Skala wykorzystania środków EFRR

1 maja 2004 r. Polska, wstępując w struktury Unii Europejskiej, uzyskała pełne prawo do korzystania ze wsparcia ze środków funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności.

Wymogiem dla uzyskiwania dofinansowania dla krajów członkowskich Unii Europejskiej ze strony funduszy strukturalnych było przygotowywanie programów operacyjnych horyzontalnych i sektorowych bądź też rozwoju regionalnego.

Programy operacyjne mają za zadanie przekształcenie ogólnej strategii rozwoju państwa i regionu w "priorytety", "działania" oraz w plan finansowy. Każdy z programów operacyjnych składa się zatem z priorytetów i działań, które szczegółowo określają sposób osiągnięcia celów i strategii określonych w Narodowym Planie Rozwoju oraz w Narodowych Strategicznych Ramach Odniesienia. Ponadto program operacyjny zawiera:

skwantyfikowane cele,

ocenę przewidywanego oddziaływania,

opis działań planowanych dla wdrażania priorytetów,

plan finansowy wyszczególniający dla każdego priorytetu i roku

alokację finansową z poszczególnych funduszy strukturalnych, Europejskiego Banku Inwestycyjnego, innych instrumentów finansowych

całkowitą sumę środków publicznych i prywatnych związanych z udziałem każdego z funduszy.

opis działań związanych z zarządzaniem programem (w tym wskazanie instytucji zarządzającej), opis systemów monitoringu i oceny, określenie zasad transferu środków finansowych oraz określenie zasad kontroli programu operacyjnego.

Na realizację działań wdrażanych w ramach Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006 została przyznana Polsce kwota ponad 12,8 mld euro. Alokacja przewidziana na realizację NPR 2004-2006 obejmowała współfinansowanie siedmiu programów operacyjnych w wysokości 8,27 mld euro, współfinansowanie dwóch Inicjatyw Wspólnotowych (Interreg III A oraz Equal) w wysokości 0,35 mld euro oraz Środki Funduszu Spójności (wspierającego największe projekty w dziedzinie środowiska i inwestycje transportowe) w kwocie 4,18 mld euro, (por. rys. 3.2)¹⁷⁴.

174 Ocena postępów Polski w zakresie spójności z Unią Europejską, Raport Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2007, s. 112.

129 Rysunek 3.2. Struktura Udzielonego dofinansowanie z UE według programów operacyjnych, inicjatyw, Funduszu Spójności

Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportu o rozwoju i polityce regionalnej, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2007.

Podział programów operacyjnych w okresie programowania 2004-2006 wraz ze wskazaniem z jakiego funduszu są współfinansowane działania założonego do realizacji przedstawiono w tabeli 3.4, a cele i priorytety oraz działania w tabeli 3.5.

Tabela 3.4. Programy Operacyjne i fundusze strukturalne w latach 2004-2006

Nazwa programu operacyjnego (PO) Nazwa funduszu z jakiego jest współfinansowany PO Sektorowy Program Operacyjny Wzrost

Konkurencyjności Przedsiębiorstw

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Sektorowy Program Operacyjny Transport Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Zintegrowany Program Operacyjnego Rozwój

Regionalny

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny

PO Pomoc Techniczna Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Sektorowy Program Operacyjny Rozwój

Zasobów Ludzkich

Europejski Fundusz Społeczny Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja

i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich

Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej

Sektorowy Program Operacyjny Rybołówstwo i Przetwórstwo Ryb

Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa

Źródło: opracowanie własne na postawie informacji zawartych na stronie http://www.funduszestrukturalne.gov.pl/Podstawowe+informacje/, 03.02.2014 r.

130 Tabela 3.5. Cele, priorytety i działania Programów Operacyjnych finansowanych z EFRR w latach 2004-2006

NAZWA PROGRAMU

OPERACYJNEGO CELE PROGRAMU PRIORYTETY PROGRAMU DZIAŁANIA

POZIOM sferą badawczo - rozwojową a gospodarką Działanie 1.5. Rozwój systemu dostępu

Działanie 2.1. Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez doradztwo Działanie 2.2. Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw Działanie 2.3. Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez inwestycje Działanie 2.4. Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do

Działanie 1.1. Modernizacja linii kolejowych w relacjach między aglomeracjami miejskimi i w aglomeracjach

