O CHRONA I ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ LASÓW

W 2008 r. grunty leśne w Polsce zajmowały obszar 9 273 tys. ha, z czego lasy: 9 066. tys. ha, a lesistość kraju wynosiła - 29% (stosunek powierzchni lasów do powierzchni ogólnej kraju), natomiast w 2012 r. – grunty leśne stanowiły 9 370,0 tys. ha, z czego lasy 9164 tys. ha, lesistość kraju wynosiła - 29,3%. W latach 2009-2012 tempo wzrostu lesistości było zbliżone do tempa wzrostu w poprzedzającym okresie czteroletnim 2004-2008 i wyniosło ok. 0,075 punktu procentowego na rok. Przy utrzymaniu tej dynamiki wzrostu w 2020 r. osiągnięty zostanie poziom ok. 29,9%.

W 1995r. uchwałą z dnia 24 czerwca Rada Ministrów przyjęła do realizacji Krajowy Program Zwiększania Lesistości (KPZL). Zakłada on zwiększenie lesistości Polski do 30% w 2020 r. oraz do 33%

do 2050 r. Oznacza to potrzebę zalesienia około 700 tys. ha do 2020 r. i 1,5 mln ha do 2050 r.

Harmonogram prac KPZL obejmuje cztery etapy, w których określono przewidywane wielkości zalesień (Tabela 21). Zgodnie z aktualizacją KPZL z 2003 r. powierzchnia zalesień w kolejnych latach powinna wynosić:

Tabela 21. Powierzchnia zalesień przewidziana w poszczególnych etapach realizacji KPZL

Kategoria własności

Źródło: Krajowy Program Zwiększania Lesistości – Aktualizacja 2003 r. – MŚ, maj 2003

Od 2005 r. praktycznie całość zalesień na gruntach niestanowiących własności Skarbu Państwa jest realizowana przy wsparciu z rolniczych funduszy UE i w oparciu o przepisy wykonawcze do dwóch ustaw: z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. Nr 229, poz. 2273, z późn. zm.) oraz z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U.

z 2013 r. poz. 173). Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 zawiera kompleksową ofertę wspierania zalesień w ramach działania Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne.

Z uwagi na fakt, iż płatności z PROW są płatnościami bardziej atrakcyjnymi od proponowanych w ustawie o lasach zainteresowanie zalesieniami realizowanymi w trybie tej ustawy jest marginalne.

W ostatnich latach obserwuje się również spadek zainteresowania zalesieniami w ramach PROW na lata 2007-2013. Przyczyniły się do tego przede wszystkim zmiany społeczno-gospodarcze występujące od przystąpienia Polski do UE. Spowodowały one wyraźny wzrost zainteresowania zakupem gruntów z przeznaczeniem na cele rolnicze, w wyniku czego ich ceny wzrosły kilkakrotnie.

Według danych GUS powierzchnia ugorów na użytkach rolnych spadła z ponad 1 mln ha w 2005 r.

do ok. 440 tys. ha w 2012 r. W rezultacie nastąpił znaczny spadek podaży gruntów do zalesienia, co jest podstawowym czynnikiem wpływającym na wielkość zalesianych w skali roku powierzchni.

Wpływ na zmniejszenie zalesianych rocznie powierzchni wynika również ograniczeń związanych z ochroną cennych siedlisk nieleśnych. Zgodnie z przepisami unijnymi, zalesienia gruntów położonych na obszarach Natura 2000 mogą być wykonywane, jeżeli są zgodne z planami zarządzania tymi obszarami. W związku z tym z chwilą opracowania odpowiednich planów ochrony nie będzie przeszkód dla zalesiania również na niektórych częściach obszarów Natura 2000, jeżeli nie będzie to kolidowało z zadaniami ochronnymi tych obszarów.

Ponadto występują obecnie inne ograniczenia istotnie wpływające na zmniejszenie powierzchni zalesień w ramach PROW 2013 takie, jak duża konkurencyjność innych działań w PROW 2007-2013, czy określone w przepisach unijnych (rozporządzenie Rady (WE) Nr 1698/2005), skrócenie okresu przyznawania premii zalesieniowej, czyli płatności z tytułu utraconych dochodów, wynikających z przeznaczenia gruntów rolnych na grunty leśne.

