Celem zakreślenia pola badawczego określić należy miejsce służby cywilnej w systemie administracji publicznej. Jest to o tyle istotne, że przepisy ustaw o służbie cywilnej miały i mają zastosowanie jedynie do części systemu administracji publicznej, tj. administracji rządowej. Zakres podmiotowy ustaw o służbie cywilnej, mimo jego osadzenia w normie konstytucyjnej, budzi pewne wątpliwości interpretacyjne, co – jak się okazuje – daje podstawy do prób jego poszerzania lub ograniczania przez władzę ustawodawczą.
Pojęcie administracji publicznej definiowane jest na wiele sposobów i na różnych płaszczyznach, np. w ujęciu przedmiotowym (zakres realizowanych spraw) lub
podmiotowym (organy tworzące administrację publiczną). Zgodnie z definicją Huberta Izdebskiego i Michała Kuleszy „Przez administrację publiczną rozumie się zespół działań,
czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje, na podstawie ustawy i w określonych prawem formach” (przypis 247 Izdebski, Kulesza 2004: 93 ).
„Administracja publiczna – pisze Jan Boć – jest to przejęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także przez organy samorządu terytorialnego zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli, wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach” (przypis 248 Boć 2007: 15 ) [przypis 3.1]. W ujęciu Eugeniusza Zielińskiego „Administracja publiczna jest to całokształt struktur organizacyjnych w państwie oraz ludzi zatrudnionych w tych strukturach, spełniających zadania publiczne, zbiorowe i indywidualne, reglamentacyjne i świadczące oraz organizatorskie podmiotów kierowniczych i decydenckich. Administracja publiczna stanowi zespolenie różnych rodzajów administracji działających w zakresie spraw publicznych, przede wszystkim zaś administracji państwowej, administracji rządowej i administracji samorządowej” (przypis 249 Zieliński 2001 : 12 ) [przypis 3.2].
Str. 66
W systemie ustrojowym Polski w ramach administracji publicznej wyróżnia się
zasadniczo trzy rodzaje administracji: administrację rządową, administrację samorządową i administrację państwową. Przed 1990 r., tj. przed przywróceniem samorządu
terytorialnego, posługiwano się szeroko terminem administracji państwowej, zarówno na oznaczenie zespołu zadań administracji państwowej, jak i wykonujących je organów:
naczelnych, centralnych i terenowych. Obecnie termin ten odnosi się do organów państwowych, niezaliczających się ani do administracji rządowej, ani samorządowej, takich jak Prezydent RP, Najwyższa Izba Kontroli czy Państwowa Inspekcja Pracy (zob.
przypis 250 Zieliński 2001: 14 ).
Administracja rządowa stanowi zespół organów, urzędów i instytucji centralnych i terenowych, realizujących zadania publiczne na rzecz indywidualnych obywateli i
podmiotów zbiorowych (zob. przypis 251 Zieliński 2001: 14; Gąciarz 2005: 167 ). Dzieli się ona na rządową administrację centralną oraz rządową administrację terenową,
funkcjonującą na poziomie poszczególnych jednostek podziału terytorialnego.
W skład administracji centralnej wchodzą następujące segmenty: 1. centrum rządowe, tj. Rada Ministrów oraz Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, 2. ministerstwa oraz 3. urzędy centralne, podporządkowane właściwym ministrom lub Prezesowi Rady Ministrów [przypis 3.3].
Str. 67
Strukturę rządowej administracji terenowej tworzy zaś 1. wojewoda, 2. administracja zespolona, podlegająca wojewodzie i 3. administracja niezespolona, podporządkowana właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej [przypis 3.4].
