Zespół Orawa koncertujący w Jabłonce podczas drugiego dnia

Rozdział 4

Działalność radiowa

4.1. Pojęcia związane z działalnością radiową

W tym rozdziale zostanie omówiona działalność radiowa wśród Polonii zamieszkałej w Chicago, a przede wszystkim wśród członków Polonii orawskiej. Najpierw jednak należy rozróżnić parę pojęć dotyczących pro-gramów radiowych, według bowiem Moniki Czajkowskiej-Dąbrowskiej relacja pomiędzy „programem” a „audycją” nie jest jednoznaczna oraz wy-maga wyjaśnienia¹⁴⁵. Dwuznaczność w rozumieniu czy rozróżnieniu tych pojęć występowała, gdy używano ich wymiennie oraz traktowano jako wyrazy synonimiczne. Było to szczególnie zauważalne przed stworzeniem odpowiedniej terminologii w prawie autorskim.

Opierając się na terminologii prawnej, można zauważyć różnice po-między audycjami a programami radiowymi. Audycja radiowa jest poję-ciem bardziej szczegółowym. Co więcej, aby uznać daną formę radiową za audycję, należy dokonać analizy jej formy, treści, a także mieć na uwadze odbiorcę, czyli funkcje jej przeznaczenia¹⁴⁶. Ponadto jak wynika z termi-nologii ustaw radiowo-telewizyjnych, audycja może być częścią składową programu i może być traktowana jako odrębny przedmiot ochrony¹⁴⁷.

Jeśli chodzi o pojęcie programu, jest ono pojęciem bardziej ogólnym i szerszym niż audycja. Według defi nicji z art. 4 pkt 4 Ustawy o radiofonii

145 Monika Czajkowska-Dąbrowska, Prawo autorskie. System prawa prywatnego, t. 13, red.

Janusz Barta, Warszawa: C.H. Beck, 2008, s. 363.

146 Ibidem.

147 Monika Czajkowska-Dąbrowska, Zbigniew Ćwiąkalski, Elżbieta Traple, Prawo au-torskie i prawa pokrewne, red. Ryszard Markiewicz, Janusz Barta, Warszawa: Wolters Kluwer, 2011, s. 700.

i telewizji z 2004 roku programem określa się „uporządkowany zestaw au-dycji radiowych lub telewizyjnych, reklam i innych przekazów, regularnie rozpowszechniany i pochodzący od jednego nadawcy”¹⁴⁸. Poza tym pro-gram posiada trzy podstawowe cechy, które go wyróżniają:

a) przedmiotem nadania danego programu jest zestaw audycji, czyli elementów składowych programu,

b) jest uporządkowany, a o sposobie jego organizacji decyduje nadawca, c) emitowany jest w regularnych odstępach czasowych (cechuje go

cy-kliczność).

Katarzyna Kafkowska-Waśniowska zwraca uwagę, że nie tylko po-jęcia programu i audycji są mylone, lecz także trudności występują przy pojęciach: nadawanie i nadanie. Komplikacje mają podłoże lingwistyczne i dotyczą pojęcia nadania, gdyż zarówno akty prawa międzynarodowego, jak i wspólnotowego oraz polskie i francuskie zapisy w art. 13 Konwencji rzymskiej mówią o nadaniach (broadcast, émission)¹⁴⁹. Inaczej jest w tekście angielskim, gdzie mamy rozróżnienie na: nadania (broadcasts) oraz nada-wanie (broadcasting). Zatem w zależności od wersji językowej mamy zapi-saną defi nicję sposobu przekazu, czynności lub jej rezultat.

4.2. Początki działalności radiowej w USA

Pierwsze mass media stworzone przez Polonię amerykańską związane były z prasą, a ich emisja sięga II połowy XIX wieku. W 1863 roku po raz pierwszy opublikowano w języku polskim numer „Echa z Polski” (Nowy Jork). Kolejnym czasopismem był „Orzeł Polski”, znany później pod na-zwą „Pielgrzym”, wychodzący w latach 1870–1874. Pierwszym dzienni-kiem, który zyskał uznanie wśród Polonii chicagowskiej, był „Dziennik Chicagowski” („Chicago Daily News”)¹⁵⁰.

