Obszar sportowy wskazywany jako najwaĪniejszy w kontekĞcie oceny efektywnoĞci zespoáów sportowych wydaje siĊ najprostszy w pomiarze. Wynik sportowy jest caákowicie mierzalny i wyraĪony poprzez bezpoĞrednie wyniki w ramach rozgrywek sportowych, w których uczestniczą badane zespoáy.
Polskie kluby ekstraklasy uczestniczą w trzech rodzajach rozgrywek. Pierwszym i najwaĪniejszym są rozgrywki ligowe które polegają na rozegraniu trzydziestu spotkaĔ w sezonie, na podstawie wyników w tych meczach ustalana jest tabela ligowa, w której kolejnoĞü determinowana jest poprzez liczbĊ punktów zdobytych w poszczególnych spotkaniach. Drugim rodzajem rozgrywek jest Puchar Polski, w którym obowiązuje zasada Īe przegrywający odpada z dalszej rywalizacji i prowadzi do meczu finaáowego, który decyduje o koĔcowym sukcesie. Wyniki uzyskane w rozgrywkach ligowych oraz Pucharze Polski decydują o prawie do uczestnictwa w rozgrywkach pucharowych w Europie. W obecnej sytuacji Mistrz Polski (druĪyna która wygraáa ekstraklasĊ) wystĊpuje w eliminacjach do Ligi
Mistrzów (najbardziej prestiĪowych rozgrywek klubowych na Ğwiecie). Wicemistrz Polski, trzecia druĪyna w tabeli, oraz zdobywca Pucharu przystĊpuje do gry w eliminacjach do drugich w hierarchii rozgrywek Ligi Europy. Gra w rozgrywkach europejskich przynosi znaczące korzyĞci finansowe dla uczestniczących druĪyn.
Warto zwróciü uwagĊ na fakt Īe proste przyjĊcie wyników sportowych jako wyznacznika efektywnoĞci w tym obszarze, moĪe byü mylące. Kluby róĪnią siĊ miĊdzy sobą moĪliwoĞciami finansowo-organizacyjnymi i bezpoĞrednie porównanie ich wyników nie jest adekwatne do sytuacji. Mimo profesjonalizacji polskiej ekstraklasy która dokonuje siĊ w ostatnich latach w dalszym ciągu istnieje duĪa rozpiĊtoĞü w moĪliwoĞciach poszczególnych klubów, a coroczne problemy niektórych uczestników ligi z uzyskaniem licencji na grĊ w ekstraklasie ze wzglĊdów zarówno finansowych jak i organizacyjnych nakazuje staranną ocenĊ poprzez porównanie wyników do ich sytuacji.
Sytuacja organizacyjna klubu ma oczywisty wpáyw na sytuacjĊ zespoáu. WiĊksze Ğrodki finansowe pozwalają na kontraktowanie lepszych zawodników, a takĪe na bardziej rozbudowane przygotowania do sezonu. Sytuacja finansowa klubu wpáywa takĪe na oczekiwania stawiane wzglĊdem zespoáu nie tylko przez sympatyków, ale takĪe przez otoczenie. System rozgrywek ligowych skonstruowany jest w taki sposób Īe na początku sezonu kaĪda z druĪyn ma tyle samo punktów przez co zapewniony taki sam poziom startowy149. Cele stawiane przed sezonem są związane z róĪnymi czynnikami, jednak niejednokrotnie są znacząco modyfikowane w trakcie trwania rozgrywek. Ciekawym zestawieniem czĊsto publikowanym w mediach jest zestawienie stosunku budĪetów klubów do osiąganych wyników – poprzez podzielenie budĪetu jaki klub ma przewidziany na dany sezon przez iloĞü zdobytych punktów, co pozwala nam na oszacowanie iloĞci Ğrodków które poszczególne kluby przeznaczają (oczywiĞcie w przenoĞni) na zdobycie pojedynczego punktu.
149 Wyjątkiem są sytuacje, w których klub zostaá ukarany za záamanie regulaminu ligi, czy teĪ inne niezgodne z zasadami dziaáania, tak jak na przykáad dziaáania korupcyjne, czy teĪ niedotrzymanie formalnych zasad uczestnictwa w rozgrywkach polskiej ekstraklasy.
