Jastrzêbie 2000-2002 / Jastrzêbie, 2008
43
Fernande Barrey, czyli rzecz o modelce, fotografie i malarzu Ma³e conieco nie tylko o fotografii
ernande Barrey urodzi³a siê ok. 1892-3 roku w Pary¿u. Ju¿ jako nastolatka zaczê³a pracowaæ w najstarszym zawodzie œwiata.
Wiadomo to z rejestru prostytutek paryskiej policji w 1912 roku.
I pozosta³aby w nim, jak tysi¹ce innych dziewcz¹t o równej urodzie, mimo rozlicznych zalet cia³a i ducha gdyby nie przypadek.
Przypadek zreszt¹ nie raz jej sprzyja³, a ona wiedzia³a, jak z niego skorzystaæ i jak mu pomóc.
Mieszka³a w ma³ym, tanim hotelu w centrum Pary¿a, który s¹siadowa³ prawie (o dwa numery) z pracowni¹ zdobywaj¹cego w³aœnie popularnoœæ (i pieni¹dze) fotografa nagich dam Jean'a Agélou. Spotkanie tych dwojga przypadkowe z pewnoœci¹ acz nieuniknione, spowodowa³o w ich ¿yciu prze³om. Niespe³na dwudziestoletnia Fernande okaza³a siê wspania³¹ modelk¹, a jej kszta³ty dok³adnie odpowiada³y gustom ówczesnych koneserów. A w dodatku mia³a zmys³ do interesów. Nie porzuci³a, rzecz jasna, od razu poprzedniego zajêcia (z czegoœ trzeba wszak ¿yæ), a swe nowe zajêcie modelki potrafi³a wykorzystaæ do reklamowania nie tylko swych wdziêków, ale i us³ug.
Gdy wydawane przez J.A. (tak sygnowa³ je Jean Agélou) frywolne pocztówki zaczê³y robiæ furorê, a Amerykanie w Pary¿u kupowali je tuzinami poddaj¹c siê bez oporów modzie, Fernande na odwrocie niektórych z nich umieœci³a swój adres. Te swoiste reklamówki rozprowadzane by³y po stosunkowo niskiej cenie lub pozostawiane w kawiarniach i hotelach paryskich powoduj¹c sta³y nap³yw bogatej klienteli. Wtedy darmowe lub prawie darmowe, wydawane w niskim nak³adzie, obecnie osi¹gaj¹ na gie³dach cenê 250-300 dolarów, ponad dziesiêciokrotnie przewy¿szaj¹c cenê innych pocztówek erotycznych. Proszê to sobie przeliczyæ na obowi¹zuj¹ce euro.
Trzeba tu wspomnieæ parê s³ów o ówczesnej moralnoœci. W oczach mieszczan prostytutki ¿y³y na moralnym dnie, ale bardzo niewiele wy¿ej od nich plasowa³y siê modelki, szansonistki i ca³y ten artystyczny œwiatek. Mo¿e wielkie artystki operowe i dramatyczne, mo¿e uznawani malarze i kompozytorzy zas³ugiwali na to, ¿eby zabiegaæ o ich wzglêdy. Ale nie cyganeria. Do prostytutek siê chodzi³o, p³aci³o i zapomina³o,
“malaria” to ho³ota bez grosza i bez zasad, a fotograf - nawet nie artysta tylko rzemieœlnik. Trochê przesadzam, bo to ju¿ nie by³ dziewiêtnasty wiek, ale i tak pe³nili oni funkcjê s³u¿ebn¹ i rêki podawaæ nie nale¿a³o. A w dodatku byli tak strasznie niemoralni!
Dlatego te¿ trzymali siê razem, pili i bawili siê razem i g³odowali nieraz te¿ razem.
