„RELAKS” W LUBARTOWIE
4. Dotychczasowe sukcesy w propagowaniu turystyki krajowej i zagranicznej
Znacznym osiągnięciem koła podczas jego działalności było wydanie w 2011 r. publikacji pt. Przewodnik rowerowy – okolice Lubartowa finan-sowanej ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Bogusław Sawicki, Marta Filipek
100
w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubel-skiego na lata 2007–2013, projekt: „Rowerem przez krainę Lewarta – promocja oferty turystyki rowerowej po Ziemi Lubartowskiej”. Działalność
MKTR „Relaks” Lubartów poparta jest również innymi, licznymi sukce-sami w turystyce krajowej oraz zagranicznej. Aktywność koła skupia się
na zachęcaniu ludzi w różnym wieku do czynnego wypoczynku poprzez organizację corocznego Święta Roweru, w którym biorą udział miesz-kańcy gminy Lubartów, jak również ludność pochodząca z innych miast, a nawet państw. Impreza ta cieszy się dużą popularnością. Organizo-wane są również rajdy rowerowe, podczas których poznawane jest piękno przyrody województwa lubelskiego. Rysunek 3 przedstawia wy-brane trasy wycieczek zorganizowanych od 2004 do 2010 r. Uczestnicy zapoznają się z historią najbliższego regionu i odkrywają nowe ciekawe
ścieżki rowerowe. Niekiedy rajdy takie kończą się imprezami integra-cyjnymi z innymi klubami, podczas których zacieśniana jest współpraca. Duża aktywność działalności koła turystyki rowerowej wiąże się rów-nież z organizacją imprez sportowo-rekreacyjnych, tj.: rowerowego toru przeszkód, turnieju piłki siatkowej, rajdów na orientację, wakacyjnego strzelania z łuku, które mają za zadanie zachęcić, głównie młodzież, do aktywnego wypoczynku i integracji społecznej oraz zaszczepić w tej grupie ducha rywalizacji. Organizowane są również spływy kajakowe czy kuligi dla członków i sympatyków klubu. Sukcesem jest również współ-organizacja charytatywnego balu walentynkowego w 2006 r., z którego dochód był przeznaczony na pomoc w rehabilitacji członka MKTR „Relaks”. Od pewnego czasu organizowana jest również corocznie piel-grzymka do Wąwolnicy, w celu duchowego wsparcia dla swojej pracy. Dodatkowe przedsięwzięcie to współorganizacja rajdów z okazji Dnia Dziecka i Rajdów Trzeźwości dla członków klubu „Nadzieja” i innych chętnych osób. Ciekawi przygód członkowie i sympatycy MKTR „Relaks” biorą udział w Rajdzie „Trójprzymierze” corocznie organizowanym na początku maja pod egidą PTTK na przemian przez trzy kluby kolarskie: z Warszawy, Lublina i Kielc, w celu pokazania swojego regionu. Rajdy takie odbywały się już w okolicach Kielc, Łowicza, Jury Krakowsko- -Częstochowskiej i Powiśla Lubelskiego.
Miejskie Koło Turystyki Rowerowej w Lubartowie rozszerza swoją
działalność na inne kraje Europy. W ramach corocznego Mię dzynaro-dowego Rajdu Rowerowego uczestnicy, również innych narodowości,
Rozwój turystyki społecznej województwie lubelskim... 101
ruszają w drogę odkrywać atrakcyjne zakątki Starego Kontynentu, kie-runki wypraw przedstawione są na rysunku 4.
0 25 50 75 km WOJ. ŚWIĘTOKRZYSKIE WOJ. PODKARPACKIE WOJ. LUBELSKIE WOJ. MAZOWIECKIE WOJ. ŁÓDZKIE WOJ. MAŁOPOLSKIE Wisł a W isła Bug S an Niepokalanów Kozłówka Nieborów Łowicz Krościenko Czorsztyn Chmielnik Pińczów Wiślica Krynica Zdr. Wysowa Hańczowa Lubartów Firlej Niemce Kock
Nasutów Ostrów Lub.
