• Nie Znaleziono Wyników

MARTA GRABOWSKA

UNIWERSYTET WARSZAWSKI

Zautomatyzowane serwisy informacyjne online powstały w latach sześćdziesiątych i początkowo były to system y udostępniające bazy bibliograficzne rejestrujące całą wartościową literaturę naukową na świecie. Proces automatyzacji odbywał się w ten sposób, iż w różnych częściach świata, głównie w Ameryce Północnej i na kontynencie euro­

pejskim , pow staw ały w yspecjalizow ane bazy danych b ib lio g ra fic z­

nych, których podstawę stanowiły wydawane wcześniej w wersji dru­

kowanej bibliografie rejestracyjne i analityczne z poszczególnych dzie­

dzin wiedzy i grup nauk (np. „Chemical Abstracts” , „Biological A b s­

tracts” , itp.). W zrost liczby baz i coraz większa ich specjalizacja spo­

wodowała pojawienie się systemów komercyjnych skupujących zaw ar­

tość poszczególnych baz i lokujących je w jednym miejscu, dzięki cze­

mu użytkownicy mogli wyszukiwać potrzebne im informacje w wielu bazach danych, zadając pytanie tylko raz. Systemy te nazwano s e rw i­

sami in form acyjnym i online (ang. inform ation retrieval services).

Choć minęło już wiele lat od powstania tego rodzaju zautom atyzowa­

nych systemów informacyjnych i rozwinął się Internet wraz z jego bo­

gatym i i publicznie dostępnymi zasobami, komercyjne serwisy infor­

macyjne online nadal is tn ie ją pilnie strzegą zawartości często wyso­

ce specjalistycznej i profesjonalnie zorganizowanej swoich baz oraz rozszerzają asortyment, włączając do swoich systemów różnego rodza­

ju bazy faktograficzne, pełnotekstowe, obrazowe, skierowujące, nu­

meryczne itp. Korzystanie z tych serwisów jest odpłatne i wiąże się

z koniecznością uzyskania identyfikatora i passwordu do serwisu na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej. Opłaty za użytkowanie poszczególnych baz lub ich grup są zróżnicowane i zależą od tego, czy wyszukane dane są jedynie oglądane na ekranie czy też przeładowy­

wane.

Do największych na świecie serwisów informacyjnych online na­

leżą: am erykański D IA L O G (Cary, N orth Carolina, U S A ) oraz euro­

pejska D ataStar (Berno, Szwajcaria), a także np. ESA/IRS - Euro­

pean Space Agency / Information R etrieval Service (Paryż, Francja).

Budowa tego rodzaju serwisów jest podobna, choć różnią się one licz­

bą i zestawem baz danych. Oferowane są tam również takie usługi, jak selektywna dystrybucja informacji czy możliwość zam awiania do­

kumentów oryginalnych.

Serwis D IA L O G powstał pod koniec lat sześćdziesiątych, kiedy w 1966 roku firm a Lockheed M issiles and Space Company podjęła się utworzenia zautomatyzowanego systemu informacji dla National A ero­

nautics and Space Adm inistration (N A S A ). W wyniku tych działań powstał system N A S A -R E C O N (Remote Console), który w 1972 roku Roger Summit udostępnił am erykańskiej publiczności już jako sys­

tem D IA L O G 1. Lockheed nawiązał następnie współpracę z U.S. A to ­ mie Energy Commission (AEC) i European Space Agency (ESA), w w y­

niku czego oprogramowanie D IALO G -u zostało później wykorzystane w serwisie ESA/IRS2.

Am erykański serwis informacyjny D IA L O G jest największym tego rodzaju systemem na świecie. Od czasu powstania kilkakrotnie zm ie­

niał właściciela, a rozwijające się nowe technologie komputerowe przy­

czyniały się do kolejnych zmian jego wizerunku. Obecnie w łaścicie­

lem D IALO G -u jest The Thomson Corporation3, amerykańska spółka akcyjna specjalizująca się w handlu informacją4. Jest ona również w ła­

ścicielem różnych gazet i czasopism oraz znanych baz danych, np. bazy prawniczej Westlaw.