Trudno, po tylu latach, dowieœæ, do kiedy Fernande wykonywa³a swój dodatkowy,
Fernande Barrey, czyli
rzecz o modelce, fotografie i malarzu
Jastrzêbie 2000-2002 / Jastrzêbie, 2008
43
Fernande Barrey, czyli rzecz o modelce, fotografie i malarzu Ma³e conieco nie tylko o fotografii
a mo¿e g³ówny zawód. Jedno jest pewne, ¿e w marcu 1917 spotka³a w Café Rotonde m³odego, dobrze siê zapowiadaj¹cego japoñskiego artystê Tsugaharu (Tsuguharu) Foujita (1886-1968). By³ to, urodzony w 1886 roku, syn lekarza Armii Cesarskiej w randze genera³a, z dobrej szlacheckiej rodziny. Studiowa³ w Tokio sztukê zachodni¹, w trakcie studiów o¿eni³ siê z Tomiko, a po skoñczeniu - rozwiód³. W 1913 roku z ojcowskim b³ogos³awieñstwem i niewielk¹ pensj¹ uda³ siê na dalsze studia do Pary¿a.
Tu zamieszka³ w hotelu "Odessa". Nied³ugo potem ju¿ wystawia³ na Salonie Jesiennym, ale jego praca pozosta³a niezauwa¿ona. Porzuci³ wiêc malarstwo klasyczne i zacz¹³ tworzyæ w krêgu Picassa najpierw, a nastêpnie zafascynowa³o go malarstwo Celnika Rousseau. W tym stylu zrobi³ cykl widoków Pary¿a i zaczêto ju¿ o nim mówiæ i wystawiaæ jego prace.
I zaiskrzy³a miêdzy nimi mi³oœæ tak wielka, ¿e nastêpnego dnia obudzi³ siê w jej pokoju przy Rue Delambre 5, a ju¿ po 13 dniach odby³ siê huczny œlub z udzia³em paryskiej cyganerii. Fernande by³a przedstawiana jako aktorka. Czy ni¹ by³a te¿, nie wiadomo, zreszt¹ granica by³a p³ynna i wszystkie lepsze "panienki" tak siê nazywa³y.
Na weselu byli m. in. Picasso, Braque, Modigliani i Apollinaire. Potem zamieszkali w luksusowym mieszkaniu na Montparnasse przez które przewija³y siê t³umy przyjació³ (teraz obecnych w ka¿dej encyklopedii).
Po œlubie tym okaza³o siê, ¿e Fernande jest prawdziw¹ kobiet¹ interesu. Znalaz³a dla mê¿a pracowniê w nieczynnej stajni w okolicy Café Rotonde, a nastêpnie pozna³a z marszandem George Chéron, który zorganizowa³ mu pierwsz¹ wystawê indywidualn¹.
I w³aœciwie teraz zaczê³a siê jego kariera. Po zakoñczeniu I Wojny zacz¹³ siê popyt na m³odych artystów. Foujita sta³ siê modny, jego obrazy by³y kupowane i dobrze oceniane przez krytyków. Zaczêto go nazywaæ "Nasz Japoñski Pary¿anin". Druga wystawa w 1921 przynios³a mu du¿y rozg³os. A o rozg³os trzeba dbaæ. Prasa, zw³aszcza brukowa, opisywa³a ich ¿ycie prywatne i towarzyskie. Puszczono te¿ w obieg plotkê, ¿e nie s¹ ma³¿eñstwem. Potem dementowa³ j¹ Ossip Zadkine, s³ynny rzeŸbiarz, a œwiadek na ich œlubie. Ci¹g³e przyjêcia, skandaliki i bogate ¿ycie towarzyskie nie przeszkadza³y w karierze, wrêcz przeciwnie. Kilka wystaw rocznie, wszêdzie. Londyn, Berlin, Nowy Jork, Chicago. I w Pary¿u w galeriach, bankach, gdzie tylko chcieli. A chcieli wszyscy.
Nawet Salon Jesienny. A za tym sukcesem sta³a Fernande pilnuj¹c reklamy i finansów.