Działanie 1.2. Poprawa infrastruktury dostępu do portów morskich

Działanie 1.3. Rozwój systemów intermodalnych Poziom krajowy

Priorytetu 2:

Bezpieczniejsza infrastruktura

Działanie 2.1. Budowa i przebudowa dróg krajowych

Działanie 2.2. Usprawnienie przejazdów drogami krajowymi przez miasta na prawach

131

drogowa powiatu

Działanie 2.3. Wdrażanie i monitoring środków poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego terytorialnej oraz integracji z Unią Europejską

Działanie 1.6. Rozwój transportu publicznego w aglomeracjach

Działanie 3.5. Lokalna infrastruktura społeczna Źródło: opracowanie własne na postawie informacji zawartych na stronie www.funduszeeuropejskie.gov.pl, 24.01.2014 r.

132

W ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w okresie programowania 2004-2006 były finansowane trzy programy operacyjne na poziomie krajowym i regionalnym (por. tab. 3.5). Około 40% alokacji została przeznaczona na realizację inwestycji finansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w tym najwięcej środków zostało rozdysponowanych na Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, który był wdrażany na poziomie regionalnym

Na podstawie wytyczonych celów, priorytetów, działań w poszczególnych programach operacyjnych finansowanych z EFRR realizowany był bardzo szeroki zakres zadań, które uzyskały dofinansowanie. Stopień wykorzystania środków w ramach poszczególnych programów operacyjnych z EFRR w okresie programowania 2004-2006 przestawiono poniżej:

a) Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR)

Środki ZPORR w ramach Priorytetów 1, 2, 3 zostały podzielone na alokacje wojewódzkie. Sposób podziału był wypadkową następujących kryteriów:

liczby mieszkańców (80% środków), wielkości PKB na mieszkańca (10%), stopy bezrobocia (10%).

Limit środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego zawiera rysunek 3.3.

Rysunek 3.3. Podział środków ZPORR między priorytetami

Źródło: opracowanie własne na podstawie Końcowego Raportu z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, lipiec 2010.

133

Całkowita wartość środków finansowych z EFRR przeznaczonych na finansowanie Priorytetu 1 w ramach ZPORR na lata 2004-2006 wynosiła 1,8 mld euro, tj. 6,7 mld zł.¹⁷⁵W ramach Priorytetu 1 ZPORR w okresie programowania 2004-2006 zrealizowano 1 697 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 7,3 mld mln zł¹⁷⁶. Ilość oraz wartość podpisanych umów o dofinansowanie z Beneficjentami w ramach województw przedstawiono na rysunkach 3.4 i 3.5.

Rysunek 3.4. Liczba umów o dofinansowanie projektu w latach 2004-2010 dla priorytetu 1 ZPORR

Źródło: jak dla rysunku 3.3.

Największą liczbę zrealizowanych projektów w przekroju wojewódzkim odnotowano w przypadku województwa lubelskiego (198), a najmniejszą – w województwie kujawsko-pomorskim (50). Pod względem wartości były to odpowiednio: mazowieckie (832,0 mln zł) oraz lubuskie (201,7 mln zł) i opolskie (190,6 mln zł).¹⁷⁷

175 Kwota alokacji dla danych prezentowanych w ramach opisów poszczególnych priorytetów i działań w niniejszym rozdziale została przeliczona na złote według algorytmu przedstawionego we wspólnym piśmie MRR i MF (IP-6/9013/W/3016/2006/MP; DKS-III-073-24-PP/06) z dnia 28 marca 2006 r.

176 Końcowy Raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, lipiec 2010, s. 34.

177 Końcowy Raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006, op. cit., , s. 35.

134 Rysunek 3.5. Wartość podpisanych umów o dofinansowanie projektów w latach 2004-2010 dla priorytetu 1 ZPORR w mln zł.

Źródło: jak dla rysunku 3.3.

W ramach Priorytetu 1 ZPORR zrealizowano projekty o wartości odpowiadającej 108,9%

przyznanej alokacji. Udział procentowy wartości podpisanych umów o dofinansowanie projektów w stosunku do alokacji był najwyższy w województwie pomorskim – 112,6% i w lubuskim – 112,4%. Najniższy udział procentowy podpisanych umów jako procent alokacji był w województwie mazowieckim - 108,7% (por. rys. 3.6.).

