2 Ocena stanu środowiska
2.1 Powietrze atmosferyczne
2.1.2 Jakość powietrza
Stan jakości powietrza w województwie małopolskim oceniany jest na podstawie badań wykonywanych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska Województwa Małopolskiego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie. Instytucja ta prowadzi badania w automatycznych, manualnych lub mobilnych punktach pomiarowych. W tabelach poniżej (Tabela 2.7, Tabela 2.8) przedstawiono średnioroczne stężenia zanieczyszczeń w punktach pomiarowych w latach 2016 i 2017. Na wykresach poniżej przedstawiono stężenia średnioroczne emisji zanieczyszczeń, które w latach 2016-2017 przekraczały dopuszczalne wartości. Na wykresach uwzględniono średnioroczne stężenia zanieczyszczeń z lat 2013-2015 ze stacji pomiarowych funkcjonujących w 2016 i 2017 r. Pominięto natomiast wyniki ze stacji pomiarowych, które w okresie sprawozdawczym raportu były zamknięte.
za lata 2016-2017 - tj. Programu Strategicznego Ochrona Środowiska
Tabela 2.7 Stężenia średnioroczne emisji zanieczyszczeń oraz liczba dni z przekroczeniem wartości dopuszczalnych stężeń pyłu PM 10 w roku 2016
Stacja pomiarowa
2016 r.
SO2 NO2 CO C6H6 O3 PM10
Liczba dni z przekroczeniami
PM10
PM2,5 Pb As Cd Ni B(a)P
µg/m3 µg/m3 mg/m3 µg/m3 µg/m3 µg/m3 szt. µg/m3 µg/m3 ng/m3 ng/m3 ng/m3 ng/m3
Kraków, ul. Bujaka (Kurdwanów) 6,3 32,8 - 2,6 33,6 39,4 78 30,2 0,019 1,34 0,61 1,28 5,2
Kraków, Al. Krasińskiego - 59,3 0,8 2,3 - 56,7 165 37,9 - - - - -
Kraków, ul. Bulwarowa (Nowa Huta) 6,4 27,5 0,6 1,8 - 39,9 74 29,1 0,028 1,49 0,81 1,59 5
Kraków, ul. Dietla - 44,6 - - - 48,6 118 - - - - - -
Kraków, ul. Złoty Róg - - - - - 40,7 85 - - - - - -
Kraków, os. Piastów - - - - - 36,7 69 - - - - - -
Tarnów, ul. Bitwy pod Studziankami 6,4 21,3 - - 45,7 30,6 39 24,4 0,015 0,91 0,43 0,93 4,2
Tarnów, ul. Ks. Romana Sitko - 30,7 0,5 2,1 - 36,9 65 - - - - - -
Nowy Sącz, ul. Nadbrzeżna 7,9 24,3 - 3,4 - 40,9 82 31,5 0,018 1 0,51 1,24 9,7
Bochnia, ul. Konfederatów Barskich - 17,8 - - - 34,8 62 29,2 - - - - 5,9
Trzebinia, oś. ZWM 9,9 18 0,4 - 50 34,4 59 27,2 0,026 1,52 0,79 1,41 5,5
Olkusz, ul. Francesco Nullo 14,1 - - - - 30,9 43 - - - - - -
Tuchów, ul. Chopina - - - - - 39 74 - - - - - 8,1
Gorlice, ul. Krasińskiego - - - - - 26,1 33 - - - - - 2,5
Szymbark 3,3 7,8 - - 50,8 - - - - - - - -
Skawina, oś. Ogrody 7,4 21,3 - - - 42,5 87 - - - - - -
Niepołomice, ul. 3 Maja - - - - - 34,5 62 - - - - - 5,6
Szarów, ul. Spokojna - 15 - - 45,2 - - - - - - - -
Kaszów, ul. Bór - 18,2 - - 46 - - - - - - - -
Nowy Targ, Pl. Słowackiego - - - - - 35,9 42 - - - - - 8,3
Zakopane, ul. Sienkiewicza 11,6 18,6 0,5 52,3 30,8 44 25,6 - - - - 6,2
Chrzanów, Pl. Tysiąclecia 13,6 - - - - 31,7 14 - - - - - 5
Dobczyce, ul. Szkolna 8,6 - - - - 28,6 14 - - - - - 4,4
Kalwaria Zebrzydowska, Rynek 16,6 - - - - 43,2 27 - - - - - 9,9
Muszyna, ul. Kity 9,2 - - - - 27,9 15 - - - - - 6
Piwniczna–Zdrój, ul. Zdrojowa 8,4 - - - - 24 10 - - - - - 6,6
Wieliczka, ul. Dembowskiego - - - - 33,9 18 - - - - - 6,2
Dopuszczalna wartość 20 40 10 5 120 40 35 25 0,5 6 5 20 1
Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie.
za lata 2016-2017 - tj. Programu Strategicznego Ochrona Środowiska
Tabela 2.8 Stężenia średnioroczne emisji zanieczyszczeń oraz liczba dni z przekroczeniem wartości dopuszczalnych stężeń pyłu PM 10 w roku 2017
Stacja pomiarowa
2017 r.
