Tom Wilson, twórca i redaktor międzynarodowego czasopisma
„Information Research”, ale przede wszystkim wybitny brytyjski badacz, który od kilkudziesięciu lat zajmuje się różnorodną pro-blematyką tzw. studiów informacyjnych i należy do najczęściej cytowanych autorów w tej dziedzinie, dzieląc się przed kilkuna-stoma latami refleksją o naturze uprawianej przezeń, tak bardzo tematycznie i metodologicznie heterogenicznej, dyscypliny, pisał:
„The wide world of information research has been in a state of continuous change ever since its appearance on the academic scene, following the Second World War. My own research has concerned a wide variety of topics, from a survey of cataloguing practices and a bibliometric investigation into the British Journal of Sociology, nei-ther of which was published, and on to library co-operation, infor-mation-seeking behaviour, office automation, business information needs, net-worked learning, digital libraries, mobile computing, and information overload. Because of the mode of research funding in the field, it has been difficult to develop a research programme in a single field of research, although everything might be included under the heading of »information management«”1.
* Artykuł jest zmienioną wersją tekstu, który w formie szerszej pod tytułem Obszary badań współczesnej informatologii (informacji naukowej) ukazał się w cza-sopiśmie „Zagadnienia Informacji Naukowej” 2013, vol. 51, nr 2 (102), s. 9—41.
1 T.D. Wilson: Philosophical foundations and research relevance. Issues for infor-mation research. „Journal of Inforinfor-mation Science” 2003, vol. 29, nr 6, s. 445.
116 Barbara Sosińska-Kalata
A zatem „informatologia” („nauka o informacji”) czy jak pisze Wilson — „zarządzanie informacją”, bo i ta nazwa bywa używana w odniesieniu do rozważanej tu dyscypliny — to obszar badań pod-legający ciągłym zmianom. Z natury rzeczy ewolucja problematyki badawczej następuje w każdej dyscyplinie naukowej, jednak w od-niesieniu do nauki o informacji dynamika zmian dotyczących zja-wisk i procesów, które są przedmiotem jej badań, w ostatnim czasie utwierdza w przekonaniu o potrzebie głębszej refleksji nad aksjologią i programem badawczym tej dyscypliny. Warto tu przywołać dwie znamienne wypowiedzi znanych autorytetów w nauce o informacji.
Jack Meadows, kolejny wybitny brytyjski badacz dyscypliny, w jubileuszowym artykule Fifty years of UK research in information science zwrócił uwagę na wpływ upowszechnienia serwisów infor-macyjnych na uwidaczniającą się dezintegrację dyscypliny, podkreś-lając szczególny paradoks: „The overall result is that the information science activities developed over past 50 years have triumphed, but information science as a separate entity may be on the wane”2.
Z kolei Dave Nicholas, wieloletni dziekan Department of Infor-mation Studies w City University w Londynie, założyciel i obecnie dyrektor CIBER Research Group zajmującej się analizą zachowań użytkowników sieciowych serwisów informacyjnych, na pierwszej konferencji Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian, zorganizowanej w Warszawie w 2011 roku przez Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego, obrazowo scharakteryzował konieczność rewizji koncepcji, metod i narzędzi badań użytkowników informacji: „The profession has been hit by an information tsunami so the topic of the conference Information Science in Change is very relevant and timely. Unless information science researchers get a firm grip on the situation — monitor and evaluate digital users in a way they have never done before and jettison obsolete thinking about how people use and seek information, we face the prospect of knowing less and less about more and more people (especially the born digital, the young)”3.
Nauka o informacji musi reagować na zmiany zachodzące w ba-danej przez nią rzeczywistości, a to pociąga za sobą zmiany nurtów badawczych kształtujących się w różnych okresach, poszukiwanie nowych teorii, bardziej adekwatnych do opisu i wyjaśniania
za-2 J. Meadows: Fifty years of UK research in information science. In: Information science in transition. Ed. by A. Gilchrist. London 2009, s. 17.
