2. Przewagi komparatywne w polskim handlu produktami rolno-spożywczymi
2.3. Wyniki handlu zagranicznego produktami rolno-spożywczymi Polski na wybranych rynkach
2.3.2. Handel rolno-spożywczy Polski ogółem – ujęcie towarowe
2.3.2. Handel rolno-spożywczy Polski ogółem – ujęcie towarowe
:URNXGRQDMZDĪQLHMV]\FKJUXSWRZDURZ\FK G]LDáyZ+6 ZHNV
SRUFLHUROQRVSRĪ\ZF]\P3ROVNLRJyáHPQDOHĪDá\ PLĊVRLSRGURE\ W\WRĔ
LZ\URE\W\WRQLRZH SU]HWZRU\]ERĪRZHLSLHF]\ZRFXNLHUQLF]H SUR
GXNW\ POHF]DUVNLH NDNDRLSU]HWZRU\]NDNDR UyĪQHSU]HWZRU\VSR
Ī\ZF]H SU]HWZRU\]PLĊVDLU\E U\E\LRZRFHPRU]D SU]HWZRU\
] RZRFyZ L ZDU]\Z RUD] ]ERĪD 1D W\FK G]LHVLĊü JUXS SURGXNWyZ
SU]\SDGDáRSROVNLHJRHNVSRUWXUROQRVSRĪ\ZF]HJR WDEHOD :ODWDFK
]ZLĊNV]\áDVLĊZDUWRĞüHNVSRUWXQLHPDOZV]\VWNLFKJUXSSURGXNWyZ
UROQRVSRĪ\ZF]\FK:GZXQDVWXG]LDáDFK+6RGQRWRZDQRZ]URVWZ\ĪV]\RG
SU]HFLĊWQHJRQDMZ\ĪV]\ZSU]\SDGNX ]EyĪW\WRQLXLZ\UREyZW\WRQLRZ\FK
WáXV]F]yZLROHMyZRUD]NDZ\KHUEDW\LSU]\SUDZ:HIHNFLHW\FK]PLDQ]DV]áR
Z\UDĨQHSU]HWDVRZDQLHQDOLĞFLHG]LHVLĊFLXJáyZQ\FKJUXSWRZDURZ\FK±]QLNQĊá\
]QLHMZDU]\ZDRZRFHLRU]HFK\RUD]FXNU\LZ\URE\FXNLHUQLF]HDSRMDZLá\VLĊ
]ERĪDSU]HWZRU\] PLĊVDLU\ERUD]W\WRĔLZ\URE\W\WRQLRZH1LH]QDF]QLH
REQLĪ\áVLĊWDNĪHVWRSLHĔNRQFHQWUDFMLSROVNLHJRHNVSRUWXUROQRVSRĪ\ZF]HJRQD
U\QHNĞZLDWRZ\JG\Ī ZURNXQDG]LHVLĊüJáyZQ\FKJUXSWRZDURZ\FK
SU]\SDGDáRWHJRHNVSRUWX
'RQDMZDĪQLHMV]\FKJUXSWRZDURZ\FK G]LDáyZ+6 ZLPSRUFLHUROQR
VSRĪ\ZF]\P3ROVNLRJyáHPZURNXQDOHĪDá\ U\E\LRZRFHPRU]D
PLĊVRLSRGURE\ RZRFHLRU]HFK\ RGSDG\LSDV]HGOD]ZLHU]ąW NDNDR
LSU]HWZRU\]NDNDR UyĪQHSU]HWZRU\VSRĪ\ZF]H SURGXNW\ POHF]DU
VNLH WáXV]F]HLROHMH QDSRMH RUD]W\WRĔLZ\URE\W\WRQLRZH
8G]LDá W\FK G]LHVLĊFLX JUXS SURGXNWyZ Z SROVNLP LPSRUFLH UROQRVSRĪ\ZF]\P
