Blok „Edukacja” rozpoczyna pytanie „Czy według Ciebie istnieje konieczność edukacji na temat zagrożeń czyhających we współczesnym świecie na młodzież?”. Młodzież miała trzy opcje wyboru. Zadowala fakt, że ponad 70% respondentów dostrzega potrzebę edukacji w tym zakresie. Możemy rozpatrywać to w dwojaki sposób:
¨ uczniowie uważają, że istnieje konieczność edukacji w zakresie bezpieczeń-stwa, ponieważ wiedzą, że zapewnienie poczucia bezpieczeństwa jest bardzo ważne i wiedza na ten temat może przydać się zawsze, w bardzo różnych oko-licznościach;
¨ uczniowie uważają, że istnieje konieczność edukacji w zakresie bezpieczeń-stwa, ponieważ uważają, że dotychczas nie uzyskali wiedzy na poziomie, któ-ry by ich satysfakcjonował.
Niepokojący może być fakt, iż 14% ankietowanych nie dostrzega konieczności edukacji w zakresie bezpieczeństwa, a kolejne 14% nie jest w stanie określić, czy taka edukacja jest potrzebna czy też nie.
Następne pytanie pozwala zorientować się, czy w polskich szkołach rzeczywiście odbywają się zajęcia poruszające tematykę zagrożeń dotykających młodych ludzi, jak jest to założone w podstawie programowej systemu szkolnictwa. 89% ankietowa-nych informuje, że w jego szkole odbywają się zajęcia z zakresu bezpieczeństwa. Za-skakujący jest fakt, że 11% respondentów twierdzi, iż takie zajęcia się nie odbywa-ją. Skoro edukacja dla bezpieczeństwa jest obowiązkowa, pojawia się pytanie, jakie
treści są przedstawiane na zajęciach, jeśli nie te, które dotyczą zagrożeń, na które szczególnie narażona jest młodzież.
Poprzednie pytanie stwierdza wyłącznie fakt dotyczący tego, czy zajęcia na te-mat zagrożeń dotykających ludzi młodych są przeprowadzane czy też nie. Kolejne pytanie daje pełniejszy obraz edukacji dla bezpieczeństwa. Na to pytanie odpowia-dały wyłącznie osoby, które przyznały, że w ich szkołach odbywają się zajęcia na temat zagrożeń. Aż 76% ankietowanych uważa, że przekazywana im wiedza jest nie-wystarczająca. W tym miejscu po raz kolejny nasuwa się pytanie, jakie treści są po-ruszane na zajęciach, jeśli nie te, którymi powinni być najbardziej zainteresowani? Tylko 14% młodych ludzi uważa, że informacje, które są im przekazywane w szkole są wystarczające. Może to wynikać z faktu, że rzeczywiście zajęcia są prowadzone na wysokim poziomie i mają charakter kompleksowy. Istnieje również możliwość, że
Rys. 6. Czy istnieje potrzeba edukacji w zakresie bezpieczeństwa?
Źródło: opracowanie własne
Rys. 7. Organizacja zajęć o tematyce bezpieczeństwa w szkołach jest konieczna
osoby, które udzieliły twierdzącej odpowiedzi na to pytanie, to jednostki, które uwa-żają, że ich wiedza w tym temacie jest już tak obszerna, że nie potrzebują poszerzać swoich kompetencji w tym zakresie. Analizując odsetek osób, które nie potrafią zde-finiować bezpieczeństwa, a mimo to oceniają swoją wiedzę bardzo wysoko, należy powrócić do rozważań, z czego wynika lekceważące podejście do tematyki zagrożeń wśród młodzieży. Ostatnia grupa osób, to 10% ankietowanych, którzy nie potrafią ocenić, czy zajęcia, których są uczestnikami, poruszają temat w sposób wszechstron-ny i spełniający ich oczekiwania.
W dzisiejszym świecie młodzi ludzie są często zagubieni, toną pod natłokiem in-formacji, nowych technologii i możliwości. Trudno jest im czasem rozróżnić co rze-czywiście jest przydatne, a co może zaszkodzić. Młodzież często nieświadomie wpa-da w tarapaty, których konsekwencje mogą być bardzo poważne i nieodwracalne. Zagrożeń nie da się wyeliminować, ale można i trzeba je ograniczać. Młodzi ludzie najpierw szukają autorytetów w rodzinie, wśród znajomych, nauczycieli i wycho-wawców. Niestety, kontakt z rodziną bywa często ograniczony, a brak wzajemnych rozmów degraduje rodziców do roli „strażników domowych”.