Rysunek 3.6. Wartość umów o dofinansowanie projektu w latach 2004-2010 jako % alokacji dla Priorytetu 1 ZPORR

Źródło: jak dla rysunku 3.3.

Dla Priorytetu 3 całkowita wartość środków finansowych z EFRR na lata 2004-2006 wynosiła 727 mln euro, tj. 2,8 mld zł. W ramach Priorytetu 3 ZPORR zrealizowano 5 273

135

projekty o wartości dofinansowania 3 mld zł z EFRR. W przekroju wojewódzkim największą liczbę zrealizowanych projektów odnotowano w przypadku województwa podkarpackiego (510) i mazowieckiego (500), a najmniejszą – dla województw lubuskiego (168) i opolskiego (175). Pod względem wartości były to odpowiednio: mazowieckie (319,6 mln zł) oraz lubuskie (93,7 mln zł) i opolskie (86,5 mln zł)¹⁷⁸ (por. rys. 3.7 i 3.8).

Rysunek 3.7. Liczba umów o dofinansowanie projektu w latach 2004-2010 dla priorytetu 3 ZPORR

Źródło: jak dla rysunku 3.3.

Rysunek 3.8. Wartość podpisanych umów o dofinansowanie projektu w latach 2004-2010 dla priorytetu 3 ZPORR w mln zł.

Źródło: jak dla rysunku 3.3.

178 Końcowy Raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006, op. cit., s. 164-165.

136

Udział procentowy wartości podpisanych umów o dofinansowanie projektów w stosunku do alokacji był w Priorytecie 3 najwyższy w województwie podlaskim (121,4%), a najniższy – w województwie łódzkim (102,4%) oraz w województwie mazowieckim (104,9%). Średnia dla kraju wyniosła 108,3% ¹⁷⁹ (por . rys.3,9).

Rysunek 3.9. Wartość umów o dofinansowanie projektu w latach 2004-2010 jako % alokacji dla Priorytetu 3 ZPORR

Źródło: jak dla rysunku 3.3.

b) Sektorowy Program Operacyjny - Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (SPO WKP)

W ramach Sektorowego Programu Operacyjnego WKP złożono blisko 50 000 wniosków o dofinansowanie. Ponad 34 000 wniosków było poprawnych formalnie, w tym 1 122 w ramach Priorytetu I, 32 607 w ramach Priorytetu II oraz 416 w ramach Pomocy technicznej. Na realizację Priorytetu I przeznaczono 41% środków Programu, na realizację Priorytetu II 57%

środków, zaś 2% na realizację Pomocy technicznej. Spośród działań realizowanych w ramach SPO-WKP (oprócz Pomocy technicznej) największa kwota środków przeznaczona była na realizację działania 2.2. Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw (przy czym w ramach działania 93% środków przeznaczono na poddziałanie 2.2.1. Wsparcie dla przedsiębiorstw dokonujących nowych inwestycji) oraz działania 2.3.

Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez inwestycje, zaś najmniejsza na realizację działania 2.1. Wzrost konkurencyjności małych i średnich

179 Końcowy Raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006, op. cit., , s. 166.

137

przedsiębiorstw poprzez doradztwo oraz działania 1.1. Wzmocnienie instytucji wspierających działalność przedsiębiorstw. Działania o największej alokacji nakierowane były na bezpośrednie wsparcie inwestycji w przedsiębiorstwach, zaś działania o najmniejszej alokacji - na wsparcie zakupu usług doradczych przez przedsiębiorstwa oraz poprawę oferty usługowej instytucji otoczenia biznesu¹⁸⁰. Podział alokacji na poszczególne priorytety przedstawiono na rysunku 3.10.

Rysunek 3.10. Struktura środków SPO WKP w podziale na priorytety

Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportu Końcowego z wdrażania Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, lata 2004-2006, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 2008.

Najwięcej poprawnych pod względem formalnym wniosków o dofinansowanie zostało złożonych przez beneficjentów mających swoje siedziby na terenie województw:

mazowieckiego – 5 696 wniosków o dofinansowanie, śląskiego (4 260), wielkopolskiego (3 480) wniosków o dofinansowanie, małopolskiego (3 082), łódzkiego (2 379), dolnośląskiego (2 375). Najmniej wniosków poprawnych formalnie złożono w województwie opolskim –721 wniosków, świętokrzyskim – 887 wniosków i lubuskim 906.