Z\QRVLá WDEHOD :ODWDFK]ZLĊNV]\áDVLĊZDUWRĞüLPSRUWX
ZV]\VWNLFKJUXSSURGXNWyZUROQRVSRĪ\ZF]\FK:WU]\QDVWXG]LDáDFK+6RGQR
WRZDQRZ]URVWZ\ĪV]\RGSU]HFLĊWQHJRQDMZ\ĪV]\ZQDVWĊSXMąF\FKJUXSDFK
SURGXNWyZ WáXV]F]HLROHMHSURGXNW\POHF]DUVNLHRUD]]ZLHU]ĊWDĪ\ZH:HIHNFLH
]DV]á\]PLDQ\QDOLĞFLHG]LHVLĊFLXJáyZQ\FKJUXSWRZDURZ\FK±]QLNQĊá\]QLHM
NDZDKHUEDWDLSU]\SUDZ\RUD]]ERĪDDSRMDZLá\VLĊSURGXNW\POHF]DUVNLHRUD]
W\WRĔLZ\URE\W\WRQLRZH1D]EOLĪRQ\PSR]LRPLHXWU]\PDáVLĊVWRSLHĔNRQFHQ
WUDFMLSROVNLHJRLPSRUWXUROQRVSRĪ\ZF]HJRRJyáHPJG\ĪZURNXQDG]LH
VLĊüJáyZQ\FKJUXSWRZDURZ\FKSU]\SDGDáR WHJRLPSRUWX
6DOGRREURWyZKDQGORZ\FKSURGXNWDPLUROQRVSRĪ\ZF]\PL3ROVNLRJyáHP
ZURNXGRGDWQLHE\áRZSU]\SDGNXG]LDáyZ+6 ZURNX±G]LD
áyZ 1DMZ\ĪV]DMHJRZDUWRĞüGRW\F]\áDKDQGOXPLĊVHPLSRGUREDPLSU]HWZR
UDPL]ERĪRZ\PLLSLHF]\ZHPFXNLHUQLF]\PW\WRQLHPLZ\UREDPLW\WRQLRZ\PL
RUD]SU]HWZRUDPL]PLĊVDLU\E1DMZLĊNV]\GHILF\WJHQHURZDáDZ\PLDQDKDQG
ORZDRGSDGDPLLSDV]DPLGOD]ZLHU]ąWRUD]U\EDPLLRZRFDPLPRU]D
7DEHOD:\QLNLKDQGOXUROQRVSRĪ\ZF]HJR3ROVNLRJyáHPZODWDFKZHGáXJG]LDáyZ+6 ']LDá+6
(NVSRUW,PSRUW6DOGR XG]LDáZSURFZPOQ 86']PLDQD XG]LDáZSURFZPOQ 86']PLDQD ZPOQ86' =ZLHU]ĊWDĪ\ZH 0LĊVRLSRGURE\ 5\E\LRZRFHPRU]D 3URGXNW\POHF]DUVNLH 3R]RVWDáHSURGXNW\]ZLHU]ĊFH ĩ\ZHURĞOLQ\LNZLDW\FLĊWH :DU]\ZD 2ZRFHLRU]HFK\ .DZDKHUEDWDSU]\SUDZ\ =ERĪD 3URGXNW\Pá\QDUVNLHVáyG VNURELH 1DVLRQDLRZRFHROHLVWH (NVWUDNW\URĞOLQQH 3R]RVWDáHSURGXNW\URĞOLQQH 7áXV]F]HLROHMH 3U]HWZRU\]PLĊVDLU\E &XNU\LZ\URE\FXNLHUQLF]H .DNDRLSU]HWZRU\]NDNDR 3U]HWZRU\]ERĪRZH LSLHF]\ZRFXNLHUQLF]H 3U]HWZRU\]RZRFyZ LZDU]\Z 5yĪQHSU]HWZRU\VSRĪ\ZF]H 1DSRMH 2GSDG\LSDV]HGOD]ZLHU]ąW 7\WRĔLZ\URE\W\WRQLRZH 3URGXNW\UROQRVSRĪ\ZF]HRJyáHP Źródło: opracowanie własne na podstawie danych WITS-Comtrade.
