Czytanie ze zrozumieniem 159 - Kompetencja tekstotwórcza

Kompetencja tekstotwórcza

4.2.2.1. Czytanie ze zrozumieniem 159

Na podstawie tych samych narzędzi co w klasach 3. (test czytania ze zrozumieniem standaryzowany lokalnie na małej próbie badawczej) starałam się określić poziom czytania ze zrozumieniem uczniów w klasach objętych badaniami. Uzyskane dane miały na celu nie tylko określenie kompetencji czytania ze zrozumieniem na różnych poziomach (jak również w różnych rodzajach zadań), ale również porównanie wyników uzyskanych przez uczniów w poszczególnych środowiskach.

Analiza i interpretacja wyników miała pozwolić na udzielenie odpowiedzi na pytanie szczegółowe: Jaki jest poziom kompetencji językowych badanych uczniów (w środowisku:

miast, osiedli, wsi) w zakresie czytania ze zrozumieniem (wnioskowanie i argumentowanie na podstawie tekstu, krytyczne wykorzystanie tekstu do ułożenia planu wydarzeń, odszukiwanie informacji podanych wprost i podanych nie wprost w tekście, interpretowanie tekstu, krytyczne wykorzystanie tekstu do ułożenia planu wydarzeń, twórcze wykorzystanie tekstu do ułożenia dialogu)?

Uzyskane wyniki prezentowane są w tabelach oraz na wykresach, uwzględniają zróżnicowane płci (średnie wyniki dziewcząt, chłopców, wyniki średnie) oraz środowiska (miejskie, wiejskie, osiedlowe).

ŚRODOWISKO MIEJSKIE

W tabeli 82. przedstawiono wyniki testu czytania ze zrozumieniem wśród uczniów klas 6. w środowisku miejskim.

Tabela 82. Wyniki testu czytania ze zrozumieniem wśród uczniów klas 6. w środowisku miejskim

Nr środowisku miejskim znajdują się w Aneksie: załącznik 43. – zestawienie ogólne, załącznik 44. – zestawienie z uwzględnieniem typów zadań.

W teście czytania ze zrozumieniem dziewczęta uzyskały wyniki wyższe w zadaniach:

3., 6.2. – 6.4., 7., 8. oraz 12. W przypadku większości z tych zadań różnice nie są duże, największe dysproporcje można zaobserwować w części zadań związanych z tworzeniem przez uczniów dłuższych wypowiedziach pisemnych (zadanie typu rozprawka – 6.2.-6.4.), jak również w zadaniu 4. (dziewczęta uzyskały zdecydowanie lepszy wynik – różnice rzędu 0,2-0,4 punktu).

Chłopcy okazali się lepsi tylko w zadaniu 10. (część zadań została wykonana przez uczniów na taką samą liczbę punktów). Dziewczęta klas 6., podobnie jak uczennice klas 3., uzyskały wynik ogólny wyższy od chłopców o 1,3 punktu. Warto jednak zaznaczyć, że uczniowie klas 6. w środowisku miejskim z testem czytania ze zrozumieniem poradzili sobie gorzej niżeli ich młodsi koledzy, do maksymalnej liczby punktów brakowało dziewczętom średnio tylko 1,3, a chłopcom prawie 6 punktów.

W tabeli 83. zilustowano średnie wyniki uzyskane przez uczniów klas 6. w środowisku miejskim z uwzględnieniem typów zadań.

Tabela 83. Wyniki testu czytania ze zrozumieniem wśród uczniów klas 6. w środowisku miejskim z uwzględnieniem typów zadań

Typ zadania Zadanie WW Zadanie KO Zadanie ND Zadanie R

ŚrD 2,1 6,55 0,75 2,65

ŚrCh 2 5,5 0,65 1,8

Śr 2,05 6,1 0,75 2,3

W_max 3,0 9,0 1,0 5,0

Podobnie jak w przypadku uczniów klas 3., również ich starsi koledzy w środowisku miejskim, niezależnie od płci, zadania wielokrotnego wyboru rozwiązywali na podobnym poziomie (dziewczęta nieznacznie lepiej). W klasach szóstych nie było dużych dysproporcji również w przypadku zadań na dobieranie, dziewczęta uzyskały 0,1 punktu więcej. Zadania, które wymagały udzielenia krótkiej odpowiedzi, dziewczęta wykonały nieco lepiej od chłopców, podobną zależność można było zaobserwować wśród uczniów klas 3. Największe dysproporcje widać w zadaniu wymagającym stworzenia dłuższej formy wypowiedzi (dialogu). W zadaniu typu rozprawka, dziewczęta uzyskały wyniki zdecydowanie wyższe od chłopców, średnia różnica wyniosła 0,85 punktu.

