Wszystkie procesy logistyczne powinny być rozpatrywane w ujęciu systemowym, co po-zwala uzyskać efekt synergiczny. Najczęściej przez pojęcie systemu rozumie się pewną całość wchodzącą w skład większych całości, utworzoną z elementów powiązanych w sposób na-dający jej określoną, wyodrębnioną formę ze względu na pewne funkcje przydzielone tym całościom. Pojęcie systemu jest różnie defi niowane:
• system to całość, która tworzy zbiór elementów i relacji między nimi53;
• system to całościowo traktowany zbiór obiektów (elementów) wzajemnie
powiąza-nych i/lub całościowo oddziałujących lub postrzegapowiąza-nych przez otoczenie. Każdy obiekt składowy występuje jako względnie wydzielona całość powiązana z innymi obiektami i z otoczeniem54;
• system to zbiór elementów oraz relacji, jakie między nimi występują, wchodzący na określonych zasadach w interakcję ze środowiskiem, z którego został wyodrębniony. System może być procesem realizowanym według określonych zasad, zbiorem zasad, według którego realizuje się określoną klasę podobnych procesów, zespołem urządzeń i środków technicznych służących do realizacji określonych procesów. System to zbiór
53 P. Sienkiewicz, Geneza i rozwój koncepcji holistycznych i systemowych we współczesnej nauce, „Zeszyty Nauko-we AON”, Warszawa 2003, nr 1(50).
54 S. Paszkowski, Podstawy teorii systemów i analizy systemowej, WAT, Warszawa 1999, s. 7.
S
TRESZCZENIEOpracowanie składa się z dwóch części. Pierwsza teoretyczna związana jest z istotą i treścią syste-mu, w tym systemu logistycznego. Zaprezentowana jest nowatorska defi nicja logistycznego systemu MSWiA oraz pokazane są jego podsystemy. Druga, praktyczna część zawiera identyfi kację logistycz-nych systemów Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Granicznej i Biura Ochrony Rządu (Służby Ochrony Państwa).
3
System logistyczny MSWiA
wyrobów i/lub elementów funkcjonujących jako całość. W pewnych granicach systemy tej kategorii mogą być poszerzone, a ich elementy zastępowane przez inne. Wymaga to kontroli połączeń elementów systemu i wzajemnego ich dostosowania55.
Analizując defi nicje pojęcia „system”, można wyodrębnić własności, które występują stale, bez względu na jego praktyczne przeznaczenie, wielkość, zakres oraz posiadaną strukturę. Do takich własności należy zaliczyć głównie56:
• względność; • różnorodność; • złożoność; • spójność (koherentność); • centralizację; • sterowalność.
System logistyczny jest pojęciem, które bazuje na defi nicjach dotyczących „systemu” i jego „własnościach niezmienniczych”. System logistyczny jest różnie defi niowany i jest to konsekwencja braku jednolitej defi nicji pojęcia samego „systemu”.
P. Blaik określił system logistyczny jako zbiór elementów logistycznych, których powią-zania konkretyzują się poprzez procesy transformacyjne. Między tymi elementami o specy-fi cznych właściwościach zachodzą ścisłe powiązania skonkretyzowane także w sensie orga-nizacyjnym. Oznacza to, że w praktyce strukturę systemu logistycznego konstytuują tylko te procesy logistyczne, które są podporządkowane w sposób systemowy odpowiednim rozwią-zaniom organizacyjnym57.
System logistyczny MSWiA (SLMSWiA) traktować możemy jako:
• zbiór organów kierowania oraz wykonawczych sprzężonych relacjami informacyjnymi i zasileniowymi przeznaczonych do utrzymania ciągłości procesów logistycznych realizo-wanych na rzecz takich instytucji jak komendy główne i podległe im organizacje policji, straży pożarnej, służby granicznej, ochrony państwa, obron cywilnej;
• organizację złożoną z organów kierowania oraz jednostek i urządzeń logistycznych sprzę-żonych ze sobą relacjami, przeznaczoną do realizacji dostaw zaopatrzenia i świadczenia usług logistycznych dla celów szkolenia i zabezpieczenia działań zgodnie z kompeten-cjami oraz zadaniami MSWiA. Można to zapisać jako:
SLMSWiA = <E, R> max C gdzie:
E – zbiór elementów systemu SL, R – zbiór relacji w więzi organizacyjnej; C − cel działania systemu SL.
