Jednym z najtrudniejszych zadań przed jakimi staje inwestor jest szacunek ryzyka specyficznego. Informacja o wpływie rożnych czynników ryzyka jest dostępna dla inwestora. W jaki sposób jednak odróżnić czynniki specyficzne od systematycznych? Nie posiadamy przecież dokładnej wiedzy na temat czynników tworzących wartość współczynnika beta. Powstaje on drogą zbiorowego, wieloletniego szacunku ryzyka danego przedsiębiorstwa przez setki lub tysiące
43
inwestorów giełdowych. Dokonuje się różnorodnych prób kwalifikowania czynników ryzyka i przypisywania im odpowiednich wag, które decydują o wzroście wartości danego papieru wartościowego. Z pewnością w krótkim okresie, możliwe jest uzyskanie informacji o opinii inwestorów na temat czynników kształtujących ryzyka dla danego przedsiębiorstwa lub grupy przedsiębiorstw. Co jednak ze stabilnością uzyskanych ocen? Badania opinii inwestorów nie są przeprowadzane systematycznie i nie są również tanie. Posiadamy zatem tylko fragmentaryczną wiedzę na temat czynników które ukształtowały wycenę giełdową danej spółki i jej zmienność w czasie10.
Ponieważ w praktyce nie wiemy co dokładnie kształtuje wycenę akcji czy też udziałów danej firmy, gdyż jest ona skrajnie zróżnicowaną, subiektywną oceną wielu inwestorów musimy posługiwać się historycznymi miarami ilościowymi, pozwalającymi nieco lepiej interpretować i szacować ryzyko inwestycyjne.
6. Podsumowanie
W opracowaniu autor przedstawił własny pogląd na tematy ryzyka i niepewności w inwestycjach. W praktycznych zastosowania powyższej teorii stosuje się modelowanie ryzyka z wykorzystaniem aplikacji służących modelowaniu stochastycznemu i symulacji. W efekcie projekty inwestycyjne posiadają pełne poziomy ryzyka bez konieczności oddzielania ryzyka systematycznego i specyficznego.
Literatura
1. Elżbieta Ostrowska „Ryzyko inwestycyjne”, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 1995.
2. Krzysztof Marcinek „Ryzyko inwestycyjne” Wydawnictwo Uczelniane Akademii Ekonomicznej im Karola Adamieckiego w Katowicach.
3. Mirosław Szreder „Informacje a prori w klasycznej i bayesowskiej estymacji modeli regresji” Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 1995.
4. Wiesław Ostasiewicz „Statystyczna analiza danych” PWN 1998.
5. Krystyna Dziworska „Decyzje inwestycyjne przedsiębiorstw” Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 1998.
6. Richard Brealey “Podstawy finansów przedsiębiorstw” PWN 1999.
7. Zenon Marciniak “Ocena projektów inwestycyjnych z wykorzystaniem programu komputerowego Comfat III Expert” Kurs szkoleniowy UNIDO, Warszawa 2002.
Dodatkowe trudności pojawiają się przy opiniach na temat czynników ryzyka dla spółek nie notowanych na giełdzie.
44
R O Z D Z IA Ł IV
W Y K O R Z Y S T A N IE IN T E R N E T U W P R Z E D S IĘ B IO R S T W A C H
Dariusz CZEKAN
Wstęp
Pragniemy wiedzieć, pragniemy posiadać informację, pragniemy podejmować najlepsze decyzje - oto wyznaczniki cywilizacji Internetu, społeczeństwa informacji i wiedzy. Nie musimy znać formuł matematycznych by intuicyjnie rozumieć, że uzyskiwanie informacji przynosi korzyści. Jednak, jak to zwykle bywa w zarządzaniu przedsiębiorstwem, intuicja nie wystarcza i chcielibyśmy zastosować coś bardziej namacalnego, powiedzielibyśmy, coś bardziej wiarygodnego niż opinia nawet najbardziej doświadczonego fachowca.