Zwierzyniec Szczebrzeszyn Ostrówek Czemierniki Puławy Janowiec Jeziorzany Urszulin Sosnowica Krasnobród Józefów Susiec Rabsztyn Ogrodzieniec Bałtów Gołąb Nałęczów Wąwolnica Bydlin Jędrzejów Chęciny Oblęgorek LUBLIN RZESZÓW KRAKÓW KIELCE WARSZAWA ŁÓDŹ wojewódzkie Miasta: odwiedzane przez MKTR ,,Relaks’’ Wody województw Główne trasy wypraw MLTR ,,Relaks’’ państw Granice:
Rys. 3. Wybrane trasy wypraw rowerowych MKTR „Relaks” Lubartów w latch 2004–2010 Źródło: opracowanie własne na podstawie Kroniki wydarzeń w latach 2004–2010
MKTR „Relaks” Lubartów
W analizowanym okresie 2004–2010 zorganizowane ekspedycje to m.in.:
− rajd rowerowy Lubartów–Lwów w 2005 r., − pielgrzymka do grobu Jana Pawła II w 2007 r., − VIII Międzynarodowy Rajd do Norwegii w 2008 r., − rajd na Inflanty w 2008 r.,
− XI Międzynarodowy Rajd Rowerowy w Karpaty Rumuńskie w 2009 r., − MKTR „Relaks” na XIV Fahrradfest w Dreźnie w 2009 r.,
Bogusław Sawicki, Marta Filipek
102
− rajd rowerowy Pojezierze Drawskie–Bornholm w 2010 r., − II Pielgrzymka Rowerowa do Rzymu w 2010 r.
ESTONIA ŁOTWA LITWA BIAŁORUŚ UKRAINA MOŁDAWIA RUMUNIA POLSKA SŁOWACJA WĘGRY CZECHY NIEMCY DANIA HOLANDIA LUKSEMBURG AUSTRIA SZWAJCARIA WŁOCHY SŁOWENIA CHORWACJA BOŚN. I HERC. BUŁGARIA GRECJA MACEDONIA ALBANIA SERBIA CZARNOGÓRA ROSJA BELGIA NORWEGIA SZWECJA FINLANDIA Bukareszt Berno Lublana Sofia Skopje Zagrzeb Wiedeń Oslo Sztokholm Helsinki Talin Ryga Wilno Mińsk Kiszyniów Berlin Warszawa Kopenhaga Praga Luksemburg Rzym Ateny Tirana Podgorica Belgrad Budapeszt Bratysława Sarajewo Amsterdam 0 200 400 600 km Stolice państw
Miasta odwiedzane przez MKTR ,,Relaks’’ Stolice państw i miasta
odwiedzane przez MKTR ,,Relaks’’ Kierunki wypraw MKTR ,,Relaks’’
Drezno Lubartów Lwów Bornholm Bergen Oradea Raseniai Poj. Drawskie Bogatynia
Rys. 4. Kierunki wyjazdów zagranicznych organizowanych przez MKTR „Relaks” Lubartów w latach 2004–2010
Źródło: opracowanie własne na podstawie Kroniki wydarzeń na lata 2004–2010 MKTR „Relaks” Lubartów
Celem wyjazdów jest głównie popularyzacja zdrowego i aktywnego wypoczynku, wymiana doświadczeń sportowych i turystycznych, integra-cja środowiska turystów rowerowych oraz pasjonatów aktywnego stylu
życia. Podczas pobytu uczestnicy promują swoje miasto i klub m.in. poprzez oznakowanie autokaru i rowerów nazwą, barwą i herbem miasta oraz logo klubu, popularyzują pieśni o mieście i regionie, zachęcają
tu-Rozwój turystyki społecznej województwie lubelskim... 103
bylców do odwiedzania ziemi lubartowskiej. Podczas wyjazdów kolporto-wane są również różnego rodzaju proporczyki i plakietki (rys. 5).
Rys. 5. Proporczyk i logo MKTR „Relaks” Lubartów Źródło: http://www.mktr-relaks.com (5.09.2011)
Partnerami w realizacji postawionych sobie celów są: Lubelski Klub Turystyki Rowerowej „Welocyped”, Warszawski Klub Turystyki Rowero-wej „Wektor”, Świętokrzyski Klub Turystów Kolarzy „Kigari”, Klub Rowe-rowy „Koleso Witrow” z Lwowa oraz po podpisaniu w 2006 r. umowy o współpracy Klub Sportowy „Sportuoliali” z miejscowości Paliepiai, re-gionu Raseiniai na Litwie.
