Trzeba bardzo mocno podkreślić, że macierzyństwo szczególnie dla współczesnej kobiety stało się jednym z wielu obszarów kreowania własnej tożsamości.
Macierzyń-stwo jest dla mnie satysfakcją, ale również ciężką pracą codzienną. Często jednak nie doceniam dzieci ze względu na zmęczenie i z tym się źle czuję (przy małych dzieciach i ich chorobach… i gdy jestem po raz kolejny na zwolnieniu, bo dzieci są chore – na zmianę czuję się złym pracownikiem. I czuję brak zrozumienia i pomocy od starszych kobiet (one miały gorzej…). Najciężej jest pogodzić się z tym, że państwo zostawia nas samym sobie. Jak nie wrócę do pracy, nie będziemy mieli pieniędzy… a nie mam z kim zostawić dziecka chorego i nie chcę go zostawiać, gdy jest chore! Ciężko jest również z pomocą męża, (dlaczego to pomoc a nie norma?) – niby mamy partnerstwo, ale mamusia go inaczej wychowała i wiem, że pomaga mi jak umie najlepiej, ale chciałabym więcej… Ale dzieci dają mi szczęście i jest sporo śmiechu. Niewątpliwie
nastawienie kobiet wobec macierzyństwa ma swoje przyczyny w całym splocie uwa-runkowań społeczno-ekonomicznych i kulturowych. Macierzyństwo należy zatem 22 W. Stefan, Macierzyństwo w małżeństwie i rodzinie, w: J. Augustyn, Macierzyństwo, Wydawnictwo WAM, Kraków 1998, s. 33.
rozpatrywać w kontekście indywidualnej drogi życiowej kobiety, gdyż oderwanie doświadczenia macierzyństwa od całego procesu życiowego kobiety, zniekształca jego autentyczny obraz. Zdolność kobiety do poczęcia nowej istoty ludzkiej, do przekazania życia potomstwu jest cyklicznie zmienna i okresowa. Kobieta jest płod-na tylko w określonym przedziale wiekowym od momentu pokwitania (12-16 lat) do pięćdziesiątego piątego roku życia, przy czym badania pokazują, że po 39 roku życia połowa populacji kobiet nie może już posiadać potomstwa. Macierzyństwo
jest sensem mojego życia. Dopiero teraz czuję się spełniona, jako kobieta. Daje mi siłę oraz uczy pokory i cierpliwości. Żałuję, że nie mogłam urodzić dziecka przed trzydziestym rokiem życia. Doradzam młodszym koleżankom, aby nie odwlekały zbyt długo decyzji o macierzyństwie. Zatem urodzenie dziecka jest możliwe tylko
w określonym przedziale wiekowym kobiety. Macierzyństwo, wychowanie dziecka jest pewnym etapem w życiu kobiety, po którym zazwyczaj przychodzi czas na działalność społeczną czy zawodową. Macierzyństwo jest okresem wydobywania wrodzonych predyspozycji kobiety, jest czasem nabywania umiejętności, które kobieta może wnieść do społeczeństwa, kiedy zakończy okres wychowania dzieci.
Nie jest prawdą, jak głoszą środowiska feministyczne, że Kościół „zmusza” ko-biety do rodzenia dzieci i tylko do tej funkcji macierzyńskiej je przeznacza. W do-kumentach Kościoła jest bardzo jasno powiedziane, że macierzyństwo jest tylko jedną z dróg powołania kobiety w świecie współczesnym23. Uznanie pełnoprawnej roli kobiet w sferze publicznej nie powinno podważać ich niezastąpionej roli w ro-dzinie, bo właśnie tutaj, w rodzinie wkład kobiet w społeczne dobro i postęp mają wartość nieocenioną. Polityka przyszłości domaga się, aby kobieta wraz ze swoją empatyczną naturą coraz bardziej uczestniczyła w rozwiązywaniu głównych pro-blemów społecznych takich, jak: czas wolny, jakość życia, służba zdrowia i opieka zdrowotna, ekologia, migracje, usługi socjalne, eutanazja, narkotyki itd. We wszyst-kich tych dziedzinach obecność kobiety będzie bardzo cenna, ponieważ przyczyni się do ukazania sprzeczności społeczeństwa rządzącego się wyłącznie kryteriami „mieć” oraz każe zmienić te systemy, na bardziej „być”. Obecność kobiet pomoże „humanizacji” społeczeństwa, przekształcając ją w „cywilizację miłości”. Kobiety mają za zadanie wytyczać różne kierunki swojego rozwoju i realizacji własnego powołania, mają wnosić w działalność społeczną i polityczną to, co jest specyficzne dla kobiecej duchowości – miłość, pokój, ciepło i odwagę. Dopiero wtedy nieludzki świat stalowych potęg może zamienić się w ludzki świat, gdzie rządzić będą otwarte 23 Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym, Gaudium
ramiona matek, dla których prawem będzie nie stal i pięść, lecz miłość. „Ważne jest, aby kobieta wszędzie, na każdym odcinku życia – w rodzinie, w pracy zawodowej, społecznej, publicznej – działała według swojej natury, po macierzyńsku”24.