Zmiany zachodzące we współczesnym biznesie są napędzane z jednej strony przez postępującą integrację rynków, zacierającą granice państw, a z drugiej przez digitalizację rewolucjonizującą procesy komunikacji. Integracja państw i idące w ślad za tym otwarcie rynków, sprzyja geograficznemu rozciągnięciu łańcucha wartości oraz rozwojowi konkurencji globalnej. Digitalizacja połączona z rozwojem infrastruktury informatycznej a zwłaszcza internetu, zmienia procesy komunikacji w biznesie. Internet wywiera obecnie coraz większy wpływ na wszystkie obszary działalności gospodarczej przedsiębiorstw. Zmianom jakie się dokonują pod jego wpływem, ulegają nie tylko same procesy gospodarcze ale również struktura rynków, w jakich funkcjonują przedsiębiorstwa, dla których Internet staję się jednym z zasobów organizacji.
W ostatnich latach Internet rozwijał się bardzo dynamicznie i dzisiaj jest jednym z mediów które docierają do szerokiego grona odbiorców. Jak na każdym rynku, tak i w Internecie, znalazły swoje miejsce różne podmioty gospodarcze.
Duże firmy i instytucje nie mają problemów z umieszczeniem w Internecie swojej witryny, gdyż posiadają na to duże fundusze. Gorzej wygląda sprawa małych i średnich firm. Boją się one, że poniesione nakłady mogą się nie zwrócić.
Decyzja o założeniu strony WWW nie jest ani prosta, ani łatwa. Jest to szczególny rodzaj inwestycji, która firmie powinna przynieść wymierne korzyści w określonym czasie. O formie i zawartości witryn decydują przede wszystkim cel, jaki chcemy osiągnąć, charakter działalności i zasoby finansowe, którymi dysponujemy. Inaczej będą wyglądać witryny sklepów, inaczej strony służące promocji firmy czy kontaktom z partnerami, jeszcze inaczej portale sieci dystrybucji czy zaopatrzenia. Technologia Internetowa rozwija się bardzo szybko, dając nowe możliwości prezentacji materiału i komunikacji, niemniej podstawowe elementy, jakie powinny zawierać witryny nie zmieniają się, zmieniają się jedynie środki wyrazu, gdyż o tym decyduje nie technologia a prawa i zasady jakimi kieruje się handel i reklama. Sama idea posiadania swojej strony w
45
Internecie jest więc prosta, o wiele trudniejsze jest zrozumienie zasad i warunków jakie musi ona spełniać by realizować zamierzone z góry zadania.
Wiele osób rozpoczynających działalność gospodarczą w Internecie zbyt szybko się zniechęca. Popełniając te same błędy i angażując bardzo małe środki finansowe po krótkim czasie stwierdzają, że Internet nie nadaje się do jakiejkolwiek działalności gospodarczej. W Internecie tak jak w każdej innej
działalności wymagana jest odrobina cierpliwości i zaangażowania.
Internet jako medium komunikacji
Internet jest, w pewnym sensie, połączeniem wszystkich innych mediów.
Umożliwia dotarcie do odbiorcy z informacji zarówno w wersji tekstowej jak i multimedialnej. W odróżnieniu od pozostałych mediów umożliwia nie tylko zaintrygowanie potencjalnego klienta i dotarcie do niego z podstawowym komunikatem, ale równie" przedstawienie bardzo szczegółowych informacji na temat naszych produktów. Co więcej pozwala również usprawnić i zautomatyzować obsługę klienta.
Produkcja reklamy internetowej jest prostsza, szybsza i tańsza. Dzięki temu łatwiej jest ją testować i w razie konieczności zmieniać. Internet daje nam bardzo precyzyjne wskaźniki efektywności pozwalające oceniać podejmowane działania już w trakcie ich realizacji.
Najważniejsze cechy Internetu jako medium to:
> medium „na życzenie“
> niepodzielna uwaga widza
> połączenie tekstu, obrazu, głosu
> możliwość wydrukowania lub powrócenia do wybranych wiadomości
> koszt kampanii niezależny od ilości kontaktów
> lepsze wykorzystanie Środków przeznaczonych na reklamę
> personalizacja kontaktu
> możliwość dotarcia do ponad 100 min. ludzi na całym Świecie
> umożliwia zebranie w jednym miejscu olbrzymich ilości informacji na temat firmy i usług
> możliwość szybkiej aktualizacji treści
Internet jest najszybciej i najbardziej dynamicznie rozwijającym się medium informacyjnym w historii - 50 milionów użytkowników radio miał po 38 latach, telewizja po 13 latach, Internet po 5 latach.