SO2 NO2 CO C6H6 O3 PM10
Liczba dni z przekroczeniami
PM10
PM2,5 Pb As Cd Ni B(a)P
µg/m3 µg/m3 mg/m3 µg/m3 µg/m3 µg/m3 szt. µg/m3 µg/m3 ng/m3 ng/m3 ng/m3 ng/m3
Kraków, ul. Bujaka (Kurdwanów) 7,1 32,5 - 2,5 38 42,1 71 31,9 0,017 1,3 0,5 1,5 5
Kraków, Al. Krasińskiego - 60,5 0,9 2,3 - 55,2 130 40,1 - - - - -
Kraków, ul. Bulwarowa (Nowa Huta) 7,3 29,5 0,6 2,0 - 43,6 85 28,4 0,024 1,7 0,8 1,7 6
Kraków, ul. Dietla - 41,6 - - - 48,6 103 - - - - - -
Kraków, ul. Złoty Róg - - - - - 45 86 - - - - - 5,6
Kraków, os. Piastów - - - - - 38,1 69 - - - - - 4,7
Kraków, os. Wadów - - - - - 39,7 71 - - 1,1 0,5 1,1 3,6
Kraków, ul. Telimeny - - - - - 41,3 76 - - 5,6
Tarnów, ul. Bitwy pod Studziankami 7,3 22,7 - - 47,9 31,8 53 25,8 0,016 1 0,7 1 3,8
Tarnów, ul. Ks. Romana Sitko - 31,8 0,6 2,3 - 37,7 74 29 - - - - -
Nowy Sącz, ul. Nadbrzeżna 6,8 25,5 - - - 43,1 91 34,1 0,018 1 0,5 1,1 10
Bochnia, ul. Konfederatów Barskich - - - - - 37,9 65 30,6 - - - - 7
Trzebinia, oś. ZWM 13,1 18,2 0,4 2,2 49,5 36,2 58 27,6 0,026 1,8 0,8 1,4 5,6
Olkusz, ul. Francesco Nullo - - - - - 35,1 50 - - - - - -
Tuchów, ul. Chopina - - - - - 42,5 82 - - - - - 9,3
Gorlice, ul. Krasińskiego - - - - - 27,3 47 - - - - - 3,1
Szymbark 3,4 6,9 - - 58 - - - - - - - -
Skawina, oś. Ogrody 8,8 20,5 - - - 45,4 82 - - - - - -
Niepołomice, ul. 3 Maja - - - - - 38,5 71 - - - - - 7,4
Szarów, ul. Spokojna - 16,8 - - 47,9 - - - - - - - -
Kaszów, ul. Bór - 16,4 - - 52,7 - - - - - - - -
Nowy Targ, Pl. Słowackiego 14,5 - - - - 47,4 100 - - - - - 14,6
Zakopane, ul. Sienkiewicza 10,8 20,4 0,5 - 51,9 30,2 55 24,7 - - - - 6,2
Muszyna, ul. Kity - - - - - 29,4 45 - - - - - 5,5
Brzeszcze, ul. Kościelna - - - - - 64,3 130 - - - - - 22,7
Rabka-Zdrój, ul. Orkana - - - - - 34,8 66 - - - - - 8
Dopuszczalna wartość 20 40 10 5 120 40 35 25 0,5 6 5 20 1
Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie.