Wyniki uzyskane przez uczniów w poszczególnych klasach były zróżnicowane¹⁶⁰

160Szczegółowe wyniki badań znajdują się w załączniku 45. Suma punktów w teście czytania ze zrozumieniem wśród uczniów klas 6. w środowisku miejskim (tabela a).

. Wyniki ogólne dziewcząt były wyższe niż wyniki chłopców średnio o 2-3 punkty (podobnie w przypadku uczniów klas 3.) Różnice w wynikach w obrębie poszczególnych klas były

jeszcze wyższe i wynosiły średnio 2-4 punkty (np. chłopcy z SP nr 15 uzyskali 12 punktów, natomiast chłopcy ze SP nr 1 tylko 7,9).

Najwyższy wyniki w teście czytania ze zrozumieniem uzyskały dziewczęta ze SP nr 15. Wyniki średnie uzyskane przez uczniów w poszczególnych placówkach różnią się od siebie. Uczniowie ze SP nr 1 otrzymali wyniki zdecydowanie niższe niżeli ich rówieśnicy ze SP nr 15. Podobną prawidłowość odnotowałam wśród badanych w klasie 3.

Zadania, w których uczniowie mieli wskazać właściwą odpowiedź, były rozwiązywane na podobnym poziomie niezależnie od badanej klasy czy szkoły¹⁶¹ (2-2,2 punktu). W przypadku zadań typu KO oraz ND najlepiej poradzili sobie uczniowie ze SP nr 15 (niezależnie od płci). Największe dysproporcje widoczne są w zadaniach wymagających od uczniów stworzenia dłuższych form wypowiedzi. Uzyskane wyniki są zróżnicowane, najlepiej zadanie wykonały dziewczęta ze SP nr 15, niewiele gorzej chłopcy z tejże szkoły.

Średnie wyniki uzyskane przez uczniów w poszczególnych szkołach różnią się znacznie i są wyższe wśród uczniów ze SP nr 15.

Podsumowując badania poziomu czytania ze zrozumieniem w klasach 6. w środowisku miejskim, należy stwierdzić, że:

 dziewczęta klas 6. poradziły sobie lepiej z większością zadań. Uzyskały wynik ogólny wyższy od chłopców o 2,1 punktu;

 uczniowie klas 6. w środowisku miejskim z testem czytania ze zrozumieniem poradzili sobie gorzej niżeli ich młodsi koledzy. Dziewczętom do maksymalnej liczby punktów brakowało średnio tylko 5,95, a chłopcom prawie 8,05 punktów;

 niezależnie od płci zadania wielokrotnego wyboru badani rozwiązywali na podobnym poziomie (nieznacznie lepiej dziewczęta);

 w klasach szóstych nie było dużych dysproporcji w przypadku zadań na dobieranie, które uczniowie obu płci wykonali na zbliżoną liczbę punktów;

 w zadaniu typu rozprawka dziewczęta uzyskały wyniki zdecydowanie wyższe od chłopców, średnia różnica wyniosła 0,85 punktu;

 wyniki uzyskane przez uczniów w poszczególnych klasach były zróżnicowane.

Wyniki ogólne dziewcząt w klasie 6. były wyższe niż wyniki chłopców średnio o 2-3 punkty. Najwyższy wyniki w teście czytania ze zrozumieniem uzyskały dziewczęta ze

161Szczegółowe wyniki badań, por. załącznik 45., tabela b.

SP nr 15. Wyniki średnie uzyskane przez uczniów w poszczególnych placówkach różnią się od siebie.