Równie szybko rozwija się dziedzina reklamy związana z Internetem.
Internet stał się interesującym nośnikiem reklamy ze względu na obserwowane zjawiska:
> migracja telewizyjnej widowni do Internetu. Badania pokazują, że Internauci w pierwszej kolejności ograniczają czas spędzony przed telewizorem na rzecz korzystania z Internetu.
46
> użytkownicy Internetu stanowiąc jedną z bardziej interesujących dla reklamodawców grupę demograficzną - ludzie młodzi, wykształceni, dobrze zarabiający, wpływowi.
^ reklama w Internecie może być bardziej skuteczna niż reklama telewizyjna czy prasowa a związane jest to w dużej mierze z kosztami jej prowadzenia oraz możliwości precyzyjnego targetowania.
Zalety
> nowe medium postrzegane jako bardzo prestiżowe
> niskie koszty kapitałowe
> wysoka elastyczność - możliwości błyskawicznej modyfikacji treści przekazu
> możliwości dotarcia do precyzyjnie wybranego grona odbiorców
> bezpośredni kontakt z odbiorcą - interaktywność
> jedyne medium pozwalające w pełni na multimedialną prezentację ofert reklamowych, która łączy w sobie zalety przekazu słownego z grafiką, animacją i dźwiękiem
^ możliwość połączenia reklamy z zakupami on-line Wady
> wciąż nieporównywalnie mniejszy zasięg od innych mediów masowych
> duży tłok reklamowy - ze względu na niskie koszty w intemecie może się reklamować każdy
> trudno narzucić reklamę - użytkownik intemetu w dużo większym stopniu kontroluje proces komunikacji - duże wyzwanie dla kreacji
Internet jako źródło informacji
Internet to miliony komputerów na całym świecie, połączonych na stałe łączami sieciowymi. Jedynym punktem wspólnym tych wszystkich maszyn jest język porozumiewania się, czyli tzw. protokół TCPIP, który jest niezależny od typu komputera czy systemu operacyjnego. Pozwala to połączyć w sieci wszystkie istniejące obecnie odmiany komputerów. Nie ma żadnej organizacji, która w jakikolwiek sposób nadzorowałaby Internet. Tym, co sprawia, że globalna sieć funkcjonuje, jest dobra wola osób, instytucji kontrolujących komputery na stałe podłączone do sieci. Internet zmienia świat i ludzi. Trzeba się go nauczyć, oswoić i jak najszerzej korzystać z możliwości, które stwarza. Społeczeństwo informacyjne powoli przestaje być jedynie wizją pisarzy fantastyki naukowej. Staje się realną i bliską przyszłością, w której wszyscy będziemy musieli się odnaleźć.
E-mail, czyli poczta elektroniczna zyskuje coraz większe znaczenie w komunikacji w naszym zinformatyzowanym świecie. Przez Internet można błyskawicznie przesłać krótkie wiadomości, ważne dokumenty, a nawet dokonywać transakcji.
W sieci istnieją dziesiątki milionów stron internetowych. Bez specjalnych narzędzi odnalezienie czegokolwiek w tym morzu informacji byłoby udręką. Na szczęście z pomocą przychodzą internetowe wyszukiwarki, czyli specjalne serwisy, dzięki
47
którym szukanie igły w stogu siana nie jest już takie trudne.
W ciągu ostatnich 5 lat Internet rozwijał się w ogromnym tempie.
Z narzędzia używanego w kręgach uniwersyteckich oraz handlowych stał się popularnym, ogólnodostępnym medium rywalizującym z gazetami oraz z innymi środkami masowego przekazu. Niestety, gwałtowna ekspansja Internetu grozi zablokowaniem Sieci. Składa się na nią liczba stałych światłowodowych połączeń pomiędzy stosunkowo nielicznymi hubami. Ich przepustowość jest jednak ograniczona. Wraz ze wzrostem liczby użytkowników oraz prędkości transmisji pojawia się coraz realniejsze zagrożenie przeciążeniem Sieci. Przepustowość łączy oraz prędkość serwerów przesyłających informacje w obrębie Sieci są wciąż powiększanie, jednak wielu ekspertów sądzi, że pewnego dnia Internet po prostu
„zapcha się” całkowicie.