Str. 68
Zakres podmiotowy regulacji prawnych normujących zasady działania służby cywilnej w Polsce niezmiennie od dnia 17 października 1997 r. wyznacza dyspozycja art. 153 ustawy konstytucyjnej z dnia 2 kwietnia 1997 r., który wskazuje, że w celu zapewnienia
zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa w urzędach administracji rządowej działa korpus służby cywilnej, którego zwierzchnikiem jest Prezes Rady Ministrów. Jednocześnie art. 148 pkt 7 ustawy
zasadniczej stanowi, że Prezes Rady Ministrów jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej. Konstytucja nie zawiera definicji administracji rządowej ani też enumeracji organów i urzędów administracji rządowej. Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia 28 kwietnia 1999 r. wskazał jednak, że „sens tego pojęcia można ustalić na podstawie brzmienia tego terminu oraz systematyki ustawy zasadniczej. Do uznania jakiegoś urzędu za urząd administracji rządowej potrzebne jest równoczesne spełnienie dwóch warunków: wykonywanie zadań mających charakter administracji publicznej oraz umiejscowienie w tym segmencie aparatu państwowego, na czele którego stoi rząd, czyli Rada Ministrów” (przypis 252 Wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 28 kwietnia 1999 r. [Sygn. akt K 3/99. M.P. 1999 Nr 16, poz. 227]:
11). W opinii Trybunału urzędami administracji rządowej są urzędy administracji
organizacyjnie i funkcjonalnie podporządkowane Radzie Ministrów jako całości, Prezesowi Rady Ministrów, poszczególnym ministrom albo wojewodom (bezpośrednio lub za
pośrednictwem innych organów podległych organizacyjnie lub funkcjonalnie tym podmiotom) (przypis 253 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 kwietnia 1999 r.
[Sygn. akt K 3/99. M.P. 1999 Nr 16, poz. 227]: 11).
Norma konstytucyjna została sprecyzowana w kolejnych ustawach o służbie cywilnej.
Pierwsza z ustaw, uchwalona w 1996 r., przed wejściem w życie Konstytucji, wskazywała ogólnie, że jej przepisom polegają urzędnicy służby cywilnej zatrudnieni w urzędach administracji rządowej (art. 3 ust. 1). Przepisy ustawy miały także zastosowanie do
urzędników służby cywilnej zatrudnionych w innych urzędach, jeżeli stanowiły tak odrębne przepisy (art. 3 ust. 2). Korpus służby cywilnej tworzyli pracownicy zatrudnieni na
podstawie ustawy o służbie cywilnej w ww. urzędach (art. 1 ust. 2). W trzech kolejnych ustawach o służbie cywilnej z 1998, 2006 i 2008 r. przyjęto rozwiązanie legislacyjne polegające na wyszczególnieniu w formie zamkniętego katalogu tych typów urzędów
administracji rządowej, których pracownicy zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych tworzą korpus służby cywilnej. Każda z ustaw wymienia następujące urzędy: 1. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, 2. urzędy ministrów i przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów oraz urzędy centralnych organów administracji rządowej, 3.
urzędy wojewódzkie oraz inne urzędy stanowiące aparat pomocniczy terenowych organów administracji rządowej podległych ministrom lub centralnym organom administracji
rządowej, 4. komendy, inspektoraty i inne jednostki organizacyjne stanowiące aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich oraz kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży (art. 2 ust. 1).
Str. 69
W świetle przepisów ww. ustaw korpus służby cywilnej tworzą również powiatowi i
graniczni lekarze weterynarii oraz ich zastępcy (art. 2 ust 1a ustawy z 1998 r. i art. 2 ust. 2 ustaw z 2006 i 2008 r).
W przypadku ustawy z 1998 r. ustawodawca planował objąć jej zakresem podmiotowym pracowników zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych w regionalnych izbach
obrachunkowych (RIO) oraz w samorządowych kolegiach odwoławczych (SKO). Ustawa skierowana została jednak przez Prezydenta RP w trybie kontroli prewencyjnej do
Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał stwierdził, że objęcie ustawą pracowników
zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych w regionalnych izbach obrachunkowych oraz w samorządowych kolegiach odwoławczych jest sprzeczne z porządkiem konstytucyjnym, ponieważ włącza do korpusu służby cywilnej osoby zatrudnione poza urzędami
administracji rządowej, ani RIO, ani SKO nie są bowiem urzędami administracji rządowej.