D IA L O G współpracuje obecnie z dwoma innymi serwisam i infor­

macyjnymi online, tj. DataStar i Profound, i tw orzą razem The D IA ­ LO G Corporation.

1 Dostępny z World Wide Web: http://www.dialogweb.com/about

2M. G r a b o w s k a : Systemy online w bibliotekach. Warszawa 1975, s. 99—150.

3 Korporacja - spółka kapitałowa prowadząca działalność grupową w wielu kra­

jach i tworząca zintegrowany, międzynarodowy system powiązań gospodarczych pod­

porządkowany wspólnej strategii. W: Encyklopedia p o p u la rn a P W N . Warszawa 1999, s. 403.

4 Dostępny z World Wide Web: http://www.thomson.com

D IA L O G udostępnia obecnie około 550 baz danych5. Zawartość dostępna jest w trzech różnych wersjach:

- DialogClassic - http://www.dialogclassic.com - DialogW eb - http://www.dialogweb.com - D ialogSelect - http://www.dialogselect.com

D ialo gC lassic w zasadzie istnieje od początku jako tekstowa w er­

sja serwisu funkcjonująca kiedyś w trybie telnetowym (gdy nie było jeszcze World Wide Web). Posługiwanie się nią wym aga znajomości języka komend (C C L - Common Comand Language), lecz jej zaletą jest duża szybkość działania i możliwość natychmiastowego przełado­

wania dużej liczby rekordów.

Ze względu na to, iż tryb telnetowy nie jest już powszechnie uży­

wany, wersja DialogClassic dostępna jest teraz w „obudowie” graficz­

nej. Można z niej skorzystać w dwojaki sposób: albo zalogować się po­

przez Internet bezpośrednio na adres www.dialogclassic.com - w ów ­ czas w środowisku graficznym otwiera się okno pracujące w trybie tekstowym, albo skorzystać z adresu www.dialogweb.com i zastoso­

wać tryb Commond Search, który pozwoli osiągnąć podobny rezultat.

Do wersji tej przyzwyczajona jest ogromna rzesza użytkowników, któ­

rzy korzystają z serwisu od wielu lat. Daje ona możliwość bardzo pre­

cyzyjnego w yszukiwania przez sam odzielne form ułowanie skom pli­

kowanych pytań, lecz wymaga dużej biegłości w posługiwaniu się ję ­ zykiem komend i doskonałej znajomości zasobów serwisu.

Warto przez chwilę zatrzymać się i przypomnieć podstawowe ce­

chy tej wersji serwisu D IA LO G , aby lepiej zrozumieć powstałe póź­

niej jego wersje graficzne.

U żytkow nik posługuje się podstawowym zestawem komend: be­

gin - wybór bazy, select - wyszukiwanie na dany temat, expand - w e­

ryfik acja poszukiwanego hasła w słowniku term inów (tj. k a rto te ­ ce odwróconej), display lub p rin t - prezentacja lub wydruk wyszuka­

nych danych, type - przeładowanie danych, lim it - zawężanie wyszu­

kiwania według określonych cech, sort - porządkowanie uzyskanego zbioru rekordów według żądanego klucza. Wyszukiwanie w wielu ba­

zach danych jednocześnie wymaga korzystania z tzw. superbazy nr 411, zwanej D IA L IN D E X i będącej de facto komasacją kartotek odwróco­

nych poszczególnych grup baz. Zestaw baz do wyszukiwania można stworzyć samemu, podając z komendą select files numery wybranych baz, w których ma nastąpić jednoczesne wyszukiwanie, albo standar­

dowe określenie wybranej grupy baz: np. A L L B U S IN E S S , A L L N E W S

"Dialog. DataStar. 2001 Worldwide Database Catalog. [Cary, North Carolina] 2001, 300 s.

