Kultura fizyczna w badanych uczelniach

Kieleckie szkoły wyższe w okresie przeprowadzania badań nie miały do-brej bazy sportowej. Żadna nie dysponowała własną pływalnią, a małe, nielicz-ne sale gimnastycznielicz-ne nie wystarczały do zorganizowania zajęć dla wszystkich studentów objętych wychowaniem fizycznym. Tylko jedna z niepublicznych uczelni zainwestowała w budowę bazy sportowej – w Wyższej Szkole Handlo-wej powstał wielofunkcyjny obiekt, który można wykorzystać jako boiska do gier zespołowych, korty tenisowe lub strzelnicę.

Wszystkie kieleckie uczelnie w mniejszym bądź większym zakresie zmu-szone były do wynajmowania obiektów sportowych na zajęcia ruchowe dla studentów. Nawet Wszechnica Świętokrzyska, kształcąca młodzież na kierun-kach „wychowanie fizyczne” oraz „turystyka i rekreacja”, wynajmowała takie pomieszczenia.

Najmniejszym kosztem można zorganizować własną siłownię i taką miały prawie wszystkie uczelnie. Trzy dysponowały jachtami, a cztery sprzętem nar-ciarskim, co ułatwiało im organizowanie aktywnego wypoczynku zimą i latem.

Na uczelniach mających własny sprzęt narciarski funkcjonowały wypożyczal-nie, z których studenci mogli korzystać indywidualwypożyczal-nie, poza terminami obo-zów.Obligatoryjne zajęcia wychowania fizycznego organizowane były w wy-miarze od dwóch do sześciu semestrów, w zależności od uczelni i kierunku studiów. Minimalną liczbę godzin – 60 – realizowano na Wszechnicy Świę-tokrzyskiej i na niektórych kierunkach w Akademii ŚwięŚwię-tokrzyskiej, a liczbę maksymalną – 180 godzin – na nielicznych kierunkach w tej drugiej uczelni.

Tylko w Wyższej Szkole Administracji Państwowej nie prowadzono zajęć wy-chowania fizycznego (tabela 4).

Tabela 4. Liczba semestrów i godzin zajęć wychowania fizycznego realizowanych w bada-nych szkołach wyższych

Zajęcia wychowania

fizycznego AŚ PŚ WŚ WSU WSH WSEiA WSAP

Liczba semestrów 2 – 6 3 2 2 4 3 – 4 –

Minimalna liczba

godzin 60 90 60 90 150 120 –

Maksymalna liczba

godzin 180 90 60 90 150 150 –

Zajęcia obligatoryjne organizowano w różnych formach. Wszechnica po-przestawała na zajęciach w sali gimnastycznej, a studenci pierwszych lat pozo-stałych uczelni przez jeden lub dwa semestry uczyli się pływać lub doskonalili swoje umiejętności w tym zakresie (w Akademii Świętokrzyskiej tylko studenci dwóch z czterech wydziałów). Młodzież z Wyższej Szkoły Umiejętności obok jednego semestru zajęć na pływalni obligatoryjnie uczestniczyła w dwóch obo-zach – narciarskim i żeglarskim.

Tylko uczelnie państwowe – Akademia Świętokrzyska i Politechnika Świę-tokrzyska – organizowały zastępcze zajęcia obligatoryjne dla osób, które ze względu na stan zdrowia nie mogły brać udziału w zajęciach o dużej inten-sywności. Dzięki terapii ruchowej odsetek studentów całkowicie zwolnionych z wychowania fizycznego był tam zdecydowanie niższy niż w szkołach, które jej nie prowadziły.

Młodzież kierowana przez lekarza specjalistę do odpowiedniej grupy zaję-ciowej mogła uczestniczyć w 45-minutowych zajęciach przy muzyce, o mniej-szej intensyfikacji wysiłku fizycznego, lub chodzić na pływalnię.

Akademia Świętokrzyska organizowała również rajdy albo spacery po oko-licach Kielc.

