System logistyczny Państwowej Straży Pożarnej (PSP) to uporządkowany zbiór złożony z organów kierowania oraz komórek i urządzeń wykonawczych dysponujących środkami zaopatrzenia i sprzętem technicznym, powiązanych relacjami służbowymi i funkcjonalnymi, przeznaczony do zabezpieczenia realizacji dostaw i świadczenia usług dla straży.
Celem funkcjonowania systemu logistycznego jest zasilanie PSP w dobra materialne i świadczenie usług gospodarczo-bytowych i specjalistycznych. Zabezpieczenie jest reali-zowane w ramach procesów: kierowania, zaopatrywania, zabezpieczenia technicznego, zarządzania infrastruktur.
Organy kierowania, komórki i urządzenia logistyczne PSP działają w ramach struktur funkcjonalnych, tworząc logistyczne podsystemy: kierowania, materiałowy, techniczny, infra-strukturalny.
Podsystem materiałowy PSP tworzą: komórki i urządzenia logistyczne, zapasy środków za-opatrzenia, środki transportu, stacjonarne obiekty zaopatrzeniowe i usługowe oraz ich zaopa-trzenie. Przeznaczony jest on do organizowania i realizacji procesu zaopatrywania Państwo-wej Straży Pożarnej oraz świadczenia na jej rzecz usług gospodarczo-bytowych. Do zadań tego podsystemu można zaliczyć:
• określanie zasad i koordynację gospodarki sprzętem PSP;
• prowadzenie gospodarki składnikami majątkowymi z zakresu sprzętu pożarowego;
• prowadzenie ewidencji magazynowej oraz ewidencji składników majątkowych;
• zaopatrywanie komórek organizacyjnych w przedmioty wyposażenia kwaterunkowego, sprzęt i artykuły biurowe, odzież ochronną i roboczą oraz środki czystości;
• obsługę poligrafi czno-kserografi czną komórek organizacyjnych;
• opracowywanie norm i zasad gospodarowania;
• realizowanie zaopatrywania jednostek organizacyjnych PSP w umundurowanie oraz
prowadzenie gospodarki w tym zakresie.
Podsystem techniczny PSP tworzą: stacjonarne i mobilne warsztaty obsługowo-remonto-we wraz z ich wyposażeniem, środki ewakuacyjne oraz techniczne środki materiałoobsługowo-remonto-we.
Zabezpieczenie techniczne ma na celu utrzymanie sprzętu pożarowego w gotowości do użycia oraz odtworzenia ich zdolności w razie uszkodzenia, a także zaopatrywanie PSP w sprzęt oraz części zamienne i materiały techniczne niezbędne w procesach obsługowo-re-montowych. Obejmuje ono: obsługiwanie techniczne, rozpoznanie i ewakuację techniczną, remont sprzętu oraz zaopatrywanie w sprzęt techniczny i techniczne środki materiałowe. Do zadań tego podsystemu można zaliczyć między innymi:
• naprawianie sprzętu techniki biurowej i innego użytkowanego w jednostkach PSP;
• standaryzowanie wyposażenia oraz zaopatrywanie jednostek organizacyjnych PSP
w sprzęt techniki.
Zabezpieczenie infrastrukturalne ma na celu zaspokojenie potrzeb kwaterunkowych, szkoleniowych, mieszkaniowych kadry i ich rodzin. Obejmuje ono infrastrukturę: zaopatrze-niową, obsługowo-remontową, usługowo-bytową oraz komunikacyjną. Do zadań tego syste-mu należy:
• planowanie wydatków majątkowych Państwowej Straży Pożarnej w zakresie inwestycji budowlanych, analizowanie wniosków w tej dziedzinie i realizowanie korekt planów;
• koordynowanie realizacji oraz przebiegu fi nansowania zadań inwestycyjnych komend wojewódzkich;
• współpraca z Agencją Mienia Wojskowego i Ministerstwem Obrony Narodowej, w szcze-gólności w zakresie opracowywania planów, korekt planów i sprawozdań z przekazywania nieruchomości trwale i czasowo zbędnych;
• koordynowanie i opiniowanie wniosków dotyczących obrotu nieruchomościami jedno-stek organizacyjnych straży, w tym wygaśnięcia prawa trwałego zarządu;
• prowadzenie i aktualizacja ewidencji nieruchomości PSP; • planowanie i realizowanie remontów i inwestycji;
• wielobranżowy nadzór budowlany nad realizacją robót inwestycyjnych i remontowych.
