ROZWÓJ KOMPETENCYJNY DZIELNIC NA TLE ZMIAN PRAWA MIEJ- MIEJ-SCOWEGO

Definiując pojęcie aktu prawa miejscowego, posłużyć się można dwoma kryteriami - pod-miotowym (określanym wg organów posiadających kompetencje do wydawania aktów prawa

działania Dzielnicy IV Prądnik Biały w Krakowie, Uchwała nr XCIX/1499/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy V Krowodrza w Krakowie, Uchwały nr XCIX/1500/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy VI Bronowice w Krakowie, Uchwała nr XCIX/1501/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy VII Zwierzyniec w Krakowie, Uchwała nr XCIX/1502/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy VIII Dębniki w Krakowie, Uchwała nr XCIX/1503/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy IX Łagiewniki-Borek Fałęcki w Krakowie, Uchwała nr XCIX/1504/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy X Swoszowice w Krakowie, Uchwała nr XCIX/1505/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy XI Podgórze Duchackie w Krakowie, Uchwała nr XCIX/1506/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy XII Bieżanów-Prokocim w Krakowie, Uchwała nr XCIX/1507/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy XIII Podgórze w Krakowie, Uchwała nr XCIX/1508/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy XIV Czyżyny w Krakowie, Uchwała nr XCIX/1509/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy XV Mistrzejowice w Krakowie, Uchwała nr XCIX/1510/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy XVI Bieńczyce w Krakowie, Uchwała nr XCIX/1511/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy XVII Wzgórza Krzesła- wickie w Krakowie, Uchwała nr XCIX/1512/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy XVIII Nowa Huta w Krakowie.

172

miejscowego) i formalnym (wg rodzajów aktów prawa miejscowego określanych przez przepisy rangi ustawowej). W konsekwencji aktami prawa miejscowego będą wszystkie akty ustanowione przez wojewodów, organy administracji niezespolonej, sejmiki województw, rady lub zarządy powiatów, rady lub prezydentów miast, burmistrzów i wójtów na podstawie przepisów upoważ-niających zamieszczonych odpowiednio w ustawie dotyczącej administracji rządowej w woje-wództwie, w ustawach dotyczących organów samorządów terytorialnych lub w innych ustawach. Zgodnie z konstytucyjną zasadą hierarchicznej struktury systemu źródeł prawa, akty prawa miej-scowego muszą być zgodne ze wszystkimi aktami powszechnie obowiązującymi. Zakres ich ob-owiązywania jest powszechny, ale tylko na terenie działania właściwego organu. Publikowane są one w wojewódzkich dziennikach urzędowych prowadzonych przez wojewodę378

.

Proces rozwoju kompetencyjnego jednostek pomocniczych miasta Krakowa można prześledzić, analizując zmiany zapisów i rozstrzygnięć ujętych w statutach dzielnic. Pierwsze statuty jednostek pomocniczych zostały przyjęte uchwałą Rady Miasta Krakowa w 1991 roku. Obowiązywały z poprawkami uchwalonymi rok później do końca 1994 roku. Zgodnie z ich po-stanowieniami do kompetencji dzielnic należało opiniowanie spraw i przepisów o znaczeniu lo-kalnym, z wyjątkiem porządkowych zarządzeń Zarządu Miasta Krakowa o charakterze pilnym. Wyrażenie opinii przez radę dzielnicy było możliwe jedynie na wniosek organu miasta oraz wy-nikać musiało z jasno określonych przepisów prawa. Dzielnice nie mogły wydawać opinii z wła-snej inicjatywy. Ograniczeniom podlegała również możliwość występowania przez jednostki po-mocnicze z wnioskami do organów miasta, dzielnice mogły kierować swoje wystąpienia tylko i wyłącznie do Rady Miasta Krakowa. Ponadto jednostki te mogły wnioskować (także do Rady Miasta Krakowa) o przekazanie im spraw o znaczeniu lokalnym związanych z:

- zakładaniem i działalnością przedszkoli,

- zakładaniem i działalnością bibliotek lokalnych,

- zakładaniem i działalnością domów kultury, świetlic i klubów, obiektów sportowych i rekreacyjnych,

- zarządem nieruchomościami komunalnymi379

.