2.3.3. Handel rolno-spożywczy Polski z państwami UE-15 – ujęcie towarowe :ODWDFKZHNVSRUFLH UROQRVSRĪ\ZF]\P3ROVNLGRSDĔVWZ
8( Z]URVáD ZDUWRĞü HNVSRUWX ZLĊNV]RĞFL JUXS WRZDURZ\FK : WU]\QDVWX
G]LDáDFK +6 RGQRWRZDQR Z]URVW Z\ĪV]\ RG SU]HFLĊWQHJR QDMZLĊNV]\ Z SU]\
SDGNX W\WRQLXLZ\UREyZW\WRQLRZ\FK]EyĪRUD]NDZ\KHUEDW\LSU]\SUDZ1D
OLĞFLHG]LHVLĊFLXJáyZQ\FKJUXSWRZDURZ\FKWDNĪH]DV]á\ZW\PRNUHVLHZ\UDĨQH
]PLDQ\ WDEHOD =QLNQĊá\]QLHM]ZLHU]ĊWDĪ\ZHRZRFHLRU]HFK\RUD]FXNU\
L Z\URE\ FXNLHUQLF]H SRMDZLáR VLĊ QDWRPLDVW NDNDR L SU]HWZRU\ ] NDNDR
UyĪQHSU]HWZRU\VSRĪ\ZF]H RUD]W\WRĔLZ\URE\W\WRQLRZH 'RSR]R
VWDá\FK JUXS WRZDURZ\FK REHFQ\FK QD OLĞFLH ÄWRS ´ Z URNX QDOHĪDá\
PLĊVRLSRGURE\ SU]HWZRU\]ERĪRZHLSLHF]\ZRFXNLHUQLF]H U\E\
LRZRFH PRU]D SU]HWZRU\ ] PLĊVD L U\E SURGXNW\ POHF]DUVNLH
SU]HWZRU\]RZRFyZLZDU]\Z RUD]ZDU]\ZD :HIHNFLHW\FK]PLDQ
Z ODWDFK ]PQLHMV]\á VLĊ QLHFR VWRSLHĔ NRQFHQWUDFML WRZDURZHM SRO
VNLHJRHNVSRUWXUROQRVSRĪ\ZF]HJRGRSDĔVWZ8(1DG]LHVLĊüJáyZQ\FKJUXS
WRZDURZ\FKZURNXSU]\SDGDáR WHJRHNVSRUWXF]\OLRSNWSURF
PQLHMQLĪZURNX
:DQDOL]RZDQ\PRNUHVLHZLPSRUFLHUROQRVSRĪ\ZF]\P3ROVNL]SDĔVWZ
8( Z]URVáD ZDUWRĞü LPSRUWX ZV]\VWNLFK JUXS WRZDURZ\FK : MHGHQDVWX
G]LDáDFK+6Z]URVWWHQE\áZ\ĪV]\RGSU]HFLĊWQHJR/LVWDG]LHVLĊFLXJáyZQ\FK
JUXS WRZDURZ\FK Z SROVNLP LPSRUFLH UROQRVSRĪ\ZF]\P ] 8( UyZQLHĪ
XOHJáDZW\PRNUHVLH]PLDQRP WDEHOD =JUXS\WHMZ\SDGá\Ī\ZHURĞOLQ\
LNZLDW\FLĊWHRUD]RGSDG\LSDV]HGOD]ZLHU]ąWDSRMDZLá\VLĊ]ZLHU]ĊWDĪ\ZH RUD]SURGXNW\POHF]DUVNLH DZLĊFWUDG\F\MQHSROVNLHSURGXNW\HNVSRUWRZH
'RSR]RVWDá\FKJUXSWRZDURZ\FKREHFQ\FKQDOLĞFLHÄWRS´ZURNXQDOH