Struktura systemu logistycznego PSP, tak jak każdej budżetowej jednostki, nie jest ukła-dem stałym, niezmiennym. Ulega ona ciągłym przeobrażeniom spowodowanym nowymi za-grożeniami, globalizacją, terroryzmem, otwarciem granic w ramach UE.
System Logistyczny Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej
Komenda Główna PSP jest centralnym organem administracji rządowej, właściwym w sprawach kierowania krajowym systemem ratowniczo-gaśniczym.
Rysunek 3. Usytuowanie Biura Logistyki w strukturze Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej
Źródło: na podstawie Decyzji nr 9 Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z 14 stycznia 2016 r. w sprawie zakresu
czyn-ności zastępców oraz zakresu spraw zastrzeżonych do wyłącznych kompetencji Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej.
Komendant główny Państwowej Straży Pożarnej
Zastępca komendanta głównego PSP
Inspektorat Ochrony
Informacji Niejawnych Biuro Logistyki Samodzielne stanowisko ds. audyty wewnętrznego
Analizując Zarządzenie nr 2 Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z dnia 7 czerwca 2016 r. w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego Komendzie Głównej Państwowej Straży Pożarnej oraz Decyzję nr 9 Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z 14 stycznia 2016 r. w sprawie zakresu czynności zastępców oraz zakresu spraw zastrzeżonych do wyłącznych kompetencji komendanta głównego Państwowej Straży Po-żarnej, należy stwierdzić, iż posiada on trzech zastępców, z których jeden odpowiada za sprawy logistyczne.
Takie usytuowanie „logistyka” w strukturze KG PSP świadczy o znaczeniu i roli, jaką odgry-wa, by PSP mogła realizować trudne i złożone zadania w kraju i poza jego granicami. Zastępcy temu podlegają takie komórki jak: Biuro Logistyki, Inspektorat Ochronny Informacji Niejaw-nych, Samodzielne stanowisko ds. audytu wewnętrznego (rys. 3).
Rysunek 4. Struktura organizacyjna Biura Logistyki Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej
Źródło: na podstawie Zarządzenia nr 2 Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z dnia 7 czerwca 2016 r. w sprawie
nadania regulaminu organizacyjnego Komendzie Głównej Państwowej Straży Pożarnej
Do podstawowych zadań Biura Logistyki należy61:
• prowadzenie spraw związanych ze standaryzacją i normalizacją sprzętu i pojazdów sta-nowiących wyposażenie jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej;
• zapewnienie Komendzie Głównej PSP obsługi materiałowej, technicznej,
admi-nistracyjnej i transportowej z wyłączeniem urządzeń teleinformatyki, łączności i kontroli dostępu;
• zapewnienie ochrony fi zycznej obiektów Komendy Głównej;
• prowadzenie spraw mieszkaniowych strażaków i pracowników cywilnych zgodnie z wła-ściwością komendanta głównego PSP;
61 Zob. Zarządzenie nr 2 Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z dnia 7 czerwca 2016 r. w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego Komendzie Głównej Państwowej Straży Pożarnej
Biuro Logistyki BT-I Wydział Logistyki BT-II Wydział Infrastruktury i Modernizacji BT-III Wydział Administracji BT-IV Wydział Gospodarczy
• prowadzenie działań związanych z wyposażeniem jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej w sprzęt i pojazdy pożarnicze w ramach środków fi nansowych będących w dyspozycji komendanta głównego;
• planowanie rozdziału środków na dofinansowanie jednostek ochrony
przeciwpo-żarowej we współpracy z Krajowym Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności oraz Biurem Finansów i przedkładanie do zatwierdzenia komendantowi głównemu;
• wykonywanie zadań związanych z nadzorem nad gospodarką transportową w
jednost-kach organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej;
• wykonywanie zadań związanych z nadzorem nad gospodarką nieruchomościami oraz
koordynacja spraw związanych z procesem inwestycyjnym w stosunku do jednostek organizacyjnych nadzorowanych przez komendanta głównego;
• gospodarowanie nieruchomościami oraz prowadzenie spraw inwestycyjnych w
Komen-dzie Głównej PSP;
• przygotowywanie projektów wieloletnich programów inwestycyjnych
realizowa-nych w Państwowej Straży Pożarnej i ich przedkładanie do akceptacji komendanta głównego;
• obsługa logistyczna zespołów i grup ratowniczych powołanych przez komendanta
głównego na potrzeby likwidacji skutków katastrof, a także udziału w akcjach pomo-cy humanitarnej i w sytuacjach kryzysowych w zakresie merytorycznego działania biura;
• zapewnienie utrzymania właściwego stanu technicznego budynków, urządzeń i instalacji technicznych Komendy Głównej PSP, w tym planowanie i realizacja działalności remon-towej z wyłączeniem urządzeń teleinformatyki, łączności i kontroli dostępu;
• prowadzenie gospodarki środkami trwałymi oraz rzeczowymi składnikami majątku
Komendy Głównej PSP;
• wyposażenie strażaków i pracowników cywilnych Komendy Głównej PSP odpowiednio
w umundurowanie, odzież specjalną, środki ochrony indywidualnej i ekwipunek osobisty.