Zdaniem Trybunału „Rozciągnięcie korpusu służby cywilnej na inne niż administracja rządowa segmenty państwa przez ustawodawcę zwykłego byłoby niedopuszczalną
modyfikacją ustroju konstytucyjnego” (przypis 254 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 28 kwietnia 1999 r.: 12). W konsekwencji odnośne postanowienia ustawy o służbie cywilnej z 1998 r. zostały wyłączone z ustawy jeszcze przed jej wejściem w życie.
Przepisy ustawy z 1998 r. objęły natomiast będące państwową jednostką organizacyjną Rządowe Centrum Studiów Strategicznych. Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 9 sierpnia 1996 r. o Rządowym Centrum Studiów Strategicznych (Dz.U. 1996 Nr 106, poz.
495 ze zm.) do pracowników Centrum miały zastosowanie odpowiednio przepisy ustawy o służbie cywilnej i ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów
państwowych (Dz.U. 1982 Nr 31, poz. 214 ze zm.) [przypis 3.5]. Centrum zostało również wymienione w ustawie o służbie cywilnej(art. 2 ust. 1 pkt 4).
W dalszym toku tworzenia i stosowania przedmiotowych regulacji należy wskazać na wprowadzenie, począwszy od dnia 10 maja 2002 r., odrębnych zasad normujących prawa i obowiązki członków korpusu służby cywilnej wchodzących w skład służby zagranicznej (ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o służbie zagranicznej [Dz.U. 2001 Nr 128, poz. 1403 ze zm.]). Jest to w zasadzie jedyny wyjątek od zasady, że to postanowienia ustawy o służbie cywilnej normują prawa i obowiązki członków korpusu służby cywilnej. W przypadku służby zagranicznej ustawy o służbie cywilnej z 1998, 2006 i 2008 r. wskazują co prawda urząd ministra jako jeden z urzędów, którego pracownicy podlegają przepisom ustawy o służbie cywilnej, ale jednocześnie odsyłają do unormowań zawartych w ustawie o służbie zagranicznej.
Str. 70
Jednocześnie na mocy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o zmianie ustawy o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (Dz.U. 2002 Nr 152, poz. 1263) obowiązującej od dnia 1 października 2002 r. Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych przestał funkcjonować jako centralny organ administracji rządowej, a stał się państwową jednostką budżetową, działającą zgodnie z ustawą z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych o finansach publicznych (Dz.U. 1998 Nr 155, poz. 1014 ze zm.), podległą Ministrowi Zdrowia. W następstwie tej zmiany pracownicy urzędu mieli przestać podlegać ustawie o służbie cywilnej. Powyższa ustawa została jednak zaskarżona przez grupę posłów do Trybunału Konstytucyjnego. W uzasadnieniu wniosku wskazano, że przyjęcie takiego rozwiązania narusza zasadę rozdzielenia funkcji politycznych od funkcji
wykonawczych i regulacyjnych, co jest niezgodne z konstytucyjną zasadą
demokratycznego państwa prawnego, wyrażoną w art. 2 Konstytucji. Jak podkreślono w skardze, na skutek zmiany statusu Urzędu – z centralnego organu administracji na
państwową jednostkę organizacyjną – przestał działać w nim korpus służby cywilnej, mimo że w istocie urzędnicy w dalszym ciągu wykonywali zadania z zakresu administracji
rządowej. Zaskarżone przepisy ustawy, w opinii skarżących, zablokowały zatem, z naruszeniem art. 2 i art. 153 Konstytucji, realizację konstytucyjnej zasady bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwowych przez korpus służby cywilnej.
Stanowisko posłów poparł Prokurator Generalny, który jednocześnie stwierdził, że „ustawa o służbie cywilnej posługuje się szerszą formułą urzędów, ponieważ aparat pracy ministra może stanowić nie tylko ministerstwo, ale także inny urząd wyznaczony do obsługi
ministra przez Prezesa Rady Ministrów. Przyjęcie takiej interpretacji art. 2 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej pozwala zaliczyć do urzędu ministra właściwego do spraw zdrowia nie
tylko Ministerstwo Zdrowia, ale także Urząd Rejestracji, utworzony w drodze aktu rangi ustawowej, który pełni funkcję – w określonym zakresie – aparatu pracy Ministra Zdrowia.
