Regulacje na obszarze Unii Europejskiej

Działania w zakresie zwalczania zjawiska prania pieniędzy zapoczątko-wane zostały w 1980 roku w związku z wydaniem Zalecenia R(80)10 przez Radę Europy w sprawie przeciwdziałania transferom i ukrywaniu środków

cd. Tabeli 2.1.

z działalności przestępczej. Był to pierwszy dokument o znaczeniu między-narodowym, który podkreślał wagę współpracy pomiędzy poszczególnymi państwami, a w szczególności instytucjami finansowymi i organami ścigania, wskazującymi na znaczenie wykorzystania banków do legalizacji dochodów pochodzących z pierwotnej działalności niezgodnej z literą prawa. Podkre-ślono przede wszystkim wagę identyfikacji klienta oraz przeprowadzanych transakcji w skuteczności dokonywanych operacji. Jako dokument przedsta-wiony w postaci zalecenia, nie miał on mocy wiążących, a jedynie wskazywał na wagę zjawiska.³

Jedną z pierwszych inicjatyw w zakresie przeciwdziałania praniu pienię-dzy była Dyrektywa Rady Europy 91/308/EWG z dnia 10 czerwca 1991 roku w  sprawie uniemożliwienia korzystania systemu finansowego w celu pra-nia pieniędzy. Regulacja ta zapoczątkowała proces ujednolicapra-nia prawa w zakresie przeciwdziałania legalizacji obrotów pochodzących z działalności niezgodnej z prawem, a ponadto nakładała na państwa nieposiadające wspo-mnianych przepisów obowiązek ich wprowadzenia. Kolejnymi regulacjami wydanymi przez Parlament Europejski były odpowiednio:

• Dyrektywa 2001/97/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 grud-nia 2001 roku zmiegrud-niająca Dyrektywę 91/308 EEC w sprawie przeciw-działania korzystania z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu;

• Dyrektywa 2005/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 paź-dziernika 2005 roku w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu;

• Dyrektywa 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listo-pada 2007 roku w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrz-nego, zmieniająca Dyrektywy 97/7/WE, 2002/65/WE, 2005/60/WE, 2006/48 i uchylająca Dyrektywę 97/5/WE;

• Dyrektywa 2008/20/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2008 roku zmieniająca dyrektywę 2005/60/WE w sprawie prze-ciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.

Dyrektywa 91/308/EWG wprowadziła definicję prania pieniędzy, która pozostaje bardzo zbliżona do tej w następnych regulacjach. Jako główne przesłanki wskazano świadomość, zamiar i cel popełnionego przestępstwa, bez względu na kraj popełnienia przestępstwa, tzn. mienie mające swe źródło

3 M. Prengel, Międzynarodowe przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy w sektorze finan-sowym .

w działalności nielegalnej mogło pochodzić zarówno z krajów członkowskich, jak i państwa trzeciego. Zaniechano wszelkich prób zdefiniowania rodzajów przestępczej działalności, w której źródło mogłyby mieć legalizowane środki.

Artykuł 1 Dyrektywy 91/308/EWG i art. 1 lit. d Dyrektywy 2001/97/WE odnoszą się do definicji mienia, przez które należy rozumieć „wszelkiego rodzaju aktywa, zarówno materialne, jak i niematerialne, rzeczy ruchome lub nieruchomości oraz dokumenty lub instrumenty prawne”. Dyrektywa 2005/60/WE rozszerzyła pojęcie mienia o instrumenty prawne w formie elektronicznej lub cyfrowej. Za przedmiot prania pieniędzy można przyjąć składniki majątkowe mające walor majątkowy uzyskane w szczególnych oko-licznościach. Dyrektywa nie odnosi się do podmiotu i nie próbuje go okre-ślić, zatem dany czyn może być popełniony przez każdego. Nienormowany jest również czas popełnienia przestępstwa, a o jego popełnieniu świadczą okoliczności faktyczne. Podkreśla się ponadto podwójna karalność w świetle, w której dochody musza pochodzić z czynu zabronionego zarówno w kraju popełnienia przestępstwa, jak i w kraju legalizacji dochodów. W konwencji z 1988 roku problem ten nie został podjęty, bowiem pranie pieniędzy doty-czyło tylko handlu narkotykami. Odrzucenie tej zasady prowadziłoby do sytuacji, gdy środki finansowe legalnie uzyskane w jednym państwie, w dru-gim klasyfikowane byłby, jako nielegalne. Dyrektywa odnosi się również do zasady narodowości zgodnie, z którą restrykcje prawne skierowane są do obywateli danego kraju, także przestępstw przez nich popełnionych poza granicami państwa. Istnieją dwa sposoby rozumienia przynależności pań-stwowej, a mianowicie miejsce:

• zarejestrowania, np. Holandia;

• koncentracji działalności, np. Belgia, Luksemburg, Francja i Niemcy.

