Organy administracji publicznej organizujące pomoc społeczną

Zgodnie z art. 2 ust. 2 u.p.s., „Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z or-ganizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem katolickim, innymi kościołami,

867 I. Niżnik-Dobosz, Pewność sytuacji prawnej jednostki w ustrojowym prawie administracyjnym, [w:] Pewność sytuacji prawnej jednostki w prawie administracyjnym, A. Błaś (red.), Warszawa 2012, s. 96.

868 A. Miruć, Zasady ogólne kpa w procedurze przyznawania pomocy społecznej, [w:] Kodyfikacja

postępowania administracyjnego na 50-lecie K.P.A., J. Niczyporuk (red.), Lublin 2010, s. 534.

869 I. Sierpowska, Pomoc społeczna jako…, s. 66 i n.

związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi”. Uregulowanie to powoduje, że w pomocy społecznej odróżniać należy organy administracji publicznej od podmiotów wykonujących zadania z omawianej sfery na ich zlecenie i od podmiotów świadczących usługi z zakresu pomocy społecznej nie na zlecenie organów administracji publicznej. W pomocy społecznej znaczenie ma też rozróżnienie między organami ad-ministracji publicznej a organami administrującymi, a to dlatego, że w omawianej prze-strzeni regulacji prawnej status organów administrujących posiadają odpowiednio upo-ważnieni do wydawania decyzji administracyjnych kierownicy samorządowych jednostek organizacyjnych, którymi w pomocy społecznej są kierownicy gminnych (miejskich) ośrodków pomocy społecznej, powiatowych centrów pomocy rodzinie oraz dyrektorzy regionalnych ośrodków polityki społecznej. A zatem wskazać należy, że organem admi-nistracji publicznej jest „człowiek (lub grupa ludzi w przypadku organu kolegialnego): 1) znajdujący się w strukturze organizacyjnej państwa lub samorządu terytorialnego, 2) powołany w celu realizacji norm prawa administracyjnego w sposób i ze skutkami właściwymi temu prawu, 3) działający w granicach przyznanych mu przez prawo kom-petencji”871, zaś organem administrującym jest każdy podmiot, któremu „prawo przyda-je funkcprzyda-je administrowania, lub któremu stwarza podstawy do przydania administrowa-nia, a przydanie to nastąpiło”872.

Jak zauważa R. Michalska-Badziak, dokonanie właściwego rozróżnienia między organami administracji publicznej a organami administrującymi w pomocy społecznej jest ważne, ponieważ tylko organy administracji publicznej posiadają uprawnienie do działania, które przysługuje im na podstawie obowiązujących przepisów prawa873. W po-mocy społecznej obowiązek wykonywania zadań z jej zakresu spoczywa na organach administracji publicznej874, które wykonują je samodzielnie oraz za pomocą powołanych specjalnie w tym celu jednostek organizacyjnych. Podstawowe wyróżnienie organów w pomocy społecznej obejmuje organy administracji rządowej i samorządu terytorialne-go. Oczywiście nie jest nigdy łatwo dokonać rozgraniczenia właściwości rzeczowej

871 J. Boć, Pojęcie organu administracji publicznej, [w:] Prawo administracyjne, J. Boć (red.), Kolonia Limited 2010, s. 133. Por.: J. Zimmermann, Prawo…, s. 142–145; M. Stahl, Zagadnienia ogólne, [w:]

Sys-tem prawa administracyjnego, t. 6: Podmioty administrujące, R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel

(red.), Warszawa 2011, s. 61–71; E. Ura (red.), Prawo…, s. 53–54; E. Ochendowski, Prawo administracyjne

– część ogólna, Toruń 2013, s. 230–239.

872 J. Boć, Pojęcie organu administrującego, [w:] Prawo administracyjne, J. Boć (red.), Kolonia Limi-ted 2010, s. 135. Por. J. Zimmermann, Prawo…, s. 145–146; R. Michalska-Badziak, Inne podmioty

admini-strujące – agencje, instytucje, przedsiębiorstwa, spółki prawa publicznego, fundacje, organizacje społeczne,

[w:] Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, M. Stahl (red.), Warszawa 2013, s. 278–290.