Charakterystycznym dla pierwszych statutów dzielnic zapisem była możliwość odwołania członka rady dzielnicy na wniosek co najmniej 50 proc. wyborców zamieszkałych w okręgu wyborczym, z którego został on wybrany. Fakt odwołania stwierdzić miała Rada Miasta Krakowa stosowną uchwałą. W podobnym trybie na wniosek 50 proc. wszystkich mieszkańców dzielnicy rozwiązaniu ulegała cała rada dzielnicy. Wybór czteroosobowego zarządu dzielnicy odbywał się

378

W. Cyryl, Podstawowe zasady legislacyjne tworzenia statutów samorządu terytorialnego, [w:] red. W. Kisiel, Statuty jednostek samorządu terytorialnego - regulacje europejskie i amerykańskie, Kantor Wydawniczy Zaka- mycze, Kraków 2005, s. 25.

173

w głosowaniu tajnym, przewodniczący zarządu wybierany był w obecności co najmniej 2/3 składu rady, a zastępca przewodniczącego mógł być wybrany tylko na wniosek przewodniczącego. Wybór pozostałych członków zarządu rozstrzygany był zwykłą większością głosów, a inicjatywa uchwałodawcza w tej sprawie należała do wszystkich członków rady dzielnicy.

Postanowienia statutowe nie wprowadzały instytucji absolutorium (zarząd nie musiał przedstawiać radzie sprawozdania ze swojej działalności), ale jako środek nadzoru przewidywały możliwość uchylenia przez Radę Miasta Krakowa uchwały rady dzielnicy bez zastosowania trybu odwoławczego od tej decyzji.

Nowelizacja statutów dzielnic przyjęta przez Radę Miasta Krakowa w 1992 roku wwadziła możliwość powoływania w dzielnicach stałych lub doraźnych komisji (zespołów pro-blemowych) oraz obligatoryjny obowiązek zatrudniania w Urzędzie Miasta Krakowa przewod-niczących zarządów dzielnic, jak też możliwość zatrudnienia pozostałych jego członków380

. Zwiększenie kompetencji dzielnic, w tym wydzielenie środków finansowych na obsługę ad-ministracyjną ich biur, jak też wprowadzenie programu zadań priorytetowych spowodowało, że obowiązujące statuty okazały się niewystarczające, co w konsekwencji zaowocowało uchwaleniem przez Radę Miasta Krakowa tych aktów normatywnych w nowym brzmieniu.

Postanowieniami nowych statutów znacznie rozszerzono kompetencje jednostek pomocni-czych, wprowadzając m.in. możliwość występowania przez rady dzielnic z wnioskami i opiniami z własnej inicjatywy, a nie tylko na wniosek organów miasta. Ponadto dzielnice mogły adresować swoj e wystąpienia (wnioski, opinie, oceny) zarówno do Rady, jak też do Prezydenta i Zarządu Miasta Krakowa. Nowymi przepisami objęto także sferę gospodarki finansowej dzielnic.

Nowelizując statuty, wprowadzono nowe zasady wyboru i odwoływania przewodniczącego zarządu - mogła tego dokonać rada dzielnicy bezwzględną większością głosów w obecności 2/3 składu rady. Przewodniczący, podobnie jak jego zastępca, nie mogli mieć nawiązanego stosunku pracy z miastem Kraków na innej podstawie niż z tytułu bycia przewodniczącym (odpowiednio zastępcą przewodniczącego) zarządu, sprawować funkcji kierowniczych w jednostkach komunalnych oraz w spółdzielniach mieszkaniowych działających na terenie dzielnicy. Uszczegółowieniu uległy również przepisy związane z działalnością komisji rad dzielnic. W skład komisji oprócz radnych mogły wchodzić osoby spoza rady, przy czym ich liczba nie mogła przekroczyć liczby radnych będących członkami danej komisji. Przepisy te nie dotyczyły dwóch komisji, tj. komisji mieszkalnictwa i komisji rewizyjnej, które musiały składać się wyłącznie z radnych i być obligatoryjnie powoływane w każdej z dzielnic. Ponadto przepisami nowych

174

statutów wprowadzono zasadę, że przedstawiciele komisji rad dzielnic mogli uczestniczyć w posiedzeniach komisji Rady Miasta Krakowa w charakterze obserwatorów³⁸¹.