Reklama w Internecie
Częstym błędem popełnianym przez firmę otwierającą działalność w Internecie jest planowanie działań obejmujące zbyt krótki okres czasu. Nigdy nie należy oczekiwać doskonałych wyników po upływie miesiąca. Niemniej realizacja dalekosiężnych planów zawsze wiąże się z przeznaczeniem pewnych, niejednokrotnie znacznych nakładów finansowych, których małe firmy nie mają w nadmiarze. Duże firmy mogą pozwolić sobie na straty w początkowym okresie działalności w Internecie, by zdobyć rynki zbytu a potem czerpać z tego zyski.
Niestety większość małych firm nie może stosować takiej taktyki z powodu braku środków. Pozostaje więc im dalekosiężna strategia zwiększania swojej grupy klientów, jednocześnie dbając o tych, których już mamy. Dużo łatwiej jest sprzedać produkt klientom, których dobrze znamy, niż oferować go nowym.
Jeśli firma wykorzystuje Internet do reklamy, musi przyciągną na swoją stronę potencjalnych klientów. Jedna z możliwości jest wykorzystanie reklamy darmowej, takiej jak linki, ogłoszenia, bezpłatna wymiana banerów, itp. Druga możliwość to płatne banery, tradycyjna reklama poza Internetem, czy płatne linki.
Firmy nie doceniają siły notatek prasowych, które znacznie zwiększają liczbę odwiedzin ich witryny, o ile mamy do zaoferowania atrakcyjny produkt.
W przypadku notatek prasowych najważniejsze jest wybranie odpowiednich tytułów i napisanie takiej notatki, by jej treść zachęciła potencjalnego klienta do zaglądnięcia na stronę firmy.
Witryna firmowa powinna zawierać także możliwość zarejestrowania adresu poczty elektronicznej dla otrzymywania informacji o nowych usługach, produktach, promocjach, itp. Jest to bardzo tania i skuteczna metoda kontaktu z klientem. Okresowe wysyłanie takich informacji zwiększa liczbę odwiedzin naszej strony. Trzeba jednak pamiętać by tego rodzaju działanie nie stało się zbyt natarczywe, w takim przypadku bowiem, można osiągnąć efekt odwrotny od zamierzonego. Na firmowej stroni powinny także znajdować się adresy poczty elektronicznej do poszczególnych działów firmy. W przypadku gdy potencjalny klient będzie chciał zadać pytanie, musi mieć taką możliwość. Odpowiedź powinna
byś w miarę szybka i na zadany temat. Niedopuszczalny jest mechanizm automatycznego generowania odpowiedzi na adres poczty elektronicznej klienta.
Taka odpowiedź co prawda, jest bardzo szybka, bo następuje zaraz po zadaniu pytania. ale w większości prz>padków odbiega od tematu. Klient może sobie wtedy pomyśleć, że nie jest należycie traktowany przez firmę, że firma go nie szanuje, co oczywiście przyniesie firmie skutek odwrotny od zamierzonego.
Internet daje również firmie możliwość pozyskiwania pracowników.
Najprostszy sposób to umieszczenie na stronie głównej odnośnika do strony z ogłoszeniami o rekrutacji. Nie należ) zapominać o umieszczeniu adresu poczt) elektronicznej, na którą zainteresowane osoby mogłyby przesyłać niezbędne dokument)-. O wiele lepsz)m rozwiązaniem jest umieszczenie odpowiednio zaprojektowanego formularza. Osoby zainteresowane pracą w takiej firmie odpowiadają tylko na pytania ważne dla pracodawcy, a pracodawca, do którego może napłynąć przecież duża ilość ofert, może łatw iej dokonać wyboru.
Handel w Internecie
Utrzymywanie źle zaprojektowanych witryn Internetowych jest jedną z poważnych przyczyn braku zadowalającego poziomu sprzedaży. Należy poświęcić nieco czasu i prz\jrzeć się witrynom firm konkurencyjnych, a następnie tak zaprojektować naszą w łasną, by była od nich lepsza, by eksponowała to co wyróżnia naszą ofertę od innych, np. niższa cena. wyższy poziom usług, łatwiejszą obsługę strony i jej przejrzystość.