Z początkami radiowymi na terenie Stanów Zjednoczonym mamy do czynienia w I połowie XX wieku. W stanie Pensylwania, w Pittsburghu,

148 Katarzyna Kafkowska-Waśniowska, Prawa do nagrań programów radiowych i telewizyj-nych, Warszawa: Wolters Kluwer, 2008, s. 114–115.

149 Oryginalny francuski zapis z Konwencji rzymskiej: „Émission de radiodifusion, la dif-fusion de sons ou d’images et de sons par la moyen des ondes radioélectriques, aux fi ns de reception par le public”. Katarzyna Kafkowska-Waśniowska, op. cit.

150 James S.  Pula, Immigration patterns [w:] Th e Polish American Encyclopedia, red. James S. Pula, Jeff erson: McFarland & Company, 2011, s. 111.

Początki działalności radiowej w USA 73

po raz pierwszy rozpoczęto działalność publicznej rozgłośni radiowej.

Nastąpiło to 2 listopada 1920 roku, kiedy ze stacji KDKA¹⁵¹ wyemitowa-no sprawozdanie z wyborów prezydenckich¹⁵². Wytwarzano w niej oraz sprzedawano pierwsze odbiorniki radiowe, które pochodziły z fabrycznej produkcji. Natomiast pierwszy program radiowy wyemitowano na terenie USA w 1921 roku¹⁵³.

Jeśli chodzi o polskie akcenty związane z działalnością radiową na te-renie Nowego Świata, należy zwrócić uwagę, że przez długi czas historycy czy socjologowie nie podejmowali się analizy dotyczącej programów ra-diowych czy też opisu zależności pomiędzy osobami pochodzącymi z Pol-ski a ich działalnością radiową na nowym kontynencie. Było to uwarun-kowane trudnością w znajdywaniu materiałów źródłowych dotyczących początków funkcjonowania radiofonii polonijnej oraz wysokimi kosztami badań terenowych¹⁵⁴.

Badając początki ruchu radiowego wśród Polonii w Ameryce, Józef Migała stwierdza, że nie było do lat 90. ubiegłego wieku żadnych arty-kułów na temat jego obszarów zainteresowania. Po przejrzeniu materia-łów, a także przeprowadzeniu wywiadów z kierownikami i prezenterami poszczególnych programów radiowych z obszaru 27 stanów stwierdza, że były tylko drobne wzmianki w prasie. Przykładem tego jest cytat zaczerp-nięty z artykułu Adama Miklaszewskiego i Jana Sekwańskiego, poświęco-nego Polonii z Chicago:

Obok prasy w systemie polonijnych mass mediów szczególne miejsce zajmu-ją audycje radiowe. W Chicago istniało w 1978 r. 10 całotygodniowych progra-mów radiowych, jeden niedzielny godzinny telewizyjny Boba Lewandowskiego.

Programy te, o łącznym czasie nadawania 10 godzin, uzupełniały codzienne au-dycje Lidii Pucińskiej, rodziny Migałów i W. Sikory¹⁵⁵.

151 Skrót KDKA oznacza stację radiową założoną przez Westinghouse Electric Corpora-tion w Pittsburghu (Pensylwania). Uważana jest za pierwszą na świecie komercyjną radiostację posiadającą licencję. Obecnie jest zarządzana przez CBS Radio. Zob. Joseph E. Baudino, John M.  Kittross, Westinghouse Radio Station KDKA, 1920, „Journal of Broadcasting” 1994, nr 4, s. 61.

152 Bruce L. Smith, Native American Radio: Wolakota Wiconi Waste [w:] More Th an a Music Box. Radio Cultures and Communities in a Multi-Media World, red. Andrew Crisell, New York, Oxford: Berghahn Books, 2003, s. 97.

153 Łukasz Siczek, Wynalezienie radia, 2005, http://futbollukasz.republika.pl/radio.htm [dostęp: 14.03.2012].

154 Józef Migała, Polskie programy radiowe w Stanach Zjednoczonych, Warszawa: Wydawnic-twa Radia i Telewizji, 1984, s. 6–7.