3 D. Nicholas: Researching the Digital Transition. W: Nauka o informacji (infor-macja naukowa) w okresie zmian. Red. B. Sosińska-Kalata i in. Warszawa 2013, s. 18—19.
chodzących zmian, sięganie po nowe metody oraz instrumenty ba-dawcze. I znowu trzeba powtórzyć: takie zmiany zachodzą w całej nauce. Czy zatem w informatologii mają one charakter wyjątkowy, jak zdają się sugerować przytoczone, dość dramatyczne w swej wymowie, wypowiedzi?
Ocena przekształceń dokonujących się w polu badawczym na-uki o informacji wymaga szerszej refleksji, dotyczącej identyfikacji problemów naukowych, które są dla tej nauki specyficzne. Nie jest i nigdy nie była ona prosta i bezdyskusyjna ze względu właśnie na tę wielką dynamikę ewolucji przedmiotów badań informatologii, a także specyficzną dla niej multidyscyplinarność, która z jednej strony dynamizuje rozwój pola badawczego dyscypliny, z dru-giej jednak — implikuje rozmywanie granic między badaniami informatologicznymi a obszarem badań innych nauk. Nie ulega wątpliwości, że rola dostępu do informacji i wszechobecność tech-nologii informacyjnych we współczesnym świecie wymuszają po-trzebę ich coraz wszechstronniejszego analizowania. Konsekwencją upowszechnienia technologii informacyjnej jest również to, że pro-blematyka, którą dotychczas nauka o informacji zajmowała się jako niemal jedyna dyscyplina, dziś w różnych aspektach i ujęciach staje się przedmiotem zainteresowania także wielu innych nauk.
*
Nauka, która w polskim nazewnictwie przypisane miała kolej-no nazwy dokumentacja naukowa, następnie informacja naukowa i od 2010 roku informatologia, powstaje od ponad 100 lat. Ciągłe wery-fikowanie właściwego zdefiniowania zadań tej nauki i poszukiwa-nie najtrafposzukiwa-niejszego określenia jej tożsamości znajdują wyraz m.in.
w licznych przeformułowaniach jej nazwy4. Tabela 1 prezentuje przybliżoną chronologię zmian tej nomenklatury w piśmiennictwie anglojęzycznym i polskim. Czcionką rozspacjowaną zaznaczone zostały nazwy utrzymujące się dłużej.
W europejskiej tradycji badawczej, ukierunkowanej w więk-szym stopniu na metodologiczne i społeczne problemy dostępu do utrwalonej informacji i wiedzy, a w mniejszym — na jego aspekty technologiczne, naukę o informacji traktuje się zwykle jako konty-nuację stopniowo rozwijającej się refleksji teoretycznej, związanej z kształtującą się w XIX wieku specjalistyczną działalnością
bi-4 Por. np. A.M. Schrader: In search of a name. Information science and its conceptual antecedents. „Library and Information Science” 1984, nr 6, s. 227—271.
118 Barbara Sosińska-Kalata
bliograficzną i dokumentacyjną, z powstawaniem specjalistycznych bibliotek i ośrodków dokumentacji tworzonych w środowisku po-zabibliotecznym (stowarzyszeń naukowych i zawodowych, ośrod-ków badawczych), z utworzeniem w 1885 roku przez Paula Otleta i Henriego La Fontaine’a Institute International de Bibliographie w Brukseli (przekształconego później w najważniejszą aż do 2002 roku międzynarodową organizację w zakresie informacji i doku-mentacji FID — Fédéretion International de Documentation, od 1986 roku — Fédéretion International d’Information et de Documenta-tion), z powstaniem w Anglii w 1924 roku ASLIB — Association of Special Libraries and Information Bureaux, od lat 80. XX wieku działającego pod nazwą ASLIB The Association for Information Ma-nagement. Dodać warto, że od 1947 roku ASLIB publikuje najstarsze czasopismo informatologiczne — „Journal of Documentation”.