By firmowa witryna spełniała swoje zadania powinna spełniać kilka podstawowych warunków. Po pierwsze, na stronach powinny znajdować się informacje ważne dla klienta.. Bardzo wiele firm nie udziela niezbędnych informacji na temat serwisu, firmy, udzielanych gwarancji, obsługi po sprzedaż), itp. Tak skonstruowane sklepy Internetowe traktują sprzedaż jako jednorazowe, mniej lub bardziej przypadkowe zdarzenie i nie zachęcają do ponownych odwiedzin. Innym warunkiem jaki musi spełniać nasza strona jest posiadanie własnej domeny. Jej brak w większości prowadzi do sytuacji, w której klient głęboko się zastanoyy i zanim coś yv takiej firmie zamówi. Wiary godność firmy jest poddayvana w wątpliwość, podobnie jak yv przypadku braku adresu firmy.
Firma działająca w Internecie poy\ inna oferować przy najmniej dyvie formy płatności. Każdy, praktycznie bez yyyjątku. sklep Intemetoyyy poyvinien dawać możliwość realizacji zapłat) kartą kredytową. Alternatywną metodą może być wprowadzenie płatności za zaliczeniem pocztowym. W przypadku płatności karta kredytową firma musi zadbać o to by informacje przesyłane przez klienta, np.
numer kart) kred)toyvej, były dobrze zabezpieczone. W opinii wielu ludzi panuje przekonanie, że transakcje yv Internecie kartą kred>toyvą są niebezpieczne. Firma musi dołoży ć yy szelkich starań by informacje, które powinny być znane tylko jej i klientom, nie dostał) się w ręce osób trzecich. Róy\nież przechowyy\anie danych klientóyy w samej firmie jest rzeczą bardzo ysażną. Jeśli klient nie będzie miał zaufania do firm ), to z pewnością zrezy gnuje z jej usług. Duże znaczenie ma
również sposób i czas dostarczenia produktu do klienta. Nie należy zapominać, że oprócz tak oczywistych informacji na temat produktu jak np. jego cena, klient powinien mieć możliwość dokładnego oglądnięcia wybranego produktu. Nie należy jednak przesadzać z umieszczaniem na stronie zdjęć, gdyż otwieranie takiej strony będzie trwało bardzo długo. Najlepszym rozwiązaniem jest umieszczenie miniatur zdjęć produktów jako odnośników do już większych i bardziej dokładnych zdjęć. Klient oglądnie wtedy dokładnie te produkty o które mu chodzi.
Tworzenie strony WWW
Strona główna nie może zajmować zbyt dużo pamięci. Im więcej pamięci zajmuje tym dłuższy jest czas potrzebny na jej otwarcie w przeglądarce. Popularne dziś modemy osiągają szybkość 56 kbs i mało kto będzie czekał kilka czy nawet kilkanaście minut na jej załadowanie. Czas ładowania takiej strony powinien być jak najkrótszy. Projektanci stron WWW zapominają, że odbiorcą jest klient indywidualny, płacący za połączenie i co za tym idzie, coraz bardziej wymagający.
Projektanci oglądają stronę w warunkach jakich była ona tworzona, to samo dotyczy jej prezentacji zamawiającemu. W efekcie nikt nie zdaje sobie sprawy, jak strona wygląda w warunkach, w jakich będą oglądać ją klienci firmy. Innym, często spotykanym błędem jest nieprzemyślane dopasowanie strony do rozdzielczości dużego monitora, będącego w posiadaniu twórcy, gdy tymczasem większość odwiedzających tę stronę będzie miała mały ekran, obcinający niejednokrotnie jej część, co utrudnia odpowiedni, planowany odbiór.
Bardzo ważnym warunkiem jaki musi spełniać nasza strona by była odwiedzana przez klientów jest to by otwierała się ona w większości obecnych na rynku przeglądarkach. Niektórych elementów, np. apletów Javy, nie można oglądać w starszych przeglądarkach, a przecież naszym klientem może być osoba która dysponuje starszym sprzętem komputerowym i starszym oprogramowaniem.