Zupełnie nowym rozwiązaniem było wprowadzenie przepisów dyscyplinarnych doty-czących członków rad dzielnic. Zgodnie z § 13 statutów, jeżeli radny nie brał udziału w pracach dzielnicy lub wykorzystywał swoją funkcję do celów prywatnych, rada dzielnicy mogła powołać komisję dyscyplinarną, która po zbadaniu sprawy i stwierdzeniu naruszenia przez radnego przepisów statutów mogła zawnioskować do rady dzielnicy o następujące kary dyscyplinarne: pisemne upomnienie radnego, naganę z podaniem do wiadomości wyborców382

.

Nowelizacją statutów dzielnic zmieniono także przepisy z zakresu nadzoru nad tym jednost-kami, część kompetencji w tym zakresie przekazano Zarządowi Miasta Krakowa, a możliwość zwoływania nadzwyczajnych sesji rady dzielnicy - Komisji Głównej Rady Miasta Krakowa.

Funkcjonowanie dzielnic na podstawie nowych statutów nie trwało długo, już pod koniec 1996 roku Rada Miasta Krakowa podjęła nową uchwałę wprowadzającą nowe rozwiązania w tym zakresie i tak jak w poprzednim przypadku zmiany były powiązane z nowymi kompetencjami nadanymi jednostkom pomocniczym, w tym wprowadzeniem programu zadań powierzonych dzielnicom. Nowe rozwiązania statutowe (funkcjonujące w latach 1997-2002) usystematyzowały również katalog zadań dzielnic w zakresie wnioskowania i opiniowania spraw dotyczących społeczności lokalnych, ujednoliciły obszary uczestnictwa przedstawicieli dzielnic w komisjach: konkursowych, przetargowych³⁸³.

Nowe statuty wprowadziły szereg unormowań dotyczących programów zadań prioryteto-wych i powierzonych, które stały się najważniejszym elementem zaspokajania najpilniejszych potrzeb społeczności lokalnych384. Przyjęto obligatoryjną zasadę składania przez zarząd dzielnicy sprawozdań merytorycznych i finansowych ze swojej działalności do końca kwietnia każdego roku. W wypadku nieprzyjęcia sprawozdania zarządu rada dzielnicy mogła postanowić bezwzględną większością głosów o jego odwołaniu. Ponadto na wniosek 1/4 składu rady, rada dzielnicy mogła także odwołać z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium cały, z wyjąt-kiem przewodniczącego, zarząd albo odwołać większością 2/3 głosów przewodniczącego zarządu (co oznaczało odwołanie także pozostałych członków zarządu). Wnioski o powołanie i odwołanie poszczególnych członków zarządu mógł złożyć jedynie jego przewodniczący, co oznaczało wprowadzenie zasady zarządu autorskiego przewodniczącego dzielnicy385

.

381 Uchwała nr CXI/732/94 Rady Miasta Krakowa z dnia 22 kwietnia 1994 r. w sprawie organizacji i zakresów działania dzielnic.

382 Uchwała Rady Miasta Krakowa z dnia 22 kwietnia 1994 r. w sprawie organizacji i zakresów działania dzielnic.

383Uchwała nr LXVII/660/96 Rady Miasta Krakowa z dnia 18 grudnia 1996 r. w sprawie organizacji i zakresów działania dzielnic.

384 Uchwała Rady Miasta Krakowa z dnia 18 grudnia 1996 r. w sprawie organizacji i zakresów działania dzielnic.

175

Przewodniczący dzielnic uzyskali formalną możliwość uczestniczenia, bez prawa gło-sowania, w posiedzeniach komisji Rady Miasta Krakowa z wyłączeniem Komisji Głównej, Dyscyplinarnej i Rewizyjnej. Ponadto w skład zarządu mogły (poza przewodniczącym i jego zastępcą) wchodzić osoby niebędące radnymi dzielnicy.

Elementem porządkowym zmian statutowych wprowadzonych pod koniec 1996 roku było doprecyzowanie wielu rozwiązań i przepisów prawnych, takich jak chociażby określenie podmiotów uprawnionych do występowania na sesjach rady z inicjatywą uchwałodawczą (w tym dopuszczono możliwość przeprowadzania głosowań imiennych), zasad zwoływania sesji rad dzielnic, czy też zapisów statutowych związanych z pełnieniem kontroli i nadzoru nad dzielnicami przez organy samorządowe miasta Krakowa. Wykreślono za to postanowienia dotyczące możliwości odwołania poszczególnych członków rad dzielnic lub całej rady dzielnicy na wniosek jej mieszkańców. Pomimo wprowadzenia dodatkowych uprawnień dla rad i zarządów dzielnic, wyraźnemu wzmocnieniu uległa rola przewodniczących zarządów dzielnic. Stało się to zarówno przez wprowadzenie zasady autorskiego zarządu, jak i też wymogu kwalifikowanej większości głosów potrzebnych radzie dzielnicy do jego odwołania z zajmowanej funkcji386

.