Wspomniana różnica może kreować problem kolizji przepisów prawnych pomiędzy poszczególnymi krajami.

Zarówno Dyrektywa 91/308/EWG jak i 2001/97/WE nie określiły odpo-wiedzialności karnej za popełnienie przestępstwa parania pieniędzy. Pierw-sza z wymienionych regulacji wprowadziła ogólny obowiązek (art. 2) zakazu prania pieniędzy. W art. 14 określono obowiązek wprowadzenia kar za naru-szenie przepisów w zakresie legalizacji dochodów pochodzących z pierwotnej działalności niezgodnej z prawem, jednak sama wysokość kar została pozo-stawiona w gestii krajów dokonujących implementacji przepisów. Dyrekty-wa 2005/60/WE w art. 39 ust. 1 określa, iż państDyrekty-wa członkowskie w swoich regulacjach zobowiązane są do pociągnięcia do odpowiedzialności osób fizycznych i prawnych za naruszenie przepisów w zakresie prania pieniędzy.

W ustępie 2 określono odpowiednie (tzn. skuteczne, proporcjonalne,

odstra-szające) środki i sankcje w stosunku do instytucji finansowych i kredytowych.

Gdy przestępstwo zostało popełnione na rzecz osoby prawnej (art. 3 i 4) dyrektywa nakłada na państwa członkowskie obowiązek wprowadzenia regu-lacji krajowych, w stosunku do osoby działającej w imieniu podmiotu praw-nego lub jako członka organu nadzoru na podstawie uprawnienia do:

• reprezentowania osoby prawnej,

• podejmowania decyzji w imieniu osoby prawnej,

• sprawowania kontroli lub jej braku.

Każda z wymienionych uprzednio dyrektyw zawiera pojęcie instytu-cji finansowej oraz instytuinstytu-cji kredytowej. Jako instytucję kredytową należy rozumieć (art. 1 Dyrektyw 91/308/EWG, 2001/97/WE, 2005/60/WE) podmiot trudniący się:

• przyjmowaniem depozytów oraz innych funduszy podlegających zwrotowi do osób trzecich,

• udzielaniem kredytów na własny rachunek,

• tworzeniem przedstawicielstwa w krajach trzecich.

Definicja instytucji finansowej jest jednak bardziej skomplikowana, bowiem wynika z bieżących zmian dyrektyw definiujących poszczególne pod-mioty. I tak Dyrektywa 2001/97/WE jako instytucję finansowa traktuje:

• przedsiębiorstwo niebędące instytucję kredytową i prowadzące działal-ność w ramach przynajmniej jednej z operacji uwzględnionych w załącz-niku I Dyrektywy 2000/12/WE, znajdujących się pod numerem 2–12 oraz 14;⁴

• kantory wymiany walut;

• inne podmioty uczestniczące w przekazywaniu środków finansowych.

4 1) przyjmowanie depozytów i innych środków podlegających zwrotowi; 2) udzielanie kredytów; 3) leasing finansowy; 4) usługi transferu środków pieniężnych; 5) emisja i  administrowanie środkami płatności (np. kartami kredytowymi, czekami podróżny-mi, czekami bankierskimi) 6) gwarancje i zobowiązania; 7) obrót na własny rachunek lub na rachunek klienta: a) instrumentami rynku pieniężnego (czekami, wekslami, cer-tyfikatami depozytowymi itp.), b) dewizami, c) opcjami i terminowymi umowami na instrumenty finansowe typu „futures”, d) instrumentami stopy procentowej i wymiany walutowej, e) zbywalnymi papierami wartościowymi; 8) uczestniczenie w emisji papierów wartościowych i świadczenie usług związanych z taką emisją; 9) doradztwo dla przedsię-biorstw gospodarczych w zakresie struktury kapitałowej, strategii przemysłowej i kwestii z nimi związanych, jak również doradztwo i usługi dotyczące łączenia się oraz nabywania przedsiębiorstw gospodarczych; 10) pośrednictwo na rynku pieniężnym; 11) zarządzanie portfelem i doradztwo inwestycyjne; 12) przechowywanie i administrowanie papierami wartościowymi; 13) przechowywanie w sejfach. Działania te obejmują w szczególności udzielanie kredytów konsumenckich, kredytów hipotecznych, faktoring z regresem lub bez, finansowanie transakcji handlowych (w tym forfaiting).