Studenci większości kieleckich uczelni mogli uprawiać sport w sekcjach lub na zajęciach fakultatywnych. Ponieważ większość sekcji miała charakter re-kreacyjny, były one ogólnodostępne, bez potrzeby przechodzenia przez sito se-lekcji, która często nie pozwala młodzieży na uprawianie wybranej dyscypliny sportu. Najwięcej sekcji sportowych działało na Politechnice Świętokrzyskiej i Akademii Świętokrzyskiej (tabela 5), a najczęściej organizowanymi zajęciami fakultatywnymi były aerobik i ćwiczenia kulturystyczne w siłowni.

Szkoły wyższe tworzą sekcje w tych dyscyplinach, które cieszą się najwięk-szym zainteresowaniem studentów. Jeśli zbierze się grupa chętnych, może po-wstać nowa sekcja. Najwięcej kieleckich szkół miało sekcje siatkówki (5) i piłki nożnej (5). Mniej było sekcji pływackich (na trzech uczelniach), aerobiku (3), tenisa stołowego (3), koszykówki (2), lekkiej atletyki (2), tenisa ziemnego (2)

i judo (2). Zdarzały się też propozycje dla amatorów płetwonurkowania, że-glarstwa, turystyki rowerowej i górskiej, strzelectwa sportowego, narciarstwa i piłki nożnej kobiet.

Studenci mogli się sprawdzić nie tylko na zajęciach nieobowiązkowych re-alizowanych w formie systematycznych treningów, ale też w rywalizacji pod-czas rozgrywek wewnątrzuczelnianych w siatkówce, koszykówce, piłce nożnej i pływaniu.

Tabela 5. Liczba sekcji sportowych i zajęć fakultatywnych

Rodzaj zajęć AŚ PŚ WŚ WSU WSH WSEiA WSAP

Sekcje sportowe 16 11 6 2 3 4 –

Fakultety sportowe 4 1 – – – – –

Przez wiele lat Akademia Świętokrzyska co roku organizowała dla studen-tów pierwszych lat masowy bieg przełajowy. Zaprzestano jego organizacji (pod koniec lat 90.) między innymi ze względu na niemożność spełnienia wymogów bezpieczeństwa. W masowym biegu przełajowym startowało każdorazowo po-nad 1500 studentów, a nierzadko także władze i kadra profesorska uczelni.

W okresie przeprowadzania badań jedyną imprezą masową dla studentów był organizowany przez Akademię Rajd Gwiaździsty po Górach Świętokrzy-skich. Studenci pierwszych lat zarządzania i administracji oraz pedagogiki, a także wszyscy chętni wyruszali z różnych miejsc, wędrowali różnymi górskimi pasmami i spotykali się w jednym miejscu na wspólnej zabawie przy ognisku.

Impreza miała na celu przede wszystkim zapoznanie studentów, często pocho-dzących spoza Kielecczyzny, z możliwościami uprawiania turystyki w regionie.

Integrowała też środowisko studenckie Akademii Świętokrzyskiej. W Rajdzie Gwiaździstym brali udział wszyscy nauczyciele wychowania fizycznego pracu-jący na tej uczelni.

Warto wspomnieć, że 15 studentów Wyższej Szkoły Ekonomii i Administra-cji, należących do sekcji turystyki kwalifikowanej, zdobyło Koronę Gór Polski¹. Dokonali tego podczas dziewięciu weekendowych wyjazdów od kwietnia 2001 do czerwca 2002 roku. W Wyższej Szkole Handlowej organizowano natomiast obozy wspinaczki skałkowej i płetwonurkowania.

Tak elitarnego charakteru nie mają wyjazdy na obozy narciarskie, które od wielu lat organizuje większość kieleckich uczelni. Akademia Świętokrzyska, Politechnika Świętokrzyska oraz Wyższa Szkoła Umiejętności, dysponujące własnymi jachtami, proponują także studentom rejsy po wodach Wielkich Je-zior Mazurskich.

1 Koronę Gór Polski stanowi 28 najwyższych szczytów pasm górskich.