Powyższe ograniczenia wynikają głównie z wymogów ochrony cennych siedlisk oraz gatunków roślin i zwierząt, zgodnie z dyrektywami UE.

Ponadto występują obecnie inne ograniczenia istotnie wpływające na zmniejszenie powierzchni zalesień w ramach PROW 2007-2013, takie jak:

 duża konkurencyjność innych działań w PROW 2007-2013: płatności bezpośrednich, wspierania działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania i wspierania przedsięwzięć rolno-środowiskowych,

 wprowadzone rozporządzeniem Nr 1698/2006 Komisji Europejskiej skrócenie okresu przyznawania premii zalesieniowej, czyli płatności z tytułu utraconych dochodów, wynikających z przeznaczenia gruntów rolnych na grunty leśne (tzw. ekwiwalentu), będzie ona wypłacana przez 15 lat (premię zalesieniową w poprzednim okresie programowania ustalono na 20 lat).

W związku z opisanymi powyżej ograniczeniami w latach 2009-2013 nastąpił dalszy spadek rocznych powierzchni zalesień gruntów należących do Skarbu Państwa. W realizacji KPZL w latach 2009-2012 coraz większe znaczenie ma zalesianie prywatnych gruntów rolnych w ramach PROW 2007-2013 - ich udział wyniósł w tym okresie ponad 83% (Tabela 22). Coraz większą rolę w realizacji programu odgrywa też przeklasyfikowanie gruntów rolnych zalesionych w wyniku sukcesji naturalnej.

Tabela 22. Realizacja KPZL w latach 2009-2012

Rok

Grunty Skarbu Państwa Grunty niestanowiące własności

Skarbu Państwa SUMA oraz dane GUS dotyczące zalesień użytków rolnych nieprzydatnych do produkcji rolnej i nieużytków, określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

** Źródło: w zakresie gruntów niepaństwowych - „Raport o stanie lasów w Polsce w 2012 r.” DGLP, w zakresie gruntów państwowych - „Informacja o realizacji „Krajowego Programu Zwiększania Lesistości” w 2012r”, DGLP

W 2009 r. wykonano aktualizację KPZL, przede wszystkim ze względu na liczne wymienione wcześniej ograniczenia zalesień, jakie pojawiły się w poprzedzających latach. Aktualizacja 2009 nie była poprzedzona specjalnymi badaniami, lecz miała charakter ekspertyzy. Szczegółowe badania wykonano przed aktualizacją w 2003 roku, a w 2009 r. jedynie je skorygowano w oparciu o analizę zalesień w poprzednich latach oraz ich uwarunkowań. Była to zatem realistyczna korekta w dół.

Zachowano jednak priorytetowe obszary zalesień: większość powierzchni województw centralnych, obszary korytarzy ekologicznych łączących sieć Natura 2000 (wg opracowań naukowych), obszary ochrony zasobów wodnych oraz preferencji dla zmniejszania fragmentacji kompleksów leśnych.

Do aktualizacji dołączono strategiczną ocenę oddziaływania programu na środowisko. KPZL i jego aktualizacja nie posiadały dotąd takiej oceny. Dokument ten jest wymagany przy zatwierdzaniu zarówno krajowego jak i regionalnych programów zalesień. Wyniki przeprowadzonych badań i analizy danych w ramach Aktualizacji KPZL w 2009 r. pozwoliły na sformułowanie następujących wniosków:

 w latach 2009-2020 zostanie zalesionych zaledwie ok. 56 tys. ha gruntów, czyli średnio ok. 4,7 tys. ha rocznie,

 dotychczasowa dynamika zalesień jest niewystarczająca do osiągnięcia do 2020 r. lesistości kraju na poziomie 30%. Najbardziej realne wydaje się osiągnięcie do tego czasu lesistości wynoszącej 29,7%,

 szczególny spadek dynamiki zalesień obserwowany po 2006 r. ma związek z przystąpieniem Polski do UE i dynamicznymi zmianami społeczno-gospodarczymi na obszarach wiejskich,

 główne czynniki wpływające na załamanie realizacji KPZL mają charakter długookresowy, więc odwrócenie niekorzystnego trendu w najbliższych latach jest mało prawdopodobne,