Zakończenie
Mimo medialnej mody na „anty-kobiecość” oraz ekonomicznie i obyczajowo sterowanej walki z macierzyństwem, wiele kobiet świadomie wybiera macierzyń-stwo, jako przywilej, jako drogę swojego osobistego rozwoju. Choć biologiczne macierzyństwo na pewien czas wyłącza kobietę z aktywnego życia zawodowego, to jest ono szczególną drogą w procesie dojrzewania kobiety, gdyż odkrywa i uak-tywnia umiejętności i talenty ukryte w kobiecie, których nie wydobędzie żadna instytucja: szkoła, uczelnia czy korporacja. Śmiało można powiedzieć, że trud matki związany z opieką i rozwojem dziecka sprzyja jej rozwojowi. Jeśli za zysk uznamy rozwój osobowości, większą dojrzałość emocjonalną, lepsze kompetencje społeczne, to macierzyństwo jawi się, jako ogromna szansa dla kobiety.
Matka to ta, która „daje życie” w szerokim tego słowa znaczeniu. W rodzinie to matka jest naturalną nauczycielką dla córki, jak ojciec naturalnym nauczycielem dla syna. Każde z rodziców oddziałuje niezależnie na swoje dzieci zgodnie z war-tościami i zasadami jakie wnoszą do procesu wychowawczego ich własne role i za-dania bycia żoną i mężem oraz matką i ojcem. Bycie w rodzinie jest dla człowieka głównym czynnikiem rozpoznawania i akceptowania własnej płciowości. Wzrasta-nie i dojrzewaWzrasta-nie w normalnej, tradycyjnej rodziWzrasta-nie ułatwia dziecku stawaWzrasta-nie się człowiekiem. Z małego dziecka – dziewczynki i chłopca, których charakteryzowała postawa „brać”, mają wyrosnąć pełni altruizmu kobiety i mężczyźni, których posta-wa „brać” ma zmienić się w postawę „daposta-wać”. Takie wychoposta-wanie przekazuje się nie tylko słowami, lecz przede wszystkim własnym przykładem i świadectwem życia. To matka przez przykład własnego życia i bycia „dla” dziecka, „dla” rodziny, uczy swoje dzieci postawy życia dla innych.
W czasach, kiedy człowiek coraz częściej popada w stan „niepłodności ducho-wej”, będącej konsekwencją rozwoju intelektu bez miłości, potrzebny jest ktoś, kto swoim przykładem nauczy miłości prawdziwej, bez egoizmu. Kobieta, matka, ka-płanka ogniska domowego przez przykład własnej miłości uczy swoje dzieci kochać. W „sercu” domu wyrastają pokolenia ludzi wrażliwych na potrzeby innych, ludzi
mądrych i odważnych. Człowiekowi, który wie, że jest kochany o wiele łatwiej jest kochać innych.
Kobieta współczesna, nierzadko zagubiona i rozdarta w swojej kobiecości, za-pomina, że nie może siebie odnaleźć inaczej, jak tylko poprzez obdarowanie in-nych sobą, swoją obecnością i miłością. Brakuje jej wówczas kontemplacji, chwili skupienia i zastanowienia, koniecznej dla pojęcia rzeczy najistotniejszych. Bez tej refleksji kobieta może w ogóle nie odnaleźć w sobie tego, co najcenniejsze – swej królewskiej roli „noszenia w sobie życia”.
„Geniusz” kobiety, o którym pisał Jan Paweł II, ujawnia się za sprawą specjalnej wrażliwości kobiety na człowieka i na wszystko, co składa się na jego prawdziwe dobro, zwłaszcza na życie, które jest podstawową wartością.