Przyglądając siĊ pierwszej rundzie sezonu 2010/2011150 w polskiej Ekstraklasie najlepszy wspóáczynnik zdobytych punktów do wysokoĞci budĪetu miaáa Polonia Bytom. Zestawienie przedstawia tabela 6.
Lp. DruĪyna IloĞü punktów
/miejsce w lidze Roczny budĪet w milionach PLN Koszt punktu 1. Polonia Bytom 17/13 10 294000 2. Korona Kielce 25/4 15 300000 3. Jagiellonia Biaáystok 30/1 20 333000 4. Ruch Chorzów 17/14 13 382000 5. Lechia GdaĔsk 23/6 22 478000 6. GKS Beáchatów 23/5 23 500000 7. Arka Gdynia 17/15 18 529000 8. Górnik Zabrze 22/7 25 568000 9. ĝląsk Wrocáaw 20/9 25 625000 10. ZagáĊbie Lubin 19/10 25 658000 11. Polonia Warszawa 20/8 30 750000 12. Wisáa Kraków 27/2 50 926000 13. Widzew àódĨ 18/12 35 972000 14. Legia Warszawa 27/3 65 1204000 15. Cracovia 8/16 23 1437000 16. Lech PoznaĔ 19/11 60 1579000
Tabela 6 Koszt jednego punktu zdobytego w rundzie jesiennej sezonu 2010/2011 polskiej ekstraklasy,
ħródáo: Opracowanie wáasne na podstawie www.eurosport.pl151 i wyników ekstraklasowych
Tabela pokazuje zestawienie budĪetów klubów, oraz iloĞci punktów zdobytych przez nie w rundzie jesiennej ekstraklasy. Opracowując to zestawienie wziĊto pod uwagĊ poáowĊ budĪetu rocznego, jako Īe dotyczy ona poáowy sezonu. Co
150 W analizie danych uwzglĊdniono pierwszą rundĊ sezonu 2010/2011 z powodu zarówno aktualnoĞci, jak i tego Īe poprzedni sezon 2009/2010 byá specyficzny ze wzglĊdu na przebudowĊ obiektów poszczególnych klubów co wpáynĊáo znacząco na ich postawĊ w rozgrywkach.
151 http://www.eurosport.pl/pilka-nozna/orange-ekstraklasa/2010-2011/polonia-bytom-liderem_sto2566149/story.shtml, dostĊp 10 IV 2011.
zrozumiaáe takie zestawienie moĪe sáuĪyü jedynie jako wsparcie do oceny efektywnoĞci zespoáu. Warto zwróciü uwagĊ Īe pierwsza w zestawieniu Polonia Bytom, osiągnĊáa to miejsce gáównie dziĊki niskiemu budĪetowi – we wáaĞciwej tabeli zajmowaáa miejsce czwarte od koĔca mając tyle samo punktów co przedostatnia Arka Gdynia. Kluby z najwyĪszym budĪetem nie miaáy moĪliwoĞü zbliĪyü siĊ nawet do wspóáczynnika osiągniĊtego przez PoloniĊ, z uwagi na ograniczoną liczbĊ punktów – Legia Warszawa wygrywając wszystkie mecze w rundzie co przeáoĪyáoby siĊ na 45 punktów, zapáaciáaby za jeden punkt ponad 700000 záotych. To zestawienie pozwala jednak na inną perspektywĊ w ocenie dokonaĔ poszczególnych zespoáów w rundzie wiosennej. Szczególnie zwraca uwagĊ pozycja Jagiellonii Biaáystok, oraz Korony Kielce, które przy niskich nakáadach osiągnĊáy czoáowe lokaty, a ich postawa w rundzie uznawana byáa powszechnie za najwiĊkszą niespodziankĊ tegorocznego sezonu. Warto teĪ zwróciü uwagĊ na przedostatnią w zestawieniu CracoviĊ, która mimo zapowiedzi lepszych wyników przeĪyáa kompromitującą rundĊ, co moĪna równieĪ zaobserwowaü w stosunku nakáadów do zdobytych punktów.
Druga w lidze a dwunasta w zestawieniu Wisáa Kraków jest przykáadem klubu którego wynik, bĊdący sukcesem dla innych zespoáów, zostaá potraktowany jako poraĪka. Wisáa w przerwie miĊdzy rundami dokonaáa duĪych zmian w skáadzie druĪyny, wymieniając wiĊkszą czĊĞü zawodników. Mimo osiągniĊcia pozycji wicelidera, zarząd klubu zdecydowaá siĊ na potrzebĊ wymiany wiĊkszoĞci skáadu.