ŚRODOWISKO WIEJSKIE

W tabeli 84. ukazano wyniki testu czytania ze zrozumieniem wśród uczniów klas 6. w środowisku wiejskim¹⁶².

Tabela 84. Wyniki testu czytania ze zrozumieniem wśród uczniów klas 6. w środowisku wiejskim ^Zadanie1.

Badani uczniowie w środowisku wiejskim nie otrzymali maksymalnej liczby punktów za żadne zadanie. Najwyższy wynik uzyskali za zadania 1., 5., 8., 9., 11. oraz 12. Różnica pomiędzy wynikiem uzyskanym przez dziewczęta oraz chłopców była najbardziej widoczna w zadaniu 2. oraz 4., mniejsze różnice widoczne były również w zadaniach związanych z konstruowaniem dialogu 6.2., 6.4.

Chłopcy okazali się lepsi w zadaniu 3. oraz 7. W zadaniach 8., 11. oraz 12. dziewczęta i chłopcy uzyskali taką samą liczbę punktów.

Podobnie jak w przypadku uczniów klas 3., wyniki dziewcząt z klas 6. w każdym zadaniu były wyższe lub równe wynikom średnim uzyskanym w badanym środowisku, natomiast chłopców – zawsze niższe lub równe wynikom średnim.

Ogólny średni wynik chłopców był o 1,2 punktu niższy od wyniku dziewcząt oraz o 7 punktów niższy od wyniku maksymalnego. Dziewczęta uzyskały wynik średni wyższy od chłopców – 13,1 punktu. Do maksymalnej liczby brakowało im średnio 5 punktów, natomiast chłopcom aż 7.

W tabeli 85. zestawiono wyniki testu czytania ze zrozumieniem wśród uczniów klas 6.

w środowisku wiejskim z uwzględnieniem płci oraz typów zadań.

162Wyniki szczegółowe, por. załączniki 29.-30.

Tabela 85. Wyniki testu czytania ze zrozumieniem wśród uczniów klas 6. w środowisku wiejskim z uwzględnieniem płci oraz typów zadań

Typ zadania Zadanie WW Zadanie KO Zadanie ND Zadanie R

ŚrD 2,32 5,89 0,96 3,34

ŚrCh 2,27 5,35 0,79 2,27

Śr 2,30 5,63 0,88 2,79

W_max 3,00 9,00 1,00 5,00

Uczniowie najlepiej wykonywali zadania typu WW, jak również KO, nieco gorzej zadania ND. Najtrudniejsze dla uczniów okazało się zadania typu R, do maksymalnej liczby punktów zabrakło im aż 2,2 punktu.

Widać różnice w wynikach chłopców i dziewcząt, uczennice klas 6. uzyskały wyniki znacząco wyższe w zadaniu KO oraz R (różnice minimalne w przypadku zadań WW oraz ND). Wśród uczniów klas 3. występowały analogiczne zależności.

Najwyższy wynik (średnia punktów dziewcząt i chłopców) w teście czytania ze zrozumieniem uzyskali uczniowie z Rudawy – 15,07 punktu, najniższy zaś badani z Gorzyc – 8,68 punktu¹⁶³

Wynik średni uzyskany w środowisku wiejskim w teście czytania ze zrozumieniem wyniósł 11,6 punktu. Średni wynik dziewcząt w środowisku wiejskim wyniósł 12,51 i był wyższy od wyniku chłopców o blisko 2 punkty.

. Wynik pośredni, 11,04 punktu, otrzymali uczniowie z Bełku.

Widoczne jest zróżnicowanie w wynikach średnich uzyskanych przez badanych uczniów¹⁶⁴. Badani wykonali zadania WW na podobnym poziomie (za wyjątkiem chłopców z Bełku, którzy uzyskali najniższy wynik – 1,88 punktu) niezależnie od badanej wsi (wyniki wahały się między 2,1 a 2,57). Największe dysproporcje widoczne są w zadaniach typu KO (najwyższy wynik uzyskali uczniowie z Rudawy (średnio 8 na 9 punktów), najniższy badani z Gorzyc (chłopcy 2,91, średni wynik 2,99 punktu na 9 możliwych). Zadania typu KO oraz R okazały się najtrudniejsze dla badanych, warto również zaznaczyć, że w poszczególnych wsiach różnice w liczbie uzyskanych punktów są znaczne.