155 Ibidem, s. 7. Cytat zaczerpnięty z: Adam Miklaszewski, Jan Sekwański, Polonia chica-gowska w latach siedemdziesiątych. Wybrane zagadnienia, „Przegląd Zachodni” 1980, nr 3, s. 128.

Ponadto zwraca on uwagę, że pojawiały się różnego rodzaju opracowa-nia na temat Polonii mieszkającej w Stanach Zjednoczonych, ale zjawiska radia i programów były zupełnie pominięte. Przytoczone zostały tytuły opracowań, takich jak Prasa polska w latach 1918-1939 Andrzeja Pacz-kowskiego, którym zarzuca brak analizy kształtowania się świadomości rodzimego pochodzenia poprzez programy etniczne. Z drugiej strony do-cenione zostały wzmianki o tym, że tego typu programy są wartościowe.

Wytyka się także nieobecność tego problemu w pozycji Andrzeja Broż-ka zatytułowanej Polonia ameryBroż-kańsBroż-ka 1854–1939¹⁵⁶. Przemilczana zosta-ła także dziazosta-łalność radiofoniczna w książce Jana Paczkowskiego Kościół katolicki we współczesnej Ameryce¹⁵⁷, gdzie autor podaje liczbę odbiorni-ków oraz amerykańskich stacji radiowych w tamtym okresie, lecz nie ma żadnej informacji na temat Godziny Różańcowej – audycji, która była prowadzona z 46 stacji radiowych na terenie USA oraz z 6 stacji kana-dyjskich. Omawiane w tym rozdziale zagadnienie nie zostało poruszone w pracach takich znanych badaczy polonijnych, jak: Jan Drohojewski¹⁵⁸, Joseph A.  Wytrwal¹⁵⁹, Th eresita Polzin¹⁶⁰, Laura Pilarski¹⁶¹. Natomiast w pracy autorstwa Heleny Zaniecki-Łopaty zauważyć można tylko jedną wzmiankę porównawczą między programami w Polsce a tymi emitowa-nymi w Stanach Zjednoczonych¹⁶². Przeglądając najnowsze opracowania na temat współczesnej Polonii amerykańskiej, na przykład książkę Joh-na J.  Bukowczyka Polish Americans and Th eir History¹⁶³ czy opracowanie Grzegorza Babińskiego Polonia w USA: na tle przemian amerykańskiej et-niczności¹⁶⁴, także nie znajdziemy informacji o jej radiowej działalności na terenie USA.

Należy także zwrócić uwagę na działalność radiową w stanie Illinois, gdyż w tym rozdziale będą omawiane audycje radiowe Polonii orawskiej działającej w Chicago. Opierając się na badaniach Migały, można

stwier-156 Andrzej Brożek, Polonia amerykańska 1854–1939, Warszawa: Interpress, 1977.

157 Jan Piekoszewski, Kościół katolicki we współczesnej Ameryce, Londyn: Veritas, 1967.

158 Jan Drohojewski, Polacy w Ameryce, Warszawa: Kresowa Agencja Wydawnicza, 1976.

159 Joseph A. Wytrwal, Poles in American History and Tradition, Detroit: America’s Polish Heritage, 1969.

160 Th eresita Polzin, Th e Polish American: Whence and Whither, Pulaski: Franciscan Publish-ers, 1973.

161 Laura Pilarski, Th ey Came From Poland. Th e Stories of Famous Polish-Americans, New York: Dodd Mead, 1969.

162 Józef Migała, op. cit., s. 8–9.

163 John J. Bukowczyk, Polish Americans and Th eir History, Pittsburgh: University of Pitts-burgh Press, 2006.

164 Grzegorz Babiński, Polonia w USA: na tle przemian amerykańskiej etniczności, Kraków:

Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, 2009.