873 R. Michalska-Badziak, Podmioty administrujące, [w:] Prawo administracyjne. Pojęcia..., s. 271.

874 J. Boć, Obywatel jako podmiot praw i obowiązków społecznych, [w:] Prawo administracyjne, J. Boć (red.)..., s. 459.

między organami administracji rządowej i samorządowej875. W pomocy społecznej przy-jęto jednak rozwiązanie polegające na tym, że większość zadań z u.p.s. przypisana zo-stała do właściwości JST876. Nie jest to jednak rozwiązanie nowe, gdyż – jak zauważa I. Lipowicz – „Pozycja samorządu terytorialnego jako podmiotu administracji świadczą-cej przez lata nie podlegała zakwestionowaniu”877. Tak dokonany podział zadań publicz-nych między organami administracji publicznej koresponduje z zasadą pomocniczości, która wyraża się w tym, że sprawowanie władzy powinno być określone w prawie i musi być wykonywane przez władzę znajdującą się jak najbliżej obywateli878. Bezspornie sprzyja on także ułatwieniu bezpośredniego kontaktu osób potrzebujących pomocy z ad-ministracją świadczącą.

Podstawową jednostką samorządu terytorialnego, znajdującą się najbliżej zamiesz-kujących ją społeczności lokalnych i posiadającą najlepsze rozeznanie o najbardziej żywotnych i palących tę społeczność sprawach, jest gmina. Zadania gminy w zakresie pomocy społecznej są stosunkowo rozbudowane i obejmują zadania własne o charakterze obowiązkowym, zadania własne oraz zadania zlecone gminie z zakresu administracji rządowej879. Pośród zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym znajduje się m.in. udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania, przyzna-wanie i wypłacanie zasiłków okresowych, zasiłków celowych, zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego, zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom niemającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o po-wszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia, przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego, opłacanie składek na ubezpieczenia emerytal-ne i rentowe za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością spra-wowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, praca socjal-na, organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miej-scu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z za-burzeniami psychicznymi, prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych,

875 Z. Niewiadomski, Samorząd terytorialny, [w:] System prawa administracyjnego, t. 6: Podmioty

administrujące, R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), Warszawa 2011, s. 131.

876 M. Węgrzyn-Skarbek, Organizacja pomocy społecznej w gminach, „Administracja. Teoria – dydak-tyka – prakdydak-tyka” 2007, nr 3, s. 203.

877 I. Lipowicz, Samorząd terytorialny jako podmiot administracji świadczącej, „Ruch Prawniczy, Eko-nomiczny i Socjologiczny” 2015, nr 3, s. 115.

878 H.E. Hengstenberg, Philosophische Begründung des Subsidiaritätsprinzip, [w:] Das

Subsidiaritäts-prinzip, A.F. Utz (red.), Heidelberg 1953, s. 41. Za: A. Wiktorowska, Zasada subsydiarności, [w:] Instytucje

współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa prof. zw. dra hab. Józefa Filipka, Kraków

2001, s. 762.

kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt w nim jego mieszkańca czy też sprawienie pogrzebu. Do zadań własnych gminy należy m.in. przy-znawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych, przyprzy-znawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze. Do zadań zleconych gminie z zakresu administracji rządowej należy natomiast m.in. organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi, a także przyznawanie i wypłaca-nie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną.

Tak określony katalog zadań wykonywanych przez gminy w sferze pomocy spo-łecznej nie ma charakteru stałego i stanowi wyraz tendencji do przekazywania tym naj-mniejszym wspólnotom samorządowym coraz większej liczby zadań880. Katalog tych zadań ewoluuje, powodując jakościowe ich pogłębienie881, jak również zmianę charak-teru prawnego niektórych z zadań polegających na przyznawaniu i udzielaniu świadczeń, jak miało to np. miejsce w przypadku zasiłku stałego, który zgodnie z art. 27 u.p.s.d. stanowił zadanie zlecone gminie z zakresu administracji rządowej, a od 1 sierpnia 2008 r. przyznawanie i udzielanie tego zasiłku stanowi zadanie własne gminy o charakterze obowiązkowym. Innym przykładem tego trendu w regulacji prawnej pomocy społecznej jest zasiłek celowy w formie biletu kredytowanego, którego udzielanie stanowiąc pier-wotnie zadanie zlecone gminie z zakresu administracji rządowej to obecnie obowiązko-we zadanie własne tej jednostki samorządu terytorialnego.