180 Raport końcowy z wdrażania Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, lata 2004-2006, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 2008, s. 48.

138 Rysunek. 3.11 Liczba złożonych wniosków o dofinansowanie w ramach SPO-WKP według województw

Źródło: jak dla rysunku 3.10

Najwięcej projektów zrealizowano w województwach: mazowieckim – 3 231 projektów, śląskim – 2 022 projektów, wielkopolskim – 1 549 projektów, małopolskim – 1 236 projektów oraz łódzkim – 1 182 projekty. Najmniej projektów zrealizowano w województwach: opolskim – 279 projektów, świętokrzyskim – 319 projektów oraz lubuskim – 329 projektów (por. rys. 3.12.).

Rysunek 3.12. Liczba zrealizowanych projektów w ramach SPO-WKP według województw

Źródło: Raport Końcowy z wdrażania Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, lata 2004-2006, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 2008, s. 54.

139

Największe co do wartości płatności zrealizowano na rzecz beneficjentów mających siedzibę na terenie województw: mazowieckiego – na kwotę 1, 4 mld zł, śląskiego – na kwotę 885 mln zł PLN, wielkopolskiego – na kwotę 562 mln zł i zachodniopomorskiego - na kwotę 472 mln zł, najmniejsze na rzecz beneficjentów województwa opolskiego – na kwotę 130 mln zł warmińsko-mazurskiego – 167 mln PLN, świętokrzyskiego – 175 mln zł i podlaskiego – 181 mln zł. Szczegółowe dane przedstawiono na rysunku 3.13.

Rysunek. 3.13. Wartość zrealizowanych płatności w ramach SPO -WKP według województw

Źródło: Raport Końcowy z wdrażania Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, lata 2004-2006, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 2008, s. 55.

Biorąc pod uwagę powyższe dane przedstawione dla SPO-WKP liderem w pozyskiwaniu i realizacji projektów jest województwo mazowieckie, natomiast najmniej projektów zostało zrealizowanych przez beneficjentów w województwie świętokrzyskim.

c) Sektorowy Program Operacyjny – Transport (SPO Transport)

Komisja Europejska przeznaczyła na realizację SPO Transport na lata 2004-2006 kwotę 1,2 mld euro. Środki te zostały rozdysponowane na trzy priorytety programu (por. rys. 3.14).

140 Rysunek 3.14. Podział środków na poszczególne priorytety w ramach SPO Transport

Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentu Program Operacyjny Transport na lata 2004-2006 przyjętego Decyzją Komisji Europejskiej z dnia 29 czerwca 2004.

W ramach programu zrealizowano 106 projektów, w tym najwięcej w województwie mazowieckim 21 oraz w śląskim – 16 projektów. W województwie podkarpackim oraz świętokrzyskim nie zrealizowano żadnego projektu. Średnia liczba realizowanych projektów dla województw Polski wynosi około 7.

Rysunek 3.15. Liczba zrealizowanych projektów w ramach SPO Transport według województw

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Krajowego Systemu Informatycznego SIMIK 2007-2013.

Od początku realizacji programu podpisano z beneficjentami umowy o wartości 7 780 mln zł, co przekracza wartość przyznanych środków w ramach programu operacyjnego.alokacji. Liczba realizowanych projektów w województwie mazowieckim przekłada się również na wartość realizowanych projektów, ponieważ regionie tym przeznaczono na realizację projektów najwięcej środków. Na około 1 400 mln złotych

141

zrealizowano projekty w województwie łódzkim, w województwie pomorskim przeznaczono 850 mln zł na wydatki kwalifikowane w projektach.

Rysunek 3.16. Wartość zrealizowanych projektów w wydatkach kwalifikowanych w tys. zł. w ramach SPO Transport według województw

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Krajowego Systemu Informatycznego SIMIK 2007-2013.

W programach operacyjnych, które były wdrażane w latach 2004-2006 na poziomie centralnym województwo mazowieckie było największym Beneficjentem udzielanej pomocy zarówno w zakresie liczby realizowanych projektów jak i wartości przyznawanego dofinansowania.

W perspektywie finansowej 2007-2013, obok regionalnych programów operacyjnych, środki przeznaczone na realizację przedsięwzięć z zakresu polityki spójności w Polsce są wydatkowane w ramach krajowych programów operacyjnych, do których należą:

Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL),

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ), Program Operacyjny Pomoc Techniczna (PO PT),

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG), Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PO PW), Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT).