Ciekawym zagadnieniem jest wspominana juĪ stabilnoĞü zatrudnienia trenerów. Praca trenera jest uzaleĪniona od wyników, co moĪna wywnioskowaü z tabeli. W tym sezonie jak wspomniano dokonano w polskiej lidze 14 zmian na stanowisku trenera. W klubach z pierwszej ósemki zestawienia tylko dwa kluby dokonaáy wymiany trenerów od początku sezonu152 – Polonia Bytom, gdzie zmiana byáa podyktowana tym, Īe Cracovia wykupiáa poprzedniego trenera, oraz Arka Gdynia gdzie zmiana nastąpiáa dopiero w rundzie wiosennej. Ostatnim klubem który nie dokonaá zmiany na stanowisku pierwszego trenera w tym sezonie jest Legia Warszawa. ZaleĪnoĞü dáugoĞci zatrudnienia od wyników sportowych osiąganych przez zespóá jest oczywista na tym przykáadzie. Interesujące jest jednak, Īe w polskiej
152 Stan na 11 IV 2011 – warto dodaü Īe pozycja trenerów Jagiellonii i Korony jest mocno zagroĪona z uwagi na sáaby początek rundy rewanĪowej.
ekstraklasie wáaĞciciele klubów nie podejmują eksperymentu z dáuĪszym zatrudnianiem trenera i nie pozwalają na spokojne budowanie druĪyny od podstaw. Co jednak jest praktyką obecną w caáej Europie.
Rozpatrując wyniki zespoáów pokazane w powyĪszym zestawieniu interesującym staje siĊ fakt przeĞledzenia ich dalszych losów. Po szeĞciu z piĊtnastu kolejkach rewanĪowej rundy wiosennej ocena tych zespoáów ze wzglĊdu na osiągniĊcia sportowe ulegáa diametralnej zmianie. Pierwsza druĪyna w tabeli po rundzie wiosennej Jagiellonia Biaáystok w pierwszych 6 meczach zanotowaáa zaledwie 5 punktów i zostaáa uznana za statystycznie najgorszy zespóá w Europie wĞród liderów swoich lig po pierwszej rundzie. Szukając przyczyn tego regresu formy, warto zwróciü uwagĊ Īe JagielloniĊ opuĞciá przed rundą rewanĪową reprezentant Polski, a sprowadzony na jego miejsce zawodnik jeszcze w trakcie przygotowaĔ doznaá kontuzji wykluczającej go z gry w rundzie wiosennej. Wpáyw pojedynczego zawodnika, bĊdącego niewątpliwą gwiazdą zespoáu, okazaá siĊ znaczący. Jego trener podkreĞlaá w trakcie wywiadu przeprowadzonego na uĪytek tej pracy, Īe dla niego waĪne są równieĪ indywidualnoĞci. MoĪe to sugerowaü Īe dla Jagiellonii ten zawodnik stanowiá róĪnicĊ miĊdzy dobrą a záą postawą na boisku. Innym elementem moĪe teĪ byü sáabsza postawa drugiego z liderów druĪyny, jej kapitana, który rundĊ wiosenną zacząá w zdecydowanie gorszej formie od pierwszej, co odbiáo siĊ równieĪ na ocenie jego gry.
Drugą druĪyną, która przeĪyáa znaczący regres formy byáa Korona Kielce, czwarta druĪyna po pierwszej rundzie. Seria meczów bez wygranej spowodowaáa Īe zespóá z Kielc w szeĞciu pierwszych wiosennych kolejka zdobyá zaledwie 3 punkty, co jest najsáabszym wynikiem w lidze. Co ciekawe Korona równieĪ przed rundą straciáa istotnego piákarza, kapitana w okolicznoĞciach, które zostaáy uznane za kontrowersyjne, zawodnik zostaá skrytykowany przez trenera. Dodatkowo Korona straciáa równieĪ pierwszego bramkarza, a jego nastĊpca okazaá siĊ mniej skuteczny, co przeáoĪyáo siĊ teĪ na liczbĊ straconych bramek – 15.
