurowiec Totalizatora Sportowego oraz Przychodnia Portowa. Najważniejszym zachowanym zabytkiem jest natomiast kościół św. Trójcy przy ul. św. Floriana. Pozostałą część obszaru zajmują tereny nieuporządkowane, składy, magazyny, hurtownie, place postojowe i parterowe obiekty usługowo-handlowe i biurowe o niskich walorach estetycznych oraz funkcjonalnych.

Ryc. 77. Proces wyburzania chłodni przy ul. Celnej na Łasztowni.

Ryc. 78. Obszar Portu Rybackiego „Gryf”, zlokalizowany po wschodniej stronie estakady Trasy Zamkowej.

Na koniec należy wyróżnić obszar zlokalizowany na wschód od Trasy Zamkowej.

Bezpośrednio do jej estakady przylega nabrzeże Portu Rybackiego „Gryf”, natomiast po przeciwnej stronie Basenu Zachodniego znajdują się tereny należące do Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście. Obecnie działalność portowa na tym obszarze jest stopniowo wygaszana i ma być on udostępniony pod inwestycje ogólnomiejskie. W jego granicach znajdują się wartościowe, zabytkowe obiekty administracyjne oraz magazynowe będące w dyspozycji Zarządu Portu i utrzymywane

257 Zob.: Z. Paszkowski, Kryteria ochrony i adaptacji obiektów poprzemysłowych z perspektywy Szczecina. Zakres i granie ingerencji w adaptacji obiektów i zespołów poprzemysłowych, [w:] A. Kępczyńska-Walczak, Prorevita 2010. Zakres i granice ingerencji konserwatorskiej w adaptacji obiektów i zespołów poprzemysłowych, Łódź 2010, s. 181-191.

118

w dobrym stanie technicznym. Umożliwia to ich dalsze użytkowanie do momentu adaptacji na inne cele. Niniejszy obszar jest objęty przez plan miejscowy „Międzyodrze – Łasztownia – Wyspa Grodzka”, jednak nie figuruje w lokalnym programie rewitalizacji obszaru Międzyodrza.

WYSPA GRODZKA – ZAGOSPODAROWANIE OBSZARU I STRUKTURA WŁASNOŚCI

Wyspa Grodzka stanowi zieloną oazę pośród otaczających ją terenów portowych oraz lewobrzeżnej części miasta. Jej południowy fragment do niedawna zajmowany był przez skromne zabudowania przystani AZS oraz wysoki drzewostan, który wkroczył na ten teren w sposób niekontrolowany po 1945 roku. Krajobraz południowego cypla wyspy odmieniła ukończona w 2015 r.

budowa Portu Jachtowego. Środkową i północną część wyspy zajmują po dziś dzień Pracownicze Ogrody Działkowe (P.O.D. Bielawa). Jedynym właścicielem gruntów na Wyspie Grodzkiej jest Gmina Miasto Szczecin.

KĘPA PARNICKA I WYSPA ZIELONA – ZAGOSPODAROWANIE OBSZARU I STRUKTURA WŁASNOŚCI Zagospodarowanie Kępy Parnickiej nie uległo zasadniczym zmianom funkcjonalnym w okresie po 1989 r. Obszar zachował dominującą dotychczas funkcję składową oraz przemysłową wpisaną w historyczny układ przestrzenny. Na terenie wyspy dominują składy, hurtownie i magazyny. Obecna jest również funkcja biurowa, administracyjna i mieszkaniowa. Cały kwartał ograniczony ulicami Składową, Heyki, Wiatru od Morza i Bulwarem Elbląskim zajmuje baza logistyczna PKS Szczecin.

Znaczna część zabudowań wyspy prezentuje niskie walory estetyczne, z dominującymi parterowymi magazynami. Obiekty zabytkowe są w złym stanie technicznym i wymagają generalnego remontu.

