Gospodarka odpadami komunalnymi

Zagadnienia dotyczące gospodarki odpadami komunalnymi w województwie małopolskim szczegółowo opisywane są w wojewódzkich planach gospodarki odpadami. W 2017 r. Sejmik Województwa Małopolskiego zatwierdził Uchwałą Nr XXXIV/509/17 z dnia 27.03.2017r.

Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego na lata 2016-2022³. Ponadto zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, co 3 lata opracowywane są sprawozdania z realizacji wojewódzkich planów gospodarki odpadami. Ostatnie Sprawozdanie z realizacji Planu Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego obejmuje okres od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2016 r.

Z tego względu w niniejszym Raporcie przedstawiono jedynie najważniejsze informacje na temat gospodarki odpadami komunalnymi.

Dane z GUS wskazują, że ilość zbieranych odpadów komunalnych wzrasta. W porównaniu z rokiem bazowym nastąpił wzrost o ok. 41%. Znacznie większy wzrost zaobserwować można w przypadku odpadów komunalnych zbieranych w gospodarstwach domowych. W porównaniu z rokiem 2012 ilość odpadów zebranych w gospodarstwach domowych wzrosła o 86,28%. Znacznie wzrosła ilość zmieszanych odpadów komunalnych. W porównaniu z 2012 r. ilość zmieszanych odpadów komunalnych zebranych z gospodarstw domowych wzrosła o prawie 50%. Ogólna ilość zebranych zmieszanych odpadów komunalnych wzrosła w mniejszym stopniu, co wskazuje na zmniejszenie ilości tego rodzaju odpadów pochodzących z usług.

Z roku na roku wzrasta ilość odpadów zbieranych selektywnie, a w szczególności z gospodarstw domowych. W porównaniu z rokiem 2012, ogólna ilość odpadów komunalnych zebranych w selektywny sposób wzrosła z poziomu ok. 100 tys. Mg do ponad 300 tys. Mg. a z gospodarstw domowych wzrosła prawie 3-krotnie.

Wzrost ilości zebranych selektywnie odpadów komunalnych zaobserwowano również w przypadku szkła, tworzyw sztucznych, odpadów niebezpiecznych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, odpadów wielkogabarytowych, odpadów biodegradowalnych. W gospodarstwach domowych dodatkowo zaobserwować można wzrost selektywnie zbieranego papieru i tektury.

Największy wzrost zaobserwowano w przypadku zbieranych w gospodarstwach domowych odpadów ulegających biodegradacji. W porównaniu z rokiem 2012 ilość zebranych odpadów ulegających biodegradacji wzrosła o ponad 600%. Nieznacznie mniejszy wzrost, wynoszący ponad 500%, zaobserwowano w przypadku odpadów wielkogabarytowych zbieranych zarówno od mieszkańców województwa, jak i pochodzących z usług.

W porównaniu z rokiem bazowym nastąpiło znaczące zmniejszenie jedynie ilości zbieranych selektywnie: metali oraz tekstyliów. Ilość metali zbieranych selektywnie zmniejszyła się o prawie 70%, a tekstyliów – o prawie 90%.

3 Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego na lata 2016-2022 został przyjęty uchwałą nr XXXIV/509/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 marca 2017 r. Dokument znajduje się na stronie internetowej:

https://www.malopolska.pl/biznes/srodowisko/gospodarka-odpadami/plan-gospodarki-odpadami

za lata 2016-2017 - tj. Programu Strategicznego Ochrona Środowiska

1 Odpady komunalne zebrane w ciągu roku –

ogółem [Mg] 711 784,30 702 040,50 764 231,60 795 538,80 975 449,20 1 004 533,47 41,13% wzrost

2 Odpady komunalne zebrane w ciągu roku -

z gospodarstw domowych [Mg] 473 496,80 520 429,30 650 593,70 677 659,40 844 919,00 882 045,02 86,28% wzrost 3 Odpady komunalne zebrane selektywnie

w ciągu roku – ogółem [Mg] 103 033,00 109 577,10 165 214,50 190 152,10 266 335,70 304 361,67 195,40% wzrost 4 Odpady komunalne zebrane selektywnie

w ciągu roku z gospodarstw domowych [Mg] 76 558,60 81 239 115 646,80 172 707,40 243 678,50 288 945,73 277,42% wzrost 5 Odpady komunalne zebrane selektywnie w

ciągu roku - papier i tektura – ogółem [Mg] 15 349,00 14 850,80 13 698,40 12 091,20 13 714,20 14 270,54 -7,03% spadek