ĪDá\ PLĊVRLSRGURE\ NDNDRLSU]HWZRU\]NDNDR RZRFHLRU]HFK\
UyĪQHSU]HWZRU\VSRĪ\ZF]H WáXV]F]HLROHMH SU]HWZRU\]ERĪRZHLSLH
F]\ZRFXNLHUQLF]H ZDU]\ZD RUD]QDSRMH =PLDQ\WHVNXWNRZDá\
]PQLHMV]HQLHPVLĊZODWDFKVWRSQLDNRQFHQWUDFMLWRZDURZHMSROVNLHJR
LPSRUWXUROQRVSRĪ\ZF]HJR]8(QLHFRZLĊNV]\PSU]\W\PQLĪHNVSRUWX
:URNXQDG]LHVLĊüJáyZQ\FKG]LDáyZ+6SU]\SDGDáRWHJRLPSRUWX
DZLĊFRSNWSURFPQLHMQLĪZURNXDNFHVML
: URNX QDGZ\ĪND Z REURWDFK KDQGORZ\FK SURGXNWDPL UROQR
VSRĪ\ZF]\PL3ROVNL]SDĔVWZDPLÄ3LĊWQDVWNL´Z\VWąSLáDZSU]\SDGNXG]LD
áyZ +6 Z URNX ± G]LDáyZ QDMZ\ĪV]D MHM ZDUWRĞü GRW\F]\áD KDQGOX
PLĊVHP L SRGUREDPL W\WRQLHP L Z\UREDPL W\WRQLRZ\PL SU]HWZRUDPL ] PLĊVD
LU\EU\EDPLLRZRFDPLPRU]DRUD]SU]HWZRUDPL]ERĪRZ\PLLSLHF]\ZHPFX
NLHUQLF]\PħUyGáHPQDMZLĊNV]HJRGHILF\WXE\áDZ\PLDQDKDQGORZDWáXV]F]DPL
LROHMDPLRUD]]ZLHU]ĊWDPLĪ\Z\PL
7DEHOD:\QLNLKDQGOXUROQRVSRĪ\ZF]HJR3ROVNL]SDĔVWZDPL8(ZODWDFKZHGáXJG]LDáyZ+6 ']LDá+6
(NVSRUW,PSRUW6DOGR XG]LDáZSURFZPOQ 86']PLDQD XG]LDáZSURFZPOQ 86']PLDQD ZPOQ86' =ZLHU]ĊWDĪ\ZH 0LĊVRLSRGURE\ 5\E\LRZRFHPRU]D 3URGXNW\POHF]DUVNLH 3R]RVWDáHSURGXNW\]ZLHU]ĊFH ĩ\ZHURĞOLQ\LNZLDW\FLĊWH :DU]\ZD 2ZRFHLRU]HFK\ .DZDKHUEDWDSU]\SUDZ\ =ERĪD 3URGXNW\Pá\QDUVNLHVáyG VNURELH 1DVLRQDLRZRFHROHLVWH (NVWUDNW\URĞOLQQH 3R]RVWDáHSURGXNW\URĞOLQQH 7áXV]F]HLROHMH 3U]HWZRU\]PLĊVDLU\E &XNU\LZ\URE\FXNLHUQLF]H .DNDRLSU]HWZRU\]NDNDR 3U]HWZRU\]ERĪRZH LSLHF]\ZRFXNLHUQLF]H 3U]HWZRU\]RZRFyZ LZDU]\Z 5yĪQHSU]HWZRU\VSRĪ\ZF]H 1DSRMH 2GSDG\LSDV]HGOD]ZLHU]ąW 7\WRĔLZ\URE\W\WRQLRZH 3URGXNW\UROQRVSRĪ\ZF]HRJyáHP Źródło: opracowanie własne na podstawie danych WITS-Comtrade.