Kilka budynków z uwagi na zły stan techniczny bądź zaprzestanie ich użytkowania zostało wyburzonych. Możemy do nich zaliczyć kamienicę czynszową przy ul. Heyki 15 oraz zabudowania magazynowe na terenie dawnej Stoczni Rzecznej „Odra”. Jednym z nielicznych zachowanych elementów dziedzictwa techniki na tym terenie jest urządzenie wyciągowe barek znajdujące się na Wyspie Zielonej. Południowa część Kępy Parnickiej oraz granicząca z nią przez groblę północna część Wyspy Zielonej stanowi obszar po dawnej Stoczni Rzecznej „Odra”. Obecnie tereny te, należące do inwestorów prywatnych, nie są zagospodarowane, a działalność stoczniowa jest kontynuowana jedynie na niewielkim fragmencie nabrzeża od strony Odry. Część nabrzeży od strony kanału Przekop Parnicki jest kompletnie zrujnowana. Znajdujący się na południe od terenów postoczniowych fragment Wyspy Zielonej jest zalesiony.

Ryc. 79. Ocalała część XIX zabudowy czynszowej przy ul. Heyki.

Ryc. 80. Urządzenie wyciągowe do barek na terenie dawnej Stoczni Rzecznej na Kępie Parnickiej.

119 Ryc. 81. Mapa Międzyodrza: 1. Port Jachtowy; 2. CKE „Stara Rzeźnia”; 3. zabytkowy zespół dawnej rzeźni miejskiej; 4. chłodnia rybna Portu Rybackiego Gryf; 5. obszar w zarządzie Portu Rybackiego Gryf; 6. Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście; 7. fabryka wyrobów cukierniczych „Gryf”; 8. biurowiec Lastadia;

9. Urząd Celny; 11. Przychodnia Portowa; 12. Siedziba Linii Żeglugowych „Euroafrica”; 13. Kościół Św. Trójcy;

14. Wyspa Przymoście – przystań wioślarska; 15. obszar dawnej Stoczni Rzecznej.

120

2.3.2. PROJEKTY ZREALIZOWANE I ZAPLANOWANE DO REALIZACJI W PERSPEKTYWIE CZASOWEJ DO 2025 ROKU PRZEZ JEDNOSTKI SAMORZĄDU

Przyspieszenie przez Gminę w 2005 roku prac nad stworzeniem miejscowych planów zagospodarowania dla obszaru Międzyodrza oraz podjęcie się organizacji finału regat „Wielkich Żaglowców” w 2007 roku zapoczątkowały proces planowania i realizacji inwestycji miejskich na Międzyodrzu. Wśród ukończonych dotychczas inwestycji należy wymienić przebudowę nadodrzańskich bulwarów (Bulwar Gdyński na Łasztowni oraz Bulwar Elbląski na Kępie Parnickiej) oraz realizację pierwszego etapu budowy Portu Jachtowego na Wyspie Grodzkiej wraz ze zwodzoną przeprawą na Łasztownię. Wśród inwestycji zapowiadanych do roku 2020 znajduje się przebudowa układu komunikacyjnego na Łasztowni wraz z budową nowego Mostu Kłodnego, kontynuacja przebudowy bulwarów na Łasztowni oraz kolejne etapy zagospodarowania południowego cypla Wyspy Grodzkiej. Do inwestycji publicznych należy również zaliczyć te finansowane przez Samorząd Województwa Zachodniopomorskiego, a więc planowaną budowę nowego gmachu Muzeum Morskiego na Łasztowni.