W obydwu przypadkach warto zwróciü uwagĊ na odejĞcie podstawowych zawodników, oraz potencjalne problemy interpersonalne w zespoáach. Obie druĪyny stoją w obliczu kryzysu, w obydwu takĪe trenerzy są nominowani przez media do zwolnienia. W obydwu przypadkach moĪna zauwaĪyü jak waĪną rolĊ dla druĪyny odgrywają jednostki, które potrafią poprowadziü caáy zespóá za sobą do wygranych.
Zmiany kadrowe w obu druĪynach nie byáy przeprowadzone na zasadzie utrzymania jakoĞci zawodników. ĩaden z nowych nabytków, zarówno Korony jak i Jagiellonii nie zostali podstawowymi zawodnikami Īadnej z druĪyn.153
Na przeciwlegáym biegunie w tabeli rundy wiosennej znalazáy siĊ dwa krakowskie kluby Cracovia i Wisáa. O ile obecnoĞü Wisáy byáa spodziewana, z racji silnej druĪyny, która po początkowych problemach w sezonie – związanych prawdopodobnie z zaadaptowaniem siĊ do stylu pracy nowego trenera, a takĪe wymianą wiĊkszej czĊĞci skáadu przed sezonem, co mogáo utrudniü zgranie zawodnikom – zaczĊáa zdobywaü punkty juĪ jesienią, zajmując ostatecznie drugie miejsce. DruĪyna zostaáa jeszcze wzmocniona po przerwie zimowej, dziĊki dobrym wynikom w lidze zapewniáa sobie Mistrzostwo Polski przed koĔcem rozgrywek. WáaĞciciel Wisáy traktuje jednak – czemu wielokrotnie dawaá wyraz – tytuá Mistrza Polski jako Ğrodek do celu a nie cel sam w sobie jakim jest awans do prestiĪowych rozgrywek Ligi Mistrzów, co wiąĪe siĊ zarówno z atrakcyjnym widowiskiem sportowym, ale takĪe ze znaczącymi gratyfikacjami z UEFA.154 Dlatego teĪ zdobycie Mistrzostwa z Wisáą nie gwarantuje zadowolenia ze strony wáaĞciciela klubu, który szuka dróg moĪliwoĞci odciąĪenia budĪetu Wisáy i jej sponsora, poprzez dobre wyniki, chcąc przyciągnąü wiĊcej ludzi. Warto zwróciü uwagĊ Īe Wisáa mimo iĪ zajĊáa dobre 2 miejsce w lidze, postanowiáa jeszcze wzmocniü klub kilkoma piákarzami, piĊciu zawodników podpisaáo kontrakty, czterech z nich wystĊpuje regularnie na boisku w pierwszym skáadzie. Wisáa jest równieĪ druĪyną z najwiĊkszą iloĞcią obcokrajowców w skáadzie, na boisku zwykle wystĊpuje ich oĞmiu.
Drugim klubem osiągającym udane wyniki na arenie krajowej w rundzie wiosennej, jest Cracovia, która po kompromitującej rundzie wiosennej w drugiej rundzie zaczĊáa gwaátownie zdobywaü punkty, w szeĞciu meczach rundy rewanĪowej zdobyáa ich wiĊcej niĪ w 15 spotkaniach pierwszej rundy. Cracovia dokonaáa zmiany trenera w trakcie trwania rundy jesiennej, na przeáomie paĨdziernika i listopada. Nowy trener dokonaá rewolucji w skáadzie druĪyny w przerwie zimowej. Do Cracovii doszáo jedenastu nowych zawodników, natomiast opuĞciáo czternastu. Zmiany w zespole byáy gáĊbokie, doĞü powiedzieü Īe pewne miejsce w zespole utrzymaáo 4
153 Stan na 11 IV 2011.
154 UEFA – Union of European Football Associations – Federacja europejskich związków piákarskich, zajmuje siĊ organizacją rozgrywek w ramach pucharów europejskich.
zawodników ze skáadu z rundy jesiennej155. Co ciekawe, nowy trener Cracovii mocniej zaakcentowaá obecnoĞü cudzoziemców w kadrze i w Cracovii w szóstej kolejce ligi wystąpiáo od pierwszej minuty meczu na boisku zaledwie trzech zawodników z polskim paszportem. WczeĞniej równieĪ zawodnicy polscy byli w mniejszoĞci. Efektem zmian w Cracovii jest 11 punktów oraz 10 strzelonych bramek na wiosnĊ, co przy wynikach z rundy jesiennej wydawaáo siĊ niemoĪliwym do osiągniĊcia. Warto zwróciü uwagĊ na osobĊ trenera Cracovii, który pracując wczeĞniej w Polonii Bytom potrafiá zbudowaü druĪyny, osiągające wyniki ponad moĪliwoĞci klubu, co widaü byáo choüby w tabeli stanowiącej podstawy do rozwaĪaĔ w tej czĊĞci pracy.
