Regionalny Pogram Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013

(RPO WD)²²⁷ stanowi podstawę realizacji strategicznych przedsięwzięć przygotowanych przez dolnośląskie jednostki samorządu terytorialnego oraz inne jednostki publiczne i prywatne, możliwe do realizacji ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

227 Dokument przyjęty przez Komisję Europejską w dniu 13 grudnia 2011r. K(2011) 9362 zmieniającą decyzję K(2007) 4207 w sprawie przyjęcia programu operacyjnego w ramach pomocy wspólnotowej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego objętego celem Konwergencji dla regionu Dolny Śląsk w Polsce (CCI 2007PL161PO005) oraz Uchwałą Zarządu Województwa Dolnośląskiego nr 748/III/07 z dn. 25 września 2007r.

z późn. zm.

191

Realizowane zadania zmierzały do zmniejszenia dysproporcji ekonomicznych, społecznych i terytorialnych w regionie.

Cele Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 zakładały podniesienie poziomu życia mieszkańców Dolnego Śląska oraz poprawę konkurencyjności regionu przy respektowaniu zasad zrównoważonego rozwoju. Zostały one ustalone zgodnie ze Strategią Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 r., wpisują się też w cele i priorytety Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia²²⁸. Na podstawie celu ogólnego RPO WD zostały opracowane cele szczegółowe²²⁹:

wzrost aktywności gospodarczej opartej o wiedzę i innowacyjność,

rozwój infrastruktury służącej poprawie jakości środowiska, warunków inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej,

poprawa bytu mieszkańców i wzrost konkurencyjności regionu poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury społecznej.

Osiągnięcie wyznaczonych celów szczegółowych Regionalnego Programu Operacyjnego, a tym samym i celu głównego, możliwe będzie dzięki realizacji działań ujmowanych w ramach poszczególnych priorytetów. Każdy z nich bezpośrednio bądź pośrednio powiązany jest z hierarchiczną strukturą celów RPO.

Środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego przeznaczone na współfinansowanie projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego podzielono na 10 Priorytetów. Środki te służą rozwojowi gospodarczo-społecznemu obszarów zidentyfikowanych do wsparcia w województwie dolnośląskim oraz przeznaczone są na wsparcie techniczne Instytucji Zarządzającej oraz Dolnośląskiej Instytucji Pośredniczącej (por. rys. 4.3.)

228 Szczegółowy Opis Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 (Uszczegółowienie RPO WD) - Załącznik do Uchwały nr 4897/IV/13 Zarządu Województwa Dolnośląskiego z dnia 29 października 2013 r., s. 5-6.

229 Regionalny Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 przyjęty przez Komisję Europejską w dniu 13 grudnia 2011 r. K (2011) 9362 zmieniającą decyzję K(2007) 4207 w sprawie przyjęcia programu operacyjnego w ramach pomocy wspólnotowej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego objętego celem Konwergencji dla regionu Dolny Śląsk w Polsce (CCI 2007PL161PO005) oraz Uchwałą Zarządu Województwa Dolnośląskiego nr 748/III/07 z dn. 25 września 2007 r. z późn. zm. s. 103.

192 Rysunek 4.3. Wkład wspólnotowy w mln Euro oraz % udziału w Programie

Źródło: opracowanie własne na podstawie zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, UMWD, Wrocław, 2011.

Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 jest realizowany przy zaangażowaniu łącznie 1 576,7 mln euro. Na kwotę tę składa się 1 240,2 mln euro środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, 205,4 mln euro środków publicznego wkładu krajowego oraz 131,1 mln euro wkładu prywatnego. Wartość funduszy przeznaczonych na poszczególne osie priorytetowe przedstawiono w tabeli 4.2.

Tabela 4.2. Wartość środków przeznaczonych na priorytety w ramach RPO WD na lata 2007-2013 w zł.