55 Zob. Słownik terminologii logistycznej, ILiM, Poznań 2006, s. 191.
56 Por. Wstęp do informatyki gospodarczej, red. A. Rokicka-Broniatowska, Warszawa 2009, s. 34-42.
System logistyczny MSWiA zbudowany jest na bazie logistyki stacjonarnej wzmacnianej po-tencjałem mobilnym przy szerokim wykorzystaniu możliwości i zasobów gospodarki narodowej. Bazując na defi nicjach i Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ustawie z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu, logistyczny system MSWiA składa się z następujących podstawowych podsystemów:
SLMSWiA = <SLKGP, SLKGPSP, SLKGSG, SLSOP, SLSOCK; SLJKGP, SLJKGPSP, SLJSOP, SLJSOCK; R> gdzie:
SLKGP – system logistyczny Komendy Głównej Policji;
SLKGPSP – system logistyczny Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej; SLKGSG – system logistyczny Komendy Głównej Straży Granicznej;
SLSOP – system logistyczny Służby Ochrony Państwa; SLSOCK – system logistyczny Szefa Obrony Cywilnej Kraju; SLJKGP – system logistyczny jednostek Komendy Głównej Policji;
SLJKGPSP – system logistyczny jednostek Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej; SLJKGSG – system logistyczny jednostek Komendy Głównej Straży Granicznej;
SLJSOP – system logistyczny jednostek Służby Ochrony Państwa; SLJSOCK – system logistyczny jednostek Szefa Obrony Cywilnej Kraju
R – zbiór relacji pomiędzy podsystemami oraz pomiędzy systemem i otoczeniem.
Zadania i zakres kompetencyjny MSWiA wymagają również stworzenia określonego syste-mu logistycznego, który powinien być dostosowany do zadań, potencjalnych zagrożeń oraz pożądanego poziomu bezpieczeństwa, jaki musi być mu zapewniony. Ilość i jakość środków (organ wykonawczy) niezbędnych do zapewnienia danemu podmiotowi pożądanego pozio-mu bezpieczeństwa, ich organizacja (organ kierowniczy) po wyzwoleniu zagrożenia (zajścia zdarzenia) zależy od jego rodzaju i skali oraz prognozy możliwości wystąpienia również za-grożeń innych rodzajów.
System logistyczny jednostek MSWiA (Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Obrony Cywilnej) może się składać z następujących podsystemów:
SLJ = <SZ, SUSB, SRM, SP, ST, SM, SF, SPZ, SE, SO, R> gdzie:
SLJ – system logistyczny jednostek MSWiA; SZ – podsystem zaopatrywania;
SUSB – podsystem usług socjalno-bytowych;
SRM – podsystem ratownictwa (np. medycznego, technicznego, wodno-nurkowego, wysokościowego, chemicznego); SP – podsystem produkcji (produkcję należy traktować tak samo jak usługę);
ST – podsystem transportu; SM – podsystem magazynowania; SF – podsystem fi nansowy; SPZ – podsystem zamówień; SE – podsystem ekologistyczny; SO – podsystem ochrony;
Na podstawie zaprezentowanych wybranych pojęć systemu logistycznego można sfor-mułować następujące wnioski:
• prawie w każdej defi nicji można zidentyfi kować następujące pierwiastki: organa kiero-wania, organa wykonawcze, cel systemu, elementy systemu i relacje systemowe; • integracja procesów logistycznych w jednym systemie pozwala na jego analizowanie
jako całości (analiza systemowa) – takie podejście stawia na pierwszym planie poznanie związków między elementami systemu logistycznego i pozwala ocenić ich wpływ na poziom sprawności i skuteczności całego systemu;
• w przypadku powstania określonych zakłóceń w jednym z podsystemów, ich przyczyn należy poszukiwać w nich samych, ale i także w pozostałych.
Podejście systemowe pozwala na wyodrębnienie podsystemów logistycznych oraz jego elementów. W literaturze przedmiotu można znaleźć wiele rodzajów i klasyfi kacji systemów logistycznych według różnych kryteriów.
Na podstawie kryterium instytucjonalnego, rozpatrując w skali ogólnogospodarczej, moż-na wyodrębnić moż-następujące systemy i podsystemy logistyczne58:
• mikrologistyczny, tj. system obejmujący wszystkie procesy logistyczne wewnątrz jed-nostkowych organizacji, np. system logistyczny podmiotu gospodarczego, instytucji, systemu gospodarczego jak Komenda Powiatowa Policji (KPP) czy Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej (KP PSP);
• metalogistyczny, tj. system stanowiący integrację podsystemów mikrologistycznych ko-operujących systemów gospodarczych (łańcuch logistyczny) np. system bezpieczeństwa powiatu stworzony przez KPP, KP PSP, jednostkę wojskową itp.;
• makrologistyczny, będący wyrazem integracji procesów logistycznych w skali całej go-spodarki (np. system funkcjonujący w ramach Krajowego Centrum Koordynacji Ratow-nictwa i Ochrony Ludności);
• zewnętrzny system logistyczny (międzysystem), integrujący procesy logistyczne między dostawcami a odbiorcami.