itp. Podczas wyszukiwania w pojedynczych bazach danych, jak i w gru­

pach baz dozwolone jest stosowanie operatorów boole’owskich, m a­

skowanie itp. Jedną z istotnych cech tej wersji systemu jest zastoso­

wanie zasady automatycznego wyszukiwania jedynie w określonych jako „basie indexes” zestawach pól rekordów ustalonych z góry dla każdej bazy. Jeśli wyszukiwanie ma dotyczyć pozostałych pól rekor­

dów, zwanych „additional indexes” , należy je określić w pytaniu, in a­

czej bowiem w procesie wyszukiwania zostaną one pominięte. N a przy­

kład jeśli zadamy pytanie: „select Miłosz?” , to odpowiedź na to pyta­

nie będzie inna, niż kiedy zapytamy, podając uszczegółowienie, że cho­

dzi nam o Miłosza jako autora: „select au=Miłosz?” . Jakie pola zalicza­

ją się do „basie indexes” , a jakie do „additional indexes” w danej bazie, sprawdzić można w opisach poszczególnych baz, które są do nich do­

łączone (tzw. bluesheets - niebieskie strony)6.

Dwie pozostałe wersje serwisu D IA LO G pracują w trybie graficz­

nym. Ich zaletą jest zastąpienie języka komend łatwym w użyciu sys­

temem klikania m yszką i znaczne uproszczenie aparatu w yszukiwaw­

czego. N ależy jednak pamiętać, że cała konstrukcja systemu nie ule­

gła zmianie, a ułatwienia wynikają z zalet samego trybu graficznego.

D ia lo g W eb działa w dwóch trybach: Guided Search i wspomnia­

nym już Command Search.

Guided Search, znany też jako tryb „menu driven” , po zalogowa­

niu się użytkow nika do systemu prow adzi go od działów głównych poprzez poddziały aż do etapu, na którym należy zadać pytanie. M oż­

na zatrzymać się na proponowanej przez system grupie baz lub zejść do poziomu wyszukiwania w pojedynczych bazach danych. Istnieją tu dwie możliwości postępowania: zadawanie pytań przez wpisyw anie odpowiedniego hasła w jedno z pojawiających się okien - kiedy jeste­

śmy pewni, że hasło jest poprawne, a następnie uruchomienie polece­

nia search bądź przeglądanie słowników różnego typu haseł (k arto­

tek odwróconych) - kiedy chcemy najpierw ustalić pożądaną formę hasła. W celu przeglądania słownika stosujemy w tej wersji polece­

nie browse. W drugim z przypadków po znalezieniu poszukiwanego lub zbliżonego hasła z listy oznaczone przez nas hasło zostaje automa­

tycznie przeniesione do formularza search w celu wyszukiwania. Bo­

gactwo kartotek inw ersyjn ych w poszczególnych bazach pokazuje ogrom informacji znajdujących się we wszystkich bazach serwisu D IA ­ LOG. To kopalnia wiadomości, których nie znajdziemy nigdzie indziej.

Wyszukiwanie w wielu bazach jednocześnie jest znacznie prostsze niż

eCh.T. M e a d o w, P. (Atherton) C o c h r a n e : Basics o f O nline S earching. N ew York 1981, s. 256.

wyszukiwanie w wersji Command Search. System sam proponuje ze­

stawy baz z poszczególnych dziedzin wiedzy lub grup tematycznych i oferuje słowniki odwrócone w celu sprawdzenia hasła. Podobnie jak w wersji DialogClassic, są tu dostępne możliwości zawężania wyszu­

kanych informacji według określonych cech i sortowania wyszukane­

go zbioru według określonego porządku. Jednak realizacja tych pole­

ceń odbywa się w prostszy sposób, tj. oferowane są możliwości, które wybiera się kliknięciem.

Command Search, jak już wspomniano daje możliwość skorzysta­

nia poprzez DialogWeb z wersji DialogClassic, a więc wyszukiwania w trybie tekstowym za pomocą języka komend.