Największym programem operacyjnym, koncentrującym 42% środków wspólnotowych, jest PO Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ), na który przeznaczono 22,2 mld euro z Funduszu Spójności (co wyczerpuje środki uzyskane przez Polskę z tego Funduszu) oraz 5,7 mld euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Na realizację pozostałych programów w całości finansowanych ze środków EFRR przeznaczono w ramach:

142

PO Innowacyjna Gospodarka (POIG) – 8,25 mld euro, programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej – 731 mln euro, PO Pomoc Techniczna (POPT) 516,7 mln, 16 Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) – ponad 16,5 mld euro. Ponadto, na PO Kapitał Ludzki (PO KL) wyasygnowano 9,7 mld euro pochodzących z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS), z tego 2/3 środków przypadło na tzw. komponent regionalny programu. Szczególnym programem wdrażającym politykę spójności w latach 2007-2013 jest makroregionalny PO Rozwój Polski Wschodniej (PORPW), skierowany do pięciu najuboższych województw Polski Wschodniej i zarządzany z poziomu centralnego. Na jego finansowanie przeznaczono blisko 2,3 mld euro ze środków EFRR (por. rys. 3.17.).

Rysunek 3.17. Podział funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności według programów operacyjnych

Źródło: Bilans otwarcia Programów Operacyjnych realizowanych w latach 2007-2013 - perspektywa regionalna, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Warszawa 2008, s. 53.

Stan wdrażania programów operacyjnych w okresie programowania na lata 2007-2013 przedstawia się następująco:

a) Regionalne Programy Operacyjne (RPO)

W okresie programowania w latach 2007-2013 każde województwo miało swój program operacyjny stanowiące narzędzie realizacji Narodowej Strategii Spójności, w ramach którego jest przyznawana pomoc poszczególnym regionom w Polsce. Na realizację wszystkich RPO w poszczególnych województwach przeznaczono ponad 23 mld euro, z czego:¹⁸¹

środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR stanowią ponad 70 (czyli 16,5 mld euro),

181 Bilans otwarcia Programów Operacyjnych realizowanych w latach 2007-2013 - perspektywa regionalna, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Warszawa 2008, s. 18.

143

krajowy wkład publiczny - EFRR stanowią ponad 13% (czyli 3,1mld euro), środki prywatne - EFRR stanowią ponad 15% (czyli3,6 mld euro).

Podział środków na województwa przedstawiono w tabeli 3.6 w podziale na EFRR oraz środki krajowe publiczne.

Tabela 3.6. Ogół środków przeznaczonych na realizację 16 RPO według województw

Wyszczególnienie

Źródło: Bilans otwarcia Programów Operacyjnych realizowanych w latach 2007-2013 - perspektywa regionalna, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Warszawa 2008, s. 20

W ramach 16 RPO zostało złożonych 60 014 wniosków o dofinansowanie na łączną kwotę dofinansowania 117,6 mld zł. Do realizacji zatwierdzono 35 569 wniosków, przy czym podpisano umowy/wydano decyzje w przypadku 32 466 projektów o wartości dofinansowania z UE 66,8 mld zł (93,3% alokacji na lata 2007-2013). We wnioskach o płatność beneficjenci wykazali 50,1 mld zł poniesionych wydatków (wartość odpowiadająca dofinansowaniu UE), co stanowi 70,0% alokacji RPO. Instytucja Certyfikująca zatwierdziła deklaracje wydatków złożone przez Instytucje Zarządzające na kwotę 45,9 mld zł (dofinansowanie UE), co odpowiada 64,2% środków RPO. O refundację 51,7 mld zł zawnioskowano do Komisji Europejskiej, co stanowi 72% alokacji. Wartość dofinansowania UE projektów zakończonych i całkowicie rozliczonych przekroczyła 42% alokacji¹⁸².

182 Stan Wdrażania Regionalnych Programów Operacyjnych 2007-2013 na dzień 31.01.2014 na postawie danych z KSI SIMIK 2007-2013, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa, 2014, s. 5

144 Rysunek 3.18. Realizacja 16 RPO na lata 2007-2013 (środki UE w mln zł.)

Źródło: Stan Wdrażania Regionalnych Programów Operacyjnych 2007-2013 na dzień 31.stycznia 2014 r. na postawie danych z KSI SIMIK 2007-2013, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa, 2014, s. 5

Wartość wniosków wybranych do dofinansowania projektów i zatwierdzonych do realizacji w ramach regionalnych programów operacyjnych w podziale na województwa przedstawiono na rysunku 3.19.