 występuje bardzo duże zróżnicowanie przestrzenne realizacji KPZL; zasadniczo stopień realizacji programu jest dalece niewystarczający na obszarach o największych preferencjach środowiskowych,

 należy dążyć do uproszczenia procedur przyznawania wsparcia finansowego na zalesienia oraz likwidowania licznych barier proceduralnych i instytucjonalnych,

 wskazane jest uruchomienie szerokiego programu szkoleń dla rolników w zakresie zalesiania i ubiegania się o ich wsparcie finansowe,

 celowe wydaje się przedłużenie obecnego III etapu realizacji KPZL do 2013 r., gdyż byłoby to zbieżne z okresem programowania zalesień w ramach PROW 2007-2013; etap IV obejmowałby wówczas okres 2014-2020, czyli byłby zbieżny z kolejnym okresem programowania.

Zasady zagospodarowania integrujące cele powszechnej ochrony przyrody, wzmagania funkcji środowiskotwórczych lasu, trwałego użytkowania zasobów leśnych, stabilizacji ekonomicznej gospodarki leśnej i uspołecznienia zarządzania lasami, jako dobrem publicznym doskonalone są przede wszystkim na terenie leśnych kompleksów promocyjnych (LKP), tworzonych w Polsce od 1994 r. LKP to duże, zwarte obszary lasu, wchodzące w skład jednego lub kilku nadleśnictw.

Utworzone na obszarze całego kraju, pokazują zmienność warunków siedliskowych, różnorodność składu gatunkowego lasu i wielość pełnionych przez niego funkcji. W ramach LKP leśnicy promują zrównoważoną gospodarkę leśną, wspierają badania naukowe i prowadzą edukację leśną społeczeństwa.

Prowadzona przez Lasy Państwowe polityka promocji ekologicznej gospodarki leśnej pozwoliła na zwiększenie liczby i powierzchni Leśnych Kompleksów Promocyjnych z 19 istniejących

przed rokiem 2009 do 25 w 2012 r. (Tabela 23). Sześć nowych leśnych kompleksów promocyjnych zostało powołanych zarządzeniami dyrektora generalnego Lasów Państwowych w 2011 r. Były to:

Puszcza Niepołomicka, Lasy Doliny Baryczy, Lasy Olsztyńskie, Lasy Bieszczadzkie, Puszcza Knyszyńska, Lasy Elbląsko-Żuławskie. Dwa kolejne LKP - Lasy Środkowopomorskie i Lasy Beskidu Sądeckiego - zostały powiększone.

Tabela 23. Zmiana liczby LKP i ich powierzchni w latach 2009-2012 Rok Liczba LKP Powierzchnia LKP (tys.

ha)

Powierzchnia LKP na terenie PGL LP (tys.

ha) % powierzchni PGL LP

2008 19 999 979 14

2012 25 1 208 1 180 15,5

Źródło: Raport o stanie lasów w Polsce 2009 r. i Raport o stanie lasów w Polsce 2012, DGLP

Na obszarach LKP funkcjonują liczne korytarze ekologiczne i jednym z priorytetów KPZL było utworzenie jak największej ich liczby i powierzchni. Tworzenie korytarzy ekologicznych było i jest jednak w Polsce trudne ze względu na rozdrobnioną strukturę własności gruntów prywatnych.

Ekosystemy leśne stanowią w Polsce najcenniejszy i najliczniej reprezentowany składnik wszystkich form ochrony przyrody. Zajmują ponad 37,3% obszarów objętych ochroną prawną. W odniesieniu do ogólnej powierzchni leśnej udział lasów chronionych sięga 40,7%, a lasów ochronnych – w tym głównie wodochronnych, wokół miast i uszkodzonych przez przemysł – 39,0%. Obszary Natura 2000 obejmują obecnie ok. 20% powierzchni kraju. W PGL LP obszary ptasie (OSO) zajmują powierzchnię 2214 tys. ha (31,8% powierzchni gruntów LP), a siedliskowe (OZW) – 1641 tys. ha (23,5%). Lasy Państwowe stosują się do ograniczeń dot. zalesień związanych z ochroną siedlisk przyrodniczych w ramach Natura 2000. Nie prowadzi się zalesień na obszarach trwałych użytków zielonych (łąk i pastwisk). Zgodnie z zaleceniem GDOŚ od 2010 r. wszystkie zalesienia planowane na obszarach Natura 2000 (a jest ich bardzo niewiele) poddawane są strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko. Również Plany Urządzenia Lasu poddawane są strategicznej OOŚ.