Biurem Logistyki PSP kieruje dyrektor, któremu podlegają (rys. 4): • BT-I Wydział Logistyki;
• BT-II Wydział Infrastruktury i Modernizacji; • BT-III Wydział Administracji;
• BT-IV Wydział Gospodarczy.
System logistyczny komend wojewódzkich Państwowej Straży Pożarnej (KW PSP)
W Polsce funkcjonuje 16 KW PSP, które podlegają bezpośrednio pod komendantowi głównemu Państwowej Straży Pożarnej. Istnieją dwie kategorie KW PSP w zależności od licz-by mieszkańców województwa (pierwsza o liczbie mieszkańców poniżej 2,5 mln, druga o licz-bie mieszkańców powyżej 2,5 mln), co ma wpływ na niejednolitą strukturę komend.
Rysunek 5. Usytuowanie logistyki w Komendzie Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Gdańsku
Źródło: na podstawie http://www.straz.gda.pl/, 10.05.2017
Analizując regulaminy organizacyjne KW PSP, dochodzimy do wniosku, że tak jak w KG PSP, za sprawy logistyczne odpowiada jeden z zastępców komendanta wojewódzkiego PSP. Przykładem może być KW PSP w Gdańsku (rys. 5). Zastępcy pomorskiego komendanta woje-wódzkiego PSP podlega wydział techniczny i kwatermistrzowski.
Celem funkcjonowania systemu logistycznego jest zasilanie PSP w dobra materialne i świadczenie usług gospodarczo-bytowych i specjalistycznych. Zabezpieczenie jest realizo-wane w ramach procesów: kierowania, zaopatrywania, zabezpieczenia technicznego zarzą-dzania infrastrukturą oraz zabezpieczenia medycznego.
Organy kierowania, komórki i urządzenia logistyczne KW PSP działają w ramach struktur funkcjonalnych, tworząc logistyczne podsystemy: kierowania, kwatermistrzowskie i techniczne.
Podsystem kierowania logistyką KW PSP to zastępca komendanta wojewódzkiego oraz bezpośrednio podlegli mu naczelnicy wydziałów kwatermistrzowskiego i technicznego.
Podsystem kwatermistrzowski tworzą: komórki i urządzenia logistyczne, zapasy środków zaopatrzenia, stacjonarne obiekty zaopatrzeniowe i usługowe oraz ich zaopatrzenie. Przezna-czony jest on do organizowania i realizacji procesu zaopatrywania KW PSP oraz świadczenia na ich rzecz usług gospodarczo-bytowych. Do zadań tego podsystemu można zaliczyć62:
• realizację zakupów wyposażenia i materiałów niezbędnych do prawidłowego funkcjo-nowania komendy wojewódzkiej;
62 http://www.straz.gda.pl/, 10.05.2017
Pomorski komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej
Zastępca pomorskiego komendanta wojewódzkiego
Państwowej Straży Pożarnej
Zastępca pomorskiego Komendanta wojewódzkiego
Państwowej Straży Pożarnej
Wydział Techniczny Wydział Kwatermistrzowski Wydział Informatyki i Łączności
• realizowanie zakupów dla celów prezydialnych i reprezentacyjnych;
• realizację odpraw i narad organizowanych przez komendanta wojewódzkiego;
• prowadzenie gospodarki magazynowej w komendzie wojewódzkiej;
• prowadzenie i uzgadnianie dokumentacji analitycznej w zakresie gospodarki składnikami majątku komendy wojewódzkiej;
• prowadzenie spraw dotyczących umundurowania, odzieży specjalnej, środków ochrony indywidualnej i ekwipunku osobistego strażaków;
• opracowywanie analiz wyposażenia w odzież specjalną i środki ochrony indywidualnej jednostek organizacyjnych PSP oraz pozostałych jednostek krajowego systemu ratow-niczo-gaśniczego z terenu województwa;
• prowadzenie gospodarki nieruchomościami;
• prowadzenie gospodarki mieniem znajdującym się na wyposażeniu obiektów zarządza-nych przez komendę wojewódzką;
• opracowywanie planów z zakresu inwestycji budowlanych i remontów obiektów
ko-mendy wojewódzkiej;
• opracowywanie programów inwestycji budowlanych planowanych do realizacji przez komendanta wojewódzkiego;
• analizę stanu technicznego obiektów komend powiatowych/miejskich PSP;
• prowadzenie spraw mieszkaniowych funkcjonariuszy komendy wojewódzkiej oraz
ko-mendantów powiatowych/miejskich PSP województwa pomorskiego;