W odniesieniu do powiatów podkreślić należy, że w pomocy społecznej wykonują one te zadania, z którymi nie byłyby w stanie poradzić sobie gminy ze względu na ogra-niczone możliwości organizacyjne. Zadania powiatów w omawianej sferze mają bardziej specjalistyczny i uzupełniający charakter w stosunku do zadań przypisanych gminom do wykonywania882. Dzielą się one na zadania własne i zadania zlecone z zakresu admini-stracji rządowej883. Katalog zadań własnych obejmuje m.in. opracowywanie i realizację powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględ-nieniem programów pomocy społecznej, prowadzenie specjalistycznego poradnictwa czy też przyznawanie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki osobom opuszczającym domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnospraw-nych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, rodziny

880 S. Nitecki, Prawo…, s. 302.

881 D. Cendrowicz, J. Korczak, Dywersyfikacja zadań samorządu terytorialnego, [w:] Organizacja

ad-ministracji publicznej z perspektywy powierzanych jej zadań, T. Bąkowski (red.), Warszawa 2012, s. 117.

882 Wyrok NSA z 18 marca 2011 r., I OSK 2004/10, CBOSA. Zob. również wyrok WSA w Krakowie

z 11 marca 2010 r., III SA/Kr 1099/09, CBOSA.

zastępcze oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno--wychowawcze, specjalne ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii zapewniające całodobową opiekę lub młodzieżowe ośrodki wychowawcze. W katalogu zadań własnych powiatu znajduje się też pomoc w integracji ze środowiskiem osób ma-jących trudności w przystosowaniu się do życia młodzieży opuszczającej domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, rodziny zastępcze oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, specjalne ośrodki wycho-wawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii zapewniające całodobową opiekę lub mło-dzieżowe ośrodki wychowawcze, a także pomoc cudzoziemcom, którzy uzyskali w RP status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, mającym trudności w integracji ze środowi-skiem, prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponad-gminnym oraz umieszczanie w nich skierowanych osób, prowadzenie mieszkań chronio-nych dla osób z terenu więcej niż jednej gminy oraz powiatowych ośrodków wsparcia, w tym domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, z wyłączeniem środo-wiskowych domów samopomocy i innych ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, prowadzenie ośrodków interwencji kryzysowej. Powiaty w ramach zadań własnych odpowiedzialne są za szkolenie i doskonalenie zawodowe kadr pomocy spo-łecznej z terenu powiatu oraz za doradztwo metodyczne dla kierowników i pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej z terenu powiatu. W rozbudowanym ka-talogu zadań własnych tej jednostki samorządu terytorialnego znajduje się również two-rzenie i realizacja programów osłonowych oraz sporządzanie oceny zasobów pomocy społecznej na podstawie analizy lokalnej sytuacji społecznej i demograficznej. Zadania zlecone powiatowi z zakresu administracji rządowej obejmują z kolei pomoc cudzoziem-com, którzy uzyskali w RP status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą w zakresie indy-widualnego programu integracji oraz opłacanie za te osoby składek na ubezpieczenie zdrowotne, prowadzenie i rozwój infrastruktury ośrodków wsparcia dla osób z zaburze-niami psychicznymi czy udzielanie cudzoziemcom, o których mowa w art. 53 ust. 1 pkt 15 oraz w art. 53a ust. 2 pkt 4 u.c., pomocy w zakresie interwencji kryzysowej.