Ta b e l a 1 Chronologia zmian nazw nauki o informacji
Nazewnictwo angielskie Cezura
czasowa Nazewnictwo polskie Cezura czasowa
Bibliography ok. 1800 Bibliografia ok. 1800
D o c u m e n t a t i o n ok. 1900 D o k u m e n t a c j a ok. 1900
Social Informatics ok. 1960–
1990 Informatyka prawnicza Cultural Studies ok. 1970 Nauka o informacji, nauki
o informacji ok. 1995
Information Management ok. 1975 Zarządzanie informacją ok. 2000 Knowledge Management
Chociaż w świecie anglosaskim genezę nauki o informacji wią-że się najczęściej z pierwszymi zastosowaniami komputerów do przetwarzania informacji tekstowej, warto przypomnieć, że także w USA dokumentacja rozwijać zaczęła się już w latach 30. XX wieku:
w 1935 roku Watson Davis założył Documentation Institute, który dwa lata później zmienił nazwę na American Documentation Insti-tute. W 1966 roku nastąpiła znamienna zmiana nazwy tej organizacji na The American Society for Information Science (ASIS), a w 2000 roku — na The American Society for Information Science and Tech-nology (ASIS&T). Od 1950 roku organizacja ta wydaje najważniejsze międzynarodowe czasopismo naukowe w tej dziedzinie — do 1968 roku pod tytułem „American Documentation”, następnie „Journal of the American Society for Information Science”, a od 2000 roku
„Journal of the American Society for Information Science and Tech-nology” (JASIS&T). Po rozwiązaniu FID w 2002 roku ASIS&T zaczął być postrzegany jako najważniejsza organizacja informatologiczna na świecie. W 2012 roku Blaise Cronin, redaktor naczelny „Journal of the American Society for Information Science and Technology”, donosił, że zarząd ASIS&T zastanawia się nad zmianą nazwy or-ganizacji, tak aby nadać jej właśnie wymiar międzynarodowy5. Od 2013 roku organizacja nosi nazwę The Association for Information Science and Technology, a w nagłówku jej witryny internetowej umieszczono etykietę: ASIS&T — The Information Association for the Information Age (http://www.asis.org/about.html).
W Polsce pierwszymi organizacjami zajmującymi się działalno-ścią dokumentacyjną i jednocześnie rozwijającymi refleksję metodo-logiczną z nią związaną były Sekcja Bibliograficzna Komitetu Biblio-tecznego, powstałego w 1898 roku przy Stowarzyszeniu Techników Polskich, oraz Instytut Bibliograficzny zorganizowany w 1908 roku przy Towarzystwie Biblioteki Publicznej w Warszawie. Obie te or-ganizacje od początku włączyły się we współpracę z brukselskim IIB, a następnie FID.
*
Patrząc z szerszej, europejskiej perspektywy na dzieje nauki o in-formacji, która notabene ostatnio zyskuje coraz więcej zwolenników także w krajach anglosaskich, za pierwszą monografię poświęconą
5 Zob. B. Cronin: The waxing and waning of a field. Reflections on information studies education. „Information Research” 2012, vol. 17, nr 3. http://information.
net/ir/17-3/paper529.html [dostęp: 16.10.2012].
120 Barbara Sosińska-Kalata
tej dyscyplinie uznaje się dzieło Paula Otleta Traité de documenta-tion. Le livre sur le livre. Théorie et pratique, wydane w 1934 roku.
Zamieszczoną tam definicję dokumentacji można uznać za pierwszą próbę nakreślenia zakresu problemów badanych przez naukę, która ma stanowić teoretyczną podstawę praktyki dokumentacyjnej. Pro-blemy te odnoszą się do zadań dokumentacji, które Otlet określił następująco: „Les Buts de la Documentation organisée consistent à pouvoir offrir sur tout ordre de fait et de connaissance des infor-mations documentés: (1) universelles quant à leur objet; (2) sûres et vraies; (3) complètes; (4) rapides; (5) à jour; (6) faciles à obtenir;
(7) réunies d’avance et prêtes à être communiquées; (8) mises à la disposition du plus grand nombre”6.