PROJEKT REWITALIZACJI SZCZECIŃSKICH BULWARÓW: ŁASZTOWNIA – KĘPA PARNICKA

Projekt rewitalizacji szczecińskich bulwarów nadodrzańskich stał się pierwszą znaczącą inwestycją gminy w przestrzeń publiczną na Łasztowni i Kępie Parnickiej. Bez wątpienia impulsem do podjęcia działań w kierunku ożywienia nadodrzańskich przestrzeni oraz ich estetyzacji były zorganizowane w 2007 r. Regaty Wielkich Żaglowców – The Tall Ships Races. Już wówczas w ramach rządowej dotacji miasto chciało podjąć wysiłek przebudowy bulwarów, przy których miały zacumować jednostki odwiedzające w ramach regat. Przedsięwzięcie to okazało się jednak niemożliwe w realizacji w tak krótkim terminie. Miasto, planując bezpośrednio po regatach w 2007 r.

organizację kolejnej edycji, przystąpiło do opracowania zakresu inwestycji pozwalającej za sześć lat przyjąć żeglarzy w znacznie lepszych warunkach. Rewitalizację szczecińskich bulwarów przeprowadzono w ramach projektu: pn. „Promenada z widokiem na Odrę – przebudowa szczecińskich bulwarów (modernizacja Bulwaru Gdyńskiego, Piastowskiego, Elbląskiego)”²⁵⁸.

Pierwszym przedsięwzięciem była przebudowa zdegradowanego Bulwaru Elbląskiego na Kępie Parnickiej na odcinku 117 m. Projekt obejmował również renowację zachowanych zabytkowych wieżyczek przyczółku Mostu Dworcowego. Niestety przy Bulwarze Elbląskim nie zaplanowano żadnych dodatkowych inwestycji będących wzmocnieniem jego funkcji publicznych.

Stąd tę inwestycję należy raczej lokować w charakterze przebudowy infrastrukturalnej niż rewitalizacji. Istniejące nabrzeże w tym miejscu groziło katastrofą budowlaną i było wyłączone z eksploatacji, a więc jego prędka przebudowa była konieczna. Przestrzenie przyległe do Bulwaru Elbląskiego niestety zachowały zdegradowany charakter, co sprawia że podjęte działania stanowią na razie punkt wyjścia dla dalszych inwestycji w przyszłości.

258 Finansowanie inwestycji zostało przyznane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego.

Przedsięwzięcie wyceniono na: 44 200 000 zł, natomiast dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wyniosło 22 100 000 zł. Projekt „Promenada z widokiem na Odrę – przebudowa szczecińskich bulwarów...” został wpisany na Indykatywną Listę Projektów Indywidualnych na podstawie uchwały Zarządu Województwa nr 657/09 z dnia 15 maja 2009 r. Dwa i pół miesiąca później, 24 lipca 2009 r., została podpisana preumowa pomiędzy Województwem Zachodniopomorskim a Gminą Miasto Szczecin dotycząca przygotowania projektu indywidualnego. 30 grudnia 2009 r. została złożona dokumentacja wniosku, który pozytywnie przeszedł wszystkie etapy weryfikacji.

121

Ryc. 82. Fragment przebudowanego nabrzeża Bulwaru

Elbląskiego od strony Odry. ^{Ryc. 83.}

Przebudowany Bulwar Gdyński w trakcie finału Regat Wielkich Żaglowców w 2013 r.

Inna sytuacja ma miejsce w przypadku Bulwaru Gdyńskiego (524 m) na Łasztowni.

Przed przebudową to reprezentacyjnie położone nabrzeże, vis a vis Starego Miasta było wykorzy-stywane jako miejsce postojowe dla barek rzecznych. Dzięki inwestycji wykonano całkowitą przebudowę infrastruktury technicznej i umocnień brzegowych, udostępniając nabrzeże dla jednostek indywidualnych i turystycznych różnej wielkości. Na potrzeby obsługi wodnego ruchu turystycznego wzniesiono bosmanat. Projekt uwzględniał również działania przestrzenne polegające na budowie drewnianych stopni – ław schodzących do wody, umożliwiających cumowanie mniejszych jednostek i uatrakcyjnienie nabrzeża dla spacerowiczów. Mimo braku infrastruktury komercyjnej, założonej w ramach przedsięwzięcia, przeprowadzona przebudowa skutkuje zwiększonym zainteresowaniem szczecinian, którzy coraz częściej wybierają to miejsce na spacery.