Jeśli chodzi o katalog zadań samorządu województwa w sferze pomocy społecznej, obejmuje on zadania województwa i zadania zlecone województwu z zakresu admini-stracji rządowej884. Zadania samorządu województwa w pomocy społecznej stanowią głównie zadania o charakterze analitycznym i planistycznym, są to również zadania związane z kształceniem kadr pomocy społecznej, tworzeniem i prowadzeniem

regio-nalnych jednostek pomocy społecznej oraz zadania z zakresu sprawozdawczości885

884 A. Jachowicz, Zarządzanie systemem pomocy społecznej, „Samorząd Terytorialny” 2011, nr 9, s. 36.

i związane z rozpoznawaniem przyczyn powstawania ubóstwa. Do zadań tych najwięk-szych JST należy także opracowywanie regionalnego programu pomocy społecznej wspierającego gminy i powiaty z terenu danego województwa w ich działaniach na rzecz ograniczania skali zjawiska ubóstwa886. Samorząd województwa nie ma więc bezpośred-niej „styczności” z adresatami świadczeń z zakresu pomocy społecznej i nie udziela ani nie przyznaje na ich rzecz zasiłków i pozostałych świadczeń normowanych przepisami u.p.s. Wynika to stąd, że zadania samorządu województwa mają bardziej ogólny i pro-gramowy charakter, aniżeli powierzone do wykonywania gminom i powiatom, a ponad-to wymusza ponad-to zasada pomocniczości pomocy społecznej, która wyraża się w takim rozłożeniu zadań i kompetencji między organami administracji publicznej, aby jednost-ka mogła poszukiwać pomocy i oparcia u władz publicznych znajdujących się najbliżej jej miejsca zamieszkania.

Te liczne zadania nałożone na JST w sferze pomocy społecznej wykonywane są przez ich ustawowe organy i za pomocą specjalnie do tego utworzonych jednostek orga-nizacyjnych. U.p.s. nie określa jednak wprost, kto w imieniu gminy, powiatu lub woje-wództwa samorządowego wykonuje zadania z omawianej sfery. Odpowiedzi na to pyta-nie należy wobec tego poszukiwać przy uwzględpyta-nieniu przepisów ustaw samorządowych. Dopiero łączna ich analiza z przepisami u.p.s. pozwala zauważyć, że w imieniu gminy zadania z zakresu pomocy społecznej wykonuje wójt (burmistrz, prezydent miasta) oraz rada gminy (rada miejska, rada miasta), w powiecie starosta, zarząd oraz rada powiatu, a w samorządzie województwa marszałek województwa, zarząd województwa oraz sej-mik województwa.

Jeśli chodzi o zadania przypisane wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) w sferze pomocy społecznej, to zważywszy na regulację art. 30 ust. 2 u.s.g., wójt zobo-wiązany jest do przygotowywania projektów uchwał rady gminy w zakresie pomocy społecznej, jak również do określania sposobu ich wykonywania. Wójt gospodaruje mieniem komunalnym, w tym wykorzystywanym do realizacji zadań pomocy społecznej, wykonuje budżet, który w części dotyczy także pomocy społecznej, oraz zatrudnia i zwal-nia kierowników gminnych ośrodków pomocy społecznej. Przede wszystkim jednak jest on zobligowany, zgodnie z art. 110 ust. 7 u.p.s., do udzielenia kierownikowi ośrodka pomocy społecznej upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w indywi-dualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy. Według art. 110 ust. 8 u.p.s., upoważnienie, o którym mowa w ust. 7 omawianego arty-kułu, może być także udzielone innej osobie na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej. Co się tyczy rady gminy, do jej właściwości w sferze pomocy społecznej należy podejmowanie określonych uchwał w sprawach normowanych przepisami u.p.s.,

w tym uchwał o utworzeniu, przekształceniu czy likwidacji jednostek organizacyjnych w pomocy społecznej, jak również uchwał będących aktami prawa miejscowego. Rada gminy jest też właściwym organem w zakresie rozpoznania skarg na działalność kierow-ników gminnych ośrodków pomocy społecznej, kierowkierow-ników gminnych domów pomocy społecznej oraz pozostałych jednostek organizacyjnych gminy wykonujących zadania z zakresu pomocy społecznej.