Priorytet Ogółem Środki

publiczne

Środki wspólnotowe

Krajowy wkład

publiczny Prywatne Przedsiębiorstwa i

innowacyjność 488 123 356 349 601 642 297 842 736 51 758 906 138 521 714 Społeczeństwo

informacyjne 121 102 598 117 453 411 97 051 591 20 401 820 3 649 187 Transport 476 423 562 472 291 254 273 196 914 199 094 340 4 132 308 Środowisko i

bezpieczeństwo ekologiczne

153 277 302 151 277 302 128 759 928 22 517 374 2 000 000 Energetyka 69 488 182 44 193 875 36 394 347 7 799 528 25 294 307 Turystyka i kultura 155 379 487 151 679 487 108 479 487 43 200 000 3 700 000 Edukacja 141 551 401 136 551 401 99 050 316 37 501 085 5 000 000

Zdrowie 63 722 970 60 722 970 52 722 970 8 000 000 3 000 000

Miasta 153 314 159 137 111 331 107 160 013 29 951 318 16 202 828

Pomoc techniczna 46 500 929 46 500 929 39 525 790 6 975 139 -

Źródło: opracowanie własne na podstawie zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, UMWD, Wrocław, 2011.

193

Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2103 oprócz środków finansowych zawiera główne kierunki lokowania tych środków zgodnie z przyjętymi zasadami polityki rozwoju w ramach szczegółowych działań (por. tab. 4.3).

Tabela 4.3. Dotacje unijne w ramach RPO na lata 2007-2013

PRIORYTET PRZYKŁADOWE RODZAJE PROJEKTÓW

- inwestycje w zakresie infrastruktury działalności badawczo-rozwojowej prowadzonej na rzecz przedsiębiorstw terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia;

- budowa, rozbudowa regionalnych i lokalnych szerokopasmowych i bezpiecznych sieci, zwłaszcza na obszarach wiejskich i małych miast;

- rozwój bezpiecznych systemów transmisji danych z wykorzystaniem nowoczesnych technologii;

- tworzenie publicznych punktów dostępu do Internetu jako uzupełnienie sieci;

- tworzenie nowych i udoskonalanie istniejących usług i aplikacji pozwalających na sprawny system obsługi obywateli i podmiotów gospodarczych;

-jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia; pasażerskiego taboru kolejowego wykorzystywanego do dolnośląskich przewozów regionalnych;

- poprawa stanu infrastruktury kolejowej

- budowa obwodnic miast i miejscowości oraz poprawa połączeń tranzytowych przez miasta, w których występuje duże natężenie ruchu;

-jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia;

Priorytet 4

„Środowisko i bezpieczeństwo

ekologiczne”

-- budowa i rozbudowa nowoczesnych obiektów obsługujących do 150 tys. mieszkańców zajmujących się zbiórką, segregacją, składowaniem, recyklingiem, unieszkodliwianiem różnego typu odpadów;

- likwidacja „dzikich wysypisk śmieci” zwłaszcza na obszarach turystycznych czy uzdrowiskowych oraz objętych ochroną;

- rekultywacja składowisk szczególnie zagrażających środowisku.

- budowa i modernizacja oczyszczalni ścieków;

- budowa i modernizacja sieci wodociągowej i kanalizacyjnej;

- działania z zakresu racjonalnego gospodarowania wodą, zwłaszcza na obszarach wiejskich i terenach objętych ochroną, np. siecią Natura 2000 oraz na terenach turystycznych czy uzdrowiskowych.

-jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia;

- jednostki organizacyjne jednostek samorządu

- inwestycje dotyczące budowy, przebudowy i rozbudowy sieci dystrybucji ciepła;

- przedsiębiorcy;

194 m.in. pijalni wód oraz rewitalizacji parków;

- promowanie dolnośląskiego produktu uzdrowiskowego poprzez przygotowanie materiałów promocyjnych i ich rozpowszechnianie z wykorzystaniem skutecznych kanałów dystrybucji i narzędzi marketingowych

„Turystyka aktywna”

- przedsięwzięcia dotyczące opracowywania i wdrażania koncepcji z zakresu rozwoju infrastruktury niezbędnej do uprawiania aktywnych form turystyki, między innymi:

narciarskiej, górskiej, rowerowej, pieszej i wodnej.