Przebudowa Bulwaru Gdyńskiego ma strategiczne znaczenie dla powrotu miasta nad rzekę, jest to możliwe najprędzej właśnie na Łasztowni, gdzie nie występuje problem odcięcia nabrzeży przez ruchliwą arterię od potencjalnej zabudowy²⁵⁹. Powstała infrastruktura bulwarów w sposób oczywisty może też stymulować zabudowę działek w nadbrzeżnej części Łasztowni oraz stanowić przestrzeń pod aktywizację społeczną i komercyjną. Niestety ten potencjał nie jest dziś wykorzystywany poza okresem imprez masowych takich jak Dni Odry, Dni Morza czy finałów The Tall Ships Races.

BUDOWA PORTU JACHTOWEGO NA WYSPIE GRODZKIEJ (2012–2015 R.)

Kolejną inwestycją bezpośrednio związaną z rewitalizacją nadwodnych obszarów Międzyodrza jest budowa Portu Jachtowego na Wyspie Grodzkiej. Dotychczas niekwestionowanym centrum żeglarstwa w Szczecinie jest południowe wybrzeże jeziora Dąbie Małe, przy którym ulokowany jest szereg przystani. Obszar ten oddalony od Śródmieścia odbiera większości szczecinian i turystów możliwość obcowania z żeglarzami i podziwiania ich jachtów oraz łodzi. Próby wykreowania przystani w bezpośredniej bliskości historycznego centrum były podejmowane już w latach 90., kiedy przy nabrzeżu Kapitanatu Portu powstała niewielka prowizoryczna marina składająca się z dwóch pomostów.

Wybór Wyspy Grodzkiej jako optymalnej lokalizacji dla miejskiej mariny wydawał się oczywisty z wielu względów. Południowy cypel wyspy od dziesięcioleci jest miejscem związanym z uprawianiem sportów wodnych. W okresie międzywojennym wyspa była sercem wioślarskiego

259 W przypadku lewego brzegu Odry, przebudowane bulwary od Podzamcza oddziela szeroka Arteria Nadodrzańska.

122

Szczecina, na jej terenie działały kluby wioślarskie RC Triton Stettin, RV Sport-Germania Stettin, Stettiner Damen-Ruderverein, RC Viadrina czy Reichspost Stettin 08, natomiast po wojnie funkcja ta była kontynuowana poprzez działalność przystani wioślarskiej AZS Szczecin. Ważnym czynnikiem dla lokalizacji portu jachtowego jest też położenie wyspy w granicach wód morskich oraz przed ograniczającymi wysokość dopuszczalnych jednostek przeprawami Trasy Zamkowej i Mostu Długiego.

Wreszcie wody Odry oraz Duńczycy w bezpośrednim sąsiedztwie Wałów Chrobrego stały się w 2007 roku areną regat The Tall Ships Races, ściągając setki małych jednostek poszukujących miejsca do zacumowania. Coroczna organizacja Dni Morza oraz rozwój żeglarstwa sprawiają, iż marina jest w tym miejscu potrzebna.

Ryc. 84. Port Jachtowy na Wyspie Grodzkiej w trakcie finału Regat Bałtyckich, w 2015 r.

Ryc. 85. Port Jachtowy na Wyspie Grodzkiej w trakcie finału Regat Bałtyckich, w 2015 r.

Władze miejskie słusznie zdecydowały o wyborze projektu w drodze międzynarodowego konkursu architektonicznego, w którym uczestnikom nakazano: uwzględnić szczególne usytuowanie terenu opracowania w centrum miasta, jego funkcje centrotwórcze, kulturowe, turystyczne, uwzględnić podniesienie jakości zagospodarowania przestrzeni publicznych; nadać miejscu czytelną formę przestrzenną, cechy identyfikujące miejsce i funkcję terenu i obiektu, tworzące harmonijną całość z otaczającą zabudową; gwarantować wysoką jakość walorów widokowych szczególnie z Wałów Chrobrego²⁶⁰. Do regulaminu konkursu został dołączony projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Na konkurs zgłoszono ostatecznie 12 projektów, z których najwyżej oceniona została praca krakowskiego zespołu: Podczaszy – Pracownia Architektury.