Podobnie sytuacja ma się w powiecie. Również organy powiatu posiadają ograni-czone kompetencje w sferze zadań normowanych przepisami u.p.s. Zarządy powiatów wykonują tylko zadania polegające na zatrudnianiu kierowników powiatowych jednostek organizacyjnych oraz nadawaniu tym jednostkom regulaminu (art. 112 ust. 12 u.p.s.)887. Rady powiatów opracowują i wdrażają lokalne programy pomocy społecznej oraz wysłu-chują sprawozdania kierownika powiatowego centrum pomocy społecznej z rocznej działalności centrum, w drodze uchwały powołują także powiatowe jednostki organiza-cyjne wykonujące zadania z zakresu pomocy społecznej888. Starostowie mogą natomiast podejmować decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej.

Również organy samorządu województwa nie dysponują szczególnymi kompeten-cjami w zakresie pomocy społecznej. Sejmiki województw są uprawnione do ustalania zasad częściowego lub całkowitego zwalniania z opłat za pobyt dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej o zasięgu regionalnym889. Mają też obowiązek uchwalania wojewódzkiej strategii rozwoju, której częścią integralną jest strategia rozwoju polityki społecznej. Uchwalają budżet i przyjmują programy z zakresu pomocy społecznej890. Zarządy województw nie mają żadnych własnych uprawnień w sferze pomocy społecznej i jedynie w ramach posiadanych kompetencji ogólnych przygotowują zarówno projekty uchwał sejmiku z zakresu pomocy społecznej, jak i przygotowują i wykonują budżet województwa891. Marszałek województwa dysponuje z kolei uprawnieniami związanymi z kierowaniem do regionalnych domów pomocy społecznej, ustalaniem wysokości opłat za pobyt w nich, ogłaszaniem w wojewódzkim dzienniku urzędowym kosztów utrzyma-nia mieszkańca w regionalnym domu pomocy społecznej892 oraz sprawowaniem nadzoru nad wojewódzkimi samorządowymi jednostkami organizacyjnymi w sferze pomocy społecznej893. 887 S. Nitecki, Komentarz…, s. 833. 888 Ibidem, s. 832–833. 889 Ibidem, s. 243. 890 S. Nitecki, Prawo…, s. 323. 891 Ibidem. 892 S. Nitecki, Komentarz…, s. 243–244.

Wszystkie JST wykonują nałożone na nie zadania w zakresie pomocy społecznej za pomocą aparatu pomocniczego894. Regulacja normująca budowę i organizację aparatu pomocniczego organów JST z zakresu pomocy społecznej znajduje się w rozdziale pierw-szym działu III u.p.s. „Struktura organizacyjna pomocy społecznej” (art. 110–115 u.p.s.). W gminach aparat taki stanowią gminne (miejskie) ośrodki pomocy społecznej895, które są pierwszym i zasadniczym miejscem, do którego udają się osoby znajdujące się w trud-nej sytuacji życiowej896, jako że zajmują się ustalaniem prawa do świadczeń, realizacją zadań polegających na analizie zjawisk wywołujących zapotrzebowanie na świadczenia z zakresu pomocy społecznej oraz koordynacją gminnej strategii rozwiązywania proble-mów społecznych897. W ramach struktury organizacyjnej ośrodka pomocy społecznej może zostać wyodrębniony zespół realizujący jego zadania w zakresie pracy socjalnej i integracji społecznej. Odpowiednikami gminnych ośrodków pomocy społecznej w po-wiatach są powiatowe centra pomocy rodzinie898 (w miastach na prawach powiatu noszą nazwę miejskich ośrodków pomocy społecznej899), do których zakresu działania należy m.in. wspieranie starosty w nadzorowaniu jednostek specjalistycznego poradnictwa oraz ośrodków wsparcia, koordynacja powiatowej strategii rozwiązywania problemów spo-łecznych, czy prowadzenie postępowań administracyjnych z zakresu pomocy społecznej. Powiatowe centrum pomocy rodzinie może zostać połączone z ośrodkiem interwencji kryzysowej. W województwach samorządowych funkcjonują natomiast regionalne ośrod-ki polityośrod-ki społecznej900.