Reasumując wynik sportowy jest rzeczą mierzalną, odniesienie wyników bezpoĞrednio do budĪetów, jest cennym acz trochĊ mylącym sposobem na ocenianie efektywnoĞci zespoáu. MoĪna stwierdziü Īe kluczowym miernikiem sukcesu sportowego w tym obszarze jest osiąganie zaáoĪonych celów, pamiĊtając jednakĪe, Īe cele bywają modyfikowane zaleĪnie od sytuacji bieĪącej. Cele powinny byü ustalone na poziomie odpowiadającym ambicjom poszczególnych klubów, warto jednak pamiĊtaü, Īe kluby zaczynają z takiego samego poziomu, sport jest dziedziną Īycia która jest nieprzewidywalna, dlatego teĪ zaáoĪenia ponad teoretyczne moĪliwoĞci sportowe, czy organizacyjne, niekoniecznie muszą byü niemoĪliwe do zrealizowania.156 Wynik sportowy pozostaje jednak przy wszystkich tych zastrzeĪeniach najbardziej rozpoznawalnym miernikiem efektywnoĞci zespoáu. Ma to odzwierciedlenie w premiach które otrzymują zawodnicy, ale takĪe wymiar finansowy w postaci nagród ze strony związku i stacji telewizyjnych, które otrzymuje klub. Dlatego teĪ moĪna uznaü bezpoĞredni wynik jako podstawowy sposób oceny efektywnoĞci zespoáu, szczególnie jeĞli zostanie odniesiony do bieĪącej sytuacji klubu sportowego w ramach którego zespóá jest zorganizowany. Jak istotny jest wynik sportowy pokazuje teĪ stabilnoĞü zatrudnienia trenerów, jak zwrócono uwagĊ
155 Dane na podstawie analizy skáadów Cracovii w meczach sezonu 2010/2011.
156 Kanadyjski hokeista polskiego pochodzenia grający w Cracovii Rafaá Martynowski powiedziaá w wywiadzie udzielonym krótko po przyjeĨdzie do Polski, Īe nie rozumie koncepcji grania o drugie miejsce. Optymizm i wiara we wáasne siáy moĪe zdecydowanie poprawiü szanse przedsezonowe, inni hokeiĞci Cracovii podkreĞlali, Īe optymizm i wiara w sukces Martynowskiego i jego kuzyna równieĪ
wczeĞniej specyfiką druĪyn sportowych jest odpowiedzialnoĞü trenera za wyniki zespoáu, kluby osiągające sáabsze rezultaty dokonywaáy znaczących korekt zarówno na stanowisku trenera, jak i zawodników w przerwie miĊdzy rundami. Obserwując zaleĪnoĞü zmian trenera i reorganizacji skáadu zespoáu w polskiej piáce noĪnej, moĪna wysnuü wniosek, Īe wynik jest gáówną przyczyną tych zmian w niemal kaĪdym przypadku.
Wynik sportowy w suchej postaci nie jest jednak jedynym miernikiem efektywnoĞci sportowej, waĪnym czynnikiem jest takĪe styl i widowiskowoĞü gry.
