98. Zadanie. Jak wygląda grzeczny chłopiec (lub dziew
czynka)? Umyty — uczesany — ubranie czyste, z jakiej materyi;
buciki lub trzewiki jakie? kapelusik jaki? Gdy idzie do szkoły,, ma na plecach torbę, a co ma w torbie?
99. Zadanie. Jak wygląda żołnierz? mundur, hełm lub czapka, pałasz, karabin, pistolet, płaszcz — postać.
100. Zadanie. Jak wygłąda kominiarz?
101. Zadanie. Ucho. S z k i c : Słyszeć — zmysł — narząd
— części — co słyszymy — czego nie słyszymy — głuchy — głuchoniemy — mowa na migi — więcej słuchać, mniej mówić
— gdzie pilnie słuchać trzeba — czego słuchać nie trzeba — rachunek przed Bogiem z użycia słuchu.
102. Zadanie. Jak wygląda szkoła? (gmach duży — ile piątr — ganek — korytarz — klasy — co znajduje się w klasach?)
103. Zadanie. Czem jest je ż ? — jak wygląda i czem się odznacza? — gdzie przebywa? czem się żywi? — co stąd wynika?
104. Zadanie. Czem jest lew ? Jak go nazywają? — Jak wygląda i czem się odznacza? Gdzie żyje? Czem się żywi?
Jakie wyrządza szkody?
105. Zadanie. Opiszę słonia podług wiadomych pytań.
106. Zadanie. Po czem poznajemy ptaka? — (dwie nogi
— dwa skrzydła — zamiast zębów dziób — zamiast włosów pierze — wzlatywać w powietrze — głosy.)
107. Zadanie. Kaczka jest — . Należy do — . Jest mniejsza od — . Ma dziób — . Między palcami — . Barwy jest — . Chowa się — . Kaczka żywi się — . Pożytek z niej — .
108. Zadanie. Które zwierzęta domowe hodują u nas?
Które są najliczniej rozpowszechnione z zwierząt ssących? —
z ptaków, — płazów, — ryb, — owadów? — Które zwierzęta żyją w wodzie, — na wodzie,, — nad wodą, — na bagnach,
— na górach, — w lasach, — w ogrodach, — Ba polach, — na łąkach? — Które s z k o d l i w e zwierzęta znaChodzą się w okolicy?
109. Zadanie. Jodła. Drzewo leśne — najpiękniejsze z drzew szpilkowych — części — własności — kora — szpilki — barwa ich — kwiat — szyszki — ziarna — pożytek — .
110. Zadanie. Czem jest topola włoska? (Ojczyzna pierwotna — przesadzenie — rozpowszechnienie — użytek — wady.)
111. Zadanie. Opisz srebro. S z k i c : Gatunek (szlachetny metal). — Cechy (barwa, rozciągłość itp.)? Gdzie wykopują je ? Do czego go używają?
112. Zadanie. Opisz sól. Czem jest sól, której codzień potrzebujemy? Jakie ma własności? (smak, kruchość, rozpły
wanie się i roztwarzanie, kształt, zarysowanie, waga, barwa?) Gdzie się znajduje? Gdzie i jak wydobywają sól?
Użytek.-113. Zadanie. Napiszę które zjawiska należą do napo
wietrznych? W jaki sposób powstaje każde z tych zjawisk?
Które z tych zjawisk są pożyteczne, które szkodliwe? Dlaczego?
114. Zadanie. Opisz wieś rodzinną ( mi ast o ) . Gdzieś się urodził? Gdzie leży ta miejscowość? Rzeka — budynki — ogrody — miejsca, gdzie bawiłeś się w dzieciństwie — ludzie, o których zachowujesz miłe wspomnienie.
115. Zadanie. Dunaj. S z k i c : Skąd wypływa? Dokąd wpada? Bieg (kierunek, poboczne rzeki). Kraje i miasta. Zna
czenie dla handlu.
116. Zadanie. Glob. S z k i c : i. Kształt. 2 ’ Średnica.
3. Punkta i linie na nim. 4. Lądy i oceany.
— 199 —
Y. Listy.
A. Proślba i zawiadomienie.
K o c h a n y A d a s i u !
Zapewne Ci wiadomo, że jestem chory. Choroba moja nie jest jednak ciężką, owszem dozwala mi nawet uczyć się. Nie chciałbym zaniedbać się w nauce, dlatego udaję się do Ciebie z prośbą, abyś mię odwiedzał codziennie po nauce szkolnej i donosił mi, czego uczysz się w szkole. Wyświadcz mi tę koleżeńską przysługę, a będę Ci bardzo wdzięczny. Oczekuje Cię niecierpliwie
Twój przyjaciel W Mostach, dnia 5. maja 1909. Paweł Drózd.
1. Zadanie. Dowiadujesz się, że Józio otrzymał od rodziców
„ R o b i n s o n a “ . Nie znasz jeszcze tej ciekawej książeczki, prosisz zatem przyjaciela o pożyczenie „Robinsona11 na kilka dni. Książki nie poplamisz i nie uszkodzisz. Odwzajemnisz mu się również ciekawą książką.