D ialo gS elect jest odmianą Guided Search wersji DialogWeb i słu­

ży użytkownikom poszukującym inform acji wysoce w yspecjalizow a­

nej. Fakt pojawienia się już na wstępie, tj. przed zalogowaniem się do serwisu, listy działów i poddziałów do wyboru um ożliwia skupienie się na wyszukiwaniu tylko w jednej kategorii baz danych. Serwis jest n iew ą tp liw ie przeznaczony dla użytkowników, którzy w yku pili do­

stęp nie do wszystkich, lecz tylko do wybranych kategorii baz danych.

Najczęściej używaną w ersją serwisu D IA L O G jest DialogWeb i jego tryb Guided Search. Toteż na tym przykładzie najlepiej zaprezento­

wać można obecną zawartość tego serwisu. Tak jak w poprzednich latach, najliczniej reprezentowane są obecnie bazy amerykańskie, lecz od powstania tej wersji serwisu przybyło wiele baz europejskich oraz baz pochodzących z innych rejonów świata. Niektóre bazy zostały też wycofane.

W serwisie dostępne są dwie pełne listy baz: lista alfabetyczna (według nazw) oraz lista według numerów. Jest tam również lista baz według tematów. Jeśli wyszukujemy w pojedynczych bazach danych, najlepiej od razu po zalogowaniu się skorzystać z okna, w którym moż­

na podać numer albo nazwę bazy i dokonać przeszukania. Podział na działy, a w ramach tych działów na tematy polega na tym, iż do każde­

go tematu dobrany jest odpowiedni zestaw relewantnych baz danych.

Oznacza to również, że niektóre bazy zawierające dane interdyscypli­

narne występują kilkakrotnie, np. „Dissertation Abstracts” znajdzie się w wykazach baz danych z różnych dziedzin wiedzy. Wybierając więc do przeszukiwania zestaw baz danych z określonej dziedziny, mamy za każdym razem komplet relewantnych baz do dyspozycji. Taki spo­

sób wyszukiwania przede wszystkim służy użytkownikom do korzysta­

nia z wielu baz danych jednocześnie.

Wszystkie bazy podzielone są na następujące działy:

1. Bazy z zakresu biznesu (Business).

2. Bazy rządowe (Government).

3. Bazy dotyczące ochrony własności intelektualnej (Intellectual P rop erty).

4. Bazy z zakresu medycyny i farmaceutyki (Medicine and Phar­

maceuticals).

5. Bazy prasowe i dziennikarskie (News).

6. Inform atory (Reference).

7. Bazy z zakresu nauk ścisłych i techniki (Science and Technolo­

gy)-8. Bazy z zakresu nauk społecznych i humanistycznych (Social Sciences and Humanities).

D z ia ł b izn esu podzielony jest na następujące poddziały: „Com ­ pany Directories” , „Company Financials and Reports” , „Countries and Regions” , „Industries and M arkets” , „Products” , „Other Sources” . Obej­

muje on bazy faktograficzne, zawierające informacje o przedsiębior­

stwach wykazywanych najczęściej w krajowych rejestrach sądowych poszczególnych państw zgodnie z w ym aganiam i ich prawodawstw a narodowego. Bazy dostępne w ramach tego poddziału inform ują o sie­

dzibach przedsiębiorstw, ich produktach lub usługach, a także spra­

wozdaniach finansowych za okres kilku ostatnich lat. M ożna tam sko­

rzystać m.in. z takich znanych baz danych, jak: „Am erican Business D irectory” - rejestrującej ponad 10 m ilionów przedsiębiorstw am e­

rykańskich z podaniem typów wytwarzanych produktów lub św iad­

czonych usług zaopatrzonych w kod klasyfikacji towarów i usług, tzw.