4.2.2. WidowiskowoĞü gry ekstraklasowych druĪyn piákarskich
R. Panfil zwraca uwagĊ Īe jednym ze skáadników produktu klubu sportowego jest styl gry prezentowany przez zespóá sportowy, jego widowiskowoĞü, przekáadająca siĊ na atrakcyjnoĞü medialną157. MierzalnoĞü atrakcyjnoĞci stylu gry moĪe byü kwestią skomplikowaną. CzĊĞü mierników które moglibyĞmy przyjąü za odpowiednie do mierzenia atrakcyjnoĞci widowisk mogą wydaü siĊ kontrowersyjne ze wzglĊdu na wpáyw innych uwarunkowaĔ na ich wielkoĞü. Pierwszym i najprostszym sposobem mierzenia atrakcyjnoĞci widowisk powinna byü frekwencja na meczach druĪyny. Zakáadając Īe odbiorcy chĊtniej oglądają druĪyny grające widowiskowo, moĪna uznaü Īe wysoka frekwencja oznacza druĪynĊ, której styl jest atrakcyjny dla widzów. Frekwencja na stadionach uwarunkowana jednak jest jeszcze innymi czynnikami. Poczynając od czynników powstających niezaleĪnie od klubu i zespoáu, takich jak pogoda, czy pora rozgrywania meczu. Innym istotnym czynnikiem jest obiekt na którym rozgrywane są mecze, moĪna zauwaĪyü wyraĨny wzrost frekwencji na meczach w obliczu oddania nowego stadionu – przykáadowo Cracovia, która sezonie 2010/2011 gra na nowym stadionie – w sezonie 2008/09 ostatnim rozgrywanym na przestarzaáym obiekcie Ğrednia frekwencja oscylowaáa wokóá 4000, w sezonie 2010/2011 od momentu gry na nowym obiekcie Ğrednia frekwencja wzrosáa do 10000. Warto nadmieniü Īe w obydwu sezonach piákarze Cracovii grali o utrzymanie, zajmując wiĊkszą czĊĞü sezonu dolne pozycje w tabeli. Innym Kanadyjczyka Davida Kostucha, miaáa bardzo waĪny wpáyw na sukces caáego zespoáu, jakim byáo zdobycie Mistrzostwa Polski.
oczywistym czynnikiem wpáywającym na frekwencjĊ są wyniki, zespoáy osiągające wyĪsze rezultaty, nawet w sáabszym stylu mogą liczyü na wiĊcej kibiców odwiedzających stadion. Ostatnim elementem godnym wyróĪnienia są ceny biletów, które równieĪ mają swój wpáyw na frekwencjĊ.158
Frekwencja w obliczu tych zastrzeĪeĔ tylko czĊĞciowo moĪe byü miernikiem dla widowiskowoĞci gry, innym wskaĨnikiem mogą byü opinie i komentarze pojawiające siĊ w mediach po meczach druĪyny. Opinie te jednak nie zawsze są obiektywne, czĊsto moĪna zauwaĪyü, Īe duĪe znaczenie przy ocenie poszczególnych zespoáów, mają prywatne sympatie i antypatie dziennikarzy, a takĪe utarte stereotypy o sile i wynikach poszczególnych druĪyn.
Transmisje telewizyjne które przeprowadzane są z meczów poszczególnych druĪyn w telewizji Canal+ (stacja wybiera najbardziej atrakcyjne mecze do transmitowania) mogą byü jeszcze jednym miernikiem atrakcyjnoĞci klubu.
JeĞli wziąü pod uwagĊ frekwencjĊ, opierając siĊ na danych z sezonu 2010/2011 to dane na ten temat obrazuje tabela 7, w której przedstawiona zostaáa frekwencja na meczach rozgrywanych na wáasnych stadionach przez poszczególne kluby ekstraklasy. Pokazana zostaáa frekwencja po rundzie wiosennej, oraz frekwencja po 21 kolejce ekstraklasy.
Jak widaü w zestawieniu nie zawsze wynik sportowy idzie w parze z frekwencją. Dwie pierwsze lokaty w tej swoistej tabeli zajmują druĪyny, których sympatycy mogą siĊ czuü rozczarowani dotychczasowymi wynikami. Zarówno Lech PoznaĔ, jak i Legia Warszawa to druĪyny z aspiracjami siĊgającymi Mistrzostwa Polski, w tym momencie wydaje siĊ, Īe tylko Legia ma iluzoryczne szanse na osiągniĊcie tego sukcesu. Warto zauwaĪyü, Īe niektóre stadiony nie pozwalają na osiągniĊcie wyĪszej frekwencji – stadion w Biaáymstoku i we Wrocáawiu Ğrednio zapeánia siĊ w zasadzie w caáoĞci (odpowiednio 99% i 97%), natomiast o wiele wiĊkszy stadion w Poznaniu niespeána w poáowie (47%). Niektóre stadiony takie jak Cracovii, Wisáy czy Arki zostaáy oddane juĪ w trakcie rozgrywek, w związku z czym kluby te na początku rozgrywek miaáy niĪszą frekwencjĊ159.