Rysunek 3.19. Wartość wniosków zatwierdzonych do realizacji w ramach RPO 2007-2013 (dofinansowanie ogółem w mln zł.)

Źródło: opracowanie własne na podstawie Stanu Wdrażania Regionalnych Programów Operacyjnych 2007-2013 na dzień 31 stycznia 2014 r. na postawie danych z KSI SIMIK 2007-2013, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa, 2014

Ogółem dla 16 RPO zatwierdzono do realizacji projekty na kwotę 81 014 mln zł. Umowy na największą wartość podpisano dla województw: mazowieckiego, śląskiego,

145

małopolskiego oraz dolnośląskiego. Województwo lubuskie oraz opolskie podpisało umowy o dofinansowanie na najmniejszą wartość (por. rys. 3.20).

Rysunek. 3.20. Wartość zawartych umów/wydanych decyzji w ramach RPO 2007-2013 (środki UE w mln zł.)

Źródło: jak dla rysunku 3.19.

Liczbę umów/decyzji o dofinansowanie projektów w podziale regionalnym przedstawiono na rysunku. 3.21.

Rysunek 3.21. Liczba zawartych umów/decyzji w ramach RPO 2007-2013

Źródło: jak dla rysunku 3.19.

Najwięcej umów o dofinansowanie podpisano w województwie śląskim (4 694), co przełożyło się również na ich wartość. O połowę mniej umów od województwa śląskiego podpisały odpowiednio województwa: małopolskie, lubelskie, łódzkie oraz wielkopolskie.

Najmniej umów o dofinansowanie podpisało województwo lubuskie – 911.

146

W stosunku do dostępnej na lata 2007-2013 alokacji, wartość zawartych umów z beneficjentami jako procent środków w ramach w 16 RPO wyniosła na koniec stycznia 2014 r. 93,3%.

Rysunek 3.22. Zawarte umowy/wydane decyzje jako % środków RPO 2007-2013

Źródło: jak dla rysunku 3.19.

Na koniec stycznia 2014 r. na ponad 90% podpisano umowy jako procent środków RPO 2007-2013 w dwunastu województwach w opolskim (99,1%), łódzkim (99,4%), śląskim (96,9%) i pomorskim (96,1%). Najniższy wskaźnik kontraktacji odnotowano natomiast w województwie kujawsko-pomorskim (833%) i lubelskim (80,5%).¹⁸³

Według stanu na koniec stycznia 2014 roku wydatki kwalifikowalne przez beneficjentów w zatwierdzonych wnioskach o płatność w stosunku do dostępnych środków RPO przedstawiają się w poszczególnych województwach jak to zilustrowano na rysunkach 3.23 i 3.24.

183 Stan Wdrażania Regionalnych Programów Operacyjnych 2007-2013 na dzień 31.01.2014 na postawie danych z KSI SIMIK 2007-2013, op. cit., s. 6.

147 Rysunek. 3.23. Wydatki kwalifikowalne we wnioskach o płatność w ramach RPO 2007-2013 (środki UE w mln zł.)

Źródło: jak dla rysunku 3.19.

Rysunek 3.24. Wydatki kwalifikowalne we wnioskach o płatność jako % środków RPO 2007-2013

Źródło: jak dla rysunku 3.19.

Wydatkowanie w ramach wszystkich RPO 2007-2013 wynosiło na koniec stycznia 2014 r.

– 50 105 mln zł. Najwyższy poziom wydatków narastająco odnotowano w województwie opolskim (82,0% alokacji), najniższy natomiast – w podlaskim (59,7%) i kujawsko-pomorskim (60,2%).

148

Wartość wydatków odpowiadających środkom UE w deklaracjach zatwierdzonych przez Instytucję Certyfikującą¹⁸⁴ wynosiła na koniec stycznia 2014 r. 45,9 mld zł (64,2% alokacji).