„Turystyka biznesowa”:

- tworzenie nowych oraz rozwój istniejących centrów wystawienniczych i kongresowych zdolnych obsłużyć imprezy o charakterze co najmniej regionalnym;

- promocja i marketing regionu jako atrakcyjnego miejsca dla organizacji kongresów, konferencji, wystaw gospodarczych oraz innych imprez biznesowych.

„Turystyka kulturowa”:

- projekty umożliwiające jak najszersze udostępnianie obiektów dziedzictwa kulturowego;

- przedsięwzięcia przyczyniające się do poprawy stanu obiektów zajmowanych przez instytucje kultury i polegające na doposażeniu w sprzęt niezbędny do prawidłowego funkcjonowania.

- jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia;

- budowa i modernizacja obiektów infrastruktury edukacyjnej oraz naukowo-badawczej powiązanej z dydaktyką (szkoły wyższe);

- budowa i modernizacja obiektów sportowych funkcjonujących przy szkołach wyższych oraz bazy socjalnej, takiej jak akademiki, bursy, stołówki;

- inwestycje dotyczące przedszkolnych oraz szkolnych obiektów dydaktycznych i socjalnych, laboratoriów dydaktycznych, sal do praktycznej nauki zawodu w szkołach ponadgimnazjalnych, centrów kształcenia praktycznego, bibliotek, obiektów sportowych wykorzystywanych w systemie edukacyjnym modernizacja istniejącej infrastruktury jest ekonomicznie nieuzasadniona;

- projekty polegające na wyposażeniu placówek ochrony zdrowia w aparaturę i sprzęt medyczny.

- zakłady opieki zdrowotnej

- odnowienie następujących głównych elementów konstrukcji budynku: dachu, elewacji zewnętrznej, stolarki okiennej i drzwiowej, klatki schodowej, korytarzy wewnętrznych / zewnętrznych, wejścia i elementów jego konstrukcji zewnętrznej, windy;

- instalacje techniczne budynku;

- działania w zakresie oszczędności energetycznej;

- jednostki samorządu

Źródło: opracowanie własne na podstawie zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, UMWD, Wrocław, 2011.

W priorytetach od 1 do 9 ujętych w Regionalnym Programie Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 aplikowały różne podmioty oraz instytucje, które zamierzają realizować projekty przyczyniające się do rozwoju regionu. Zainteresowanie

195

wnioskowaniem o środki wśród beneficjentów było bardzo duże. Świadczy o tym wartość złożonych wniosków po ocenie formalnej, która znacznie przekracza dostępną środki przeznaczoną na realizację Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013. Natomiast wartość środków EFRR została zatwierdzona w 2020 umowach o dofinansowanie projektów i stanowi 96,78% kwoty przeznaczonej na Program. Wolniej przebiegał proces zatwierdzania wniosków o płatność i wypłacania środków beneficjentom i stanowił 69,52% wartości programu. Wynika to z tego, iż realizacja projektów będzie trwała do końca 2015 roku (por. rys. 4.4).

Rysunek 4.4. Realizacja zobowiązań UE w ramach programu RPO WD w tys. zł. w latach 2007-2013

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z MRR z KSI SIMIK 2007-2013 – stan na 31 grudnia 2013 r.

Biorąc pod uwagę stan realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 należy rozpatrywać go w następujących etapach:

a) Wnioski o dofinansowanie (po ocenie formalnej)

Od momentu uruchomienia Programu pozytywnie pod względem formalnym oceniono 3240 wniosków o dofinansowanie o wartości ogółem 13,779 mld zł, w tym wnioskowane dofinansowanie ogółem 7,212 mld zł (dofinansowanie ze środków EFRR 6,914 mld zł i środków budżetu państwa 298 mln zł). Wartość dofinansowania z EFRR we wnioskach po ocenie formalnej stanowi 134,12% alokacji Programu²³⁰ (por. rys. 4.5).