Kolejne przepisy rozszerzyły definicję instytucji finansowych o:

• instytucje ubezpieczeniowe działające zgodnie z Dyrektywą 2002/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 listopada 2002 roku dotyczącą ubezpieczeń na życie;

• przedsiębiorstwa inwestycyjne w rozumieniu definicji zawartej w art. 4 ust. 1 Dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych;

• przedsiębiorstwa wspólnego inwestowania wprowadzające na rynek swoje jednostki lub akcje;

• pośredników ubezpieczeniowych w rozumieniu art. 2 pkt. 5 Dyrektywy 2002/92/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 grudnia 2002 r.

w sprawie pośrednictwa ubezpieczeniowego z wyłączeniem zależnych pośredników ubezpieczeniowych⁵ w przypadku oferowania ubezpieczeń na życie i innych usług związanych z inwestycjami.

Dyrektywa 91/308/EWG nie zawiera definicji instytucji obowiąza-nej, wskazuje jedynie w art. 12 na zobowiązanie państw członkowskich do zastosowania przepisów wynikających z dyrektywy do zawodów i kategorii przedsiębiorstw innych niż instytucje kredytowe oraz finansowe, które zaan-gażowane są w rodzaje działalności, mogące być wykorzystane do prania pie-niędzy. Detektywa 2001/97/WE w art. 2a wskazuje na następujące instytucje obowiązane:

1. „instytucje kredytowe;

2. instytucje finansowe;

3. oraz na następujące osoby prawne lub fizyczne podczas wykonywania swych czynności zawodowych:

a. audytorzy, zewnętrzni księgowi i doradcy podatkowi;

b. pośrednicy obrotu nieruchomościami;

5 Zależny pośrednik finansowy według art. 2 ust. 7 Dyrektywy 2002/92/WE to „każda osoba, która prowadzi działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego na rzecz i w imieniu jednego lub większej liczby zakładów ubezpieczeń, w przypadku produktów ubezpiecze-niowych niebędących wobec siebie konkurencyjnymi, ale niepobierającą składek lub kwot przeznaczonych dla klienta i za której działalność pełną odpowiedzialność ponosi zakład ubezpieczeń w przypadku produktów, które odpowiednio ich dotyczą. Każdą osobę, która prowadzi działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dodatkowo do podstawowej działalności zawodowej, również uznaje się za zależnego pośrednika ubezpieczeniowego, za którego działalność pełną odpowiedzialność ponosi jeden lub kilka zakładów ubez-pieczeń w przypadku produktów, które ich odpowiednio dotyczą, jeżeli ubezpieczenie ma charakter uzupełniający w stosunku do towarów lub usług dostarczanych w ramach podstawowej działalności zawodowej, a ponadto osoba ta nie pobiera składek lub kwot przeznaczonych dla klienta.”

c. notariusze oraz prawnicy wykonujący wolne zawody, gdy uczestniczą:

i. poprzez pomoc w planowaniu lub realizowaniu transakcji dla swo-ich klientów, dotyczących:

1. kupna i sprzedaży nieruchomości oraz jednostek gospodarczych;

2. zarządzania pieniędzmi klientów, ich papierami wartościowymi lub pozostałymi aktywami;

3. otwierania lub zarządzania rachunkami bankowymi, oszczędno-ściowymi lub rachunkami papierów wartościowych;

4. organizacji współpracy niezbędnej dla tworzenia, działalności lub zarządu spółek;

5. tworzenia, działalności lub zarządu trustami, spółkami lub podob-nymi strukturami;

ii. lub poprzez działanie w imieniu i na rzecz klientów w jakiejkolwiek transakcji finansowej lub z zakresu obrotu nieruchomościami;

4. pośredników towarów o dużej wartości, takich jak drogocenne kamienie lub metale, dzieła sztuki, gdy płatność jest dokonywana w formie gotów-kowej na sumę 15 000 euro lub wyższą;

5. kasyna.”