Według pomysłu Otleta, zadania dokumentacji to zatem — mó-wiąc najogólniej — gromadzenie wiedzy utrwalonej w różnego typu dokumentach, której zakres ma być możliwie kompletny, uniwer-salny, która ma być zweryfikowana — pewna i prawdziwa, stale aktualizowana, profesjonalnie zorganizowana, tak aby użytkownicy mieli do niej dostęp łatwy i szybki. Dyscyplina naukowa, nazywana w Traité… dokumentologią (fr. documentologie) czy też bibliologią (fr.
bibliologie), którą Otlet rozumiał jako naukę o książce i dokumencie każdego rodzaju, miała zajmować się systematyzowaniem wiedzy dotyczącej zagadnień dokumentacji, określaniem jej pojęć, termino-logii, jednostek pomiaru badanych zjawisk, a także ustalaniem jej związków z innymi naukami oraz badaniem jej historii7.
W monografii Dokumentacja i informacja naukowa. Zarys proble-matyki i kierunki rozwoju Maria Dembowska zwracała uwagę na nowoczesny sposób Otletowskiego traktowania dokumentacji jako jednej z dziedzin organizacji nauki8. Ścisły związek nauki o infor-macji z problematyką organizacji nauki, zwłaszcza komunikacji naukowej, szczególnie wyraźnie uwidacznia się w jej współczesnych badaniach, zwłaszcza w przekształcaniu metod i form transferu wiedzy naukowej pod wpływem komputerowych technologii infor-macyjnych. Obecnie jest to jednak zaledwie jeden z wielu nurtów badawczych informatologii.
Przypominając tę pierwszą próbę zdefiniowania informatologii, trzeba zwrócić uwagę na dwie kwestie istotne dla Otletowskiej
kon-6 P. Otlet: Traité de documentation. Le livre sur le livre. Théorie et pratique.
Bruxelles 1934, s. 6. http://lib.ugent.be/fulltxt/handle/1854/5612/Traite_de_docu-me ntation_ocr.pdf [dostęp: 16.10.2012].
7 Zob. ibidem, s. 8. Także: M. Dembowska: Dokumentacja i informacja nauko-wa. Zarys problematyki i kierunki rozwoju. Warszawa 1965, s. 58.
8 Zob. ibidem, s. 55.
cepcji tej dyscypliny. Po pierwsze, przeciwstawiając ją tradycyjnie pojmowanej działalności bibliograficznej, prowadzonej w bibliote-kach i skupionej na rejestrowaniu publikacji książkowych, Otlet, uznając dokument za centralną kategorię pojęciową dokumentacji i dokumentologii, zdefiniował go szeroko, obejmując tym pojęciem wszelkie formy utrwalenia wiedzy: zarówno książki, artykuły czy inne zapisy piśmiennicze, jak i dokumenty ikonograficzne, zapisy dźwiękowe i filmowe, numizmaty i eksponaty muzealne. Po wtóre, w konsekwencji tego szerokiego pojmowania dokumentu Otlet po-stulował ujęcie działalności dokumentacyjnej we wszystkich obsza-rach w jeden spójny system, obejmujący wszystkie instytucje, które zajmują się gromadzeniem, organizowaniem, przechowywaniem i udostępnianiem kolekcji różnych rodzajów dokumentów, a więc biblioteki, ośrodki bibliograficzne, archiwa i muzea9. W tym szero-kim sensie dokumentacja obejmuje wszystkie czynności związane z zachowaniem i umożliwieniem korzystania z utrwalonej wiedzy w różnych celach i na różne potrzeby10. Refleksja teoretyczna zwią-zana z działalnością dokumentacyjną skupia się w ujęciu Otleta przede wszystkim na czterech obszarach: konceptualnej organizacji dokumentowanej wiedzy, czyli jej klasyfikacji; organizacji warszta-tu pracy dokumentalisty, w tym przede wszystkim standaryzacji metod i narzędzi związanych z gromadzeniem, przechowywaniem, opracowaniem, wyszukiwaniem, ekstrahowaniem i rozpowszech-nianiem wiedzy zapisanej w dokumentach; współpracy między ośrodkami dokumentacyjnymi na świecie (wizja sieci Mundaneum, tzw. papierowy Internet); rozwiązań technicznych, usprawniających szybkie i sprawne realizowanie zadań dokumentacji (rozwijanie technologii informacyjnej).