Zatem zarzut braku korpusu służby cywilnej, można, przy zastosowaniu szerokiej wykładni pojęcia »urząd ministra«, potraktować jako odnoszący się do kwestii stosowania prawa, a nie jego niekonstytucyjności” (przypis 255 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2003 r. [Sygn. akt K 51/02, Dz.U. 2003 Nr 199, poz. 1952]: 3). Takie stanowisko podzielił w uzasadnieniu orzeczenia Trybunał Konstytucyjny, stwierdzając, że „Urzędami aparatu pracy ministrów są, przede wszystkim, ministerstwa. Jednakże ustawa o służbie cywilnej posługuje się szerszą formułą urzędów, ponieważ, w świetle art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz.U. z 1999 r. Nr 82, poz. 929 ze zm.) »aparat pracy ministra« może stanowić nie tylko ministerstwo, ale także inny urząd wyznaczony do obsługi Ministra przez Prezesa Rady Ministrów” (przypis 256 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2003 r. [Sygn. akt K 51/02, Dz.U. 2003 Nr 199, poz. 1952]: 5). Co więcej, Trybunał zdecydował się na przekazane kierunkowej wykładni omawianych przepisów twierdząc, że „Art. 153 Konstytucji pozwala na
wysunięcie tezy, że cały aparat urzędniczy, wykonujący zadania na rzecz administracji publicznej, w jej części podlegającej Radzie Ministrów, powinien być objęty ustawą o służbie cywilnej i jako taki wchodzić w jej skład.
Str. 71
Ma bowiem znaczenie, czy obowiązek wprowadzenia korpusu służby cywilnej w pewnej jednostce wynika z tego, że organ administracji rządowej jest wymieniony enumeratywnie w Konstytucji, czy dlatego, że chodzi o jednostkę, gdzie powinność wprowadzenia korpusu wynika z okoliczności, iż jest ona objęta ustawą o służbie cywilnej, czy też obowiązek taki wynika z analizy ustawowego usytuowania danej jednostki organizacyjnej i jej
kompetencji” (przypis 257 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2003 r.
[Sygn. akt K 51/02, Dz.U. 2003 Nr 199, poz. 1952]: 5). Trybunał Konstytucyjny,
rozpoznając wniosek, orzekł, że zaskarżone przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. nie są niezgodne z art. 153 Konstytucji. Mimo że Urząd powinien zostać objęty ustawą o służbie cywilnej, nieobjęcie go jej przepisami należało do materii innej ustawy niż zaskarżona [przypis 3.6]. Zdaniem Trybunału stwierdzenie, iż w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i produktów Biobójczych nie działa korpus służby cywilnej, nie stanowi zarzutu przeciwko brzemieniu zaskarżonej ustawy, lecz raczej przeciw kształtującej się praktyce. Taki jednak zarzut nie może być przedmiotem oceny i rozpoznania Trybunału Konstytucyjnego (przypis 258 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2003 r. [Sygn. akt K 51/02, Dz.U. 2003 Nr 199, poz. 1952]: 5 ). W tej
sprawie przedmiotem krytyki nie była zatem ustawa, ale tworząca się praktyka, polegająca na ograniczaniu stosowania przepisów ustawy o służbie cywilnej, a raczej
bezpodstawnego ich niestosowania.
Z dniem 27 października 2006 r. Urząd został objęty zakresem ustawy o służbie cywilnej, mimo że nie obsługiwał centralnego organu administracji rządowej, został bowiem
wymieniony w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o służbie cywilnej (art. 2 ust. 1 pkt 6).