Standard Industrial Classification (SIC ), „IC C British Company D i­

rectory” - podającej informacje o ponad 3,5 miliona brytyjskich przed­

siębiorstw z terenu Anglii, Walii, Szkocji i Irlandii Północnej, „K om ­ pass W estern Europe” - podającej inform acje o ponad 0,5 m iliona tzw. europejskich przedsiębiorstw z 18 krajów, czy „Dun and Brad- street International Dun’s M arket Iden tifier” - bazie podającej infor­

macje o wysokości obrotów ponad 20 milionów przedsiębiorstw z 200 krajów, z wyłączeniem Stanów Zjednoczonych i Kanady. Wysokość obro­

tów podawana jest w tej bazie zarówno w walutach narodowych, jak i w dolarach. N ależy zauważyć, że na przykład w dostępnej tam bazie

„Kompass Central/Eastern Europe” można znaleźć informacje o wielu polskich przedsiębiorstwach oraz o ich pozycjach na rynkach m iędzy­

narodowych.

B azy rz ą d o w e to: „United States” , „W orldwide” oraz „Other So­

urces” . Można tu znaleźć bazy rządowe Stanów Zjednoczonych, zaw ie­

rające informacje statystyczne, demograficzne, prawne i gospodarcze, bazy rządowe z innych rejonów świata oraz inne źródła informacji, mieszczące m.in. dane o przetargach publicznych, grantach oferowa­

nych przez rządy państw, itp.

D z ia ł „O ch ro n a w łasn o ści in telek tu aln ej” zaw iera trzy pod­

działy: „Copyrights” , „Patents” i „Trademarks” . Są to bazy rejestrują­

ce prawa autorskie, patenty oraz zastrzeżone znaki towarowe (trade­

marks). N a leży wyjaśnić, iż w niektórych krajach prawo autorskie wymaga rejestracji dzieła w wyznaczonej instytucji w celu zabezpie­

czenia twórcy jego praw autorskich. N ie wystarcza tam bowiem tylko umieszczenie na dziele nazwiska twórcy. Takim państwem są Stany Zjednoczone, gdzie w celu zabezpieczenia praw autorskich dzieło zare­

jestrować trzeba w Bibliotece Kongresu. Baza z rejestrem praw autor­

skich na terenie Stanów Zjednoczonych dostępna jest właśnie w tym dziale. Bazy zawierające informacje o patentach (baz jest 18) podzie­

lone są na rejestracyjne (bibliograficzne) i pełnotekstowe. Wśród baz pełnotekstowych udostępniane są m.in. „European Patents Fulltext” ,

„US Patents Fulltext” i „Patent Abstracts of Japan” . Znaki towarowe chronione są w poszczególnych państwach prawem o ich ochronie.

W D IALO G -u dostępnych jest aż 16 baz danych stanowiących rejestr chronionych znaków towarowych w różnych państwach oraz w skali międzynarodowej (np. bazy: T R A D E M A R K S C A N -U K , T R A D E M A R K - S C A N - Com m unity T radem arks-C TM czy T R A D E M A R K S C A N - International Register-W IPO ). Bazy te zaw ierają również piktogramy zarejestrowanych znaków towarowych.

D z ia ł „M ed y cy n a i fa rm a c e u ty k a ” podzielony jest na nastę­

pujące grupy tem atyczne: „Com pany D irectories” , „Industries and M arkets” , „Products” , „Research and Development” oraz „Other Sour­

ces” . Obejmuje on w iele baz z zakresu medycyny, w tym z zakresu badań medycznych, biotechnologii, przem ysłu medycznego, ochrony zdrowia, farm akologii i farm aceutyki, pielęgniarstw a, toksykologii, medycyny alternatywnej i weterynarii. Są tam dostępne m.in. bazy:

M E D L IN E , T O X F IL E , C A N C E R L IT , „International Pharm aceutical Abstracts” , „H ealth Devices Sourcebook” - baza informująca o produ­

centach sprzętu medycznego w U S A i Kanadzie, itp.