230 Sprawozdanie okresowe z realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 zatwierdzone przez Komitet Monitorujący uchwałą nr 95/14 z dnia 12 marca 2014 r., s. 9

196 Rysunek 4.5. Środki z EFFF we wnioskach o dofinansowanie w ramach RPO WD w tys. zł.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z MRR z KSI SIMIK 2007-2013 – stan na 31 grudnia 2013 r.

Największe zainteresowanie wnioskami o dofinansowanie było w ramach Priorytetu 1

„Przedsiębiorczość i Innowacyjność” ze względu na prawie przekroczoną dwukrotność dostępnych środków w tym priorytecie. Głównie beneficjentami są przedsiębiorcy, którzy na Dolnym Śląsku chcą wdrażać innowacje zarównano poziomie przedsiębiorstwa jak i regionu.

Dużym koncentracją wśród beneficjentów cieszy się Priorytet 6, którego wartość dofinansowania z EFRR wynosi 710 mln zł we wnioskach pozytywnie ocenionych, co stanowi 157,67% dostępnych środków. W przypadku Priorytetu 7, 8, 9 przekroczenie przeznaczonej kwoty w porównaniu ze złożonymi wnioskami o dofinansowanie przez beneficjentów waha się od 120% do 130%. W priorytecie 2,3,4,5 dostępna kwota nieznacznie przekracza wartość złożonych wniosków o dofinansowanie.

b) Umowy o dofinansowanie

Narastająco od momentu uruchomienia Programu podpisano/wydano 2 020 umów/decyzji o dofinansowanie, o wartości dofinansowania ogółem 5,132 mld zł, w tym dofinansowanie z EFRR 4,989 mld zł, co stanowi 96,78% dostępnej kwoty w ramach Programu Przyznano również dofinansowanie z budżetu państwa w wysokości 144 mln zł. W celu wykorzystania zaplanowanych środków w ramach RPO należy przyśpieszyć proces podpisywania umów.

Natomiast w celu usprawnienia procesu podpisywania umów należy ogłosić dodatkowo nowe

197

konkursy w niektórych działaniach oraz poprzesuwać środki pomiędzy priorytetami. Proces podpisywania umów w ramach poszczególnych priorytetów przedstawiono na rysunku 4.6.

Rysunek 4.6. Środki z EFFF w umowach/decyzjach o dofinansowanie w ramach RPO WD w tys. zł.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z MRR z KSI SIMIK 2007-2013 – stan na 31 grudnia 2013 r.

Od momentu uruchomienia Programu podpisano:

677 umów, w których wartość dofinansowania z EFRR wynosiła 1,143 mld zł, co stanowi 92,60% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 1,

80 umów, w których wartość dofinansowania z EFRR wynosiła 401 mln zł, co stanowi 98,80% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 2,

75 umów, w których wartość dofinansowania z EFRR wynosiła 1,140 mld zł, co stanowi 99,95% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 3,

152 umowy, w których wartość dofinansowania z EFRR wynosiła 526 mln zł, co stanowi 98,41% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 4,

72 umowy, w których wartość dofinansowania z EFRR wynosiła 105 mln zł, co stanowi 68,62% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 5. Wartość środków z budżetu państwa w zawartych umowach wynosi 13 mln zł,

240 umów, w których wartość dofinansowania z EFRR wynosiła 448 mln zł, co stanowi 99,41% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 6,

79 umów, umów, w których wartość dofinansowania z EFRR wynosiła 409 mln zł, co stanowi 100,48% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 7,

podpisano 90 umów, w których wartość dofinansowania z EFRR wynosiła 217 mln zł, co stanowi 100,35% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 8,