2.3.4. Handel rolno-spożywczy Polski z państwami UE-13 – ujęcie towarowe :ODWDFKZHNVSRUFLHUROQRVSRĪ\ZF]\P3ROVNLGRSDĔVWZ
8(Z]URVáDZDUWRĞüHNVSRUWXZV]\VWNLFKJUXSWRZDURZ\FK:MHGHQDVWX
G]LDáDFK+6RGQRWRZDQRZ]URVWZ\ĪV]\RGSU]HFLĊWQHJRQDMZLĊNV]\MHĞOLFKRG]L
RWáXV]F]HLROHMHW\WRĔLZ\URE\W\WRQLRZHRUD]PLĊVRLSRGURE\1DOLĞFLHG]LH
VLĊFLX JáyZQ\FK JUXS WRZDURZ\FK WDNĪH ]DV]á\ Z W\P RNUHVLH Z\UDĨQH ]PLDQ\
WDEHOD 1LHZ\VWĊSXMąQDQLHMMXĪZDU]\ZDRZRFHLRU]HFK\FXNU\LZ\URE\
FXNLHUQLF]HRUD]SU]HWZRU\]RZRFyZLZDU]\Z:LFKPLHMVFHZHV]á\QDWRPLDVW
NDZDKHUEDWDLSU]\SUDZ\ WáXV]F]HLROHMH SU]HWZRU\]PLĊVDLU\E RUD]W\WRĔLZ\URE\W\WRQLRZH 'RSR]RVWDá\FKJUXSWRZDURZ\FKREHFQ\FK
QDOLĞFLHÄWRS´ZURNXQDOHĪDá\ PLĊVRLSRGURE\ SURGXNW\POHF]DU
VNLH SU]HWZRU\]ERĪRZHLSLHF]\ZRFXNLHUQLF]H UyĪQHSU]HWZRU\VSR
Ī\ZF]H NDNDRLSU]HWZRU\]NDNDR RUD]QDSRMH 1DVNXWHNW\FK
]PLDQZODWDFKLVWRWQLH]PQLHMV]\áVLĊVWRSLHĔNRQFHQWUDFMLWRZDUR
ZHMSROVNLHJRHNVSRUWXUROQRVSRĪ\ZF]HJRGRSDĔVWZ8( QDGDOSR]RVWDá
MHGQDNZ\VRNL 1DG]LHVLĊüJáyZQ\FKJUXSWRZDURZ\FKZURNXSU]\SDGDáR
WHJRHNVSRUWXF]\OLRSNWSURFPQLHMQLĪZURNX
:DQDOL]RZDQ\PRNUHVLHZ]URVáDZDUWRĞüLPSRUWXZV]\VWNLFKJUXSWRZD
URZ\FKZLPSRUFLHUROQRVSRĪ\ZF]\P3ROVNL]SDĔVWZ8(:G]LHVLĊFLX
G]LDáDFK+6Z]URVWWHQE\áZ\ĪV]\RGSU]HFLĊWQHJR/LVWDJáyZQ\FKJUXSWRZD
URZ\FK Z SROVNLP LPSRUFLH UROQRVSRĪ\ZF]\P ] 8( WDNĪH XOHJáD Z W\P
RNUHVLH ]PLDQRP WDEHOD 1LH PD QD QLHM MXĪ FXNUyZ L Z\UREyZ FXNLHUQL
F]\FKSU]HWZRUyZ]RZRFyZLZDU]\ZRUD]UyĪQ\FKSU]HWZRUyZVSRĪ\ZF]\FK
D ]QDOD]á\ VLĊ ]ZLHU]ĊWD Ī\ZH SURGXNW\ POHF]DUVNLH RUD]QDVLRQD
LRZRFHROHLVWH 'RSR]RVWDá\FKJUXSWRZDURZ\FKREHFQ\FKQDOLĞFLHÄWRS´
ZURNXQDOHĪDá\ QDSRMH RGSDG\LSDV]HGOD]ZLHU]ąW ]ERĪD
SURGXNW\Pá\QDUVNLHVáyGLVNURELH SU]HWZRU\]ERĪRZHLSLHF]\ZRFXNLHU
QLF]H WáXV]F]HLROHMH RUD]NDNDRLSU]HWZRU\]NDNDR =PLDQ\WH
ZSá\QĊá\ QD ]QDF]ąFH ]PQLHMV]HQLH VWRSQLD NRQFHQWUDFML WRZDURZHM SROVNLHJR