Nie oznacza to, że nie należy takich elementów umieszczać na naszej stronie.
Powinno się jednak dawać możliwość wyboru klientowi trybu w jakim j ą chce oglądać, np. w wersji tekstowej lub z wykorzystaniem animacji, dźwięku i obrazków. Tak więc witryna powinna zawierać informację o takiej opcji i odnośniki do niej. Analogicznie postępujemy w przypadku gdy nasza oferta ma dotrzeć do klienta zagranicznego. Musi mieć on możliwość wyboru języka, w jakim chce stronę przeglądać.
Wybór dostawcy internetowego
Kolejnym problemem na jaki napotykają firmy otwierające działalność w Internecie jest wybór usługodawcy. Na posiadanie i utrzymanie własnego fizycznego serwera i bezpośredniego łącza stałego nadal mogą pozwolić sobie tylko firmy, które są w stanie na ten cel przeznaczyć znaczne zasoby finansowe.
Mniejsze firmy powinny rozważyć możliwość skorzystania z usług firmy będącej dostawcą usług Internetowych, gdyż z zasady posiadają one wydajniejsze 50
komputery i szybsze łącza od większości przedsiębiorstw, mając jednocześnie duże doświadczenie i odpowiednie narzędzia. Takie rozwiązanie jest o wiele tańsze od utrzymywania własnego serwera, drogiego łącza indywidualnego i odpowiednio przeszkolonego personelu. Istnieją również rozwiązania pośrednie, umożliwiające na przykład podłączenie do łącza dostawcy własnego fizycznego serwera. Przy wyborze usługodawcy dobrze jest poprosić o podanie przykładów stron, które zostały przez niego wykonane i upewnić się, czy rzeczywiście wykonuje to, 0 czym mówi. Ale bodaj najważniejszą sprawą jest to, czy potrafi wyrazić korzyści, jakie możemy osiągnąć, określić ograniczenia dotyczące korzystania z Internetu i czy rozumie, co chcielibyśmy osiągnąć. Dobry usługodawca dostarczy nam wszelkich niezbędnych narzędzi takich, jak formularze, zabezpieczenia przed nieautoryzowanym dostępem, mechanizmy realizacji zobowiązań finansowych, kodowania informacji, tworzenia sieci partnerów handlowych, itp.
Idealnym rozwiązaniem jest znalezienie takiej firmy, która nie tylko zapewni nam dostęp do Internetu oraz wykonanie i utrzymanie witryny, czy serwera fizycznego lub wirtualnego, ale także potrafi doradzić w jaki sposób zorganizować i poprowadzić kampanię promocyjną lub wskazać odpowiednią firmę konsultacyjną, która pomoże w zaprojektowaniu złożonej kampanii marketingowej z wykorzystaniem technologii Internetu. Jest to dziedzina bardzo złożona, wymagająca dużej wiedzy praktycznej i wielkiego zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron.
Z n aczen ie i m ożliw ości system ów in form atycznych zarząd zan ia
Wraz z rozwojem i postępem technicznym nastąpiły znaczne zmiany w systemach informatycznych zarządzania. Rozwój sprzętu elektronicznego, intemetu, nośników informacji i danych wywarł zmiany na systemach informatycznych.
Wraz z rozwojem i postępem technicznym zaczęto stosować nowoczesne technologie przesyłania informacji. Decydującą rolę zaczął odgrywać czas jaki upływa od momentu nadania informacji do momentu jej odbioru. Nowe możliwości transmisji informacji wpłynęły na przyspieszenie tempa realizacji wewnętrznych procedur firmy. Tym samym znacznie skrócił się czas na podjęcie decyzji.
Technologia informatyczna pozwoliła na pokonanie bariery czasu 1 przestrzeni przy realizacji np. usług bankowych. Istniejące systemy łączności umożliwiają natychmiastową obsługę transakcji dokonywanych przez klientów
Technologia informatyczna pozwoliła na pokonanie bariery czasu 1 przestrzeni przy realizacji np. usług bankowych. Istniejące systemy łączności umożliwiają natychmiastową obsługę transakcji dokonywanych przez klientów