D z ia ł „Bazy p raso w e i d zien n ik arsk ie” podzielony jest na: „To­

day’s N ew s” , „G lobal N ew s” , „N ew s by Regions” i „O ther Sources” . W ramach tego ostatniego poddziału wyróżniono: „G eneral Interest M agazines” , „N ew sw ires” i „T V and Radio Transcripts” . W szystkie bazy są pełnotekstowe, w ich skład wchodzą bazy zawierające donie­

sienia prasowe (np. „ U P I N ew s” , „Agence Fran ce-Press” , „Xinhua N ew s” , czy „ITAR/TASS N ew s”), teksty gazet i czasopism (np. „W a­

shington Post Online” , „Los Angeles Tim es” , itp.), a także pełne tek­

sty dzienników radiowych i telewizyjnych online.

D z ia ł „ In fo rm a to ry ” dzieli się na: „Books and Other R eferen ­ ces” , „D ic tio n a rie s ” , „O n lin e S earch in g” oraz „P eop le, Plan s and

Events” . W dziale tym zgrupowano inform atory ogólne, katalogi, źró­

dła biograficzne, itp. Można tam skorzystać z katalogu Biblioteki K on­

gresu (LC M A R C i R E M A R C ), z niezw ykle cennej bazy rejestrującej na bieżąco gazety i czasopisma ukazujące się na świecie („U lrich’s In ­ ternational Periodicals D irectory”), ze źródeł biograficznych, takich jak „Marquis Who’s Who”, „Biography Master Index” czy „Bowker Bio­

graphical D irectory” , a także znaleźć adresy poszukiwanych baz da­

nych, np. w bazie „Gale Directory of Online, Portable and Internet D a­

tabases” (znanej wcześniej jako „Quadra D irectory o f Databases”), rejestrującej ponad 15 300 najważniejszych baz danych na świecie.

W bazie „Domain Nam es” znaleźć można natomiast adresy 65 m ilio­

nów domen internetowych. Baza „Standard and Poor’s” oferuje bio­

gramy ponad 70 tysięcy dyrektorów przedsiębiorstw w U S A i innych częściach świata, w których roczne obroty przekraczają 1 milion dola­

rów (są tam również Polacy!). W tym dziale znalazły się także trzy metabazy pomocne w korzystaniu z zasobów DIALOG-u, tj.: „D IA LO G Company Name Finder” , „D IA L O G Journal Name Finder” oraz „D IA ­ LO G Product Code F inder” . P ierw sza z nich służy do identyfikacji przedsiębiorstw zarejestrow anych w różnych bazach serwisu D IA ­ LOG, druga pomaga zidentyfikować, w której bazie D IALO G -u reje­

struje się zawartość poszukiwanego czasopisma, a trzecia pozwala na odnalezienie bazy DIALOG-u, w której jest mowa o danym produkcie.

D ział „N a u k i ścisłe i techn ika” zawiera zestawy baz danych do­

tyczące m.in. następujących dziedzin: „Aerospace and Defence” , „A u ­ tom otive R esearch” , „Biosciences and Biotechnology” , „Com puters, Electronics and Telecommunications” , „Energy” , „Engineering” , „E n vi­

ronm ent” , „Geosciences” , „M anufacturing” , „M aterials” , „M eteorolo­

gy” , „M inin g” , „Physics, Astronom y and M athem atics” , „Transporta­

tion” oraz „W ater and Aquatic Sciences” . Znaleźć tam można najw ięk­

sze na świecie bazy danych, takie jak: IN SPE C , N T IS - tj. am erykań­

ski N ational Technical Inform ation Service, cały francuski wieloba- zowy serwis PASC AL, itp. Ponadto chemia stanowi tu osobny wielki dział, w ramach którego dostępnych jest kilkadziesiąt największych na świecie i najlepszych baz danych, takich jak: „C A Search - Chemi­

cal Abstracts” , „C H E M T O X Online” , „T S C A Chemical Substances In ­ ventory” , itp. W tym dziale dostępna jest też baza cytowań bibliogra­

ficznych „SciSearch” , bazy rejestrujące m ateriały pokonferencyjne, np.