*
Za przełomowe w kształtowaniu się nowoczesnej nauki o in-formacji w okresie powojennym uznaje się właśnie opracowanie w końcu lat 40. i na początku lat 50. XX wieku komputerowych technologii informacyjnych oraz pierwsze próby zastosowania ich do tworzenia systemów informacyjnych, umożliwiających szybkie przeszukiwanie nagromadzonych zasobów informacji o wynikach badań naukowych (w tym licznych raportów z badań utajnionych
9 Zob. P. Otlet: Traité de documentation…, s. 6—7.
10 Por. M. Buckland: The landscape of information science. The American Society for Information Science at 62. „Journal of the American Society for Information Science” 1999, vol. 50, nr 11, s. 971.
122 Barbara Sosińska-Kalata
w okresie drugiej wojny światowej), a także materiałów archiwal-nych i dokumentacji przydatnej w zarządzaniu różnymi obszarami działalności administracyjnej oraz biznesowej. Poszukiwanie metod skutecznego zarządzania dokumentami tekstowymi w obu tych obszarach miało istotny wpływ na późniejsze i aktualne do dziś koncepcje tworzenia, strukturyzacji oraz przeszukiwania kompute-rowych baz danych. W 1945 roku po raz pierwszy na oznaczenie tej grupy zagadnień zaczęto stosować określenie information technolo-gy11. Dla wielu badaczy, zwłaszcza z kręgu anglosaskiego, ten właś-nie okres stanowi początek współczesnej, technologiczwłaś-nie zoriento-wanej nauki o informacji, a najbardziej znanym przykładem badań należących do tego jej nurtu są słynne eksperymenty — tzw. testy cranfieldzkie, czyli badania efektywności wyszukiwania informacji za pomocą różnych języków informacyjnych, przeprowadzone w la-tach 1957—1965 przez zespół Cyrila Cleverdona w bibliotece College of Areonautics w Cranfield w Wielkiej Brytanii12. Eksperymenty te zapoczątkowały rozwijany do dziś model badań nad doskonaleniem narzędzi wyszukiwania informacji (ang. information retrieval), który kontynuowali Gerard Salton i Michael Lesk w ramach projektu SMART (1961—1969)13, a obecnie m.in. w badaniach TREC (Text REtrieval Conference) prowadzonych cyklicznie od 1992 roku14. Problematyka wyszukiwania informacji, skupiona na zagadnieniach skutecznego przetwarzania tekstów językowych i na technicznych aspektach operacji automatycznego wyodrębniania z ich zbiorów takich tekstów, które są semantycznie najbliższe zgłoszonym kwe-rendom, do dziś jest jednym z najintensywniej eksplorowanych obszarów szeroko rozumianej nauki o informacji.
Z konferencją zorganizowaną w 1948 roku przez Royal Society w Londynie pod hasłem Scientific Information Conference wiąże się wprowadzenie do nomenklatury dyscypliny jej nazwy „informacja
11 B. Hjørland: The nature of information science and its core concepts. Birger Hjørland intervention au colloque EPICIC, 8 avril [2011] University of Lyon 3 — France. [Colloque sur l’épistémologie comparée des concepts d’information et de communication dans les disciplines scientifiques (EPICIC)]. http://www.epicic.
org/sites/default/files/Hjorland.pdf [dostęp: 20.10.2012].
12 Zob. C.W. Cleverdon: The significance of the Cranfield tests of indexing languages. In: SIGIR’91: Proceedings of the 14th annual international ACM/SIGIR conference on Research and development in information retrieval, Chicago, 13—16 october 1991. New York 1991, s. 3—12.
13 Zob. G. Salton: SMART. Automatyczny system wyszukiwania informacji.
Warszawa 1975.