Na terenie PGL LP prowadzone były 2 duże projekty dotyczące zwiększenia retencji wodnej na obszarach leśnych:

 „Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych”, realizowany w latach 2007-2014 na terenie 178 nadleśnictw, obejmuje renaturyzację obszarów wodno-błotnych, odbudowę systemów nawadniających oraz przebudowę systemów melioracji odwadniających, budowę oraz odbudowę obiektów retencjonowania wody (ponad 3300 obiektów, które łącznie retencjonują 31 mln m³).

Wartość dofinansowania ze środków Funduszu Spójności w ramach POIiŚ - 136 mln złotych.

 Projekt „Przeciwdziałanie skutkom odpływu wód opadowych na terenach górskich.

Zwiększenie retencji i utrzymanie potoków oraz związanej z nimi infrastruktury w dobrym stanie” realizowany w latach 2007-2013, na terenie 55 nadleśnictw w południowej Polsce, obejmuje retencjonowanie i renaturyzację cieków stałych oraz obszarów podmokłych, ograniczanie i kontrolę spływu powierzchniowego (retencja powierzchniowa) oraz wyrównywanie i spowalnianie spływu wód wezbraniowych (retencja powodziowa).

Wartość dofinansowania ze środków Funduszu Spójności w ramach POIiŚ - 119 mln PLN.

Struktura drzewostanów w Lasach Państwowych jest odzwierciedleniem zdarzeń losowych, a także warunków społecznych i ekonomicznych XX wieku. W dużej części polskie lasy są zbiorowiskami

zastępczymi, które tworzą monokultury sosnowe lub świerkowe, wytworzonymi sztucznie, w miejscu naturalnego kształtowania się ekosystemów. W wyniku zniekształceń składów gatunkowych polskich lasów poprzez prowadzenie w przeszłości gospodarki leśnej zgodnie z kryteriami lasu normalnego oraz preferującej szybciej przyrastające gatunki drzew iglastych, dominują one na znacznym obszarze kraju (70,8%), podczas gdy w strukturze siedliskowej lasów bory sosnowe, świerkowe i jodłowe nieznacznie tylko przekraczają połowę wszystkich siedlisk (52,1%). Zgodnie z „Polityką Leśną Państwa” (1997) w polskich lasach dokonywana jest przebudowa drzewostanów zmierzająca do zwiększenia udziału głównie gatunków liściastych i zróżnicowania struktury wiekowej i gatunkowej drzewostanu (Tabela 24).

Tabela 24. Przebudowa drzewostanów w latach 2009-2012

Rok 2009 2010 2011 2012 Łącznie

2009-2012 Powierzchnia przebudowy

drzewostanów (tys. ha) 10,8 10,6 9,8 9,7 40,9

Źródło: dane udostępnione przez DGLP

W ramach realizacji działań ukierunkowanych na zwiększenie różnorodności genetycznej i gatunkowej biocenoz leśnych w okresie 2009-2012 kontynuowano realizację programów restytucji jodły pospolitej w Sudetach oraz ochrony i restytucji cisa pospolitego.

Program jodłowy powstał w 1996 r. ze względu na zagrożenie tego gatunku wyginięciem – przeprowadzona w tym samym roku inwentaryzacja określiła liczebność jodły w Sudetach Zachodnich na niecałe 2000 szt. oraz brak egzemplarzy o dobrej kondycji zdrowotnej. Program realizowany jest przez 15 nadleśnictw sudeckich. Przez cały okres realizacji programu zasadzono łącznie ok. 2445 ha jodły, dzięki czemu udział jodły w Sudetach zwiększył się do 1,2 %. W warunkach sudeckich optymalne dla jodły siedliska występują na powierzchni leśnej ok. 25 tys. ha (Tabela 25).