za lata 2016-2017 - tj. Programu Strategicznego Ochrona Środowiska
Rysunek 2.11 Stężenia średnioroczne emisji zanieczyszczeń pyłu zawieszonego PM10 w latach 2016-2017 z uwzględnieniem danych z lat 2013-2015
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych WIOŚ
za lata 2016-2017 - tj. Programu Strategicznego Ochrona Środowiska
Rysunek 2.12 Stężenia średnioroczne emisji zanieczyszczeń pyłu zawieszonego PM2,5 w latach 2016-2017 z uwzględnieniem danych z lat 2013-2015
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych WIOŚ
Rysunek 2.13 Stężenia średnioroczne emisji zanieczyszczeń B(a)P w latach 2016-2017 z uwzględnieniem danych z lat 2013-2015
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych WIOŚ
za lata 2016-2017 - tj. Programu Strategicznego Ochrona Środowiska
Rysunek 2.14 Stężenia średnioroczne emisji zanieczyszczeń NO2 w latach 2016-2017 z uwzględnieniem danych z lat 2013-2015
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych WIOŚ
Na podstawie przeprowadzonych badań coroczne dokonywana jest przez WIOŚ w Krakowie ocena jakości powietrza w wyznaczonych strefach. Województwo małopolskie podzielone jest na 3 strefy:
Aglomeracja Kraków, miasto Tarnów oraz strefa małopolska. W każdej ze stref dokonywana jest kwalifikacja w podziale na poszczególne zanieczyszczenia. W ostatnich latach klasyfikacja ta nie uległa znaczącym zmianom.
Począwszy od roku 2012, Aglomeracja Kraków kwalifikuje się do klasy C ze względu na przekroczone parametry: dwutlenku azotu, pyłu zawieszonego PM10, pyłu zawieszonego PM2,5 oraz benzo(a)pirenu zawartego w pyle zawieszonym PM10.
W latach 2012-2017, w strefie miasto Tarnów zmianie ulegało jedynie stężenie pyłu zawieszonego PM2,5 zawartego w powietrzu. W latach 2014-2016 nastąpiła poprawa jakości powietrza i w tych latach nie dochodziło do przekroczeń dopuszczalnych stężeń pyłu PM2,5. W 2017 r. nastąpiło pogorszenie stanu jakości powietrza i wystąpiły przekroczenia dopuszczalnych poziomów, co spowodowało zakwalifikowanie miasta Tarnów do klasy C. Pozostałe zanieczyszczenia, które kwalifikują strefę do klasy C nie uległy zmianie i są nimi: pył zawieszony PM10 oraz benzo(a)piren zawarty w pyle zawieszonym PM10.
Strefa małopolska od roku bazowego kwalifikuje się do klasy C ze względu na przekroczone parametry:
pyłu zawieszonego PM10, pyłu zawieszonego PM2,5 oraz benzo(a)pirenu zawartego w pyle zawieszonym PM10. Dodatkowo w 2012 r. wystąpiło przekroczenie dopuszczalnych poziomów dwutlenku siarki, a w 2015 r. – ozonu.
za lata 2016-2017 - tj. Programu Strategicznego Ochrona Środowiska
W poniżej tabeli (Tabela 2.9) przedstawiono klasyfikację stref jakości powietrza w województwie małopolskim z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony zdrowia w latach 2016-2017 Tabela 2.9 Klasyfikacja stref jakości powietrza w województwie małopolskim z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony zdrowia w latach 2016-2017
Nazwa strefy
Kod strefy
Klasa strefy dla poszczególnych zanieczyszczeń – ochrona zdrowia ludzi SO2 NO2 CO C6H6 O3 PM10 PM2,5 Pb As Cd Ni B(a)P
2016 r.
Aglomeracja
Krakowska PL1201 A C A A A C C A A A A C
miasto
Tarnów PL1202 A A A A A C A A A A A C
strefa
małopolska PL1203 A A A A A C C A A A A C
2017 r.
Aglomeracja
Krakowska PL1201 A C A A A C C A A A A C
miasto
Tarnów PL1202 A A A A A C C A A A A C
strefa
małopolska PL1203 A A A A A C C A A A A C
Źródło: opracowanie własne na podstawie Ocen jakości powietrza w województwie małopolskim w 2016 r. oraz w 2017 r., WIOŚ w Krakowie.
Dla zanieczyszczeń, które zakwalifikowano do klasy C opracowywany jest program ochrony powietrza.
W 2017 r. uchwałą nr XXXII/451/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 23 stycznia 2017 r.
w sprawie zmiany uchwały Nr XXXIX/612/09 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 21 grudnia 2009 r. w sprawie „Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego” zmienionej uchwałą Nr VI/70/11 z dnia 28 lutego 2011 r. oraz uchwałą Nr XLII/662/13 z dnia 30 września 2013 r., uaktualniony została program z 2013 r.2
2 Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego został przyjęty uchwałą nr XXXII/451/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 23 stycznia 2017 r. Dokument znajduje się na stronie internetowej:
https://www.malopolska.pl/dla-mieszkanca/srodowisko/jakosc-powietrza
za lata 2016-2017 - tj. Programu Strategicznego Ochrona Środowiska