LPSRUWXUROQRVSRĪ\ZF]HJR]SDĔVWZ8( ZLĊNV]HQLĪHNVSRUWX :URNX
QDG]LHVLĊüJáyZQ\FKG]LDáyZ+6SU]\SDGDáRWHJRLPSRUWXWMDĪRSNW
SURFPQLHMQLĪZURNX
: URNX QDGZ\ĪND Z REURWDFK KDQGORZ\FK SURGXNWDPL UROQR
VSRĪ\ZF]\PL3ROVNL]QRZ\PLSDĔVWZDPLF]áRQNRZVNLPLZ\VWąSLáDDĪZG]LD
áDFK +6 SRGREQLH MDN Z URNX QDMZ\ĪV]D MHM ZDUWRĞü GRW\F]\áD KDQGOX
PLĊVHP L SRGUREDPL W\WRQLHP L Z\UREDPL W\WRQLRZ\PL SURGXNWDPL POHF]DU
VNLPLUyĪQ\PLSU]HWZRUDPLVSRĪ\ZF]\PLRUD]WáXV]F]DPLLROHMDPL1DMZLĊNV]\
GHILF\WSRZRGRZDáDZ\PLDQDKDQGORZD]ZLHU]ĊWDPLĪ\Z\PLRUD]QDVLRQDPL
LRZRFDPLROHLVW\PL
7DEHOD:\QLNLKDQGOXUROQRVSRĪ\ZF]HJR3ROVNL]SDĔVWZDPL8(ZODWDFKZHGáXJG]LDáyZ+6 ']LDá+6
(NVSRUW,PSRUW6DOGR XG]LDáZSURFZPOQ 86']PLDQD XG]LDáZSURFZPOQ 86']PLDQD ZPOQ86' =ZLHU]ĊWDĪ\ZH 0LĊVRLSRGURE\ 5\E\LRZRFHPRU]D 3URGXNW\POHF]DUVNLH 3R]RVWDáHSURGXNW\]ZLHU]ĊFH ĩ\ZHURĞOLQ\LNZLDW\FLĊWH :DU]\ZD 2ZRFHLRU]HFK\ .DZDKHUEDWDSU]\SUDZ\ =ERĪD 3URGXNW\Pá\QDUVNLHVáyG VNURELH 1DVLRQDLRZRFHROHLVWH (NVWUDNW\URĞOLQQH 3R]RVWDáHSURGXNW\URĞOLQQH 7áXV]F]HLROHMH 3U]HWZRU\]PLĊVDLU\E &XNU\LZ\URE\FXNLHUQLF]H .DNDRLSU]HWZRU\]NDNDR 3U]HWZRU\]ERĪRZH LSLHF]\ZRFXNLHUQLF]H 3U]HWZRU\]RZRFyZLZDU]\Z 5yĪQHSU]HWZRU\VSRĪ\ZF]H 1DSRMH 2GSDG\LSDV]HGOD]ZLHU]ąW 7\WRĔLZ\URE\W\WRQLRZH 3URGXNW\UROQRVSRĪ\ZF]HRJyáHP Źródło: opracowanie własne na podstawie danych WITS-Comtrade.
2.3.5. Handel rolno-spożywczy Polski z krajami spoza UE – ujęcie towarowe :ODWDFKZHNVSRUFLH UROQRVSRĪ\ZF]\P3ROVNLGRNUDMyZ
VSR]D8(Z]URVáDZDUWRĞüHNVSRUWXZLĊNV]RĞFLJUXSWRZDURZ\FK:MHGHQDVWX
G]LDáDFK+6RGQRWRZDQRZ]URVWZ\ĪV]\RGSU]HFLĊWQHJRQDMZLĊNV]\ZSU]\
SDGNX ]EyĪ HNVWUDNWyZ URĞOLQQ\FK RUD] SU]HWZRUyZ ]ERĪRZ\FK L SLHF]\ZD
FXNLHUQLF]HJR1DOLĞFLHG]LHVLĊFLXJáyZQ\FKJUXSWRZDURZ\FK]DV]á\ZW\P
RNUHVLHW\ONRQLHZLHONLH]PLDQ\ WDEHOD 1LHZ\VWĊSXMąQDQLHMMXĪZDU]\ZD