Przyjęte w 2014 roku i obowiązujące obecnie statuty w sposób istotny przemodelowały wiele aspektów organizacji wewnętrznej tych jednostek, po raz kolejny rozszerzając katalog zadań, kompetencji i uprawnień krakowskich dzielnic.

Określono nowe kompetencje i zadania, zniesiono podział na zadania priorytetowe i powierzone, zastępując je jednolitą pulą środków na realizację statutowych zadań dzielnic. Zarówno regulamin dzielnic, jak też ordynacja wyborcza funkcjonujące do tej pory jako odrębne załączniki zostały połączone z tekstem zasadniczym statutów. Wprowadzono zapisy określające tryb konsultacji z mieszkańcami zadań wybieranych do realizacji przez dzielnice

386 Uchwała nr CXXIII/1157/02 Rady Miasta Krakowa z dnia 9 października 2002 r. w sprawie przyjęcia oraz ogłoszenia tekstu jednolitego Statutów Dzielnic I-XVIII Miasta Krakowa, Statuty Dzielnic I-XVIII Miasta Krakowa, § 20.

176

w ramach wniosku i budżetu obywatelskiego, określono procedurę inicjatywy uchwałodawczej mieszkańców dzielnicy, dalszemu wzmocnieniu uległa rola zarządu jako organu wykonawczego dzielnicy i współrealizatora zadań387

.

Wprowadzone w roku 2014 zmiany w ustroju jednostek pomocniczych dotyczyły czterech głównych płaszczyzn funkcjonowania dzielnic: wzmocnienia ich pozycji ustrojowej na tle innych organów krakowskiego samorządu, zwiększenia udziału mieszkańców w ich działalności, zapewnienia wyższej efektywności realizacji zadań publicznych oraz nadania tym jednostkom sprawnych ram organizacyjnych³⁸⁸. Wraz z przyjęciem nowych statutów dzielnic w roku 2014 ostatecznemu ukształtowaniu uległa struktura i organizacja wewnętrzna tych jednostek. Zgodnie z orzeczeniem Naczelnego Sądu Administracyjnego zarówno rada, jak i zarząd dzielnicy posiadają status organów samorządowych gminy389. Rada pełni rolę organu uchwałodawczego, natomiast zarząd wykonawczego. Oprócz funkcji uchwałodawczych rada dzielnicy sprawuje także kontrolę nad działalnością zarządu dzielnicy. Komisje i zespoły problemowe powoływane są fakultatywnie uchwałą rady dzielnicy i nie mają statusu odrębnych organów. Jedynie powołanie do celów kontrolnych komisji rewizyjnej ma charakter obligatoryjny. Wewnętrzną strukturę dzielnic samorządowych w Krakowie przedstawia rysunek 19.

Rysunek 19. Wewnętrzna struktura dzielnic samorządowych Krakowa

387 Uchwała Rady Miasta Krakowa w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy I Stare Miasto w Krakowie.

388 M. Paluch, Kraków: zmiany w statutach dzielnic to więcej władzy dla mieszkańców. Będzie rewolucja?, Portal internetowy Kraków Nasze Miasto [

http://www.krakow.naszemiasto.pl/artykul/krakow-zmiany-w-statutach-dzielnic-to-wiecej-wladzy-dla,2139336,art,t,id,tm.html; dostęp: 30 stycznia 2017].

177

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Statutów Dzielnic I-XVIII Miasta Krakowa, [w:] Uchwały nr XCIX/1495/14, XCIX/1496/14, XCIX/1497/14, XCIX/1498/14, XCIX/1499/14, XCIX/1500/14, XCIX/1501/14, XCIX/1502/14, XCIX/1503/14, XCIX/1504/14, XCIX/1505/14, XCIX/1506/14, XCIX/1507/14, XCIX/1508/14, XCIX/1509/14, XCIX/1510/14, XCIX/1511/14, XCIX/1512/14, Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnic I-XVIII Miasta Krakowa.