158 Szczególnie bilety na najtaĔsze miejsca, najwiĊksze kluby polskiej ekstraklasy stosują niskie ceny biletów na najtaĔsze miejsca, licząc na zbudowanie przywiązania kibiców do klubu.
159 Cracovia i Wisáa zagraáy po dwa mecze na stadionie Hutnika Kraków (mającym okoáo 6000 pojemnoĞci), natomiast Arka graáa caáą rundĊ na Narodowym Stadionie Rugby (ok. 3000 pojemnoĞci).
Tabela 7 Zestawienie frekwencji na meczach klubów ekstraklasy.
ħródáo: Opracowanie wáasne na podstawie danych z portali www.90minut.pl i www.sportowefakty.pl
Wpáyw atrakcyjnoĞci widowisk moĪna zauwaĪyü wyraĨnie na przykáadzie Korony Kielce – druĪyna zaczĊáa graü sáabiej i frekwencja drastycznie spadáa, Cracovia natomiast zanotowaáa spory wzrost, áączący siĊ z uporczywą walką o utrzymanie i wyraĨnym podniesieniem jakoĞci gry. Frekwencja jak stwierdzono na początku nie jest idealnym wyznacznikiem, ale biorąc pod uwagĊ fakt, Īe podstawowym zadaniem zespoáu sportowego jest przyciąganie kibiców poprzez dostarczanie widowisk sportowych, pozostaje istotnym elementem oceny jego efektywnoĞci.
Ciekawym zagadnieniem jest takĪe ocena atrakcyjnoĞci gry zespoáu przez dziennikarzy, te zestawienia pozostają zwykle doĞü zbliĪone do siebie, dlatego za przykáadowe posáuĪy zestawienie przygotowane przez redakcjĊ www.sportowefakty.pl która prowadzi tego rodzaju klasyfikacjĊ, oceniając atrakcyjnoĞü wystĊpów poszczególnych druĪyn po kaĪdej kolejce. KlasyfikacjĊ pokazuje tabela 8. Lp. Klub Frekwencja po 21 kolejce Frekwencja po rundzie jesiennej 1. Lech PoznaĔ 20195 19135 2. Legia Warszawa 18732 19204 3. Wisáa Kraków 13870 13000 4. Korona Kielce 9857 11.093 5. Cracovia Kraków 9103 8257 6. Widzew àódĨ 8875 9106 6. Górnik Zabrze 8875 8800 8. ĝląsk Wrocáaw 8080 8114 9. KGHM ZagáĊbie Lubin 7389 7892 10. Lechia GdaĔsk 7132 7339 11. Ruch Chorzów 6370 6500 12. Jagiellonia Biaáystok 5920 5885 13. Arka Gdynia 5065 3032 14. Polonia Warszawa 4566 4658 15. Polonia Bytom 3800 3947 16. PGE GKS Beáchatów 3609 3862
Lp DruĪyna Suma ocen 1 Wisáa Kraków 74,5 2 ĝląsk Wrocáaw 72,5 3 Lechia GdaĔsk 70,0 4 GKS Beáchatów 69,5 - Jagiellonia Biaáystok 69,5 6 Górnik Zabrze 68,5 7 Korona Kielce 66,5 8 Widzew àódĨ 66,0 9 Lech PoznaĔ 65,5 - Legia Warszawa 65,5 - Polonia Warszawa 65,5 12 Ruch Chorzów 64,5 13 ZagáĊbie Lubin 63,0 14 Cracovia 62,5 15 Polonia Bytom 60,0 16 Arka Gdynia 58,0
Tabela 8 ocena poszczególnych druĪyn wedáug www.sportowefakty.pl160 ħródáo: Opracowanie wáasne na podstawie danych z portalu sportowe fakty
Jak widaü pozycja w tabeli nie zawsze zgodna jest z pozycją w przytoczonym rankingu, Szczególną uwagĊ zwraca niska pozycja Legii Warszawa, co moĪe znowu wynikaü z wysokich oczekiwaĔ wobec tej druĪyny. Wynik meczu zawsze bĊdzie wpáywaá na ocenĊ atrakcyjnoĞci spotkania. Wiele znanych osób związanych ze sportem, Īe po dwóch tygodniach od meczu nikt nie pamiĊta stylu, wszyscy pamiĊtają wynik. Ranking ten nie jest oczywiĞcie wiąĪący, ale pozwala zwróciü uwagĊ na