Ankietowani mieli do wyboru sześć opcji. Obraz pedagoga w polskiej szkole nie do końca jest pozytywny, na co wskazują odpowiedzi respondentów. Pedagog nie jest w stanie zająć się osobistymi problemami każdego młodego człowieka, co w rezultacie ukazuje go również jako strażnika, wygłaszającego kazania na temat nieobecności na lekcjach lub pomalowania ławki na przerwie. Psycholog szkolny mógłby być właściwą osobą do prowadzenia takich zajęć, co wskazali ankietowa-ni, jednak należałoby im wyjaśnić, na czym polegają różnice między tymi dwiema funkcjami, bowiem często sprawia to trudność. Poza wymienionymi autorytetami jest jeszcze jeden, który wydaje się być kluczowym w dziedzinie wychowania mło-dzieży w zakresie bezpieczeństwa. Według zdecydowanej większości respondentów autorytetem i najbardziej odpowiednią osobą w kwestii edukacji o zagrożeniach dla
Rys. 8. Czy informacje przekazywane w zakresie bezpieczeństwa są wystarczające?
tak nie wiem
młodzieży są funkcjonariusze związani z zapewnianiem bezpieczeństwa i porządku publicznego. Może to wynikać z tego, że funkcjonariusze Policji lub straży miejskiej ubrani w swoje uniformy są postrzegani przez innych jako lepsi, inteligentniejsi, bar-dziej uczciwi i barbar-dziej pomocni od osób ubranych po cywilnemu. Mundur wzbudza respekt, ale decydującym czynnikiem w tej kwestii jest doświadczenie funkcjonariu-szy, co w większym lub mniejszym stopniu pozwala funkcjonariuszom dotrzeć do młodych umysłów. Wydaje się, że prowadzenie zajęć w szkołach średnich na temat współczesnych zagrożeń przez takie osoby byłoby bardzo dobrym pomysłem.
Kolejne pytanie z bloku „Edukacja”, które dotyczy organizowania przez szkołę zajęć w zakresie wiedzy o zagrożeniach pozwala utwierdzić w przekonaniu, że mło-dzież wykazuje zainteresowanie zajęciami z funkcjonariuszami różnych instytucji związanych z zapewnianiem bezpieczeństwa i porządku publicznego, bowiem nie-mal 100% odpowiedzi było za przeprowadzeniem tego typu lekcji w swoich szkołach. W tym miejscu nasuwa się pewne pytanie. Czy jeśli takie spotkania byłyby organizo-wane znacznie częściej, to czy młodzież podeszłaby do tematu bezpieczeństwa bar-dziej poważnie aniżeli lekceważąco, jak wynika to z odpowiedzi na temat dotyczący edukacji i zagrożeń? Na pewno warto pokusić się o wprowadzenie takiego wariantu w program kształcenia młodzieży.
Istotną rolę odgrywa również sposób, w jaki przeprowadzane są zajęcia. Ostatnie pytanie dotyczące edukacji o zagrożeniach dotyczy właśnie najbardziej atrakcyjnej formy zajęć. Respondenci mieli do wyboru edukację przez gry i zabawy, filmy,
poga-Rys. 9. Kto według Ciebie powinien prowadzić w Twojej szkole zajęcia dotyczące zagrożeń czyhających na młodych ludzi we współczesnym świecie?
psycholog sz kolny wychowawca pedagog szko lny nauczyciel – realizator praktyk i
danki i inne. Jak się okazało, prawie połowa, bo 40% osób uznało za najciekawszą opcję edukację poprzez wyświetlanie filmów. Na drugim miejscu, odpowiedź wy-brana przez 20% ankietowanych, znajduje się edukacja przez gry i zabawy, następnie pogadanki, a na ostatnim miejscu wykłady. Wydaje się to logiczne, bowiem wykłady kojarzone są ze zwykłą lekcją, a ta z kolei z czymś mało interesującym i przymuso-wym.
Rys. 10. Jaka forma spotkań odpowiadałaby Tobie najbardziej?
gry i zabaw y
pogadanki
Źródło: opracowanie własne