ZARZAD DZIELNICY

RADA DZIELNICY

KOMISJE

PROBLEMOWE _ZADANIOWE^ZESPOŁY KOMISJA

178

Rada obraduje na sesjach i podejmuje uchwały w obecności co najmniej połowy jej składu. Posiedzenia rady są zwoływane przez przewodniczącego zarządu i odbywają się pod jego przewodnictwem. W razie nieobecności zastępuje go zastępca przewodniczącego zarządu, jego natomiast najstarszy wiekiem radny dzielnicy obecny na sesji. Pisemne projekty uchwał wraz z uzasadnieniem mogą wnosić: zarząd, komisje, grupa radnych, grupa mieszkańców dzielnicy oraz przewodniczący zarządu w sprawach określonych statutem. Uchwały rady przyjmowane są zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy składu rady, w niektórych przypadkach, w sprawach personalnych, do podjęcia uchwały przez radę potrzebna jest większość bezwzględna lub kwalifikowana.

Inicjatywa uchwałodawcza grupy co najmniej 50 mieszkańców dzielnicy stanowi specyfikę rozwiązań ustrojowych krakowskich jednostek pomocniczych i jest jednym z instrumentów służących zwiększenia udziału mieszkańców w działalności tych jednostek390

. Oprócz prawa do wniesienia inicjatywy uchwałodawczej mieszkańcy mogą brać również udział w posiedzeniach komisji rad dzielnic w sprawach, które ich bezpośrednio dotyczą.

Sesje rady zwołuje przewodniczący zarządu nie rzadziej niż raz na kwartał (w praktyce sesje odbywają się raz w miesiącu). Przewodniczący zarządu obowiązany jest zwołać nad-zwyczajną sesję rady na wniosek zarządu lub co najmniej 1/4 składu rady w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku. Pierwszą sesję rady zwołuje Przewodniczący Rady Miasta Krakowa, a do czasu wyboru przewodniczącego zarządu obradom przewodniczy radny miasta upoważniony przez Przewodniczącego Rady Miasta Krakowa391

.

Ważnym uprawnieniem krakowskich dzielnic jest możliwość wniesienia pod obrady Rady Miasta Krakowa projektu uchwały dotyczącej spraw szczególnie istotnych dla społeczności lokalnej. Taką możliwość jednostki pomocnicze uzyskały na podstawie nowelizacji Statutu Miasta Krakowa z roku 20 1 2³⁹². Szczegółowa procedura inicjatywy uchwałodawczej dzielnic została zawarta w statutach dzielnic dopiero w roku 2014393

.

Funkcję postulatywną i opiniodawczą dzielnice realizują poprzez wydawanie opinii i występowanie z wnioskami do organów miasta. Przepisy statutów zobowiązują także radę dzielnicy (lub na mocy upoważnienia udzielonego przez radę zarząd dzielnicy) do wydawania w formie uchwał opinii najpóźniej w terminie trzech tygodni od dnia otrzymania wniosku, przy

390 A. Maj, Mieszkańcy sami napiszą uchwały, Dziennik Polski [online] 13 lutego 2012

[http://www.dziennikpolski24.pl/ artykul/3116826,mieszkancy-sami-napisza-uchwaly,id,t.html; dostęp: 30 stycznia 2017].

391 Uchwała Rady Miasta Krakowa w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy I Stare Miasto w Krakowie, § 12.

392 Uchwała nr XLVI/612/12 Rady Miasta Krakowa z dnia 30 maja 2012 r. w sprawie zmiany Statutu Miasta Krakowa.

393 Uchwała Rady Miasta Krakowa w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy I Stare Miasto w Krakowie, § 37.

179

czym niewydanie opinii przez radę dzielnicy w tym terminie nie wstrzymuje dalszego biegu sprawy. Miejskie jednostki organizacyjne oraz komórki organizacyjne Urzędu Miasta Krakowa zobowiązane są do udzielenia pisemnych odpowiedzi na uchwały rady w terminie do 30 dni od ich wpłynięcia do adresatów. Jeżeli w sprawach szczególnie istotnych dla społeczności lokalnej stanowisko organów miasta lub jednostki organizacyjnej miasta jest odmienne od stanowiska rady dzielnicy, może ona wnieść sprawę pod obrady właściwej merytorycznie komisji Rady Miasta Krakowa³⁹⁴. Nadzór, na podstawie kryteriów zgodności z prawem oraz celowości, rzetelności i gospodarności uchwał podejmowanych przez organy dzielnicy, sprawują Rada i Prezydent Miasta Krakowa³⁹⁵.