Tak¿e pozuj¹c, teraz malarzom. Miêdzy innymi Modiglianiemu. Foujita malowa³ - rocznie ok. 200 obrazów, akwareli, litografii nie licz¹c rysunków i portretów na zamówienie. Miewa³ te¿ w tym przerwy - Fernande przez trzy dni zwiedza³a szpitale i kostnice, podczas gdy on, z pewn¹ Rosjank¹...
Ma³¿eñstwo siê rozpad³o, rozwód nast¹pi³ w 1923 roku.
I od tej pory o Fernande ju¿ nic nie wiadomo, ani jako o modelce, aktorce czy prostytutce. Brak jej nazwiska w archiwach i rejestrach policyjnych. Przez pewien czas przypuszczano, ¿e zwi¹za³a siê z Picassem i ¿e obraz "La belle Fernande" j¹ przedstawia.
Jednak to nie ona lecz Fernande Olivier pozowa³a.
/Teraz proszê przeczytaæ uzupe³nienia!/
Tsuguharu Foujita by³ coraz bardziej s³awny, znany i ceniony (tak¿e finansowo).
W 1925 zosta³a mu przyznana francuska Legia Honorowa (mówi³, ¿e bêdzie j¹ przypina³ na bale przebierañców), w tym czasie kupi³ te¿ wielki dom przy Bulwarze Montsouris i po raz trzeci siê o¿eni³.
A zapomnia³em o Fotografie. Nie zrobi³ wielkiej kariery, pozosta³ autorem niezliczonych pocztówek pañ mniej lub bardziej roznegli¿owanych, a najczêœciej doszczêtnie. Przynosi³o mu to uznanie, a tak¿e ca³kiem niez³e pieni¹dze. Mia³ kilka modelek, choæby Maud d'Orby - œpiewaczkê operow¹, ale ¿adnej tak dobrej, jak Fernande i z ¿adn¹ nie zwi¹za³ siê (fotograficznie) na d³u¿ej. Wraz z bratem Georgem za³o¿y³ nawet w³asne wydawnictwo. Zmar³ w 1921, w wieku 42 lat. Zosta³ "odkryty"
znacznie póŸniej, dopiero w maju 2006 wydano obszern¹ monografiê napisan¹ przez Christiana Bourdon i Jean-Pierre Bourgeron "Jean Agélou: de l'académisme a la photographie de charme" w znanym wydawnictwie Marval.
Trochê uzupe³nieñ do biografii Fernande Barrey na podstawie Ÿróde³ póŸniejszych.
Urodzi³a siê 9 stycznia1893 w Saint-Valery-sur-Somme (lub ju¿ w Pary¿u, stamt¹d w ka¿dym razie pochodzili jej rodzice); zmar³a 14 lipca 1960 w Pary¿u (inne Ÿród³a podaj¹ 1962). Do Pary¿a przyby³a w roku 1908 (pierwszy zapis w rejestrach policji).
Œlub z Tsuguharu Foujita odby³ siê 14 marca 1917 w ratuszu, a wesele ponoæ za po¿yczone pieni¹dze. Fernande studiowa³a krótko malarstwo, ale po œlubie zrezygnowa³a ze studiów w Ecole des Beaux-Arts. Rozwód formalny nast¹pi³ w 1928 roku, a nie tylko on by³ winien. Fernande miewa³a kochanków, wœród nich kuzyna Tsuguharu - Koyanagi, tak¿e malarza. Do œmierci mieszka³a bardzo skromnie na Montparnasse utrzymuj¹c siê z malowania i... pomocy finansowej by³ego mê¿a, który nigdy nie zapomnia³, ¿e ona w³aœnie go wylansowa³a.
45 44
Fernande Barrey, czyli rzecz o modelce, fotografie i malarzu
Fernande Barrey, czyli rzecz o modelce, fotografie i malarzu Ma³e conieco nie tylko o fotografii Ma³e conieco nie tylko o fotografii
a mo¿e g³ówny zawód. Jedno jest pewne, ¿e w marcu 1917 spotka³a w Café Rotonde m³odego, dobrze siê zapowiadaj¹cego japoñskiego artystê Tsugaharu (Tsuguharu) Foujita (1886-1968). By³ to, urodzony w 1886 roku, syn lekarza Armii Cesarskiej w randze genera³a, z dobrej szlacheckiej rodziny. Studiowa³ w Tokio sztukê zachodni¹, w trakcie studiów o¿eni³ siê z Tomiko, a po skoñczeniu - rozwiód³. W 1913 roku z ojcowskim b³ogos³awieñstwem i niewielk¹ pensj¹ uda³ siê na dalsze studia do Pary¿a.