14 Zob. Ch.D. Manning, P. Raghavan, H. Schütze: Introduction to information retrieval. Cambridge 2008.
naukowa”, w języku polskim przez kolejnych kilkadziesiąt lat, aż do 2010 roku, najczęściej używanej, choć też często krytykowanej. Tym-czasem w krajach anglosaskich i piśmiennictwie anglojęzycznym nazwa scientific information związana została z wchodzącą w zakres dyscypliny, ale niewyczerpującą jej pola badawczego, problematyką działalności informacyjnej w nauce, która zresztą niezmiennie stano-wi jeden z najważniejszych nurtów nauki o informacji. Działalności tej poświęcona była londyńska konferencja, zajmuje się nią m.in.
Institute for Scientific Information założony w 1955 roku przez Eu-gene’a Garfielda w Filadelfii i wchodzący obecnie w skład korporacji Thomson Reuters, która prowadzi bazy ISI udostępniane w serwisie Web of Knowledge. Nad problematyką nowoczesnej organizacji tej działalności debatowano także na International Conference for Scientific Information w Waszyngtonie w 1958 roku — zorganizowanej przez American Documentation Institute, US National Science Foundation i UNESCO drugiej z historycznych „konferencji założycielskich”, na których wyznaczony został program badań i działań związanych z rozwojem nowoczesnej dystrybucji informacji w nauce.
Maria Dembowska we wspomnianej wcześniej pierwszej pol-skiej monografii, poświęconej informacji naukowej, zatytułowanej Dokumentacja i informacja naukowa. Zarys problematyki i kierunki roz-woju, zdefiniowała obszar zainteresowań tej dyscypliny następująco:
„Przedmiotem tej gałęzi wiedzy jest działalność -informacyjna, tj. zespół procesów przekazywania i n f o r m a c j i n a u k o w y c h [podkr. — B. S.K.] i poszczególne procesy składające się na tę działalność. […] [Do] przedmiotu badań należy również sama informacja naukowa i jej materialne podłoże (tj. dokumen-ty), środki i metody przekazywania informacji naukowej, systemy informacji i inne zagadnienia bezpośrednio związane z tą działal-nością”15.
W takim ujęciu wyraźnie widoczne jest ukierunkowanie pola badawczego dyscypliny nazywanej tu informacją naukową na pro-blematykę procesów informacyjnych związanych z nauką i służą-cych komunikacji naukowej. Jednak już w latach 70. XX wieku w polskim nazewnictwie instytucji odpowiadających za organiza-cję działalności informacyjnej i prowadzenie badań z nią związa-nych nazwa informacja naukowa połączona została z dodatkowymi określeniami techniczna i ekonomiczna lub techniczna i organizacyj-na, sygnalizującymi objęcie polem badawczym dyscypliny proce-sów związanych z transferem informacji zarówno w nauce, jak
15 M. Dembowska: Dokumentacja i informacja naukowa…, s. 111—112.
124 Barbara Sosińska-Kalata
i w innych obszarach, szczególnie w gospodarce i w prze myśle.
Tę szerszą interpretację nazwy informacja naukowa znajdziemy np. w Słowniku terminologicznym informacji naukowej pod redakcją Marii Dembowskiej z 1978 roku:
„i n f o r m a c j a n a u k o w a — […] (4) dziedzina wiedzy obej-mująca całokształt zagadnień teoretycznych i praktycznych zwią-zanych z *działalnością informacyjną16.
d z i a ł a l n o ś ć i n f o r m a c y j n a zob. informacja3 inte17.
i n f o r m a c j a — inte […] (3) zorganizowana działalność, której zadaniem jest gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie in-formacji o osiągnięciach nauki, techniki i innych dziedzin życia społecznego”18.