Z tego katalogu zostali wyłączeni notariusze i przedstawiciele wolnych zawodów prawniczych, pełnomocników procesowych biegłych rewidentów, księgowych, doradców podatkowych będących pełnomocnikami stron w toku postępowania sądowego.

Dyrektywa 2005/60/WE poszerzyła katalog instytucji obowiązanych zgod-nie z art. 2a ust. 6 o:

• podmioty świadczące usługi na rzecz turystów⁶, spółek albo podobnych struktur lub zarządzania nimi;

6 Podmiot świadczący usługi na rzecz turystów i przedsiębiorstw zgodnie z art. 3 pkt 7 Dyrektywy 2005/60/WE oznacza „osobę fizyczną lub prawną, która poprzez swoją dzia-łalność świadczy osobom trzecim następujące usługi: a) tworzenie spółek lub innych osób prawnych; b) działanie lub organizowanie dla innej osoby możliwości działania w charakterze dyrektora lub sekretarza spółki, wspólnika spółki osobowej lub na porów-nywalnym stanowisku w stosunku do innych osób prawnych; c) zapewnienie siedziby, adresu działalności, korespondencyjnego lub administracyjnego i innych związanych z tym usług dla przedsiębiorstwa, spółki osobowej lub innego podmiotu prawnego albo poro-zumienia prawnego; d) działanie lub organizowanie dla innej osoby możliwości działania w charakterze powiernika trustu dobrowolnego lub podobnego porozumienia prawnego;

e) działanie lub organizowanie dla innej osoby możliwości działania w charakterze for-malnego wspólnika na rzecz innego podmiotu, innego niż spółka notowana na rynku regulowanym, podlegająca wymaganiom ujawniania informacji zgodnym z prawodaw-stwem wspólnotowym lub podlegająca równoważnym standardom międzynarodowym.”

• inne osoby fizyczne lub prawne handlujące towarami, w zakresie, w jakim płatności są dokonywane w gotówce w kwocie, co najmniej 15.000 EUR, bez względu na to, czy transakcja jest dokonywana, jako pojedyncza ope-racja, czy powiązana.

W IV Dyrektywie AML listę podmiotów obowiązanych poszerzono o podmioty świadczące usługi na rzecz funduszy powierniczych oraz przed-siębiorstw⁷ oraz podmioty świadczące usługi w zakresie gier hazardowych⁸ . Jednocześnie obniżono limit transakcji ponadprogowych do 7.500 EUR.

Podstawowym kryterium stała się wartość przeprowadzanych transakcji, co spowodowało ograniczenie elementów interpretacyjnych wywoływanych krajowymi przepisami w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy. W celu zapewnienia skutecznej kontroli instytucji obowiązanych jednostki anality-ki finansowej mogą stosować podejście oparte na ryzyku, wyszczególniając podmioty cechujące się wysokim prawdopodobieństwem wykorzystania do legalizacji dochodów pochodzących z pierwotnej działalności niezgodnej z prawem. Ponadto, jeżeli osoba fizyczna lub prawna nie prowadzi działalno-ści gospodarczej zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt. 3 lit. e to i tak pojawia się obowią-zek raportowania w przypadku dokonania chociażby jednorazowej transakcji ponadprogowej lub podejrzanej.

Artykuł 2 ust. 2 Dyrektywy 2005/60/WE umożliwia podjęcie przez pań-stwa członkowskie decyzji dotyczącej wyłączenia osób fizycznych i prawnych

7 Podmiot świadczący usługi na rzecz funduszy powierniczych i przedsiębiorstw zgodnie z  art. 3 ust. 6 oznacza „osobę fizyczną lub prawną, która poprzez swoją działalność świadczy osobom trzecim następujące usługi: a) tworzenie spółek lub innych osób praw-nych; b) działanie lub organizowanie dla innej osoby możliwości działania w charakterze dyrektora lub sekretarza spółki, wspólnika spółki osobowej lub na porównywalnym sta-nowisku w stosunku do innych osób prawnych; c) zapewnienie siedziby, adresu działal-ności, korespondencyjnego lub administracyjnego i innych związanych z tym usług dla przedsiębiorstwa, spółki osobowej lub innego podmiotu prawnego albo porozumienia prawnego; d) działanie lub organizowanie dla innej osoby możliwości działania w cha-rakterze powiernika funduszu powierniczego lub podobnego porozumienia prawnego;

e) działanie lub organizowanie dla innej osoby możliwości działania w charakterze for-malnego wspólnika na rzecz innego podmiotu, innego niż spółka notowana na rynku regulowanym, podlegająca wymaganiom ujawniania informacji zgodnym z prawodaw-stwem unijnym lub podlegająca równoważnym standardom międzynarodowym”.