Macierzyństwo jest szansą nie tylko dla społeczeństwa, ale dla samej kobiety na wyjście z kręgu samotności, wyjście z miłością i czułością do drugiego człowieka, do mężczyzny, do dziecka, do rodziny, do społeczeństwa. W tym zadaniu nikt ko-biety zastąpić nie może. Macierzyństwo to wspaniała przygoda, nieprzewidywalna
i trudna, ale odkrywająca prawdę o własnej osobowości. Próba cierpliwości i miłości. Wyzwanie zachęcające do pracy nad sobą, wspaniałe, rozwijające, ale i wyczerpujące doświadczenie…
Można śmiało stwierdzić, że miłość macierzyńska jest najbardziej czytelnym przejawem miłości na jaką może zdobyć się człowiek. Z wielu badań wynika, że macierzyństwo odgrywa dużą rolę w kształtowaniu się tożsamości kobiety. Potwier-dzają to również badania autorki przeprowadzone wśród warszawianek w 2015 roku. Na zadane im pytanie: Jaką rolę odegrało macierzyństwo w Pani życiu (dotyczy
również okresu ciąży)?, badane kobiety wskazały, że macierzyństwo w pewnym
stopniu spowodowało, że lepiej poznały siebie. Wpłynęło to na ich rozwój osobowy, pozwoliło odkryć w sobie zdolności, których wcześniej nie znały, dodało im odwagi i pewności siebie, poszerzyło horyzonty myślowe. Dzisiaj są bardziej otwarte na innych. Macierzyństwo zdaniem badanych matek, w pewnym stopniu, jest drogą samorealizacji25.
25 Urszula Tataj-Puzyna, Świadectwa ankietowanych matek, UKSW, Warszawa 2015 (archiwum własne autorki).
Bibliografia
Badeni J., Kobieta boska tajemnica, Dom wydawniczy RAFAEL, Kraków 2006. Budrowska B., Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety, Wydawnictwo
Funna, Wrocław 2000.
Dziewiecki M., Geniusz kobiety, w:, Maryja, kobiecość i macierzyństwo, „Zeszyty Formacji Duchowej” 23, Wydawnictwo SALWATOR, Kraków 2003.
Fijałkowski W., Żyć chwilą obecną – wybory łatwe i trudne, Kraków 1997.
Hartshorne Ch., Martin Bubers Metaphysik, w: P. A. Schilpp, M. Friedman (red.),
Martin Buber, Stuttgart 1963.
Jan Paweł II, List apostolski Mulieris dignitatem, Rzym 1988.
Jan Paweł II, Katecheza Niezwykła wielkość macierzyństwa, Rzym 1994.
Karoń-Ostrowska A., Tajemnica promieniowania macierzyństwa, „Życie Duchowe” 2008, nr 53.
Kornas-Biela D., Oblicza macierzyństwa, KUL, Lublin 1999.
Kornas-Biela D., Pedagogika prenatalna, Wydawnictwo KUL, Lublin 2009. Kornas-Biela D., Wokół początku życia ludzkiego, Instytut Wydawniczy PAX,
Warsza-wa 2002.
Pohorecka E., Macierzyństwo, „Życie Duchowe. Duchowość kobiety”, 2006, nr 45. Półtawska W., Dziecko owocem miłości, w: F. Adamski, Miłość, macierzyństwo,
rodzina, Kraków 2009.
Przybyłowski J. K., Geniusz kobiety i macierzyństwo, w: Geniusz kobiety. Kobieta
w Kościele, kobieta w świecie, J. Przybyłowski, (red.), E. Robek, B. Szotek, Teologia Pastoralna na UKSW, Warszawa 2013.
Romaniuk K., Macierzyństwo w Biblii, w: J. Augustyn (red.), Macierzyństwo, WAM, Kraków 1998.
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym,
Gaudium et spes, Rzym 1965.
Sobór Watykański II, Dekret o apostolstwie świeckich, Apostolicam actuositatem, Rzym 1965.
Stefan W., Odkrywane macierzyństwo: rola matki w tworzeniu świata szczęśliwego
dzieciństwa, w: Oblicza macierzyństwa, D. Kornas-Biela (red.), Katolicki
Uniw-ersytet Lubelski, Lublin 1999.