Umieszczono go również w katalogu urzędów objętych ustawą o służbie cywilnej z dnia 21 listopada 2008 r. Na podstawie ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (Dz.U. 2011 Nr 82, poz. 451 ze zm.) z dniem 1 maja 2011 r. Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych został z powyższego katalogu wykreślony (uchylony art. 2 ust. 1 pkt 5). Jednak wskutek ponownego otrzymania przez Prezesa Urzędu statusu centralnego organu administracji rządowej mocą powoływanej ustawy pracownicy zatrudnieni w urzędzie objęci zostali regulacjami ustawy o służbie cywilnej na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o służbie cywilnej. Ta ostatnia zmiana stanowi
przykład wadliwości systemowej, umożliwiającej dość swobodne rozszerzanie lub zawężanie zasad stosowania przepisów o służbie cywilnej wobec pracowników wykonujących zadania państwowe.
Kolejną pochodną braku jednoznacznej regulacji konstytucyjnej w zakresie służby cywilnej było włączenie do korpusu służby cywilnej na okres jednego roku, tj. od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 1 stycznia 2006 r., mocą ustawy z dnia 25 listopada o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. 2004 Nr 273, poz.
2703) pracowników zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych w zakładach
budżetowych, o których mowa w art. 8a ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (Dz.U. 2004 Nr 121, poz. 1267 ze zm.), tj. obsługujących środki własne urzędów skarbowych z opłat za czynności egzekucyjne, przeznaczone m.in. na
wynagrodzenie prowizyjne pracowników.
Str. 72
Powyższe zakłady budżetowe zostały co prawda wyłączne z systemu służby cywilnej z dniem 1 stycznia 2006 r. z powodu ich likwidacji, mocą ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. 2005 Nr 249, poz. 2104 ze zm.), ale powstaje w związku z tym pytanie co do podstaw prawnych dokonywanych zmian. Skoro zarówno Konstytucja, jak i poszczególne ustawy o służbie cywilnej odwołują się do urzędów administracji rządowej i do pracowników zatrudnionych w tych urzędach, to pojawia się zasadnicza wątpliwość, czy obejmuje to pracowników zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych w
jednostkach sektora finansów publicznych wymienionych w art. 9 ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. (Dz.U. 2009 Nr 157, poz. 1240 ze zm.),
podlegających Prezesowi Rady Ministrów i wykonujących zadania państwa. Chodzi tu przede wszystkim o pracowników zatrudnionych w jednostkach budżetowych, ale także w organach kontroli państwowej, agencjach wykonawczych, instytucjach gospodarki
budżetowej, państwowych funduszach celowych i innych państwowych osobach prawnych utworzonych na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych.
Skoro dana jednostka budżetowa w rozumieniu ustawy o finansach publicznych nie jest jednocześnie urzędem w rozumieniu odpowiednich ustaw normujących strukturę
administracji rządowej, co do zasady nie podlega regulacjom dotyczącym służby cywilnej, choć jest to z punktu widzenia systemowego niczym nieuzasadnione wyłączenie. Z drugiej strony, doktryna prawa administracyjnego wskazuje, że pod pojęciem urzędu w
rozumieniu ustawy o służbie cywilnej należy identyfikować urząd w znaczeniu strukturalno-organizacyjnym jako zespół osób przydzielony do pomocy w wykonywaniu zadań
ustawowych przez organ. Jest to zatem urząd w znaczeniu części aparatu administracyjnego (przypis 259 Drobny, Mazuryk, Zuzankiewicz 2010a: 48 ).
W okresie obowiązywania ustawy o służbie cywilnej z 1998 r. na mocy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz.U. 2004 Nr 33, poz. 287 ze zm.) do korpusu służby cywilnej weszli ponadto wojewódzcy, powiatowi i graniczni lekarze weterynarii oraz ich zastępcy (dodany art. 2 ust. 1a ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r.).
Kategoria ta, jak wskazano wyżej, pozostała objęta przepisami ustaw o służbie cywilnej z 2006 i 2008 r. (art. 2 ust. 2).