Tabela 25. Odnowienia jodły pospolitej w ramach programu jej restytucji w latach 2009-2012

Rok 2009 2010 2011 2012 Łącznie

2009-2012 Powierzchnia wprowadzonej

jodły pospolitej (ha) 253,25 208,79 221,45 265,52 949,01

Źródło: dane udostępnione przez DGLP

Cis pospolity jest gatunkiem podlegającym ścisłej ochronie. Wieloletnie obserwacje wykazały, że zachowanie jego zasobów genowych zdając się wyłącznie na naturalne procesy przyrodnicze nie jest już możliwe, dlatego konieczne jest zastosowanie ochrony czynnej. W 2006 r. opracowany został Program ochrony i restytucji cisa pospolitego w Polsce i wprowadzony do realizacji w jednostkach organizacyjnych PGL LP. Główne zadania programu, które były wykonywane w latach 2007-2012 to: zbiór materiału nasiennego, produkcja materiału sadzeniowego, zakładanie upraw zachowawczych na wytypowanych powierzchniach, pielęgnacja założonych upraw, ochrona czynna naturalnych stanowisk występowania cisa. W latach 2007-2012 założono 116,64 ha upraw zachowawczych, gdzie wprowadzono łącznie 407 722 sztuk cisa na terenie siedmiu RDLP. RDLP w Krakowie prowadzi własny projekty ochrony cisa w ramach V osi POIiŚ, w pozostałych RDLP program finansowany jest z Funduszu Leśnego.

Również dla gatunku zagrożonego - jarzębu brekini wymagane są pilne działania podobne jak dla cisa pospolitego. Do roku 2013 nie opracowano krajowego programu ochrony i restytucji tego gatunku

w Polsce, jednak pięć RDLP podejmuje aktywne działania ochronne i restytucyjne, a w latach 2010-2012 leśny bank genów Kostrzyca prowadził projekt Ochrona zasobów genowych ex situ wybranych stanowisk Jarzębu brekinii Sorbus torminalis (L.) Crantz.

Ochronie zasobów różnorodności genetycznej leśnych zbiorowisk roślinnych służy funkcjonujący od 1995 r. Leśny Bank Genów Kostrzyca. W ramach swoich obowiązków LBG realizuje wiele strategicznych dla całego kraju programów, w tym: ochrony leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej w latach 1991–2010 i jego kontynuację; testowania potomstwa wyłączonych drzewostanów nasiennych, drzew doborowych, plantacji nasiennych i plantacyjnych upraw nasiennych; ochrony i restytucji cisa pospolitego w Polsce; restytucji jodły w Sudetach; ochrony ex-situ zagrożonych i chronionych roślin, dziko rosnących w zachodniej części Polski. LBG Kostrzyca uczestniczy w „Programie zachowania leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew w Polsce na lata 2011-2035”. W Polsce od 2003 r. funkcjonuje też jeden lokalny bank genów – Karpacki Bank Genów w Nadleśnictwie Wisła. W ocenie DGLP w latach 2009-2012 nastąpiła rozbudowa funkcji leśnych banków genów, wprowadzono m. in. kriogeniczne przechowywanie części zarodków.

Obszary, cele i kierunki działań PEP 2009-2012 Krótki opis realizacji celu/działań Ocena leśnych przez kształtowanie ich właściwej struktury gatunkowej i wiekowej, z zachowaniem bogactwa biologicznego. Oznacza to rozwijanie idei trwale zrównoważonej i wielofunkcyjnej gospodarki leśnej.

Tak sformułowane cele implikują podejmowanie ciągłych wielokierunkowych działań w perspektywie średnio i długookresowej. W okresie 2009-2012 realizacja wyszczególnionych poniżej kierunków działań przyczyniała się do realizacji założonych celów średniookresowych.

Realizacja przez Lasy Państwowe

„Krajowego programu zwiększenia lesistości”, przy czym jest konieczna aktualizacja tego programu, przewidziana w roku 2009. Zalesienia realizowane są także przez podmioty prywatne, z dofinansowaniem ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Przewiduje się zalesienie do 2010 r. około 50 tys. ha, w tym 75% w sektorze prywatnym.

KPZL był w okresie 2009-2012 realizowany przez PGL LP oraz na gruntach prywatnych.