Początki działalności radiowej w USA 75

dzić, że rozpoczęcie działalności Polaków w Chicago datuje się na 1927 rok. Przywołując pracę Haliny Paluszek-Gawrońskiej Gawędy o polskich godzinach radiowych w Chicago z 1977 roku, badaczka cytuje:

Powiadają, że dawne programy radiowe nie zginęły bezpowrotnie, a krążą w kos-mosie i kiedyś bardziej udoskonalone odbiorniki je uchwycą. Wyobraźmy sobie, że nasz „późniejszy wnuk” kręci gałkę odbiornika na najnowszy rock and roll i słyszy powitanie: „Dzień dobry państwu!” Któż to taki? Może Przęczkowski za-czyna Godzinę Orła Białego, nadawaną zaledwie kilka tygodni w 1927 roku, która [...] dała początek polskim godzinom radiowym w Chicago¹⁶⁵.

Polskich stacji radiowych pod koniec lat 60. XX wieku na terenie USA było 82, a łączna liczba godzin emitowanych wynosiła 211. Pod koniec kolejnego dziesięciolecia istniało 115 stacji radiowych, które udostępniały 252 godzin nagrań. Jeśli chodzi o stan Illinois, pod koniec lat 60. stacji było 7, emitujących 52 godziny programów; dziesięć lat później liczba ich spadła do 4, a łącznie nadawano 46,5 godziny. Między tymi dwoma dzie-sięcioleciami liczba ludności polskiego pochodzenia wzrosła prawie czte-rokrotnie¹⁶⁶.

Przywołanie w tej części rozdziału książki Józefa Migały jest zasadne, gdyż jest on jedną z nielicznych postaci, które przyczyniły się do rozpro-pagowania informacji na temat radiofonii polonijnej w Stanach Zjedno-czonych. Ponadto jego praca szczegółowo opisuje początki działalności radiowej nie tylko na terenie całego państwa amerykańskiego, lecz także w poszczególnych stanach. W artykule Mary Cygan znajdują się informa-cje na temat działalności radiowej w USA. Pisze ona, że do pracy radiowej zatrudniano aktorów teatralnych, którzy mieli obycie z publicznością oraz posiadali dobrą dykcję. A od 1929 roku audycje radiowe były sponsoro-wane przez biznesmenów polskiego pochodzenia. W pierwszych polskich audycjach pojawiały się fragmenty słynnych powieści narodowych, ale przede wszystkim tworzono zabawne opowiadania, które dotykały ów-czesnych problemów polskich imigrantów¹⁶⁷.

165 Józef Migała, op. cit., s. 42.

166 Ibidem, s. 132.

167 Mary E.  Cygan, A „New Art” for Polonia: Polish American Radio Comedy During the 1930s, „Polish American Studies”, jesień 1988, nr 2, t. 45, s. 10–11.

4.3. Audycje „Wiadomości spod Babiej Góry”

„Wiadomości spod Babiej Góry” stanowią jedną część audycji emitowa-nych w ramach programów radiowych Związku Podhalan w Północnej Ameryce (ZPPA). Związek Podhalan nadaje audycje ze stacji WPNA 1490 AM – Oak Park, IL; można je usłyszeć w każdą sobotę od godziny 19.00 do 20.00, a także w każdą niedzielę od 13.30 do 15.30 czasu ame-rykańskiego (20.30–22.30 czasu polskiego). Sobotnie spotkania na falach eteru prowadzą Joanna Para-Ciesla i Wojciech Dorula – korespondent ZPPA, w niedziele natomiast są to: Maria Krzeptowska-Gewont, wice-prezeska ZPPA, Jan Łaciak oraz Wojciech Dorula¹⁶⁸.