„Conference Papers Index” , oraz prace doktorskie obronione w Sta­

nach Zjednoczonych i Kanadzie - „Dissertation Abstracts” .

D z ia ł „N au k i społeczne i hum anistyczne” obejmuje bazy da­

nych z zakresu nauk społecznych i humanistycznych. Z nauk społecz­

nych znajdują się tu: edukacja, bibliotekoznawstwo i informacja na­

ukowa, nauki polityczne, psychologia i socjologia, a z nauk humani­

stycznych: architektura, sztuki piękne, historia, językoznawstwo oraz filozofia i religioznawstwo. W ramach tego działu jest dostęp m.in. do takich znanych baz danych, jak: ERIC, „H istorical Abstracts” , „The Bibliography o f H istory o f A rts” „Architecture D atabase” , „P sycIN - FO” , jak również do „Wilson Social Sciences Abstracts”, „Wilson H u­

manities Abstracts Full T ext” , „Social SciSearch” czy „D issertation Abstracts” . Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa reprezentowane są przez „Inform ation Science Abstracts” - am erykańską bazę danych rejestrującą zawartość ponad 300 czasopism z całego świata oraz ksią­

żek i m ateriałów konferencyjnych z d ziedziny b ib liotekozn aw stw a i informacji naukowej, czy „Library Literature” .

Jak już wspomniano, DialogSelect jest odm ianą wersji DialogWeb.

Służy on użytkownikom specjalizującym się w poszczególnych d zie­

dzinach. Przed zalogowaniem się do systemu pojawia się lista katego­

rii skonstruowana nieco inaczej niż w Guided Search wersji D ialog­

Web. Wyróżniono tu następujące działy: DialogBusiness, DialogChem, DialogEnergy, DialogFood, DialogGov, D ialoglP (Intellectual P roper­

ty), D ialogM ed, D ialogN ew s, D ialogPharm , D ialogR eference i Dia- logTech.

Ze względu na zróżnicowany poziom użytkowników system D IA ­ LO G oferuje bazy szkoleniow e. Bazy te, oznaczane skrótem O N T A P (On Training and Practice), są symulacjami największych i najbardziej skomplikowanych baz udostępnianych w serwisie D IALO G . U łatw ia­

ją one naukę korzystania z ich pełnych wersji. Jest ich w D IALOG -u około 40, np. O N TA P-IN S P E C , ONTAP-SciSearch, itp. Bazy te dostęp­

ne są po niższej cenie lub bezpłatnie.

Serwis D IA L O G we wszystkich swoich wersjach oferuje również szereg usług dodatkowych. N a leży do nich selektywna dystrybucja informacji (D IA L O G A lert) polegająca na wykonywaniu przez system w sposób automatyczny regularnych przeszukiwań na zadany tem at w wyznaczonych przez użytkownika bazach danych. N a liście tej usłu­

gi jest około 250 najważniejszych baz danych dostępnych w DIALOG-u.

System automatycznie przeszukuje wytypowane przez użytkownika bazy danych po każdorazowym ich uaktualnieniu i przekazuje wyniki pod wskazany adres elektroniczny. Może to być adres użytkownika lub innych wskazanych przez niego osób. M ożliw e jest także zam a­

wianie artykułów oryginalnych drogą pocztow ą faxem lub e-mailem (tzw. D IA L O G Order).

Oprócz wielu baz, które włączono do serwisu D IALO G , należy też wspomnieć o bazach, które zostały, niestety, wycofane. Są to m.in. bry­

tyjski „Reuters” czy niemiecka biznesowa baza danych „Hoppenstedt” .

N ie ma tam też takich baz europejskich, jak CELEX. Jednak ze względu

N ie ma tam też takich baz europejskich, jak CELEX. Jednak ze względu