MKTR Lubartów angażuje się również w ramach projektu polsko- -litewskiego funduszu wymiany młodzieży pod hasłem „Sport bez granic”. Zorganizowane zostały już dwie edycje tego programu w 2008 i 2009 r. Uczestniczyli w nich młodzież i ich opiekunowie z MKTR Lubartów i klubu „Sportualiali” z Paliepiali na Litwie. Mieli oni za zadanie pokonać trasę z Węgorzewa do Paliepiai. Uczestnicy odkrywali piękne zakątki ziemi polskiej i litewskiej, organizowano również spotkania z miejscową lud-nością i władzami samorządowymi miejscowości na trasie wyprawy. Młodzież integrowała się ze społecznościami lokalnymi podczas: wypraw rowerowych, zawodów sportowych, spektakli teatralnych, na imprezach rozrywkowych. W 2007 r. młodzież należąca do koła wraz z opiekunami uczestniczyła w projekcie pod nazwą „The Ugly Duck” współfinanso-wanym przez Unię Europejską. Projekt ten skupiał osoby różnych naro-dowości m.in.: Turków, Słoweńców, Austriaków i miał na celu pokazanie młodym ludziom, jak ważna jest tolerancja narodowościowa, kulturowa i religijna dla zwiększenia współpracy międzypaństwowej w dzisiejszym
Bogusław Sawicki, Marta Filipek
104
świecie. Litewscy organizatorzy włączyli do planu spotkań warsztaty, gry i zabawy sportowe, jak również wyprawy i wycieczki.
20
Liczba wyjazdów turystycznych
18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Imprezy turystyczne krajowe zagraniczne ogółem
Rys. 6. Liczba wyjazdów turystycznych organizowanych przez MKTR „Relaks” Lubartów w latach 2004–2010
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Kroniki wydarzeń MKTR „Relaks” Lubartów
Liczbę wyjazdów turystycznych organizowanych przez MKTR „Relaks” Lubartów w latach 2004–2010 przedstawiono na rysunku 6. Widoczny jest tutaj, niemalże „schodkowy” wzrost organizacji krajowych imprez tu-rystycznych. Dla porównania w 2004 r. było ich pięć, natomiast w 2010 r. liczba ta zwiększyła się ponadtrzykrotnie. Liczba zagranicznych imprez turystycznych od 2004 do 2009 r. również wzrastała, choć nie w takim stopniu jak to było w przypadku imprez krajowych. W 2004 r. była orga-nizowana jedna taka wyprawa, a w 2009 r. już cztery. Odstępstwem w tej tendencji jest 2010 r., w którym zorganizowano tylko dwa wyjazdy zagra-niczne. Ogólny trend w działalności MKTR „Relaks” Lubartów na rzecz rozwoju turystyki rowerowej w analizowanym okresie systematycznie wzrastał. Jest to również wynikiem przystąpienia Polski do Unii Euro-pejskiej, a następnie do strefy Schengen w 2007 r. i zacieśnianiu
współ-Rozwój turystyki społecznej województwie lubelskim... 105
pracy pomiędzy poszczególnymi krajami w ramach promocji turystyczno- -kulturowej swoich regionów.