• prowadzenie spraw dotyczących prawa funkcjonariuszy komendy wojewódzkiej do
przejazdu 1000 km na koszt jednostki;
• prowadzenie spraw dotyczących prawa funkcjonariuszy komendy wojewódzkiej do
otrzymania dopłaty do wypoczynku;
• prowadzenie spraw związanych z administrowaniem zakładowym funduszem świadczeń socjalnych dla pracowników cywilnych, emerytów i rencistów komendy wojewódzkiej oraz funduszem socjalnym emerytów i rencistów PSP i ich rodzin;
• przygotowywanie (sporządzanie i gromadzenie) dokumentacji i obsługi proceduralnej postępowań o udzielanie zamówień publicznych;
• prowadzenie spraw związanych z zawieraniem i aktualizacją umów z podmiotami reali-zującymi dostawy, usługi i roboty budowlane na rzecz komendy wojewódzkiej; • koordynację działań w zakresie zakupów wspólnych realizowanych na potrzeby jednostek
organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej z terenu województwa;
• opracowanie i wydawanie biuletynu informacyjnego komendy wojewódzkiej;
• koordynację działań z zakresu kwatermistrzowskiego zabezpieczenia akcji ratowniczych, których rozmiar lub zasięg przekracza możliwości sił ratowniczych powiatu;
• zapewnienie właściwego stanu technicznego i wyposażenia obiektu komendy wojewódzkiej; • realizowanie zadań wynikających z zarządzania nieruchomością komendy wojewódzkiej
Podsystem zabezpieczenia technicznego ma na celu utrzymanie sprzętu w gotowości do użycia oraz odtworzenia ich zdolności w razie uszkodzenia, a także zaopatrywanie jednostek PSP w sprzęt oraz części zamienne i materiały techniczne niezbędne w procesach obsługowo--remontowych.
Do zadań tego podsystemu należy63:
• prowadzenie gospodarki transportowej w komendzie wojewódzkiej oraz nadzór nad
gospodarką transportową w komendach powiatowych/miejskich Państwowej Straży Pożarnej z terenu województwa;
• prowadzenie spraw związanych z ubezpieczaniem pojazdów komendy wojewódzkiej
oraz centralnym ubezpieczeniem komunikacyjnym sprzętu transportowego komend powiatowych/miejskich PSP z terenu województwa;
• prowadzenie dokumentacji wypadków i kolizji drogowych pojazdów komendy
woje-wódzkiej oraz ewidencji i analizy przyczyn wypadków drogowych z udziałem pojazdów komend powiatowych/miejskich PSP z terenu województwa;
• opracowywanie analiz technicznego wyposażenia jednostek krajowego systemu ratow-niczo-gaśniczego na obszarze województwa;
• planowanie zakupów pojazdów, sprzętu i innych urządzeń oraz paliwa, części zamiennych i materiałów niezbędnych dla zapewnienia prawidłowej eksploatacji tych przedmiotów;
• prowadzenie zaplecza technicznego komendy wojewódzkiej;
• organizowanie i prowadzenie przeglądów stanu technicznego oraz przygotowania po-jazdów i sprzętu do działań ratowniczych;
• wspieranie inicjatyw w doskonaleniu i usprawnieniu metod działania i obsługi sprzętu ratowniczo-gaśniczego;
• organizowanie zabezpieczenia technicznego akcji ratowniczych, których rozmiar lub zasięg przekracza możliwości sił ratowniczych powiatu;
• współpraca z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
w Gdańsku w zakresie dofi nansowania zakupów sprzętu i wyposażenia;
• współpraca z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdań-sku w zakresie dofi nansowania zakupów sprzętu i wyposażenia;
• rozdział środków na dofi nansowanie jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych woj. pomorskiego;
• współpraca z Policją i Morskim Oddziałem Straży Granicznej w Gdańsku w zakresie po-zyskiwania środków transportowych oraz sprzętu i wyposażenia dla potrzeb jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych woj. pomorskiego;
• inicjowanie, koordynowanie i prowadzenie spraw związanych z pozyskiwaniem środków z funduszy strukturalnych i celowych Unii Europejskiej.