8 Zgodnie z art. 3 ust. 10 „usługi hazardowe” oznaczają wszelkie usługi związane z obsta-wianiem stawek mających wartość pieniężną w grach losowych, w tym w grach, w których istotne są określone umiejętności, takich jak loterie, gry w kasynach, gry pokerowe oraz zakłady wzajemne, świadczonych w fizycznej lokalizacji, lub w jakikolwiek sposób na odległość, za pomocą środków elektronicznych lub za pomocą jakiejkolwiek innej technologii ułatwiającej komunikację, oraz na indywidualną prośbę odbiorcy usługi;

prowadzących działalność gospodarczą w sposób sporadyczny lub cechują-cych się niewielkim prawdopodobieństwem prania pieniędzy. Ponadto zgod-nie z pkt. 34 preambuły zgod-nie są objęte stosowazgod-niem Dyrektywy podmioty:

• dokonujące konwersji dokumentów papierowych na elektroniczne;

• dostarczające systemów: informatycznych wspierających przesyłanie środ-ków finansowych, rozliczeniowego i rozrachunkowego.

W IV Dyrektywie AML w art. 2 ust 2 wskazano do wyłączenia osób fizycz-nych i prawfizycz-nych wymóg spełnienia wszystkich następujących kryteriów:

• działalność finansowa jest ograniczona pod względem wartości bez-względnych (państwa członkowskie wymagają, aby obroty ogółem z dzia-łalności finansowej nie przekraczały progu, który musi być wystarczająco niski. Próg ten ustalany jest na szczeblu krajowym dla poszczególnych rodzajów działalności finansowej);

• działalność finansowa jest ograniczona pod względem transakcji (państwa członkowskie stosują górny próg na klienta i dla pojedynczej transakcji, bez względu na to, czy transakcja jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja czy kilka operacji wyglądających na powiązane. Próg ten ustalany jest na szczeblu krajowym dla poszczególnych rodzajów działalności finan-sowej. Jest on wystarczająco niski w celu zapewnienia niepraktycznego i nieefektywnego charakteru danych rodzajów transakcji jako metody pra-nia pieniędzy lub finansowapra-nia terroryzmu i nie przekracza 1.000 EUR);

• działalność finansowa nie jest działalnością główną (obroty z działalności finansowej nie przekraczają 5% całkowitych obrotów danej osoby praw-nej lub osoby fizyczpraw-nej);

• działalność finansowa jest działalnością pomocniczą bezpośrednio zwią-zaną z działalnością podstawową;

• działalność główna nie jest działalnością wykonywaną przez podmioty obowiązane z wyłączeniem innych osób fizycznych lub prawnych handlu-jących towarami, w zakresie, w jakim płatności są dokonywane w gotówce w kwocie co najmniej 7.500 EUR, bez względu na to, czy transakcja jest dokonywana, jako pojedyncza operacja, czy powiązana;

• działalność finansowa realizowana jest wyłącznie na rzecz klientów korzy-stających z działalności głównej i nie jest oferowana na szerszą skalę.

Zapis ten nie ma zastosowania do osób prawnych i fizycznych prowadzą-cych działalność w zakresie świadczenia usług przekazu pieniężnego okre-ślonych w art. 4 ust. 13 Dyrektywy 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i  Rady z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego zmieniającej dyrektywy 97/7/WE, 2002/65/WE, 2005/60/

WE i 2006/48/WE i uchylającej dyrektywę 97/5/WE[36].