2. Zadanie. Prosisz przyjaciela, by ci pożyczył' na czas niejaki książki rachunkowej, której już nie potrzebuje. Swoją książkę zaniosłeś do introligatora, ponieważ przez długie uży
wanie zupełnie się rozsypała. Przyrzekasz, że mu będziesz wdzięczny, a książkę odeślesz nieuszkodzoną.
3. Zadanie. Zapytujesz przyjaciela, czyś nie zostawił u niego zeszytu rachunkowego. Proś, aby przeszukał, przetrząsnął swoje półki i szuflady z książkami. Wyczekujesz niecierpliwie odpowiedzi.
4. Zadanie. O d p o w i e d ź . Przetrząsnąłeś wszystkie półki i zakątki. Ani śladu. Zeszyt musiał zaginąć po drodze. Ubolewasz i ty nad tym wypadkiem, ale pociesz przyjaciela, że może się przecież zguba znajdzie.
5. Zadanie. Napisz swemu przyjacielowi, że z powodu kaszlu nie możesz pójść do szkoły i że go prosisz aby ci kupił zeszyt do ćwiczeń piśmiennych; napomknij, że do liściku dołączasz w tym celu 10 h. Przeproś i pozdrów.
B. Zam ówienia.
W i e l m o ż n y P a n K o w a l s k i
w B i a ł e j . Pragnęłabym nabyć u W -go Pana na spłaty ratami po 10 K miesięcznie, maszynę do szycia Singera, którą w cenniku W-go Pana przedstawia figura 3.; cena jej oznaczona na 130 K.
Może mogłabym ją dostać cokolwiek taniej? Przyrzekam spłacać raty punktualnie i rzetelnie 2. dnia każdego miesiąca. Odstawa koleją do dworca w Cieszynie.
W Cieszynie, 15. marca 1909. Zofia Górecka.
1. Zadanie. Handlarz wiktuałów pisze do dziedzica, aby mu przysłał jęczmienia, grochu i soczewicy. Chce wszystko mieć jeszcze w tym tygodniu. Nie chce kupować na targu; ma zaufanie do niego, bo się dawno znają. Podaje mu ostatnią cenę targową i spodziewa się, że będzie z tego zadowolony.
2. Zadanie. O d p o w i e d ź . Dziedzic chce żądane gatunki zboża posłać, jest z ceny zadowolony i spodziewa się, że handlarza zboże także zupełnie zadowoli; ale przed poniedziałkiem nie może go posłać, bo musi siać, gdyż już wielki czas itd.
C. Podziękow ania.
K o c h a n y P r z y j a c i e l u !
Odsyłam Ci książkę, którą mi pożyczyłeś. Podwójną winienem Ci wdzięczność, bo, nie tylko za Twoją dobroć, której już tyle dałeś mi dowodów, lecz i za korzyści, którem odniósł, przeczytawszy tę książkę. Przekonałem się, iż uwagi Twoje o tej książce były zupełnie słuszne, i że z niej bardzo wiele dobrego nauczyć się można. Przyjm więc, kochany Przyjacielu, podziękę za dobroć Twoją, oraz moje najserdeczniejsze pozdrowienie.
Twój przyjaciel Jabłonkowie, dnia 1. marca 1909. Jan Sikora.
201 —
1. Zadanie. Podziękuj koledze za powinszowanie, przesłane ci w dniu imienin. Donieś mu, jak przepędziłeś ten dzień i coś dostał od rodziców w podarunku. Przy sposobności pokażesz mu to wszystko, a tym razem podziękuj raz jeszcze i pozdrów serdecznie.
2. Zadanie. Podziękuj przyjacielowi za przysłany ci koszy
czek malin. Donieś mu, jak ci smakowały. Posyłasz mu koszyk gruszek, za tydzień zaś odwiedzisz go i podziękujesz osobiście,
D. Pow inszow ania.
N a j d r o ż s i R o d z i c e !
Wszelkiego szczęścia i najlepszego zdrowia życzę Naj
droższym Rodzicom w tym Nowym Roku. Codziennie będę zasyłał modły do Boga, aby Najukochańszych Rodziców jak najdłuższem życiem obdarzył i wszelkiego użyczył błogosła
wieństwa. Będę się starał, być dobrym i pilnym, aby Wam sprawić jak największą uciechę. O, ileżto dobrodziejstw otrzy
małem od Najdroższych Rodziców w upłynionym roku! Obym je choć w części mógł odwdzięczyć!
Całuję rączki Najdroższych Rodziców
wdzięczny syn W Gródku, dnia 1. stycznia 1909. Adam.
Zadanie. Napisz list do ojca z powinszowaniem imienin!
E. Zaproszenie.
K o c h a n y J a s i u !
Wczoraj darował mi ojciec bardzo piękną książkę z obraz
kami. Masz dzisiaj popołudniu wolny czas od nauki szkolnej, poproś więc Twoich Rodziców, ażeby Ci pozwolili przyjść do mnie, a przeglądniemy całą tę książkę, pouczymy się i zabawimy wspólnie. Oczekuje Cię z niecierpliwością
Twój przyjaciel W Pogorzu, dnia 10. maja 1909. Jerzy Świba.