Architekci zaproponowali usytuowanie zespołu dla załogantów zgodnie z rysunkiem projektu planu, projektując na znacznej części obszaru opracowania założenie parkowe z funkcjami towarzyszącymi²⁶¹. W uzasadnieniu jury podało iż: Walorem pracy jest zapewnienie unikalnej atmosfery kameralnego portu oraz ciekawe rozwiązanie sposobu cumowania na Odrze. Port jachtowy zaprojektowano w sposób funkcjonalny dla użytkowników, ale także stwarzający miłe klimaty dla odwiedzających go mieszkańców miasta i turystów²⁶². Faktycznie zwycięski projekt ukształtował przestrzeń południowego cypla, podporządkowując go organicznym kształtom wyspy. Dzięki temu, mimo przebudowy nabrzeży, została ocalona jej odrębność, a umocnione betonowe brzegi zostały

260 Regulamin konkursu [online], [dostęp: 20.01.2014], dostępny w Internecie: http://bip.um.szczecin.pl/

UMSzczecinBIP/chapter_50478.asp.

261 Po realizacji ostatniego etapu inwestycji znajdą się tam: mały amfiteatr, kawiarnia, restauracja oraz boiska sportowe. W zachodniej części wyspy od strony Odry powstanie bulwar spacerowy z kilkoma miejscami postojowymi dla jachtów i dla tramwaju wodnego.

262 Port Jachtowy w Szczecinie – konkurs rozstrzygnięty [online], [komunikat], [dostęp 20.01.2014], dostępny w Internecie: http://www.m.szczecin.eu/posty/8351.

123 ukryte za krzywoliniowym drewnianym pomostem. Niejako w kontraście do organicznego kształtu ścieżek i nabrzeży architekci zaprojektowali prostopadłościenną formę trzech pawilonów stanowiących zaplecze dla żeglarzy. Budynki zgodnie z założeniami planu usytuowano wzdłuż Duńczycy, podobnie jak pomosty dla jachtów, które zostały umieszczone wzdłuż jej obu brzegów – po stronie Łasztowni i Wyspy Grodzkiej.

Ryc. 86. Zwycięski projekt konkursowy Portu Jachtowego na Wyspie Grodzkiej.

Na projekt Portu Jachtowego trzeba spojrzeć szerzej, gdyż może stać się on katalizatorem dla dalszych inwestycji na Wyspie Grodzkiej. Dzięki budowie portu wyspa zyskała nie tylko zwodzoną przeprawę mostową, ale również przyłącza sieci energetycznych i wodociągowych, przeprowadzonych pod dnem Duńczycy z Łasztowni. W kolejnych etapach zagospodarowania południowego cypla planowana jest budowa parku wraz z niewielkim amfiteatrem, kawiarnią i infrastrukturą sportowo-rekreacyjną. Przyjęty program inwestycyjny nie jest więc skierowany jedynie do żeglarzy, ale do wszystkich szczecinian, którzy zyskają przestrzeń nadrzecznego parku.

Teren Wyspy Grodzkiej będzie stanowił naturalną przestrzeń dla odbywających się nad Odrą imprez masowych, a być może z czasem pozwoli na przeniesienie środka ciężkości tych imprez z lewobrzeżnej części miasta na Międzyodrze, stając się kolejnym silnym impulsem do dalszej rewitalizacji tego obszaru.