Podsumowując badania poziomu czytania ze zrozumieniem w klasach 6. w środowisku wiejskim, należy stwierdzić, że:

 badani uczniowie w środowisku wiejskim nie otrzymali maksymalnej liczby punktów za żadne z wykonywanych zadań,

163Szczegółowe wyniki badań znajdują się w załączniku 46. Suma punktów w teście czytania ze zrozumieniem wśród uczniów klas 6. w środowisku wiejskim (tabela a).

164Szczegółowe wyniki badań, por. załącznik 46., tabela b.

 podobnie jak w przypadku klas 3., wyniki dziewcząt z klas 6. w każdym zadaniu były wyższe lub równe wynikom średnim uzyskanym w badanym środowisku, natomiast chłopców zawsze niższe lub równe wynikom średnim,

 dziewczęta w teście czytania ze zrozumieniem uzyskały wynik średni wyższy od chłopców – 12,51 punktu. Do maksymalnej liczby punktów brakowało im średnio 5,5 punktów, natomiast chłopcom aż 7 (ich wynik średni wynosił 10,69 punktu),

 najwyższy wynik w teście czytania ze zrozumieniem uzyskali uczniowie z Rudawy – 15,07 punktu, najniższy zaś szóstoklasiści z Gorzyc – 8,68 punktu;

 uczniowie najlepiej wykonywali zadania typu WW, jak również KO, nieco gorzej zadania ND. Najtrudniejsze dla uczniów okazało się zadania typu R,

 wyniki średnie uzyskane przez badanych uczniów są zróżnicowane. Badani wykonali zadanie WW na podobnym poziomie niezależnie od badanej wsi (oprócz chłopców z Bełku), największe dysproporcje widoczne są w zadaniach typu R (najwyższy wynik średni uzyskali badani z Rudawy, najniższy uczniowie z Gorzyc; różnica wynosiła aż 1,3 punktu). Zadania typu KO uczniowie wykonali na różnym poziomie – najwyższy wynik uzyskali uczniowie z Rudawy (średnio 7,67 na 9 punktów), najniższy badani z Gorzyc (tylko 2,99 punktu na 9 możliwych). Wśród uczniów klas 3. występowały analogiczne zależności.

ŚRODOWISKO OSIEDLOWE

W tabeli 86. przedstawiono wyniki testu czytania ze zrozumieniem wśród uczniów klas 6. w środowisku osiedlowym¹⁶⁵.

Tabela 86. Wyniki testu czytania ze zrozumieniem wśród uczniów klas 6. w środowisku osiedlowym

Uczniowie w środowisku osiedlowym najlepiej wykonali zadania: 1.-5. oraz 9.-12.

Dziewczęta poradziły sobie lepiej z wszystkimi zadaniami.

165Wyniki szczegółowe, por. załączniki 43.-44.

Średnie wyniki uzyskane przez chłopców oraz dziewczęta są zróżnicowane, największe dysproporcje widoczne są w zadaniach: 2., 4. oraz 7. (dziewczęta uzyskały za nie średnio 0,4 punktu więcej niż chłopcy). Za żadne zadanie badani nie uzyskali wyniku maksymalnego.

W tabeli 87. zilustowano wyniki testu czytania ze zrozumieniem z uwzględnieniem typów zadań wśród uczniów klas 6. w środowisku osiedlowym.

Tabela 87. Wyniki testu czytania ze zrozumieniem z uwzględnieniem typów zadań wśród uczniów klas 6. w środowisku osiedlowym

Zadanie WW Zadanie KO Zadanie ND Zadanie R

ŚrD 2,3 7,2 0,8 2,9

ŚrCh 2,1 5,3 0,8 1,4

Śr 2,1 6,3 0,8 2,1

W_max 3 9 1 5

Uczniowie najlepiej poradzili sobie z wykonaniem zadań ND oraz WW, nieco słabiej wykonali zadania KO, natomiast najgorzej zadanie R.