Stacja WPNA 1490 AM jest nieofi cjalnie zwana „Chicagoland’s In-ternational Choice”¹⁶⁹ (Międzynarodowy Wybór Ziemi Chicagowskiej)¹⁷⁰, a także „Chicago’s Polish Pride”¹⁷¹ (Chicagowska Duma Polska). Jej po-czątki datowane są na 1951 rok, kiedy to stacja uzyskała licencję FCC – Federal Communications Commission¹⁷² (Federalna Komisja Łączności) pozwalającą rozpocząć działalność radiową. Natomiast 1 maja 1987 roku wyemitowano po raz pierwszy program przez jej organizację założycielską – Związek Narodowy Polski¹⁷³. Stacja ta działa dwadzieścia cztery godzi-ny na dobę, a tygodniowy program radiowy wynosi 115 godzin, stanowi to 70% udziału języka polskiego w programach. Ponadto WPNA dys-ponuje mocą 1000 watów, a zasięg sygnału radiowego dochodzi na odle-głość 30 mil od centrum stacji. Programy nadawane w niej są prowadzone głównie w języku polskim, ale także po angielsku (13%), hiszpańsku, ir-landzku, ukraińsku, słoweńsku i arabsku, co daje jej przewodnictwo na tle innych stacji w skali całego państwa amerykańskiego. Należy także zwró-cić uwagę, że jest to stacja zaliczana do grupy stacji etnicznych Stanów Zjednoczonych, a jej audytorium oceniane jest na ponad pół miliona słu-chaczy podczas nadawania wiadomości na żywo. Programów radiowych stacji można także słuchać w internetowej sieci radiowej¹⁷⁴.

168 Związek Podhalan Północnej Ameryki, Program Radiowy Podhalan w Ameryce Północ-nej, http://www.zppa.org/radio/radio [dostęp: 31.03.2012].

169 Chicagoland’s International Choice, http://www.wpna1490am.com/newmain.htm [dostęp: 21.03.2012].

170 Tłumaczenie własne.

171 Radio-Locator, the most comprehensive radio station search engine on the Internet, http://www.radio-locator.com/info/WPNA-AM [dostęp: 21.03.2012].

172 Federal Communications Commission, http://www.fcc.gov/ [dostęp: 21.03.2012].

173 Chicagoland’s International Choice...

174 Barbara Choroszy, Radio Chicago – WPNA 1490 AM, http://www.barbarachoroszy radio.org/stacja_WPNA.html [dostęp: 21.03.2012].

Audycje „Wiadomości spod Babiej Góry” 77

Program radiowy Związku Podhalan jest głównie nastawiony na prze-kazywanie informacji związanych z wszystkimi wydarzeniami kultural-nymi Związku i ma charakter informacyjno-publicystyczny. Jego celem jest podtrzymywanie i rozpowszechnianie kultury oraz tradycji „naszych Ojców”, a także propagowanie kultury i tradycji polskiej¹⁷⁵. Początki jego nadawania sięgają 1993 roku i możliwe były dzięki zaangażowaniu Józefa Bafi i oraz Andrzeja Gędłka. Do ich następców można zaliczyć: Stanisła-wa Zatłoka-Gadowskiego, Zofi ę Boblak-Helios, Marię Bachledę, Stani-sławę Żołnierczyk, Barbarę Habas-Janczy, Barbarę i Henryka Mikołaj-czyków oraz Andrzeja Krzeptowskiego¹⁷⁶.

Poza wiadomościami sporą część programu antenowego poświę-ca się reklamie i promowaniu lokalnych sklepów oraz działalności osób polskiego pochodzenia, zachęcając przy tym do korzystania z ich usług czy produktów. Jest to o tyle istotne, że audycje nie są dotowane z bu-dżetu państwa amerykańskiego, więc członkowie Związku muszą zadbać o to, by mieć wystarczającą ilość pieniędzy na prawidłowe funkcjonowa-nie programów radiowych. Fundusze pozyskiwane są od sponsorów-bi-znesmenów polskiego pochodzenia, a także od osób indywidualnych oraz z opłat związanych z publikowaniem reklam na antenie. Sponsorami czy też donatorami są kluby oraz koła Związku Podhalan, a sprawozdania fi -nansowe przedstawia się każdego roku. W 2012 roku kwoty przeznaczone od danej instytucji czy osoby wahały się od 50 dolarów do 200 dolarów, a ofi arodawców było 15. Rok wcześniej najniższa kwota wynosiła 100, najwyższa – 250 dolarów, a donatorów było 25¹⁷⁷.

Jeśli chodzi o reklamę na antenie radia ZPPA, wyróżnia się dwa ro-dzaje emisji radiowej:

a) minutowa reklama, której koszt wynosi 40 dolarów, b) półminutowa reklama, której koszt wynosi 25 dolarów.