PROJEKT MUZEUM MORSKIEGO – CENTRUM NAUKI BALTICUM NA ŁASZTOWNI

Potrzeba wzniesienia w Szczecinie niezależnej siedziby Muzeum Morskiego podnoszona jest przez środowiska żeglarskie i morskie od ponad 60 lat. Większość zbiorów morskich do roku 2009 eksponowana była w Gmachu Muzeum Narodowego przy Wałach Chrobrego²⁶³. Koncepcja budowy nowego obiektu opiera się na konieczności właściwszej prezentacji dotychczas zgromadzonej kolekcji oraz wzbogacenia jej o nowe elementy, w tym również ekspozycję jednostek na wodzie. Z uwagi

263 W latach 1988–2009 w Gmachu Muzeum Narodowego na Wałach Chrobrego prezentowana była wystawa pt.: „Dzieje żeglugi na Bałtyku od VIII do XIX w.” stanowiąca filar zbiorów morskich szczecińskiego muzeum.

Powyższa ekspozycja wraz z wystawami dodatkowymi prezentowana była pod szyldem Muzeum Morskiego.

Obecnie w gmachu prezentowane są jedynie mniejsze, czasowe ekspozycje morskie, a uwolnione przestrzenie ekspozycyjne służą przede wszystkim prezentacji sztuki.

124

na ten fakt Łasztownia jest miejscem szczególnie predestynowanym dla tego typu placówki kulturalno-naukowej. Znaczenie ma tutaj portowa przeszłość miejsca, a także bezpośrednie sąsiedztwo nabrzeży. W 2007 roku jeszcze przed uchwaleniem planów miejscowych Muzeum Narodowe w Szczecinie podjęło działania zmierzające do pozyskania działki oraz funduszy na stworzenie Muzeum Morskiego na Łasztowni. Szczególnie intensywny okres działań ku temu zmierzających przypada na rok 2008.

Na początku 2008 r. projekt nowego muzeum został wpisany na listę projektów kluczowych Regionalnego Programu Operacyjnego, a Zarząd Województwa zarezerwował na jego realizację 4 mln. Euro. Następnie kwota ta została zwiększona do 14 mln Euro, jednak uwzględniała również inne potrzeby inwestycyjne Muzeum Narodowego²⁶⁴. Projekt Muzeum Morskiego może być jednym z przykładów opisujących trudności w inwestowaniu na Międzyodrzu związane z nieuregulowaną sytuacją własnościową. Właścicielem działki przeznaczonej ówcześnie pod budowę Muzeum był Port Rybacki „Gryf”. Miasto zmierzało wówczas do jej przejęcia wraz z całym nabrzeżem Starówka poprzez zamianę gruntów. Niepewna sytuacja dalszej przyszłości przedsiębiorstwa i zmiany osobowe w jej władzach opóźniły jednak proces zamiany gruntów i planowane przekazanie działki przez gminę samorządowi wojewódzkiemu. Powyższe opóźnienia sprawiły, iż Marszałek Województwa, obawiając się utraty unijnego dofinansowania, zdecydował o przeniesieniu inwestycji na grunty należące

Na początku 2008 r. projekt nowego muzeum został wpisany na listę projektów kluczowych Regionalnego Programu Operacyjnego, a Zarząd Województwa zarezerwował na jego realizację 4 mln. Euro. Następnie kwota ta została zwiększona do 14 mln Euro, jednak uwzględniała również inne potrzeby inwestycyjne Muzeum Narodowego²⁶⁴. Projekt Muzeum Morskiego może być jednym z przykładów opisujących trudności w inwestowaniu na Międzyodrzu związane z nieuregulowaną sytuacją własnościową. Właścicielem działki przeznaczonej ówcześnie pod budowę Muzeum był Port Rybacki „Gryf”. Miasto zmierzało wówczas do jej przejęcia wraz z całym nabrzeżem Starówka poprzez zamianę gruntów. Niepewna sytuacja dalszej przyszłości przedsiębiorstwa i zmiany osobowe w jej władzach opóźniły jednak proces zamiany gruntów i planowane przekazanie działki przez gminę samorządowi wojewódzkiemu. Powyższe opóźnienia sprawiły, iż Marszałek Województwa, obawiając się utraty unijnego dofinansowania, zdecydował o przeniesieniu inwestycji na grunty należące