Tu zamieszka³ w hotelu "Odessa". Nied³ugo potem ju¿ wystawia³ na Salonie Jesiennym, ale jego praca pozosta³a niezauwa¿ona. Porzuci³ wiêc malarstwo klasyczne i zacz¹³ tworzyæ w krêgu Picassa najpierw, a nastêpnie zafascynowa³o go malarstwo Celnika Rousseau. W tym stylu zrobi³ cykl widoków Pary¿a i zaczêto ju¿ o nim mówiæ i wystawiaæ jego prace.
I zaiskrzy³a miêdzy nimi mi³oœæ tak wielka, ¿e nastêpnego dnia obudzi³ siê w jej pokoju przy Rue Delambre 5, a ju¿ po 13 dniach odby³ siê huczny œlub z udzia³em paryskiej cyganerii. Fernande by³a przedstawiana jako aktorka. Czy ni¹ by³a te¿, nie wiadomo, zreszt¹ granica by³a p³ynna i wszystkie lepsze "panienki" tak siê nazywa³y.
Na weselu byli m. in. Picasso, Braque, Modigliani i Apollinaire. Potem zamieszkali w luksusowym mieszkaniu na Montparnasse przez które przewija³y siê t³umy przyjació³ (teraz obecnych w ka¿dej encyklopedii).
Po œlubie tym okaza³o siê, ¿e Fernande jest prawdziw¹ kobiet¹ interesu. Znalaz³a dla mê¿a pracowniê w nieczynnej stajni w okolicy Café Rotonde, a nastêpnie pozna³a z marszandem George Chéron, który zorganizowa³ mu pierwsz¹ wystawê indywidualn¹.
I w³aœciwie teraz zaczê³a siê jego kariera. Po zakoñczeniu I Wojny zacz¹³ siê popyt na m³odych artystów. Foujita sta³ siê modny, jego obrazy by³y kupowane i dobrze oceniane przez krytyków. Zaczêto go nazywaæ "Nasz Japoñski Pary¿anin". Druga wystawa w 1921 przynios³a mu du¿y rozg³os. A o rozg³os trzeba dbaæ. Prasa, zw³aszcza brukowa, opisywa³a ich ¿ycie prywatne i towarzyskie. Puszczono te¿ w obieg plotkê, ¿e nie s¹ ma³¿eñstwem. Potem dementowa³ j¹ Ossip Zadkine, s³ynny rzeŸbiarz, a œwiadek na ich œlubie. Ci¹g³e przyjêcia, skandaliki i bogate ¿ycie towarzyskie nie przeszkadza³y w karierze, wrêcz przeciwnie. Kilka wystaw rocznie, wszêdzie. Londyn, Berlin, Nowy Jork, Chicago. I w Pary¿u w galeriach, bankach, gdzie tylko chcieli. A chcieli wszyscy.
Nawet Salon Jesienny. A za tym sukcesem sta³a Fernande pilnuj¹c reklamy i finansów.
Tak¿e pozuj¹c, teraz malarzom. Miêdzy innymi Modiglianiemu. Foujita malowa³ - rocznie ok. 200 obrazów, akwareli, litografii nie licz¹c rysunków i portretów na zamówienie. Miewa³ te¿ w tym przerwy - Fernande przez trzy dni zwiedza³a szpitale i kostnice, podczas gdy on, z pewn¹ Rosjank¹...
Ma³¿eñstwo siê rozpad³o, rozwód nast¹pi³ w 1923 roku.