W badanym środowisku dziewczęta najwyższą liczbę punktów uzyskały za zadania typu WW, KO, jak również R. W przypadku zadań na dobieranie nie widać różnic w zakresie płci. Kompetencje uczniów w tworzeniu dłuższej formy wypowiedzi były zdecydowanie lepsze wśród badanych dziewcząt (uzyskały wynik wyższy o 1,5 punktu) w stosunku do chłopców. Dziewczęta uzyskały również znacząco lepsze wyniki w zadaniach wymagających podania krótkich odpowiedzi (zadania KO). Ich wyniki były też średnio o 2 punkty wyższe od chłopców.

Na podstawie uzyskanych wyników badań można zauważyć, że średnie uzyskane w poszczególnych środowiskach nie różnią się znacznie od siebie (11,3 Rokitnica, 11,5 Łabędy)¹⁶⁶

Uczniowie najlepiej wykonywali zadania typu WW oraz ND, natomiast najsłabiej zadania KO oraz typu R. Różnice zaobserwować można w przypadku płci (dziewczęta uzyskały wyższy wynik za zadanie WW, KO oraz R). W środowisku osiedlowym widoczne są niewielkie różnice w zakresie badanych miejscowości

. Dziewczęta osiągnęły zdecydowanie wyższe wyniki niżeli chłopcy, różnica wyniosła 3,6 punktu.

167

166 Szczegółowe wyniki badań znajdują się w załączniku 47. Suma punktów w teście czytania ze zrozumieniem wśród uczniów klas 6. w środowisku osiedlowym (tabela a).

. Uczniowie zarówno z Łabęd, jak

167Szczegółowe wyniki badań, por. załącznik 47., tabela b.

i Rokitnicy uzyskali zbliżone wyniki średnie (zadania KO wykonali lepiej badani z Łabęd, pozostałe rodzaje zadań wykonano bez znaczących różnic).

Podsumowując badania poziomu czytania ze zrozumieniem w klasach 6. w środowisku osiedlowym, należy stwierdzić, że:

 badani w środowisku osiedlowym nie uzyskali maksymalnego wyniku za żadne z wykonanych zadań;

 uczniowie w środowisku osiedlowym najlepiej wykonali zadania: 1.-5. oraz zadania 9.-12.;

 średnie wyniki uzyskane przez chłopców oraz dziewczęta są zróżnicowane, największe dysproporcje widoczne są w zadaniach: 2., 4. oraz 7. (dziewczęta uzyskały za nie średnio 0,4 punktu więcej niż chłopcy);

 uczniowie najlepiej wykonywali zadania typu WW oraz ND, natomiast najsłabiej zadania KO oraz typu R. Istotne różnice zaobserwować można w przypadku płci (dziewczęta uzyskały wyższy wynik za zadanie WW, KO oraz R);

 w zakresie poszczególnych typów zadań w środowisku osiedlowym widoczne są niewielkie różnice w zakresie badanych miejscowości. Uczniowie zarówno z Łabęd, jak i Rokitnicy uzyskali zbliżone wyniki średnie (zadania KO wykonane lepiej przez badanych z Łabęd, pozostałe rodzaje zadań bez znaczących różnic);

 badane dziewczęta uzyskały średnio o 3,6 punktu więcej od chłopców;

 średnia liczba punktów uzyskanych przez badanych w poszczególnych osiedlach jest zbliżona (Rokitnica 11,3 punktu, Łabędy 11,5 punktu).

PODSUMOWANIE

Ogólnym wnioskiem, wynikającym z dotychczasowych rozważań, będącym jednocześnie odpowiedzią na jedno z postawionych pytań badawczych, jest stwierdzenie najniższego średniego wyniku w teście czytania ze zrozumieniem wśród badanych ze środowiska osiedlowego, natomiast najwyższego u badanych ze środowiska miejskiego.

W tabeli 88. ukazano średnie wyniki uzyskane przez dziewczęta klas 6. w teście czytania ze zrozumieniem.