DZLFK PLHMVFH SRMDZLá\ VLĊ ]ERĪD 'R SR]RVWDá\FK JUXS WRZDURZ\FK
REHFQ\FKQDOLĞFLHÄWRS´ZURNXQDOHĪDá\ PLĊVRLSRGURE\ SU]H
WZRU\]ERĪRZHLSLHF]\ZRFXNLHUQLF]H SURGXNW\POHF]DUVNLH RZRFH
LRU]HFK\ NDNDRLSU]HWZRU\]NDNDR UyĪQHSU]HWZRU\VSRĪ\ZF]H
SU]HWZRU\]RZRFyZLZDU]\Z W\WRĔLZ\URE\W\WRQLRZH RUD]FXNU\
L Z\URE\ FXNLHUQLF]H : HIHNFLH W\FK ]PLDQ Z DQDOL]RZDQ\P RNUHVLH
Z\UDĨQLH Z]UyVá VWRSLHĔ NRQFHQWUDFML WRZDURZHM SROVNLHJR HNVSRUWX UROQR
VSRĪ\ZF]HJR GR NUDMyZ WU]HFLFK : URNX QDG]LHVLĊüJáyZQ\FK JUXS
WRZDURZ\FK SU]\SDGDáR WHJR HNVSRUWX WM R SNW SURF ZLĊFHM QLĪ
ZURNX
: ODWDFK Z]URVáD WDNĪH ZDUWRĞü LPSRUWX ZLĊNV]RĞFL JUXS WR
ZDURZ\FKZLPSRUFLHUROQRVSRĪ\ZF]\P3ROVNL]NUDMyZVSR]D8(:WU]\QD
VWXJUXSDFKSURGXNWyZZ]URVWWHQE\áZ\ĪV]\RGSU]HFLĊWQHJR/LVWDG]LHVLĊFLX
JáyZQ\FK G]LDáyZ Z SROVNLP LPSRUFLH UROQRVSRĪ\ZF]\P ] NUDMyZ WU]HFLFK
WDNĪHZW\PRNUHVLHVLĊ]PLHQLáD WDEHOD 1LHPDQDQLHMMXĪSR]RVWDá\FKSUR
GXNWyZ]ZLHU]ĊF\FKRUD]]EyĪDSRMDZLá\VLĊUyĪQHSU]HWZRU\VSRĪ\ZF]H RUD]QDSRMH 1DOLĞFLHÄWRS´ZURNX]QDOD]á\VLĊWDNĪHQDVWĊSXMąFH
JUXS\ WRZDURZH U\E\ L RZRFH PRU]D RGSDG\ L SDV]H GOD ]ZLHU]ąW
RZRFHLRU]HFK\ W\WRĔLZ\URE\W\WRQLRZH NDZDKHUEDWDLSU]\
SUDZ\ SU]HWZRU\ ] RZRFyZ L ZDU]\Z QDVLRQDL RZRFH ROHLVWH RUD]NDNDRLSU]HWZRU\]NDNDR =PLDQ\WHZSá\QĊá\QD]ZLĊNV]HQLHVWRSQLD
NRQFHQWUDFMLWRZDURZHMSROVNLHJRLPSRUWXUROQRVSRĪ\ZF]HJR]NUDMyZVSR]D8(
: URNX QD G]LHVLĊü JáyZQ\FK G]LDáyZ +6 SU]\SDGDáR DĪ WHJR
LPSRUWXF]\OLRSNWSURFZLĊFHMQLĪZURNX
: URNX GRGDWQLH VDOGR REURWyZ KDQGORZ\FK SURGXNWDPL UROQR
VSRĪ\ZF]\PL 3ROVNL ]NUDMDPL WU]HFLPL Z\VWąSLáR Z G]LDáDFK+6 Z
URNX ± Z G]LDáDFK QDMZ\ĪV]ą MHJR ZDUWRĞü RVLąJQLĊWR Z KDQGOX PLĊVHP
LSRGUREDPL]ERĪDPLSU]HWZRUDPL]ERĪRZ\PLLSLHF]\ZHPFXNLHUQLF]\PRUD]
SURGXNWDPLPOHF]DUVNLPL1DMZLĊNV]\GHILF\WJHQHURZDáDZ\PLDQDKDQGORZD
U\EDPLLRZRFDPLPRU]DRUD]RGSDGDPLLSDV]DPLGOD]ZLHU]ąW