6

Odpady komunalne zebrane selektywnie w ciągu roku - papier i tektura - z gospodarstw domowych [Mg]

10 556,50 11 009 11 661,50 9 321,40 10 910,00 12 222,62 15,78% wzrost

7 Odpady komunalne zebrane selektywnie

w ciągu roku - szkło – ogółem [Mg] 29 318,40 30 334,70 40 891,60 39 424,50 42 273,00 45 591,09 55,50% wzrost

8

Odpady komunalne zebrane selektywnie w ciągu roku - szkło - z gospodarstw domowych [Mg]

25 956,30 22 487,40 34 811,20 37 741,90 40 141,90 43 902,34 69,14% wzrost

9 Odpady komunalne zebrane selektywnie w

ciągu roku - tworzywa sztuczne – ogółem [Mg] 19 579,70 22 163,20 27 668,90 24 393,60 28 741,50 35 132,79 79,43% wzrost

11 Odpady komunalne zebrane selektywnie

w ciągu roku - metale – ogółem [Mg] 3 127,50 1 652 1 634,40 984,4 950,60 946,30 -69,74% spadek

12

Odpady komunalne zebrane selektywnie w ciągu roku - metale - z gospodarstw domowych [Mg]

2 615,00 1 224,60 1 391,40 897,8 751,80 859,44 -67,13% spadek

13 Odpady komunalne zebrane selektywnie

w ciągu roku - tekstylia – ogółem [Mg] 3 401,70 3 712,80 3 257,40 354,4 37,20 487,53 -85,67% spadek

14

Odpady komunalne zebrane selektywnie w ciągu roku - tekstylia - z gospodarstw domowych [Mg]

3 392,90 2 752,30 2 773 352,1 32,40 437,21 -87,11% spadek

15 Odpady komunalne zebrane selektywnie

w ciągu roku - niebezpieczne – ogółem [Mg] 36,5 25,6 82,7 152,3 74,00 135,43 271,04% wzrost

za lata 2016-2017 - tj. Programu Strategicznego Ochrona Środowiska w ciągu roku - niebezpieczne - z gospodarstw domowych [Mg]

31,5 19 70,4 128,7 60,10 121,45 285,56% wzrost

17

Odpady komunalne zebrane selektywnie w ciągu roku - zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne – ogółem [Mg]

853,4 916,8 2 190,80 2 056 2 384,90 3 038,26 256,02% wzrost

18

Odpady komunalne zebrane selektywnie w ciągu roku - zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne - z gospodarstw domowych [Mg]

718,6 679,6 1 865 1 931,40 2 266,90 2 833,83 294,35% wzrost

19 Odpady komunalne zebrane selektywnie w

ciągu roku - wielkogabarytowe – ogółem [Mg] 7 760,50 13 315 26 577,40 29 008,50 32 429,10 47 103,36 506,96% wzrost

20

Odpady komunalne zebrane selektywnie w ciągu roku - wielkogabarytowe - z gospodarstw domowych [Mg]

6 777,90 9 870,50 22 625,50 28 252,40 31 519,00 45 875,04 576,83% wzrost

21 Odpady komunalne zebrane selektywnie

w ciągu roku - biodegradowalne – ogółem [Mg] 23 606,30 21 446,90 33 037,80 49 670,30 67 122,70 75 576,37 220,15% wzrost

22

Odpady komunalne zebrane selektywnie w ciągu roku - biodegradowalne -z gospodarstw domowych [Mg]

9 801,40 15 898,60 28 125,20 45 917,20 61 796,50 71 539,91 629,89% wzrost

23 Zmieszane odpady zebrane w ciągu roku –

ogółem [Mg] 608 751,30 592 463,40 599 017,10 605 386,70 709 113,54 700 171,80 15,02% wzrost

24 Zmieszane odpady zebrane w ciągu roku -

z gospodarstw domowych [Mg] 396 938,20 439 190,30 534 946,80 504 952 601 240,54 593 099,29 49,42% wzrost

* Zgodnie ze sprawozdaniem Marszałka Województwa Małopolskiego z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2017 rok, zmieszane odpady komunalne o kodzie 200301 przetwarzane były w instalacjach mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych lub unieszkodliwiana w procesach termicznego spalania w spalarni odpadów komunalnych znajdującej się w Krakowie.