5. Aspekty ekonomiczne działalności
MKTR „Relaks” Lubartów
Kwalifikując MKTR „Relaks”’ w Lubartowie jako interesujący przykład organizacji biorącej udział w turystyce społecznej, ważne jest uwzglę d-nienie form jej finansowania. Jako że jest to organizacja pożytku publicz-nego, nie uzyskuje żadnych korzyści materialnych ze swojej działalności. Jedną z form pozyskiwania funduszy są składki członkowskie w wy-sokości 20 zł dla osób dorosłych i 10 zł dla młodzieży rocznie. Zebrane w ten sposób pieniądze w większości przeznaczane są na działania administracyjne klubu. Dodatkowe pieniądze na organizację wyjazdów zbierane są od prywatnych sponsorów. Wielkość takiego dofinansowania mieści się w przedziale od 5% dla osób dorosłych do 30% dla młodzieży; są to datki przeznaczane głównie na wyjazdy zagraniczne. Największe wsparcie MKTR „Relaks” uzyskuje z funduszy unijnych. W realizacji jest, organizowany już w dwóch edycjach, projekt polsko-litewskiej wymiany młodzieży, w którym dofinansowanie dla wszystkich wyjeżdżających, w tym opiekunów, wynosi ok. 96%. Innym przedsięwzięciem, w które zaangażowane jest koło, jest projekt „Rowerem przez krainę Lewarta – promocja oferty turystyki rowerowej po Ziemi Lubartowskiej”. Wsparcie finansowe wyjazdów turystycznych w tym przedsięwzięciu wynosi 60– 70% dla wszystkich uczestników, resztę kosztów pokrywają organy sa-morządowe miasta Lubartów. Dotację administracji samorządowej rocz-nie wynoszą 1–2%. Rajdy krajowe i lokalne w głównej mierze organizo-wane są z własnych środków.
6. Podsumowanie
Bardzo duża aktywność MKTR „Relaks” w organizowaniu róż norod-nych projektów i zachęcaniu ludzi dorosłych i młodzieży do czynnego wypoczynku świadczy o tym, że istnienie takich organizacji jest kluczowe dla rozwoju turystyki lokalnej i regionalnej w Polsce. Obecnie głównym
Bogusław Sawicki, Marta Filipek
106
problemem MKTR „Relaks” jest brak stałego miejsca dla administracji i promocji jego działalności. Równie ważny jest brak stałych środków dofinansowania. Zaangażowanie członków i prezesa w popularyzacji aktywnego wypoczynku finansowanego również z dodatkowych środków jest formą turystyki społecznej, która może mieć coraz większe zna-czenie w integracji społeczeństwa lokalnego. Przychylność władz samo-rządowych i determinacja członków takich organizacji ma ogromne zna-czenie w kreowaniu rozwoju turystyki społecznej w środowiskach lo-kalnych.
Literatura
Alejziak W., 2000, Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku, Wyd. Albis, Kraków.
Gaworecki W.W., 2007, Turystyka, PWE, Warszawa.
Kazimierczak T., Rymsza M. (red.), 2007, Kapitał społeczny. Ekonomia
spo-łeczna, Wyd. ISP, Warszawa.
Kondracki J., 1994, Geografia fizyczna Polski, PWN, Warszawa.
Kowalczyk S., 2007, Ontologiczno-aksjologiczne podstawy społeczeństwa
oby-watelskiego, [w:] Balawejder E. (red.), Społeczeństwo obywatelskie, Wyd.
KUL, Lublin.
Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie turystyki socjalnej w Europie, 2006, DzU UE C 318/67, C 318/12.
Przecławski K., 2004, Człowiek a turystyka. Zarys socjologii turystyki, Wyd. Albis, Kraków.
Reichel J., 2010, Znaczenie i rozwój ekonomii społecznej w Polsce, [w:] Stasiak A. (red.), Turystyka społeczna w regionie łódzkim, Wyd. WSTiH, Łódź. Sawicki B., 2007, Agroturystyka w aktywizacji obszarów wiejskich, Wyd. AR,
Lublin.
Słownik języka polskiego, 2007, PWN, Warszawa.
Stasiak A., 2010, Cele i zadania turystyki społecznej – kilka uwag o istocie
zjawiska, [w:] Stasiak A. (red.), Turystyka społeczna w regionie łódzkim,
Wyd. WSTH, Łódź.
Tucki K., 2007, Turystyka w województwie lubelskim, Urząd Statystyczny, Lublin.
Włodarczyk B., 2010, Turystyka społeczna – próba definicji zjawiska, [w:] Stasiak A. (red.), Turystyka społeczna w regionie łódzkim, Wyd. WSTH, Łódź.
P E R S P E K T Y W Y I K I E R U N K I R O Z W O J U
T U R Y S T Y K I S P O Ł E C Z N E J W P O L S C E
Ewa Kasprzyk*