I od tej pory o Fernande ju¿ nic nie wiadomo, ani jako o modelce, aktorce czy prostytutce. Brak jej nazwiska w archiwach i rejestrach policyjnych. Przez pewien czas przypuszczano, ¿e zwi¹za³a siê z Picassem i ¿e obraz "La belle Fernande" j¹ przedstawia.
Jednak to nie ona lecz Fernande Olivier pozowa³a.
/Teraz proszê przeczytaæ uzupe³nienia!/
Tsuguharu Foujita by³ coraz bardziej s³awny, znany i ceniony (tak¿e finansowo).
W 1925 zosta³a mu przyznana francuska Legia Honorowa (mówi³, ¿e bêdzie j¹ przypina³ na bale przebierañców), w tym czasie kupi³ te¿ wielki dom przy Bulwarze Montsouris i po raz trzeci siê o¿eni³.
A zapomnia³em o Fotografie. Nie zrobi³ wielkiej kariery, pozosta³ autorem niezliczonych pocztówek pañ mniej lub bardziej roznegli¿owanych, a najczêœciej doszczêtnie. Przynosi³o mu to uznanie, a tak¿e ca³kiem niez³e pieni¹dze. Mia³ kilka modelek, choæby Maud d'Orby - œpiewaczkê operow¹, ale ¿adnej tak dobrej, jak Fernande i z ¿adn¹ nie zwi¹za³ siê (fotograficznie) na d³u¿ej. Wraz z bratem Georgem za³o¿y³ nawet w³asne wydawnictwo. Zmar³ w 1921, w wieku 42 lat. Zosta³ "odkryty"
znacznie póŸniej, dopiero w maju 2006 wydano obszern¹ monografiê napisan¹ przez Christiana Bourdon i Jean-Pierre Bourgeron "Jean Agélou: de l'académisme a la photographie de charme" w znanym wydawnictwie Marval.
Trochê uzupe³nieñ do biografii Fernande Barrey na podstawie Ÿróde³ póŸniejszych.
Urodzi³a siê 9 stycznia1893 w Saint-Valery-sur-Somme (lub ju¿ w Pary¿u, stamt¹d w ka¿dym razie pochodzili jej rodzice); zmar³a 14 lipca 1960 w Pary¿u (inne Ÿród³a podaj¹ 1962). Do Pary¿a przyby³a w roku 1908 (pierwszy zapis w rejestrach policji).
Œlub z Tsuguharu Foujita odby³ siê 14 marca 1917 w ratuszu, a wesele ponoæ za po¿yczone pieni¹dze. Fernande studiowa³a krótko malarstwo, ale po œlubie zrezygnowa³a ze studiów w Ecole des Beaux-Arts. Rozwód formalny nast¹pi³ w 1928 roku, a nie tylko on by³ winien. Fernande miewa³a kochanków, wœród nich kuzyna Tsuguharu - Koyanagi, tak¿e malarza. Do œmierci mieszka³a bardzo skromnie na Montparnasse utrzymuj¹c siê z malowania i... pomocy finansowej by³ego mê¿a, który nigdy nie zapomnia³, ¿e ona w³aœnie go wylansowa³a.
45 44
Fernande Barrey, czyli rzecz o modelce, fotografie i malarzu
Fernande Barrey, czyli rzecz o modelce, fotografie i malarzu Ma³e conieco nie tylko o fotografii Ma³e conieco nie tylko o fotografii
63/539, serie 15 pocztówka fot. Jean Agélou
46
Fernande Barrey, czyli rzecz o modelce, fotografie i malarzu Ma³e conieco nie tylko o fotografii
63/539, serie 15 pocztówka fot. Jean Agélou
46
Fernande Barrey, czyli rzecz o modelce, fotografie i malarzu Ma³e conieco nie tylko o fotografii
"Porträt von Fernande Barrey“, ok. 1917 obraz olejny
Amedeo Modigliani PD-old (str. 296)
"Porträt von Fernande Barrey“, ok. 1917 obraz olejny
Amedeo Modigliani PD-old (str. 296)