Oprócz zagadnień organizacji, metod i technicznych narzędzi prowadzenia działalności informacyjnej jednym z wątków debat, które prowadzono już na wspomnianych międzynarodowych kon-ferencjach, poświęconych informacji naukowej w 1948 i 1958 roku, były problemy związane z potrzebami użytkowników informacji, z wykorzystaniem informacji oraz ze szkoleniem użytkowników nowoczesnych usług i systemów informacyjnych. Niemal więc od początku powojennego rozwoju nauki o informacji również ta pro-blematyka weszła w zakres jej badań, stopniowo zajmując w nich coraz ważniejsze miejsce. Oceniając tematykę badań prowadzonych w zakresie nauki o informacji naukowej, określanej równolegle mianem informatologii, w 1991 roku Maria Dembowska pisała:
„Przeważająca część badań dotyczy metodyki prac dokumentacyj-no-informacyjnych, organizacji systemów informacji, zastosowania nowoczesnych technik w procesach gromadzenia, opracowania, przetwarzania i udostępniania informacji. Mniej liczne są bada-nia na temat użytkowników informacji mimo podkreślabada-nia przez specjalistów wagi i znaczenia tych badań dla efektywności pracy informacyjnej”19.
Podobnie zakres dyscypliny w 2002 roku zrelacjonowany został w Słowniku encyklopedycznym informacji, języków i systemów informa-cyjno-wyszukiwawczych, w którym informację naukową zdefiniowano jako „dziedzinę wiedzy zajmującą się systemami informacyjno-wy-szukiwawczymi i ich użytkownikami, aspektami teoretycznymi,
16 Słownik terminologiczny informacji naukowej. Red. M. Dembowska. Wrocław 1978, s. 54.
17 Ibidem, s. 41.
18 Ibidem, s. 53.
19 M. Dembowska: Nauka o informacji naukowej (informatologia). Organizacja i problematyka badań w Polsce. Warszawa 1991, s. 14.
projektowaniem i funkcjonowaniem. Najważniejsze problemy to:
teoria i projektowanie języków informacyjno-wyszukiwawczych, tworzenie zbiorów wyszukiwawczych systemów informacji do-kumentacyjnej — tu przede wszystkim problemy opracowania dokumentów i informacji faktograficznej, opracowanie strategii wyszukiwawczych, optymalizacja działania systemów i poprawa efektywności systemów informacyjno-wyszukiwawczych, badania potrzeb informacyjnych użytkowników systemów -wyszukiwawczych”20.
*
W piśmiennictwie anglojęzycznym już w połowie lat 50. XX wieku coraz częściej używaną nazwą dyscypliny stało się określenie information science, które 10 lat później wyparło słowo documentation z nazwy głównej amerykańskiej organizacji naukowej tej dyscypliny oraz wydawanego przez nią czasopisma. Określenie to upowszech-niło się również w nazewnictwie wydziałów, szkół i programów studiów — najczęściej w połączeniu: library and information science (LIS), a od lat 90. XX wieku coraz częściej w inwersyjnym ukła-dzie information and library science (ILS). Nazwa information science w anglojęzycznej nomeklaturze kierunków studiów, programów i instytucji naukowych często wchodzi także w związek z computer science, tworząc frazę computer and information science. Patrząc na naukę o informacji z najogólniejszej perspektywy, można stwierdzić, że information science powiązana z library science oraz information
W piśmiennictwie anglojęzycznym już w połowie lat 50. XX wieku coraz częściej używaną nazwą dyscypliny stało się określenie information science, które 10 lat później wyparło słowo documentation z nazwy głównej amerykańskiej organizacji naukowej tej dyscypliny oraz wydawanego przez nią czasopisma. Określenie to upowszech-niło się również w nazewnictwie wydziałów, szkół i programów studiów — najczęściej w połączeniu: library and information science (LIS), a od lat 90. XX wieku coraz częściej w inwersyjnym ukła-dzie information and library science (ILS). Nazwa information science w anglojęzycznej nomeklaturze kierunków studiów, programów i instytucji naukowych często wchodzi także w związek z computer science, tworząc frazę computer and information science. Patrząc na naukę o informacji z najogólniejszej perspektywy, można stwierdzić, że information science powiązana z library science oraz information