198

podpisano 422 umowy, w których wartość dofinansowania z EFRR wynosiła 447 mln zł, co stanowi 99,86% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 9. Wartość środków z budżetu państwa w zawartych umowach wynosi 138 mln zł.

c) Wnioski o płatność

Od początku realizacji Programu zatwierdzono 10 364 wnioski o płatność, w których beneficjenci wykazali wydatki kwalifikowalne na kwotę 5,795 mld zł, w tym dofinansowanie z EFRR 3,618 mld zł, co stanowi 70,19% dostępnej kwoty w ramach programu²³¹. Stan zaawansowania procesu zatwierdzania wniosków o płatność w ramach poszczególnych priorytetów przedstawia rysunek 4.7.

Rysunek 4.7. Środki z EFFF we wnioskach o płatność w ramach RPO WD w tys. zł.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z MRR z KSI SIMIK 2007-2013 – stan na 31 grudnia 2013 r.

W ramach wniosków o płatność w ramach poszczególnych priorytetów zatwierdzono:

3458 wniosków o płatność na kwotę dofinansowania z EFRR 821 mln zł, co stanowi 66,52% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 1,

469 wniosków o płatność na kwotę dofinansowania z EFRR 149 mln zł, co stanowi 36,80% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 2,

536 wniosków o płatność na kwotę dofinansowania z EFRR 835 mln zł, co stanowi 73,23% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 3,

231 Sprawozdanie okresowe z realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 op. cit., s 16.

199

719 wniosków o płatność na kwotę dofinansowania z EFRR 391 mln zł, co stanowi 73,10% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 4,

189 wniosków o płatność na kwotę dofinansowania z EFRR 15 mln zł, co stanowi 9,93% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 5,

1 369 wniosków o płatność na kwotę dofinansowania z EFRR 378 mln zł, co stanowi 83,99% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 6,

532 wnioski o płatność na kwotę dofinansowania z EFRR 395 mln zł, co stanowi 97,11% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 7,

555 wniosków o płatność na kwotę dofinansowania z EFRR 191 mln zł, co stanowi 88,40% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 8,

1 954 wnioski o płatność na kwotę dofinansowania z EFRR 336 mln zł, co stanowi 75,01% dostępnej kwoty w ramach Priorytetu 9.

d) Płatności

Od początku realizacji Programu przekazano beneficjentom 3,656 mld zł (ze środków EFRR 3,584 mld zł oraz budżetu państwa 73 mln zł). Wykorzystanie środków w ramach programu w przekazanych płatnościach na rzecz beneficjentów stanowi 69,52%²³² (por. rys. 4.8.)

Rysunek 4.8. Środki z EFRR w płatnościach na rzecz beneficjentów w ramach RPO WD w tys. zł.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z MRR z KSI SIMIK 2007-2013 – stan na 31 grudnia 2013 r.

232 Sprawozdanie okresowe z realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, op. cit., s. 20.

200

Najwięcej środków wypłacono beneficjentom w ramach Priorytetu 6, 7 i 8 - ponad 80%

dostępnych środków. Wynika to z faktu, iż w pierwszej kolejności zostały ogłoszone konkursy na działania w ramach Priorytetów 6, 7, 8 i większość projektów została już zrealizowana i zakończona. Ponadto 60% dostępnej alokacji została wypłacona w ramach Priorytetu 1, 3, 4, 9. Najmniej środków zostało wypłaconych w ramach Priorytetu 2 i 5.

Beneficjenci tj.: gminy, powiaty oraz i ich jednostki organizacyjne, przedsiębiorstwa w ramach RPO WD na lata 2007-2013 zawsze starali się pozyskać fundusze na różnego rodzaju przedsięwzięcia. Jest to sposób na częściowe rozwiązanie problemów polityki lokalnej oraz dążenie do podniesienia jakości życia mieszkańców.

W dokumencie Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wroclaw University of Economics and Business (Stron 157-167)