Tabela 88. Wyniki testu czytania ze zrozumieniem w klasie 6. Zestawienie zbiorcze – dziewczęta

Nr zadania Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3. Zadanie 4. Zadanie 5. Zadanie 6.1. Zadanie 6.2. Zadanie 6.3. Zadanie 6.4. Zadanie 6.5. Zadanie 7. Zadanie 8. Zadanie 9. Zadanie 10. Zadanie 11. Zadanie 12. SUMA

Miejskie ŚrD 0,9 1,2 0,7 1,3 0,8 0,7 0,6 0,7 0,5 0,5 0,8 0,6 0,9 0,7 0,9 0,9 12,8

Wiejskie ŚrD 0,9 1,4 0,6 1,2 1,0 0,8 0,8 0,6 0,4 0,5 0,7 0,9 1,0 0,6 1,0 0,9 13,1

Osiedlowe ŚrD 0,9 1,1 0,7 1,2 0,8 0,7 0,6 0,6 0,2 0,4 0,7 0,4 0,9 0,7 0,9 0,9 11,7

Wyniki uzyskane przez badane uczennice w teście czytania ze zrozumieniem były zróżnicowane (najwyższe wśród dziewcząt ze środowiska wiejskiego, najniższe u badanych z osiedli). W przypadku większości zadań (1,3,4,6.1., 6.3., 7, 9, 10, 11 oraz 12) nie było istotnych różnic w średniej liczbie uzyskanych punktów. Największe różnice uwidoczniły się w zadaniu 2, 6.4. oraz 8).

W tabeli 89. zestawiono analizowane zależności wśród badanych chłopców.

Tabela 89. Wyniki testu czytania ze zrozumieniem w klasie 6. Zestawienie zbiorcze – chłopcy

Miejskie ŚrCh 0,9 1,2 0,6 0,9 0,8 0,7 0,5 0,5 0,2 0,5 0,6 0,5 0,9 0,8 0,9 0,8 11,5

Wiejskie ŚrCh 0,8 1,0 0,6 0,9 0,7 0,6 0,5 0,5 0,2 0,3 0,8 0,9 0,9 0,6 0,9 0,9 11,0

Osiedlowe ŚrCh 0,8 0,7 0,6 0,6 0,7 0,4 0,3 0,3 0,1 0,1 0,3 0,3 0,8 0,6 0,8 0,7 8,0

Chłopcy również uzyskali zróżnicowane wyniki - najwyższe badani ze środowiska miejskiego, nieco gorszy uczniowie ze środowisk wiejskich, natomiast najsłabiej z testem czytania poradzili sobie badani chłopcy z osiedli. Podobnie jak wśród badanych dziewcząt, również i chłopcy uzyskali zróżnicowane wyniki- najwyższe uzyskali badani ze środowiska miejskiego, nieco gorsze (różnica tylko 0,5 punktu) uczniowie ze środowisk wiejskich.

Najsłabiej z testem czytania poradzili sobie badani z osiedli.

Różnice w liczbie uzyskanych punktów widoczne są w zadaniach 2., 4., 6.1., 6.3., 6.5., 7., 8., 10., w pozostałych zadaniach różnice w zakresie środowisk są minimalne.

W tabeli 90. przedstawiono analizowane zależności.

Tabela 90. Wyniki testu czytania ze zrozumieniem w klasie 6. Zestawienie zbiorcze środowisk

Nr zadania

Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3. Zadanie 4. Zadanie 5. Zadanie 6.1. Zadanie 6.2. Zadanie 6.3. Zadanie 6.4. Zadanie 6.5. Zadanie 7. Zadanie 8. Zadanie 9. Zadanie 10. Zadanie 11. Zadanie 12. SUMA

Miejskie Śr 0,9 1,2 0,7 1,1 0,8 0,7 0,6 0,6 0,4 0,5 0,7 0,6 1,0 0,8 0,9 0,9 12,3

Wiejskie Śr 0,8 1,2 0,6 1,0 0,8 0,7 0,6 0,5 0,3 0,4 0,7 0,9 1,0 0,6 0,9 0,9 11,9

Osiedlowe Śr 0,9 0,9 0,7 0,9 0,7 0,5 0,4 0,4 0,2 0,2 0,5 0,4 0,8 0,7 0,8 0,8 9,9

Najniższy średni wynik w teście czytania ze zrozumieniem uzyskali badani ze środowiska osiedlowego, natomiast najwyższy badani ze środowiska miejskiego. Różnice w

liczbie punktów uzyskanych przez uczniów z miast i wsi nie były znacząco duże (różnica 0,4 na rzecz środowiska miejskiego).