Pracami ośrodka pomocy społecznej, powiatowego centrum pomocy rodzinie oraz regionalnego ośrodka polityki społecznej kierują, w zależności od jednostki organizacyj-nej, ich kierownicy lub dyrektorzy. Co należy jeszcze podkreślić i o czym była mowa, to fakt, że kierownicy ci posiadają upoważnienie do wydawania decyzji administracyjnych

w sprawach świadczeniowych901. Do ich podstawowych obowiązków należy przede

wszystkim zapewnienie prawidłowej realizacji zadań, dla których kierowane przez nich jednostki organizacyjne zostały utworzone. Posiadają oni nie tylko wyłączność do po-dejmowania rozstrzygnięć we wszystkich sprawach dotyczących funkcjonowania kiero-wanych przez nich jednostek902, ale pełnią również funkcję pracodawcy w stosunku do zatrudnionych w nich osób, w rozumieniu przepisów prawa pracy. Przez zapewnienie

894 P. Chmielnicki, Zakres działania i zadania gminy, [w:] Komentarz do ustawy o samorządzie

gmin-nym, P. Chmielnicki (red.), Warszawa 2007, s. 124.

895 I. Sierpowska, Pomoc społeczna jako…, s. 227.

896 Ibidem, s. 228.

897 Ibidem.

898 S. Nitecki, Komentarz…, s. 319 i 832.

899 E. Ura (red.), Prawo…, s. 355.

900 W. Maciejko, P. Zaborniak, op. cit., s. 145.

901 S. Nitecki, Komentarz…, s. 223.

prawidłowej organizacji pracy w kierowanych przez siebie jednostkach wpływają na terminowe podejmowanie decyzji administracyjnych w sprawach świadczeniowych, na podejście podległych im pracowników do adresatów świadczeń z zakresu pomocy spo-łecznej oraz na kształtowanie wizerunku administracji pomocy spospo-łecznej. Innym słowy swoją pracą przyczyniają się oni do budowania i umocnienia zaufania adresatów świad-czeń z zakresu pomocy społecznej do administracji publicznej.

Odnosząc się do struktury organizacyjnej pomocy społecznej w JST, należy jeszcze zwrócić uwagę na zmiany w zakresie jej prawnej organizacji, które przyniosła ustawa z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw903. Otóż na mocy art. 28 tej ustawy zostały do u.p.s. dodane art. 111a, 112a, 113a i 113b904, które wprowadzają możliwość utworzenia, odpowiednio w gminie, powiecie lub województwie, jednostki organizacyjnej pomocy społecznej przez połączenie ich jednostek organizacyjnych pomocy społecznej. Jak stanowi art. 111a u.p.s., jeżeli połą-czenie obejmuje ośrodek pomocy społecznej, inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej działają w ramach tego ośrodka. Zgodnie z art. 112a u.p.s., jeżeli połączenie obejmuje powiatowe centrum pomocy rodzinie, inne jednostki organizacyjne działają w ramach tego centrum. Zgodnie zaś z art. 113a u.p.s., jeżeli połączenie obejmuje regio-nalny ośrodek polityki społecznej, inne jednostki organizacyjne działają w ramach tego ośrodka. W myśl natomiast art. 112 ust. 2 i 3 w związku z art. 113b u.p.s., osoba kieru-jąca jednostką powstałą w wyniku połączenia obowiązana jest spełniać wymagania do kierowania co najmniej jedną prowadzoną dotychczas działalnością realizowaną w po-łączonych jednostkach. Osoby zatrudnione na kierowniczych stanowiskach urzędniczych w jednostce powstałej w wyniku połączenia – z wyłączeniem osoby kierującej jednostką – odpowiedzialne za wykonywanie zadań realizowanych dotychczas w połączonych jednostkach obowiązane są spełniać obowiązujące wymagania dla tych stanowisk. Sta-nowią o tym art. 111a ust. 2 i 3 u.p.s. w związku z art. 113b u.p.s.905

Wprowadzone w 2015 r. zmiany umożliwiają kształtowanie struktur pomocy społecznej w taki sposób, że dopuszczają tworzenie wyspecjalizowanych jednostek

903 Ustawa z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1045).

904 Zgodnie z art. 57 ustawy z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz nie-których innych ustaw wprowadzone na mocy jej art. 28 zmiany do u.p.s. weszły w życie 1 stycznia 2016 r.

905 Omawianą nowelizacją wprowadzono również zmiany do ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, które łączą się z funkcjonowaniem jednostek organizacyjnych pomocy społecznej. Otóż