Stopień realizacji (ok. 15%) znacznie odbiegał od celów założonych w KPZL oraz PEP i tendencja była spadkowa, zarówno na gruntach publicznych jak i prywatnych (Tabela 20).

W 2009 r. wykonano aktualizację KPZL. Miała ona charakter ekspertyzy wg której najbardziej realne wydaje się osiągnięcie w 2020 r. lesistości wynoszącej 29,7%.

Zadanie nie i pastwisk, będących cennym siedliskiem dla rzadkich gatunków roślin i zwierząt.

W latach 2009-2012 powstało 6 nowych Leśnych Kompleksów Promocyjnych na których prowadzona jest zrównoważona gospodarka leśna (Tabela 21).

Tworzenie korytarzy ekologicznych było podejmowane w ramach realizacji KPZL, jednak w stopniu niewielkim ze względu na strukturę własności gruntów prywatnych dostępnych pod zalesienia (rozdrobnienie).

Lasy Państwowe stosują się do ograniczeń dot. zalesień związanych z ochroną siedlisk przyrodniczych w ramach Natura 2000. Nie prowadzi się zalesień na obszarach trwałych użytków zielonych (łąk i pastwisk).

Plany Urządzenia Lasu oraz wszystkie zalesienia planowane na obszarach Natura 2000 poddawane są strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko.

Zadanie

Obszary, cele i kierunki działań PEP 2009-2012 Krótki opis realizacji celu/działań Ocena znacznej retencji wodnej i jej powiększenie przez przywracanie przesuszonych przez meliorację terenów wodno-błotnych. W tym zakresie Lasy Państwowe będą realizowały dwa duże programy wieloletnie z udziałem środków z Programu „Infrastruktura i Środowisko”.

„Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych” - dofinansowanie w ramach POIiŚ - 136 mln PLN.

„Przeciwdziałanie skutkom odpływu wód opadowych na terenach górskich.

Zwiększenie retencji i utrzymanie potoków oraz związanej z nimi infrastruktury w dobrym stanie” - dofinansowanie w ramach POIiŚ – 119 mln PLN.

Zadanie nie rozpoczęła się w 2007 r., umowy o dofinansowanie w ramach POIiŚ podpisane zostały w 2010 r. i 2011 r.

Efekt przyrodniczy: bezpośredni

Dostosowanie składu gatunkowego drzewostanów do siedliska oraz zwiększenie różnorodności genetycznej i gatunkowej biocenoz leśnych, w tym realizacja programu restytucji jodły w Sudetach oraz ochrony i restytucji cisa w Polsce.

W latach 2009-2012 LP prowadziły prace polegające na przebudowie drzewostanów i dostosowywaniu składu gatunkowego drzewostanów do siedliska – (głównie przebudowa monokultur iglastych na lasy mieszane). W latach 2009-2012 przebudowie poddano ok. 41 tys. ha lasu (Tabela 22).

Prowadzony był także program restytucji jodły w Sudetach – w latach 2009-2012 nasadzono ok. 950 ha tego gatunku (Tabela 23) oraz program restytucji cisa – w latach 2006-2012 założono ok. 117 ha upraw zachowawczych, łącznie ok. 408 tys.

sztuk cisa.

Dodatkowo prowadzona jest restytucja jarzębu brekini - gatunku rzadkiego.

Zadanie nie

Rozbudowa funkcji leśnych banków genów

Leśny Bank Genów Kostrzyca funkcjonuje od 1995 r., a Karpacki Bank Genów (bank lokalny) w Nadleśnictwie Wisła od 2003 r. W ocenie DGLP w latach 2009-2012 nastąpiła rozbudowa funkcji leśnych banków genów, wprowadzono m.in. kriogeniczne przechowywanie części zarodków. i Programu zachowania leśnych zasobów genowych certyfikowane w obu systemach (oprócz Krosna gdzie nie ma w FSC).W porównaniu do innych krajów UE mamy w Polsce największy udział lasów certyfikowanych w całkowitej powierzchni lasów.

Certyfikacja ta nie przekłada się jednak na cenę drewna w Polsce (inaczej jest np. w Niemczech – tam można czerpać realne korzyści materialne z certyfikacji).

Działanie