Ustawa o służbie cywilnej z 2006 r. objęła także swymi przepisami pracowników zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych w Głównym Inspektoracie Inspekcji Handlowej (art. 2 ust. 1 pkt 5). Jednakże z dniem 31 grudnia 2008 r. na mocy ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o zniesieniu Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej, o zmianie ustawy o Inspekcji Handlowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2008 Nr 157, poz. 976) organ Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej został zniesiony, a Główny Inspektorat Inspekcji Handlowej zlikwidowany.
Str. 73
Dotychczasowe zadania i kompetencje Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej przejął Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Pracownicy Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej stali się z dniem 1 stycznia 2009 r. pracownikami Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
W katalogu urzędów objętych ustawą o służbie cywilnej z 2006 r. umieszczono ponadto będące jednostką budżetową Biuro Nasiennictwa Leśnego (art. 2 ust. 1 pkt 7). Zostało ono również wskazane w ustawie o służbie cywilnej z 2008 r. (art. 2 ust. 1 pkt 6).
Zasadnicza zmiana wprowadzona w 2006 r. polegała na wyłączeniu dotychczasowych wyższych stanowisk w służbie cywilnej z zakresu podmiotowego ustawy o służbie cywilnej i objęciu ich przepisami ustawy o państwowym zasobie kadrowym i wysokich
stanowiskach państwowych (Dz.U. 2006 Nr 170, poz. 1217 ze zm.). Ustawa z 2006 r.
wprowadziła ponadto dyskusyjną w aspekcie zgodności z Konstytucją możliwość przeniesienia na stanowiska urzędnicze w służbie cywilnej pracowników w rozumieniu ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. 2001 Nr 86, poz. 953 ze zm.), ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz.U.
2001 Nr 85, poz. 937 ze zm.) oraz ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. 2001 Nr 142, poz. 1593, ze zm.). Kwestie te analizowane będą odrębnie w rozdziale dziesiątym niniejszej monografii.
W okresie obowiązywania ustawy o służbie cywilnej z 2008 r., obok wspomnianej wyżej zmiany statusu Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, doszło do innej istotnej zmiany dotyczącej jej zakresu
podmiotowego. Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz.U. 2009 Nr 157, poz. 1241 ze zm.) od dnia 22 grudnia 2009 r. włączono do korpusu służby cywilnej pracowników zatrudnionych w jednostkach budżetowych obsługujących państwowe fundusze celowe, których dysponentami są organy administracji rządowej, a zatem zdecydowano się odejść od ścisłej wykładni normy konstytucyjnej ograniczającej regulacje służby cywilnej tylko do pracowników
zatrudnionych w jednostkach mających status prawny urzędów (dodany art. 2 ust. 2 pkt 7 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r.).
Mimo dotychczasowego dorobku orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego ustawodawca nie zdecydował się jednak na rozszerzenie zakresu obowiązywania ustawy na całość aparatu urzędniczego, wykonującego zadania na rzecz administracji publicznej, w jej części podlegającej Radzie Ministrów, przesuwając ciężar wykładni przepisów na
podmioty stosujące ustawę. Dopuszczenie różnicowania przez ustawodawcę zwykłego w ramach administracji rządowej urzędów na te, które podlegają ustawie o służbie cywilnej oraz takie, które są spod zakresu jej działania wyłączone uważane jest za wadliwe z systemowego punktu widzenia (przypis 260 Sarota 2012: 85 ). W związku z powyższym postuluje się „ujednolicenie pojęć […] począwszy od Konstytucji, w taki sposób, aby służba cywilna objęła wszystkie jednostki organizacyjne administracji rządowej, a w
szczególności najbardziej typową formę funkcjonowania administracji, to jest jednostkę budżetową” (przypis 261 Sarota 2012: 74 ).
Str. 74
Jednocześnie wskazuje się na potrzebę ujednolicenia „form instytucjonalnych jednostek administracji rządowej i państwowej (vide ustawa o służbie cywilnej i ustawa o finansach publicznych)” celem m.in. eliminacji ryzyka tworzenia organów w ustrojowej próżni, poza rzeczywistą kontrolą zarówno egzekutywy, jak i legislatywy (przypis 262 Sarota 2012: 85 ).