Dyrektywa 2005/60/WE wprowadza definicję beneficjenta rzeczywistego, przez którego zgodnie z art. 3 ust. 3 należy rozumieć „osobę fizyczną lub osoby fizyczne, które ostatecznie są właścicielami lub sprawują kontrolę nad klien-tem lub osobą fizyczną, w imieniu których przeprowadzana jest transakcja lub jest prowadzona działalność. Rzeczywisty beneficjent obejmuje co najmniej:

1. w przypadku podmiotów o charakterze komercyjnym:

a. osobę fizyczna lub osoby fizyczne, które ostatecznie są właścicielami lub kontrolują podmiot prawny bezpośrednio lub pośrednio posia-dając lub kontrolując wystarczający odsetek udziałów lub praw głosu w tym podmiocie prawnym, w tym za pomocą pakietów akcji na oka-ziciela, z wyjątkiem spółek notowanych na rynku regulowanym, pod-legających wymaganiom ujawniania informacji zgodnie z przepisami wspólnotowymi lub podlegających równoważnym standardom między-narodowym; odsetek w wysokości 25% plus jeden udział uznaje się wystarczający do spełnienia tego kryterium;

b. osobę fizyczna lub osoby fizyczne, które w inny sposób sprawują kon-trolę nad zarządzaniem podmiotem prawnym;

2. w przypadku podmiotów prawnych, takich jak fundacje, oraz porozumień prawnych takich jak trusty, które administrują środkami oraz je rozdzielają:

a. w przypadku gdy przyszli beneficjenci zostali już określeni – osobę fizyczną lub osoby fizyczne, które są beneficjentami co najmniej 25%

mienia porozumienia prawnego lub podmiotu prawnego;

b. w przypadku gdy osoby fizyczne czerpiące korzyści z porozumienia prawnego lub podmiotu prawnego jeszcze nie zostały określone – kate-gorię osób, w których głównym interesie powstało lub działa porozu-mienie prawne lub podmiot prawny;

c . osobę fizyczną lub osoby fizyczne, które sprawują kontrolę nad co najmniej 25% lub więcej majątku porozumienia prawnego lub podmiotu prawnego.”

IV Dyrektywa zakłada dodatkowo, że w przypadku beneficjentów funduszu powierniczego wyznaczonych na podstawie cech charakterystycznych lub kate-gorii, podmioty zobowiązane otrzymują wystarczające informacje dotyczące beneficjenta w celu upewnienia się, że będzie możliwe ustalenie tożsamości beneficjenta w momencie wypłaty lub w przypadku, gdy beneficjent ma zamiar wykonać nabyte przez niego prawa. Początkowo zakładano obniżenie progu 25% do 20%, jednak z powodu ponoszonych kosztów związanych z analizą klientów i trudności w pozyskaniu informacji wycofano się z tego pomysłu.

Definicja pojęcia działalności przestępczej zależy od zmieniających się w tym czasie przepisów związanych z poszczególnymi dyrektywami. Poniższa tabela przedstawia zakres przestępstw.

Tabela 2.2. Definicja działalności przestępczej CechaDyrektywa 91/308/EWGDyrektywa 2001/97/WEDyrektywa 2005/60/WEDyrektywa IV Akt prawny

Konwencja o zwalczaniu nielegalnego obrotu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi z dnia 20 grudnia 1988 r.; w późniejszym okresie wspólne działanie 98/699/ WSiSW

Konwencja o zwalczaniu nielegalnego obrotu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi z dnia 20 grudnia 1988 r. oraz art. 1 lit E Dyrektywy 2001/97/ WE; po 15 grudnia wspólne działanie 98/699/WSiSW

Konwencja o zwalczaniu nielegalnego obrotu środkami odurzającymi i substancjami

psychotropowymi z dnia 20 grudnia 1988 r. oraz art. 1 lit. e Dyrektywy 2005/60/WE; wspólne działanie 98/699/ WSiSW

Konwencja o zwalczaniu nielegalnego obrotu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi z 1988 r. art. 3 ust. 1 oraz art. 1–4 decyzji ramowej 2002/475/WSiSW w sprawie zwalczania terroryzmu, zmienionej decyzją ramową Rady 2008/919/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r.; art. 1 wspólnego działania Rady 98/733/WSiSW z dnia 21 grudnia 1998 r. w sprawie uznawania za przestępstwa karne uczestnictwa w organizacji przestępczej w państwach członkowskich Unii Europejskiej;

Konwencja o zwalczaniu nielegalnego obrotu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi z 1988 r. art. 3 ust. 1 oraz art. 1–4 decyzji ramowej 2002/475/WSiSW w sprawie zwalczania terroryzmu, zmienionej decyzją ramową Rady 2008/919/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r.; art. 1 wspólnego działania Rady 98/733/WSiSW z dnia 21 grudnia 1998 r. w sprawie uznawania za przestępstwa karne uczestnictwa w organizacji przestępczej w państwach członkowskich Unii Europejskiej;