7DEHOD:\QLNLKDQGOXUROQRVSRĪ\ZF]HJR3ROVNL]SDĔVWZDPLVSR]D8(ZODWDFKZHGáXJG]LDáyZ+6 ']LDá+6
(NVSRUW,PSRUW6DOGR XG]LDáZSURFZPOQ 86']PLDQD XG]LDáZSURFZPOQ 86']PLDQD ZPOQ86' =ZLHU]ĊWDĪ\ZH 0LĊVRLSRGURE\ 5\E\LRZRFHPRU]D 3URGXNW\POHF]DUVNLH 3R]RVWDáHSURGXNW\]ZLHU]ĊFH ĩ\ZHURĞOLQ\LNZLDW\FLĊWH :DU]\ZD 2ZRFHLRU]HFK\ .DZDKHUEDWDSU]\SUDZ\ =ERĪD 3URGXNW\Pá\QDUVNLHVáyG VNURELH 1DVLRQDLRZRFHROHLVWH (NVWUDNW\URĞOLQQH 3R]RVWDáHSURGXNW\URĞOLQQH 7áXV]F]HLROHMH 3U]HWZRU\]PLĊVDLU\E &XNU\LZ\URE\FXNLHUQLF]H .DNDRLSU]HWZRU\]NDNDR 3U]HWZRU\]ERĪRZH LSLHF]\ZRFXNLHUQLF]H 3U]HWZRU\]RZRFyZLZDU]\Z 5yĪQHSU]HWZRU\VSRĪ\ZF]H 1DSRMH 2GSDG\LSDV]HGOD]ZLHU]ąW 7\WRĔLZ\URE\W\WRQLRZH 3URGXNW\UROQRVSRĪ\ZF]HRJyáHP Źródło: opracowanie własne na podstawie danych WITS-Comtrade.
* * *
%LODQV RNUHVX F]áRQNRVWZD 3ROVNL Z 8QLL (XURSHMVNLHM GOD SRGPLRWyZ
SROVNLHJRVHNWRUDUROQRVSRĪ\ZF]HJRNWyUH]GHF\GRZDá\VLĊUR]ZLMDü]DJUD
QLF]Qą Z\PLDQĊ KDQGORZą L W\P VDP\P DNW\ZQLH XF]HVWQLF]\ü Z SURFHVLH
LQWHUQDFMRQDOL]DFMLRND]DáVLĊ]GHF\GRZDQLHNRU]\VWQ\ĝZLDGF]ąRW\PEDUG]R
GREUHZ\QLNLSROVNLHJRKDQGOX]DJUDQLF]QHJRSURGXNWDPLUROQRVSRĪ\ZF]\PL
ZW\PSU]HGHZV]\VWNLPG\QDPLF]QLHURVQąF\HNVSRUWLZ\VRNLHGRGDWQLHVDOGR
REURWyZKDQGORZ\FK1DMZDĪQLHMV]\PSDUWQHUHPKDQGORZ\P3ROVNLZWHMZ\
PLDQLHQLH]PLHQQLHSR]RVWDMąSDĔVWZDF]áRQNRZVNLH8QLL(XURSHMVNLHM
+DQGHOUROQRVSRĪ\ZF]\3ROVNL±]DUyZQRHNVSRUWMDNLLPSRUW±FKDUDN
WHU\]XMHZ\UDĨQDNRQFHQWUDFMDWRZDURZDDFR]DW\PLG]LHVSHFMDOL]DFMDHNVSRU
WRZD 1DMZ\ĪV]\ VWRSLHĔ NRQFHQWUDFML WRZDURZHM HNVSRUWX FKDUDNWHU\]XMH Z\
PLDQĊ KDQGORZą ] SDĔVWZDPL 8( D LPSRUWX ± REURW\ KDQGORZH ] NUDMDPL
VSR]D8(=DREVHUZRZDQH]PLDQ\VWUXNWXU\WRZDURZHMĞZLDGF]ąRURVQąFHM
G\ZHUV\ILNDFMLWRZDURZHMREXVWUXPLHQLKDQGOXWMUR]V]HU]DQLXRIHUW\HNVSRU
WRZHMSURGXNWyZLLPSRUFLHQRZ\FKDVRUW\PHQWyZWRZDUyZ
2.4. Ocena przewag komparatywnych w handlu produktami rolno-