Aktualny wykaz urzędów administracji rządowej objętych przepisami ustawy o służbie cywilnej zawiera tabela 3.1.
Tabela 3.1. Wykaz urzędów administracji rządowej objętych przepisami ustawy o służbie cywilnej (stan na dzień 31 sierpnia 2012 r.). Źródło: Opracowanie własne Przejdź na koniec tabeli 3.1.
1. Nazwa urzędu (w nawiasach kwadratowych urzędy zniesione/przekształcone): KPRM – KANCELARIA PREZESA RADY MINISTRÓW
2. Nazwa urzędu: MINISTERSTWA
2.1. MAiC – Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (powstało w listopadzie 2011 r. w drodze przekształcenia znoszonych: Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministerstwa Infrastruktury),
2.2. MEN – Ministerstwo Edukacji Narodowej, 2.3. MF – Ministerstwo Finansów,
2.4. MG – Ministerstwo Gospodarki,
2.5. [MI – Ministerstwo Infrastruktury – zniesione w listopadzie 2011 r.], 2.6. MKiDN – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
2.7. MNiSW – Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, 2.8. MON – Ministerstwo Obrony Narodowej,
2.9. MPiPS – Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, 2.10. MRiRW – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2.11. MRR – Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, 2.12. MSP – Ministerstwo Skarbu Państwa,
2.13. MSiT – Ministerstwo Sportu i Turystyki,
2.14. MSW – Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (powstało w listopadzie 2011 r. w drodze przekształcenia znoszonego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji),
2.15. [MSWiA – Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji – zniesione w listopadzie 2011 r.],
2.16. MSZ – Ministerstwo Spraw Zagranicznych, 2.17. MS – Ministerstwo Sprawiedliwości,
2.18. MS – Ministerstwo Środowiska,
2.19. MTBiGM – Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (powstało w listopadzie 2011 r. w drodze przekształcenia znoszonego Ministerstwa Infrastruktury), 2.20. MZ – Ministerstwo Zdrowia
3. Nazwa urzędu: URZĘDY CENTRALNE
3.1. BdsSCh – Biuro do spraw Substancji Chemicznych (wcześniej: BdsSiPCh – Biuro do spraw Substancji i Preparatów Chemicznych),
3.2. BRPP – Biuro Rzecznika Praw Pacjenta, Str. 75
Tabela 3.1. – ciąg dalszy
3.3. GDDKiA – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, 3.4. GDOS – Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska,
3.5. GIF – Główny Inspektorat Farmaceutyczny,
3.6. GIJHAR-S – Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, 3.7. GIORiN – Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa,
3.8. GIOS – Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 3.9. GIS – Główny Inspektorat Sanitarny,
3.10. GITD – Główny Inspektorat Transportu Drogowego, 3.11. GIW – Główny Inspektorat Weterynarii,
3.12. GUGiK – Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 3.13. GUM – Główny Urząd Miar,
3.14. GUNB – Główny Urząd Nadzoru Budowlanego, 3.15. GUS – Główny Urząd Statystyczny,
3.16. KGPSP – Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, 3.17. KGP – Komenda Główna Policji,
3.18. KGSG – Komenda Główna Straży Granicznej, 3.19. KZGW – Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej,
3.20. NDAP – Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 3.21. PAA – Państwowa Agencja Atomistyki,
3.22. UdsC – Urząd do spraw Cudzoziemców (wcześniej: UdsRiC – Urząd do spraw Repatriacji i Cudzoziemców),
3.23. UdsKiOR – Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych,
3.24. [UKIE – Urząd Komitetu Integracji Europejskiej – z dniem 1 stycznia 2010 r.
połączony z MSZ],
3.25. UKE – Urząd Komunikacji Elektronicznej, 3.26. ULC – Urząd Lotnictwa Cywilnego,
3.25. UKE – Urząd Komunikacji Elektronicznej, 3.26. ULC – Urząd Lotnictwa Cywilnego,