Liczba osób zasiadających w radach dzielnic ustalana jest na podstawie przepisów Ustawy o samorządzie gminnym396 i wynosi od 2002 roku 21 osób w dzielnicach o liczbie ludności większej niż 20 tys. oraz 15 osób w dzielnicach o liczbie ludności mniejszej niż 20 tys. stałych mieszkańców. Przed 2002 rokiem liczebność dzielnicowych gremiów była bardziej zróżnicowana i kształtowała się od 12 osób w Dzielnicy X w latach 1991-1994 do 36 w Dzielnicach XII i XVIII w latach 1994-2002. Szczegółowe zestawienie liczby radnych w radach dzielnic przedstawia tabela 31.

Skład zarządów dzielnic określany jest w sposób odmienny, na podstawie przepisów prawa miejscowego. Zarządy liczą od 3 do 5 osób (w dzielnicach poniżej 20 tysięcy mieszkańców zarząd liczy 3 osoby) wybieranych przez radę dzielnicy z własnego grona. W skład zarządu wchodzi przewodniczący, jego zastępca oraz od 1 do 3 członków. Każdy członek zarządu posiada określone zadania i zakres kompetencji. Zarząd obraduje na posiedzeniach zwoływanych przez przewodniczącego. W razie jego nieobecności zastępuje go jego zastępca. Decyzje podejmowane przez zarząd mają charakter kolegialny i zapadają zwykłą większością głosów w głosowaniach jawnych, w obecności co najmniej połowy składu zarządu397

.

Konstrukcja ustrojowa dzielnic charakteryzuje się znaczącą rolą przewodniczącego zarządu dzielnicy. Wybierany jest on przez radę bezwzględną większością głosów, a odwoływany kwalifikowaną większością 3/5 głosów liczonych od statutowej liczby członków rady. Wniosek w sprawie odwołania przewodniczącego zarządu może być zgłoszony jedynie, przez co najmniej 1/4 składu rady i rozpatrywany jest nie wcześniej niż po upływie miesiąca od dnia jego zgłoszenia, ale nie później niż po upływie dwóch miesięcy. Jeżeli wniosek o odwołanie przewodniczącego

394

Ibidem, § 11.

395

Ibidem, § 79.

396 Ustawa o samorządzie gminnym, Art. 17.

397 Uchwała Rady Miasta Krakowa w sprawie organizacji i zakresu działania Dzielnicy I Stare Miasto w Krakowie, § 51.

180

zarządu nie uzyskał wymaganej większości głosów, kolejny wniosek o jego odwołanie może być zgłoszony nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od poprzedniego głosowania398

.

Wydatna rola przewodniczących zarządów wynika także z faktu łączenia przez nich funkcji: przewodniczącego zarządu i przewodniczącego rady. Takie rozwiązanie, często poddawane krytyce z uwagi na łączenie w jednym ręku funkcji władzy wykonawczej i uchwałodawczej, jest korzystne z punktu widzenia skuteczności działania samych dzielnic, gdyż ogranicza kierowanie pracami rady do jednej osoby i nie tworzy potencjalnej konkurencji pomiędzy przewodniczącym rady dzielnicy a przewodniczącym jej zarządu.

Przewodniczący zarządu reprezentuje dzielnicę na zewnątrz, organizuje pracę rady i zarzą-du, przewodniczy sesjom rady dzielnicy i posiedzeniom zarzązarzą-du, podpisuje uchwały oraz prowa-dzi korespondencję w imieniu prowa-dzielnicy. Przewodniczący ma także prawo uczestniczyć, bez pra-wa głosopra-wania, w sesjach Rady Miasta Krakopra-wa, w posiedzeniach jej komisji oraz korzysta z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym399

.

Funkcje kontrolne rady dzielnicy wobec zarządu dzielnicy realizowane są przez komisję rewizyjną, do najważniejszych z nich należy rozpatrywanie corocznych sprawozdań zarządu z działalności merytorycznej oraz poziomu rozdysponowania środków finansowych