System logistyczny Komend Powiatowych/Miejskich Państwowej Straży Pożarnej (KP/KM PSP)
W Polsce funkcjonuje 335 KP/KM PSP, które podlegają bezpośrednio pod odpowiedniego komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej. Istnieje pięć kategorii KP PSP w za-leżności od liczby mieszkańców (pierwsza o liczbie mieszkańców poniżej 600 tysięcy, druga poniżej 600 tysięcy, jednak nie mniejsza niż 200 tysięcy, trzecia poniżej 200 tysięcy, jednak nie mniejsza niż 100 tysięcy, czwarta poniżej 100 tysięcy, jednak nie mniejsza niż 50 tysięcy, piąta poniżej 50 tysięcy), co ma wpływ na to, że nie wszystkie komendy posiadają taką samą strukturę. Przykładową strukturę logistyki KP PSP w Sieradzu przedstawia rys. 6.
Analizując regulaminy organizacyjne KP PSP, dochodzimy do wniosku, że sprawy logi-styczne rozwiązywane są na ogół przez Wydział Kwatermistrzowsko-Techniczny.
Celem funkcjonowania systemu logistycznego jest zasilanie PSP w dobra materialne i świadczenie usług gospodarczo-bytowych i specjalistycznych. Zabezpieczenie jest realizo-wane w ramach procesów: kierowania, zaopatrywania, zabezpieczenia technicznego.
Organy kierowania, komórki i urządzenia logistyczne KP PSP działają w ramach struktur funkcjonalnych, tworząc logistyczne podsystemy: kierowania, kwatermistrzowskiego i tech-nicznego.
Podsystem kierowania logistyką KP PSP to naczelnik wydziału oraz bezpośrednio podlegli mu kierownicy.
Rysunek 6. Struktura organizacyjna Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Sieradzu
Źródło: na podstawie http://www.strazsieradz.nasze.pl, 30.04.2017.
Komendant powiatowy PSP
Zastępca komendanta powiatowego PSP
Wydział Kwatermistrzowsko-Techniczny (PT)
Do zadań Wydziału Kwatermistrzowsko-Technicznego należy:
• planowanie i realizacja inwestycji oraz remontów obiektów komendy powiatowej;
• zapewnienie utrzymania we właściwym stanie technicznym użytkowanych obiektów
i pomieszczeń;
• planowanie potrzeb materiałowo-technicznych;
• opracowywanie planu potrzeb w zakresie wydatków rzeczowych;
• prowadzenie obsługi mieszkaniowej, mundurowej i socjalnej strażaków, pracowników cywilnych i emerytów komendy powiatowej;
• prowadzenie spraw inwentaryzacji majątku;
• dokonywanie zakupów sprzętu, paliwa, materiałów i urządzeń niezbędnych dla prawi-dłowego funkcjonowania komendy powiatowej;
• zabezpieczenie logistyczne działań ratowniczych, ćwiczeń i szkoleń prowadzonych przez jednostki krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na terenie powiatu oraz przygoto-wanie pododdziałów do działań w ramach odwodów operacyjnych;
• prowadzenie spraw z zakresu gospodarki magazynowej; • likwidacja składników majątkowych;
• utrzymywanie w gotowości operacyjno-technicznej pojazdów i sprzętu silnikowego; • prowadzenie spraw dotyczących rejestracji i przeglądów technicznych pojazdów; • prowadzenie gospodarki częściami zamiennymi i smarami;
• prowadzenie rozliczeń i dokumentacji dotyczącej transportu samochodowego; • wykonywanie napraw i konserwacji sprzętu silnikowego;
• wykonywanie napraw i konserwacji sprzętu ochrony dróg oddechowych;
• wykonywanie okresowych badań sprzętu pożarniczego i specjalistycznego.