za lata 2016-2017 - tj. Programu Strategicznego Ochrona Środowiska

Rysunek 2.34 Odpady komunalne zbierane w województwie małopolskim

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

Rysunek 2.35 Odpady komunalne zbierane z gospodarstw domowych w województwie małopolskim

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

za lata 2016-2017 - tj. Programu Strategicznego Ochrona Środowiska Rysunek 2.36 Odpady komunalne zebrane selektywnie z województwa małopolskiego

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

za lata 2016-2017 - tj. Programu Strategicznego Ochrona Środowiska

Rysunek 2.37 Odpady komunalne zebrane selektywnie z gospodarstw domowych

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

za lata 2016-2017 - tj. Programu Strategicznego Ochrona Środowiska

Zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (tj. Dz.U. 2018 poz. 992 ze zm.) plany gospodarki odpadami podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 6 lat. Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 122) zobowiązała sejmiki województw do uchwalenia aktualizacji wojewódzkich planów gospodarki odpadami w terminie wcześniejszym, tzn. do dnia 30 czerwca 2016 r. W 2017 r. Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego na lata 2016-2022 (dalej PGOWM) zatwierdzony został Uchwałą Nr XXXIV/509/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 marca 2017 r. w sprawie zmiany Uchwały Nr XI/125/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 25 sierpnia 2003 roku w sprawie Planu Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego.

Przy opracowywaniu PGOWM dokonano analizy rozmieszczenia, ilości oraz mocy przerobowych istniejących instalacji gospodarowania odpadami i stwierdzono, że: „podział województwa małopolskiego na cztery regiony gospodarki odpadami nie zapewnia samowystarczalności regionów w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych oraz konkurencyjności w dostępie do usług przetwarzania odpadów. Konsekwencją utrzymania istniejącego podziału województwa małopolskiego na regiony będzie konieczność budowy nowych instalacji gospodarowania odpadami, co dodatkowo zwiększy już istniejącą nadwyżkę mocy przerobowych istniejących instalacji w województwie”.

W następstwie analizy i po uzgodnieniu z Ministerstwem Środowiska, dokonano zmiany podziału regionów gospodarki odpadami komunalnymi w województwie tworząc jeden Region Małopolski obejmujący wszystkie gminy województwa małopolskiego oraz trzy gminy z województwa śląskiego:

Jaworzno (miasto na prawach powiatu), Miedźna i Wilamowice.

W PGOWM wyznaczono instalacje, w których można zagospodarować wytworzone na terenie województwa małopolskiego odpady komunalne. Instalacje te posiadają status RIPOK, tzn.

są regionalnymi instalacjami przetwarzania odpadów komunalnych. Obecnie w granicach województwa znajduje się 17 instalacji przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, w tym jedna instalacja termicznego przekształcania odpadów komunalnych oraz 16 instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych. Ponadto znajduje się 16 instalacji przetwarzających selektywnie zebrane odpady zielone i inne bioodpady oraz 13 składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których unieszkodliwiane są odpady powstające w procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych. Wykaz tych instalacji, zawarty jest w uchwałach wykonawczych PGOWM:

 Uchwała Nr XXXIV/510/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 marca 2017 r.

w sprawie wykonania „Planu Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego na lata 2016-2022”

 Uchwała Nr XXXVI/543/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 29 maja 2017 r.

w sprawie zmiany Uchwały Nr XXXIV/510/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 marca 2017 roku w sprawie wykonania „Planu Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego na lata 2016-2022”

 Uchwała Nr XLII/644/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 23 października 2017 r.

w sprawie zmiany Uchwały Nr XXXIV/510/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 marca 2017 roku w sprawie wykonania „Planu Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego na lata 2016-2022”

za lata 2016-2017 - tj. Programu Strategicznego Ochrona Środowiska

Rozmieszczenie instalacji gospodarowania odpadami komunalnymi przedstawiono na rysunku poniżej.

Numery na rysunku odpowiadają numerom w instalacji wymienionych w powyższych uchwałach.

Rysunek 2.38 Lokalizacja regionalnych instalacji gospodarowania odpadami komunalnymi

Źródło: opracowanie własne na podstawie PGOWM.

2.5.2 Gospodarka odpadami powstającymi w wyniku prowadzenia działalności gospodarczej