Badani z poszczególnych środowisk uzyskali wyniki znacząco różne w zadaniach: 2., 4., 6.2., 6.3., 6.4., 6.5., 7., 8.

W tabeli 91. zilustowano wyniki średnie testu czytania ze zrozumieniem w klasie 6.

wśród uczniów (dziewczęta, chłopcy, wynik średni) z uwzględnieniem typów zadań.

Tabela 91. Wyniki testu czytania ze zrozumieniem w klasie 6. z uwzględnieniem typów zadań. Zestawienie zbiorcze – dziewczęta

Zadanie WW Zadanie KO Zadanie ND Zadanie R

Miejskie ŚrD 2,2 6,8 0,8 3,1

Wiejskie ŚrD 2,4 5,6 1,0 3,1

Osiedlowe ŚrD 2,3 7,2 0,8 2,9

Miejskie ŚrCh 2 5,5 0,65 1,8

Wiejskie ŚrCh 2,27 5,35 0,79 2,27

Osiedlowe ŚrCh 2,1 5,3 0,8 1,4

Miejskie Śr 2,05 6,1 0,75 2,3

Wiejskie Śr 2,3 5,63 0,88 2,79

Osiedlowe Śr 2,1 6,3 0,8 2,1

W zależności od typu zadania można zaobserwować różnice w wynikach uzyskanych przez dziewczęta w poszczególnych środowiskach badawczych. Istotne różnice widoczne były tylko w wynikach za zadanie typu KO (najwyższy wynik uzyskały dziewczęta z osiedli, najniższy ze szkół wiejskich). W przypadku pozostałych typów zadań w obrębie płci nie zanotowałam istotnych dysproporcji.

Wśród badanych chłopców widoczne są większe niż wśród dziewcząt różnice w liczbie punktów uzyskanych w poszczególnych typach zadań (znaczące różnice w obrębie środowisk widoczne są w zadaniach typu WW, KO oraz R).

Największą liczbę punktów za zadanie WW uzyskali chłopcy ze wsi, natomiast najmniej punktów chłopcy z miast. Zadanie typu KO okazało się najłatwiejsze dla chłopców z miast, natomiast najtrudniejsze dla badanych z osiedli. Zadanie typu R najlepiej wykonali badani chłopcy ze środowiska wiejskiego, natomiast najsłabiej badani z osiedli.

Analizując średnie wyniki uzyskane przez uczniów za poszczególne typy zadań można zauważyć niewielkie różnice w liczbie punktów uzyskanych za zadania: ND, WW (najwyższy wynik w środowisku wiejskim).

Duże różnice widoczne są w liczbie punktów uzyskanych przez uczniów za wykonanie zadań KO oraz R. Zadanie KO najlepiej wykonali badani z osiedli (6,3 punktu), najgorzej natomiast uczniowie ze wsi (5,63 punktu). Zadanie typu rozprawka okazało się najtrudniejsze dla badanych z osiedli (2,1 na 5 możliwych punktów), natomiast najłatwiejsze dla badanych ze wsi (2,79 punktu).

Podsumowując wyniki badań uzyskane przez uczniów w klasach 6. można stwierdzić, że:

 Wyniki uzyskane przez badane uczennice w teście czytania ze zrozumieniem były zróżnicowane (najwyższe u dziewcząt ze środowiska wiejskiego, najniższe u badanych z osiedli). Chłopcy również uzyskali zróżnicowane wyniki- najwyższe uzyskali badani ze środowiska miejskiego, nieco gorszy uczniowie ze środowisk wiejskich, natomiast najsłabiej z testem czytania poradzili sobie badani chłopcy z osiedli.

 Najniższy średni wynik w teście czytania ze zrozumieniem uzyskali badani ze środowiska osiedlowego, natomiast najwyższy badani ze środowiska miejskiego.