Dostępny jest pakiet promocyjny pod nazwą „Super Special Packet 2012” – dotyczy on reklam weekendowych i kosztuje 100 dolarów. Zawie-ra on dwie opcje:

a) minutowa reklama w sobotę (1 raz) oraz w niedzielę (2 razy), b) półminutowa reklama w sobotę (2 razy) oraz w niedzielę (3 razy).

175 http://www.zppa.org/radio/radio [dostęp: 21.03.2012].

176 http://www.zppa.org/radio/radio [dostęp: 25.03.2012].

177 http://www.zppa.org/radio/radio [dostęp: 03.04.2012].

Ponadto redakcja radia umożliwia przekazywanie za pomocą fal radio-wych życzeń o charakterze urodzinowym, imieninowym, dla nowożeńców oraz z okazji podobnych okazji za kwotę 20 dolarów. Należy także do-dać, że redakcja nie pobiera opłat za wcześniej nagrane życzenia, jak ma to miejsce w innych stacjach radiowych¹⁷⁸.

Jeśli chodzi o programy typu informacyjnego, w programie Związku Podhalan oprócz wiadomości z regionu Orawy, za które jest odpowie-dzialny redaktor Krzysztof Staszkiewicz, są także wiadomości z Czarnego Dunajca (miejscowość znajdująca się pomiędzy wschodnią granicą pol-skiej Orawy a Podhalem), opracowywane przez Andrzeja Bukowskiego, emitowane w trzecią niedzielę miesiąca. Można także usłyszeć informacje związane z Krościenkiem nad Dunajcem, przetwarzane przez Józefa Sło-wika w czwartą niedzielę miesiąca. Czwartym polskim regionem, z które-go pochodzą wiadomości przekazywane na antenie radia Związku Pod-halan w drugą niedzielę miesiąca, jest Zakopane, a redaktorem jest Józef Skupień¹⁷⁹.

„Wiadomości spod Babiej Góry”, będące częścią składową polskich programów Związku Podhalan, są bardzo istotnym elementem w chica-gowskich programach radiowych, szczególnie dla imigrantów pochodzą-cych z terenów Podhala, Spisza, Beskidów, a nade wszystko z terenów Orawy – zarówno tej znajdującej się po stronie polskiej, jak i po stronie Słowacji. Idea przekazywania wiadomości przeznaczonych dla Polonii orawskiej narodziła się pod koniec ostatniej dekady XX wieku. Zauwa-żono, że region Orawy jest mało brany pod uwagę lub wręcz pomijany wśród Polonii w Chicago, jeśli chodzi o wydarzenia kulturalne czy nawet chęć podtrzymywania tradycji ze stron rodzinnych. Orawa była, ale tak-że obecnie często jest traktowana jako region, który mieści się w obrębie Podhala. Uznawane za górali podhalańskich osoby pochodzące z Orawy chciały podkreślić swoją odrębność i dać do zrozumienia, że Podhale to nie wszystkie tereny znajdujące się na południowej granicy państwa pol-skiego oraz że należy wyodrębnić także inne regiony, takie jak: Orawa, Spisz, Pieniny czy Beskidy. W związku z tym zaczęto poszukiwać środ-ków oraz sposobów przekazywania, a także dzielenia się informacjami do-tyczącymi Orawy i „orawskości” wśród Polonii Wietrznego Miasta. Posta-nowiono zorganizować audycje, które byłyby emitowane w stacji radiowej Związku Podhalan. Inicjatorem tego pomysłu był Karol Kulawiak –

za-178 http://www.zppa.org/radio/radio [dostęp: 03.04.2012].

179 Wywiad z Krzysztofem Staszkiewiczem, 11.05.2011.

Audycje „Wiadomości spod Babiej Góry” 79

łożyciel Klubu Babia Góra¹⁸⁰ – który w 1998 roku, po długich poszuki-waniach, podjął współpracę z Krzysztofem Staszkiewiczem¹⁸¹. Tak Karol Kulawiak wspomina pierwsze kroki związane z rozpoczęciem działalno-ści na rzecz wspólnoty orawskiej w Chicago: „Początki są bardzo, bardzo ciężkie. Trzeba na wszystko być przygotowanym. Na pierwszym miejscu życie utrudnia nieznajomość języka, brak pracy, brak znajomości”¹⁸².