Rysunek 3.25. Wydatki kwalifikowalne w deklaracjach zatwierdzonych przez Instytucję Certyfikującą jako % środków RPO na lata 2007-2013

Źródło: opracowanie własne na podstawie Stanu Wdrażania Regionalnych Programów Operacyjnych 2007-2013 na dzień 31.01.2014 na postawie danych z KSI SIMIK 2007-2013, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa, 2014.

Najwięcej środków w stosunku do alokacji w ramach RPO zostało poddanych procesowi certyfikacji dotychczas w województwach: opolskim (79,3%), świętokrzyskim (73,7%) i wielkopolskim (73,6%). Najmniej – w podlaskim (56,0%), w kujawsko-pomorskim (56,4%) i w mazowieckim (57,4%). Na ścieżce certyfikacji (w Instytucjach Pośredniczących w Certyfikacji lub w Instytucji Certyfikującej) na koniec stycznia 2014 r. znajdowały się deklaracje z 15 województw na kwotę dofinansowania UE 1,9 mld zł¹⁸⁵.

W ramach programów operacyjnych proces zatwierdzania wniosków o płatność składanych przez beneficjentów oraz certyfikacji w ostatnim roku uległ przyspieszeniu w porównaniu do 2007 roku. We wszystkich województwach poziom certyfikacji wydatków w porównaniu do alokacji przekroczył 55%. Warto podkreślić, iż w ramach wszystkich RPO

184 Instytucja Certyfikująca to komórka organizacyjna utworzona przez Ministra Rozwoju Regionalnego (obecnie funkcjonuje w ramach Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju), odpowiedzialna za certyfikację wydatków ponoszonych w ramach funduszy europejskich. Jest ona niezależna od Instytucji Zarządzających poszczególnymi programami operacyjnymi.

185 Stan Wdrażania Regionalnych Programów Operacyjnych 2007-2013 na dzień 31.01.2014 na postawie danych z KSI SIMIK 2007-2013, op. cit., s. 12.

149

zgodnie z regułą n+2¹⁸⁶ stosowaną we wdrażaniu funduszy można realizować projekty do końca 2015 roku, a co za tym idzie rozliczać je i certyfikować wydatki. W związku z tym wszystkie województwa muszą przyspieszyć procesy wydatkowania środków unijnych w celu zamknięcia i rozliczenia regionalnych programów operacyjnych.

b) Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

Program skierowany był przede wszystkim do przedsiębiorców, którzy zamierzają realizować innowacyjne projekty, związane z badaniami i rozwojem, nowoczesnymi technologiami, inwestycjami o dużym znaczeniu dla gospodarki lub wdrażaniem i stosowaniem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. W latach 2007-2013 w ramach programu przedsiębiorcy, instytucje otoczenia biznesu, jednostki badawcze i naukowe oraz instytucje administracji publicznej uzyskały wsparcie w wysokości 10,2 mld euro na realizację różnego rodzaju projektów, które przyczyniały się do podnoszenia innowacyjności polskiej gospodarki i polskich przedsiębiorstw. Z kwoty tej 8,67 mld miliarda euro to środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), a pozostałe 1,53 mld euro pochodziło z budżetu krajowego¹⁸⁷.

Cel główny Programu Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 stanowił rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa

Należy podkreślić, że Program nie stanowił kontynuacji Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw 2004-2006 (SPO-WKP).

Przedsiębiorcy, którzy realizowali inwestycje o zbliżonym charakterze do tych, które realizowane były w ramach cieszącego się ogromną popularnością działania 2.3. SPO-WKP

„Dotacje dla MSP na inwestycje”, uzyskali wsparcie w ramach jednego z 16 RPO, funkcjonującego w ich województwie. Uzupełnieniem działań bezpośrednio skierowanych do przedsiębiorców było wsparcie systemowe dla sieci instytucji otoczenia biznesu oraz innowacyjnych instytucji okołobiznesowych (tj. np. parków technologicznych, inkubatorów technologicznych, Centrów Zaawansowanych Technologii).

Fundusze w ramach Programu zostały podzielone na tzw. osie priorytetowe, czyli priorytety, które umożliwiły osiągnięcie celu głównego oraz cele szczegółowe Programu. W

186 Reguła n+2 jest jedną z podstawowych reguł zarządzania finansowego funduszami pomocowymi Unii

186 Reguła n+2 jest jedną z podstawowych reguł zarządzania finansowego funduszami pomocowymi Unii

W dokumencie Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wroclaw University of Economics and Business (Stron 95-124)