 W zależności od typu zadania można zaobserwować różnice w wynikach uzyskanych przez dziewczęta w poszczególnych środowiskach badawczych. Istotne różnice widoczne były tylko w wynikach za zadanie typu KO (najwyższy wynik uzyskały dziewczęta z osiedli, najniższy ze szkół wiejskich).

 Wśród badanych chłopców widoczne są większe niż wśród dziewcząt różnice w liczbie punktów uzyskanych w poszczególnych typach zadań (znaczące różnice w obrębie środowisk widoczne są w zadaniach typu WW, ND oraz R).

Najwyższy średni wynik uzyskali badani ze środowiska miejskiego.

4.2.2.2. Pisanie

Sprawność językowa w zakresie pisania

Na podstawie tworzonych przez uczniów dłuższych form wypowiedzi pisemnych na zadany temat analizowano liczbę błędów popełnianych przez uczniów w zakresie fleksji, składni, jak również ortografii i interpunkcji. Analizie poddano również zasób leksykalny badanych. Uzyskane dane miały na celu określenie poziomu wybranych kompetencji językowych uczniów oraz porównanie uzyskanych wyników w poszczególnych środowiskach. Analiza i interpretacja wyników prowadziła do udzielenia odpowiedzi na kolejne pytanie szczegółowe: Jaki jest poziom kompetencji językowych badanych uczniów (w środowisku: miast, osiedli, wsi): w zakresie składni, słownictwa i frazeologii, poprawności ortograficznej oraz interpunkcyjnej.

Poniżej prezentowane są uzyskane wyniki badań w poszczególnych środowiskach:

miejskim, wiejskim oraz osiedlowym.

ŚRODOWISKO MIEJSKIE

W tabeli 92. ukazano średnie wyniki, które uzyskali uczniowie za wybrane kompetencje językowe¹⁶⁸.

Tabela 92. Wybrane kompetencje językowe uczniów klas 6. w środowisku miejskim Fleksja Składnia Słownictwo Ortografia Interpunkcja

ŚrD 2,3 2,2 2,3 1,4 1,3

ŚrCh 2,1 1,9 2,2 1,4 1,2

Śr 2,2 2,1 2,2 1,4 1,2

Wmax 3 3 3 3 3

W środowisku miejskim najwyższe wyniki za wybrane kompetencje językowe uzyskały badane dziewczęta. W analizowanym środowisku nie widać jednak znaczących różnic w średniej liczbie punktów uzyskanych w zakresie płci (różnice rzędu 0,1-0,2 punktu).

Średnie wyniki uzyskane przez uczniów w tym środowisku były zawsze niższe od wyników maksymalnych, najniższe w przypadku poprawności ortograficzno-interpunkcyjnej (uczniom brakowało 1,6-1,8 punktu do wyniku maksymalnego).

168 Wyniki szczegółowe znajdują się w Aneksie, por. załącznik 48. Zestawienie wyników uzyskanych przez uczniów klas 6. za wybrane cechy językowe.

Już pobieżny ogląd tabeli pokazuje, że wyniki uczniów w poszczególnych szkołach różnią się od siebie¹⁶⁹

Widoczne są również różnice uzyskane przez uczniów w zakresie płci. Rezultaty okazały się zdecydowanie lepsze wśród dziewcząt (w zakresie fleksji i składni). Spośród badanych sprawności uczniowie legitymują się najsłabszą kompetencją ortograficzno-interpunkcyjną, natomiast poziom pozostałych analizowanych kompetencji językowych jest na zbliżonym poziomie – 2,2-2,5 punktu).

. Uczniowie ze SP nr 1 uzyskali wyniki gorsze (szczególnie w zakresie sprawności fleksyjnej, słownictwa oraz poprawności ortograficznej).

Podsumowując wyniki uzyskane przez uczniów klas 6. w środowisku miejskim za wybrane kompetencje językowe, należy stwierdzić, że:

 uczniowie ze SP nr 15 uzyskali wyniki wyższe w każdej z analizowanych płaszczyzn kompetencji językowej;

 w środowisku miejskim najwyższe wyniki za wybrane kompetencje językowe

W dokumencie Kompetencja językowa uczniów a wyobraźnia i orientacja przestrzenna (Stron 170-191)