Gdy jeszcze nie istniało tak szybkie i bezpośrednie przekazywanie in-formacji jak dziś, przede wszystkim dzięki internetowi, Karol Kulawiak jeździł do Polski i spotykał się z ważnymi osobami związanymi z Ora-wą i Podhalem, aby to, co usłyszy lub zanotuje, mógł zabrać, a później podzielić się tym ze swoimi współbraćmi w Chicago. Jak zauważa Stasz-kiewicz, ludzie podziwiali Kulawiaka za jego oddanie, trud i poświęcenie, które wkładał, by Orawa nie została zapomniana, oraz za informacje, któ-re zawsze były aktualne i rzetelne¹⁸³.

Zastanawiano się, czy znajdzie się odpowiednie audytorium, które by słuchało tych audycji. Okazało się, że od samego początku audycje cieszą się popularnością. Świadczą o tym listy, które otrzymuje redaktor Stasz-kiewicz:

Szanowny Panie Redaktorze, pragnę w imieniu zarządu Klubu Babia Góra wy-razić wdzięczność za okazane zrozumienie dla spraw związanych z Ziemią Orawską. Przyznaję, że z ochotą włączam radio na program Związku Podhalan w Ameryce Północnej, fala AM 1490, by wysłuchać Pańskiej korespondencji z Polski zatytułowanej „Wiadomości spod Babiej Góry”. Mam nadzieję, że nadal będzie można liczyć na Pański głos nie tylko na falach eteru¹⁸⁴.

Także podziękowania słuchaczki Jadwigi S. świadczą, że „Wiadomości spod Babiej Góry” przyciągają uwagę Polonii orawskiej:

Dziękujemy za cenne informacje, które wysłuchaliśmy przed chwilką. Dzisiaj zrozumiałam, że dzięki tak wspaniałej organizacji otrzymujemy wiadomości, o których nawet żyjący na Orawie nie wiedzą. Jeszcze raz dziękujemy za dużo

180 Karol Kulawiak urodził się 5 marca 1943 roku w Zubrzycy Dolnej na Orawie. Wyemi-grował do Stanów Zjednoczonych w lipcu 1974 roku wraz z rodziną.

181 Krzysztof Staszkiewicz – absolwent fi lologii polskiej oraz dziennikarstwa na Uniwer-sytecie Jagiellońskim; pedagog, dziennikarz, działacz społeczno-kulturalny, przewodnik i pilot wycieczek krajoznawczo-turystycznych; członek Babiogórskiego Oddziału PTTK; od lat 80.

związany jest z Orawą, gdzie założył rodzinę, a obecnie mieszka w Żywcu – u podnóża Babiej Góry.

182 Materiały źródłowe Krzysztofa Staszkiewicza, Historia Klubu Babia Góra, 2011, s. 6.

183 Orawa. Towarzystwo Przyjaciół Orawy, red. Władysław Pilarczyk, nr 31, Kraków:

Secesja, 1993, s. 17.

184 Tekst stanowi fragment listu z 30 lipca 2000 roku wysłanego przez prezesa Klubu Babia Góra z Chicago do redaktora Staszkiewicza.

informacji powiedzianych w tak krótkim czasie antenowym. Czekamy na kolejne programy!¹⁸⁵

Innym przykładem odbierania audycji z radia Związku Podhalan jest humorystyczny fragment wzięty z „Tygodnika Podhalańskiego”, zatytuło-wany Godają w Ameryce:

Jak co niedziela, tak i w tom ostatniom słuchałak góralskiego radia, bo zawsze tam się osik nowego i ciekawego usłysy. Niejaki korespondent, nie wiym cy mom godać z Polski cy z Orawy, opowiadał o Liceum Salezjańskim i pedzioł ze do

Jak co niedziela, tak i w tom ostatniom słuchałak góralskiego radia, bo zawsze tam się osik nowego i ciekawego usłysy. Niejaki korespondent, nie wiym cy mom godać z Polski cy z Orawy, opowiadał o Liceum Salezjańskim i pedzioł ze do